Sosyal Güvenlik yasası Mecliste kabul edildi. Cumhurbaşkanı tarafindan imzalanan yeni yasa,
8 Mayıs 2008 tarihinde de Resmi Gazetede yayınlanarak, uygulamaya girdi.
Gazetemizin Emeklilik Danismani Dogan Pürsün'ün derlemesi söyle:
GÜNDE 3.5 DOLARA İLE BORÇLANMA SONA ERDİ
Soru: Dövizle borçlanıp emekli olmak için başvurursam dolar olarak mı ytl olarak mı borçlanacağım, eski yasa uygulamadan kaldırıldı mı?
Cevap: Yurtdışında yaşayanların Türkiye'de dövizle borçlanmasında yeni bir döneme girildi. Yeni yasaya göre artık günde 3.5 Dolar ödeyerek borçlanma sona erdi. 8 Mayıs 2008 tarihinde itibaren yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, yeni yasaya göre borçlanabilecekler. Artık günlük 3,5 Dolardan borçlanma kalktı. Dövizle borçlanıp emeklilik Türkiye'de uygulanan sisteme göre ve sizin istediğiniz emekli aylığına göre hesaplananacak yani kendiniz belirleyebileceksiniz. Buna göre, yüksekten borçlanma yaparsanız, emekli aylığınız yüksek olacaktır.
608 YTLDEN 3954 YTL'YE KADAR
EMEKLİ AYLIĞINIZI KENDİNİZ SEÇEBİLECEKSİNİZ
Soru: Dövizle borçlanmada yapacağım ödeme nasıl hesaplanacak?
Cevap: Yeni dövizle borçlanma yasasına ile tek tip emekli aylığı da kaldırıldı. Yeni sistemde Türkiye'de halen uygulanmakta olan sistem geçerli olacak. Buna göre enaz emekli aylığı olan asgari 608,40 YTL'den en yüksek emekli aylığı olan 3.954,60 YTLye kadar borçlanıp emekli aylığı almak imkanı yaratılmıştır.
YENİ SİSTEM NASIL İŞLEYECEK
Soru: Uygulama nasıl olacak?
Cevap: Yurtdışında çalışanlar, işadamları ve ev kadınları dövizle borçlanıp emekli olmak için başvurularında nekadar emekli aylığı almak istediklerine kendileri karar verecekler. 608,40 YTL ile 3.954,40 YTL arasında seçim yapacaklardır. Bunun için seçilecek emekli aylığının her ay (30 gün) yüzde 32sini YTL karşılığı olarak ödeyeceklerdir.
TÜRK VATANDAŞLARI VE ÇİFTE VATANDAŞLAR BORÇLANABİLECEK Mİ?
Soru: Yeni yasa ile Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanlara dövizle borçlanıp emeklilik hakkı sağlanıyor mu?
Cevap: Yeni yasaya göre de yurtdışından dövizle borçlanıp emeklilik hakkından sadece Türk vatandaşları ve çifte vatandaşlar yararlanacaktır. Türk vatandaşlığını kaybedip sadece Mavi Kart sahibi olanlara ne yazık ki borçlanarak emeklilik imkanı bulunmamaktadır.
TÜRK VATANDAŞI OLARAK GEÇEN SÜRELER BORÇLANILMAKTA
Soru: Yurtdışında hangi süreleri borçlanıp emekli olmak hakkı vardır?
Cevap: Türk vatandaşları yurtdışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri borçlanmada dikkate alınacak. İşsahipleri yurtdışında işsahibi olarak geçen süreleri, ev kadınları yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, borçlanacaklar. Türk vatandaşlığında geçmeyen süreler için borçlanma yapılamayacak.
BORÇLANMA BAŞVURUSUNDAN SONRA ÜÇ AY İÇİNDE ÖDEME GEREKECEK
Soru: Borçlanma için başvurduktan sonra ödeme ne kadar zaman içinde yapılacak?
Cevap: Yeni yasayla, 8 Mayıs 2008 tarihinden sonra dövizle borçlanıp emekli olma başvurusu yapanların borçlarını üç ay içinde ödemeleri gerekecektir. Üç ayda içinde ödeme yapamayanlar, emekli olmak içinden yeniden başvurmak zorunda kalacaklardır. Eski yasaya göre yurtdışı borçlanması yapmak isteyenlerin ödeme yapmaları için herhangi bir süre yoktu. Yurtdışı sürelerini borçlanmak için başvuranların çıkarılan borcu, diledikleri zaman ödeme hakkı bulunmaktaydı.
Yeni yasaya göre, borçlanmaya ilişkin kurumca tahakkuk ettirilen borç tutarının, tebliş edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Tahakkuk ettirilen prim borcunu tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödemeyenler için yeniden başvuru şartı aranacaktır.
SİGORTALILIK HİZMETİNİN BAŞLANGICI NASIL TESPİT EDİLECEK?
Soru: Sigortalılık başlama tarihi nasıl ortaya çıkarılacak?
