rapor
Kayıtlı Üye
Olumlu gelişimi yanında maalesef internet üzerinden çeşitli tehlikeler oturma odamıza en azından bilgisayarımıza kadar girebilmektedir. Bilgisayarınız ile İnternet'e bağlandığınız andan itibaren çeşitli zararlı yazılımların ataklarına mazur kalabilir; hacker diye tanımlanan maceraperest'lerin nasıl bilgisayarınızı ele geçirebileceğine şahit olabilir; online-bankacılık aracılığı ile banka hesabınız talan olabilir; PC'niz anlayamadığınız garip davranışlarda bulunmaya başlayabilir; haberiniz olmadan polisiye olaya karışabilir; chat odalarında masumca sohbet imkanı ararken karanlık kişilerin emellerine alet olabilirsiniz.
Peki ne yapacaksınız...? İşte çözümler...
İnternetin kullanım alanı geliştikçe de bunların sayısı çoğalacaktır ve bu kaçınılmazdır. Ama her konu içinde korunma imkanları bulunmaktadır. Bunlardan korunmak için iki şeye ihtiyaç vardır. İlki FIREWALL (Güvenlik Duvarı) ve ANTIVIRUS diye tabir edilen düzen, ikinciside aklı selim olmaktır.
GİRİŞ:
Özellikle pornografik ve illegal içerikli siteler yoluyla bilgisayarınıza yüklenen spyware'lar,trojanlar, browser toolbar'ları(tarayıcı eklentileri), kişisel bilgilerinizi tehdit etmekte, bilgisayarınızdaki önemli bilgilerinizi (Kredi kartı bilgileriniz,şifreleriniz..vs) dışarıya taşımaktadırlar.
Herhangi bir internet sitesinden bilgisayarınıza yüklenen spyware veya ufak bir toolbar, ilk başlarda 'masum' görünümlü olabilir. Fakat daha sonraları internet tarayıcınızdan girdiğiniz tüm şifreleriniz, kötü niyetli bir başka kişi tarafından ele geçirilmiş de olabilir. Online görüştüğünüz birinden, veya elektronik postanıza gelen bir e-mail'den 'resim' diye aldığınız dosya, bilgisayarınıza bir arkakapı (backdoor) yerleştirebilir. Bu arkakapı, çeşitli ağ tarayıcıları (network scanner) yoluyla bilgisayarınızın internet kimliğini (IP - Internet Protocol) yakalayan bir kişinin dosyalarınızı silmesine, önemli belgelerinizi kopyalamasına neden olabileceği gibi, bilgisayar donanımına (hardware) bile zarar verebilecek minik programların çalışmasına olanak tanıyabilir. Sürekli yaygınlaşan İnternet wormları (solucan), virüsler sayesinde her yıl yüzbinlerce bilgisayar veri kaybına uğruyor. Firmalar, çok büyük maddi zararlar yaşıyor.
Bu kötü yazılımlara karşı etkili önlemler almak mümkündür. İlerleyen haftalarda sitemizde, bu tür tehditlere karşı nasıl önlemler alınabilinir? korunma yöntemleri nelerdir? Bunlarla ilgili özellikle Türkiye Microsoft'un sayfalarında yer alan bilgileri derledik. Bunların yanı sıra merak edilen tüm konularda bulduğumuz bilgileri aşağıda aktarmaya çalıştık.
PC KORUMANIN EN ÖNEMLİ YOLLARI
Aşağıdaki basit maddeeler pc güvenliğ ve pc içerisindeki şahsi bilgilerinizin selameti için en önemli ve en basit 4 maddedir.
Internet Güvenlik Duvarı Kullanın
Güvenlik duvarı, bilgisayarınızla Internet'teki olası zararlı içerik arasında koruyucu bir bariyer oluşturan bir yazılım veya donanım parçasıdır. Bilgisayarınızı saldırganlara ve bir çok bilgisayar virüsü ve parazite karşı korur
Bilgisayar Güncelleştirmelerini Alın
Güvenlik güncelleştirmeleri, bilgisayarınızı güvenlik boşlukları, virüsler, parazitler ve keşfedilen diğer tehditler karşısında korumaya yarar.
Güncel Anti-Virüs Yazılımı Kullanın
Anti-virüs yazılımı bilgisayarınızı zararlı bir çok virüs, parazit, Truva Atı ve diğer istenmeyen saldırılara karşı korur.
GÜVENLİK DUVARI EN ÖNEMLİ ve EN GEREKLİ
Uzmanlar, özellikle Windows işletim sisteminin varolan güvenlik duvarının kullanılması gerektiğini, eğer kullandığınız sürümün güvenlik duvarı yoksa da bir güvenlik duvarının mutlaka sistem kurulup, kullanılması gerektiğini aksi halde sistemin çok daha fazla saldırıya uğrayacağını belirtiyorlar. Bir kullanıcıya bulaşan bir virüsün aynı zamanda tüm Internet dünyasını tehdit eder hale geldiği konusunun da altı çiziliyor.
Ayrıca kullanıcıların kendi özel dosyalarını ve bilgilerini koruyabilmek için mutlaka bir şifreleme yazılımı kullanması gerektiğini belirten uzmanlar, gezgin kullanıcılar içinde ek olarak bir sanal özel ağ bağlantısı ve şifreleme yazılımının güvenlik açısından gerekli olduğunu belirtiyorlar.
Uzmanlar, ev kullanıcılarının eskiden "hacker'lar bize niye saldırsın" şeklinde bir rahatlık içerisinde olduklarını ama artık bu düşüncenin kalktığını, çünkü saldırıların da ciddi anlamda kolaylaştığını söylüyorlar.
Çevrimiçi ortamda veya konuyla ilgili herhangi bir yerde çocuklarınızı korumanın basit bir yolu maalesef yoktur! Gerçek dünyada olduğu gibi, çocukların tehlikeli veya uygunsuz malzemelerle karşılaşma olasılığını azaltmak için ebeveynlerin çevrimiçi dünyada da alabilecekleri önlemler vardır.
Aşağıdaki yönergeler genç Web gezginlerini korumak için yardım yolları önermenin yanı sıra konuyla ilgili en fazla kaygı uyandıran alanlarda yapılması gerekenler konusunda size yardımcı olacaktır.
Çocuk hakkında kişisel bilgiler barındırmayan bir ekran adı veya e-posta adresi seçmesinde çocuğa yardımcı olun - yaş, cinsiyet, hobiler, gittiği okul, yaşadığı yer, hoşlandığı spor vb. Elbette, "mutlukız" gibi saldırganları çekecek anlamlı adlardan da kaçının.
Internet'e bağlı bilgisayarları çocuğun odasına koymayın ve bunları salon gibi, çok kullanılan yerlere yerleştirin.
Çocuğunuzla çevrimiçi ortamda neler yaptığı ve kimlerle konuştuğu hakkında sık sık konuşun. En iyisi, Internet'te gezinirken çocuğun yanında olun.
Çocuğun veya gencin çevrimiçi ortamda ne yaptığıyla ilgilenmek ona güvenmediğiniz anl***** gelmez; nasıl gerçek dünyadaki arkadaşlarıyla ilgileniyorsanız; aynı ilgiyi "Internet arkadaşlarına" da göstermek isteyebilirsiniz.
