Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Dahiliye Hastalıkları Hakkında Geniş Bilgi ~ Tüm Yönleri İle Dahiliye

Dahiliye (Tüm Yönleriyle) Geniş Açıklamalı







~ ADDİSON HASTALIĞI(BÖBREKÜSTÜ BEZİ YETERSİZLİĞİ)


TEMEL BİLGİLER

TANIMLAMA:

Böbreküstü bezinin primer hastalığına bağlı yetersiz çalışması surumudur
Böbrek üstü bezinin tamamının veya bir kısmının hasarı nedeniyle oluşur
% 80 vakada bağışıklık sisteminde bozukluk ana sebeptir
Tüberküloz ikinci sıradadır
AİDS, son yıllarda artan nedenlerdendir
• Sürrenal krizi- Böbrek üstü bezini yetmezliğinin ani ve şiddetle gelişmesi sonucu oluşan ciddi bir taplodur

• Genetik: Genetik geçiş ispatlanmıştır

• Yaş: Her yaşta görülebilir
• Cinsiyet: Kadınlarda daha fazladır




BELİRTİ VE BULGULAR
• Kuvvetsizlik
• Yorgunluk
• Kilo kaybı
• Tansiyon düşmesi
• Deride koyulaşma
• Zayıflama
• Kusma
• İshal
• Soğuğa toleransın azalması




NEDENLERİ
•Bağışıklık sisteminde bozumaya bağlı böbrek üstü yetmezliği
•Sebebi bilinmeyen böbrek üstü bezi yetersiz büyümesi
• Mantar hastalığı (histoplazmoz
blastomikozis)
• Sarkoidoz hastalığıının böbrek üstü bezine sirayet etmesi
• Böbrek üstü bezi içine kanama
• Hemokromatozis hastalığı
• Ameliyatla her iki böbrek üstü bezinin alınması

• Böbrek üstü bezi tümörleri
• Bazı hastalıklara(Tüberküloz Sarkoidoz vs) bağlı böbrek üstü bezinine protein tabiatında madde birikmesi (Amiloidoz)
•AİDS




RİSK FAKTÖRLERİ
• Bağısıklık sisteminde bozukluğa bağlı Böbrek üstü yetmezliğinde aile hikayesi vardır
• Uzun süre steroid kullanımı

ciddi infeksiyon

travma veya cerrahi işlemler sonrası



TANI



LABORATUAR
• Düşük serum sodyumu (130 mEq/ L'den az)
• Yüksek serum potasyumu (5 mEq/l_'den fazla)
• BUN yükselir
• Kortizol düşer

renin yükselir
• ACTH seviyesi yükselir
• Orta derecede nötropeni




ÖZEL TESTLER
• Cosyntropin adlı madde 0

25 mg damardan injekte edilir
Enjeksiyondan önce ve sonra kortizol seviyesi ölçülür
Addison hastalığında düşük veya normal bulunur




GÖRÜNTÜLEME
• Batın bilgisayarlı tomografisimde böbrek üstü bezlerinde anormal büyüklük veya küçüklük

• Batın grafisinde böbrek üstü bezinin olduğu bölgede kireçlenme odakları

• Göğüs grafisi: kalp konturlarının küçülmesi




TEDAVİ
• Ayaktan tedavi hafi veya orta vakalrda yapılır
• Adrenal krizde hastaneye yatırmak şarttır




GENEL ÖNLEMLER
Adrenal yetmezliği

glukokortikoid ve mineralokortikoid ile tedavi edilir




AKTİVİTE
Tolore edebildiği kadar



DİYET
Sodyumve Potasyum dengesi sağlayacak diyet önerilir




TERCİH EDİLEN İLAÇLAR

• Hidrokortizon Fludrokortizon Prednisone gibi kortizon preparatları kullanılır

• Karaciğer hastalığı olanlarda doz azaltılır

• Kullanılan doz yavaş yavaş azaltılır



ÖNLEM / KAÇINMA
• Addison hastalığının önlemi bilinmemektedir



BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ
• Uygun tedavide sonuçlar iyidir
• Aktuf tüberküloz ve mantar infeksiyonlarında ilaç tedavisi gerekir

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Adele kas krampı

Kramp aslında bir doku spazmıdır Burada doku kasılır ve ani ve şiddetli ağrıya yol açar Özellikle yaygın bir kramp çeşidi uyku sırasında baldır adalelerinde meydana gelir Fakat fazla yüklenme incinme adale zorlanması (gerilmesi) veya uzun süre aynı pozisyonda kalmak adale kramplarına yol açabilir Bunlar sıklıkla sıcak havada oynanan spor karşılaşmalarında aşırı yorulan ve susuz kalan sporcularda görülür



Belirtiler

- Ani ve keskin adale ağrısı çoğunlukla bacaklarda

- Cildin altında çarpılmış bir adale dokusu yumrusu görülmesi

Belirli aktiviteler karakteristik olarak profesyonel kramplar denilen kramplara yol açar Yazar krampı klasik örnektir -yazan elin başparmağı işaret ve orta parmakları uzun süre sıkıcı kalem tutma sonucu kramp duygusu yaşar Geçmişte saatçi ve terzi krampları çok görülürdü

Hemen herkes şu veya bu zamanda adale krampı geçirir yine de çoğu kimseler için bunlar sadece ara sıra karşılaştıkları önemsiz bir rahatsızlık nedenidir Fakat diğerleri için adale krampları özellikle geceleri rahatsız edici bir problemdir Eğer uykunuzu bölen sık ve şiddetli kramplarınız varsa doktorunuza danışın


Krampların belirgin bir tipi olan bacakta dolaşım bozukluğu nedeniyle zaman zaman topallayarak yürüme (intermitent klodikasyon) harekete bağlı olup baldırlara yeterli kan gitmemesine bağlıdır
Bacaklarda harekete bağlı krampların bir diğer çeşidi omurgada sinir sıkışması ile bağlantılıdır
Eğer hareket sonucu bacaklarda kramp olayı sürekli tekrarlanıyorsa doktorunuza gidin Diüretik (idrar söktürücü) kullanımı ve aşırı terleme nedeniyle potasyum kaybı genellikle adale kramplarının nedeni olarak belirtilir fakat sık rastlanan bir neden değildir






Tedavi

Kramp meydana geldiğinde etkilenen adaleyi germeye çalışın
Yumuşak bir tavırla düzeltin
Çünkü kasılan adaleyi germek genellikle derhal rahatlamayı sağlayacaktır
Etkilenen kasa kompres ve masaj yapmayı deneyin
Sıcak banyoya daldırmak veya sıcak kompres koymak da rahatlatabilir


Soğuk kompres de adale spazmını azaltabilir veya gergin bir adaleyi gevşetebilir
Bazen kramp giren adalelerin karşısındaki adaleleri istemli olarak kasmak ağrının şiddetini azaltabilir
örneğin eğer bacağınıza kramp girdiyse ayağınızın ucunu dizinize doğru büküp ağrı azalana kadar orada tutun

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Ağız içi iltihapları stomatitler

Ağıziçinin tipik iltihapları ağızdaki nedenlerden kaynaklanıyorsa birincil başka hastalıklardan kaynaklanıyorsa ikincil olarak nitelenir
Stomatit ağız mukozasının akut ya da kronik biçimde iltihaplanmasıdır
Ağız mukozasında enfeksiyona yol açabilecek duruma gelmiş çeşitli mikropların varlığına bağlı olarak gelişir
Kanamalı Stomatit kolayca kanayan dişeti mukozasının kızarması ve şişmesi ile kendini belli eder
Çoğu kez genel bir hastalığa zehirlenmeye ya da vitamin yetmezliğine bağlıdır

Yunanca'da stoma "ağız" itis "ilti*hap" demektir
Stomatit geniş anlamıy*la ağız içindeki bütün iltihaplan içerir
Dar anlamıyla ise gerçek ağız boşluğu mukozasıyla sınırlı olarak kullanılır
İl*tihap dildeyse glossit dişeti mukozasındaysa jinjivit adını alır
Ağız mukozası doğrudan doğruya ağızdaki nedenlerle kolayca hastalanır
Ayrıca bazı genel hastalıkların da ilk belirtileri ağızda or*taya çıkar
Bu nedenle ağız içi iltihapları birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılır
İlki başka hastalıklara bağlı olmadan gelişir
İkincil olanlar başka organlann hastalanmasından sonra ortaya çıkar


Ağıziçi iltihabının başlıca türleri arasında ağız nezlesi ile eksüdalı ülser*li kangrenli kanamalı ve aftlı iltihaplar sayılabilir


• Ağız nezlesi
En sık görülen ve en az zararlı türdür
Ağızdaki yerleşik bakteri florasının genel ve yerel çeşitli durum*lara bağlı olarak hastalık yapabilme ye*teneği kazanmasından kaynaklanır
Her yaşta görülebilir
Özellikle iyi beslen*meyen çocuklarda diş çıkaran bebek*lerde ve kızamık kızıl suçiçeği kızamıkçık gibi döküntülü hastalıklar sıra*sında ortaya çıkar
Erişkinlerde başlıca nedenleri diş taşları ve uygun olmayan diş protezlerinin kullanılmasıdır
Sindi*rim bozuklukları yüksek ateş örseleyi*ci yiyecekler çok sıcak içecekler ve si*gara da ağızda bu tip iltihap yapabilir
Ağız nezlesinin sık rastlanan bir başka nedeni vitamin eksikliğidir
Artık iskorbüt ve beriberi gibi ağır vitamin yet*mezliklerinden kaynaklanan hastalıklar dengeli beslenme bilinci ve olanakları*nın bulunduğu ülkelerin gündeminden çıkmıştır
Ama yetersiz ve dengesiz beslenmeye ya da vücuttaki işlev bo*zukluklarına bağlı olarak gizli vitamin eksikliği hastalıkları görülmektedir


Ağız nezlesi genellikle ağız boşlu*ğunda kırmızılıkla ortaya çıkar
Çoğu kez dil ve dudaklarda yaygın ve tekdüze kızarıklıklar görülür
Hasta ağzında kuru*ma ve yanma duyar
Yutma ve çiğneme hareketleri güçleşir
Bu tip ağıziçi ilti*hapları mikrop öldürücü gargaralar kul*lanılarak tedavi edilebilir
Ayrıca ağrı ve yanma duyumunu ortadan kaldıran hafif uyuşturucu ve mikrop öldürücü ilaçlar yararlı olabilir
İltihap vitamin eksikliğine bağlıysa tedavi eksik olan vitaminle*rin karşılanmasına dayanır




• Eksüdahlı ağıziçi iltihabı
Mukozada üstü beyaz renkli ağır bir iltihaplanma biçiminde ortaya çıkar
Genellikle ülserli stomatitin başlangıcıdır
Başlıca nedenleri ağız nezlesininkiyle aynıdır
Bazı meslek hastalıkları ve kimyasal maddelerin yol açtığı kronik zehirlenmeler de ağızda bu tip iltihaba neden olur
Bunların başında gelen kurşun ve civa zehirlenmeleri özellikle dişeti ve bazen dil iltihabına yol açar
Ağızdaki iltihaplanma bütün vücudu etkileyen hastalıkla birlikte tedavi edilir





• Ülserli ağıziçi iltihabı
Ağız nezlesinden de eksüdalı ağıziçi iltihabından da ağırdır
Genellikle salgın biçiminde ortaya çıkar ve ağız boşluğunun temizliğine özen gösterilmemesi durumunda kolayca bulaşır
İltihap dişçilerinde başlar
Daha sonra bütün ağza yayılır
Diş köklerine hatta dudaklara da yayılan sarımsı bir eksüdaya ve ağrılı şişkinliğe neden olur
Ülserli ağıziçi iltihabı Fusobacterium ve spiroketlerin etken olduğu Vincent anjini gibi yutak enfeksiyonlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir
İlk şişkinlik evresinin ardından çok yavaş iyileşen ülser ve yaraların belirdiği bu tip ağıziçi iltihabında mikrop öldürücü gargaralar yeterli değildir
Ayrıca antibiyotik ve sülfamitlere dayanan genel bir tedavi uygulanır; bazı olgularda kortizon da gerekebilir





• Kangrenli ağıziçi iltihabı
Ülserli tipin son evresidir
Organizmanın aşın ölçüde güçten düştüğü durumlarda görülür ve doku ölümüne yol açar





• Kanamalı ağıziçi iltihabı
Kanamalarla ortaya çıkan ağız mukozası iltihabıdır
Genellikle ağızdaki belirli bir nedenden kaynaklanmaz
Pıhtılaşma bozuklukları karaciğer ve kalp-damar hastalıkları zehirlenmeler ve vitamin yetmezlikleri (niyasin ve C vitamini eksikliği) gibi genel hastalıkların bir belirtisidir
Akut lösemi B12 vitamini eksikliğine bağlı kansızlık tifo sıtma gibi hastalıklar sırasında da sık görülür Tedavi genel hastalığa bağlı olarak yürütülür




• Aftlı ağıziçi iltihabı
Çoğu kez virüslerden kaynaklanır Genellikle süt çocuklarında gebe kadınlarda ve sindirim

bozukluğu çekenlerde görülür Bazı insanlarda ceviz badem çilek gibi belirili besinlerin yenmesiyle aftlı oluşumların yinelendiği göz önüne alınırsa bu hastalığın alerjik bir boyutu da olduğu söylenebilir

Hastalık titreme ve ateş yükselmesiyle birden ortaya çıkar Daha sonra ağız boşluğunda çok ağrılı ülserlere dönüşen sıvı dolu kabarcıklar görülür Hastalık hızlı gidişlidir ve 1-2 haftada iyileşir Gargara biçiminde bölgesel tedavinin yanı sıra antibiyotikler ve kortizonla genel tedavi uygulanır




• Kronik bakteri ve mantar enfeksiyonlarına bağlı ağıziçi iltihabı
Acti-nomyces ağız boşluğunda iltihaba yol açan önemli bir bakteri grubudur Bu bakteriler ağızdaki kemik ve kas dokusuna yerleşir Oluşturdukları fistüllerden çıkan irin çok miktarda tipik tanecikler içerir Bu bakterilerin giriş yollan genellikle diş çürükleridir

Oldukça sık rastlanan pamukçuk ağızda mantarlara bağlı bir iltihaptır Ağız boşluğu mukozasında Candida albicans türü mikroskopik bir mantarın gelişmesiyle oluşur Dişetlerini dili yanak iç yüzeylerini ve bademcikleri kaplayabilen kesilmiş süte benzer Ağızda birbirleriyle birleşmeye eğilimli beyaz alanlar ortaya çıkar Kolayca kaldırılabilen bu oluşumların altında kırmızı bir yüzey görülür
Pamukçuk daha çok yenidoğanlarda görülür
Yerel olarak uygulanan mantar öldürücü ilaçlar ve metilen mavisiyle kolayca tedavi edilebilir
Ama bu hastalık zayıf düşmüş ve organizmanın savunma yetenekleri azalmış yaşlılarda da ortaya çıkabilir
Bu durumda enfeksiyon derindeki dokulara yani solunum ve sindirim mukozalarına yayılabilir




• İkincil ağıziçi iltihapları
Genel bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkar
Kızıl kızamık kızamıkçık ve suçiçeği gibi döküntülü hastalıklar iskorbüt ve hemofili gibi kanamalı hastalıklar lösemi agranülositoz ve B12 vitamini eksikliğine bağlı kansızlık gibi kan hastalıkları civa bizmut kurşun gümüş bakır gibi kimyasal madde zehirlenmesine bağlı çeşitli meslek hastalıkları sırasında görülür


Özgül mikropların neden olduğu başlıca ağıziçi iltihaplan şunlardır: Frengide birinci evre lezyonu ikinci evreye özgü kabartı ya da kızarıklıklar ve üçüncü evreye özgü göm (yumuşak şişkinlikler) ve ülserler biçiminde iltihaplar (frengi stomatiti); veremde ülserler ve çatlaklarla birlikte görülen iltihaplar (verem stomatiti); cüzamda zamanla ülserleşen derin düğümcük oluşumlan (cüzam stomatiti); belsoğukluğunda hastalık etkeni olan gonokoklara bağlı iltihaplar; difteri yılancık ve impetigo etkenlerine bağlı ağıziçi iltihaplan

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Ağız kokusu halitosis



Ağız kokusu insanı olumsuz etkileyen bir durum olarak bilinir


Erişkinler veya küçüklerin yaşamlarında mutlaka ağız kokusundan şikayetçi oldukları zamanlar olmuştur
Bazılarının ise bu durumdan şikâyeti kroniktir


Ağız kokusu; etkilediği bireyler için sosyal ve psikolojik yönden olumsuz bir durum haline gelmiştir


Kötü ağız hijyeni dişler üzerindeki gıda birikimi ağızdaki çürük kaviteleri çekim yaraları ülserler dental ve tonsiller apseler (diş ve bademcikle ilgili apseler) ; gingivitis periodontitis ve stomatitis gibi diş eti hastalıkları ağız kuruluğu kıllı dil gibi ağız içindeki problemlerden oluştuğu gibi üremi diabetik ketoasidoz karaciğer rahatsızlıkları kronik pulmoner hastalıklar mide rahatsızlıkları gibi sistemik nedenlerle de görülebilir


Diş hekimleri ağız kokusunun lokal mi yoksa sistemik faktörlere mi bağlı olduğunu tespit etmeli ve doğru teşhisi koyup ona göre tedavi yöntemini belirlemelidir


Solunum sisteminden gelen hava ağızdan dışarı yayılırken oral kavitedeki (ağız boşluğu) kötü kokulu uçucu karışımla birleşerek dışarı çıkar ve kişilerin kendisini de çevresini de rahatsız eden hoş olmayan kokular oluşur

Bu konuda yapılan araştırmalar sonucunda ağız kokusu vakalarının çoğunluğunun oral kaviteden kaynaklandığı tespit edilmiştir

Kötü ağız kokusunun oluşmasına etki eden faktörler arasında tükürüğün önemli rol oynadığı kabul edilmektedir

Sağlıklı ağızdan alınan tükürüğe göre periodontitisli ağızlardan alınan tükürüğün daha hızlı kokuştuğu belirtilmiştir


Aktif periodontitisli hastalardan alınan tükürükte çok parçalanmış epitel hücresi vardır
Ve bu hücreler önemli ölçüde bakterilerle kaplıdır
Ayrıca tükürükte zarar görmüş lökositler de mevcuttur
Lökositler çok miktarda kükürt taşıyan aminoasitlere sahiptir ve bunlar uçucu sülfür bileşiği üretiminde kullanılırlar
Lökositler periodontal hastalıklar sırasında göç ederek periodontal hastalıklı bireylerin tükürüklerinda artarlar


Hem oral mukazadan serbest epitelyal hücreler hem mikroorganizmalar hem de lökositler bakteri plağına dahil olup dilin arka yüzüyle dişlerin fizyolojik ve mekanik temizlemeye uygun olmayan bölgelerinde toplanır
Periodontitisli hastalarda bu duruma bir de dişetlerinden oluşan kanamanın eklenmesi ile tablo daha da ağırlaşır


Ağız kokusu oluşumu tükürük akımının azalması uzun süre besin ve sıvıların alınmamasına da bağlıdır


Uyku hali buna iyi bir örnektir
Sabah kalkınca hissedilen ağız kokusu bu durumla ilgilidir


Aşırı tütün içimi özellikle sigara tüketimi yalnızca kötü kokulu nefes oluşturmakla kalmayıp bir de kıllı dil durumuna yol açar ki bu da besin artıklarının ve tütün kokusunun tutulmasına neden olur
Ayrıca tükürük salgısında azalma ve hastalık durumunun şiddetle artışına neden olur
Dilin arka bölümü mekanik olarak temizlenemediği için birikimler orada oluşur
Çoğu ağız kokusu durumlarının tedavisine dilin fırçalanması ile başlanır


Protez dişler uygun yapılmamış kuron ve köprüler ağız dokusuna uygun olamayan materyaller de ağız kokusunu oluşturan faktörlerdendir


Halitozis oluşturabilecek diğer durumlarsa postnatal sızmayla karakterize kronik sinüzitis faranjitis tonsillitis sifilitik ülserler burun tümörleri ağız tümörleri kronik bronşitis ve orofarengial kavitelerin habis neoplazmalarıdır


Nefesteki kokunun yoğunluğu yaşla birlikte artar
Ayrıca farklı yaş grupların spesifik ağız kokuları tespit edilmiştir


Buna göre yaşları 2-5 yıl arasında değişen küçük çocuklar tonsillerinde barınan besin ve bakterilerden ötürü oluşan bir ağız kokusuna sahiptir

Orta yaş grubundaki kişilerde çok şiddetli biçimde sabah nefes kokusu oluşur

İleri yaş grubundakilerde ise ağız kokusu temiz olmayan protez ve akışkanlığını yitiren tükürüğün kokuşmasından kaynaklanır


Sistemik hastalıklar sonucunda da ağız kokusu oluşur
Bu durumun en iyi bilinen örneği diabettir
Bu hastalarda ağızdan aseton tatlı meyva kokusu duyulur
Nefesteki amonyak ve idrar kokusu üremi ve böbrek yetmezliğini akla getirmektedir

Ciddi karaciğer yetmezliğinde nefes tatlımsı bir amin kokusu taze kadavra kokusuna benzemektedir

Tatlı bir asit kokusu akut romatizmal ateşi çağrıştırır
Kötü kokuşmuş nefes çürümüş et kokusuna benzer bu da akciğerin apseleşmesine ya da bronş iltihabının yayılmasıyla oluşan bronşiyektaziye işaret eder

Gastrointestinal bozukluklarda da nefes kokusu kötüdür
Duygusal yıkımlar da sindirimi etkiler ve vücut kimyası bazen nefesi etkileyebilir


C vitamini yetersizliği ile oluşan Kronik skorbüt hastalığı olan kişilerde de kötü kokulu nefese rastlanır


Yenilen yiyecekler de ağız kokusunda önemli rol oynar
Bir vejeteryan çok fazla et yiyen bir kişiden daha az halitozise sahiptir
Çünkü sebzelerde protein maddelerin yıkım ürünleri çok azdır


Et genellikle yağ içerir ve gastrointestinal sistemde oluşan uçucu yağ asitleri kana absorbe edilip nefesle salgılanır
Sarımsak soğan pırasa alkol vb
maddelerin dolaşım sisteminde önce absorbe edilip sonra da akciğerlerce hava olarak dışarıya verilmesiyle kötü koku oluşur
Aşırı alkol içimi mikrobiyal floranın değişiminde başlıca rol oynar ve halitozis oluşturan koku fermente edici organizmaların poliferasyonuna neden olur


Açlıkta oluşan ağız kokusu; pankreatik sıvının midede açlık periyodunda bozuşmasından kaynaklanır
Bu kokunun giderilmesi kolaydır
Hatta diş fırçalamasıyla bile ortadan kaldırılabilir


İlaçların sistemik etkisine bağlı olarak da halitozis oluşabilir
Bazı antineoplastik ajanlar antihistaminler amphetaminler trankilizanlar diüretikler fenotiaminler atropin benzeri ilaçlar tükürük üretimini azaltırlar ve böylece oral kavitenin kendi kendini temizleme yeteneği azalmış olur ve buna bağlı halitozis oluşur


Yaşlanma çok sigara içimi tükürük bezi aplazisi 800 raddan fazla radyasyon tedavisi kadında menopoz yüksek ateş dehidratasyonlu sistemik ve metabolik rahatsızlıklar aşırı baharat kullanımı ağız kuruluğuna neden olur ve bu yüzden de halitozis oluşur


Diş hekimi ağız kokusunun tanımını yapmak için önce iyi bir muayene yapmalı aldığı anamnezleri dikkâtlice incelemeli basit yöntemlerle koku ayrımını yapmalıdır


Sistemik hastalıklarda oluşan kokular için medikal konsültasyona gidilmelidir
Kokuların lokal ya da sistemik faktörlerden oluştuğunun belirlenmesi oral kaviteden veya akciğerlerden kaynaklandığının belirlenmesi için hastaya basit bir yöntem uygulanır


Diş hekimi hastadan dudaklarını sıkıca kapatmasını ve nefesini burun deliklerinden bırakmasını ister
Bu durumda koku on cm
uzakta duran başka bir kişi tarafından değerlendirildiğinde koku varsa sistemik faktörlerden kaynaklanıyor demektir


Hasta parmakları ile burnunu tıkayıp dudaklarını da kapatıp soluk vermeyi bir an için durdurduktan sonra açıp soluk verdiğinde koku ağız yoluyla ortaya çıkıyorsa kokunun oral kavitedeki lokal faktörlerden kaynaklandığı söylenebilir


Koku bu şekilde basit bir yöntemle değerlendirilebileceği gibi denemesi ve tekrarı kolay olan gaz ölçen monitörlerle de ölçülebilir
Yapılan klinik çalışmalarla lokal faktörlerin neden olduğu ağız kokusu olgularının %90’nın başarı ile tedavi edileceği tespit edilmiştir


Patolojik ve nonpatolojik orijinli halitozis genellikle patolojik durumun tedavi edilmesi ve oral hijyenin iyi derece de yerine getirilmesi ile düzelir


Periodontal ceplerin yok edilmesi oral hijyenin geliştirilmesi gıda birikimine sebep olan yerlerin düzeltilmesi çürük dişlerin tedavisi restorasyonun mümkün olmadığı durumlarda diş çekimi diş eti hastalıklarının tedavisi ile ağız kokusu ortadan kaldırılır


Yemek sonrası dil ve dişlerin fırçalanmasıyla da ağız kokusu etkili oranda azaltılabilir


Ağız kokusunu oluşturan bileşenlerin birincil alanı dildir
Sabah şiddetli ağız kokusundan şikayet eden kişilerde dişlerin ve dilin yemek sonrası fırçalaması ve ağzın bir gargara ile çalkalanması ile sorun kontrol altına alınabilir


Protez kullananlar protezlerini fırçalayarak ve dezenfektan solüsyonlarda tutarak temizlemelidirler


Ağız kokusunu önlemek için doğal kaynaklardan da yararlanılabilir
Nane bunlardan biridir
Naneli sakızlar şekerler kullanılabilir
Nanenin tükürük üzerinde de etkisi vardır
Naneli ürünlerin emilmesi tükürük oranını artıracak tükürüğün alışkanlığını düzenleyecek yiyecek artıklarının böylelikle uzaklaşması bir ölçüde sağlanacaktır

Sakız çiğnemek çiğneme kasları yanak ve dilin çiğneme hareketleri ile yakından ilgilidir
Sakız besin artıklarının taşınması ve uzaklaştırılması ile oral kavitenin temizlenmesini sağlar


Ağız suları kokulu ürünler naneli ağız spreyleri nefesteki kokuyu geçici olarak önlemeye yarayacaktır

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Aids




HIV Nedir Ve Nasıl Bulaşır?

HIV kelimesinin açılımı Human Immunodeficiency Virüs'tür (İnsanların Bağışıklık Sisteminin Çökmesine Neden Olan Virüs)
Bu ifade

bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilen bir virüs anlamına gelmektedir
Bağışıklık sisteminiz normalde

sizi bakteri ve virüs gibi mikroplardan korur
HIV

vücut sıvıları yoluyla bulaşır
HIV virüsü taşıyan birisiyle korunmadan seks yaparsanız veya aynı iğneyi paylaşırsanız HIV virüsü size de bulaşır
Ya da HIV virüsü taşıyan bir anne HIV'i bebeğine bulaştırabilir

• HIV Nedir?

HIV

AIDS'e yol açan virüstür
HIV

Human Immunodeficiency Virus (Bağışıklık Sisteminin Çökmesine Neden Olan Virüs) kelimelerinin kısaltmasıdır



HIV virüsü taşıyan insanlar "HIV pozitif" veya "HIV enfeksiyonlu" olarak adlandırılır


HIV virüsü

bağışıklık sisteminize zarar vererek sizi hasta eder
Bağışıklık sistemi vücudunuzu mikroplardan korur
Bağışıklık sisteminiz çalışmadığında

mikroplar sizi daha kolay hasta edebilir



Ancak

hasta görünmeyebilir veya hissetmeyebilirsiniz
HIV virüsü taşıdığınızı bile bilmeyebilirsiniz

• AIDS Nedir?

AIDS

HIV virüsü bağışıklık sisteminizi zayıf hale getirdikten sonra ortaya çıkan hastalıktır
AIDS

Acquired Immunodeficiency Syndrome (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) kelimelerinin kısaltmasıdır


AIDS hastası insanlar

bağışıklık sistemi güçlü olan insanları etkilemeyen mikroplar nedeniyle kötü enfeksiyonlara yakalanırlar
AIDS hastası olmadan yıllar önce HIV virüsü almış olabilirsiniz


HIV Virüsü Kadınlara Nasıl Bulaşır?

HIV virüsü iki temel yolla bulaşır


1) Seks
HIV vücudunuza HIV virüsü taşıyan birisinin kanı

spermi veya vajinal akıntıları yoluyla bulaşır
Bu durum

vajinal

anal veya oral seks sırasında gerçekleşebilir


Lateksten yapılmış bir prezervatif kullanarak HIV virüsünden korunabilirsiniz
Doğum kontrol hapları ve lateks olmayan prezervatifler

sizi HIV virüsünden koruyamaz

HIV virüsü hem bir erkekten hem de bir kadından bulaşabilir
Herhangi bir cinsel hastalığınız varsa HIV virüsünün size bulaşma ihtimali daha yüksektir




2) ilaç
HIV virüsü taşıyan birisiyle kirli bir iğneyi paylaşırsanız

virüs bulaşabilir
Dövme ve vücuda piercing yaptırma işlemlerinde kullanılan iğneler

temiz değilse HIV bulaştırabilir







HIV Kadınlara Nasıl Bulaşır:

Bir Erkekle Seks %36
İğne Paylaşımı %14
Sebebi Bilinmiyor %50

• HIV ile ilgili Uyarı İşaretleri

Bazı HIV virüsü belirtileri şunlardır :

Öksürme

ishal

kilo kaybı

gece terlemesi

yorgunluk hissi
İlginç renkli veya kokulu bir vajina akıntısı
Yinelenen veya kalıcı vajina enfeksiyonları
Vajinada veya vajina çevresindeki yara veya acı
Adet dönemlerinde ani bir değişim
Adet dönemleri arasında karın ağrısı
Seks sırasındaki olağandışı acı veya ağrı
Dilinizde veya ağzınızın içinde beyaz noktalar veya yaralar




HIV Testi Yaptırma

Aşağıdaki durumlar sizin için geçerliyse HIV testi yaptırmalısınız:
İğneleri paylaşıyorsanız
Eşiniz ilaç kullanmışsa veya kullanıyorsa
Vücudunuzda herhangi bir HIV belirtisi varsa
Prezervatif kullanmadan seks yaptıysanız da test
yaptırmalısınız
Test yaptırmak basit ve kolaydır
Test sonucunda virüs taşıyıp taşımadığınızı öğrenebilirsiniz



Nasıl Test Yaptırabilirim?

Bazı yerlerde

adınızı vermeniz gerekmez

testin sonuçları yalnızca size bildirilecektir

Diğer yerlerde

sonuçlar sağlık yetkilinize veya danışmanınıza da bildirilir
Ancak

sağlık yetkilileri genellikle siz izin vermedikçe sonuçları başkasına vermezler





Tedavi Olma:

HIV için herhangi bir tedavi bulunmamaktadır
HIV virüsü
taşıyan binlerce kişide yapılan çalışmalar

kombinasyon tedavisinin

insanların daha iyi hissetmesine ve daha uzun yaşamasına yardımcı olabildiğini göstermiştir

Bir doktorla

hemşireyle veya danışmanla konuşun
Tedavi seçenekleri hakkında size daha fazla bilgi verebilir




Gereken Cevapları Alma:
Bugün

birçok yerde AIDS testi yaptırabilir ve AIDS konusundaki sorularınıza yanıt alabilirsiniz:
Sağlık bakanlığına bağlı birimlerde veya yerel sağlık kuruluşlarında
Devlet kliniklerinde
Özel doktorlarda
Özel laboratuarlarda
Birçok devlet kliniğinde
test işlemi ücretsiz olarak veya çok az bir ücretle gerçekleştirilmektedir
Ayrıca

doktorunuz da HIV testi yapabilir ve sonuçları verebilir
Evde test yaptığınız takdirde sonuçlar için danışabileceğiniz yerler bulunmaktadır



Hamile olan veya hamile kalmayı planlayan kadınlar için daha fazla bilgi verilebilir



HIV Virüsüyle Nasıl Savaşabilirsiniz?

HIV virüsü taşıdığınızı bir kere öğrendikten sonra

sağlık uzmanlarıyla birlikte hareket etmeniz her zaman çok önemlidir
Nasıl yürüdüğünü biliyorsanız

tedavinize devam etmek her zaman daha kolaydır
Virüs nasıl çoğalıyor? İlaçlar

virüsle savaşmanıza nasıl yardım ediyor? Virüsünüzün ve ilaç tedavinizin ne durumda olduğunu daha iyi anlamanıza yardımcı olmak için bu soruların cevapları verilmiştir


HIV de dahil olmak üzere virüsler

kendi kendilerini kopyalayamazlar

çoğalamazlar
Varlığını sürdürmek için HIV virüsünün vücudunuzdaki sağlıklı bir hücreyi işgal etmesi gerekmektedir
HIV virüsü

CD4 hücrelerini işgal etmeye eğilimlidir
CD4 hücreleri vücudun bağışıklık sisteminin sizi hasta edebilecek mikrop ve virüslere karşı korumasına yardımcı olan özel hücrelerdir

• SIK SORULAN SORULAR:

Ben HIV (+) Bir Kişiyim
Bu AIDS Hastası Olduğum Anlamına mı Geliyor?

"HIV (+)" test sonuçları

sizin AIDS'e neden olan virusla (HIV) enfekte olduğunuz anlamına geliyor
CD4+ T hücre sayınız 200hücre/mm3'ün altına düştüğünde ve/veya AIDS ile ilişkili bir hastalık (fırsatçı enfeksiyonlar ve Kaposi Sarkomu gibi) gelişirse HIV AIDS hastalığına doğru ilerler


CD4+ T Hücre Sayısı Ne Demektir?

CD4+ T hücre sayısı kişinin ölçülen CD4+ T hücre miktarı demektir
HIV kişinin bu hücrelerini enfekte eder ve çoğalmak (kendi kopyasını yapar) için bu hücreleri kullanır
Bu hücreler zarar gördükçe kişinin bağışıklık sistemi zayıflar ve kişi fırsatçı enfeksiyonlara (bakteriyel

viral

parazit ve mantar gibi) daha çabuk yakalanır


Viral Yük Nedir?

Viral yük insanın kanında bulunan virus (HIV) miktarıdır
Yüksek miktarda viral yükü olan olan kişi

düşük viral yükü olan kişiden daha çabuk AIDS geliştirir


CD4+ T Hücresi Nedir?

CD4+T hücrelerine

akyuvarlar

T yardımcı hücreleri de denilmektedir
İnsan bağışıklık sisteminde diğer hücrelerle birlikte hastalıklara karşı savaşırlar
HIV

çoğalmak için bu hücreleri kullanır
Sağlıklı bir kimsede CD4+T hücre sayısı 800-1200/mm3 kadardır


Hangi Testler Yapılabilir?

Türkiye'de kan ve kan ürünlerini toplayan ve saklayan merkezlerde (Kan Bankaları-Kızılay Kan Merkezi gibi) alınan her kan bağışında

HIV

Hepatit-B ve Hepatit-C virus antikorları veya antijenleri açısından tarama yapılması kanunen gereklidir


Nerelerde Bakılabilir?

Tanı ELISA yöntemiyle konur
ELISA virusun bulaşmasından sonra 10-12 haftada sonuç verebilir


HIV tedavisine başlamadan önce doktorunuz tam bir hikaye almalı

fizik muayene yapmalı ve kan testlerini istemelidir
Bu testler tam kan sayımı

viral yük testi ve CD4+ T hücre sayımını içerir
Ayrıca enfeksiyonlar için gerekli diğer testler (sifiliz

tüberkülin deri testi

toksoplazma antikor testi ve kadınlar için jinekolojik Pap Smear testi) yapılmalıdır
Viral Yük testi ve CD4+ T hücre ölçme testi

HIV tedavisine başlamadan önce mutlaka yapılmalıdır


Nasıl Bir Doktora Gitmeliyim?

HIV tedavisi kompleks bir tedavi olduğundan doktorunuzda HIV ve AIDS tedavisi konusunda uzman olmalıdır

Tedaviniz hakkında karar verirken yakından çalışabileceğiniz birine ihtiyacınız olur ve bu yüzden kendinizi rahat hissedebileceğiniz bir kişi olmalıdır

Ayrıca Türkiye 'de AIDS tanı ve tedavisi hakkında sizi yönlendirebilecek ve yardımcı olabilecek merkezler bulunmaktadır
Ancak

virüsün bağışıklık sisteminize ne kadar zarar verdiğini öğrenemezsiniz Bu HIV tedavisinin yararları ve riskleri hakkında herşeyi rahatlıkla sorabilmeniz için önemlidir

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

AKALAZYA


Tanım:
Akalazya yemek borusunun (özafagus) motilite bozukluğu olarak tanımlanabilir
Yutma esnasında özefagus alt sfinkteri tamamen gevşemez ve peristaltizm durur




Etiyoloji:
Primer akalazyanın etiyolojisi bilinmemektedir
Sekonder gelişenlerde ise başlıca nedenler pankreas bronş prostat özefagus kanserleri ve lenfomalardır


Klinik:
Başlıca belirti yutma güçlüğü (disfaji) dir
Erken dönemde elma muz et taze ekmek bazende soğuk içecekler hastalığı başlatıcı nedenler olarak hasta tarafından ifade edilir
Hastada sindirilmemiş besinlerin rejurjitasyonu dikkat çekicidir
Uyku sırasındaki rejurjitasyınlar aspirasayon pnömonilerine neden olabilir
Retrosternal ağrının varlığı akalazyanın hipermotil tipine özgüdür


Radyoloji:
Megaözefagus vardır
Göğüs boşluğunda geniş bir gölge şeklinde gözlenir
İçi sıvı ile dolu lümeni kol kalınlığında olabilir
Kontrast madde ile çekilen grafilerde özefagus alt ucu huni şeklindedir; üst kısımlar ise dilatedir
Endoskopik incelemede peristaltizmin olmadığı izlenir




Tedavi:

Kalsiyum Antagonistleri: Özefagus alt sfinkterine selektif etkili bir anti spazmodik ilaç yoktur
Bu amaçla en çok kullanılan ilaç nidilattır
Sublingual alındıktan 1 saat kadar sonra sfinkter basıncını %50 azaltır
Diğer kalsiyum antagonistlerinden oral alınanlar mideye geçemediği için emilemezler ve etkisiz kalırlar
İzosorbitdinitrat gibi daha güçlü nitratlarda vardır ancak yan etkileri daha fazladır; ancak ağrılı spazmlarda faydalı olabilir


Dilatasyon: Balon dilatasyon ile başarı sağlanabilir


Cerrahi: Medikal tedaviye ve dilatasyona yanıt vermeyen vakalarda uygulanır
Yapılan ameliyat Heller ameliyatıdır ve myotomiden ibarettir

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

AKCİĞER ABSESİ




TEMEL BİLGİLER

TANIMLAMA: Çevre dokudaki enfeksiyona bağlı akciğer erimesi ile gelişen içi cerahat
ile dolu akciğer kaviteleri
Genel gidiş ani başlayıcı ve ilerleyicidir



Genetik :
•Bilinen genetik geçiş yok
Görülme sıklığı:
• Bilinmiyor

oldukçanadir
Yaş:
• Genç erişkinler (16- 40 yaş); orta yaş(40- 75 yaş) da sık görülür
Cinsiyet:
• Erkek= Kadın




BELİRTİ VE BULGULAR
• Öksürük
• Ağız kokusu
• Balgam
• İltihaplı

kötü- kokulu balgam
• Ateş
• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Üşüme

titreme
• Halsizlik
• Kırıklık
• Zayıflama
• Kilo kaybı
• Gece terlemesi
• Kanlı balgam
• Solunum seslerinde azalma
• Hırılıtılı solunum
• Sık solunum
• Çarpıntı
• Terleme
• Asimetrik göğüs hareketleri
• Parmak çomaklaşması




NEDENLERİ
• Yabancı cisimlerin akciğere kaçması sonucu oluşan zatürreler

• Akciğer dokusunu eriten tipde zatürreler
• Vucudun başka yerinde oluşan iltihabın kan yoluyla Akciğerlere ulaşması ve burda zatürre yapması (septik emboli)
• Bakterilerin kana karışması
• Bronşial tıkanması veya darlığı
• Tümörler





RİSK FAKTÖRLERİ
• Kötü ağız ve diş bakımı

diş eti iltihapları

• Alkolizm
• İlaç bağımlılığı
• Epilepsi (Sara Hastalığı)
• Şuur kaybı
• Akciğer kanseri
• Bağışıklık sistemi baskılanması
• Diabetes mellitus (Şeker hastalığı)
• Yabancı cisim
• Mide muhtevasının yemek borusuna kaçması (Gastroözafagial reflü)
• Sinüzit



LABARATUAR
• Beyaz küre yükselmesi
• kansızlık
• Serum Protein azalması
• Balgam kültürü ve antibiogramında iltihaba yol açan mikrobun üretilmesi


GÖRÜNTÜLEME
• Akciğer grafisi- abse ve çevresinde iltihap alanı net olarak görülür
• Hava- sıvı seviyesi
• Akciğer zarında sıvı toplanması
• Bilgisayarlı tomografi: Absenin lokalizasyon ve yayılımı belirler


TANI İŞLEMLERİ
• Bronş tıkanması veya darlığı şüphesi varsa bronkoskopi yapılır
(Ucunda minik kamera olan fiberoptik fleksibl bir boru ile bronşların içi incelenir)
• Göğüs yüzüeyinden iğneyle girerek abseden numune almak (Transtorasik akciğer biopsisi) mümkündür


TEDAVi
• Ciddi ise veya Cerrahi uygulanacaksa yatırılarak tedavi edilmelidir


GENEL ÖNLEMLER
• Özel pozisyonlar ve masajlarla akciğerdeki abse balgam yoluyla atılmaya çalışılır(Postural drenaj)
• Akciğer fizyoterapisi
• Nedene yönelik tedavi (örneğin

antibiütikler)
• Komplikasyonlar için cerrahi metodlar gerekebilir


DİYET
• Kısıtlama yok



HASTANIN EĞİTİLMESİ
• Solunum fizyoterapi teknikleri




İLAÇLAR
•Kültür ve hassasiyet sonuçlarına göre antibiolikler kullanılır




HASTANIN İZLENMESİ
•Akciğer grafilerindeki kistik boşluk (Kavite) kaybolana veya düzelene kadar (birkaç hafta veya ay) tedaviye devam edilir


BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ
Genellikle yüz güldürücü
% 25 oranında sekel kalır
Birlikte başka hastalık varsa sekel artar


KAYNAKLAR
• Bartlett

J
G
: Anaerobic bacterial infections of the lung and pleural space
Clinical ınfectious diseases
16 ; Suppl 4: s248-255

1993
• Murray

J
F
Nadel

J
A
(eds): Textbook of Respiratory Medicine
2nd Ed
Philadelphia

W
B
Saunders Co

1994
Yazarı Dr.J.Cunningtom


Akciğer Absesi

Tanım: Akciğer parankimi içinde yer alan

harabiyet ve bir ya da birçok hava-sıvı seviyesiyle karekterize kavite oluşumuyla seyreden süpüratif infeksiyondur
İki cm’den küçük multipl kavitelerle seyreden formuna nekrotizan pnömoni ismi de verilmektedir


Klinik Bulgular: Sürekli ateş

titreme

öksürük

lezyonun plevraya yakın oldugu durumlarda yan agrısı görülür
Genel durum hızla bozulur
Apse bronşa açılırsa irinli

kötü kokulu bazen kanlı balgam görülebilir
Kilo kaybı

ilerleyen sürelerde çomak parmak gelişimi görülebilir
Fizik muayenede yüksek ateş

taşıkardi

dispne

siyanoz

apse tarafında solunum seslerinde azalma

tüber üfürüm

apse bronşa açılmışssa kavern üfürümü duyulabilir
Bazen kronikleşebilir
Bu durumda halsizlik

öksürük

intermittan ateş

kötü kokulu balgam

zayıflama

çomak parmak görülür


Etyoloji: En önemli predispozan faktörler; aspirasyon

periodontal hastalıklar ve jinjivittir
Ayrıca bronşektazi

bronş karsinomları

infarkt

septik emboliler

bakteremi

intraabdominal infeksiyonlar

bronşta obstruksiyon

diabetes mellitus

malignansi

AIDS

ve immünsupresyon da predispozan faktörler arasındadır
Etken mikroorganizmalar hastanın orofaringeal kolonizasyonu ve bagışıklık durumuna göre degişir
En sık etkenler; orofarinkten aspire edilen anaeroplardır

çogunlukla da polimikrobiyal infeksiyonlar gelişir
Hastane ortamında

orofarinkste gram negatif mikroorganizmaların kolonizasyonuna baglı olarak

gram negatiflerin yol açtıgı apseler gelişebilir
Staphylococcus aureus

Streptococcus pneumoniae ve Pseudomonas aeruginosa nekrotizan pnömoni yapabilir
Hematojen infeksiyonlar daha çok stafilokoklarla oluşur
Bagışık yetmezlik sorunu olanlarda Nocardia spp ve birçok farklı etken olabilir


Tanı: Yüksek ateş

toksik tablo ve kötü kokulu balgamı olan bir hastada klinik olarak düşünmelidir
Hava-sıvı seviyesi olan bir kaviter görünüm ya da multipl küçük ekskavasyonlarla seyirli bir pnömoni ile tanı konulur
Gerekirse kompüterize tomografi çekilir
Kan kültürü

balgam inceleme ve aerop kültürü

mümkünse diger örneklerden kültür yapılmalıdır


Ayırıcı Tanı: En çok akciger kanseri ile karışır
Tüberküloz

kist ve büllörle de karışabilir
Bu hastalıklarda sistemik semptomların olmaması

pnömoni bulgularının olmayışı ayırıcı tanıda önem kazanır




Tedavi: Antimikrobiyal ajanlar verilir


Çogunlukla anaeroblarla ve polimikrobiyal oldugu için tedavi seçimi buna göre yapılır
Penicillin G + clindamycin veya metronidazol

betalaktam/betalaktamaz inhibitörleri

karbapenemler

immünsupresyonu olanlardabetalaktam ajan + aminoglikozid

gram negatif infeksiyonlardaüçüncüjenerasyo n sefalosporin+metronidazol kombinasyonu kullanılabilir
Stafilokokal infeksiyonlarda penisilinaza dirençli penisilinler

sefazolin

metisilin dirençli stafilokoklarda ve glikopeptitler kullanılır

Postural drenaj destekleyici tedavide önem kazanır

gerekirse tanı

drenaj amaçlı ve yabancı cisim çıkarma için bronkoskopi uygulanır


Korunma: Aspirasyonun engellenmesi önemlidir
Bilinç bozuklugu ve yutma güçlügü olan hastalarda dikkatli besleme yapılmalıdır
Aspirasyon durumunda hemen posdural drenaj uygulanmalıdır

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

AKCİĞER KANSERİ



TEMEL BİLGİLER


TANIMLAMA
• Sık görülen akciğer kanserleri iki geniş
gruba ayrılabilir:
1-Küçük hücreli dışı kanser: skuamöz hücreli kanser (en sık); adenokarsinoma ve large
cell karsinoma
2-Küçük Hücreli kanser
• Diğer akciğer habis tümörleri i çok sayıda fakat nadirdir (lenfoma: blastoma
sarkom
vs)

Görülme sıkılığı: Her yıl 175
000 yeni vaka 100
000 70 kişi

Yaş: 50-70 yaş
Cinsiyet: Erkek > Kadın

BELİRTİ VE BULGULAR
• Öksürük
• Nefes darlığı
• Kanlı balgam
• Egzersiz kısıtlaması
• Göğüs ağrısı
• Ses kısıklığı
• Hırıltılı solunum
• Kol/omuz ağrısı
• Yutma güçlüğü
• Kemik ağrısı
• Kilo kaybı
• Kansızlık



NEDENLERİ
• Sigara (% 90 dan daha fazla)
• Asbeste maruz kalma
• Halojen eterler
• İnorganik arsenik
• Radyoizotoplar
• Hava kirliliği
• Diğer metaller




TANI

LABORATUAR
• Tam kan sayımı
• Sodyumpotasyumkalsiyum ve karaciğer enzim anormalliklerini araştırmak gerekir

• Pıhtılaşma faktörleri ve testleri yapılmalıdır




ÖZEL TESTLER
• Elektrokardiogram
• Solunum fonksiyon testleri
• Egzersiz testi
• Stres talyum veya Persantin sintig raf ileri




GÖRÜNTÜLEME
•Akciğer grafisiGöğüs bilgisayarlı tomografisi perfüzyon
sintigrafisi
•Başka organlara atladığı düşünülüyorsaBatın ve Beyin tomografisiKemil sintigrafisi




TANI İŞLEMLERİ
• Fiberoptik bronkoskopi(Bronş içinde ucunda kamera olan bir borula girip inceleme gerekirse biyopsi yapmak)
• ince iğne aspirasyon biopsisi
(Göğüs kafesinden iğneyle girip Akciğerdeki tümörden parça alınması işlemi)
• lenf düğümü biopsisi gereğinde




TEDAVİ
• Küçük Hücreli Akciğer Kanserine Işın tedavisi ve kemoterapi yapılır

• Küçük Hücre Dışı Akciğer kanserinde önce hastalığın evrelemesi ve yayılma durumu tespit edilir
Daha sonra cerrahi tedavi ve/veya ışın-kemoterapi yapılır

• İmmunoterapi
• Gereğinde ağrı tedavisi



HASTANIN İZLENMESİ
Cerrahi olarak tümörün çıkarılabildiği vakalarda
• ilk sene 3 ayda bir
• ikinci sene 6 ayda bir
• Üçüncü ile beşinci sene arası yılda bir izleme yapılır


Cerrahi olarak tümörün çıkarılamadığı vakalarda
• rahatlatma amacıyla için gerektiği kadar izleme yapılır


ÖNLEM/KAÇINMA
• Sigaranın bırakılması
• Asbestden kaçınma


BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ
• Evre I
skvamöz/ adeno/ large celi kanserlerde cerrahi sonrası 5 yıllık sağkalım % 50
• Evre II skuamöz kanser için cerrahi sonrası 5 yıllık sağkalım % 33 (evre II-B cerrahi sonrası 5 yıllık sağkalım % 15) ve adeno / large celi için % 20
• Not: Cerrahi öncesi evreleme tam kesin olmadığı için 5 yıllık sağkalımi rakamları daha düşüktür

• Eğer Tümör cerrahi olarak çıkarılamıyorsa prognoz kötü olup ortalama % yıllık sağ kalım 8-14 aydır



Akciger kanserleri sik rastlanan ve önemli bir hastalik midir?

Tüm dünyada erkeklerde ve ayni zamanda dünyanin bir çok ülkesinde kadinlarda en sik rastlanan kanser türüdür
Bir çok kanser türünde giderek azalma söz konusu iken akciger kanserine rastlanma sikligi maalesef giderek artmaktadir
Tüm dünyada erkek ve kadinlarda halen en öldürücü kanser türüdür
Genel ölüm nedenleri arasinda dünyada ikinci sirada yer almaktadir


Akciger Kanserinin sebebi nedir?

En iyi bilinen neden sigara içilmesidir
Bazi mesleklerde çalisma hava kirliligi radyasyon genetik faktörler beslenme aliskanliklari gibi adi geçen diger nedenlerin hiç birisi sigara ile mukayese edilecek kadar önemli degildir


Ak toprak kanser yapar mi?

Ülkemizin bazi yörelerinde bulunan ak toprak gök toprak olarak bilinen asbest veya zeolit içeren toprakla temas akciger kanseri yapmaktadir
Duvar sivama ve yer döseme amaçli kullanilan ve bebeklerin altina konan bu topragin bulundugu alanlarda yasayanlarda akciger ve akcigeri örten zardan köken alan kanserlere çok sik rastlanmaktadir


Akciger kanseri bir meslek hastaligi midir?

Evet
Bazen akciger kanseri bir meslek hastaligi seklinde ortaya çikar
Örnegin radyolog hekimler ve diger radyasyonla çalisanlarda ve asbest sanayiinde çalisanlarda akciger kanserleri çok daha fazladir
Asbest bir ses ve isi yalitim maddesi olarak sanayide kullanilmaktadir
Bu is kollarinda (fren ve balata üretimi gemi ve uçak sanayii asbestli tugla ve yapi malzemeleri üretimi gibi) çalisanlarda akciger kanserleri bir meslek riski olarak ortaya çikmaktadir



Akciger kanserinin sigaradan oldugu kesin midir?

Kuskusuz
Sigara ile akciger kanseri arasindaki sebep-sonuç iliskisi dogru orantilidir
Bir kisi sigaraya ne kadar erken yasta baslarsa günde ne kadar çok sayida ve ne kadar uzun süre sigara içerse içtigi sigaradan ne kadar derin dumani içine çekerse akciger kanseri olma riski o kadar fazladir



Sigara içmeyen akciger kanseri olmaz mi?

Olabilir
Ancak bu çok daha az rastlanir bir durumdur
Oysa sigara içen bir kisinin akciger kanseri olma riski içmeyene göre 13 ile 22 kat daha fazladir




Akciger kanserlerinin hepsi sigaradan mi olusmaktadir?

Akciger kanserlerinin %95' inde sebep sigaradir


Önlenebilir kanser ne demektir?

Bazi hastaliklarin -örnegin genetik hastaliklar gibi- nedenleri çok iyi bilinmez yada bilinse bile bunlardan kaçinmak olasi degildir
Oysa diger bazi hastaliklar degistirilebilir çevresel faktörlerle -mikroorganizmalar beslenme aliskanliklari is ve çalisma kosullari hava kirliligi gibi- iliskilidir
Bu faktörler kontrol altina alinabilir ve degistirilebilirse hastalik önlenebilmektedir




Akciger kanseri olmamak için ne yapmaliyim?

Akciger kanserleri sigarayla ortaya çiktigindan önlenebilir kanser türü olarak kabul edilmektedir
Sigara kullanmamakla bir kisi akciger kanseri olma olasiligini çok büyük ölçüde ortadan kaldirmis olmaktadir





Akciger kanseri irsi midir?

Ailede akciger kanseri öyküsünün olmasi sigara içmemek için en önemli nedenlerden birisidir
Çünkü akciger kanserinin ortaya çikisinda genetik faktörler de rol oynamaktadir
Amcanizin babanizin kardesinizin akciger kanserine yakalanmis olmasi eger sigara içiyorsaniz sizin için bir erken uyaridir
Bu uyariyi dikkate almazsaniz sizin yakinlariniz da sizin yasadiginiz türden bir aciya hazirlikli olmalidirlar


Hiç bir sikayetim yok
Yine de korkmali miyim?

Saglikla ilgili her hangi bir yakinmanizin olmamasi çok güzel Ancak bu yaniltici olabilir Bazen hastalik uzun süre kendini belli etmeden ilerleyebilmektedir Sigara içiyorsaniz korkmalisiniz! Gerçekten sizi rahatlatacak bir sözü söyleyebilecek durumda degiliz


Üç yil sigara içip biraktim Kanser olma ihtimalim ne kadar?

Sigaranin kanser yapici etkisi uzun yillar kullanildiktan sonra kendini göstermektedir Sigara içen bir kisi sigarayi kaç yil içerse içsin biraktiktan sonra akciger kanseri olma riski giderek düsmekte ve 5-10 yil içerisinde hiç içmeyenlerle ayni oranda risk tasir duruma gelmektedir

Akciger kanserinin belirtileri nelerdir?

Tüm kanserlerde oldugu gibi kilo kaybi halsizlik istahsizlik yaninda; öksürük balgam çikarma kan tükürme gögüs agrisi nefes darligi hiriltili solunum gibi akcigerlerle iliskili yakinmalar olabilir Bunlara bazen kanserin diger organ ve dokulara yayilmasina bagli olarak vücudun degisik alanlarinda agrilar yutma güçlügü bas agrisi görme denge bilinç bozukluklari vs gibi bir çok farkli sikayetler eklenebilir

Bunlarin hepsinin birlikte olmasi gerekli midir?

Hayir Bazen hiçbirisi bulunmayabilir veya bir ikisi bulunabilir Bazen de bu yakinmalar vardir ancak hasta akciger kanseri degildir Bu belirtilerin hiç biri kansere özgül degildir

Ne zaman doktora gitmeliyim?

Eger uzun yillar sigara içiyorsaniz yasiniz 40' in üzerindeyse ve yukaridaki yakinmalarin biri veya bir kaçi mevcut ise hekime basvurmaniz ve akciger kanseri bakimindan degerlendirilmeniz önerilir


Akciger kanseri nasil teshis edilir?

Yukarida bahsedilen belirtilere sahip bir kisinin öncelikle gögüs röntgeninin çekilmesi ve balgam incelemesinin yapilmasi ilk adimdir
Bunu bronkoskopi ve bilgisayarli tomografiler vd tetkikler izler


Bronkoskopi nedir?

Agiz veya burundan ince ve bükülebilir isikli hortum veya rijit borularla (!) akcigerlerimize kadar girilip solunum yollarimizin içten gözlenerek muayenesidir


Bronkoskopi ne ise yarar?

Solunum yollarinda yerlesmis hastaliklarin teshisi ve tedavisi için kullanilan bir yöntemdir
Hastaligin dogrudan görülebilmesine hasta alandan biyopsi vb islemlerin yapilarak teshis konulmasina yarar


Bronkoskopi sadece akciger kanserlerinin teshisinde mi kullanilir?

Hayir
Solunum sistemini tutan ve bilhassa solunum yollarinda yerlesen bir çok hastaligin teshisinde rutin olarak kullanilmaktadir


Bronkoskopinin tehlikesi yok mu?

Hayatimiz boyunca attigimiz her adimin yaptigimiz her isin bir riski vardir
Trafige çikmanin uçaga binmenin yüzmenin ve daha yapageldigimiz nice isin tasidigi risk bronkoskopinin risklerinden az degildir
Bronkoskopi ve bilhassa bükülebilir cihazlarla yapilan bronkoskopi güvenli muayene yöntemlerinden birisidir
Dikkatli çalisildigi sürece ciddi bir sorunla karsilasma olasiligi son derece düsüktür


Bronkoskopi sirasinda çok aci çekilir mi?

Bronkoskopi öncesinde hastaya anestezi uygulanir
Yani agri öksürük bulanti hislerinin uyanmasina mani olmak üzere solunum yolu boyunca geçici süre uyusma saglayan bir ilaç nefes yoluyla hastaya verilir
Bu islem usulüne uygun olarak yapilirsa hasta agri aci çekmeden bronkoskopi yapilabilir


Akciger kanseri bir kaç çesit midir?
Akciger kanserleri farkli hücre tiplerine göre gruplandirilir
Her türün seyri tedaviye cevabi farklidir
Tedavi planlanirken kanserin türü de bilinmelidir
Hastaligin agirligi da türüne göre farklilik gösterebilir


Bronkoskopi yapilan kisilerde bazen sonradan kanser çikiyor mus?

Böyle bir sey asla dogru degildir
Bronkoskopi yapilan kisilerin bir kisminda zaten kanseri teshis için bu islem yapilmaktadir
Dolayisiyla bronkoskopi yapilan kisilerin bazisina kanser teshisi konmasi bronkoskopi yapildigindan degildir
Bilakis kanser oldugu düsünüldügünden bronkoskopi yapilmistir


Akciger kanseri teshisi konan hastaya ne yapilmalidir?

Öncelikle kanser oldugu mutlaka biyopsi ile kesinlestirilmelidir
Sadece muayene veya röntgenlerine bakarak kanser teshisi konamaz
Bunu takiben kanser tipi belirlenmelidir
Bundan sonra ise kanserin büyüklügü yerlesim yeri yayildigi diger bölgeler arastirilmaldir
Bu islemlere evreleme diyoruz
Son olarak hastanin direnci günlük yasamini devam ettirirken sahip oldugu performans tayin edilip hasta ile konusarak tedavi karari verilmelidir


Parça almadan tedaviye baslansa olmaz mi?

Bazi hastalar parça alinmasina (biyopsi) pek sicak bakmiyorlar
Oysa bu yapilmadan kanser tedavisine baslanamaz
Kanser tedavisinde kullanilacak yöntemler ve ilaçlar hastaya bir çok bakimdan riskler getirecektir
Bu riskleri üstlenmesi için öncelikle kanser teshisinden ve tipinden emin olmak gerekir
Rastgele kanser tedavisi olmaz


Parça alininca kanser yayilir mi?

Usulüne uygun sekilde deneyimli eller tarafindan yapildigi sürece böyle bir tehlike söz konusu degildir


Akciger kanserinin tedavisi var mi?

Elbette
Akciger kanserli hastalarda da hastanin durumuna göre çesitli tedavi sekilleri vardir
Ameliyat radyoterapi (isin tedavisi) kemoterapi (ilaç tedavisi) destek tedavisi ve ismi burada verilmesine gerek olmayan diger tedavi yaklasimlari halen uygulanmaktadir


Bu tedavilerle hastalik iyilesebiliyor mu?

Hangi hastalikta olursa olsun uygulanacak tedavinin %100 basarili olacagini önceden bilmek olasi degildir
Akciger kanserinde de bu tedaviler ile bazen tam sifa bazen düzelme bazen ise sadece hastaligin ilerleyisini durdurmak mümkündür
Kuskusuz basarisiz kalinan olgular da söz konusudur
Hastanin hastaligin ve uygulanan tedavinin türüne göre bu sonuçlar degisebilir


Bu tedaviler gerçekten ise yariyor mu?

Bazi kanserlerde elimizdeki tedavi sekilleriyle kanseri tamamen yok etme sansi akciger kanserlerine göre çok daha yüksektir
Ancak akciger kanserli olgularda da bu sans vardir
Hastanin bu sansini kullanmasi uygun olan tercihtir


Akciger kanserli hasta eninde sonunda ölür mü?

Hastayi tedavi ederken amacimiz onu ölümsüz kilmak degildir
Buna kimsenin gücü yetmez
Ancak hastaligi yok etmek küçültmek sinirlamak sag kalimi uzatmak hastanin yasam kalitesini artirmak gibi amaçlarimiz vardir
Bunlardan hangisine ne ölçüde ulasilirsa ulasilsin tedavi basarili olmus sayilmalidir
Su unutulmamalidir ki sadece akciger kanserli hastalar için degil ölüm hepimiz için kaçinilmazdir


Yöremizde akciger kanserlerinin teshis ve tedavisi için gerekli imkanlar var mi?

Evet
Trabzon bu bakimdan Türkiye' de en iyi merkezlerden birisidir
Bu hastaligin teshis ve tedavisi gerekli her türlü donanim ve ekipman mevcuttur
Hastanemizde teshisten tedaviye her türlü hizmeti vermekte ve bu hastalarimizi hiç bir dis merkeze tasinmak zorunda birakmadan onlari tedavi etmekteyiz


Akciger kanserli hasta ne kadar yasar?

Çok sik sorulan bu sorunun cevabi maalesef bizde yoktur
Insanlarin yasamalarina ve ölmelerine karar vermek hekimlere düsmez
Hekimler kendi yasamlarinin bile ne zaman ve nasil sonlanacagini bilemezler


Ameliyat olmadan ilaçla tedavi olsam olmaz mi?

Bazi hastalarimiz kendilerine ameliyat önerdigimizde bu sekilde bir soru soruyorlar
Oysa biz her hastaya ameliyat olmasini tavsiye etmeyiz
Ancak hastanin tedavisi için ameliyat gerekiyorsa bunun yerini ilaç veya isin tedavisiyle doldurmak mümkün degildir
Ameliyat için uygun bulunan hasta mutlaka ameliyat olmalidir


Hem ameliyat hem de ilaç tedavisi birlikte uygulanir mi?

Evet
Bazen ameliyat radyoterapi ve/veya kemoterapi birlikte uygulanabilir
Bu es zamanli da olabilir
Birbirini takip edecek sekilde de olabilir


Ilaçla tedavi süresi ne kadar olmali?

Kanser tedavisinde kullanilan ilaçlar belirli araliklarla tekrarlayacak sekilde (kürler halinde) verilir
Hastanin ve hastaligin tedaviye cevap vermesi durumuna göre kürlerin sayisi degismektedir


Kanser tedavisinin yan etkileri nelerdir?

Yan etkiler kullanilan ilaca ilaç veya isini uygulama teknigine ilaç veya isinin dozuna hastanin yasina ve organ fonksiyonlarina birlikte kullanilan diger ilaç veya tedavilere bagli olarak degisir


Kanser tedavisi saç dökülmesi

bulanti kusma yapar mi?

Bu sekildeki yan etkiler kanser tedavisi sirasinda sik görülmektedir
Ancak bunlarin hepsi de tedavi tamamlandiktan sonra geri dönüslüdür
Bazi ek ilaçlarla bulanti önlenebilir
Ishaller enfeksiyonlar radyoterapi alaninda cilt yaniklari yutma güçlügü agizda yaralar ve akcigerlerde fibrozis olusabilir
Bu durumlarla karsilasmamak için gerekli önlemler alinmali ancak buna ragmen olustugunda ise uygun sekilde tedavi edilmelidir


Kanserle basa çikmak için bu tedaviler disinda nelere dikkat edilmeli?

Kanser teshisi çogu kez hastada bir psikolojik travmaya yol açmakta ve bunu bazen depresyon izlemektedir
Hastaligin adinin kanser olmasi her seyin bittigi anlami tasimaz
Kisinin olayi gerçek boyutlariyla tanimasi hastaligini tipini agirligini ögrenmesi kendisini bekleyen risklerden haberdar olmasi planlanan tedavi biçimleri hakkinda ve en dogru karari vermek üzere bilgilenmesi gereklidir
Bu hekimiyle çok iyi bir iliski kurmasini gerektirir
Kanser tanisi aldi diye kendini sosyal sorumluluk ve çevresinden dislamamali hastaligi elverdigince ugrasilarini sürdürmeli ancak yeterli uyku dengeli beslenme ve stresten uzak kalmaya özen göstermelidir
Hastada agri öksürük gibi yasam kalitesini bozan yakinmalar varsa bunlara dönük tedaviler ihmal edilmemelidir
Tedavi sirasinda ve tedavi sonrasinda gerekli kontrollerini zamaninda yaptirmalidir


Kanser agrisini nasil kesebiliriz?

Bazen akciger kanseri çevre dokulara veya uzak organlara yayilarak siddetli agrilar olusturabilir
Bu durum hastayi fazlasiyla rahatsiz eder ve bezdirir
Kanserle bas edilemese bile bu agrinin giderilmesi çok önemlidir
Ancak agriyi gidermek için bazen dogrudan morfin vb ilaçlar baslanmaktadir
Gerçi bu ilaçlar kanser agrisinin tedavisinde kullanilirlar ve çok da etkin ilaçlardir
Ancak bu ilaçlara bir süre sonra tolerans gelisir ve baslangiçtaki etki artik görülmez olabilir
Bu nedenle agri tedavisinde basamak basamak ilerlemeli önce basit agri kesicilerle ise baslanmalidir
Gereginde doz artirilaraki kombinasyonlar uygulayarak zaman kazanilmalidir
Morfin vb ilaçlar ileri dönemler için rezerv tutulmalidir


Kanser teshisi hastaya söylenmeli midir?

Hastaya asla ve hiçbir zaman yalan söylenmemelidir
Hastanin hastaligi hakkindaki sorularina dogru cevaplar verilmelidir
Ancak bütün dogrulari hemen söylemek dogru olmayabilir
Yavas ve kademeli olarak bilgi aktarilmali sorun açiklanirken çare ve tedavi biçimi birlikte anlatilmalidir
Hastanin yasamla bagi ve iyilesme umudu sarsilmamalidir
Kuskusuz bu bir üslup sorunudur
Hastasini önemseyen acisini paylasan ona zaman ayiran sabirla dinleyen onun sorununa çare arayan umudunu artiran empatik bir hekim davranisi iyi bir tedavi kadar belki de akciger kanseri için bundan daha önemlidir

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

AKDENİZ ANEMİSİ


Thalassemi

önlemi alinabilir kalitsal geçisli bir kan hastaligidir


Thalassemi Hastaligi

önlemi alinabilir kalitsal geçisli bir kan hastaligidir
Dogum öncesi erken tani ile önlenebilen genetik geçisli (iki tasiyici ebeveynden çocuklar aktarilan) ciddi bir kan hastaligidir
Bulasici yada bir kanser türü degildir
Kesin bir tedavisi yoktur
Fakat thalassemi hastalarinin

yasam kalitesini arttirmak ve sürdürmek için ömür boyu tedavi gereksinimi vardir


Thalassemi tasiyicisi iki ebeveynin evlenmesiyle her gebelikte dogacak olan bebegin tasiyici olma riski %50

thalassemi majör olma riski %25 ve saglam bebek olma sansi ise %25 tir


THALASSEMI'nin Klinik Sekilleri Nelerdir?

A
THALASSEMI MINÖR:

Thalassemi tasiyicilari olup hiçbir tedaiye ihtiyaç duymadan hayatlari sürdürebilirler
Thalassemi'nin gelecek nesillere aktariminda rol oynarlar
Bireylerde hafif bir kansizlik gözlenebilir
Bunun demir eksikligi anemisiyle karistirilmamasi gereklidir

• • ÜLKEMIZDE TAHMINEN IKI MILYON THALASSEMI TASIYICISI VARDIR

B
THALASSEMI INTERMEDIA:

Düzenli kan aktarimina gerek duymadan yasayabilen thalassemi hastaliginin (Thalassemi Major'ün) daha hafif bir türüdür
Sikayetler 2-4 yaslarda belirgin olur
Sarilik

dalak-karaciger büyüklügü

büyüme geriligi olabilir
Enfeksiyonlar sirasinda destekleyici kan transfüzyonlarina gereksinim olabilir




C
THALASSEMI MAJÖR:

Thalassemi hastaligi dedigimiz grubu olusturur
Thalassemi‘nin agir ve siddetli seklidir
Bu grup bireyler Beta-Thalassemi Majör tanisi ile ömür boyu tedavi görürler


• Tanisi

tedavisi

seyri ve gelismeleriyle ilgili bilgi asagidadir



THALASSEMI MAJÖR Nasil Anlasilir?

Thalassemi hastasi olarak dogan bir bebek dogumda normaldir
3-4 ayliktan sonra kendileri için gerekli kirmizi kan hücresini (alyuvar) yapamadiklarindan dolayi kansizlik belirtileri ortaya çikar
Çocuklarda; renk soluklugu

istahsizlik

huzursuzluk

karaciger-dalak büyümesi sonucu karin sisligi

sik sik ateslenme

gelisme geriligi görülür


Hastalik çocugun yapisinda da bozulmaya neden olur
Kemik iligi

kemik içinde genisler ve gereginden çok kirmizi kan hücresi yapmak için ugrasir
Bütün bu çabalar bosunadir
Yaptigi alyuvarlar yeterli hemoglobin tasimazlar ve kemik iliginden disari çikmadan ölürler
Iligin bu asiri çabasi

kemiklerin genislemesine

zayif düsmesine ve seklin bozulmasina neden olur
Yanak ve alin kemikleri firlamaya baslar
Çocugun yüzü

herkesin fark edilebilecegi sekilde karakteristik bir görünüm alirlar


Tibbi olarak thalassemi tanisi “Hemoglobin Elektroforez” adi verilen kan testi ile konur
“Thalassemi Testi” dedigimiz bu test ayni zamanda tasiyici olup olmadiginizi da belirler


Thalassemi Testi (Hemoglobin Elektroforezi) Tüm Üniversite hastanelerinde

bazi arastirma hastanelerinde ve bazi özel laboratuarlarda yapilmaktadir




THALASSEMI MAJÖR'ün Tedavisi Nedir?

Tüm kalitsal hastaliklarda oldugu gibi thalassemi majörün de KESIN BIR TEDAVISI YOKTUR
Ancak hastalarin

yasamlarini sürdürebilmeleri ve yasam kalitelerini arttirabilmeleri için ömür boyu tedaviye ihtiyaçlari vardir


Suanda uygulanan en uygun tedavi;

Kan nakli

desferal tedavisi ve gerekli oldugunda dalagin ameliyatla alindigi kombine bir tedavidir


Hasta ömür boyu 2-3 haftada bir kan alir
Hemoglobin düzeyini normalde tutabilmek için alyuvar (eritrosit) aktarimi yapilir
Her kan aktarimindan sonra yeni kan içindeki kirmizi kan hücreleri bir sonraki kan aktarimina kadar yavas yavas parçalanir ve parçalanan kan hücrelerinden salinan demir

vücutta birikir
Biriken demir ise vücut disina atilmazsa

karaciger kalp ve diger organlara zarar verir
Çocugun büyüme ve gelisimini engeller
Eger bu zarar engellenmezse thalassemi hastalari ergenlik çaginda kaybedilebilir
Bu nedenle biriken demirin vücuttan atilmasi gerekir
Bu da DESFERAL isimli ilaç ile saglanir
Bu ilaç

her gece desferal pompasi ve özel bir igne araciligiyla 10-12 saat gibi uzun bir sürede deri altina verilerek vücuttan demiri toplar ve idrar ile atar
Dalagin asiri büyümesi durumunda ise cerrah tarafindan ameliyat ile dalak alinir (splenektomi)


Demir atilimini kolaylastirmak için günümüzde yeni arastirmalar ve çalismalar halan sürmektedir
Dijital olmayan

elastik ve tek kullanimlik infüzyon pompalari ile islem biraz daha etkili ve kolay hale gelmistir
Bunun yaninda desferal yerine agizdan hap kullanim çalismalari sürmektedir


• Tedavi ile ilgili son gelismeleri sitemizden takip edebilirsiniz


ALTERNATIF TEDAVI ;

KEMIK ILIGI NAKLI:

Bir thalasseminin

kemik iligi yeterli ve normal sayida alyuvar hücresi yapamaz
Çalismayan kemik iligi yerine normal kemik iligi yerlestigi takdirde problem çözümlenebilir
Tabi bu

iligin thalassemili vücudun reddetmeyecegi

hastanin doku yapisina uygun bir donör (verici)den alinmasi ile olur


KÖK HÜCRE NAKLI:

Son yillarda kemik iligi disinda periferik kan ve kord kaninin da kök hücre kaynagi olarak kullanilmasi

kök hücre naklini gündeme getirmisti


THALASSEMI MAJÖR'da Yasanan

Fiziksel

Ruhsal ve Ekonomik SORUNLAR!

Thalassemi hastalari her kan transfüzyonlarinda; transfüzyon esnasinda yasanabilecek reaksiyonlarin yani sira kan yolu ile bulasan hastaliklarin [Malarya parazitleri (sitma)

Sifilis

AIDS

Hepatit Enfeksiyonlari vb…] bulasma riskiyle de karsi karsiya kalirlar


Düsük kan aktarimi ve asiri demir birikimi ile ciddi kalp komplikasyonlari sik görülür
Bu sorun erken yasta ölüm sebebi olarak karsimiza çikmaktadir


Asiri demir birikimi nedeniyle karaciger büyümesi olur
Ayrica kan aktarimi esnasinda geçebilecek hepatit enfeksiyonlari ki özellikle Hepatit C virüsü karacigerde yerlesirse Kronik Hepatite dönüsebilir
Hatta bu siroz ve karaciger kanserine kadar gidebilir


• Günümüzde Hepatit B virüsüne karsi asilama ile bagisiklik saglanabilirken Hepatit C asisi mevcut degildir!

Asiri demir birikimi

Endokrinolojik komplikasyonlara da neden olur
Demir vücut fonksiyonlarinin çogunu kontrol eden endokrin bezlerine girer ve onlari baskilar
Bu ergenlikte büyüme gelismeyi yavaslattigi yada engelledigi gibi yetiskinlerde seksüel yönden düsüs gözlenebilir
Bunun yaninda hipertriodizm ve hipoparatriodizm gelisebilir
Ayrica demir birikimi pankreasin islevini bozdugundan diabetes mellitüs (seker hastaligi) görülür


Asiri demir bikrimi

cilt üzerinde koyu bir rengin ve yama gibi noktalarin olusmasina neden olur


Thalassemi hastalarinda

osteoporoz (kemik erimesi) de görülmektedir
Buna sebep olan faktörler ise; kansizlik nedeniyle dokularin oksijensiz kalmasi

demir birikimi

desferrioxamine yan etkisi yaninda

endokrin faktörler ve genetik faktörlerdir


Bir thalassemi hastasi ve ailesi ayni zamanda ekonomik açidan da çok büyük sorunlar yasar
Çünkü aylik maliyeti çok ciddi rakamlara ulasan bir hastaliktir
Yasam boyu

her ay böyle bir maliyetin hastanin kendisi/ailesi tarafindan karsilanmasi mümkün degildir
Bu nedenle hiçbir saglik güvencesi olmayan hastalarin yasam süreleri ve yasam kaliteleri düsmektedir
Bu günün sartlarinda ortalama aylik tedavi maliyet

1

5 – 2 milyardir ! Bunun yaninda hastanede oldugu gün için yeme-içme

ulasim ve sehir disindan geliyorsa gerektiginde konaklama ihtiyaçlari için yaptigi harcamalar da söz konusudur


Böyle bir hastaligi tasiyor olmak hasta ve yakinlari için hiçte kolay degildir
Özelliklede bireyin kendisi için bunu ömür boyu tasimak çok zor bir istir


Böyle bir tedaviye ömür boyu katlanmak

sonradan ortaya çikan diger fiziksel rahatsizliklara direnç gösterip onlarla bas edebilmek

bu maliyetin altindan kalkabilmek

kendi kisiligini ve benligini bulma çabalari

yasitlariyla arasinda olusan farkliliklari kabullenebilmek ve topluma kendini kabul ettirmek

egitim ve is hayatinda önüne konan büyük engellerle mücadele etmek

saglikli bireylerle arkadaslik kurabilmek ve karsi cinsle iliski olusturabilmek

daha da önemlisi ölüm kaygisiyla yasamak çok ama ÇOK ZORDUR !!!


THALASSEMI MAJÖR Nasil Önlenebilir?

Dogum Öncesi Tani (Prenatal Tani) Yöntemi ile hastaligi anne karninda erken dönemde tanimlayarak

aileye gebeligi sonlandirma sansi verebilir
Bu suretle thalassemi hastasi bebeklerin dogumu önlenmis olur


Iki tasiyicinin evlenmesi durumunda hamileligin 6
-8
haftasi koriyonik villustan (kordon bagindan) veya 18
-22
haftasinda bebekten alinan sivi örnegi ile bebegin hasta olup olmadigi ögrenilir
Bebek hasta ise anne- baba ile görüsülerek bebegin dogmasi engellenir
Dogum öncesi tani ile saglam olacagi belirlenen bebeginde dogmasina izin verilir


Dogum Öncesi Tani (Prenatal Tani) Tüm Üniversite hastanelerinde yapilmaktadir


THALASSEMİA’DE KEMİK İLİĞİ NAKLİ

GİRİŞ

Thalassemia

hemoglobin yapısındaki globin zincirlerinin yapımında bozukluğa yol açan heraditel hastalıklar grubuna betimlemekte kullanılan bir terimdir
Thalassemia dünyada en sık görülen tek gen bozukluğudur
Özellikle Akdeniz bölgesi

Orta Doğu ve Asya kıtasında Thalassemia’ye çok sık rastlanmaktadır
Sadece Akdeniz bölgesinde 200
000 Beta Thalassemia Majör’lü hasta olduğu varsayılmaktadır
Yunanistan

Gü ney İtalya

İran

Güney Rusya

Hindistan ve Güneydoğu Asya’da taşıyıcılık oranı % 10-15 arasındadır
Beta Thalassemia Majör’de erişkin tip Hemoglobin A’nın Beta zincirinde sentez bozukluğu söz konusudur
Bunun sonucunda zincir yapımında oluşan dengesizlik

eritroid prekürsörlerde ve eritrositlerde serbest Beta zincirlerinin birikimine neden olur
Bu durumda intramedüller parçalanma

apoptozis

ineffekti f eritropoezis ve hemolitik anemiye yol açar


Son 30 yılda

Thalassemia’li hastaların izlem ve tedavisinde önemli değişiklikler olmuştur
Düzenli transfüzyon uygulamaları ve demir birikimine yönelik şelasyon tedavileri Thalassemia’li çocukların hayat kalitesini önemli ölçüde arttırmıştır
Düzenli eritrosit transfüzyonları anemi komplikasyonlarını ve kompansatuar kemik iliği genişlemesini engeller
Demir şelasyonunda kullanılan desferroksamine ile de demir birikimine bağlı komplikasyonlar büyük ölçüde engelleneceğinden sürvi uzar
Artık Thalassemia hızla ölüme yol açan bir hastalık değil uzun sürvi sağlanabilen kronik bir hastalık olarak tanımlanabilir


Ancak tüm bu tedavi yaklaşımları pahalı

temini zor

kişiye rahatsızlık verici ve zaman alıcıdır
Tüm bu nedenlerle tedaviye uyumda ciddi sorunlar yaşanmaktadır
Ayrıca yinede engellenemeyen demir birikimi sonucu gelişen organ yetersizlikleri ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde kanla geçen viral infeksiyon etkenlerinin yol açtığı hepatitler hastalığı progressif ve fatal hale getirmektedir
Gelecekte belki kolay uygulanır oral kelatör ve genetik mühendislikle yapılabilecek gen manüplasyonları hastalığın tedavisinde önemli aşamalar sağlayabilecektir
Ancak bugün için uygulanabilecek en uygun tedavi yaklaşımı

hastalığın kemik iliğinde olduğu da göz önüne alınırsa

allojenik kemik iliği nakli (AKİT) dir


Son yıllarda özellikle gelişmekte olan ülkelerde tedavi yaklaşımları yanında koruyucu hekimlik de önem kazanmıştır
Genetik danışma ve prenatal tanı ile defektif gebeliklerin sonlandırılması konusunda başarılı çalışmalar yapılmaktaysa da

dini ve sosyal sorunlar bu yöntemlerin etkinliğini azaltmakta ve toplumsal bir eliminasyonu engellemektedir


KEMİK İLİĞİ NAKLİ

Kemik İliği Transplantasyonu (KİT) günümüzde onkolojide ve onkoloji dışı pek çok hastalığın tedavisinde başarıyla kullanılmaktadır
Onkolojide

öz ellikle cerrahi-kemoterapi-radyoterapi gibi diğer tedavi yöntemlerinin başarısız kaldığı olgularda KİT hayat kurtarıcı olabilir
Konjenital veya edinsel pek çok hematolojik ve immünolojik sorunun tedavisinde de KİT uygulanmaktadır
3 uygulama şekli vardır
Allojenik

otolog ve sinjenik KİT
Kök hücre kaynağı olarak da kemik iliği yanında periferik kök hücre

kordon kanı ve fetal karaciğer hücrelerinden yararlanılmaktadır


Thalassemia’de ilk başarılı uygulama 1981’de Thomas ve arkadaşları tarafından Seattle

ABD’de yapılmıştır
Hiç transfüze edilmemiş

18 aylık bir bebek olan bu olguya HLA uygun kız kardeşinden AKİT uygulanmış ve halen devam etmekte olan uzun

hastalıksız bir sürvi sağlanmıştır
İlk seri çalışmalar da Lucarelli ve arkadaşları tarafından Pesaro

İtalya’dan yayınlanmıştır
Öncü niteliğindeki ve hazırlama rejimi olarak Siklofosfamid (CY) + Tüm Vücut Işınlaması (TBI) kullanılarak yapılan AKİT’lerde en büyük sorun graft rejeksiyonu ve erken toksisite olmuştur
1983’ten beri ise Santos’un lösemili hastalar için önerdiği Busulfan (BU) + Siklofosfamid (CY) başarıyla kullanılmaktadır
Bugün Thalassemia’de

allojenik uygulamalarda

kardeş veya HLA uyumlu panel kaynaklı vericilerin kemik iliği

periferik kök hücre ve kordon kanı kaynak olarak kullanılmaktadır


SONUÇ

KİT ilk kez malignitelerde ve hızla fatal olabilecek durumlarda kullanılmıştır
Ancak hızla kullanım alanları artmış ve özellikle hemoglobinopatilerde önemli kullanım alanı bulmuştur
1982’deki ilk başarılı uygulamadan sonra dahi Thalassemia’de KİT’in yeri ciddi tartışmalara yol açmıştır
Başarılı sonuçlara rağmen pek çok yerde hayat kurtarıcı olarak değil elektif bir işlem olarak görülmektedir
Etik yönü de halen tartışılmaktadır
Pek çok hematoloji Thalassemia tedavisinde konservatif yaklaşımları benimserken

vericisi olanlarda bile gen tedavisinin yakın bir tarihte uygulanması olasılığı ile çekimser kalmaktadırlar
Ancak gen tedavisi henüz oldukça problemli ve pratik uygulamalardan uzaktır


Bugün için AKİT Thalassemia’de tek küratif yaklaşımdır ve Thalassemia’nin sık görüldüğü pek çok ülkede KİT programlarına alınmıştır
Özellikle HLA uygun aile içi vericisi olan Sınıf I hastalarda

erken dönemde yapılacak KİT büyük oranlarda küratiftir ve hastalara bu şans tanınmalıdır



KÖK HÜCRE NAKLI

Kemik iligi transplantasyonu yillardan beri bazi kanser türlerinde ve dogustan olan bazi hastaliklarin tedavisinde basari ile uygulanmaktadir
Son yillarda bu konudaki bilimsel çalismalara teknolojideki gelismelerinde eklenmesiyle önemli gelismeler saglanarak

kemik iligi transplantasyonunun birçok hastalikta tek tedavi sansi olarak kullanimi gündeme gelmistir
Kemik iligi disinda periferik kan ve kord kaninin da kök hücre kaynagi olarak kullanilmasi ile kemik iligi nakli yerine “kök hücre transplantasyonu” terimi tercih edilmektedir


KÖK HÜCRE KAYNAKLARI :

Kök hücre vericisi olarak tercih edilen doku gruplari tam uyumlu kardeslerdir
Bir veya birkaç antijeni uyumlu olmayan kardes

anne-baba veya doku gruplari tam uyumlu akraba olmayan vericilerden de kök hücre transplantasyonu yapilabilir
Ancak doku grubu tam uyumlu kardeslerden yapilan transplantasyonlar daha basarili ve sorunsuz seyretmektedir


TRANSPLANTASYONDA KULLANILACAK KÖK HÜCRE KAYNAGI OLARAK;

• Kemik Iligi

• Periferik Kan

• Kordon Kani kullanilabilmektedir


PERIFERIK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYON AVANTAJLARI:

• Daha hizli engrafman saglanmasi

• Trombosit ve eritrosit ihtiyaci daha az

• Daha az antibiyotik tedavisi

• Hastanede kalis süresi daha kisa

• Donöre genel anestezi ve invaziv teknikler gerekmiyor


I
KÖK HÜCRELERIN HAZIRLANMASI :

Periferik kök hücreler aferez ünitelerinde periferik kök hücre toplama programi kullanilarak toplanir
Kök hücre toplanacak hasta veya donör önceden hiçbir islem yapilmadan veya kemik iliginden kök hücreleri periferik kana çikarmak için mobilizasyon uygulanarak toplama islemine alinirlar




MOBILIZASYON YÖNTEMLERI VE KÖK HÜCRE TOPLANMASI:

• Kemoterapi

• Büyüme Faktörleri-GCSF

GMCSF

• Kemoterapi + Büyüme Faktörleri

Sadece kemoterapi veya sadece büyüme faktörleri kullanildiginda kök hücre sayisi normalin 10-30 kati kadar arttirilabilirken

kemoterapi + büyüme faktörleri kullanildiginda 50-200 kat kök hücre artisi saglanabilmektedir
Ancak kemoterapi sadece otolog transplantasyonlarda uygulanmaktadir


Kemoterapi amaciyla siklofosfamid

etoposid veya baska protokoller kullanilabilmektedir
Kemoterap i sonrasi beyaz küre 1500-2000/mm3 düzeyine gelince afereze baslanmaktadir


Mobilizasyon amaciyla büyüme faktörü olarak genellikle granülosit stimüle edici faktör (GCSF) veya granülosit-makrofaj stimüle edici faktör (GMCSF) kullanilmaktadir
Kök hücre toplamak için büyüme faktörü uygulanmasini takiben 5
günde aferez islemine baslanir
Afereze devam edilecek ise 6 ve 7
günlerde de büyüme faktörü kullanilabilir
Ancak 7
günden sonra periferik kandaki kök hücre sayisinin azaldigi bildirilmektedir


Aferez ünitelerinde yapilan kök hücre toplama islemine bir seansi yaklasik 3-4 saat kadar sürebilmektedir
Islem süresi ve seans sayisi toplanmasi hedeflenen hücre sayisina bagli olarak degisebilmektedir
Tek seans yeterli olabilecegi gibi bazen 3 veya 4 seansa gerek duyulabilmektedir
Periferik kök hücre toplama islemlerinin bir aferez ünitesinde hasta (veya donör) bir koltukta otururken yapilabilmesi ve kemik iligi toplanmasi için gerekli olan ameliyathane sartlari ve genel anesteziye gerek duyulmamasi önemli bir avantajdir


Toplanan kök hücreler eger alici hasta hazir ise hemen kateterden infüzyonla verilir
Otolog transplantasyon veya alici hastanin hazirlanacagi durumlarda özel koruyucu karisimlar ile (DMSO ve HES) karistirilan kök hücreler derin dondurucularla dondurulduktan sonra azot tankina konularak senelerce saklanabilir


II
ALICININ HAZIRLANMASI

• Biyokimyasal

mikrobiyolojik ve serolojik testler yapilir
Dis çürükleri gibi enfeksiyon kaynaklari tedavi edilir
Hastaya ve aileye yapilacak islemler hakkinda bilgi verilir
Transplantasyon için uygun ortam sartlarina sahip transplantasyon servisine yatirilir


• Çift lümenli Hickman kateter takilir
Antibakteriyel

antivir al ve antifungal proflaktik tedavi baslanir


• Conditioning (hazirlama) rejim: Yüksek doz kemoterapi veya total vücut isinlamasi ile yapilir
Altta yatan hastaligin tipine göre degisiklik gösterir
Talasemili hastalar için genellikle busulfan + siklofosfamid kullanilir
Bu tedavinin üç amaci vardir:

• Kemik iliginde bosluk açma

• Immünosüpresyon

• Hastaligin eredikasyonu


Hazirlama rejiminde kullanilan tedavilerin gastrointestinal

renal

hepatik

pulmonel ve kardiak sistemler üzerine yüksek toksik etkileri vardir


• GVH proflaksisi: Donör lenfositlerinin neden olabilecegi graft versus host hastaligina önlem olarak siklosporin A ve methotraxate kullanilmaktadir


PERIFERIK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU KOMPLIKASYONLARI:

1
KÖK HÜCRE TOPLANMASI ASAMASINDA :

• Trombositopeni

• Anemi

• Lökopeni

• Hipokalsemi

• Mobilizasyon rejimlerinin komplikasyonlari


2
CONDITIONING – YÜKSEK DOZ HAZIRLAMA KEMOTERAPISI ASAMASIMDA :

• Nötropenik sepsis

• Trombositopenik kanamalar

• Hepatik veno-oklusive hastalik

• Intertisiyel pnömoni

• Geç engrafman

• Greft basarisizligi

• SSS toksisitesi

3
KÖK HÜCRE INFÜZYONU ASAMASINDA :

• Ates

titreme

• Tasikardi

• Bulanti

kusma

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye





YILAN SOKMALARI:



ÇINGIRAKLI YILAN SOKMALARI



Dr Cemil KAVALCI

Birleşik Devletlerde yaklaşık 115 yılan türünden 19 tanesinin zehiri vardır Her yıl yaklaşık 45000 yılan sokması oluyor 8000 tanesini zehirli yılan oluşturuyorÇoğu sokma sıcak yaz aylarında yılan ve kişi aktifken olur Eskiden zehirli yılan sokmalannın mortalitesi %25 ti günümüzde antivenom olması ve ileri acil bakımdan dolayı mortalite oranı %05'in altına inmiştir Yılda yaklaşık 5-10 ölüm olur

Hendek yılanı veya mercan yılanını içeren Kuzey Amerika Zehirli yılan sokması önemlidir Yabancı türlerden kaynaklanan önemli yılan sokması nadirdirama hayvanat bahçesi personelinde görülebilir Bölgesel zehirlenme merkezinden antivenomyılanın tanınması ve toksisite bigileri alınabilir

Engerek yılanı hendek yılanı olarakta adlandırılır orta hatta göz ve burun seviyesinin altında yerleşmiş çukur vardır Çukur kan ısisına karşı sıcaklık reseptörü olarak yol göstericidir Engerek yılanının ağzında 2 dişi vardır mercan yılanının kısa sabit ve dik dişleri vardır

Patofizyoloji: Hendek yılanı venomu komplex enzim karışımıdır Lokal doku zedelenmesi sistemik vasküler hasar hemoliz fibrinoliz ve nöromuskuler disfonksiyon yapar Lokal ve sistemik etkilerin kombinasyonuyla sonuçlanır Hendek yılanı venomu hızlıca kan damarlarının permeabilitesini değiştirerek plazma ve kanın çevreleyen dokuya sızmasına ve hipovolemiye yol açar Fibrinojen ve trombositleri tüketir ve koagülopati oluşturur Bazı türler nöromuskuler iletiyi bozarak ptozis solunum yetmezliği ve diğer nörolojik etkileri oluşturur

Klinik: Hendek yılanı sokmalarının %25'i kurudur venom etkileri gelişmez Zehirlenme belirtilerinin görülmesi için venom ve kişinin komplex etkileşimi gerekir Yılanın türüne ve büyüklüğüne kişinin yaşına ve büyüklüğüne sokmadan sonra geçen zamana sokmanın karakteristiklerine (yeri sayısı derinliği) bağlı olarak klinik değişir Hendek yılanı sokması lokal ve sistemik hasarın derecesine bağlı olarak genellikle hafif orta ve şiddetli olarak sınıflanır

Çukur Yılanı Zehirlenmesinin Derecelendirilmesi:

• Hafif Zehirlenme:

Isırma alanında sınırlı şişlik

kızarıklık ve ekimoz

Sistemik bulgular ve semptomlar yoktur veya azdır

Koagülasyon parametreleri normaldir Diğer önemli labbulguları normaldir

• Orta Zehirlenme:

Şişlik

kızarıklık ve ekimoz sokulan extremitenin büyük kısmını içerir

Sistemik semptom ve bulgular vardır Ancak hayatı tehdit etmezler Bunlar: Bulantı

kusma

ağızda uyuşma veya olağandışı tat

hafif hipotansiyon (SB>80mmHg)

hafif taşikardi ve taş----yi içerir

Koagülasyon parametreleri anormaldir Klinik olarak önemli olmayan kanama vardır Diğer lab testlerinde şiddetli bozukluk yoktur



<U>

• Şiddetli Zehirlenme

</U>

Şişlik

ekimoz giriş extremitesini içerir ve hızla ilerler

Sistemik semptom ve bulgular belirgindir Şiddetli mental durum değişmesi

bulantı ve kusma

hipotansiyon (SB<8OmmHg)

şiddetli taşikardi

taş---- ve diğer solunum bozuklukları görülür

Koagülasyon parametreleri anormaldir Ciddi kanamalar görülür Protrombin zamanı ölçülemez

PTT ölçülemez

tombositler<20000

fibrinojen ölçülemez Diğer lab değerlerinde şiddetli anormallik vardır

Hendek yılanı sokmasının ana görünümü: Bir veya daha çok diş izi görülmesi

lokalize ağri ve Sokma yerinden yayılan ilerleyici ödemdir Diğer erken semptom ve bulgular; bulantı

kusma

güçsüzlük

ağızda uyuşrna

taşikardi

baş dönmesi

hematüri

hematemez

trombositopeni ve fasikülasyonlardır Şişlik genellikle 15-30 dk sonra ortaya çıkar Şiddetli vakalarda şişlik ilerler Şiddeti daha az zehirlenmelerde ödem 1-2 günlük peryotta gelişir Ödem havayoluna yakınsa veya kasları tutmuşsa hayati tehdit edebilir veya sistemik etkilere yol açabilir ilerleyen ekimoz subkutan dokuya kanın sızmasına bağlıdır Ekimoz sokma bölgesinde dk'lar veya saatler içinde gelişir Hemokonsantrasyon subkutan dokuya suyun kaybındandır Takiben Hb azalır

kan kaybına bağlı koagülopati gelişir

Tanı: Tanıda diş izlerinin görülmesi ve hikaye temeldir Klinikte zedelenme 3 yolda olabilir

1)Lokal zedelenme: ödem

ağrı

ekimoz

2)Koagülopati: trombositopeni

artmiş protrombin zamanı

hipofibrinojenemi

3)Sistemik etkiler: Ağızda ödem veya parastezi

ağızda metalik veya kauçuk tadı

hipotansiyon

taşikardi



Tedavi:

İlk Yardım:

ilk yardım tedbirleri kesin tıbbi bakımı ve antivenom verilmesini geciktirmemelidir Hendek yılanı sokması olan tüm hastalar uygun sağlık bakımı almalıdır Tavsiye edilen ilk yardım tedbirleri şunlardır; Hareket venom emilimini artırdığı için hasta sakin kalmalıdır Extremite nötral pozisyonda

kalp seviyesinin altında sabit tutulmalıdır Fiziksel aktivite kısıtlanmalıdır Sokulan kişi çabucak tıbbi bakımın yapılacağı yere götürülmelidir

Bazı ilk yardım ürünleri satılmaktadır Sawyer Extractör Emme pompası kullanılır Insizyon olmaksızın zehri uzaklaştırır Diğer faydasız ve tehlikeli teknikler elektrik şoku ve buz uygulanmasıdır Sokma alanına tek basma elektrik soka uygulanması kullanılmamalıdır Buzlu su uygulanması yaralanmayı kötüleştirir Turnike kontrendikedir Çünkü arteryel akımı tıkar ve iskemiye yol açar Konstriktör bandlar bazen faydalı olabilir Özellikle erken tıbbi bakım sağlanamıyorsa faydahdır Konstriktör band venomun emilimini geciktirir

doku zedelenmesini artırır ama sistemik etkilerin şiddetim azaltır

ACİL YÖNETİMİ: Hastane öncesi fazda personel extremiteyi hareketsiz tutmalı

diğer extremiteden iv yol açılmalı

oksijen verilmeli

sokulan kişi tıbbi bakımın yapılacağı yere taşınmalıdır

Yılan sokmasının başlangıç yönetimi ileri yaşam desteğini içerir Hasta hipotansifse iv

izotonik verilmelidir Diğer destekleyici tedbirler extremite inmobilizasyonu ve venom absorpsiyonunun azaltılmasını içerir

Zehirli yılan sokmasında tedavide esas Antivenin verilmesidirİlerieyen semptom ve bulguları olan tüm hendek yılanı sokmalarında acilen antivenom verilmelidir Ancak at serumundan elde edilen Antivenin infüzyonu sırasında allerjik reaksiyon gelişebilir Antivenin verilmeden önce deri testi yapılmalıdır Ancak antivenom verilirken yarar/zarar oranı hesaplanmalıdır Antivenom 15-45dk içinde solüsyon içinde verilir Hendek yılanı sokmalarında başlangıçta en azından 10 vial antivenom verilir Hızlı ilerleyen veya hemodinamik olarak stabil olmayan vakalarda başlangıçta 20 vial antivenom verilmesi tavsiye edilir Agresif destek bakım yapılır Su yılanı zehirlenmesinde genellikle daha az antivenom dozları gerektirir Antivenomun im enjeksiyonu tavsiye edilmez Antivenom 250-500ml kristaloid içinde dilüe edilip yavaş infüze edilmelidir İnfüzyon l saat içinde tamamlanır İnfüzyon hekim denetiminde yapılmalıdır Akut allerjik reaksiyon görülürse infüzyon kesilir

hemen antihistaminikler verilir Epinefrin reaksiyonun şiddetine bağlı olarak kullanılabilir

Antivenom tedavisinde son nokta ilerlemenin durması veya klinik bulguların düzelmesidir 10-20 viallik bir infüzyon sıklıkla yeterlidir Extremitenin çevresi ısırılmanın altından ve üstünden ölçülür 30-60 dk'da bir ölçüm yapılır Ödem ilerlerse antivenom verilir Lab tetkikleri 4 saatte bir veya antivenom verilmesinden sonra tekrarlanır Ek antivenom tedavisi hastanın durumu kötüleştiğinde yapılr Destek tedavide hipotansiyon için iv izotoniği takiben vazopressör ajanlar kullanılır Antivenom koagülopati tedavisinde iyidir ama aktif kanama varsa kan komponentleri gerekebilir Yılan sokmasında diğer bir komplikasyon kompartman sendromudur Şiddetli ağrı vardır Ağrı narkotik analjeziklere dirençlidir Fasciotomi faydalıdır

Yara sahası temizlenmeli ve tetanoz profilaksisi yapılmalıdır

Hastalar ödem çözülünce

koagülopati düzelince ve hasta geziyorsa taburcu edilir Hasta en azından 8 saat gözlem altında tutulmalıdır Şiddetli veya hayatı tehdit eden sokması olan hastalar ve antivenom alan hastalar yoğun bakıma alınmalıdır Hafif ve orta şiddette zehirlenmesi olan vakalar uygun koğuşlara alınır ve bunlara antivenom verilmesi gerekmez

Hastada kuru sokma varsa en az 8 saat gözlenip gönderilir Ağrı

ödem ve kanama olursa geri gelmelidir

MERCAN YILANI ISIRIKLARI:

Yılda 20-25 vaka görülür Tüm mercan yılanlarının parlak siyah

kırmızı veya sarı renkli halkaları vardır Siyah renk halkası olan yılanlar zehirsizdir Mercan yılanı zehiri nörotoksik komponentlerden oluşur Mercan yılanı ısırması öncelikle nörolojik etkiler oluşturur Tremor

salivasyon

disartri

diplopi

bulbar paralizi

ptozis

fix ve kontrakte pupiller

disfaji

dispne ve nöbet görülür Solunum kaslarının paralizisi ölüme yol açar Hasta 24-48 saat hastanede gözlenmelidir Mercan yılanı venomunun etkileri ısırmadan sonra saatler içinde gelişir Sokulan kişiye 3 vial antivenom verilmesi önerilir Solunum yetmezliği varsa yoğun bakım gerekebilir

AVUSTRALYA MERCAN YILANLARI

Avustralyada her yıl 3000 kişiyi yılan ısırır

bunların 200'üne antivenom verilir Avustralya yılan ısırıklarına bağlı ölümlerin yarısından kahverengi yılan sorumludur Avustralya zehirli yılanları Elapidea ailesinin üyesidir

kobra üyelerden biridir Avutralya yılanı venomu birkaç önemli komponentten oluşur Nörotoksin; nöromuskuler bileşkeye etki eder ve paralizi yapar Semptomlar ısırmadan 2-4 saat sonra ortaya çıkar Ptozis

diplopi

disartri

fasial izlerin kaybı

hava yolu kontrolünün kaybı

şiddetli vakalarda solunum paralizisi görülebilir
Myolizin rabdomyolize neden olur Kas ağnsı

güçsüzlük

myoglobinüri

renal yetmezlik ve hiperkalemi yapar Prokoagülan toksin; koagülopati yapar İntrakraniel kanama beklenen komplıkasyondur Renal yetmezlik gelişebilir Lokal doku yıkımı yaygın değildir Hafif ve orta ekimoz ve şişlik görülür Kahverengi yılan sokması hızla kollaps ve ölüme yol açar

KLİNİK; Bulantı

kusma

baş ağrısı

diplopi

disfoni

ilerleyici kas güçsüzlüğü

boyun sertliği

bayılma görülür

İlk Yardım: Amaç antivenom verilene kadar zehrin emiliminin geciktirilmesidir Basınç uygulanması ve inmobilizasyon metodu kullanılır Isırılan extremiteye hemen elastik bandaj sarılır Extremite atellenir ve hareketsiz tutulur Tumike kontrendikedir

Yönetim: Anlamlı yılan sokması hikayesi olduğunda ilk yardıma ve araştırmaya başlanmalıdır Basınçlı bandaj antivenom verilene kadar uygulanabilir

Yılan zehri arştırma kiti ile idrarda ve ısırma yerinde venom aranır Test pozitifse antivenom ve-
rilir Sistemik bulgular varsa antivenom verilir Klinik ve lab bulguları yoksa elastik bandaj uygulanır ve hasta 12 saat gözlenir

Hamilelikte antivenom verilmesi kontrendike değildir Antivenom verilmeden önce rutin olarak deri testi yapılması önerilmemektedir

Avustralya antivenom tedavisinin komplikasyonu olarak nadiren anafilaksi gelişebilir Premedikasyonda 1/1000'lik epinefrin adultlarda 03ml

çocuklarda 01 ml uygulanır Bazı otörler antihistaminikleri tavsiye eder Kortikosteroidler serum hastalığını önlemede ve premedikasyonda kullanılabilir Antivenom büyük dozlarda verildiyse serum hastalığı insidansmı azaltmak için prednizolon 5 gün süreyle kullanılır





AKREP ISIRIKLARI


Güney Amerika’da birkaç akrep türü bulunur Tümü genellikle gece sokması şeklindedir Lokalize ağrıyı takiben Hymenoptera bulgusu görülür Kuzey Amerika akrep serumu sitotoksite ve inflamasyonu önler Yalnizca Cetruroides exilicauda veya kabuk akrep'i tüm Arizona

New Mexico

Texas ve California'nın bazı kısımlarında bulunur Sahip olduğu venom sistemik toksisite sebebidir Centruroides exilicauda venomu nöronlardaki Na kanallarım açar ve axonlarm aşın uyarılmasiyla motor

duysal ve otonomik liflerde anormal aktiviteye yol açar Sistemik semptomlar akrep ısırmasınl takiben belirir ve değişkendir Extremitede ağrı ve parestezinin hızla ortaya çıkması sık görülür ve jeneralize bir hal alır Şiddetli vakalarda kraniel sinir

somatik-motor disfonksiyon gelişebilir Anormal gezici göz hareketleri

bulanık görme

faringeal kaslarda koordinasyon bozukluğu ve solunum uyumsuzluğu görülür Aşırı motor aktivite extremitelerde kontrolsüz ani hareketlere veya hareketsizliğe yol açar

nöbet benzeri aktivite olabilir Semptomlar genelde 24-48 saat devam eder Kardiak disfonksiyon

pulmoner ödem

pankreatit

kanama bozukluğu

deri nekrozu ve bazen ölüm Asya ve Afrika akrep sokmasında görülebilir Ancak Amerika akrep sokmasında bunlar bildirilmemiştir


Akrep sokmasının tanısı kliniktir Bulgular başlangıçta belirsiz olabilir Özellikle çocuklar lokal ağrı ile gelebilir Sendrom ilerlediğinde

şiddetli vakalarda otonomik ve motor bulgular tanının konmasını kolaylaştırır Destek tedavi yapılır Analjezik ve sedatifler kullanılır Centruroideus için antivenom vardir keçi sütünden üretilmiştir Centruroideus antivenomu verilmesini takiben erken ve geç allerjik reaksiyon ve serum hastalığı gelişebileceği için yalnızca şiddetli vakalarda verilmelidir Semptomlarm gerilemesi için 1-2 vial yeterlidir Antivenom verilmeden önce deri testi yapılmalıdır .

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

AKROMEGALİ: KONTROLSÜZ BÜYÜME HASTALIĞI


TANIM
Akromegali

hipofiz bezinin aşırı büyüme hormonu salgılaması sonucunda oluşan bir hastalıktır Ergenlik öncesinde ortaya çıkışı oldukça nadirdir ve bu durumda hastalığa jigantizm (devlik) ismi verilir Çoğunlukla 30-60 yaş arasındaki erişkinlerde görülür Hastalık erkeklerde ve kadınlarda eşit oranda görülür Büyüme hormonu aşırı salgısı sonucu yüz görüntüsü değişir

kabalaşır

hastalar baş ağrısı

terleme

el-ayaklarda büyüme ve yorgunluktan şikayet ederler Fazla salgılanan büyüme hormonu; kalp

solunum sistemi

hormonal sistem başta olmak üzere pek çok organı etkiler ve ölüm riskini 2-4 kat arttırır.


AKROMEGALİ SEBEPLERİ:

Hastaların % 90'ında sebep hipofiz bezindeki tümördür Hipofiz bezi beyin tabanında bulunan

büyüme-gelişme

üreme ve metabolizma ile ilgili hayati hormonların salındığı ufak bir bezdir Büyüme hormonu da hipofiz bezinden salınan ve isiminden de anlaşılacağı üzere büyümeyi sağlayan bir hormondur Akromegaliye sebep olan tümörler çevredeki sağlam beyin dokusuna baskı yaparak baş ağrısı ve görme bozukluklarına neden olurlar



AKROMEGALİ TEŞHİSİ:

Akromegali bulgularının çok yavaş ilerlemesi nedeniyle tanı hastalık başladıktan yıllar sonra konulmaktadır Şüphenilen durumlarda; büyüme hormonunun vücutta etkisini gerçekleştiren

insülin benzeri büyüme faktörlerinin düzeyi

şeker yükleme sırasında büyüme hormonu

prolaktin ve diğer hipofiz bezi hormonlarının tayini yapılır Hastanın eski fotoğraflarının yenileriyle karşılaştırılması da tanıyı desteklerAkromegaliye sebep olan tümör çok yavaş büyüdüğü için şikayetler uzun zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkar Sık karşılaşılan yakınmalar aşağıdaki gibidir:

- Ellerde ve ayaklarda büyüme

ayakkabı
numarasında artış

- Yüzüklerin parmağa dar gelmesi
- Yüz hatlarında kabalaşma

çenenin uzaması
- Ciltte kalınlaşma ve / veya esmerleşme

Terlemede artma
- Seste kalınlaşma
- Dil

dudaklar

burunda büyüme
- Eklem ağrısı
- Genişlemiş kalp
- Diğer organların büyümesi
- Kollarda ve bacaklarda yorgunluk
- Horlama
- Yorgunluk ? halsizlik
- Baş ağrısı
- Görmede daralma
- Kadınlarda adet bozuklukları
- Kadınlara göğüsten süt gelmesi
- Erkeklerde iktidarsızlık


AKROMEGALİ TEDAVİSİ:

Tedavinin amacı artmış olan büyüme hormonu seviyelerini normale indirmek

büyüyen tümörün sebep olduğu baskıyı ortadan kaldırmak

normal hipofiz fonksiyonlarının devamının sağlanması ve hastanın şikayetlerinin giderilmesidir Tedavi seçenekleri cerrahi ile tümörün çıkarılması

ilaç tedavisi ve radyoterapidir Hastalık tedavisiz bırakıldığında

diabetes mellitus

yüksek tansiyona sebep olmakta

hastaların kardiovasküler hastalıklardan ve çeşitli kanserlerden ölümleri

kendi yaş grupları ile karşılaştırıldığında artmaktadır

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Aktinik Keratoz yaşlılarda kanserleşebilen cilt kalınlaşmaları

Aktinik Keratozlar halk arasında çok bilinmememekle birlikte biz dermotologların özellikle yaşlı popülasyonda çokça rastladığı bir sorundur.

Genellikle 40-50 yaşları sonrası güneşe maruz kalan yüz

boyun

saçsız kafa alanları

el sırtlarında kızarık zımpara kağıdı görünümlü

üzerindeki skuam kaldırıldığında çabuk kanayan lezyonlardır Güneş hasarının olduğu alanlarda yerleşimi fazladır Meslek icabı dış alanlarda çalışan

gemici

çiftçi

yol işçilerinde çok daha sık olarak rastlanmaktadır Açık renk tenli

açık renk gözlü

açık ya da kızıl saçlı olan kişilerde (yani güneş hasarına yatkın) sıklığı fazladır.

Türkiye 'de istatistiksel çalışmalar yeterli olmadığı ve az sayıda çalışma bulunduğu için aktinik keratozla ilgili verileri USA kaynaklarına dayanarak vermeye çalışırsak hastalığın sıklığı ve önemi daha iyi anlaşılacaktır.

Amerika'da her yıl 900000 - 1200000 yeni deri kanseri olgusuna rastlanmaktadır Deri kanserlerinin çoğunluğu BCC (Bazal Hücreli Kanser) denilen türdendir Sonuç olarak heryıl 200000 yeni SCC(Skuamöz Hücreli Kanser)vakası görülmektedir.

Özellikle 1300 ile 2300 arasında kişi melanoma dışı deri kanserlerinden (özellikle metastaz yapmış SCC)hayatını yitirmektedir.

Bu rakamlar aktinik keratozları tekrar gündeme getirmektedir Çünkü epidemiyolojik ve moleküler düzeydeki çalışmalar aktinik keratozların SCC'nin erken evresi olduğunu göstermektedir.

Aktinik kerotozlar

yatkınlığı olan kişilerde uzun süre güneşe maruz kalmakla oluşan yaygın bir sorundur Amerika'da yapılan bir çalışmada dermatoloji kliniğine başvuru yakınmaları arasında 3sırayı aldığı gösterilmiştir.

Başka bir çalışmada ise 1990-1994 yılları arasında dermatoloji kliniklerine başvuran 127 milyon hastanın 146 milyonu (%115) aktiniz keratoz teşhisi almış ve tedavi görmüş hastalardan oluşmaktadır Deri kanserleri ise dermatoloji poliklinik ziyaretlerinde %76 lık oranla 4 sırayı almaktadır(1sırada akne=sivilce

2sırada=ekzama

3sırada=aktinik keratoz)

Tüm aktinik keratozlar SCC oluşumuna yol açmazlar

fakat hangilerinin SCC oluşturacağıda bilinmemektedir Aktinik keratozların %01 - %10'u SCC oluşumuna neden olmaktadır.

Güneşte çabuk yanan

bronzlaşmayan

çil oluşumuna yatkın olan kişiler aktinik keratoz geliştirmeye müsaittirler Kişilerin bu yatkınlıklarının yanı sıra toplam güneşte kalma süreleri de çok önemli bir faktördür Yaşlanma ile birlikte aktinik keratozların sayısında da artış olmaktadır Cinsiyet açısından değerlendirildiğinde erkeklerde daha fazla görüldüğü anlaşılmaktadır Bir çalışmada 16-49 yaşları arasındaki kişilerde erkeklerin %27'sinde bayanlarınsa %13'ünde aktinik keratoza rastlanmıştır Yaş ilerledikçe erkek ve kadın oranı birbirine yaklaşmaktadır Aktinik keratozların görüldüğü bölgeler güneş enerjisine en fazla maruz kalan alanlardır En sık %80 oranıyla üst dudakta

baş ve boyun bölgesinde yerleşim göstermektedirler.

Aktinik keratozların dermatoloji polikliniklerinde sık rastlandığı ve halkımız tarafından pek bilinmediği görülmektedir Bu lezyonlar deri kanserlerinin bir çeşidi olan SCC'nin erken evresi olarak kabul edilmektedir Tüm aktinik keratozlar üzerinde SCC gelişmemektedir Fakat hangilerinin üzerinde SCC gelişeceği önceden bilinmediği için aktinik keratozların tedavilerinin mutlaka yapılması ayrıca aktinik keratoz geliştirme riski olan kişilerin kendilerini güneş ışınlarına karşı korumaları önerilmektedir .

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Lenfositik lösemi ALL all

Alternatif isimler

Akut çocukluk dönemi lösemisi

ALL

Kan Kanseri

Tanım

Lenfoblastlara benzeyen olgunlaşmamış beyaz kan hücrelerinin sayısında artışla karakterize ilerleyici

kötü huylu bir hastalıktır

Nedenleri

Görülme sıklığı

Risk faktörleri

ALL çocukluk dönemi lösemilerinin % 80 inden sorumludur 3-7 yaşları arasında sıktır Erişkinlerde de görülebilir ve tüm erişkin lösemilerinin % 20 ini oluşturur
Akut lösemilerde kötü huylu hücrelerde olgunlaşma ve farklılaşma fonksiyonu kaybolmuştur Bu hücreler hızla çoğalıp normal hücrelerin yerini alırlar Habis hücreler normal kemik iliği elemanlarının yerini aldıkça kemik iliği yetmezliği gelişir Normal kan hücrelerinin sayısında azalma olduğu için kişide kanama ve enfeksiyon şikayetleri başlar
Çoğu vakada görünür bir sebep yoktur Bununla birlikte radyasyon

benzen gibi bazı toksinler ve bazı kemoterapi ajanları lösemi oluşumuna katkıda bulunur Kromozomlardaki anormallikler akut lösemi gelişiminde rol oynayabilir.
Risk faktörleri içinde Down Sendromu

lösemili kardeş

radyasyona maruz kalma

kimyasal maddeler ve ilaçlar sayılabilir.
Hastalık 100000 kişinin 6 sında görülmektedir.

Korunma

Çoğu vakanın sebebi bilinmediği için korunma yöntemleri de bilinmemektedirToksinlere

radyasyona

kimyasal maddelere maruz kalınmaması riski azaltabilir.

Belirtiler uzun süreli veya çok miktarda kanama olması çürüklerin kolayca oluşması burun kanaması dişeti kanaması adet kanamasında düzensizlikler deri içine kanamalar deri döküntüsü veya peteşi ( kanamaya bağlı küçük kırmızı noktalar )

ekimoz ( çürükler ) gibi deri lezyonları enfeksiyon yorgunluk sternum hassasiyeti ( sternum: göğüs kemiği ) solukluk kemik ağrıları veya hassasiyeti eklem ağrıları ( kalça

diz

ayak bileği

ayak

omuz

dirsek

el bileği

elin küçük eklemlerinde ağrı ) lenfadenopati (lenf bezlerinin büyümesi ) açıklanamayan kilo kaybı dişetlerinin şişmesi ateş egzersizle kötüleşen solunum güçlüğü çarpıntı

Tanı/Teşhis fizik muayenede büyümüş karaciğer-dalak

ekimoz ve kanama bulguları saptanır beyaz kan hücrelerinin sayısında anormallikler tam kan sayımı – anemi ( kırmızı kan hücrelerinin azalması ) ve trombosit sayısında azalma saptanır kemik iliği aspirasyonu – kemik iliğindeki hücre sayısında ve lenfoblastlardaki artışı gösterir T lenfosit sayımı hücre yüzey antijeni çalışmaları

Tedavi

Tedavinin amacı hastalığın remisyonudur ( hafifletilmesidir ) Periferik kan sayımı ve kemik iliği normale döndüğü zaman remisyon sağlanır
ALL antikanser ilaçların kombinasyonuyla tedavi edilir ( kemoterapi ) Kemoterapinin başlangıcında hastanın 3-6 hafta hastanede kalması gereklidir Bunu takip eden kemoterapi seansları ayaktan verilebilir
Kemoterapi prednison

vincristine

metotreksat

6-merkaptopürin ve siklofosfamid’i içeren 3-8 ilaç kombinasyonundan oluşur Ayrıca anemi ve düşük trombosit sayısını düzeltmek için kan ürünleri vermek gerekibilir Gelişen herhangi bir ikincil enfeksiyon için antibiyotik kullanılabilir
İyileşme ( remisyon ) sağlandıktan sonra bel kemiği sıvısı ( spinal sıvı ) na saldıran lösemik hücrelerin tedavisi için omurgaya kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanabilir
Takibeden tedavi

relapsları ( hastalığın daha da kötüleşmesini ) önlemeye yöneliktir
Yüksek doz kemoterapiye veya diğer tedavilere cevap vermeyen ağır vakalar için önerilebilecek diğer bir tedavi seçeneği de kemik iliği naklidir

Prognoz/Hastalığın gidişi çocuklarda erişkinlerden daha iyi sonuçlar elde edilir yaklaşık % 95 vakada tam remisyon sağlanır Şifa oranı ise % 50-60 tır erişkinlerin % 80 inde tam remisyon

% 30-50 arasında şifa sağlanır tedavisiz yaşam süresi yaklaşık 3 aydır.

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Pankreatit Pankreas İltihabı

Alternatif isimler

Pankreatit

pankreatit akut

pankreas iltihabı

Tanım

Pankreas iltihaplanması

Nedenleri

Görülme sıklığı

Risk faktörleri


Nedenleri : Alkol Safra taşı Hiperkalsemi ( kanda kalsiyum düzeyinin artması ) Pankreasın doğuştan gelen yapı bozuklukları İlaçlar Virüsler Bakteriler A*****lar Karın tavmaları

İnsidans / prevalans : Kentli 22 / 10000 Kırsal 10 / 100000 Erkek ve kadınlarda eşit oranda görülmektedir

Korunma

Alkol alımını engelleme

Belirtiler Önde gelen belirti şiddetle artan ve 48 saat kadar süren ağrıdır Ağrı

bıçak saplanmasına yada mide civarında şiddetli bir baskıya benzeyebilir; buradan sağa sola ve sırta yayılabilir Hasta ağrıyı dindirmek için bacaklarını göğüsüne toplar ve hareketsiz kalır Bulantı ve / veya kusma : Kusma

ağrıyla aynı zamanda ortaya çıkar ve genellikle 48 saat sürer Hafif karın gerginliği Ateş ( 37-38 derece) Tansiyon düşmesi / şok Hafif sarılık Barsak sesleri azalmış veya yok Vücut yanında renk değişimi Göbekte renk değişimi

Tanı/Teşhis

Laboratuar : Yüksek serum amilaz Yüksek serum lipaz

Başta amilaz olmak üzere kanda pankreas enzimlerinin artması belirleyici olsa da pankreas iltihabı tanısı koymak kolay değildir
Ağrı

mide-onikiparmak bağırsağı ülseri

safra taşı ve bazı olgularda enfarktüste görülen ağrılarla karışabilir

Görüntüleme : Direkt karın grafisi Göğüs grafisi Karın ultrasonografisi Karın bilgisayarlı tomografisi ERCP ( endoskopik retrograt kolanjiopankreatografi ) : endoskopi ile pankreas kanallarına ulaşılabilir; bu kanallara kontrast madde verilerek kanalların yapısı ve bu yapıyı bozan değişiklikler saptanabilir


Tedavi

Bugün akut pankreas iltihabında yalnızca tıbbi tedavi uygulanmaktadır ; ölüm oranı % 30-40’a düşürülmüştür

Tıbbi tedavi mide salgısının sonda ile aralıksız olarak dışarı çekilmesiyle başlar Midedeki asitin boşaltılmasıyla

pankreasın enzim üretimini uyaran hormonların ( sekretin ve pankreozimin) salgılanması önlenir

Ağrı kesici olarak morfin türevi olmayan ilaçlar kullanılır.

Son yıllarda tedavide kullanılan antienzimler

en önemli sindirim enzimlerinin etkisini engeller ve enzimlerin pankreası örselemesini önler Çünkü bu enzimler etkin hale gelince pankreas hücreleri yıkıma uğrar ve sonuçta başka enzimler ile bunları etkinleştiren maddeler salgılanır

Ağrı olgularda şok olursa buna yönelik tedavi uygulanması ve cerrahi girişim gereklidir .

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Akustik travma

Akustik travma işitme kaybının sık görülen bir türüdür Ekseriyetle kulağa gelen bir darbe veya patlama sonunda hava basıncı çok fazla aniden değişir Bu da kulağın hassas kemikleri-ne ve mekanizmasına zarar verir Ayrıca yüksek makine sesini ve aşırı yüksek müzik sesini uzun zaman dinlemek durumunda kalanlarda da görülür

Belirtiler

- işitme kaybı

- Kulak çınlaması


Teşhis

Yakındaki bir patlamadan ya da kulağa gelen bir darbeden sonra meydana gelen işitme kaybı sık görülen bir durumdur Kısmi sağırlığa

yüksek perdeli bir kulak çınlaması da eşlik edebilir

Doktorunuz bir dizi test yaparak

hangi tipte bir işitme kaybı olduğunu belirleyecektir



Tedavi

Travmanın neden olduğu ağır işitme kaybının etkili tek tedavisi işitme aletleridirBazı yöntemler de kısmi sağırlığa uyum sağlamayı kolaylaştırabilir; bunlar arasında yüz ifadesine dikkat etmek ve dudak okumak bulunmaktadır



Önlem

Eğer yüksek sesle işyerinde çalışacağınızı biliyorsanız

özel olarak yapılmış kulaklık kullanın Bunlar aşağı yukarı tüm gürültüyü keser ve takan kimse diğer kimselerle iletişim kurabilsin diye bunlara mikrofon ve alıcı yerleştirilebilir .

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

AKUT BRONŞİT

Tanım :

Akut bronşit bronş adı verilen büyük solunum yollarında virus

bakteri ve mantarlar tarafından oluşturulan akut bir iltihabi hastalığıdır Ayrıca asidik ve alkali maddelerin solunması ile de iltihabi olmayan akut bronşit tablosu da gerçekleşebilir



Etkenler :

Akut bronşit yapan nedenlerin başında solunum yolları virusları yer almaktadır Akut bronşit vakalarının ekserisi İnfluenza

Parainfluenza

Coryza (nezle) virusu

Adenoviruslar ve Respiratory syncytial viruslarla meydana gelir

Bakterilerle meydana gelen akut bronşit nispeten daha seyrektir Akut bronşite sebep olan bakterilerin başında Hemophilus influenza

Pnömokoklar

Streptokoklar

ve Stafilokoklar gelmektedir

Nadiren Candida ve Aspergillosa türü mantarlar da akut bronşite neden olabilirler.



Şikayetler :

Genellikle hastalık burun ve boğaz enfeksiyonu şeklinde başlar Bazen de üst solunum yollarına ait herhangi bir şikayet olmaksızın akut bronşit tablosu kendini gösterebilir.

Hastalığın başlangıcında sık tekrarlayan ve kuru bir öksürük vardır Birkaç gün sonra öksürükle beraber balgam çıkarma şikayeti de olaya dahil olur Önceleri normal vasıflarda olan balgam

bir süre sonra iltihaplı bir özellik kazanır.

Bazı vakalarda yüksek ateş

halsizlik

kırgınlık şikayetleri de görülebilir Bir kısım hastada büyük hava yollarının tahrişine bağlı olarak gelişen göğüs ağrısı da bulunabilir.



Fizik Bulgular :

Fizik muayene bulguları normal olabilir Solunum yollarının ödem ve koyu balgam ile tıkanmış olduğu durumlarda ronküs denilen anormal sesler duyulabilir Bronşlarda yumuşak balgam varsa ral adı verilen anormal solunum sesleri duyulabilir Raller genellikle her iki akciğer sahasında yaygın olarak duyulursa da bazı sahalarda daha az

bazı sahalarda daha belirgin olabilir.



Tanı :

Akut bronşitte solunum yollarının tutulması ve akciğer dokusunun normal olması nedeniyle akciğer grafisi normal olarak bulunabilir Bazı vakalarda akciğer dokusu da iltihaptan etkilenebilir ve akciğer grafisinde solunum yolları ve damarsal yapılarda belirginleşmeler izlenebilir.

Bakterilerin neden olduğu akut bronşitte kanda beyaz küre hücrelerinin sayısında ve kan çökme hızında artış görülebilir Balgam tetkiklerinde etken bakteri ya da mantar üretilebilir

virusların tespit edilmesi zordur.

Akut bronşit tanısı hastanın şikayetleri

muayene bulguları ve laboratuar tetkikleri bir arada değerlendirilerek konulur.



Tedavi :

Hastanın odası sıcak ve nemli olmalıdır Ateşsiz ve hafif seyirli akut bronşitlerde antibiyotik tedavisi gerekli değildir Küçük çocukların

yaşlıların

kalp hastalarının

amfizem ve kronik bronşitli hastaların akut bronşitlerinde antibiyotik kullanılmalıdır Yüksek ateşle seyreden olgularda mutlaka antibiyotik verilmelidir

Ateş ve ağrısı olan hastalarda tedaviye ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar eklenmelidir Balgam çıkaramayan hastalarda sürekli ve rahatsız edici kuru öksürük varsa öksürük kesici ilaçlar da başlanabilir Hastanın balgam atması halinde balgam söktürücü ilaçlar kullanılmalıdır

Kaynak:
Uzman Dr. Semih AĞANOĞLU

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

ALDESTERON FAZLALIĞI(HİPERALDESTORİZM

CONN SENDROMU)

TEMEL BİLGİLER

TANIMLAMA

Böbreküstü bezinde(Sürrenal) üretilen bir hormon olan Aldosteron salgısının artması

Böbreklerde üretilen renin adı verilen maddenin düşüklüğü

Potasyum düşüklüğü

sistemik tansiyon yükselmesi ile karakterize olan nadir bir hastalıktır.

NEDENLERİ

• En sık görülen (% 60) neden tek taraflı böbrek üstü bezin tümörleri olup

Tek taraflı böbrek üstü bezinin çıkarılması ile tedavi sağlanır.
• Sebebi bilinmeyen aldesteron fazlalığı (IHA)% 35 oranında görülür Bu hastalar Cerrahi tedaviden fayda görmezler Bazen hayat boyu devam eden ilaçla tedavi yapılması gerekebilir.

Yaş:
Genellikle 30 ve 60 yaş arasında görülür

Cinsiyet:
kadınlarda erkeklere göre % 40 daha fazladır

BELİRTİ VE BULGULAR

• Hastaların çoğunda herhangi bir şikayet olmaz
• Potasyum düşüklüğüne bağlı kas güçsüzlüğü

kramplar

baş dönmesi

görme bozuklukları

baş ağrısı

bazen bulantı ve kusma

çarpıntı

çok su içme

çok idrara gitme olur
• Ayaklarda şişme ( Ödem)
• Tansiyon yükselmesi
• Kan şeker seviyelerinde yükselme
• Ultrasonda böbrekde görülen basit kistler

Conn hastalarında daha fazla görülür



GÖRÜNTÜLEME

•Böbreküstü bezinin bilgisayarlı Tomografisi ve MR 5 mm'lik kesitlerle taranarak tömörün varlığı gösterilmeye çalışılır



TEDAVİ

GENEL ÖNLEMLER
• Tek taralı böbreküstü bezinin selim tümörüne bağlı tablolarda tedavi kesinlikle cerrahidir
• Düşük sodyum diyeti verilir(Tuz kısıtlaması)
• Hasta İdeal vücut ağırlığına indirilir
• Sigara yasaklanır
• Potasyum kısıtlanır
• Tansiyon düşürücü ajanlar kullanılır

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Alkol bağımlılığı

Tarihçe

* 8 bin yıl önce Mezopotamyalıların arpayı ekmek yapmak için ilk ıslah etmesiyle bira yapımı başladı

* 6 bin yıl önce Sümerler

Godin Tepelerinde (Batı İran ve Anadolu) bira ve şarap içiyorlardı

* Paleolitik çağda fermente edilmiş meyve

tahıl ve baldan alkol yapılıyordu

* Metanol

Yunanca Methy ve Sanskritçe Madhu kelimelerinden gelir ve bal

sarhoş eden madde anlamına gelir

* Alkol kelimesi Arapçadan gelmektedir

* Distilasyon

İS 8 yy’da Arabistan’da başlamıştır



Alkolizmin Kliniği

* Alkolizm

davranışsal bir bozukluktur

* Tekrarlayıcı olarak fazla miktarlarda alınan alkole bağlı problemler gelişmesi anlamına gelir

* Alkolik

kötü sonuçlar doğurmasına rağmen

kompulsif bir biçimde alkol içmeye devam eder

* Alkolizmde

alkol alımının sınırlanması ile ilgili kontrol kaybolmuştur




İnsanlar neden içiyorlar?

- Zevk almak

- Duygudurumu düzeltmek

- Stresle başa çıkmak

- Alkol içme arzusu (craving

aş erme)



Alkoliğin hayatı

* İçenlerle arkadaşlık eder

evlenir

* İçmek için her zaman neden vardır: mutluluk

neşesizlik

gerginlik vs

* İçme fırsatları sonsuzdur: maç

av

parti

tatil

doğum günü vs

* Alkolizm ilerledikçe problemler artar

yalnız içmeye başlar

gizlice içer

şişeleri saklar

durumun ciddiyetini saklamaya çalışır

* Suçluluk duygusu gelişir

suçluluk ve pişmanlık duygularını bastırmak için daha çok içmeye ve sabahları kalkınca içmeye başlar



Alkolizmde kısır döngü

Suçluluk ve anksiyete nedeniyle daha çok alkol alır

alkol aldıkça anksiyete ve depresyon derinleşir ve şu belirtiler ortaya çıkar: Uyku kalitesinde bozulma

gece uyanmalar

depresif duygudurumu

huzursuzluk ve sıkıntı hisleri

panik nöbetleri

göğüs ağrısı

çarpıntı

nefes almada zorluk …



Alkolizmde fiziksel bulgular

- Arkus senilis: gözün kornea tabakasında yağ halkası

- Acne rosecea : kırmızı burun

- Palmar eritem: avuç içinde kırmızılık

- Asteriksis: Elde flapping tremor (büyük amplitüdlü titreme)

- Sigara yanıkları: parmak

göğüs vs’de

- Morarıklıklar (düşme ve çarpmalara bağlı)

- Hepatomegali (karaciğer büyümesi)

karın ağrısı

- Spider anjioma

- Periferik nöropati (el ve ayaklarda his kusurları

uyuşma vs)

- Kan tetkiklerinde anormallikler: GGT

MCV

AST

ALT

ürik asit

trigliseritler

üre yükselir


Doğal gidiş

cinsiyet farkı

Erkeklerde daha erken başlar (20 civarı)

sinsi gidişlidir

30 yaşından önce problemleri farketmek zordur 45 yaşından sonra başlama nadirdir

Kadınlarda başlangıç daha geç olur

depresyon daha sıktır



Alkolizm tipleri

Gamma tipi alkolizm: Çok aşırı miktarda alkolün aralıksız biçimde alındığı epizotların yaşandığı

ama aralarda alkol alınmayan dönemlerin olduğu alkolizm tipi Örneğin kişi günler boyunca sızıncaya kadar alkol alıp ayılır ayılmaz içmeye devam eder Sağlık durumu nedeniyle içemez hale gelince birkaç gün hasta yatar

daha sonra 1-2 hafta alkol almaz ve sonra herşey yeniden başlar Bu kişilerde temel problem alkol alımı ile ilgili kontrol kaybıdır

yasal ve sosyal problemler ön plandadır Bunun tersine “Fransız tipi alkolizm”de kişi sürekli olarak fazla ama aşırı olmayan miktarlarda alkol alır

alkol kullanımı bir hayat tarzı haline gelmiştir Herhangi bir nedenle alkol içmeyi durdururlarsa alkol yoksunluğuna girebilirler Uzun vadede sağlık problemleri ortaya çıkar

Tip A-B ya da 1-2: Erken yaşlarda başlayan

ailede alkolizm öyküsünün varolduğu

antisosyal kişilik bozukluğu ile birlikte sık görülen kötü gidişli alkolizm ve daha geç yaşta başlayan

aile öyküsünün olmadığı

daha çok depresyonun eşlik ettiği

daha iyi gidişli alkolizm tipi

Komplikasyonlar (alkolizmin sonuçları)

Sosyal:

Boşanma

terkedilme

İş sorunları

devamsızlık

Ev-iş-trafik kazaları

Adli problemler

Tıbbi: 1Akut sorunlar 2Kronik sorunlar 3Yoksunluk belirtileri

Karaciğer harabiyeti

kardiyomiyopati (kalp büyümesi)

anemi (kansızlık)

yüksek tansiyon

trombositopeni (pıhtılaşma sağlayan hücrelerde azalma)

miyopati (kas yıkımı)

kanser

teratojenite (anne karnındaki bebekte anormallikler)

pankreatit (pankreas iltahabı)

pnömoni (zatüre)

merkezi sinir sistemi bozuklukları (retrobulbar nörit

Wernike-Korskof Sendromu ve bunaması

serebeller atrofi)

Alkol Yoksunluğu belirtileri

Otonomik hiperaktivite (terleme

nabız 100’ün üstünde)
titreme
uykusuzluk
bulantı ve kusma
geçici halusinasyon ve ilüzyonlar: alkolü bıraktıktan sonra 1-2 gün içinde görülür
psikomotor ajitasyon
anksiyete
grand mal konvülzyonlar (epileptik nöbetler): alkolü bıraktıktan sonra 2 gün içinde görülür

Deliryum tremens: Uzun süre fazla miktarda alkol alan kişilerde alkolü kestikten 2-3 gün sonra ortaya çıkabilen

ölüm riski taşıyan bir tablodur

Bilinç ve konsantrasyon bozukluğu

görsel halusinasyonlar (gerçekte var olmayan şeylerin görülmesi)

bulunduğu zamanı ve yeri karıştırma ile kendini belli eder

hızlı başlayıp dalgalı bir seyir gösterir

En sık eşlik eden psikiyatrik bozukluklar:

- Majör Depresyon: Alkol bağımlılarının %30-50’sinde görülür

- Anksiyete bozuklukları: %30 sıklıktadır Erkeklerde sosyal fobi

Kadınlarda agorofobi sıktır

- İki uçlu duygudurum bozukluğu (manik depresif b)

- Diğer madde bağımlılıkları: başta sigara olmak üzere esrar vs

- Kişilik Bozuklukları: antisosyal ve sınırda kişilik bozuklukları



Alkolizm tedavisi

* Alkolikler tedavi için başvurduklarında genellikle ‘dibe vurmuşlardır’ yani sağlık

aile

meslek

sosyal yaşam vb yönlerden büyük kayıplara uğramış ve çaresiz duruma düşmüşlerdir Bu hale düşmeden pek çok alkolik bu zevki terketmeye yanaşmaz

ya da buna karar verse de kolayca vaz geçer Önemli olan bu denli kayba uğramadan bu kısır döngüyü durdurmaktır Bu nedenle kişinin alkolik olduğu yani alkol karşısında zayıf

hatta alkolün esiri olduğunu farkedip kabullenmesi düzelmenin başlangıç noktasını oluşturur Erken dönemdeki alkoliklerin bu gerçeği farketmeleri için “motive edici görüşmeler” yapılır

* Alkolizm tedavisi yoksunluk belirtileri kalktıktan sonra başlar

* Hedef ayıklıktır (sobriety): Eşlik eden psikiyatrik bozuklukların ayırıcı tanısı ve tedavisi için de bu önemlidir

* Ekip tedavisi gerekir

* Tedavi hastanın ihtiyaçlarına göre seçilmelidir

* Tedaviden sonra uzun süreli izlem gereklidir Kişi uzun süre hastanede kalsa bile daha sonra izlenmezse alkole dönmesi kolaydır Düzenli aralıklarla görüşmelere ya da kendine yardım gruplarına katılmalıdır

* Nüksler (tekrarlamalar) ilk 6 ayda en sıktır

İlaç tedavileri

* Disulfiram (Antabus)

* Antidipsojenikler:

Naltraxone

Acomprasate

* Seratonerjik antidpresanlar

* Lityum

Psikoterapi

* Sıcak ama biraz otoriter bir yaklaşım gereklidir

* Adsız Alkolikler gibi kendine yardım grupları tedaviye entegre edilmelidir

* Davranışçı-kognitif tedaviler iyi sonuç verir

* Eğitimsel faaliyetler tedavinin önemli bir parçasıdır

* Psikoterapilerde iç görü üzerinde yoğunlaşılmamalıdır Psikanaliz gibi bu türdeki terapiler alkol kullanımını daha da arttırabilir

* Hastanın içinde bulunduğu aile ele alınmalıdır

çünkü alkolizm bir “Aile Hastalığı”dır .

---> Dahiliye Hastalıkları Hakkında ßilgi - Tüm Yönleri İle Dahiliye

Allerji

Allerji nedir?

Çevremizde yaygın olarak bulunan allerjenlere bazı kişiler diğerlerinden daha fazla duyarlı olup (atopik kişiler) onlara karşı allerjik olmayan normal kişilerden (atopik olmayan) çok daha abartılı bir reaksiyon verirler Bu duruma allerji denilmektedir


Allerjik tabiatta olmak bir hastalık mıdır?
Hayır Toplumda yaşayan bireylerin yaklaşık %30’u allerjik tabiattadır Bu kişiler duyarlı oldukları bazı allerjenlere karşı özel E tipi antikorlar aracılığıyla abartılı bir reaksiyon oluşturabilme yeteneğindedirler Bu tip antikorlara bağlı olarak bazen değişik allerjik hastalıklar ortaya çıkabilir Ancak tek başına allerjik bünyeye sahip olmak

yani atopik olmak bir hastalık olmayıp allerjik hastalıklara bir çeşit aday olma

yatkın olma durumudur



Allerjik bünyeye sahip olmak neye bağlıdır?
Bu tamamen ailesel geçişli (irsi) bir durumdur



Genetik geçiş dışında çevresel faktörlerin bir etkisi yok mudur?
Atopik olma veya olmama durumu tamamen genetik olarak belirlenmektedir Ancak atopik kişilerde allerjik hastalıkların gelişip gelişmemesi çevresel allerjenlerle karşılaşma yoğunluğuna bağlı olarak değişmektedir Daha dünyaya gelmeden gebelik döneminde veya hayatın erken döneminde

emzirme periyodunda annenin sigara içmesi

allerjik gıdaları tüketmesi

ortamın allerjen yoğunluğunun fazla olması gibi faktörler atopik kişilerde allerjik hastalıkların görülme sıklığını artırır



Allerjik hastalıklar psikolojik nedenlerle görülebilir mi?
Allerjik hastalıklar psikolojik veya psikosomatik hastalıklardan farklıdır Ancak allerjik hastalıkların gelişiminde

yakınmaların ortaya çıkmasında ve hastalığın kontrolünde psikolojik durumun da katkısı olabilir Ayrıca psikolojik hastalıklarla ayrımı gerekebilir



Allerjik hastalıklar nelerdir?
Astım

allerjik burun nezlesi ve sinüzit

allerjik göz nezlesi

burun polipleri

allerjik orta kulak iltihabı

ürtiker ve egzema gibi allerjik deri hastalıkları

gıdalara bağlı allerjik reaksiyonlar

çeşitli ilaç ve kimyasallar ile arı ve böcek sokmalarına bağlı allerjik reaksiyonlar allerjik hastalıkların arasında öncelikli olarak sayılması gerekenlerdir



Allerjik bünyeli bir kişide bu hastalıkların hepsi de bulunur mu?

Vücudun allerjenlere olan reaksiyonu belirli organlara özel dağılım gösterir Bazı kişilerde bu sayılan hastalıkların bir kaçı beraber bulunabilirse de bu şart değildir



Allerji teşhisi nasıl konur?

Allerjik hastalıklarla uyumlu yakınmaları olan kişilerde ailede benzer hastalığı olanların varlığı

şikayetlerin süreğen ve tekrarlayıcı olması

mevsimlere göre değişmesi

diğer allerjik hastalıkların eşlik etmesi gibi hastanın öyküsünde tipik özellikler allerjik bir hastalığı telkin eder Kanda özel E tipi antikorların araştırılması

allerjik cilt testleri ve hastalığın tipine göre değişen diğer tetkiklerle kesin teşhis konulabilir



Teşhis için can yakıcı

zor tetkikler

endoskopik işlemler ve biyopsiler gerekli midir?

Hayır Allerjik hastalıkların tanısında genellikle bu tür invaziv işlemlere gerek duyulmaz.



Yöremizde bu tür hastalıkların teşhis ve takibi mümkün müdür?

Tabii Fakültemizde allerjik hastalıkların teşhis

takip ve tedavisi için gerekli olan her türlü laboratuvar inceleme yapılabilmektedir Uzak yerlere gidip gelmeğe gerek yoktur



Erken teşhisin önemi var mı?

Kuşkusuz Hem hastanın yaşamının normale döndürülmesi

hastalıktan dolayı kayıplarının giderilmesi; hem de tehlikeli krizlerin ve aynı zamanda hastalığın ilerlemesinin önlenmesi için erken tanı konarak tedaviye başlanması çok yerinde olur



Allerjik hastalıkların belirtileri nelerdir?

Hastalığın tipine

ağırlığına ve hastanın yaşına

cinsiyetine göre belirtiler değişir Allerjik sinüzit

burun ve göz nezlesinde: Yılın belirli aylarında veya tüm yıl boyunca devam eden hapşırma

burunda kaşıntı

burun akıntısı

burun tıkanıklığı vardır Geniz akıntısı

boğazda gıcıklanma

gözlerde yaşarma

kızarıklık ve kaşıntı

kulakta dolgunluk hışırtı

kaşıntı

baş ve kulak ağrısı

koku alma bozukluğu tat almama

sesin değişmesi olabilmektedir Anjiyonörotik ödem ve anafilakside: Tablonun ağırlığına bağlı olarak değişen derecelerde yüzde

dudakta

dilde

boğazda aniden şişme

tıkanma

ciltte solukluk

kızarıklık

kaşıntı ve kabarıklıklar

döküntüler

nefes darlığı

hırıltılı solunum

tansiyon düşmesi

ateş

terleme

çarpıntı

kalpte ritim bozukluğu

morarma

kusma

karın ağrısı

ishal

havale geçirme

solunum durması ve ölüm olabilir Astımda: Nefes darlığı

öksürük

hırıltılı solunum

göğüste tıkanıklık olabilir Bu yakınmaların aniden ve krizler şeklinde ortaya çıkması bir müddet sonra kendiliğinden veya tedaviyle düzelmesi

tekrarlaması

gece uykudan uyandıracak şekilde olması çok tipiktir Cilt Allerjilerinde: Ciltte kaşıntı

kurdeşen denilen kabarıklıklar

kırmızı renkli döküntüler

sulanma

kabuklanma

deride kalınlaşma ve deride renk değişikliği görülebilir Mide barsak kanalı allerjilerinde: Bulantı

kusma

ishal

karın ağrısı

iştahsızlık

kilo kaybı

gelişme geriliği

kansızlığa bağlı halsizlik

solukluk

göz kapakları ve bacaklarda şişlikler gibi yakınmalar olabilir



Bu şikayetler allerjik hastalıklar dışında başka nedenlerle oluşamaz mı?

Evet oluşabilir Bunların hiçbirisi allerjik hastalıklara özgü değildir Yakınmaların süreğen ve tekrarlayıcı vasıfta olması

mevsimlerle ilişki göstermesi

ailede benzer yakınmaları olan başka kişilerin olması veya altta açıklanan allerjenlerden birisiyle temas sonrası bu yakınmaların ortaya çıkması allerjik bir hastalığın varlığını gösteren işaretlerdir




Allerjik hastalıklar tehlikeli midir?

Sık görülmeleri

süreklilik göstermeleri

kişinin performansını yakından etkileyerek normal yaşamını kısıtlamaları

iş gücü kaybı ve okul devamsızlığına yol açmaları ve anafilaksi

anjiyonörotik ödem gibi bazen ölümcül olabilen formlarının da bulunması nedeniyle allerjik hastalıklar çok önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır



Allerjik hastalarda kriz olur mu?

Evet Allerjik hastalıkların bazılarında aniden kriz şeklinde ağır bir tablo gelişebilir Üstelik bu durum tekrarlayıcıdır Astımda

penisilin allerjisinde

arı-böcek sokmasında

anjiyonörotik ödemde tehlikeli

ölümcül krizler olabilir



Anafilaksi nedir?

Allerjiye bağlı olarak ani ortaya çıkan ve acilen tedavi edilmezse ölümcül olan sistemik

tehlikeli bir hastalıktır Arı sokması

penisin gibi bir ilacın damardan verilmesi gibi allerjenlerle temas sonrası olay dakikalar içinde başlar Tablonun ağırlığına bağlı olarak değişen derecelerde yüzde

dudakta

dilde

boğazda aniden şişme

tıkanma

ciltte solukluk

kızarıklık

kaşıntı ve kabarıklıklar

döküntüler

nefes darlığı

hırıltılı solunum

tansiyon düşmesi

ateş

terleme

çarpıntı

kalpte ritim bozukluğu

morarma

kusma

karın ağrısı

ishal

havale geçirme

solunum durması ve ölüm olabilir



Böyle bir durumda ne yapılmalıdır?

Maalesef bu durumda hasta ve yakınlarının yapacağı fazla bir şey yoktur Ancak gerekli ilaçların bulunduğu bir ortamda bir hekim bu duruma müdahale edebilir Hasta derhal sağlık kuruluşuna götürülmelidir Allerjik bünyesi olduğu bilinen kişilerin hastane dışında enjeksiyon yaptırmaması

ilaçlı filim vb tetkikler yapılırken durumunu belirtmesi

kendisine dokunan besin ve ilaçları kullanmaması

arı sokmaması için tedbirler alınması gerekmektedir



İlaç allerjisi hakkında bilgi verir misiniz?

Bir çok ilacın tedavi edici etkisi yanında istenmeyen bazı etkileri de vardır Bu yan etkilerden bazıları ise allerjik reaksiyonlara bağlıdır Kullanılan ilaca; kullanan kişinin yaşına

cinsiyetine

genetik özelliklerine ve diğer hastalıklarına; daha önce aynı ilacın kullanılıp kullanılmadığına; ilacın veriliş yoluna bağlı olarak bu tür reaksiyonların görülme olasılığı değişmektedir Hemen her ilaç allerjiye neden olabilirse de bazı ilaçların kullanımı sırasında buna daha sık rastlanmaktadır İlaca bağlı allerjik olaylar ciltte görülen kurdeşen

egzamadan kan hücrelerinin sayı ve fonksiyon bozukluklarına

anafilaksi

ateş

serum hastalığı gibi sistemik tablolardan ani nefes darlığı

sarılık

zatürree göğüste

karında su toplanması gibi belirli organ lokalizasyonu gösteren patolojilere kadar çok farklı görünümlere sahiptir İlaç alımıyla olayların başlaması arasında geçen süre bir kaç dakikadan bir iki haftaya kadar değişmektedir Bir ilaç kullanırken ortaya çıkan yeni bir sağlık sorunu ilaçla ilişkili veya ilişkisiz olduğuna karar verilemese bile o ilacı reçete eden hekime bildirilmelidir Eğer hasta herhangi bir ilaca karşı geçirilmiş bir allerji öyküsüne sahipse başka ilaçları kullanması gerektiğinde de bunu hekimine bildirmelidir Çünkü bazı ilaçlar arasında çapraz reaksiyonlar olabilmektedir Penisilin allerjisi

çeşitli röntgen filimlerinin çekilmesi sırasında kullanılan boyar maddelere karşı ortaya çıkan reaksiyonlar ve astımlılarda aspirine karşı duyarlılık ilaç allerjileri arasında özellikle belirtilmesi gereken durumlardır



Çocuklara uygulanan aşılar allerji yapar mı?

Aşıların hazırlanması sırasında yumurta proteinleri ve bazı jel maddeler aşıya karışmaktadır Bunlara bağlı allerji görülebilir Yumurta yediğinde anafilaksi tipinde şiddetli allerjik reaksyonu olan kişilere yumurta kaynaklı bu aşılar yapılmamalıdır Ancak

yumurta yiyince deri döküntüsü gibi hafif allerjik reaksiyonu olanlar aşıdan alı konmamalıdır Karar verilemediği durumlarda deri testleri yapılabilir




Gıdalara bağlı allerjik rahatsızlıklardan biraz bahseder misiniz?

Toplumda yaşayan kişilerin %15-20 'si bazı gıdalara karşı allerjisi olduğunu söylerken yapılan araştırmalarda bu oranın %1-2 'den fazla olmadığı gösterilmiştir Besin allerjilerine çocuklarda daha sık rastlanır Yaş ilerledikçe bu durum çoğunlukla ortadan kalkmaktadır Gıdalar allerjik olaylar dışında da besin zehirlenmeleri

besin entoleransı gibi önemli sorunlara yol açabilirler ve bunların allerjik olaylardan ayrımı zor olabilir En sıklıkla allerjiye yol açan besinler inek sütü

tavuk yumurtası

soya fasülyesi

ceviz

fındık

balık ile buğday ve diğer tahıllardır Allerjiye neden olan besinin alınmasından sonraki dakikalar veya saatler içerisinde allerjinin yerleştiği lokalizasyona bağlı olarak değişik şikayetler görülmeğe başlar Dudaklarda

dilde

boğazda şişme

yanma

kaşıntı

yüzde kızarıklık seste kabalık görülebilir Kramp şeklinde karın ağrıları

bulantı

kusma ve ishal görülebilir Bebeklerde gelişme geriliği dikkati çeker Hapşırma burunda kaşıntı

akıntı

tıkanıklık

göz yaşarması

gözlerde kaşıntı olabilir Astım tablosu gelişebilir Bunların besinlere bağlı olup olmadığı ve hangisine bağlı olduğu testlerle anlaşıldıktan sonra o besin hastanın diyetinden çıkarılır Bir süre bu gıdayı almayan kişide zamanla duyarlılık kaybolabilmektedir



Gıda katkı maddeleri zararlı mıdır?

Modern yaşamın getirdiği zorunluluklar eskiden evlerde doğal ve taze olarak hazırlanan gıdaların yerini fabrikasyon olarak hazırlanan ve uzun süre marketlerde bozulmadan saklanması gereken gıdaların almasına neden olmuştur Gıdalara hazırlanması sırasında renklendirici

koku verici ve bozulmalarını önleyici bazı kimyasal maddeler ilave edilmektedir Doğal beslenmede yeri olmayan bu kimyasallar hem astımlı

allerjik nezleli bazı kişilerde sorunlara yol açmakta hem de allerji dışında kalp-damar hastalıklarına ve kanserlere neden olabilmektedirler



Lateks allerjisi ne demektir?

Lateks %99 oranında Brezilyada yetişen tropikal kauçuk ağacının özsuyundan üretilir Kauçuk içeren ürünler allerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir Bilhassa hekimlerin bizar olduğu bu durumda cerrahide kullanılan lateksten mamül eldivenler

bu eldivenlerin giyilip çıkarılması sırasında ortama yayılan toz

elastik yapışkan bantlar

çeşitli sonda ve kateterler

lastik ayakkabılar

plastik halı arkaları

spor malzemeleri

yolda aşınan oto lâstiklerinden ortama dağılan kısımlar ya cilt ile temas veya solunum yoluyla vücuda girmekte ve takiben kurdeşen

burun nezlesi

göz nezlesi

nefes darlığı

dilde boğazda şişme gibi değişik reaksiyonlar ortaya çıkmaktadır



Temas egzaması ne demektir?

Cildin herhangi bir madde ile genellikle uzun süreli ve tekrarlayan temasları sonrası ciltte allerjik tabiatlı bir hastalığın gelişmesidir Buna neden olan maddeler arasında öncelikle sabun ve deterjanlar

lastik eldivenler

kemer

kolye vb aksesuarlar

gömlek

kaşkol gibi giysiler sayılabilir Temas edilen cilt alanında kızarıklık

kabarıklıklar

kalınlaşma

çatlaklar

soyulma

kaşıntı

sulanma ve kabuklanmalar görülebilir




Böcek ve arı allerjileri hakkında bilgi verir misiniz?

Hamam böcekleri

kalorifer böcekleri

tahtakurusu

sivrisinek

at sineği ve pire gibi haşerelerin ısırmasıyla

tükrük ve dışkılarının solunum veya cilt yoluyla vücuda girmesine

yabani veya bal arılarının sokmaları sırasında zerk ettiği zehirlerine karşı bazı kişilerde allerjik reaksiyonlar gelişebilmektedir Böcek allerjenleri allerjik burun nezlesi ve astıma neden olabilmekte; arı sokmalarını takiben ise 10-15 dakika içinde sokma yerinde sınırlı veya tüm vücutta hafif veya ağır bir reaksiyon gelişebilmektedir Bu olay tehlikeli olabilir Arıya karşı allerjisi olanların yanlarında arı soktuğu taktirde acil müdahale için iğne

sprey

hap türü ilaçları devamlı taşımaları ve bunları kendi kendilerine kullanmayı öğrenmeleri gereklidir Özel aşı ile tedavi de etkili olmaktadır




Allerji yapan maddeler (allerjenler) nelerdir? Allerjenler nerede bulunur?

Ev tozu

küf mantarları

kedi

köpek

kuş tüyleri

çeşitli ağaç

ot ve çayır polenleri

böcek ve haşereler

bazı parazitler

bazı gıdalar

penisilin gibi bazı ilaçlar

güneş

rüzgar

soğuk

kirli hava ile çeşitli kimyasal maddeler gibi çok fazla sayıda madde allerjenik özellik taşır Havada

kullandığımız gıda

ilaç ve giyim eşyalarımızda

çevremizdeki eşyada çok sayıda allerjen bulunmaktadır


Ülkemiz ve yöremizde allerjenlerin durumu
Yapılan çalışmalarda Ülkemizin 9 000’i aşkın doğal bitki türünden oluşan zengin bir florası vardır İklim ve coğrafi değişkenlere bağlı olarak bölgelerimize göre bitki örtüsü farklıdır Karadeniz ve Marmara bölgesinde Avrupa ve Sibirya florası

Batı ve Güney Anadolu'da Akdeniz florası

İç

Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da ise İran-Turan florası özellikleri hakimdir Karadeniz Bölgemizde ılıman iklim

yüksek nem ve zengin bitki örtüsü havayla taşınan aeroallerjenler için son derece elverişli koşullar sağlamaktadır



Allerjenlere karşı reaksiyon ne zaman ortaya çıkar?

Çevremizde çok sayıda bulunan allerjenler solunum yolu

sindirim kanalı

cilt ve mukozalar ile enjeksiyonlar sırasında damar yoluyla vücuda girebilir ve sadece hassas kişilerde duyarlılaşma periyodunu takiben önemli sorunlara yol açar



Allerjinin mevsimlerle ilgisi var mıdır?

Evet Bazı allerjenlerin yoğunluğu belirli mevsimlerde artmaktadır Diğer bazıları ise her mevsimde sabit olarak bulunurlar Polenler mevsimsel allerjinin en sık rastlanan nedenleridir Ancak iklime bağlı olarak hava sıcaklığının ve nispî nem oranının değişmesine paralel ev tozu akarları

küf mantarları gibi diğer havayla taşınan allerjenlerin yoğunluğu da değişmektedir Nisan-Mayıs

atmosfer havasında polen yükünün en fazla arttığı aylardır Bu mevsimde allerjik yapılı kişilerde astım

saman nezlesi

göz nezlesi gibi allerjik hastalıklara bağlı yakınmalar ortaya çıkabilir veya artar



Bahar nezlesi

mevsimsel astım ne anlama gelir?

Bazı allerjik kişilerde yılın diğer zamanlarında hiçbir önemli sorun yaşanmazken sadece belirli bir iki ayda her yıl tekrarlayan yakınmalar görülebilir Bunlar çoğu zaman polene bağlı yakınmalardır Kişilere göre değişmekle birlikte en sık bahar veya güz aylarında rastlanır




Allerji ile meslek arasında bir ilişki var mıdır?

Evet Allerjik hastalık bazen bir meslek hastalığı şeklindedir İşyeri ortamında bulunan bir allerjenle temasa bağlı olarak ortaya çıkar Yakınmaların işe girdikten sonra başlaması

işyerinden uzakta olunduğu zamanlarda (tatil ve seyahatlerde) gerilemesi

aynı işyerinde birden çok kişide benzer yakınmaların görülmesi meslek hastalığını düşündürmelidir



Hangi mesleklerde allerjik hastalıklar daha sık görülür?

Çiftçiler

hayvancılıkla uğraşanlar (sığır

kuş

kümes hayvanı besleyenler

veterinerler

deri

yün işinde çalışanlar )

biyolojik ajanlarla çalışanlar (laborantlar

besin

deterjan sanayiinde çalışanlar

kimyagerler )

tozlu işlerde çalışanlar (keresteciler

marangozlar

fırıncılar

değirmenciler )

kimyasallar ile teması olanlar (boyacılar

kimyagerler

plastik endüstrisi işçileri )

lastik eldiven kullananlar (sağlık personeli

temizlik işinde çalışanlar ) ve daha bir çok iş kolunda allerjik hastalıklara sık rastlanmaktadır




Teknoloji ile allerji arasında bir ilişki var mıdır?

Allerjik hastalıkların sıklığı teknolojinin gelişimine paralel olarak artmaktadır Kişilerin kapalı ve dar alanlarda topluca yaşamaları

açık sahada çalışmaktan büroda çalışmaya dönüş

halı döşemeler

ev içinde kedi

köpek

kuş vb hayvanların beslenmesindeki artış

sigara alışkanlığının yayılması

katkı maddesi içeren hazır gıdaların tüketilmesi

yaşamımıza giren ilaç ve kimyasal maddelerin giderek fazlalaşması

hava kirliği gibi nedenlerle allerjik hastalıklar endüstrileşmiş yörelerde ve kırsal kesime göre kentlerde daha sık görülmektedir




Allerji tedavi edilebilir mi?

Tedavi ile allerjik bünye değiştirilemez Ancak

allerjik hastalıklar kontrol altına alınabilir ve hastanın yakınmaları giderilip

normal yaşamına dönmesi sağlanabilir Hastalığa bağlı olarak yaşanımı kısıtlanması önlenebilir




Allerjik hastalıklardan tam şifa mümkün değil midir?

Mümkündür Bazen bir süre devam eden hastalık tablosu tedavi ile veya spontan olarak tamamen ve bir daha geri dönmemek üzere düzelebilir Ancak yakınmalar çoğu kez devam etme ve tekrarlama eğilimindedir




Allerjik hastalıkların tedavisi nasıldır?

Tedavi kişiye göre değişir Öncelikle allerjiye neden olan madde veya maddeler belirlenmeli

hastalığın tipi

ağırlığı

komplikasyonları saptanıp uygun tedavi şekli kararlaştırılıp başlanmalı

hasta yakın izlemede tutulup alınan cevaba göre tedavi değiştirilmelidir Öncelikle korunma esastır




Komşumun ilaçlarını kullanabilir miyim?

Bunu asla yapmayın Hastalık aynı olsa bile hiçbir hastanın tedavisi diğerinin aynısı değildir Tedavi edilmesi gereken hastalık değil

hastadır Ve her hasta başka bir kişidir



Allerjenlerden nasıl korunabiliriz?
Allerjiye neden olan madde her kişide aynı değildir Kişilerin duyarlı olduğu allerjen ayrı ayrıdır Öykü ve testlerle spesifik allerjen saptandığında hasta mümkünse bundan uzak tutulmalıdır Örneğin bu bir ilaç ise bu ilacı kullanmamalıdır Gıda ise bu gıdayı almamalıdır İşyeriyle ilgili bir madde ise iş değişikliği gerekebilir ya da iş yerindeki allerjen yoğunluğunu azaltacak önlemler yararlı olabilir Ancak havada bulunan allerjenlerden kaçınmak oldukça güçtür Polen allerjisinde kıra

ağaçlık

çiçeklik alana girmek veya rüzgarla polenlerin taşındığı alanda bulunmak yakınmaları başlatabilir Ev tozundaki allerjenleri azaltacak önlemler yararlı olabilir Evde dip bucak emiş gücü yüksek vakumlu cihazlarla sık sık tozların alınması

toz kaldırmayacak şekilde temizlik yapılması (yaş bezle toz alınması

çırpma

silkeleme şeklinde temizlik yapılmaması )

haftada bir en az 60 derece sıcaklıkta su ile çarşaf

kılıf ve örtülerin yıkanması

halı döşemeler yerine vinlex vb türü suni döşemelerin kullanılması

allerjen barındırmayan çarşaf ve kılıfların kullanılması allerji hastalarında önerilen tedbirlerdir Küf mantarlarının üremesinin önlenmesi

ev içi nemin azaltılması yararlı olabilir Allerjenleri temizlediği söylenen cihaz veya deterjanların

hava filtrelerinin bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış değildir Kedi

köpek

kuş gibi hayvanların ev içinde barındırılmaması

hamam böceği

kalorifer böceği gibi haşerelerle mücadele edilmesi gerekmektedir Yün battaniye

yorgan

kazak

hırka yerine sentetik kumaş ve dokumaların kullanılması önerilmektedir Sigara içilmemesi

pasif olarak sigara dumanına maruz kalmaktan sakınılması

ev içinde veya atmosferde hava kirliliğinin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması dikkat edilmesi gereken diğer hususlardır Kimyasal katkılar içeren fabrikasyon gıdalardan uzak durulması

deterjan

boya ve çeşitli temizlik malzemelerinin kullanımında ortama yayılan keskin koku ve dumandan kaçınılması gerekmektedir Ancak bu önerilerin uygulanması hiç de kolay değildir ve kişinin yaşamını çık sınırlayabilir




Bu tedbirleri alınca allerjik hastalığım geçer mi?

Kuşkusuz bu önlemler çok işe yarar

hastalığınızın kontrolü kolaylaşır

şikayetleriniz azalır

tedavinizin etkinliği artar Ancak bunları yapınca hastalık ortadan kalkacak diye bir garanti söz konusu değildir Bu önlemleri almakla birlikte veya allerjenlerden kaçınılamıyor ise onların zararlı etkilerini önleyen veya düzelten ilaçlarla tedavi gerekebilir




Allerji tedavisi ne kadar devam eder?

Tedavi çoğu kez devamlıdır Ancak bu ömür boyu ilaç kullanılacak anlamına gelmez İlaçlar kullanıldığı gibi

zaman zaman ilaçlar kesilip ilaçsız kontrol ve korunma önlemleri ile izlenebilir Sorunlar ortaya çıktığında tekrar tedavi gerekebilir Mevsimsel allerjilerde sadece sorunların yaşandığı aylarda bir kaç aylık tedavi yeterli olur



Allerji tedavisinde hangi tür ilaçlar kullanılır?

Bu sorunun tek bir cevabı yoktur Hastalığın yerleştiği organa

tipine

ağırlığına ve hastanın özelliğine göre farklı bir çok ilaç kullanılabilir Bazen aynı hastada farklı zamanlarda değişik ilaçları kullanmak gerekebilir




Allerji tedavisinde kullanılan ilaçların zararlı etkileri var mıdır?

Her ilacın istenmeyen bazı yan etkileri olabilir Bir hastaya bir ilacı verirken kar-zarar hesabı yapılıp beklenen yarar daha ağırlıklı ise başlanır Gereksiz yere hiçbir ilaç kullanılmamalıdır Mümkün olan en düşük dozda ve en kısa sürede kesilecek şekilde ilaçlar kullanılmalıdır Bunlara dikkat edilirse önemli bir sorun olmaz Hekim kontrolü olmadan

kendi başına ilaç kullanmak

ve başlanan tedaviyi kontrolsüz sürdürmek doğru değildir ve yan etkilerin görülme riskini artırır




Bu yan etkiler arasında en önemlileri nelerdir?

Allerji tedavisinde kullanılan ve antihistaminikler olarak adlandırılan bir grup ilacın bazıları uyku

dalgınlık

dikkat azalmasına neden olabilir Buna bağlı olarak kişi araba veya makine kullanıyorsa kazalara neden olabilirler Aktif çalışan kişilerde bu tür yan etkileri olan ilaçlar tercih edilmemeli veya kullanılması gerekiyorsa kişi önceden uyarılmalı

bu tür tehlikeli işlerden uzak tutulmalıdır Yine bu tür ilaçlar bazen iştah artışına yol açıp kilo alımına sebebiyet verebilirler Kortizon türü ilaçlar da allerji tedavisinde kullanılmaktadır Bunlara bağlı olarak da önemli yan etkiler gelişebilir




Aşı tedavisine dikkat!

Halk arasında aşı tedavisi olarak bilinen immünoterapi sanıldığı gibi allerjik hastalıkların tedavisinde temel tedavi biçimi değildir Sadece böcek sokmaları ve bazen de allerjik nezlede etkili olabilen bir tedavi biçimidir Çoğu astım hastası için bu tedavi biçimi doğru bir yaklaşım olarak kabul edilmez Bir çok gelişmiş ülkede astım tedavisinde kullanılmamaktadır Aynı zamanda

ölümcül olabilen riskler taşır Üstelik etkinliği de ispatlanmış değildir Etki mekanizması da bilinmez Gerekli bir çok koşula uyan çok az sayıda hastaya asıl tedaviler uygulandıktan sonra

bütün riskler göz önüne alınarak

bu işin uzmanı olan kişi denetiminde ve acil durumda yaşama geri döndürmeye yönelik müdahalenin yapılabileceği her türlü donanım ve ekipmana sahip bir ünitede denenebilir Fakat maalesef yanlış lanse edildiğinden ve suiistimale açık olduğundan gereğinden sık olarak uygulanmaktadır Yıllarca bir ümit uğruna aşı olmaya devam eden hastalar vardır





Allerjik bir anne ve/veya babanın çocuklarının allerjik olmaması için neler yapılabilir?

Anne veya babadan birisi allerjik ise çocukta allerjik hastalığa rastlanma olasılığı %40 dolaylarında iken hem anne hem de babanın allerjik olduğu durumda çocukta bu oran %70’e çıkmaktadır Allerjik bünyeli ebeveynlerin almaları gereken tedbirler şunlardır: gebelikte ve doğumu takiben ev içinde sigara içilmemesi

gebelik ve emzirme döneminde anneye yumurta ve inek sütü gibi allerjenik gıdalardan arındırılmış bir diyet uygulanması

bebeğin mutlaka anne sütünü emmesi ve yukarıda korunma ile ilgili kısımda anlatılan tedbirlerin doğumdan itibaren dikkatlice uygulanıp çevresel allerjenlerle temasın azaltılması yararlı olacaktır



Arı poleni

bıldırcın yumurtası

hatme çiçeği vb gibi doğal ilaçların tedavideki yeri nedir?

Bu ilaçların etkili olduklarını gösteren bilimsel çalışmalar maalesef yapılmamıştır Bu nedenle bu konuda olumlu yada olumsuz bir şey söylemek mümkün değildir .