Cevap: Yurtdışına gitmeden önce Türkiye'de sigortalı hizmeti bulunuyor ise bu tarih, sigortalılık başlama tarihi sayılacak. Yurtdışına gitmeden önce Türkiye'de sigortalı hizmeti bulunmuyor ise yurtdışında ilk defa sigortalı olduğu tarihi, borçlanma tutarı kadar geriye götürülecektir.
SOYDAŞLARA DA EMEKLİLİK YOLU AÇILDI
Soru: Bulgaristandan Türkiye'ye göçedenler de dövizle borçlanıp emekli olabilecekmi?
Cevap: Bulgaristandan zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye'ye yerleşen Türk vatandaşları, yani Bulgaristanlı soydaşlarımız da yurtdışı çalışma sürelerini dövizle borçlanarak emeklilik hakkından yararlanacaklardır.
ASKERLİK SÜRELERİNİN BORÇLANILMASI İÇİN DAHA YÜKSEK ÖDEME YAPILACAK
Soru: Türkiye'deki askerlik süresi borçlanması devam ediyormu?
Cevap: Türkiye'de askerlik sürelerinin borçlanma hakkı devam etmektedir. Bugüne kadar Türkiye'de asgari aylık ücretin si kadar ödeme yapılmakta idi. Bundan böyle borçlanma miktarı en az aylık asgari ücretin 2sine yükseltirdi.
EMEKLİ AYLIKLARI HANGİ DURUMLARDA KESİLECEK
Soru: Emekli aylıkları hangi durumlarda kesilecek?
Cevap: Yurtdışı borçlanmasından yararlanmak suretiyle aylık başlananlardan tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta veya sosyal yardım ödeneği alanlar ile Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilecektir.
Yurtiçinde veya yurtdışında çalışması sona erenlerin veya ikamete dayalı bir ödenek alanlardan ödenekleri sona erenlerin, yazılı talepte bulunmaları halinde, talep tarihini izleyen aybaşından itibaren aylıkları tekrar ödenmeye başlanacaktır.
DÖVİZLE BORÇLANIP EMEKLİ OLANLARA
PRİM ÖDEYEREK ÇALIŞMA HAKKI TANINMIYOR
Soru: Yeni yasa ile Türkiye'de olduğu gibi dövizle borçlanıp emekli olanlara, tekrar çalışma hakkı sağlanıyor mu?
Cevap: Yurtdışı borçlanması yapanlar Türkiye'de emekli olanlar gibi çalışma hakkına sahip bulunmuyorlar. Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanlar, Türkiye'deki emekliler gibi hem emekli aylıklarını alıp hem de sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışamayacaklar.
8 Mayıs 2008 tarihinde de Resmi Gazetede yayınlanarak, uygulamaya girdi.
Gazetemizin Emeklilik Danismani Dogan Pürsün'ün derlemesi söyle:
GÜNDE 3.5 DOLARA İLE BORÇLANMA SONA ERDİ
Soru: Dövizle borçlanıp emekli olmak için başvurursam dolar olarak mı ytl olarak mı borçlanacağım, eski yasa uygulamadan kaldırıldı mı?
Cevap: Yurtdışında yaşayanların Türkiye'de dövizle borçlanmasında yeni bir döneme girildi. Yeni yasaya göre artık günde 3.5 Dolar ödeyerek borçlanma sona erdi. 8 Mayıs 2008 tarihinde itibaren yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, yeni yasaya göre borçlanabilecekler. Artık günlük 3,5 Dolardan borçlanma kalktı. Dövizle borçlanıp emeklilik Türkiye'de uygulanan sisteme göre ve sizin istediğiniz emekli aylığına göre hesaplananacak yani kendiniz belirleyebileceksiniz. Buna göre, yüksekten borçlanma yaparsanız, emekli aylığınız yüksek olacaktır.
608 YTLDEN 3954 YTL'YE KADAR
EMEKLİ AYLIĞINIZI KENDİNİZ SEÇEBİLECEKSİNİZ
Soru: Dövizle borçlanmada yapacağım ödeme nasıl hesaplanacak?
Cevap: Yeni dövizle borçlanma yasasına ile tek tip emekli aylığı da kaldırıldı. Yeni sistemde Türkiye'de halen uygulanmakta olan sistem geçerli olacak. Buna göre enaz emekli aylığı olan asgari 608,40 YTL'den en yüksek emekli aylığı olan 3.954,60 YTLye kadar borçlanıp emekli aylığı almak imkanı yaratılmıştır.
YENİ SİSTEM NASIL İŞLEYECEK
Soru: Uygulama nasıl olacak?
Cevap: Yurtdışında çalışanlar, işadamları ve ev kadınları dövizle borçlanıp emekli olmak için başvurularında nekadar emekli aylığı almak istediklerine kendileri karar verecekler. 608,40 YTL ile 3.954,40 YTL arasında seçim yapacaklardır. Bunun için seçilecek emekli aylığının her ay (30 gün) yüzde 32sini YTL karşılığı olarak ödeyeceklerdir.
