OVÜLASYON (YUMURTLAMA) TESPİTİ
Ovülasyon (yumurtlama) gebe kalmadaki en önemli faktörlerden birisidir. (bir kadındaki iki yumurtalıktan birindeki follikülden bir yumurta salınması)Döllenmenin gerçekleşmesi için partnerler arasındaki cinsel ilişkinin zamanlaması büyük önem taşıyor.Yumurtanın ömrü sadece 24 saat tir.Spermin kadın vücudunda canlı kalabildiği süre ise en fazla 3-4 gündür. Yumurtlama döneminde yumurta bir fallop tüpü tarafından alınır ve rahime doğru ilerlemeye başlar. Gebeliğin oluşması için erkek, spermini yumurtlama zamanına yakın dönemde kadının vajinasına boşaltmalıdır.
Döllenen yumurta tüpte birkaç gün kalır ve sonra rahime doğru ilerleyip büyüyüp olgunlaşacağı endometriyuma (rahimin iç tabakası) yerleşir. Eğer her şey yolunda giderse yaklaşık dokuz ay sonra bebek dünyaya gelir.
Yumurtlamanın nasıl gerçekleştiğini aşağıdaki fotoğraflardan görebilirsiniz
Ovulasyonun tespitinde LH ölçümü ve test kitlerinin önemi nedir?
Yumurtlama kandaki luteinizan hormon (LH) dalgalanmasıyla tetiklenir Beklenen yumurtlama gününün en önemli göstergeci LH eğrisinin başlangıcının saptanmasıdır. LH eğrisi başladıktan 34-36 saat sonra ve pik yaptığından 10.saat sonra yumurtlama olur.Eğer yumurta döllenir ve endometriyuma yerleşirse, gebelik meydana gelir. Eğer gebelik olmazsa gebelik gelişimi için hazırlanan endometriyal tabaka adet kanı şeklinde atılır.
Günümüzde hazır üretilen ve tükürük, kan, idrar yolu ile LH yükselmesini tespit eden hazır kitler bulunmaktadır.Testin pozitif şekilde sonuçlanması anne adayının yumurtlama döneminin içinde olduğunu gösterir.Bu kitlerin kullanımı hem pratik, hem de sürekli temini mümkün ve kolaydır.
Luteinizan Hormon (LH) Seviyesinin Ölçümü İçin İdrar Test Kitleri:
Eczanelerde çeşitli yumurtlamayı tespit edecek testler satılmaktadır. Bu kitlerde idrardaki LH seviyesi değişikliklerini gösteren test çubukları kullanılmaktadır. LH dalgası oluştuğunda yumurtlama genellikle 12 ila 36. saatler arasında gerçekleşmektedir. İdrar testine genellikle beklenen yumurtlama gününden iki gün önce başlanır. 28 günde bir adet gören kadınlarda yumurtlama 13 ila 15. günler arasında olmaktadır. Adetleri düzensiz olan kadınlarda idrar testi en erken ve en geç olası yumurtlama günlerine bağlı olarak zamanlanmalıdır. Eğer 27-34 günde bir adet görülüyorsa, yumurtlama genellikle 13 ila 20. gün arasında olur. Bu nedenle teste 11. gün başlanmalı ve yumurtlama belirlenene kadar veya 20. güne kadar devam edilmelidir. 5 günlük testle yumurtlamayı belirleme şansı % 80, 10 günlük testle % 95 tir. Yumurtlama belirlendiğinde teste devam etmeye gerek yoktur. Bazen yumurtlama meydana gelmeyebilir. Eğer birbirini takip eden iki veya daha fazla adet periyodu boyunca yumurtlama tespit edilmezse, bir yumurtlama problemi mevcut olabilir.