Teknolojiden yardım alın. Her aile farklı olduğundan, herkese uygun bir yazılım veya teknoloji çözümü de yoktur. Burada, Internet'te gezinirken çocukların korunmasına yardımcı olacak teknolojlerin nasıl kullanılacağı hakkında birkaç öneri yer alıyor:
Bilgisayarınıza virüsten korunma yazılımı yükleyip, güncelleştirdiğinizden emin olun.
ÇEVİRİMİÇİ ORTAMDA GÜVENLİ KALABİLMEK
Aşağıdaki beş kuralı kullanmak İnternette güvenli dolaşmak manasına geliyor
Kural 1: Kişisel bilgilerinizi kendinize saklayın
Bir yerlerde, yaşamını sizin hakkınızda bilgi kırıntılarını toplamaya adamış birileri olabilir. Bu da zaman zaman çok tehlikeli olabilir. Çevrimiçi ad olarak kendi adınızı kullanmayın. Yaratıcı olup, yeni bir ad bulun (ebeveynleriniz size yardımcı olabilir).
Aileniz ve kendiniz hakkında bilgileri hiçbir zaman vermeyin. Çevrimiçi ortamda adınızı, telefon numaranızı, adresinizi, gittiğiniz okulu, yaptığınız sporu, parolanızı ve diğer özel bilgilerinizi kimseye hiçbir zaman anlatmayın. Çevrimiçi yabancılarla kendinizin veya ailenizin fotoğraflarını paylaşmayın.
Web'de oturumunuz (veya blog) varsa bunu anonim bırakın. Blog ile çevrimiçi diğer bilgileriniz arasında bağlantı kurmayın.
Kural 2: Kişiler, söyledikleriyle aynı kişi olmayabilir
Çevrimiçi ortamda kaçınılması gereken, kabaca iki tür insan vardır. Bu gibi insanlardan kurtulmanın en kolay yolu, söylediklerini bilgisayara kaydettiğinizi ve bunları rapor edeceğinizi söylemektir.
Rahatsız Eden Kişiler Bu kişi erkek veya kadın olabilir. Taciz ederek, cinsel imalarda bulunarak, genellikle de sızıp, insanları aşağılayarak sohbet odalarında zaman geçirirler. Korkmayın, bu kişiler çoğunlukla yetersiz, sığ ve amaçsızdır; bunları yoksaymanız yetecektir. Devam ederlerse, rapor edin.
Sapıklar Ebeveynlerin en çok korktukları bu kişilerdir. Hakkınızda her şeyi öğrenmek ister, dostunuzmuş gibi davranırlar. Verdiğiniz her bilgiyi kaydederler. Sapık telefon numaranızı, adresinizi, fotoğrafınızı, hepsinden önemlisi de sizinle buluşmak ister. Bu kişiler polis tarafından aranıyor olabilir; bu nedenle, bunları hemen rapor edin.
Kural 3: Yabancılardan gelen ekleri açmayın
Yabancılardan gelen dosya, bağlantı veya e-posta eklerini açarsanız, virüs, kötü yazılım, rahatsız edici resim veya gününüzü berbat edecek benzeri başka bir şeyi de açmış olabilirsiniz. Tanıdığınız bir kişiden geldiğinde bile, içeriğinden emin olmak için açmadan önce bu kişiyle görüşün.
Kural 4: Çevrimiçi ortamda sizi rahatsız eden bir durum varsa bunu bir yetişkine anlatın Çevrimiçi ortamda kendinizi tehdit altında veya korkmuş hissediyorsanız, her zaman bunu ebeveynlerinize, öğretmenize veya güvendiğiniz başka bir büyüğe anlatın. Kendinizi rahatsız ve dengesiz hissettiren biri çevrimiçi sizinle konuşuyorsa, ona yanıt vermeyin. Korkmuş hissediyorsanız, sizin veya ailenizden bir büyüğün polisi araması gerekir. Çevrimiçi ortamda sizi rahatsız ettirecek şeyler varsa, her zaman bilgisayarı kapatabileceğinizi unutmayın..
Kural 5: Çevrimiçi ortamdaki yabancılarla yalnız buluşmak tehlikeli olabilir
Gerçek dünyada yabancılarla buluşmazsınız. Yabancılar bazen korkutucu olabilir. Bazen de sıkıcı olurlar. Biliyorsunuz, eğlenceli, çılgın, kötü ve tehlikeli de olabilirler. Çevrimiçi ortamda tanıştığınız kişilerle buluşmak iyi bir fikir değildir. Ancak, çevrimiçi dostunuzla karşı karşıya gelip tanışmak isterseniz:
Çevrimiçi ortamda tanıştığınız kişilerin göründükleri gibi veya size söyledikleri kişi olmayabileceklerini hiçbir zaman unutmayın. Sohbet odasında tanıştığınız kişinin genç değil, gerçek hayatta bir yetişkin olabileceğini aklınızdan çıkarmayın.
Anne, baba veya yetişkin bir akrabanın sizinle birlikte gelmesi ve tüm buluşma süresince orada kalması gerekir.
Kalabalık bir yerde buluşup orada kalın. Bu yabancıyla yalnız başınıza başka bir yere gitmeyin.
Yabancının, çok az da olsa sizi rahatsız edecek şeyler yapmanızı isteyen konuşmalar yapmasına izin vermeyin.
WEB SİTELERİ HANGİ BİLGİLERİ NASIL TOPLAR?
Ticaretin gelişiminde, müşteriler ve potansiyel müşteriler hakkında, neleri satın alırlar, nelerden hoşlanır, nelerden hoşlanmazlar, gereksinimleri ve istekleri nelerdir gibi bilgiler temel alınır. E-işletmeler de farklı değildir. Bu nedenle adresiniz, satın aldıklarınız ve diğer müşteri davranışlarınız önemlidir. Ayrıca, adınızın belirlenmesine neden olmayacak verilerinizle de (özellikle, Web'de gezinme alışkanlıklarınızla ilgili olanlarla) ilgilenirler.
Web Siteleri Hakkınızda Hangi Kişisel Bilgileri Toplayabilir? Adınız, adresiniz, telefon numaranız, e-posta adresiniz, hesap veya başvuru numaralarınız gibi tanınmanıza veya sizinle bağlantı kurulmasına neden olabilecek bilgiler, kişisel veriler olarak kabul edilir ve veri koruma yasalarıyla düzenlenir. Bu nedenle, hakkınızda tutulan kişisel verilerle, örneğin bir Web sitesinin hakkınızda topladığı bilgilerle ilgili olarak bazı yasal haklarınız vardır.
Sağlığınız, ırkınız veya etnik kökeniniz, sendika üyeliğiniz, siyasi veya felsefi inançlarınız, cinsel tercihiniz ve sabıka kaydınızla ilgili bilgiler, önemli veriler olarak sınıflandırılır ve daha sıkı bir şekilde korunur. Bu bilgilerin, açık izniniz olmaksızın toplanmaması gerekir. Yasalara uygun Web sitelerinin kişisel bilgileri edinmek için yararlandıkları en basit ve doğrudan yol, bunları kendiniz açıklamanızdır. Örneğin, bir satış tanıtımı veya yarışmasına katıldığınızda, hediye kampanyasına kaydolduğunuzda, banka veya seyahat acentesi gibi bir kuruluşta Web sitesi hesabı oluşturduğunuzda, alışveriş yaptığınızda veya ankete katıldığınızda bunu yapabilirsiniz.
Neyse ki bu, denetimi kendi elinizde tuttuğunuz bir alandır. İstenen bilgileri verip vermeme kararı size aittir. Not Gerçekten isteyen biri Web dizinleri veya haber gruplarından kişisel bilgilerinizi derleyebilir. Örneğin, gerçek adınızı ve e-posta adresinizi kullanarak haber gruplarına ilan gönderdiyseniz, çevrimiçi ilanlarınızın çok uzun bir süre yayınlanabileceğini ve arama motoru kullanılarak kolayca bulunabileceğini unutmamalısınız.
Web işletmeleri kişisel bilgilerinizi nasıl kullanır?
Web'deki satıcıların topladığı bazı bilgiler (örneğin, kredi kartı numarası, adres ve telefon numarası) işlemleri tamamlamak için gereklidir. Satıcılar, satın alınan öğeler, teslim adresi, giysi bedenleri, istek listesi öğeleri gibi bazı kişisel bilgileri elde tutarak, bir sonraki alışverişinizi tercihlerinize uyarlayabilirler. Bu bilgilerin saklanması, Web sitesini her ziyaret edişinizde bazı bilgileri yeniden girme sıkıntısından sizi kurtarabilir.
Web işletmeleri bu bilgileri, size özel teklifler göndermek veya başka şirketlerin ilgili ürün ve hizmetleri konusunda sizi bilgilendirmek için de kullanabilirler. Bu üçüncü taraf tekliflerini size kendileri göndermeyi önerebileceği gibi, adınızı, e-posta adresinizi veya başka bilgilerinizi size gönderecek şirketlerle paylaşabilir veya bu tür şirketlere satabilirler.
Tanınmış şirketler, kişisel bilgilerinizin bu yan kullanımları konusunda size seçim hakkı tanırlar. Ayrıca, Avrupa Birliği (AB), ABD, Kanada ve Avustralya'da bu bilgilerin e-posta tanıtımları için kullanılması ve paylaşılmasına sınırlama getiren e-posta yasaları vardır.
WEB SİTELERİ BİLGİSAYARINIZ HAKKINDA BİLGİLERİ NASIL TOPLAR?
Web işletmeleri ve kuruluşları insanların Web sitelerinde paralarını ve zamanlarını nasıl harcadıklarını bilmek isterler. Stadyumların veya otoyolların girişindeki turnikeler gibi, Web siteleri de ziyaretçileri, daha doğrusu bir bilgisayarın ziyaret sayısını izler; bu arada ziyaretçinin kimliği anonim kalır.
Daha net belirtmek gerekirse, Web siteleri, ziyaretiniz sırasında bilgisayarınızı izleyebilir. Ziyaret edilen Web siteleri, tarih, saat, ziyaret süresi, hangi sayfaların görüntülendiği ve Web sayfasının hangi bölümünde farenin tıklatıldığı gibi birçok bilgiyi izleyebilir.
Web siteleri ayrıca, tarayıcınızın (örneğin, Internet Explorer veya Netscape) Internet ayarlarını öğrenebilir, bilgisayarınızın bulunduğu ülke veya bölgeyi, bilgisayarınızda kullanılan işletim sistemini ve tarayıcının türünü, bilgisayarınızın tam IP adresini ve size başvuruda bulunan Web sitesini belirleyebilir.
Reklam ağları gibi bazı şirketler bilgisayarınızı Web siteleri arasında da izleyebilir. Bunu yapabilmek için şirketin izlemek istediği her sayfada reklam kutusu gibi bir varlığı olmalı, ayrıca reklamı görüntüleyen sitenin onayını ve katılım iznini almış olmalıdır.
Web Siteleri Siz ve Bilgisayarınız Hakkında Nasıl Bilgi Toplar?
Web sitelerinin siz ve Web'de gezinme alışkanlıklarınız hakkında bilgi toplamak ve depolamak için kullandığı başlıca araçlar Web formları, tanımlama bilgileri, Web işaretleri ve Web sunucu günlükleridir.
Web formu nedir ve ne yapar?
Web formları, aynen basılı formlar gibi, bilgileri en verimli biçimde elde etmek ve doğrudan şirketin veritabanlarına iletmek için tasarlanmıştır. Uçak bileti alırken, mezatta alışveriş yaparken veya haber sitesine abone olurken büyük olasılıkla Web formlarını kullanırsınız. Not Kredi kartı numaranız gibi hassas bilgileri girerken güvenli bir sitede çalıştığınızdan emin olun. Web adresinin https ile başlamasına ve ekranın sağ alt bölümünde küçük bir asma kilidi işareti bulunmasına dikkat edin.
SUÇLULAR GİZLİLİĞİNİZİ NASIL İHLAL EDER
Ticaret Ahlakı Olmayan Kişiler Kendilerini Güvendiğiniz Bir Şirket Gibi Gösterebilir. Özellikle rahatsız edici eğilimlerden biri de sahte Web sitelerinin ve yığın e-posta tacizlerinin sayısındaki artıştır. Bunlar, alıcıların banka hesabı, sosyal sigortalar ve kimlik numaraları gibi önemli bilgileri vermesini isteyen düzmece "marka taklitçisi" Web sitelerine bağlantılar içerir. E-postaların veya sahte sitelerin görünümü, eBay, Citibank veya Microsoft (aşağıya bakın) gibi yasal ve tanınmış Web sitelerini o kadar iyi taklit eder ki, çok sayıda kullanıcıyı önemli kişisel bilgileri verme veya kendi bilgisayarlarına virüs bulaştırma konusunda kandırabilmiştir.
Kişisel Bilgilerinizi Çalmak için Virüsler, solucanlar ve Truva Atları Kullanılabilir
Virüslerin ve sevimsiz akrabaları solucanlar ve Truva atlarının başlıca amacı veri dosyalarınıza zarar vermek için bilgisayarınızı istila etmek veya Web sitelerine ve diğer bilgisayarlara bir saldırı başlatmaktır. Ancak, kişisel bilgilerinize sızmak için de virüs veya solucanlar programlanabilir. Örneğin, fazlasıyla sinsi bir virüs, virüsü oluşturan programcının istediğinde alacağı şekilde, kullanıcı adlarını ve parolaları toplayan bir program yükleyebilir.
TRUVA ATI (Trojan Horse yada kısaca Trojan ) NEDİR ?
Eğlenceli yada faydalı bir program gibi gözüken, ancak maksadı hedef sisteme zarar vermek olan programlardır. Bilmeyen yoktur: eskiden başımızda programlarımızı yokeden Truva Atları vardı şimdi ise aynı işi yapabilen ama uzaktan kontrol edilebilen Truva Atları var. Evet doğru "Uzaktan Kontrol Edilebilen Truva Atları"
Şöyle düşünelim:
Siz internet bağlantısı olan masum bir bilgisayar kullanıcısısınız. Akşamları internete bağlanıp şöyle bir gezintiye çıkıyorsunuz. E-Mektuplarınızı kontrol ediyor, arkadaşlarınızla sohbet ediyorsunuz. Her ne şekilde olursa olsun yukarıda anlatılan Truva Atı sisteminize bulaştığında eğer önleyici programlarınız yoksa, söz konusu Truva Atlarını kontrol eden bir arayüzü ya da programı olan herkes sisteminize girebilir.
Burada Truva Atı, bilgisayarınızı bir tür sunucu haline sokar ve internet üzerinden gelen komutları sizin bilgisayarınızda uygulayıp sonucunu hizmet ettiği karşı tarafa iletir. Eğer dikkatli bir kullanıcı değilseniz tüm bunlardan HABERİNİZ BİLE OLMAZ!
Truva Atına, kontrol programlarıyla gönderilen komutlardan en önemlileri şunlardır:
-Klasör içeriğine bakma, Klasör yaratma/silme
-Dosya arama, dosya silme, dosya içeriğine bakma
-Bilgisayarınızı hizmetçi hale getirme (sabit diskinizde gezinebilir, dosya çekebilir)
-Windows oturumunu kapatma, windowsu kilitleme
-Windows kayıtlarına erişme, kayıt silme, kayıt yaratma
-Sistem bilgisini alma, zuladaki şifreleri alma
-Dosya gönderme, dosya alma
Web Siteleri Aldatıcı Yazılım Kullanarak Web'de Gezinme Alışkanlıklarınızı İzleyebilir Aldatıcı yazılımda, ilk bilgilendirme yapılmadan ve bunu izleyen uygun izinler kullanıcıdan alınmadan bilgisayarda bazı etkinliklerin gerçekleştirilmesini sağlayan programlar vardır. Bu etkinlikler arasında kişisel bilgi toplama, istenmeyen reklamların görüntülenmesi ve tarayıcı (Internet Explorer veya Netscape gibi) ayarlarının değiştirilmesi yer alır. Rahatsız olmanın ötesinde, bilgisayarınızın performansının düşürülmesinden kişisel gizliliğinize saldırıya kadar bir dizi soruna neden olabilir.
Casus yazılım aldatıcı yazılıma bir örnektir. İzniniz olmadan bilgisayarınızdan hakkınızda bilgiler toplar. (Tarayıcınızın, son aşamada da sizin reddetmeyi tercih edebildiğiniz tanımlama bilgilerinden farklıdır.) Dosya paylaşmalı programlardan müzik veya film, bazı ücretsiz oyunlar veya bilinmeyen kaynaktan program yüklerseniz casus yazılımın hedefi olabilirsiniz.
Aldatıcı yazılımın başka bir türü olan izinsiz reklam yazılımı (adware), açılan, rahatsız eden veya saldıran istenmeyen reklam akışını oluşturmak için pervasız reklamcılar tarafından gizlice yüklenmiş olabilir. Bazen o kadar rahatsız edici olabilirler ki, bunlardan kurtulmanın tek yolu bilgisayarı kapatmak olur. Ek olarak, içeriği korkutucu olabilir; çocuklarınız yanlışlıkla yetişkin sitesine girebilir ve uygunsuz görüntülerle karşılaşabilir.
CASUS YAZILIMLARDAN NASIL KORUNURSUNUZ?
Casus yazılım terimini duymuş olabilirsiniz; ancak ne olduğunu biliyor musunuz?
Casus yazılım, size ne yaptığı hakkında bilgi vermeden veya kabul edip etmediğiniz kararını beklemeden sizden kişisel bilgileri alıp toplayan yazılımdır. Tüm casus yazılımlar kötü değildir, örneğin, ücretsiz bir müzik hizmetine kaydolduğunuzda şirket size tanıtım gönderebilir; bu adil bir işlem sayılır. Burada önemli olan, yazılımın ne yaptığı hakkında düzgün bilgilendirilip bilgilendirilmediğiniz ve sizden izin alınıp alınmadığıdır. Tersi durum aldatıcıdır.
Adım 1: Yabancılardan gelen programları yüklemeyin
Aldatıcı yazılımlara karşı en iyi savunma bunları yüklememektir. Yalnızca güvendiğiniz Web sitelerinden yazılım yükleyin.
Ayrıntılı bilgiyi okuyun.Program yüklerken "Kabul" veya "Tamam" seçeneklerini tıklatmadan önce pencerelerdeki iletileri okuduğunuzdan emin olun. Pencerelerden bir an önce kurtulmak için "Evet" veya "kabul ediyorum" seçeneklerini tıklatmayın. Ücretsiz popüler müzik ve film programlarına karşı dikkatli olun. İstatistikler, sistemlerinde aldatıcı programlar olan çoğu kişinin bunları bu programlardan aldığını gösteriyor.
Adım 2: Bilgisayarınızda aldatıcı yazılım işaretleri arayın
Aşağıda, sisteminize bulaşıp bulaşmadıklarını anlamanıza yardımcı olabilecek ipuçları verilmiştir: Internet tarayıcınızı başlattığınızda, daha önce hiç görmediğiniz bir sayfa mı açıyor? Ara'yı seçtiğinizde tanımadığınız bir sayfaya mı gidiyorsunuz?
Sayfalarda, aniden daha önce hiç görmediğiniz sayıda ve yerde reklam mı görüntüleniyor? Bilgisayarınız yavaşladı mı? Kaynak aldatıcı yazılımın etkinliklerinizi izlemesi ve reklam dağıtması bilgisayarınızı yavaşlatabilir; yazılımdaki hatalar da bilgisayarınızın çökmesine neden olabilir.
Adım 3: İstenmeyen yazılımı algılamaya ve kaldırmaya yardımcı olacak araçlar kullanın
Birçok şirket, aldatıcı yazılımlara karşı bilgisayarınızı denetleyen ücretsiz yazılımlar vermektedir. Lavasoft Ad Aware ve Spybot Search & Destroy (S&D) gibi kaldırma araçları aldatıcı yazılımın bilgisayarınıza yüklenip yüklenmediğini saptamanıza ve bunları kaldırmanıza yardımcı olur.
İpucu Saptama ve kaldırma aracınızı güncel tutun; birçok üretici çevrimiçi olduğunuzda bunları otomatik olarak denetleyecek seçenekler sunmaktadır.
Adım 4: Windows'u güncel tutun
Aldatıcı yazılımlara karşı güvenliğinizi sağlamanın son aşaması Windows yazılımınızın her zaman geçerli olduğundan emin olmaktır. Bunu, Windows Update sitesini ziyaret ederek ve buradan Otomatik Güncelleştirmeler'i etkinleştirerek gerçekleştirebilirsiniz.
Sağlam Bir Parola Oluşturun ve Bunu Gizli Tutun Parolanız, tüm e-postanızın, bilgisayarınız veya ağınızın ya da bankanızdaki "Hesabım" gibi genel Web sitelerindeki gizli alanların kapısını kilitleyen anahtardır. Bu nedenle, parola ayarlamanız istendiğinde, başkalarının kolay tahmin edemeyeceği bir parola oluşturun. Eşinizin doğum gününü, telefon numaranızı veya kedinizin adını kullanmayın. Rasgele seçilmiş en az altı (ne kadar uzun olursa o kadar iyi!) büyük ve küçük harf, sayı ve simge kullanın.
KAYNAK: Dosyanın hazırlanmasında bize destek olan Microsoft Türkiye'ye teşekkür ederiz. Daha detaylı bilgi için msn.com.tr Güvenlik sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.
Diğer kaynaklar: Milliyet / Hürriyet / Turk.internet.com / Symantec.com / McAffe.com / kaspersky.com / aydesign.net /
Peki ne yapacaksınız...? İşte çözümler...
İnternetin kullanım alanı geliştikçe de bunların sayısı çoğalacaktır ve bu kaçınılmazdır. Ama her konu içinde korunma imkanları bulunmaktadır. Bunlardan korunmak için iki şeye ihtiyaç vardır. İlki FIREWALL (Güvenlik Duvarı) ve ANTIVIRUS diye tabir edilen düzen, ikinciside aklı selim olmaktır.
GİRİŞ:
Özellikle pornografik ve illegal içerikli siteler yoluyla bilgisayarınıza yüklenen spyware'lar,trojanlar, browser toolbar'ları(tarayıcı eklentileri), kişisel bilgilerinizi tehdit etmekte, bilgisayarınızdaki önemli bilgilerinizi (Kredi kartı bilgileriniz,şifreleriniz..vs) dışarıya taşımaktadırlar.
Herhangi bir internet sitesinden bilgisayarınıza yüklenen spyware veya ufak bir toolbar, ilk başlarda 'masum' görünümlü olabilir. Fakat daha sonraları internet tarayıcınızdan girdiğiniz tüm şifreleriniz, kötü niyetli bir başka kişi tarafından ele geçirilmiş de olabilir. Online görüştüğünüz birinden, veya elektronik postanıza gelen bir e-mail'den 'resim' diye aldığınız dosya, bilgisayarınıza bir arkakapı (backdoor) yerleştirebilir. Bu arkakapı, çeşitli ağ tarayıcıları (network scanner) yoluyla bilgisayarınızın internet kimliğini (IP - Internet Protocol) yakalayan bir kişinin dosyalarınızı silmesine, önemli belgelerinizi kopyalamasına neden olabileceği gibi, bilgisayar donanımına (hardware) bile zarar verebilecek minik programların çalışmasına olanak tanıyabilir. Sürekli yaygınlaşan İnternet wormları (solucan), virüsler sayesinde her yıl yüzbinlerce bilgisayar veri kaybına uğruyor. Firmalar, çok büyük maddi zararlar yaşıyor.
Bu kötü yazılımlara karşı etkili önlemler almak mümkündür. İlerleyen haftalarda sitemizde, bu tür tehditlere karşı nasıl önlemler alınabilinir? korunma yöntemleri nelerdir? Bunlarla ilgili özellikle Türkiye Microsoft'un sayfalarında yer alan bilgileri derledik. Bunların yanı sıra merak edilen tüm konularda bulduğumuz bilgileri aşağıda aktarmaya çalıştık.
PC KORUMANIN EN ÖNEMLİ YOLLARI
Aşağıdaki basit maddeeler pc güvenliğ ve pc içerisindeki şahsi bilgilerinizin selameti için en önemli ve en basit 4 maddedir.
Internet Güvenlik Duvarı Kullanın
Güvenlik duvarı, bilgisayarınızla Internet'teki olası zararlı içerik arasında koruyucu bir bariyer oluşturan bir yazılım veya donanım parçasıdır. Bilgisayarınızı saldırganlara ve bir çok bilgisayar virüsü ve parazite karşı korur
Bilgisayar Güncelleştirmelerini Alın
Güvenlik güncelleştirmeleri, bilgisayarınızı güvenlik boşlukları, virüsler, parazitler ve keşfedilen diğer tehditler karşısında korumaya yarar.
Güncel Anti-Virüs Yazılımı Kullanın
Anti-virüs yazılımı bilgisayarınızı zararlı bir çok virüs, parazit, Truva Atı ve diğer istenmeyen saldırılara karşı korur.
GÜVENLİK DUVARI EN ÖNEMLİ ve EN GEREKLİ
Uzmanlar, özellikle Windows işletim sisteminin varolan güvenlik duvarının kullanılması gerektiğini, eğer kullandığınız sürümün güvenlik duvarı yoksa da bir güvenlik duvarının mutlaka sistem kurulup, kullanılması gerektiğini aksi halde sistemin çok daha fazla saldırıya uğrayacağını belirtiyorlar. Bir kullanıcıya bulaşan bir virüsün aynı zamanda tüm Internet dünyasını tehdit eder hale geldiği konusunun da altı çiziliyor.
Ayrıca kullanıcıların kendi özel dosyalarını ve bilgilerini koruyabilmek için mutlaka bir şifreleme yazılımı kullanması gerektiğini belirten uzmanlar, gezgin kullanıcılar içinde ek olarak bir sanal özel ağ bağlantısı ve şifreleme yazılımının güvenlik açısından gerekli olduğunu belirtiyorlar.
Uzmanlar, ev kullanıcılarının eskiden "hacker'lar bize niye saldırsın" şeklinde bir rahatlık içerisinde olduklarını ama artık bu düşüncenin kalktığını, çünkü saldırıların da ciddi anlamda kolaylaştığını söylüyorlar.
Çevrimiçi ortamda veya konuyla ilgili herhangi bir yerde çocuklarınızı korumanın basit bir yolu maalesef yoktur! Gerçek dünyada olduğu gibi, çocukların tehlikeli veya uygunsuz malzemelerle karşılaşma olasılığını azaltmak için ebeveynlerin çevrimiçi dünyada da alabilecekleri önlemler vardır.
Aşağıdaki yönergeler genç Web gezginlerini korumak için yardım yolları önermenin yanı sıra konuyla ilgili en fazla kaygı uyandıran alanlarda yapılması gerekenler konusunda size yardımcı olacaktır.
Çocuk hakkında kişisel bilgiler barındırmayan bir ekran adı veya e-posta adresi seçmesinde çocuğa yardımcı olun - yaş, cinsiyet, hobiler, gittiği okul, yaşadığı yer, hoşlandığı spor vb. Elbette, "mutlukız" gibi saldırganları çekecek anlamlı adlardan da kaçının.
Internet'e bağlı bilgisayarları çocuğun odasına koymayın ve bunları salon gibi, çok kullanılan yerlere yerleştirin.
Çocuğunuzla çevrimiçi ortamda neler yaptığı ve kimlerle konuştuğu hakkında sık sık konuşun. En iyisi, Internet'te gezinirken çocuğun yanında olun.
Çocuğun veya gencin çevrimiçi ortamda ne yaptığıyla ilgilenmek ona güvenmediğiniz anl***** gelmez; nasıl gerçek dünyadaki arkadaşlarıyla ilgileniyorsanız; aynı ilgiyi "Internet arkadaşlarına" da göstermek isteyebilirsiniz.
Teknolojiden yardım alın. Her aile farklı olduğundan, herkese uygun bir yazılım veya teknoloji çözümü de yoktur. Burada, Internet'te gezinirken çocukların korunmasına yardımcı olacak teknolojlerin nasıl kullanılacağı hakkında birkaç öneri yer alıyor:
Bilgisayarınıza virüsten korunma yazılımı yükleyip, güncelleştirdiğinizden emin olun.
ÇEVİRİMİÇİ ORTAMDA GÜVENLİ KALABİLMEK
Aşağıdaki beş kuralı kullanmak İnternette güvenli dolaşmak manasına geliyor
Kural 1: Kişisel bilgilerinizi kendinize saklayın
Bir yerlerde, yaşamını sizin hakkınızda bilgi kırıntılarını toplamaya adamış birileri olabilir. Bu da zaman zaman çok tehlikeli olabilir. Çevrimiçi ad olarak kendi adınızı kullanmayın. Yaratıcı olup, yeni bir ad bulun (ebeveynleriniz size yardımcı olabilir).
Aileniz ve kendiniz hakkında bilgileri hiçbir zaman vermeyin. Çevrimiçi ortamda adınızı, telefon numaranızı, adresinizi, gittiğiniz okulu, yaptığınız sporu, parolanızı ve diğer özel bilgilerinizi kimseye hiçbir zaman anlatmayın. Çevrimiçi yabancılarla kendinizin veya ailenizin fotoğraflarını paylaşmayın.
Web'de oturumunuz (veya blog) varsa bunu anonim bırakın. Blog ile çevrimiçi diğer bilgileriniz arasında bağlantı kurmayın.
Kural 2: Kişiler, söyledikleriyle aynı kişi olmayabilir
Çevrimiçi ortamda kaçınılması gereken, kabaca iki tür insan vardır. Bu gibi insanlardan kurtulmanın en kolay yolu, söylediklerini bilgisayara kaydettiğinizi ve bunları rapor edeceğinizi söylemektir.
Rahatsız Eden Kişiler Bu kişi erkek veya kadın olabilir. Taciz ederek, cinsel imalarda bulunarak, genellikle de sızıp, insanları aşağılayarak sohbet odalarında zaman geçirirler. Korkmayın, bu kişiler çoğunlukla yetersiz, sığ ve amaçsızdır; bunları yoksaymanız yetecektir. Devam ederlerse, rapor edin.
Sapıklar Ebeveynlerin en çok korktukları bu kişilerdir. Hakkınızda her şeyi öğrenmek ister, dostunuzmuş gibi davranırlar. Verdiğiniz her bilgiyi kaydederler. Sapık telefon numaranızı, adresinizi, fotoğrafınızı, hepsinden önemlisi de sizinle buluşmak ister. Bu kişiler polis tarafından aranıyor olabilir; bu nedenle, bunları hemen rapor edin.
Kural 3: Yabancılardan gelen ekleri açmayın
Yabancılardan gelen dosya, bağlantı veya e-posta eklerini açarsanız, virüs, kötü yazılım, rahatsız edici resim veya gününüzü berbat edecek benzeri başka bir şeyi de açmış olabilirsiniz. Tanıdığınız bir kişiden geldiğinde bile, içeriğinden emin olmak için açmadan önce bu kişiyle görüşün.
Kural 4: Çevrimiçi ortamda sizi rahatsız eden bir durum varsa bunu bir yetişkine anlatın Çevrimiçi ortamda kendinizi tehdit altında veya korkmuş hissediyorsanız, her zaman bunu ebeveynlerinize, öğretmenize veya güvendiğiniz başka bir büyüğe anlatın. Kendinizi rahatsız ve dengesiz hissettiren biri çevrimiçi sizinle konuşuyorsa, ona yanıt vermeyin. Korkmuş hissediyorsanız, sizin veya ailenizden bir büyüğün polisi araması gerekir. Çevrimiçi ortamda sizi rahatsız ettirecek şeyler varsa, her zaman bilgisayarı kapatabileceğinizi unutmayın..
Kural 5: Çevrimiçi ortamdaki yabancılarla yalnız buluşmak tehlikeli olabilir
Gerçek dünyada yabancılarla buluşmazsınız. Yabancılar bazen korkutucu olabilir. Bazen de sıkıcı olurlar. Biliyorsunuz, eğlenceli, çılgın, kötü ve tehlikeli de olabilirler. Çevrimiçi ortamda tanıştığınız kişilerle buluşmak iyi bir fikir değildir. Ancak, çevrimiçi dostunuzla karşı karşıya gelip tanışmak isterseniz:
Çevrimiçi ortamda tanıştığınız kişilerin göründükleri gibi veya size söyledikleri kişi olmayabileceklerini hiçbir zaman unutmayın. Sohbet odasında tanıştığınız kişinin genç değil, gerçek hayatta bir yetişkin olabileceğini aklınızdan çıkarmayın.
Anne, baba veya yetişkin bir akrabanın sizinle birlikte gelmesi ve tüm buluşma süresince orada kalması gerekir.
Kalabalık bir yerde buluşup orada kalın. Bu yabancıyla yalnız başınıza başka bir yere gitmeyin.
Yabancının, çok az da olsa sizi rahatsız edecek şeyler yapmanızı isteyen konuşmalar yapmasına izin vermeyin.
WEB SİTELERİ HANGİ BİLGİLERİ NASIL TOPLAR?
Ticaretin gelişiminde, müşteriler ve potansiyel müşteriler hakkında, neleri satın alırlar, nelerden hoşlanır, nelerden hoşlanmazlar, gereksinimleri ve istekleri nelerdir gibi bilgiler temel alınır. E-işletmeler de farklı değildir. Bu nedenle adresiniz, satın aldıklarınız ve diğer müşteri davranışlarınız önemlidir. Ayrıca, adınızın belirlenmesine neden olmayacak verilerinizle de (özellikle, Web'de gezinme alışkanlıklarınızla ilgili olanlarla) ilgilenirler.
Web Siteleri Hakkınızda Hangi Kişisel Bilgileri Toplayabilir? Adınız, adresiniz, telefon numaranız, e-posta adresiniz, hesap veya başvuru numaralarınız gibi tanınmanıza veya sizinle bağlantı kurulmasına neden olabilecek bilgiler, kişisel veriler olarak kabul edilir ve veri koruma yasalarıyla düzenlenir. Bu nedenle, hakkınızda tutulan kişisel verilerle, örneğin bir Web sitesinin hakkınızda topladığı bilgilerle ilgili olarak bazı yasal haklarınız vardır.
Sağlığınız, ırkınız veya etnik kökeniniz, sendika üyeliğiniz, siyasi veya felsefi inançlarınız, cinsel tercihiniz ve sabıka kaydınızla ilgili bilgiler, önemli veriler olarak sınıflandırılır ve daha sıkı bir şekilde korunur. Bu bilgilerin, açık izniniz olmaksızın toplanmaması gerekir. Yasalara uygun Web sitelerinin kişisel bilgileri edinmek için yararlandıkları en basit ve doğrudan yol, bunları kendiniz açıklamanızdır. Örneğin, bir satış tanıtımı veya yarışmasına katıldığınızda, hediye kampanyasına kaydolduğunuzda, banka veya seyahat acentesi gibi bir kuruluşta Web sitesi hesabı oluşturduğunuzda, alışveriş yaptığınızda veya ankete katıldığınızda bunu yapabilirsiniz.
Neyse ki bu, denetimi kendi elinizde tuttuğunuz bir alandır. İstenen bilgileri verip vermeme kararı size aittir. Not Gerçekten isteyen biri Web dizinleri veya haber gruplarından kişisel bilgilerinizi derleyebilir. Örneğin, gerçek adınızı ve e-posta adresinizi kullanarak haber gruplarına ilan gönderdiyseniz, çevrimiçi ilanlarınızın çok uzun bir süre yayınlanabileceğini ve arama motoru kullanılarak kolayca bulunabileceğini unutmamalısınız.
Web işletmeleri kişisel bilgilerinizi nasıl kullanır?
Web'deki satıcıların topladığı bazı bilgiler (örneğin, kredi kartı numarası, adres ve telefon numarası) işlemleri tamamlamak için gereklidir. Satıcılar, satın alınan öğeler, teslim adresi, giysi bedenleri, istek listesi öğeleri gibi bazı kişisel bilgileri elde tutarak, bir sonraki alışverişinizi tercihlerinize uyarlayabilirler. Bu bilgilerin saklanması, Web sitesini her ziyaret edişinizde bazı bilgileri yeniden girme sıkıntısından sizi kurtarabilir.
Web işletmeleri bu bilgileri, size özel teklifler göndermek veya başka şirketlerin ilgili ürün ve hizmetleri konusunda sizi bilgilendirmek için de kullanabilirler. Bu üçüncü taraf tekliflerini size kendileri göndermeyi önerebileceği gibi, adınızı, e-posta adresinizi veya başka bilgilerinizi size gönderecek şirketlerle paylaşabilir veya bu tür şirketlere satabilirler.
Tanınmış şirketler, kişisel bilgilerinizin bu yan kullanımları konusunda size seçim hakkı tanırlar. Ayrıca, Avrupa Birliği (AB), ABD, Kanada ve Avustralya'da bu bilgilerin e-posta tanıtımları için kullanılması ve paylaşılmasına sınırlama getiren e-posta yasaları vardır.
WEB SİTELERİ BİLGİSAYARINIZ HAKKINDA BİLGİLERİ NASIL TOPLAR?
Web işletmeleri ve kuruluşları insanların Web sitelerinde paralarını ve zamanlarını nasıl harcadıklarını bilmek isterler. Stadyumların veya otoyolların girişindeki turnikeler gibi, Web siteleri de ziyaretçileri, daha doğrusu bir bilgisayarın ziyaret sayısını izler; bu arada ziyaretçinin kimliği anonim kalır.
Daha net belirtmek gerekirse, Web siteleri, ziyaretiniz sırasında bilgisayarınızı izleyebilir. Ziyaret edilen Web siteleri, tarih, saat, ziyaret süresi, hangi sayfaların görüntülendiği ve Web sayfasının hangi bölümünde farenin tıklatıldığı gibi birçok bilgiyi izleyebilir.
Web siteleri ayrıca, tarayıcınızın (örneğin, Internet Explorer veya Netscape) Internet ayarlarını öğrenebilir, bilgisayarınızın bulunduğu ülke veya bölgeyi, bilgisayarınızda kullanılan işletim sistemini ve tarayıcının türünü, bilgisayarınızın tam IP adresini ve size başvuruda bulunan Web sitesini belirleyebilir.
Reklam ağları gibi bazı şirketler bilgisayarınızı Web siteleri arasında da izleyebilir. Bunu yapabilmek için şirketin izlemek istediği her sayfada reklam kutusu gibi bir varlığı olmalı, ayrıca reklamı görüntüleyen sitenin onayını ve katılım iznini almış olmalıdır.
Web Siteleri Siz ve Bilgisayarınız Hakkında Nasıl Bilgi Toplar?
Web sitelerinin siz ve Web'de gezinme alışkanlıklarınız hakkında bilgi toplamak ve depolamak için kullandığı başlıca araçlar Web formları, tanımlama bilgileri, Web işaretleri ve Web sunucu günlükleridir.
Web formu nedir ve ne yapar?
Web formları, aynen basılı formlar gibi, bilgileri en verimli biçimde elde etmek ve doğrudan şirketin veritabanlarına iletmek için tasarlanmıştır. Uçak bileti alırken, mezatta alışveriş yaparken veya haber sitesine abone olurken büyük olasılıkla Web formlarını kullanırsınız. Not Kredi kartı numaranız gibi hassas bilgileri girerken güvenli bir sitede çalıştığınızdan emin olun. Web adresinin https ile başlamasına ve ekranın sağ alt bölümünde küçük bir asma kilidi işareti bulunmasına dikkat edin.
SUÇLULAR GİZLİLİĞİNİZİ NASIL İHLAL EDER
Ticaret Ahlakı Olmayan Kişiler Kendilerini Güvendiğiniz Bir Şirket Gibi Gösterebilir. Özellikle rahatsız edici eğilimlerden biri de sahte Web sitelerinin ve yığın e-posta tacizlerinin sayısındaki artıştır. Bunlar, alıcıların banka hesabı, sosyal sigortalar ve kimlik numaraları gibi önemli bilgileri vermesini isteyen düzmece "marka taklitçisi" Web sitelerine bağlantılar içerir. E-postaların veya sahte sitelerin görünümü, eBay, Citibank veya Microsoft (aşağıya bakın) gibi yasal ve tanınmış Web sitelerini o kadar iyi taklit eder ki, çok sayıda kullanıcıyı önemli kişisel bilgileri verme veya kendi bilgisayarlarına virüs bulaştırma konusunda kandırabilmiştir.
Kişisel Bilgilerinizi Çalmak için Virüsler, solucanlar ve Truva Atları Kullanılabilir
Virüslerin ve sevimsiz akrabaları solucanlar ve Truva atlarının başlıca amacı veri dosyalarınıza zarar vermek için bilgisayarınızı istila etmek veya Web sitelerine ve diğer bilgisayarlara bir saldırı başlatmaktır. Ancak, kişisel bilgilerinize sızmak için de virüs veya solucanlar programlanabilir. Örneğin, fazlasıyla sinsi bir virüs, virüsü oluşturan programcının istediğinde alacağı şekilde, kullanıcı adlarını ve parolaları toplayan bir program yükleyebilir.
TRUVA ATI (Trojan Horse yada kısaca Trojan ) NEDİR ?
Eğlenceli yada faydalı bir program gibi gözüken, ancak maksadı hedef sisteme zarar vermek olan programlardır. Bilmeyen yoktur: eskiden başımızda programlarımızı yokeden Truva Atları vardı şimdi ise aynı işi yapabilen ama uzaktan kontrol edilebilen Truva Atları var. Evet doğru "Uzaktan Kontrol Edilebilen Truva Atları"
Şöyle düşünelim:
Siz internet bağlantısı olan masum bir bilgisayar kullanıcısısınız. Akşamları internete bağlanıp şöyle bir gezintiye çıkıyorsunuz. E-Mektuplarınızı kontrol ediyor, arkadaşlarınızla sohbet ediyorsunuz. Her ne şekilde olursa olsun yukarıda anlatılan Truva Atı sisteminize bulaştığında eğer önleyici programlarınız yoksa, söz konusu Truva Atlarını kontrol eden bir arayüzü ya da programı olan herkes sisteminize girebilir.
Burada Truva Atı, bilgisayarınızı bir tür sunucu haline sokar ve internet üzerinden gelen komutları sizin bilgisayarınızda uygulayıp sonucunu hizmet ettiği karşı tarafa iletir. Eğer dikkatli bir kullanıcı değilseniz tüm bunlardan HABERİNİZ BİLE OLMAZ!
Truva Atına, kontrol programlarıyla gönderilen komutlardan en önemlileri şunlardır:
-Klasör içeriğine bakma, Klasör yaratma/silme
-Dosya arama, dosya silme, dosya içeriğine bakma
-Bilgisayarınızı hizmetçi hale getirme (sabit diskinizde gezinebilir, dosya çekebilir)
-Windows oturumunu kapatma, windowsu kilitleme
-Windows kayıtlarına erişme, kayıt silme, kayıt yaratma
-Sistem bilgisini alma, zuladaki şifreleri alma
-Dosya gönderme, dosya alma
Web Siteleri Aldatıcı Yazılım Kullanarak Web'de Gezinme Alışkanlıklarınızı İzleyebilir Aldatıcı yazılımda, ilk bilgilendirme yapılmadan ve bunu izleyen uygun izinler kullanıcıdan alınmadan bilgisayarda bazı etkinliklerin gerçekleştirilmesini sağlayan programlar vardır. Bu etkinlikler arasında kişisel bilgi toplama, istenmeyen reklamların görüntülenmesi ve tarayıcı (Internet Explorer veya Netscape gibi) ayarlarının değiştirilmesi yer alır. Rahatsız olmanın ötesinde, bilgisayarınızın performansının düşürülmesinden kişisel gizliliğinize saldırıya kadar bir dizi soruna neden olabilir.
Casus yazılım aldatıcı yazılıma bir örnektir. İzniniz olmadan bilgisayarınızdan hakkınızda bilgiler toplar. (Tarayıcınızın, son aşamada da sizin reddetmeyi tercih edebildiğiniz tanımlama bilgilerinden farklıdır.) Dosya paylaşmalı programlardan müzik veya film, bazı ücretsiz oyunlar veya bilinmeyen kaynaktan program yüklerseniz casus yazılımın hedefi olabilirsiniz.
Aldatıcı yazılımın başka bir türü olan izinsiz reklam yazılımı (adware), açılan, rahatsız eden veya saldıran istenmeyen reklam akışını oluşturmak için pervasız reklamcılar tarafından gizlice yüklenmiş olabilir. Bazen o kadar rahatsız edici olabilirler ki, bunlardan kurtulmanın tek yolu bilgisayarı kapatmak olur. Ek olarak, içeriği korkutucu olabilir; çocuklarınız yanlışlıkla yetişkin sitesine girebilir ve uygunsuz görüntülerle karşılaşabilir.
CASUS YAZILIMLARDAN NASIL KORUNURSUNUZ?
Casus yazılım terimini duymuş olabilirsiniz; ancak ne olduğunu biliyor musunuz?
Casus yazılım, size ne yaptığı hakkında bilgi vermeden veya kabul edip etmediğiniz kararını beklemeden sizden kişisel bilgileri alıp toplayan yazılımdır. Tüm casus yazılımlar kötü değildir, örneğin, ücretsiz bir müzik hizmetine kaydolduğunuzda şirket size tanıtım gönderebilir; bu adil bir işlem sayılır. Burada önemli olan, yazılımın ne yaptığı hakkında düzgün bilgilendirilip bilgilendirilmediğiniz ve sizden izin alınıp alınmadığıdır. Tersi durum aldatıcıdır.
Adım 1: Yabancılardan gelen programları yüklemeyin
Aldatıcı yazılımlara karşı en iyi savunma bunları yüklememektir. Yalnızca güvendiğiniz Web sitelerinden yazılım yükleyin.
Ayrıntılı bilgiyi okuyun.Program yüklerken "Kabul" veya "Tamam" seçeneklerini tıklatmadan önce pencerelerdeki iletileri okuduğunuzdan emin olun. Pencerelerden bir an önce kurtulmak için "Evet" veya "kabul ediyorum" seçeneklerini tıklatmayın. Ücretsiz popüler müzik ve film programlarına karşı dikkatli olun. İstatistikler, sistemlerinde aldatıcı programlar olan çoğu kişinin bunları bu programlardan aldığını gösteriyor.
Adım 2: Bilgisayarınızda aldatıcı yazılım işaretleri arayın
Aşağıda, sisteminize bulaşıp bulaşmadıklarını anlamanıza yardımcı olabilecek ipuçları verilmiştir: Internet tarayıcınızı başlattığınızda, daha önce hiç görmediğiniz bir sayfa mı açıyor? Ara'yı seçtiğinizde tanımadığınız bir sayfaya mı gidiyorsunuz?
Sayfalarda, aniden daha önce hiç görmediğiniz sayıda ve yerde reklam mı görüntüleniyor? Bilgisayarınız yavaşladı mı? Kaynak aldatıcı yazılımın etkinliklerinizi izlemesi ve reklam dağıtması bilgisayarınızı yavaşlatabilir; yazılımdaki hatalar da bilgisayarınızın çökmesine neden olabilir.
Adım 3: İstenmeyen yazılımı algılamaya ve kaldırmaya yardımcı olacak araçlar kullanın
Birçok şirket, aldatıcı yazılımlara karşı bilgisayarınızı denetleyen ücretsiz yazılımlar vermektedir. Lavasoft Ad Aware ve Spybot Search & Destroy (S&D) gibi kaldırma araçları aldatıcı yazılımın bilgisayarınıza yüklenip yüklenmediğini saptamanıza ve bunları kaldırmanıza yardımcı olur.
İpucu Saptama ve kaldırma aracınızı güncel tutun; birçok üretici çevrimiçi olduğunuzda bunları otomatik olarak denetleyecek seçenekler sunmaktadır.
Adım 4: Windows'u güncel tutun
Aldatıcı yazılımlara karşı güvenliğinizi sağlamanın son aşaması Windows yazılımınızın her zaman geçerli olduğundan emin olmaktır. Bunu, Windows Update sitesini ziyaret ederek ve buradan Otomatik Güncelleştirmeler'i etkinleştirerek gerçekleştirebilirsiniz.
Sağlam Bir Parola Oluşturun ve Bunu Gizli Tutun Parolanız, tüm e-postanızın, bilgisayarınız veya ağınızın ya da bankanızdaki "Hesabım" gibi genel Web sitelerindeki gizli alanların kapısını kilitleyen anahtardır. Bu nedenle, parola ayarlamanız istendiğinde, başkalarının kolay tahmin edemeyeceği bir parola oluşturun. Eşinizin doğum gününü, telefon numaranızı veya kedinizin adını kullanmayın. Rasgele seçilmiş en az altı (ne kadar uzun olursa o kadar iyi!) büyük ve küçük harf, sayı ve simge kullanın.
KAYNAK: Dosyanın hazırlanmasında bize destek olan Microsoft Türkiye'ye teşekkür ederiz. Daha detaylı bilgi için msn.com.tr Güvenlik sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.
Diğer kaynaklar: Milliyet / Hürriyet / Turk.internet.com / Symantec.com / McAffe.com / kaspersky.com / aydesign.net /