TÜRK VATANDAŞLARI VE ÇİFTE VATANDAŞLAR BORÇLANABİLECEK Mİ?
Soru: Yeni yasa ile Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanlara dövizle borçlanıp emeklilik hakkı sağlanıyor mu?
Cevap: Yeni yasaya göre de yurtdışından dövizle borçlanıp emeklilik hakkından sadece Türk vatandaşları ve çifte vatandaşlar yararlanacaktır. Türk vatandaşlığını kaybedip sadece Mavi Kart sahibi olanlara ne yazık ki borçlanarak emeklilik imkanı bulunmamaktadır.
TÜRK VATANDAŞI OLARAK GEÇEN SÜRELER BORÇLANILMAKTA
Soru: Yurtdışında hangi süreleri borçlanıp emekli olmak hakkı vardır?
Cevap: Türk vatandaşları yurtdışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri borçlanmada dikkate alınacak. İşsahipleri yurtdışında işsahibi olarak geçen süreleri, ev kadınları yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, borçlanacaklar. Türk vatandaşlığında geçmeyen süreler için borçlanma yapılamayacak.
BORÇLANMA BAŞVURUSUNDAN SONRA ÜÇ AY İÇİNDE ÖDEME GEREKECEK
Soru: Borçlanma için başvurduktan sonra ödeme ne kadar zaman içinde yapılacak?
Cevap: Yeni yasayla, 8 Mayıs 2008 tarihinden sonra dövizle borçlanıp emekli olma başvurusu yapanların borçlarını üç ay içinde ödemeleri gerekecektir. Üç ayda içinde ödeme yapamayanlar, emekli olmak içinden yeniden başvurmak zorunda kalacaklardır. Eski yasaya göre yurtdışı borçlanması yapmak isteyenlerin ödeme yapmaları için herhangi bir süre yoktu. Yurtdışı sürelerini borçlanmak için başvuranların çıkarılan borcu, diledikleri zaman ödeme hakkı bulunmaktaydı.
Yeni yasaya göre, borçlanmaya ilişkin kurumca tahakkuk ettirilen borç tutarının, tebliş edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Tahakkuk ettirilen prim borcunu tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödemeyenler için yeniden başvuru şartı aranacaktır.
SİGORTALILIK HİZMETİNİN BAŞLANGICI NASIL TESPİT EDİLECEK?
Soru: Sigortalılık başlama tarihi nasıl ortaya çıkarılacak?
Cevap: Yurtdışına gitmeden önce Türkiye'de sigortalı hizmeti bulunuyor ise bu tarih, sigortalılık başlama tarihi sayılacak. Yurtdışına gitmeden önce Türkiye'de sigortalı hizmeti bulunmuyor ise yurtdışında ilk defa sigortalı olduğu tarihi, borçlanma tutarı kadar geriye götürülecektir.
SOYDAŞLARA DA EMEKLİLİK YOLU AÇILDI
Soru: Bulgaristandan Türkiye'ye göçedenler de dövizle borçlanıp emekli olabilecekmi?
Cevap: Bulgaristandan zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye'ye yerleşen Türk vatandaşları, yani Bulgaristanlı soydaşlarımız da yurtdışı çalışma sürelerini dövizle borçlanarak emeklilik hakkından yararlanacaklardır.
ASKERLİK SÜRELERİNİN BORÇLANILMASI İÇİN DAHA YÜKSEK ÖDEME YAPILACAK
Soru: Türkiye'deki askerlik süresi borçlanması devam ediyormu?
Cevap: Türkiye'de askerlik sürelerinin borçlanma hakkı devam etmektedir. Bugüne kadar Türkiye'de asgari aylık ücretin si kadar ödeme yapılmakta idi. Bundan böyle borçlanma miktarı en az aylık asgari ücretin 2sine yükseltirdi.
EMEKLİ AYLIKLARI HANGİ DURUMLARDA KESİLECEK
Soru: Emekli aylıkları hangi durumlarda kesilecek?
Cevap: Yurtdışı borçlanmasından yararlanmak suretiyle aylık başlananlardan tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta veya sosyal yardım ödeneği alanlar ile Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilecektir.
Yurtiçinde veya yurtdışında çalışması sona erenlerin veya ikamete dayalı bir ödenek alanlardan ödenekleri sona erenlerin, yazılı talepte bulunmaları halinde, talep tarihini izleyen aybaşından itibaren aylıkları tekrar ödenmeye başlanacaktır.
DÖVİZLE BORÇLANIP EMEKLİ OLANLARA
PRİM ÖDEYEREK ÇALIŞMA HAKKI TANINMIYOR
Soru: Yeni yasa ile Türkiye'de olduğu gibi dövizle borçlanıp emekli olanlara, tekrar çalışma hakkı sağlanıyor mu?
Cevap: Yurtdışı borçlanması yapanlar Türkiye'de emekli olanlar gibi çalışma hakkına sahip bulunmuyorlar. Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanlar, Türkiye'deki emekliler gibi hem emekli aylıklarını alıp hem de sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışamayacaklar.