limonlubrokoli
Bayan Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
hahaha
hahaha
|
|
Kürtçe Bir Dil midir?
- Konbuyu başlatan .:Çağla:.
- Başlangıç tarihi
- Durum
©ﻕΞתς яΞiš
Kayıtlı Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Bırakın bu boş lafları limonlumusun portakallımısın nesin 5 yaşındaki çocuk gibi yorum yapma bayansın bayanlığını bil klavye delikanlılığı yapan ilk bayan seni görüyorum. Verdiğin cevapları ilkokuldaki çocuklar vermez. Budur diyosun birde alfabe olmadan bi dili nasıl konuşacaksın ?
Bırakın bu boş lafları limonlumusun portakallımısın nesin 5 yaşındaki çocuk gibi yorum yapma bayansın bayanlığını bil klavye delikanlılığı yapan ilk bayan seni görüyorum. Verdiğin cevapları ilkokuldaki çocuklar vermez. Budur diyosun birde alfabe olmadan bi dili nasıl konuşacaksın ?
Solid Snake
Banned
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Dilbilgisi de yok demiştin sanırım?
İnternetten Kürtçe alfabe veya kürtçe dilbilgisi diye ararsan uzuuun uzuun bilgilere ulaşabilirsin.
Dilbilgisi de yok demiştin sanırım?
İnternetten Kürtçe alfabe veya kürtçe dilbilgisi diye ararsan uzuuun uzuun bilgilere ulaşabilirsin.
king_blood
Kayıtlı Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Saygılı bir tartışma ortamı için daha bir saygılı olmakta fayda var..Bu mesajı admine bildiricem inş realist düşünüp doğru olanı yapar
©ﻕΞתς яΞiš;1689328' Alıntı:
Saygılı bir tartışma ortamı için daha bir saygılı olmakta fayda var..Bu mesajı admine bildiricem inş realist düşünüp doğru olanı yapar
limonlubrokoli
Bayan Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
ilahi..
yahu sabırla okuyorum.. ingilizceyi hangi harflerle yazıyorsun sen? her dilin kendine has harflerimi var çince gibi.. benim savunduğum kürtçenin resmiyetinin var olduğu değil fakat bil dil olduğu.. reel baksan iyi edersin hayallicesin zira..
ilahi..
yahu sabırla okuyorum.. ingilizceyi hangi harflerle yazıyorsun sen? her dilin kendine has harflerimi var çince gibi.. benim savunduğum kürtçenin resmiyetinin var olduğu değil fakat bil dil olduğu.. reel baksan iyi edersin hayallicesin zira..
©ﻕΞתς яΞiš
Kayıtlı Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Bana benim sorularıma cevap vermeden saldırı yapmaya çalışıyorsunuz buna ben cebelleşme derim. Son hamleyi oynadım ve mat ettim 3 kişi 5 kişi olun farketmez hepinize giderr...
Böyle cevaba öyle cevap. Bildir istediğine bildir
Bana benim sorularıma cevap vermeden saldırı yapmaya çalışıyorsunuz buna ben cebelleşme derim. Son hamleyi oynadım ve mat ettim 3 kişi 5 kişi olun farketmez hepinize giderr... 
---> Kürtçe Bir Dil midir?
konu sımdılık kapalı ..
yarın sabah gelen ılk admın konuyu acar .. dınlenın bıraz
konu sımdılık kapalı ..
yarın sabah gelen ılk admın konuyu acar .. dınlenın bıraz
KaLpsiZ`qıS
Bayan Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
ordan burdan alınan deildir kürtçe bu eski dönemlerdede var olan bir dildir soradan ortaya atılan dil değildir eğer araştırırsan anlarsın soradan çıkma bir dil omadığını.
©ﻕΞתς яΞiš;1688617' Alıntı:
ordan burdan alınan deildir kürtçe bu eski dönemlerdede var olan bir dildir soradan ortaya atılan dil değildir eğer araştırırsan anlarsın soradan çıkma bir dil omadığını.
KaLpsiZ`qıS
Bayan Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
ona bakarsan almancayı bilmeyende var ingilizceyi bilmeyende var fransızcayıda bilmeyen var ozaman onlarda sana göre birer dil değildir yah biz hala ne diye yırtınıyozki ben anlamıyorum Kürtçe bir dildir kim ne derse desin bu resmi bir dil olmayabilir ama var olan bir dildir isteyen kabul eder istemeyen kabul etmes bu kadar basit...
©ﻕΞתς яΞiš;1689289' Alıntı:
ona bakarsan almancayı bilmeyende var ingilizceyi bilmeyende var fransızcayıda bilmeyen var ozaman onlarda sana göre birer dil değildir yah biz hala ne diye yırtınıyozki ben anlamıyorum Kürtçe bir dildir kim ne derse desin bu resmi bir dil olmayabilir ama var olan bir dildir isteyen kabul eder istemeyen kabul etmes bu kadar basit...
KaLpsiZ`qıS
Bayan Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
bisde bunu anlatmaya çalışıyos ama anlayan yok
bisde bunu anlatmaya çalışıyos ama anlayan yok
©ﻕΞתς яΞiš
Kayıtlı Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Ben kafayı yedim daha bişey demiyorum...
Ben kafayı yedim daha bişey demiyorum...
KaLpsiZ`qıS
Bayan Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
amannnn yeme saqın
amannnn yeme saqın
©ﻕΞתς яΞiš
Kayıtlı Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Bana söylermisin peki madem eski bi dil tarihte kimler tarafından hangi coğrafya da kullanılıp günümüze kadar gelmiş ?
Solid Snake
Banned
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Dün cevaplayacaktım tamamını ama konu kapandığından olmadı,hiç araştırmadan etmeden çok kesin konuşmuşsun neye dayanarak anlamadım.
