LoKuMuM<3
Bayan Üye
Yarasaların gece karanlığında ses dalgalarını kullanarak yön bulmalarını sağlayan mükemmel bir sonar sistemine sahip olduğu uzun zamandır biliniyordu. Ancak bilim adamları son olarak yarasanın yön bulma sisteminin sadece ses dalgalarını yayan ve yansıyan dalgaları algılayan harika bir yapıdan ibaret olmadığını keşfettiler. Yarasalar yön bulmak için aynı zamanda hassas algılayıcılar kullanıyorlardı.
Yarasalar Nasıl Yön Bulur?
Bilim adamları yaptıkları araştırmalar sonucunda yarasaların karanlıkta dahi kusursuz işleyen yön bulma yeteneğinin yalnızca sahip olduğu sonar sisteme bağlı olduğunu düşünüyorlardı. Oysa yapılan son çalışmalar da göstermiştir ki; yarasaların yön bulma sistemini destekleyen çok sayıda hassas algılayıcıları da bulunmaktadır.
Yetenekli Merkel Hücreleri
Yarasanın derisinin üst kısmında küçük tepecikler oluşturan tüylü Merkel hücreleri
Zook
Merkel hücrelerinin işlevini anlamak için
bir yarasanın kanatlarındaki tüyleri bir krem ile dökmeyi başardı. Sonra da hayvanı serbest bırakarak uçuşundaki değişiklikleri gözlemledi.
Sonuç oldukça dikkat çekiciydi: Normalde oldukça rahat bir şekilde uçan yarasa
tüyleri alındığında irtifasını korumada güçlüklerle karşılaştı.
Algılayıcı görevi görüyor. Yarasaların sahip olduğu bu algılayıcılar hava akımlarının yarattığı değişimlere karşı oldukça hassaslar. Bunu ilk ortaya koyan kişi ise Amerika'daki Ohio Üniversitesi'nde nörobiyolog olan John Zook olmuştur.
Merkel Hücrelerinin Yarasalar İcin Önemi Nedir?
Merkel hücreleri uçuş sırasında yarasanın kanadının üzerinden geçen havaya karşı son derece duyarlıdır. Uçuş sırasında oluşan türbülanslar (Rüzgarın beklenen hızından farklı bir biçimde ve beklenmeyen yönlerden gelen şiddetli hava akımı) tüycükleri uyarır. Tüycüklerdeki bu uyarılar ise
uçuş sırasında kanat pozisyonu ya da kıvrımları doğru hale getirerek yarasanın aerodinamik açıdan doğru bir pozisyon almasında kullanılır. Yarasa böylece havada hız kaybedip bocalamaktan kurtulmuş olur.
Her Algılayıcı Hücrenin İşlevi Aynı mıdır?
Zook yaptığı deneylerde kanat üzerinde farklı bölgelerdeki tüylerin farklı görevler üstlendiklerini de tespit etti: Kanatların uç kısımlarındaki tüyler
yarasanın uçuş dengesini kontrol altında tutmasını sağlıyor. Bu tüyler döküldüğünde uçuş sırasında hayvan sürekli yukarıya doğru ilerleme eğilimi gösteriyor.
Kanatların zara benzeyen kısımlarındaki algılayıcı hücreler ise farklı işlevlere sahip. Zook yaptığı bir deneyde bu algılayıcıların avlanma sırasında özel bir görev üslendiklerini doğrudan gözlemledi: Kanat gerildiğinde buralardaki algılayıcılar hemen sinirsel bir tepki veriyorlar. Yarasa gerilmeye duyarlı hücrelerin bulunduğu bu alanları daha çok avını yakaladığında kullanıyor.
Sonar Sistemi Nasıl Çalışıyor?
Yarasa
etrafındaki cisimleri algılamak için
yüksek titreşimli ses dalgaları yayar. İnsanlar tarafından duyulamayan bu dalgaların yankıları yarasa tarafından algılanır ve böylece hayvan
içinde bulunduğu ortamın bir tür "harita"sını çıkarır. Yarasanın havada uçan küçücük bir sineği algılaması
çıkardığı seslerin sineğe çarpıp geri dönmesiyle oluşan yankıya dayanmaktadır.
Yarasalar Nasıl Yön Bulur?
Bilim adamları yaptıkları araştırmalar sonucunda yarasaların karanlıkta dahi kusursuz işleyen yön bulma yeteneğinin yalnızca sahip olduğu sonar sisteme bağlı olduğunu düşünüyorlardı. Oysa yapılan son çalışmalar da göstermiştir ki; yarasaların yön bulma sistemini destekleyen çok sayıda hassas algılayıcıları da bulunmaktadır.
Yetenekli Merkel Hücreleri
Yarasanın derisinin üst kısmında küçük tepecikler oluşturan tüylü Merkel hücreleri
Zook
Sonuç oldukça dikkat çekiciydi: Normalde oldukça rahat bir şekilde uçan yarasa
Algılayıcı görevi görüyor. Yarasaların sahip olduğu bu algılayıcılar hava akımlarının yarattığı değişimlere karşı oldukça hassaslar. Bunu ilk ortaya koyan kişi ise Amerika'daki Ohio Üniversitesi'nde nörobiyolog olan John Zook olmuştur.
Merkel Hücrelerinin Yarasalar İcin Önemi Nedir?
Merkel hücreleri uçuş sırasında yarasanın kanadının üzerinden geçen havaya karşı son derece duyarlıdır. Uçuş sırasında oluşan türbülanslar (Rüzgarın beklenen hızından farklı bir biçimde ve beklenmeyen yönlerden gelen şiddetli hava akımı) tüycükleri uyarır. Tüycüklerdeki bu uyarılar ise
Her Algılayıcı Hücrenin İşlevi Aynı mıdır?
Zook yaptığı deneylerde kanat üzerinde farklı bölgelerdeki tüylerin farklı görevler üstlendiklerini de tespit etti: Kanatların uç kısımlarındaki tüyler
Kanatların zara benzeyen kısımlarındaki algılayıcı hücreler ise farklı işlevlere sahip. Zook yaptığı bir deneyde bu algılayıcıların avlanma sırasında özel bir görev üslendiklerini doğrudan gözlemledi: Kanat gerildiğinde buralardaki algılayıcılar hemen sinirsel bir tepki veriyorlar. Yarasa gerilmeye duyarlı hücrelerin bulunduğu bu alanları daha çok avını yakaladığında kullanıyor.
Sonar Sistemi Nasıl Çalışıyor?
Yarasa