Heulwen
Kayıtlı Üye
Masumiyet Karrinesi
Masumiyet karinesi, suçsuzluk ilkesi veya uluslararası hukuk terimi olarak presumption of innocence; suç kesinleşmediği sürece kimsenin hükümlü sıfatıyla değerlendirilemeyeceğini ifade eden, temel hukuk doktrini. Evrensel hukuk kurallarına göre, bir kişinin masum olduğunun kanıtlanmasına gerek yoktur; kişinin suçluluğunun kanıtlanamamış olması yeterlidir. Bunun için masumiyet karinesinin temelini, hukukta hüküm giydirmenin yalnızca iddia edilen suçların kanıtlanmasıyla mümkün olduğu gerçeği oluşturur. Bu da hüküm giymemiş kimsenin suçlu sayılamayacağı veya suçlu olarak lanse edilemeyeceği ilkesini; yani masumiyet karinesini doğurur. Masumiyet karinesi evrensel bir yargı doktrini olup; İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nde yer almaktadır. Buna bağlı olarak bu bildiriye taraf olan ülkeler, yasalarında bu doktrine yer vermek durumundadır.
Masumiyet karinesinin kökleri Eski Roma'ya kadar uzanmaktadır. Ancak bu kavram gerçek değerini, 18. yüzyıl Avrupa'sında bulmuştur. Bu yüzyıla kadar Avrupa'da, özellikle düşünce suçlarının cezalandırılmasında kanıtların ikrar yoluyla elde edilmesi ve yargılama öncesinde işkence yapılmasına duyulan tepki; bu kavramın oluşmasının düşünsel temelini oluşturmuştur.
Sözcük kökeni ve ortaya çıkışı
Bu kavram, Türk Ceza Hukuku'nda masumiyet karinesi adıyla anılır. Sözlük anlamı olarak masumiyet suçsuzluk anlamına gelir. Karine ise ipucu anlamı taşır. Buradan hareketle "masumiyet karinesi"nin sözlüksel anlamı suçsuzluk işaretidir. Ancak Osmanlıca bir hukuk terimi olan bu ibarenin yerine günümüzde "masumluk veya suçsuzluk ilkesi" kullanımları da mevcuttur.
Masumiyet karinesi köklerini Eski Roma hukuku'ndan alır. Bu ilke Eski Roma hukukunda Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat deyişiyle ilkeleştirilmiştir. Daha sonra ise İngiliz örfî hukukunda "bir gerçeğin kanıtlanma yükümlülüğü kişi merkezlidir" biçimiyle kullanılmıştır. Ayrıca, İtalya, Polonya, İspanya, ve Fransa ceza hukuku maddelerinde bu kavram Latince özdeyişten türeyen deyimsel türevleriyle yer almıştır.
Masumiyet karinesi, suçsuzluk ilkesi veya uluslararası hukuk terimi olarak presumption of innocence; suç kesinleşmediği sürece kimsenin hükümlü sıfatıyla değerlendirilemeyeceğini ifade eden, temel hukuk doktrini. Evrensel hukuk kurallarına göre, bir kişinin masum olduğunun kanıtlanmasına gerek yoktur; kişinin suçluluğunun kanıtlanamamış olması yeterlidir. Bunun için masumiyet karinesinin temelini, hukukta hüküm giydirmenin yalnızca iddia edilen suçların kanıtlanmasıyla mümkün olduğu gerçeği oluşturur. Bu da hüküm giymemiş kimsenin suçlu sayılamayacağı veya suçlu olarak lanse edilemeyeceği ilkesini; yani masumiyet karinesini doğurur. Masumiyet karinesi evrensel bir yargı doktrini olup; İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nde yer almaktadır. Buna bağlı olarak bu bildiriye taraf olan ülkeler, yasalarında bu doktrine yer vermek durumundadır.
Masumiyet karinesinin kökleri Eski Roma'ya kadar uzanmaktadır. Ancak bu kavram gerçek değerini, 18. yüzyıl Avrupa'sında bulmuştur. Bu yüzyıla kadar Avrupa'da, özellikle düşünce suçlarının cezalandırılmasında kanıtların ikrar yoluyla elde edilmesi ve yargılama öncesinde işkence yapılmasına duyulan tepki; bu kavramın oluşmasının düşünsel temelini oluşturmuştur.
Sözcük kökeni ve ortaya çıkışı
Bu kavram, Türk Ceza Hukuku'nda masumiyet karinesi adıyla anılır. Sözlük anlamı olarak masumiyet suçsuzluk anlamına gelir. Karine ise ipucu anlamı taşır. Buradan hareketle "masumiyet karinesi"nin sözlüksel anlamı suçsuzluk işaretidir. Ancak Osmanlıca bir hukuk terimi olan bu ibarenin yerine günümüzde "masumluk veya suçsuzluk ilkesi" kullanımları da mevcuttur.
Masumiyet karinesi köklerini Eski Roma hukuku'ndan alır. Bu ilke Eski Roma hukukunda Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat deyişiyle ilkeleştirilmiştir. Daha sonra ise İngiliz örfî hukukunda "bir gerçeğin kanıtlanma yükümlülüğü kişi merkezlidir" biçimiyle kullanılmıştır. Ayrıca, İtalya, Polonya, İspanya, ve Fransa ceza hukuku maddelerinde bu kavram Latince özdeyişten türeyen deyimsel türevleriyle yer almıştır.