Dünyada ilk kürtçe eserin adını sormuşsun,hemen Kürtçe edebiyatından bahsedelim biraz:
Kürt edebiyatı, halk edebiyatı ve yazılı edebiyat olarak ikiye ayrılır. Sözlü edebiyat, yani halk edebiyatı, yaklaşık bin yıl öncesine kadar dayanan yazılı edebiyata göre çok daha eskidir. Hemadani Baba Tahir (935-1010), Kürt edebiyatının ilk yazılı örneğini, bin yıl önce İran'da Arap alfabesiyle yazmıştır.
Kürtçe'nin edebi ürünlere sahip önemli bir lehçesi Kurmanci'dir. Kurmanci lehçesinin 15. yüzyılda yazılmış olan bazı edebi eserler günümüze kadar ulaşmıştır. Bu lehçeyle yazan Kürt şairleri arasında ilk akla gelenler Elîyê Herîrî (1425-1495), Feqîyê Teyran (1590-1660), Melayê Cizîrî (1570-1640) ve Hanili Ahmet (1650-1707)'tir. Hanili Ahmet'in Mem û Zîn adlı ünlü eseri birçok kez yayımlandı. Türkçe'ye ilk kez 1930'da çevrilen Mem û Zîn, daha sonra M. Emin Bozarslan tarafından tekrar çevrilmiştir.
Bunlara Kürtçe şiir yazdığı belirtilen Abdussamed Babek (ölüm tarihi: 1019 veya 1020) ile Diyarbakırlı kadın şair Sırrı Hanım (1814-1877) eklenebilir. Kimi yazarlar Osmanlı edebiyatının ünlü isimlerinden Nef'i (1572-1655) ve Nabi (1642-1712)'nin de Kürtçe şiirlerinin bulunduğunu belirtmektedir.
Prof. Qenatê Kurdo'nun belirttiğine göre 1911'de Viyana'da yayınlanan Yezidilerin kutsal kitabı Kitab el Celve, Kürtçenin Güney lehçesiyledir. Ona göre bu kitap 11-12. yüzyıllarda, O. L. Vilçevski'ye göre ise 17. yüzyılda yazılmıştır.
Alfabeyi kimin yazdığı önemli değildir ama alfabe ile ilgili biraz bilgi verelim:
Latin harflerini temel alan Kürtçe alfabe 31 harften oluşur.
A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z
a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z
Bu alfabece karşılanan 31 sesten 8'i ünlü, 23'ü de ünsüzdür. Ünlüler a, e, ê, i, î, o, u, û'dir
Coğrafi dağılımı ve tarihi hakkında da bilgi istemişsin:
Lehçeler
Kürtçenin "lehçeleri" dilbilimciler arasında tartışmalı bir konudur. Mesela Philip Kreyenbroek (1992) Kurmanci ve Sorani'yi "lehçe" olarak tanımlamayı reddetmiştir, zira bu ikisi bazı hususlarda birbirlerinden Almanca ile İngilizce kadar farklıdır. Kürtler de genellikle konuştukları dile "Kürtçe" demez, daha çok Kurmanci, Sorani dillerinde konuştuklarını söylerler. Bazı tarihçiler, Sorani konuşanların sadece küçük bir azınlığının, o da yakın bir tarihte Kurdi konuştuğunu söylemeye başladığını belirtir.
Kurmanci (Kuzey Kürtçe)
Kurmanci (Merkez Kürtçe, Kurdmanci) en yaygın Kürt lehçesidir. 8-10 Milyon kişiden tarafından Türkiye, Suriye, Irak, İran ve Ermenistan'da konuşulmaktadır. 1930'lu yıllardan itibaren Kurmanci Kürt-Latin alfabesi ile yazılıyor ve şu anda dil genişletme sürecini yaşıyor.
Cizredeki Botani şivesini standard lehçe etmeye çabalar vardır. Bu şive Kamuran Bedirxan tarafından 1920'lerde Kürt grameri üzeri kitabı için temel olarak alınmıştı. Arapça kökenli sözcükleri obür şivelerin ve lehçelerin öz Kürtçe varyanteleriyle değiştirmeye de gayret ediliyor.
Kurmancinin şiveleri: Sancari, Cudikani, Urfi, Botani, Beyazidi, Hakkari, Koceri, Cezire, Akra, Dohuk, Amadiye, Zaho, Surçi, Koçani, Erzurumi, Bircandi, Elburzi, Herki, Şikaki.
Sorani (Orta Kürtçe)
Soraninin yazımı için çoğunlukla Arap-Fars alfabesi kulanılır, son zamanlarda Kürtçe Latin alfabesine geçme teşebbüsleri de olmuştur. Bu lehçede yazılı kaynak nispeten çoktur.
Soraninin dağılımı Süleymaniye'ye kadar uzanan Kürt Baban hanedanlığınla bağlıdır. Bu şehirin ticari gücü Soraninin yaygınlaşmasını sağlamışdır, böylece Kelhuri ve Havrami konuşanların sayısı azalmışdır.
Bugün Sorani, Kurmanci için saf sözcük türetme kökeni olarak görülüyor.
Şiveler: Erbili, Pişdari, Kerküki, Hanakini, Kuşnavi, Mukri, Süleymani, Bingirdi, Garrusi, Ardalani, Sanandaji, Varmava, Garmiyani, Cafi, Yahudi Kürtçesi.
Kelhuri (Guney Kürtçe)
Kurmanci ve Sorani ile birlikte Kelhuri jenetik kürt dil grubunu oluşturuyor. Kelhuri İranının batısında konuşulur. Kelhuriyi konuşanlar genelde Şia Kürtlerdir.
Şiveler: Kirmaşani, Feyli, Luri, Leki
Daha başka ters köşeye yatıracağınız(!) soru varsa her zaman beklerim Şah,mat diye kelime oyunlarıyla eğleneceğimize biraz araştırma yapsaydık da keşke bilip bilmeden kesin konuşmasaydık değil mi...
©ﻕΞתς яΞiš;1689238' Alıntı:
Dün cevaplayacaktım tamamını ama konu kapandığından olmadı,hiç araştırmadan etmeden çok kesin konuşmuşsun neye dayanarak anlamadım.
