sensiz olmaz
Kayıtlı Üye
Mustafa Kemalin zafer kazanmış Türk ordusunun Başkomutanı sıfatıyla İzmirde bulunduğu sırada İngiliz Donanma Komutanı Hükümet Konağına gelerek Mustafa Kemali ziyaret etmiş ve Türkiyedeki azınlıkların durumlarından endişe ettiklerini söyleyerek güvence istemiştir. Atatürkün başyaveri Salih Bozok iki komutan arasında geçen diyaloğu şöye anlatıyor:
Hiç kuşkunuz olmasın Amiral! Türkiyedeki tüm insanlar gibi bahsettiğiniz azınlıklarda TBMMnin koruması altındadır. Suç işlemeyenlerkendilerini bu memlekette benim kadar güvende sayabilirler
İngiliz donanma komutanı Suç işleyenler? diye sorunca Mustafa Kemal:
Suç işleyenler sayın Amiraldünyanın heryerinde olduğu gibi ülkemizde de adaletin huzuruna çıkarlar. Suçlu iseler cezalarını elbette çekeceklerdir
Paşa hazretleriYunan ordusundan cesaret alan Rumların bazılarışımarıklıklar yapmış olabilir.Ermeniler içinde aynı şeyi söyleyebilirim.Biliyorsunuzbüyük bir bölümü göçe zorlandı ve gene büyük bir bölümü hayatını kaybetti Bu ruh tedirginliği içinde Türkler de zor günler geçirmiş olabilirler Bunlar fevkalade günlerin olaylarıdır; bağışlanması hor görülmemesi gerekir. Eğer bu kimseler halkın husumetine bırakılacak olurlarsa bütün dünya aleyhinize kıyamet koparır!
Mustafa kemal sözün burasında Komutanın lafını keserek konuşmaya başlar:
Şu efendi devlet rolünü bırakınız Amiral! Milletleri de tehdit etmekden vazgeçiniz. İngiltere ve müttefiklerinin kıyamet koparıp koparmayacağını düşünmem. Bunlar memleketimizin iç işleridir; kimsenin bu işlere karışmasına da müsaade edemem! Majesteleriniz memleketimizin azınlıklarıyla uğraşmaktan vazgeçsinler Kim bize saygı beslemezse bizden saygı beklemeye hakkı olmaz. Şimdi söyleyeceklerinizi dinliyorum
Amiral Rum ve Ermenilerin güven içinde bulundurulmasını sadece rica ettiklerini aksi takdir de (elini limandaki gemilere doğru uzatarak) bu güvenliğini kendilerinin sağlayacağını söyleyerek Atatürkü açıkça tehdit ediyordu.
Arkaladığınız yunan ordusunun denizde yüzen cesetlerini herhalde görmüş olmalısınız!... Türk ordusu güvenliği sağlayacak güçte olduğu gibi limanı boşaltacak güçtedir de. İsterseniz bize ihanet eden azınlıkları geminize doldurabilirsiniz. Donanmanızın en kısa sürede limanı terk etmesini istiyorum!
Amiral İngiltereye savaş mı açıyorsunuz? diye sordu ve Mustafa Kemalde:
Savaş mı? Siz Sevr Antlaşmasının yürürlükte olduğunu mu sanıyorsunuz? Biz onu çoktan yırttık. Karşımda oturuşunuzu sizi konuk saymamıza borçlusunuz. Fakat görüyorum ki nezaketimizi kötüye kullanıyorsunuz. Buna müsaade edemem Gemilerinizi derhal karasularımızdan çekmenizi size ihtar ediyorum.
Başyaver Salih Bozok Atatürkün bu cümleleri üzerine Amiralin odayı Afedersiniz!... diyerek terk ettiğini yazar.
Kaynak: İsmet Bozdağ Atatürkün Başyaveri Salih Bozok Anlatıyor: Latife ve Fikriyeİki Aşk Arasında AtatürkTruva Yayınlarıİstanbul2006s65-69