AySe^^
Bayan Üye
Yumurtalık Dondurulması
Dr.Senai Aksoy
Kanser tedavilerinde kullanılan ilaçlar hızlı gelişen her türlü hücrenin gelişimini durdurararak ve bu hücreleri tahrip ederek kanser hücreleri üzerinde etkilerini göstermektedir. Bu ilaçların sağlıklı veya kanserli hücreleri ayırmak gibi bir yeteneği olmadığından organizmadaki gelişimine devam eden diğer sağlıklı hücreleri de etkilemektedir. Kanser tedavileri esnasında saç dökülmeleri veya kan hücrelerindeki azalmalar bu mekanizma ile açıklanmaktadır. Gelişimine devam eden hücrelerden olan üreme hücreleri de ilaçlardan etkilenmekte ve tedavi sonrasında kısırlık ve erken menopoz görülebilmektedir. Erkek hastalarda sperm dondurma işlemi uzun yıllardır başarılı bir şekilde uygulandığından sperm hücreleri dondurmak ve gerektiğinde çözerek kullanmak kolayca mümkün olmaktadır. Ancak kadınlarda yumurtaların dondurulma işlemi henüz spermlerin dondurulması gibi kolay ve başarılı bir şekilde yapılamamaktadır. Olgun haldeyken insan vücudundaki en büyük hücre olan yumurta hücresinin dondurulması ve daha sonradan çözülerek kullanılma işlemi esnasında hücrenin hasar görme olasılığı yüksektir. Bu nedenle dondurma işleminin fazla sayıda yumurta üzerinde yapılması gerekmekte böylece döllenme için kullanılacak sağlam yumurta elde etme olasılığı artırılmaya çalışılmaktadır. Kadınların her ay bir yumurta üretmeleri çok sayıda yumurta elde etmek için yumurtalıkların uyarılması zorunluluğunu getirmektedir. Kanser tedavisinin acil olmadığı durumlarda uygulanan bu yöntemle elde edilmiş bir kaç gebelik bildirilmiştir (Porcu., 1997; 1998 ; 2001; Antinori, 1998 ; Borini, 1998; Polak de Fried, 1998 ; Winslow, 2001) . Ancak tedavinin derhal başlaması gereken durumlarda kadının yumurtalık (over) dokusunun tamamının dondurulması ve bu dokunun daha sonra kadına transplante edilmesi ile yumurta elde edilmesi uzun zamandır çekici bir fikir olarak gündeme gelmektedir (Bahadur ve Steele, 1996; Meirow, 2000; Oktay ve Karlikaya, 2000; Gelety, 2001; Poirot, 2002).
Hayvanlarda yumurtalık dokusunun dondurulması ve bu dokunun çözüldükten sonra hayvanın kendisine aktarılması ile elde edilen gebelikler 1950li yıllardan beri bildirilmektedir. Özellikle koyun ve ineklerde elde edilen başarılı sonuçlar bu işlemin insan dokuları ile de yapılabileceği fikrini doğurmuştur. İlk olarak insan dokusunun aynı hayvanlarda uygulanan yöntemle dondurulup çözülmesi ile bazı yumurta hücrelerinin bu işleme dayanabildiği mikroskop altında gözlenmiş, daha sonra bu çözülen dokuların bağışıklık sistemi köreltilmiş hayvanlara aktarıldığında bu dokuda canlılığını yitirmemiş yumurtaların gelişimlerine devam ettiği görülmesi bu konudaki ümitleri güçlendirmiştir(Oktay, 2000). Ancak bu dokuda bulunan yumurta hücrelerinin çoğunun işleme bağlı olarak tahrib olması işlemde kullanılan yöntemin halen gelişmeye ihtiyacı olduğunu göstermektedir (Kim, 2000; Nisolle, 2000).
Çok yakın bir zamanda dondurulup daha sonradan çözülen yumurtalık dokusunun hastanın kendi önkol derisi altına aktarılması ve bu dokunun ilaçlarla uyarılması sonucunda olgun yumurta elde edilebilmiş ve bu yumurtalar başarıyla döllenmiştir(Oktay ve Karlikaya, 2000; Radford, 2001). Bu yöntemle henüz gebelik elde edilememesine rağmen bu tekniğin yakın bir zamanda insanlığın hizmetine girebileceğini göstermektedir.
Dr.Senai Aksoy
Kanser tedavilerinde kullanılan ilaçlar hızlı gelişen her türlü hücrenin gelişimini durdurararak ve bu hücreleri tahrip ederek kanser hücreleri üzerinde etkilerini göstermektedir. Bu ilaçların sağlıklı veya kanserli hücreleri ayırmak gibi bir yeteneği olmadığından organizmadaki gelişimine devam eden diğer sağlıklı hücreleri de etkilemektedir. Kanser tedavileri esnasında saç dökülmeleri veya kan hücrelerindeki azalmalar bu mekanizma ile açıklanmaktadır. Gelişimine devam eden hücrelerden olan üreme hücreleri de ilaçlardan etkilenmekte ve tedavi sonrasında kısırlık ve erken menopoz görülebilmektedir. Erkek hastalarda sperm dondurma işlemi uzun yıllardır başarılı bir şekilde uygulandığından sperm hücreleri dondurmak ve gerektiğinde çözerek kullanmak kolayca mümkün olmaktadır. Ancak kadınlarda yumurtaların dondurulma işlemi henüz spermlerin dondurulması gibi kolay ve başarılı bir şekilde yapılamamaktadır. Olgun haldeyken insan vücudundaki en büyük hücre olan yumurta hücresinin dondurulması ve daha sonradan çözülerek kullanılma işlemi esnasında hücrenin hasar görme olasılığı yüksektir. Bu nedenle dondurma işleminin fazla sayıda yumurta üzerinde yapılması gerekmekte böylece döllenme için kullanılacak sağlam yumurta elde etme olasılığı artırılmaya çalışılmaktadır. Kadınların her ay bir yumurta üretmeleri çok sayıda yumurta elde etmek için yumurtalıkların uyarılması zorunluluğunu getirmektedir. Kanser tedavisinin acil olmadığı durumlarda uygulanan bu yöntemle elde edilmiş bir kaç gebelik bildirilmiştir (Porcu., 1997; 1998 ; 2001; Antinori, 1998 ; Borini, 1998; Polak de Fried, 1998 ; Winslow, 2001) . Ancak tedavinin derhal başlaması gereken durumlarda kadının yumurtalık (over) dokusunun tamamının dondurulması ve bu dokunun daha sonra kadına transplante edilmesi ile yumurta elde edilmesi uzun zamandır çekici bir fikir olarak gündeme gelmektedir (Bahadur ve Steele, 1996; Meirow, 2000; Oktay ve Karlikaya, 2000; Gelety, 2001; Poirot, 2002).
Hayvanlarda yumurtalık dokusunun dondurulması ve bu dokunun çözüldükten sonra hayvanın kendisine aktarılması ile elde edilen gebelikler 1950li yıllardan beri bildirilmektedir. Özellikle koyun ve ineklerde elde edilen başarılı sonuçlar bu işlemin insan dokuları ile de yapılabileceği fikrini doğurmuştur. İlk olarak insan dokusunun aynı hayvanlarda uygulanan yöntemle dondurulup çözülmesi ile bazı yumurta hücrelerinin bu işleme dayanabildiği mikroskop altında gözlenmiş, daha sonra bu çözülen dokuların bağışıklık sistemi köreltilmiş hayvanlara aktarıldığında bu dokuda canlılığını yitirmemiş yumurtaların gelişimlerine devam ettiği görülmesi bu konudaki ümitleri güçlendirmiştir(Oktay, 2000). Ancak bu dokuda bulunan yumurta hücrelerinin çoğunun işleme bağlı olarak tahrib olması işlemde kullanılan yöntemin halen gelişmeye ihtiyacı olduğunu göstermektedir (Kim, 2000; Nisolle, 2000).
Çok yakın bir zamanda dondurulup daha sonradan çözülen yumurtalık dokusunun hastanın kendi önkol derisi altına aktarılması ve bu dokunun ilaçlarla uyarılması sonucunda olgun yumurta elde edilebilmiş ve bu yumurtalar başarıyla döllenmiştir(Oktay ve Karlikaya, 2000; Radford, 2001). Bu yöntemle henüz gebelik elde edilememesine rağmen bu tekniğin yakın bir zamanda insanlığın hizmetine girebileceğini göstermektedir.