Dünyada ilk kürtçe eserin adını sormuşsun,hemen Kürtçe edebiyatından bahsedelim biraz:
Kürt edebiyatı, halk edebiyatı ve yazılı edebiyat olarak ikiye ayrılır. Sözlü edebiyat, yani halk edebiyatı, yaklaşık bin yıl öncesine kadar dayanan yazılı edebiyata göre çok daha eskidir. Hemadani Baba Tahir (935-1010), Kürt edebiyatının ilk yazılı örneğini, bin yıl önce İran'da Arap alfabesiyle yazmıştır.
Kürtçe'nin edebi ürünlere sahip önemli bir lehçesi Kurmanci'dir. Kurmanci lehçesinin 15. yüzyılda yazılmış olan bazı edebi eserler günümüze kadar ulaşmıştır. Bu lehçeyle yazan Kürt şairleri arasında ilk akla gelenler Elîyê Herîrî (1425-1495), Feqîyê Teyran (1590-1660), Melayê Cizîrî (1570-1640) ve Hanili Ahmet (1650-1707)'tir. Hanili Ahmet'in Mem û Zîn adlı ünlü eseri birçok kez yayımlandı. Türkçe'ye ilk kez 1930'da çevrilen Mem û Zîn, daha sonra M. Emin Bozarslan tarafından tekrar çevrilmiştir.
Bunlara Kürtçe şiir yazdığı belirtilen Abdussamed Babek (ölüm tarihi: 1019 veya 1020) ile Diyarbakırlı kadın şair Sırrı Hanım (1814-1877) eklenebilir. Kimi yazarlar Osmanlı edebiyatının ünlü isimlerinden Nef'i (1572-1655) ve Nabi (1642-1712)'nin de Kürtçe şiirlerinin bulunduğunu belirtmektedir.
Prof. Qenatê Kurdo'nun belirttiğine göre 1911'de Viyana'da yayınlanan Yezidilerin kutsal kitabı Kitab el Celve, Kürtçenin Güney lehçesiyledir. Ona göre bu kitap 11-12. yüzyıllarda, O. L. Vilçevski'ye göre ise 17. yüzyılda yazılmıştır.
Alfabeyi kimin yazdığı önemli değildir ama alfabe ile ilgili biraz bilgi verelim:
Latin harflerini temel alan Kürtçe alfabe 31 harften oluşur.
A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z
a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z
Bu alfabece karşılanan 31 sesten 8'i ünlü, 23'ü de ünsüzdür. Ünlüler a, e, ê, i, î, o, u, û'dir
Coğrafi dağılımı ve tarihi hakkında da bilgi istemişsin:
Lehçeler
Kürtçenin "lehçeleri" dilbilimciler arasında tartışmalı bir konudur. Mesela Philip Kreyenbroek (1992) Kurmanci ve Sorani'yi "lehçe" olarak tanımlamayı reddetmiştir, zira bu ikisi bazı hususlarda birbirlerinden Almanca ile İngilizce kadar farklıdır. Kürtler de genellikle konuştukları dile "Kürtçe" demez, daha çok Kurmanci, Sorani dillerinde konuştuklarını söylerler. Bazı tarihçiler, Sorani konuşanların sadece küçük bir azınlığının, o da yakın bir tarihte Kurdi konuştuğunu söylemeye başladığını belirtir.
Kurmanci (Kuzey Kürtçe)
Kurmanci (Merkez Kürtçe, Kurdmanci) en yaygın Kürt lehçesidir. 8-10 Milyon kişiden tarafından Türkiye, Suriye, Irak, İran ve Ermenistan'da konuşulmaktadır. 1930'lu yıllardan itibaren Kurmanci Kürt-Latin alfabesi ile yazılıyor ve şu anda dil genişletme sürecini yaşıyor.
Cizredeki Botani şivesini standard lehçe etmeye çabalar vardır. Bu şive Kamuran Bedirxan tarafından 1920'lerde Kürt grameri üzeri kitabı için temel olarak alınmıştı. Arapça kökenli sözcükleri obür şivelerin ve lehçelerin öz Kürtçe varyanteleriyle değiştirmeye de gayret ediliyor.
Kurmancinin şiveleri: Sancari, Cudikani, Urfi, Botani, Beyazidi, Hakkari, Koceri, Cezire, Akra, Dohuk, Amadiye, Zaho, Surçi, Koçani, Erzurumi, Bircandi, Elburzi, Herki, Şikaki.
Sorani (Orta Kürtçe)
Soraninin yazımı için çoğunlukla Arap-Fars alfabesi kulanılır, son zamanlarda Kürtçe Latin alfabesine geçme teşebbüsleri de olmuştur. Bu lehçede yazılı kaynak nispeten çoktur.
Soraninin dağılımı Süleymaniye'ye kadar uzanan Kürt Baban hanedanlığınla bağlıdır. Bu şehirin ticari gücü Soraninin yaygınlaşmasını sağlamışdır, böylece Kelhuri ve Havrami konuşanların sayısı azalmışdır.
Bugün Sorani, Kurmanci için saf sözcük türetme kökeni olarak görülüyor.
Şiveler: Erbili, Pişdari, Kerküki, Hanakini, Kuşnavi, Mukri, Süleymani, Bingirdi, Garrusi, Ardalani, Sanandaji, Varmava, Garmiyani, Cafi, Yahudi Kürtçesi.
Kelhuri (Guney Kürtçe)
Kurmanci ve Sorani ile birlikte Kelhuri jenetik kürt dil grubunu oluşturuyor. Kelhuri İranının batısında konuşulur. Kelhuriyi konuşanlar genelde Şia Kürtlerdir.
Şiveler: Kirmaşani, Feyli, Luri, Leki
Daha başka ters köşeye yatıracağınız(!) soru varsa her zaman beklerim
Şah,mat diye kelime oyunlarıyla eğleneceğimize biraz araştırma yapsaydık da keşke bilip bilmeden kesin konuşmasaydık değil mi...
Solid Snake
Banned
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Artık hala da ikna olmayıp aksini iddia edersen diyecek sözüm kalmaz.
Artık hala da ikna olmayıp aksini iddia edersen diyecek sözüm kalmaz.
KaLpsiZ`qıS
Bayan Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
eeee benim bişi dememe qerek kalmadı arkdaşım saqolsun cvp verdi sana sanırım
©ﻕΞתς яΞiš;1690329' Alıntı:
eeee benim bişi dememe qerek kalmadı arkdaşım saqolsun cvp verdi sana sanırım
©ﻕΞתς яΞiš
Kayıtlı Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Banabunların kanıtını göstersene. Birisi yazmış o izden gidiyosunuz. iyi bende bi alıntı yapayım burda da dil değildir diyor nasıl olacak ?
Günümüzde bazı siyasal olaylarda kullanılan ve bazen Türkiye’nin bölünmez bütünlüğüne aykırı davranışlar içerisinde olanlar tarafından “alet” edilen kürtçe, düşüncelerine değer verilen birçok dil bilimci tarafından bir “dil” olarak bile kabul edilmiyor. Kuşkusuz milyonlarca insan, onunla anlaşmaya çalışıyor; fakat bu, kürtçenin gerçekten “dil” sayılabileceği anlamına gelmiyor. Bir dilin, “dil” olarak nitelenebilmesi için “dilsel yeterlilikleri” taşıması gerekiyor. Burada kürtçenin bir dil sayılamayacağını ortaya koymak, “kürtlerin varlığını inkar etmek” veya onların değer yargılarını yermek amacını değil; kürtçenin bilimsel gerçekliklere göre bugün ne durumda olduğunu gösterebilmek amacını taşımaktadır. Araştırmalar, kürtçenin gerçek anlamda bir dil olmadığını ortaya koymakta ve onun ne kadar düzensiz ve temelsiz bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Şimdi kürtçenin niye bir dil sayılmaması gerektiğini açıklamaya çalışacağım:
Öncelikle şunu belirtmek gerekir: Diller, toplumların gereksinimleri sonucunda doğal olarak ortaya çıkar. Yani kişiler tek tek bir dil yapmak için uğraşmazlar, dil kendi düzenliliği içerisinde kendi yapısını oluşturur. Bugüne kadar soyları ve dilleri üzerinde pek çok tartışmaların yaşandığı kürtler, henüz bir ulus veya toplum olamamışlardır. Sürekli yaşadıkları çevrelerdeki büyük devletlerin çatısı altında yaşayan kürtler, bir toplum olamadıkları için bir dil de oluşturamamışlardır. Yani kürtçe, bir dilin dil kabul edilebilmesi için tarihsel süreç içerisinde aralarında ortak bir geçmiş bulunan insanlardan oluşan bir “toplum" tarafından oluşturulma niteliğinden mahrumdur.
Diller, türetme özelliklerine, edebi anlamda kullanılabilirliklerine, bilimsel alandaki geçerlilik ve işlevselliklerine, söz varlıklarına, köklülük ve güçlülüklerine, düzenliliklerine, geniş alanda kullanılıp kullanılmadıklarına göre değer kazanırlar. Bazı diller, dil bilimsel anlamda pek değerli olmadıkları hâlde, pek çok insan tarafından kullanıldıkları için değerlidir; bazı diller ise onun köklü ve güçlü geçmişi neticesinde sağlam dil bilimsel yapısı nedeniyle değerlidir. Kürtçe ise, geniş bir alanda kullanılmadığı ve bir düzenliliğe sahip olmadığı hâlde, bir dilmiş gibi gösterilmektedir. Ulus bilincine sahip olmayan toplulukların bir dil oluşturabilmeleri toplum bilimsel açıdan olanaksızdır.
Kürtçede var olduğu söylenen
8308 sözcükten; 3080 tanesi Türkçe,
2000 tanesi Arapça,
1200 tanesi Zent Lehçesi,
1030 tanesi Farsça kökenlidir.
Geri kalan yaklaşık 1000 sözcüğün ise yaklaşık 700 tanesi Ermenice, Çerkezce, Gürcüce, Pehlevice…
Gibi dillerden geldiği bilinmektedir. Bu sözcükler de çıkarıldıktan sonra, geriye yalnızca 300 tane sözcük kalmaktadır. Yani kürtçede var olduğu söylenen 8308 sözcükten, yalnızca 300 tanesinin kökeni bilinmemektedir. Bir sözcük kümesinin “dil” olarak sayılabilmesi için, onun ciddi anlamda bir söz varlığının olması gerekmektedir. Bu anlamda % 97′si yabancı dillerden alıntılanan sözcüklerden oluşan bir söz varlığıyla bir dilin olduğunu düşünmek, gerçekten kabul edilir bir şey değildir. Ayrıca burada yüz yıllardır işlenerek günümüze kadar gelen Türkçemiz ile kürtçeyi karşılaştırıyormuşum gibi bir hisse kapılmayın. Ben, sadece insanların bu tür söylemler içerisine girdiklerini görerek, bu bağlamda açıklamalar yapabilmek amacıyla bunu yazıyorum.
Kürtçenin bir dil olduğunu kabul etmeyenler, özellikle ortada bir “söz varlığının” olmadığını vurgulamaya çalışması, kürtçenin bir dil olduğu konusundaki düşünceleri “saplantı” hâline gelmiş kişilerce şöyle eleştirilmektedir:
“Efendim, her dilde yabancı sözcükler vardır. Türkçede de Arapça ve Farsçadan alınmış binlerce sözcük vardır. O zaman Türkçe diye bir dil yoktur mu dememiz gerekiyor?”
Bu tür insanlar, gerçekten bu söylemleriyle bile, çürütülmeye uygun bir düşünce yapısına sahiptirler. Bir kere Türkçe gibi 8500 yıllık bir tarihi olduğu kabul edilen bir dille, henüz dil olmadığı ortada olan bir dilimsinin veya dilcenin karşılaştırılması bile gaflettir. Türkçedeki deyimler bile, kürtçenin bütün söz varlığından daha zengindir. Türkçedeki toplam 105 bin sözcüğün, sadece 15 bin tanesi yabancı kökenlidir. Bu da Türkçedeki yabancı sözcüklerin oranının ortalama % 14 olduğunu göstermektedir.
% 97′si yabancı kökenli sözcüklerden oluşan bir dilce nerede,
% 14′ü yabancı olan Türkçe nerede? Ayrıca, Türkçedeki yabancı sözcükler olduğu gibi kullanılmaz. Alıntılanan yabancı sözcükler, Türkçenin ses ve şekil özelliklerine uyacak biçimde dile alınır. Fakat kürtçedeki temel sözcükler bile alındığı dildeki biçimiyle aynıdır.
Kürtçenin bir dil olduğunu gösterebilmek için, onun dünya üzerindeki dört büyük dil ailesinden birine bağlı olduğunu kanıtlamak gerekmektedir. Genel olarak kürtçenin “Hint - Avrupa Dil Ailesi” içerisinde yer aldığı söylense de, Prof. Dr. Vladimir Minorsky kürtçenin bu dil ailesi içerisinde kabul edilmemesi için; “telaffuz farklılıkları, şekil farklılıkları, cümle yapısı farklılıkları, sözcük farklılıkları ve ses değişimi farklılıkları” gibi maddeler sıralamıştır. Zaten tümce kuruluşu açısından da, normalde Hint - Avrupa dillerinde söz dizimi
“Özne + Yüklem + Tümleç“biçiminde olmasına rağmen,
kürtçede “Özne + Tümleç + Yüklem” biçimindedir.
Bu da, bu dilin Hint - Avrupa dilleri arasında olmadığını göstermeye yeterlidir. Eğer kürtçe Hint - Avrupa Dil Ailesi içerisinde değilse, “Sâmi” ailesinin içine konulabilir ki bu da imkânsızdır. Kürtçe, cümle kuruluşları açısından da Türkçe ile yakınlık göstermektedir. Örnek verecek olursak:
Yukarıdaki örnekte de göreceğiniz üzere, kürtçedeki söz dizimi, Türkçedekiyle aynıdır. Normalde Hint - Avrupa dillerinde yüklem ortada olurken, kürtçede Türkçedeki gibi yüklem sondadır. Bu da kürtçenin, Türkçe temelinde farklı sözcüklerle oluşturulabileceğine işaret etmektedir. Ki zaten “kürt” ve “kurmanç” sözcükleri bile Türkçe kökenlidir. İşte bu iki sözcüğün Türkçedeki anlamları:
KÜRT: Kar yığını, çığ, bir çeşit kayın ağacı, ayva ağacı
KÜRÜD: Merih gezeğen, süpürge otu
KÜRT: Kalın kar yığını (Kazak lehçesi)
KÜRTİK: Yeni yağmış kar (Kazak ve Tarançi lehçesi) çığ (Sor Lehçesi)
KÖRT: Kar yığını,saçak,kar yığıntısı(Çuvaş,Kazak,Tatar Lehçesi)
KÖRTİK: Kar denizi veya kar çölü (Uygur lehçesi), kar yığını
KÜRTKÜ: Kar yığını (Karakırgız Lehçesi)
KÜRTÇÜK: Kar yığını (Yakut ve Çeremis lehçesi)
KURMAN(Ç): Gedelgeç, yay konan kap, yaylık (Oğuz ve Kıpçak Lehçeleri)
Bugün bir kürt boyu olarak gösterilmeye çalışılan “kırmanç / kurmanç” boyunun adı bile, Kuman Türkleri ile bağlantılıdır ve bu adın tarihteki büyük bir Türk boyu olan “Kurmanlar“dan geldiği düşünülmektedir. Daha birçok sözcük, Eski Türkçedeki sözcüklerde çok yakındır. İşte onlara birkaç örnek:
ESKİ TÜRKÇE: Apa KÜRTÇE: Apo ANLAMI: Amca
ESKİ TÜRKÇE: Mın KÜRTÇE: min ANLAMI: ben,benim,bana
ESKİ TÜRKÇE: Ka KÜRTÇE ka/ko ANLAMI: aile büyüğü
ESKİ TÜRKÇE: Kent KÜRTÇE: gend/gund ANLAMI: şehir,köy
ESKİ TÜRKÇE: Buge KÜRTÇE: bug(e) ANLAMI:
ESKİ TÜRKÇE: Kon KÜRTÇE: kon ANLAMI: konak yeri,çadır
ESKİ TÜRKÇE: Kutay KÜRTÇE: kutni ANLAMI: parlak kumaş
Kürtçenin ses ve biçim bakımından özgün olmadığını, çevre dillerden yapılan alıntılardan oluştuğunu görmek yukarıda anlatılanlar neticesinde pek de zor değildir. Kürtçe, tıpkı Osmanlı Türkçesi gibi Arapça, Farsça ve Türkçenin karışımından oluşan bir dil olarak da görülmemeli, olsa olsa sırf farklılaşmak adına sözcükleri birbirine karıştırarak oluşturulan bir “ağız” olarak kabul edilmelidir.
Bugün, Türkiye’de kürtçe konuştuklarını zannedenler, aslında uydurma bir takım sözcüklerle yaşamlarını devam ettirmeye çalışırlar. Zaten Türkiye’nin doğusunda birbirine yakın iki köyde yaşayan kürtler bile birbirlerini anlamazlar. Elbette bu, her yer için genellemelere uygun değildir. Bir de “Düzensizlik içinde bile bir düzen vardır.” felsefesiyle yapılmış olsa gerek, çeşitli bölgelerde kullanılan farklı söyleyişler için “Soranice” ve “Guranice” gibi lehçeler (?) uydurmuşlar. Daha bir dil olduğu bile kabul edilmeyen bir dilcenin, nasıl lehçesi olur, anlamış değilim. Zaten kürtçe, yazı diline de sağlam bir biçimde yansımış değildir. Sırf farklılaşmak adına “w, é, û” gibi harflerin Latin alfabesine eklenmesi neticesinde oluşturulan uyduruk bir alfabe ile, biçimsiz dizilişler ve görünüşler gösteren yazılar yazılmaya çalışılmaktadır. Kuşkunuz olmasın, temeli sağlam olmadığı için bir kürdün yazdığını, çoğu zaman başkası anlamaz. Çünkü rastgele yazılışlar vardır. Birisi “kardeş” anlamına gelen sözcük için “keko” der, diğeri “keki” der, başka biri “keke” der… Bu söyleyiş yazıya da yansıyınca, edebi değer taşıyan bir eser bile vermemiş olan bu uydurma dillin, tek heceli olabileceğini bile düşündürebilecek yapılarını görmek, insanı güldürmektedir.
Tüm bu anlattıklarım neticesinde; kürtçe, henüz ulus bilincine sahip olmayan ve bugüne kadar “toplum” olamamış kürtler tarafından, başta Türkçe olmak üzere Arapça, Farsça, Ermenice… gibi dillerden alınan sözcüklerle kurulmaya çalışılmış, sağlam bir dil bilimsel yapısı bulunmayan, kişiler arasında tam anlamıyla iletişimi sağlayamayan ve sadece çok basit konuları anlatabilmek için geliştirilmiş; bu nedenle de “sığ” kalmış ve bir “aşiret dili” olmaktan öteye gidememiş bir dilCe veya dilimsidir. Bu dilce için, Türkçede dil adlarını yaparken de kullanılan “ca - ce - ça - çe” ekini kullanarak “kürtçe” demek de yanlıştır; fakat günlük yaşamda hep böyle söylenegeldiği için bu hâli kullanılmaktadır. Böylesine derleme ve uydurma dilce için “dil” demek, dil bilimsel gerçekliklerden uzaklaşmayı gerektirdiği için, biraz “yanlı” bir tutum içerisinde olunduğunu gösterir.
Yavuz TANYERİ
Banabunların kanıtını göstersene. Birisi yazmış o izden gidiyosunuz. iyi bende bi alıntı yapayım burda da dil değildir diyor nasıl olacak ?
Günümüzde bazı siyasal olaylarda kullanılan ve bazen Türkiye’nin bölünmez bütünlüğüne aykırı davranışlar içerisinde olanlar tarafından “alet” edilen kürtçe, düşüncelerine değer verilen birçok dil bilimci tarafından bir “dil” olarak bile kabul edilmiyor. Kuşkusuz milyonlarca insan, onunla anlaşmaya çalışıyor; fakat bu, kürtçenin gerçekten “dil” sayılabileceği anlamına gelmiyor. Bir dilin, “dil” olarak nitelenebilmesi için “dilsel yeterlilikleri” taşıması gerekiyor. Burada kürtçenin bir dil sayılamayacağını ortaya koymak, “kürtlerin varlığını inkar etmek” veya onların değer yargılarını yermek amacını değil; kürtçenin bilimsel gerçekliklere göre bugün ne durumda olduğunu gösterebilmek amacını taşımaktadır. Araştırmalar, kürtçenin gerçek anlamda bir dil olmadığını ortaya koymakta ve onun ne kadar düzensiz ve temelsiz bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Şimdi kürtçenin niye bir dil sayılmaması gerektiğini açıklamaya çalışacağım:
Öncelikle şunu belirtmek gerekir: Diller, toplumların gereksinimleri sonucunda doğal olarak ortaya çıkar. Yani kişiler tek tek bir dil yapmak için uğraşmazlar, dil kendi düzenliliği içerisinde kendi yapısını oluşturur. Bugüne kadar soyları ve dilleri üzerinde pek çok tartışmaların yaşandığı kürtler, henüz bir ulus veya toplum olamamışlardır. Sürekli yaşadıkları çevrelerdeki büyük devletlerin çatısı altında yaşayan kürtler, bir toplum olamadıkları için bir dil de oluşturamamışlardır. Yani kürtçe, bir dilin dil kabul edilebilmesi için tarihsel süreç içerisinde aralarında ortak bir geçmiş bulunan insanlardan oluşan bir “toplum" tarafından oluşturulma niteliğinden mahrumdur.
Diller, türetme özelliklerine, edebi anlamda kullanılabilirliklerine, bilimsel alandaki geçerlilik ve işlevselliklerine, söz varlıklarına, köklülük ve güçlülüklerine, düzenliliklerine, geniş alanda kullanılıp kullanılmadıklarına göre değer kazanırlar. Bazı diller, dil bilimsel anlamda pek değerli olmadıkları hâlde, pek çok insan tarafından kullanıldıkları için değerlidir; bazı diller ise onun köklü ve güçlü geçmişi neticesinde sağlam dil bilimsel yapısı nedeniyle değerlidir. Kürtçe ise, geniş bir alanda kullanılmadığı ve bir düzenliliğe sahip olmadığı hâlde, bir dilmiş gibi gösterilmektedir. Ulus bilincine sahip olmayan toplulukların bir dil oluşturabilmeleri toplum bilimsel açıdan olanaksızdır.
Kürtçede var olduğu söylenen
8308 sözcükten; 3080 tanesi Türkçe,
2000 tanesi Arapça,
1200 tanesi Zent Lehçesi,
1030 tanesi Farsça kökenlidir.
Geri kalan yaklaşık 1000 sözcüğün ise yaklaşık 700 tanesi Ermenice, Çerkezce, Gürcüce, Pehlevice…
Gibi dillerden geldiği bilinmektedir. Bu sözcükler de çıkarıldıktan sonra, geriye yalnızca 300 tane sözcük kalmaktadır. Yani kürtçede var olduğu söylenen 8308 sözcükten, yalnızca 300 tanesinin kökeni bilinmemektedir. Bir sözcük kümesinin “dil” olarak sayılabilmesi için, onun ciddi anlamda bir söz varlığının olması gerekmektedir. Bu anlamda % 97′si yabancı dillerden alıntılanan sözcüklerden oluşan bir söz varlığıyla bir dilin olduğunu düşünmek, gerçekten kabul edilir bir şey değildir. Ayrıca burada yüz yıllardır işlenerek günümüze kadar gelen Türkçemiz ile kürtçeyi karşılaştırıyormuşum gibi bir hisse kapılmayın. Ben, sadece insanların bu tür söylemler içerisine girdiklerini görerek, bu bağlamda açıklamalar yapabilmek amacıyla bunu yazıyorum.
Kürtçenin bir dil olduğunu kabul etmeyenler, özellikle ortada bir “söz varlığının” olmadığını vurgulamaya çalışması, kürtçenin bir dil olduğu konusundaki düşünceleri “saplantı” hâline gelmiş kişilerce şöyle eleştirilmektedir:
“Efendim, her dilde yabancı sözcükler vardır. Türkçede de Arapça ve Farsçadan alınmış binlerce sözcük vardır. O zaman Türkçe diye bir dil yoktur mu dememiz gerekiyor?”
Bu tür insanlar, gerçekten bu söylemleriyle bile, çürütülmeye uygun bir düşünce yapısına sahiptirler. Bir kere Türkçe gibi 8500 yıllık bir tarihi olduğu kabul edilen bir dille, henüz dil olmadığı ortada olan bir dilimsinin veya dilcenin karşılaştırılması bile gaflettir. Türkçedeki deyimler bile, kürtçenin bütün söz varlığından daha zengindir. Türkçedeki toplam 105 bin sözcüğün, sadece 15 bin tanesi yabancı kökenlidir. Bu da Türkçedeki yabancı sözcüklerin oranının ortalama % 14 olduğunu göstermektedir.
% 97′si yabancı kökenli sözcüklerden oluşan bir dilce nerede,
% 14′ü yabancı olan Türkçe nerede? Ayrıca, Türkçedeki yabancı sözcükler olduğu gibi kullanılmaz. Alıntılanan yabancı sözcükler, Türkçenin ses ve şekil özelliklerine uyacak biçimde dile alınır. Fakat kürtçedeki temel sözcükler bile alındığı dildeki biçimiyle aynıdır.
Kürtçenin bir dil olduğunu gösterebilmek için, onun dünya üzerindeki dört büyük dil ailesinden birine bağlı olduğunu kanıtlamak gerekmektedir. Genel olarak kürtçenin “Hint - Avrupa Dil Ailesi” içerisinde yer aldığı söylense de, Prof. Dr. Vladimir Minorsky kürtçenin bu dil ailesi içerisinde kabul edilmemesi için; “telaffuz farklılıkları, şekil farklılıkları, cümle yapısı farklılıkları, sözcük farklılıkları ve ses değişimi farklılıkları” gibi maddeler sıralamıştır. Zaten tümce kuruluşu açısından da, normalde Hint - Avrupa dillerinde söz dizimi
“Özne + Yüklem + Tümleç“biçiminde olmasına rağmen,
kürtçede “Özne + Tümleç + Yüklem” biçimindedir.
Bu da, bu dilin Hint - Avrupa dilleri arasında olmadığını göstermeye yeterlidir. Eğer kürtçe Hint - Avrupa Dil Ailesi içerisinde değilse, “Sâmi” ailesinin içine konulabilir ki bu da imkânsızdır. Kürtçe, cümle kuruluşları açısından da Türkçe ile yakınlık göstermektedir. Örnek verecek olursak:
Benim elmam var. (Türkçe)
Min sev heye. (Kürtçe)
I have an apple. (İngilizce)
Min sev heye. (Kürtçe)
I have an apple. (İngilizce)
Yukarıdaki örnekte de göreceğiniz üzere, kürtçedeki söz dizimi, Türkçedekiyle aynıdır. Normalde Hint - Avrupa dillerinde yüklem ortada olurken, kürtçede Türkçedeki gibi yüklem sondadır. Bu da kürtçenin, Türkçe temelinde farklı sözcüklerle oluşturulabileceğine işaret etmektedir. Ki zaten “kürt” ve “kurmanç” sözcükleri bile Türkçe kökenlidir. İşte bu iki sözcüğün Türkçedeki anlamları:
KÜRT: Kar yığını, çığ, bir çeşit kayın ağacı, ayva ağacı
KÜRÜD: Merih gezeğen, süpürge otu
KÜRT: Kalın kar yığını (Kazak lehçesi)
KÜRTİK: Yeni yağmış kar (Kazak ve Tarançi lehçesi) çığ (Sor Lehçesi)
KÖRT: Kar yığını,saçak,kar yığıntısı(Çuvaş,Kazak,Tatar Lehçesi)
KÖRTİK: Kar denizi veya kar çölü (Uygur lehçesi), kar yığını
KÜRTKÜ: Kar yığını (Karakırgız Lehçesi)
KÜRTÇÜK: Kar yığını (Yakut ve Çeremis lehçesi)
KURMAN(Ç): Gedelgeç, yay konan kap, yaylık (Oğuz ve Kıpçak Lehçeleri)
Bugün bir kürt boyu olarak gösterilmeye çalışılan “kırmanç / kurmanç” boyunun adı bile, Kuman Türkleri ile bağlantılıdır ve bu adın tarihteki büyük bir Türk boyu olan “Kurmanlar“dan geldiği düşünülmektedir. Daha birçok sözcük, Eski Türkçedeki sözcüklerde çok yakındır. İşte onlara birkaç örnek:
ESKİ TÜRKÇE: Apa KÜRTÇE: Apo ANLAMI: Amca
ESKİ TÜRKÇE: Mın KÜRTÇE: min ANLAMI: ben,benim,bana
ESKİ TÜRKÇE: Ka KÜRTÇE ka/ko ANLAMI: aile büyüğü
ESKİ TÜRKÇE: Kent KÜRTÇE: gend/gund ANLAMI: şehir,köy
ESKİ TÜRKÇE: Buge KÜRTÇE: bug(e) ANLAMI:
ESKİ TÜRKÇE: Kon KÜRTÇE: kon ANLAMI: konak yeri,çadır
ESKİ TÜRKÇE: Kutay KÜRTÇE: kutni ANLAMI: parlak kumaş
(Kaynak: Türkiye’nin Etnik Yapısı - Ali Tayyar Önder)
Kürtçenin ses ve biçim bakımından özgün olmadığını, çevre dillerden yapılan alıntılardan oluştuğunu görmek yukarıda anlatılanlar neticesinde pek de zor değildir. Kürtçe, tıpkı Osmanlı Türkçesi gibi Arapça, Farsça ve Türkçenin karışımından oluşan bir dil olarak da görülmemeli, olsa olsa sırf farklılaşmak adına sözcükleri birbirine karıştırarak oluşturulan bir “ağız” olarak kabul edilmelidir.
Bugün, Türkiye’de kürtçe konuştuklarını zannedenler, aslında uydurma bir takım sözcüklerle yaşamlarını devam ettirmeye çalışırlar. Zaten Türkiye’nin doğusunda birbirine yakın iki köyde yaşayan kürtler bile birbirlerini anlamazlar. Elbette bu, her yer için genellemelere uygun değildir. Bir de “Düzensizlik içinde bile bir düzen vardır.” felsefesiyle yapılmış olsa gerek, çeşitli bölgelerde kullanılan farklı söyleyişler için “Soranice” ve “Guranice” gibi lehçeler (?) uydurmuşlar. Daha bir dil olduğu bile kabul edilmeyen bir dilcenin, nasıl lehçesi olur, anlamış değilim. Zaten kürtçe, yazı diline de sağlam bir biçimde yansımış değildir. Sırf farklılaşmak adına “w, é, û” gibi harflerin Latin alfabesine eklenmesi neticesinde oluşturulan uyduruk bir alfabe ile, biçimsiz dizilişler ve görünüşler gösteren yazılar yazılmaya çalışılmaktadır. Kuşkunuz olmasın, temeli sağlam olmadığı için bir kürdün yazdığını, çoğu zaman başkası anlamaz. Çünkü rastgele yazılışlar vardır. Birisi “kardeş” anlamına gelen sözcük için “keko” der, diğeri “keki” der, başka biri “keke” der… Bu söyleyiş yazıya da yansıyınca, edebi değer taşıyan bir eser bile vermemiş olan bu uydurma dillin, tek heceli olabileceğini bile düşündürebilecek yapılarını görmek, insanı güldürmektedir.
Tüm bu anlattıklarım neticesinde; kürtçe, henüz ulus bilincine sahip olmayan ve bugüne kadar “toplum” olamamış kürtler tarafından, başta Türkçe olmak üzere Arapça, Farsça, Ermenice… gibi dillerden alınan sözcüklerle kurulmaya çalışılmış, sağlam bir dil bilimsel yapısı bulunmayan, kişiler arasında tam anlamıyla iletişimi sağlayamayan ve sadece çok basit konuları anlatabilmek için geliştirilmiş; bu nedenle de “sığ” kalmış ve bir “aşiret dili” olmaktan öteye gidememiş bir dilCe veya dilimsidir. Bu dilce için, Türkçede dil adlarını yaparken de kullanılan “ca - ce - ça - çe” ekini kullanarak “kürtçe” demek de yanlıştır; fakat günlük yaşamda hep böyle söylenegeldiği için bu hâli kullanılmaktadır. Böylesine derleme ve uydurma dilce için “dil” demek, dil bilimsel gerçekliklerden uzaklaşmayı gerektirdiği için, biraz “yanlı” bir tutum içerisinde olunduğunu gösterir.
Yavuz TANYERİ
©ﻕΞתς яΞiš
Kayıtlı Üye
---> Kürtçe Bir Dil midir?
Buraya dikkat !!!
ESKİ TÜRKÇE: Apa KÜRTÇE: Apo ANLAMI: Amca
ESKİ TÜRKÇE: Mın KÜRTÇE: min ANLAMI: ben,benim,bana
ESKİ TÜRKÇE: Ka KÜRTÇE ka/ko ANLAMI: aile büyüğü
ESKİ TÜRKÇE: Kent KÜRTÇE: gend/gund ANLAMI: şehir,köy
ESKİ TÜRKÇE: Buge KÜRTÇE: bug(e) ANLAMI:
ESKİ TÜRKÇE: Kon KÜRTÇE: kon ANLAMI: konak yeri,çadır
ESKİ TÜRKÇE: Kutay KÜRTÇE: kutni ANLAMI: parlak kumaş
Buraya dikkat !!!
ESKİ TÜRKÇE: Apa KÜRTÇE: Apo ANLAMI: Amca
ESKİ TÜRKÇE: Mın KÜRTÇE: min ANLAMI: ben,benim,bana
ESKİ TÜRKÇE: Ka KÜRTÇE ka/ko ANLAMI: aile büyüğü
ESKİ TÜRKÇE: Kent KÜRTÇE: gend/gund ANLAMI: şehir,köy
ESKİ TÜRKÇE: Buge KÜRTÇE: bug(e) ANLAMI:
ESKİ TÜRKÇE: Kon KÜRTÇE: kon ANLAMI: konak yeri,çadır
ESKİ TÜRKÇE: Kutay KÜRTÇE: kutni ANLAMI: parlak kumaş
- Durum