Dil, milli kültürün ilerlemesi ve yayılmasında önemli bir araç olduğu gibi, milli duygunun gelişmesinde ve bağımsızlığın korunmasında da önemli bir etkendir. Bu sebeple, Atatürkçülükte, milli kültürün, bağımsızlığın, milli bütünlük ve toplumsal barışın korunması, sürdürülmesi için, milleti oluşturan kişiler arasında konuşulan dilin, birbirinden farklı olmaması, sade, anlaşılır ve zengin olması gereklidir. Türk'üm diyen herkesin Türk Dili'ni bilmesi ve kullanması şarttır. Türkçe'nin en büyük koruyucusu, geliştiricisi eşsiz liderimiz ATATÜRK'ün dediği gibi" Ülkesini, yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk Milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır." Bu uğurda mücadeleye devam...
Zaman zaman, özellikle 3-5 yaş arası çocukların konuşmalarına, dili kullanmalarına bakarım. Tanık olduğum şey şudur: Tertemiz, açık, güzel ve doğal bir Türkçe! Sözcüklerin seçimi, cümle içinde sıralanışı, vurgulanışı son derece düzenli ve kurallara uygundur. (Burada aileden alınan eğitimi de göz önünde bulundurmak gerekir.) Cümlenin anlamına uygun tonlamaları öylesine yerli yerindedir ki cümlenin anlamını yalnızca tonlamaya dikkat ederek algılayabilirsiniz. Sözgelimi, çocuk üzüntüsünü anlatacak bir cümle mi kuruyor, çok güzel uygulanan cümle vurgusu kuralına, yaşanılan duyguya uygun mükemmel bir ses tonu eşlik eder. Bir de o soru cümleleri yok mu! Adeta "Ben bir soru cümlesiyim." diye seslenir size. Ailesinden iyi bir eğitim almış çocuğun konuşması sizi kıskandırır bile.
12 yaş ise çocuk için çok önemli bir dönüm noktasıdır. Çocukluktan yavaş yavaş gençliğe geçişin başladığı zamandır. İşte bu yaşlarda çocuklar birtakım yeni alışkanlıklar edinmeye başlıyorlar. Belki de tam bu noktada bir kırılma yaşanıyor. O yaşa kadar Türkçesi gayet güzel, saf ve düzgün olan çocukların dili olumsuz yönde değişmeye başlıyor. Ergenliğin önemli davranış özelliklerinden biri olan “başkaları tarafından beğenilmeyi ve ilgi çekici bulunmayı isteme” dürtüsüyle yabancı sözcüklere özenme baş gösteriyor. İşte bu noktada çocuklar (farkında olmadan) Türkçe bilincini ve sevgisini yitirme tehlikesiyle karşı karışıya kalıyorlar. Kimileri bu zorlu dönemeçten en az zararla geçiyor. Ancak, kimileri de...
Bu yorumlar, aradığımız yanıtın ancak bir bölümünü veriyor bize. Yap-boz tahtasının diğer parçalarını görebilmemiz ve yerli yerine koyabilmemiz için olaya başka başka açılardan bakmak gerekiyor. Hiçbir toplumsal olayın tek bir nedeninin olamayacağı ilkesini de düşünerek başka sebepler aramalıyız. Bu, bence, tüm gönüldaşların çok iyi düşünmesi gereken bir konu.
07.08.2005 tarihli Sabah Gazetesi’nin Aktüel adlı ekinde çok ilgi çekici bir araştırmanın sonuçları yer aldı. Bu haberde şöyle bir değerlendirme vardı: “Hangi dilin ne kadar zor olduğu veya en yetkin şekilde kullanılabildiği uzun yıllardır bilim adamlarının en gözde tartışmalarından biri. Geçtiğimiz hafta Berlin'de yapılan Uluslararası Çocuk Dili Araştırmaları Derneği'nin 10. kongresinde açıklanan bir araştırma ise bu konuda son gelişmeleri ortaya koyuyor. Pek çok kesimin ilgisini uyandıran bu araştırmaya göre anadilini en erken öğrenenler Türk çocukları. Türk çocukların 2-3 yaşlarına geldiklerinde dilbilgisi kurallarına uygun konuşabildiğini söyleyen Alman dilbilimi profesörü Klann Delius, Türkçe'nin şahıs ve zaman belirleyen eklerinin düzenli olduğunu belirtiyor. Bu da lego taşlarının yan yana dizilmesi gibi sistematik ve kolay olduğunu gösteriyor. Türk dilbilimcileri ise yıllardır savundukları bu tezin, sonunda yabancılar tarafından da dile getirilmesiyle çok mutlu. Zaten son zamanlarda Türkçe öğrenmek için gelen yabancıların sayısının artması da bunun göstergesi.”
( Ek bilgi: Şu an kaynağına erişemediğim bir bilgiye göre, ana dilin öğrenilmesi birçok ülkede 4, 5 ; kimilerinde ise ancak 7 yaşında tamamlanıyormuş. Türkçe, diğer dillere göre çok daha erken yaşlarda öğrenilebilen bir dil. )
Bu araştırma sonucuna göre ana dillerini en erken yaşta öğrenenler Türk çocuklarıdır. Türk çocukları 2-3 yaşlarına geldiklerinde dilbilgisi kurallarına uygun konuşabiliyorlar. Bu bilgilere bir de benim bir önceki iletide kendi gözlemlerime dayanarak yazdıklarımı ekleyelim: Türk çocukları 3 yaşına geldiklerinde Türkçeyi vurgu / tonlamaya uygun ve çok düzgün olarak konuşabiliyorlar.
İşte, burada aynı soruyu diğer katılımcılar için yineliyorum: Ana dilini en erken yaşta öğrenip kurallı ve doğru konuşabilen çocuklarımızın duru, temiz Türkçeleri ne oluyor da belirli bir zaman sonra kirleniyor?
Bu kadar erken yaşta ve kolaylıkla öğrenilen, matematiksel yapısından dolayı çok sağlam dilbilgisi kuralları olan ve konuşmayı öğrenen en küçük çocuklarca son derce duru ve güzel konuşulan bir dil –Türkçemiz- nasıl oluyor da bugün yığınla sorun altında kalabiliyor? Nasıl oluyor da kendisini en temiz biçimde kullananlar tarafından gün gelince kirletilebiliyor? Nasıl oluyor da böylesine bir kazanımı ve üstünlüğü (yani avantajı) yitirebiliyor? Yukarıda sayılan özelliklere göre düşündüğümüzde bu olayların tam tersinin olması gerekmez miydi? Yola bu kadar kazanımla çıkan Türkçemizin, en az sorun yaşayan dil olması gerekmez miydi? Küçük yaştaki kullanıcıları tarafından en güzel biçimde bayraklaştırılan Türkçemizin daha da yükseklerde dalgalanması gerekmez miydi?
Bu, bence çok büyük bir çelişkidir. Bu soruları hepimizin kendisine sorması ve ciddi biçimde
yanıtlar araması gerekiyor. Türkçe bu kazanımlarını niçin yitiriyor? Sorun nerede? Eğitim sisteminde mi? Öğretmenlerde mi? Ana babalarda mı? Yoksa, hepsinde mi? Herkeste mi? Öyleyse ne yapılmalıdır? Ne tür çareler aranmalıdır? Diğer dillere göre başlangıçta kazançlı olan dilimizin yıllar geçtikçe sorunlar yumağı içinde boğulup kalmasıyla neleri yitiriyoruz tahmin edebilen var mı?
Biz nerede yanlış yapıyoruz da çocukların dilinde dupduru yaşayan Türkçemiz, daha sonraları kirleniyor?
Zaman zaman, özellikle 3-5 yaş arası çocukların konuşmalarına, dili kullanmalarına bakarım. Tanık olduğum şey şudur: Tertemiz, açık, güzel ve doğal bir Türkçe! Sözcüklerin seçimi, cümle içinde sıralanışı, vurgulanışı son derece düzenli ve kurallara uygundur. (Burada aileden alınan eğitimi de göz önünde bulundurmak gerekir.) Cümlenin anlamına uygun tonlamaları öylesine yerli yerindedir ki cümlenin anlamını yalnızca tonlamaya dikkat ederek algılayabilirsiniz. Sözgelimi, çocuk üzüntüsünü anlatacak bir cümle mi kuruyor, çok güzel uygulanan cümle vurgusu kuralına, yaşanılan duyguya uygun mükemmel bir ses tonu eşlik eder. Bir de o soru cümleleri yok mu! Adeta "Ben bir soru cümlesiyim." diye seslenir size. Ailesinden iyi bir eğitim almış çocuğun konuşması sizi kıskandırır bile.
12 yaş ise çocuk için çok önemli bir dönüm noktasıdır. Çocukluktan yavaş yavaş gençliğe geçişin başladığı zamandır. İşte bu yaşlarda çocuklar birtakım yeni alışkanlıklar edinmeye başlıyorlar. Belki de tam bu noktada bir kırılma yaşanıyor. O yaşa kadar Türkçesi gayet güzel, saf ve düzgün olan çocukların dili olumsuz yönde değişmeye başlıyor. Ergenliğin önemli davranış özelliklerinden biri olan “başkaları tarafından beğenilmeyi ve ilgi çekici bulunmayı isteme” dürtüsüyle yabancı sözcüklere özenme baş gösteriyor. İşte bu noktada çocuklar (farkında olmadan) Türkçe bilincini ve sevgisini yitirme tehlikesiyle karşı karışıya kalıyorlar. Kimileri bu zorlu dönemeçten en az zararla geçiyor. Ancak, kimileri de...
Bu yorumlar, aradığımız yanıtın ancak bir bölümünü veriyor bize. Yap-boz tahtasının diğer parçalarını görebilmemiz ve yerli yerine koyabilmemiz için olaya başka başka açılardan bakmak gerekiyor. Hiçbir toplumsal olayın tek bir nedeninin olamayacağı ilkesini de düşünerek başka sebepler aramalıyız. Bu, bence, tüm gönüldaşların çok iyi düşünmesi gereken bir konu.
07.08.2005 tarihli Sabah Gazetesi’nin Aktüel adlı ekinde çok ilgi çekici bir araştırmanın sonuçları yer aldı. Bu haberde şöyle bir değerlendirme vardı: “Hangi dilin ne kadar zor olduğu veya en yetkin şekilde kullanılabildiği uzun yıllardır bilim adamlarının en gözde tartışmalarından biri. Geçtiğimiz hafta Berlin'de yapılan Uluslararası Çocuk Dili Araştırmaları Derneği'nin 10. kongresinde açıklanan bir araştırma ise bu konuda son gelişmeleri ortaya koyuyor. Pek çok kesimin ilgisini uyandıran bu araştırmaya göre anadilini en erken öğrenenler Türk çocukları. Türk çocukların 2-3 yaşlarına geldiklerinde dilbilgisi kurallarına uygun konuşabildiğini söyleyen Alman dilbilimi profesörü Klann Delius, Türkçe'nin şahıs ve zaman belirleyen eklerinin düzenli olduğunu belirtiyor. Bu da lego taşlarının yan yana dizilmesi gibi sistematik ve kolay olduğunu gösteriyor. Türk dilbilimcileri ise yıllardır savundukları bu tezin, sonunda yabancılar tarafından da dile getirilmesiyle çok mutlu. Zaten son zamanlarda Türkçe öğrenmek için gelen yabancıların sayısının artması da bunun göstergesi.”
( Ek bilgi: Şu an kaynağına erişemediğim bir bilgiye göre, ana dilin öğrenilmesi birçok ülkede 4, 5 ; kimilerinde ise ancak 7 yaşında tamamlanıyormuş. Türkçe, diğer dillere göre çok daha erken yaşlarda öğrenilebilen bir dil. )
Bu araştırma sonucuna göre ana dillerini en erken yaşta öğrenenler Türk çocuklarıdır. Türk çocukları 2-3 yaşlarına geldiklerinde dilbilgisi kurallarına uygun konuşabiliyorlar. Bu bilgilere bir de benim bir önceki iletide kendi gözlemlerime dayanarak yazdıklarımı ekleyelim: Türk çocukları 3 yaşına geldiklerinde Türkçeyi vurgu / tonlamaya uygun ve çok düzgün olarak konuşabiliyorlar.
İşte, burada aynı soruyu diğer katılımcılar için yineliyorum: Ana dilini en erken yaşta öğrenip kurallı ve doğru konuşabilen çocuklarımızın duru, temiz Türkçeleri ne oluyor da belirli bir zaman sonra kirleniyor?
Bu kadar erken yaşta ve kolaylıkla öğrenilen, matematiksel yapısından dolayı çok sağlam dilbilgisi kuralları olan ve konuşmayı öğrenen en küçük çocuklarca son derce duru ve güzel konuşulan bir dil –Türkçemiz- nasıl oluyor da bugün yığınla sorun altında kalabiliyor? Nasıl oluyor da kendisini en temiz biçimde kullananlar tarafından gün gelince kirletilebiliyor? Nasıl oluyor da böylesine bir kazanımı ve üstünlüğü (yani avantajı) yitirebiliyor? Yukarıda sayılan özelliklere göre düşündüğümüzde bu olayların tam tersinin olması gerekmez miydi? Yola bu kadar kazanımla çıkan Türkçemizin, en az sorun yaşayan dil olması gerekmez miydi? Küçük yaştaki kullanıcıları tarafından en güzel biçimde bayraklaştırılan Türkçemizin daha da yükseklerde dalgalanması gerekmez miydi?
Bu, bence çok büyük bir çelişkidir. Bu soruları hepimizin kendisine sorması ve ciddi biçimde
yanıtlar araması gerekiyor. Türkçe bu kazanımlarını niçin yitiriyor? Sorun nerede? Eğitim sisteminde mi? Öğretmenlerde mi? Ana babalarda mı? Yoksa, hepsinde mi? Herkeste mi? Öyleyse ne yapılmalıdır? Ne tür çareler aranmalıdır? Diğer dillere göre başlangıçta kazançlı olan dilimizin yıllar geçtikçe sorunlar yumağı içinde boğulup kalmasıyla neleri yitiriyoruz tahmin edebilen var mı?
Biz nerede yanlış yapıyoruz da çocukların dilinde dupduru yaşayan Türkçemiz, daha sonraları kirleniyor?