Transvajinal Ultrason:
Vajinaya yerleştirilen bir probla yapılan ağrısız bir işlemdir. Folliküler gelişim ultrasonla ölçülebilmektedir. Yumurtlamadan önce follikül ince duvarlı ve sıvı ile doludur. Follikülün içindeki yumurta geliştikçe follikül büyüklüğü artmaktadır. Yumurtlama genellikle follikül yaklaşık 1,8-2,5 cm ye ulaştığında meydana gelmektedir. Ultrason, ilişki veya aşılama zamanını belirlemek için faydalı olabilmektedir.
Endometriyal Biyopsi:
Endometriyal biyopsi bazen yumurtlamanın olup olmadığını ve endometriyumun yeterli bir şekilde progesteronla uyarılıp uyarılmadığını belirlemek için kullanılmaktadır. Doğal bir ovaryan hormon olan progesteron endometriyumun embriyo için hazırlanmasına yardımcı olmaktadır. Bu prosedürde rahim boşluğunun içinden küçük bir miktar endometriyal doku alınır ve mikroskop altında incelenir. Bu test beklenen adet başlamadan hemen önce yapılır. Endometriyal biyopsiyi değerlendirmek için hekimin biyopsiden sonra adet başlangıç gününü bilmesi gerekecektir.
Hormon Seviyelerinin Ölçümü İçin Kan Testleri:
Progesteron ölçümü için kan testi beklenen bir sonraki adet başlangıcından yaklaşık bir hafta önce yapılabilmektedir.Kandaki yükselmiş progesteron seviyesi genellikle yumurtlama ile birlikte görülmektedir. LH dalgası yumurtlamadan hemen önce oluşmaktadır. Kandaki veya idrardaki LH seviyesi follikülün ne zaman olgunlaşacağını ve yumurtlama için ne zaman hazır olacağını tespit etmek için ölçülebilmektedir. Östrojen, gelişen follikül tarafından salgılanmakta ve yumurtlamadan önce hızlıca yükselmektedir. Yumurtlama ilaçlarla sağlanıyorsa folliküler gelişimi belirlemek için sık sık östrojen seviyesinin ölçülmesi gerekebilmektedir.
Ovülasyon (yumurtlama) gebe kalmadaki en önemli faktörlerden birisidir. (bir kadındaki iki yumurtalıktan birindeki follikülden bir yumurta salınması)Döllenmenin gerçekleşmesi için partnerler arasındaki cinsel ilişkinin zamanlaması büyük önem taşıyor.Yumurtanın ömrü sadece 24 saat tir.Spermin kadın vücudunda canlı kalabildiği süre ise en fazla 3-4 gündür. Yumurtlama döneminde yumurta bir fallop tüpü tarafından alınır ve rahime doğru ilerlemeye başlar. Gebeliğin oluşması için erkek, spermini yumurtlama zamanına yakın dönemde kadının vajinasına boşaltmalıdır.
Döllenen yumurta tüpte birkaç gün kalır ve sonra rahime doğru ilerleyip büyüyüp olgunlaşacağı endometriyuma (rahimin iç tabakası) yerleşir. Eğer her şey yolunda giderse yaklaşık dokuz ay sonra bebek dünyaya gelir.
Yumurtlamanın nasıl gerçekleştiğini aşağıdaki fotoğraflardan görebilirsiniz
Ovulasyonun tespitinde LH ölçümü ve test kitlerinin önemi nedir?
Yumurtlama kandaki luteinizan hormon (LH) dalgalanmasıyla tetiklenir Beklenen yumurtlama gününün en önemli göstergeci LH eğrisinin başlangıcının saptanmasıdır. LH eğrisi başladıktan 34-36 saat sonra ve pik yaptığından 10.saat sonra yumurtlama olur.Eğer yumurta döllenir ve endometriyuma yerleşirse, gebelik meydana gelir. Eğer gebelik olmazsa gebelik gelişimi için hazırlanan endometriyal tabaka adet kanı şeklinde atılır.
Günümüzde hazır üretilen ve tükürük, kan, idrar yolu ile LH yükselmesini tespit eden hazır kitler bulunmaktadır.Testin pozitif şekilde sonuçlanması anne adayının yumurtlama döneminin içinde olduğunu gösterir.Bu kitlerin kullanımı hem pratik, hem de sürekli temini mümkün ve kolaydır.
Luteinizan Hormon (LH) Seviyesinin Ölçümü İçin İdrar Test Kitleri:
Eczanelerde çeşitli yumurtlamayı tespit edecek testler satılmaktadır. Bu kitlerde idrardaki LH seviyesi değişikliklerini gösteren test çubukları kullanılmaktadır. LH dalgası oluştuğunda yumurtlama genellikle 12 ila 36. saatler arasında gerçekleşmektedir. İdrar testine genellikle beklenen yumurtlama gününden iki gün önce başlanır. 28 günde bir adet gören kadınlarda yumurtlama 13 ila 15. günler arasında olmaktadır. Adetleri düzensiz olan kadınlarda idrar testi en erken ve en geç olası yumurtlama günlerine bağlı olarak zamanlanmalıdır. Eğer 27-34 günde bir adet görülüyorsa, yumurtlama genellikle 13 ila 20. gün arasında olur. Bu nedenle teste 11. gün başlanmalı ve yumurtlama belirlenene kadar veya 20. güne kadar devam edilmelidir. 5 günlük testle yumurtlamayı belirleme şansı % 80, 10 günlük testle % 95 tir. Yumurtlama belirlendiğinde teste devam etmeye gerek yoktur. Bazen yumurtlama meydana gelmeyebilir. Eğer birbirini takip eden iki veya daha fazla adet periyodu boyunca yumurtlama tespit edilmezse, bir yumurtlama problemi mevcut olabilir.
Transvajinal Ultrason:
Vajinaya yerleştirilen bir probla yapılan ağrısız bir işlemdir. Folliküler gelişim ultrasonla ölçülebilmektedir. Yumurtlamadan önce follikül ince duvarlı ve sıvı ile doludur. Follikülün içindeki yumurta geliştikçe follikül büyüklüğü artmaktadır. Yumurtlama genellikle follikül yaklaşık 1,8-2,5 cm ye ulaştığında meydana gelmektedir. Ultrason, ilişki veya aşılama zamanını belirlemek için faydalı olabilmektedir.
Endometriyal Biyopsi:
Endometriyal biyopsi bazen yumurtlamanın olup olmadığını ve endometriyumun yeterli bir şekilde progesteronla uyarılıp uyarılmadığını belirlemek için kullanılmaktadır. Doğal bir ovaryan hormon olan progesteron endometriyumun embriyo için hazırlanmasına yardımcı olmaktadır. Bu prosedürde rahim boşluğunun içinden küçük bir miktar endometriyal doku alınır ve mikroskop altında incelenir. Bu test beklenen adet başlamadan hemen önce yapılır. Endometriyal biyopsiyi değerlendirmek için hekimin biyopsiden sonra adet başlangıç gününü bilmesi gerekecektir.
Hormon Seviyelerinin Ölçümü İçin Kan Testleri:
Progesteron ölçümü için kan testi beklenen bir sonraki adet başlangıcından yaklaşık bir hafta önce yapılabilmektedir.Kandaki yükselmiş progesteron seviyesi genellikle yumurtlama ile birlikte görülmektedir. LH dalgası yumurtlamadan hemen önce oluşmaktadır. Kandaki veya idrardaki LH seviyesi follikülün ne zaman olgunlaşacağını ve yumurtlama için ne zaman hazır olacağını tespit etmek için ölçülebilmektedir. Östrojen, gelişen follikül tarafından salgılanmakta ve yumurtlamadan önce hızlıca yükselmektedir. Yumurtlama ilaçlarla sağlanıyorsa folliküler gelişimi belirlemek için sık sık östrojen seviyesinin ölçülmesi gerekebilmektedir.