Néppox
Kayıtlı Üye
İstanbuldaki tarihi yapıların peşpeşe yanması akla birçok soru işareti getiriyor. Titizlikle korunması gereken bu yapıları hakkıyla koruyamıyor muyuz? Peki restorasyonları gerektiği gibi yapılıyor mu? Hasan Fehmi Yılmaz, NTV Tarih Şubat sayısında yanan tarihi kaleme aldı
İSTANBUL - Eski İstanbulun hanımları Edirne sudan, İstanbul ateşten batacak derlermiş. İstanbuldaki tarihî yapıların peşpeşe yanması akla birçok soru getiriyor. Gözümüz gibi bakmamız gereken bu yapıları koruyamıyor muyuz? Şu kesin ki, yanan eserler tekrar ayaklandırılsa da eski kimliklerinden pek çok şey yitiriyor.
İstanbul bir ahşap yapılar şehriydi. Muhtemelen Bizans ve sonrasında Osmanlı devrinde de şehirdeki konutların çoğu ahşaptı. İstanbulda hepsi birbirinden etkileyici muhteşem ahşap saraylar inşa edildi. Ancak bir doğal felakete karşı gelişen bu mimari, özellikle kış aylarında başka bir felakete sebep oldu. Yangınlar zaman zaman evleri, mahalleleri hatta semtleri yuttu.
İstanbulun her köşesinde büyük bir yangının izi vardır. Yangınlar çoğu zaman kaza ve dikkatsizlik sonucu çıkmış, bazen bunlara bir de ihmal eklenmiş. Halkın dikkatini başka konulardan uzaklaştıran yangınların bir devlet adamının adını kötüye çıkardığı olmuş, Osmanlı tarihi boyunca bazı devlet adamları yönetimlerinde yangın çıkartacak kadar uğursuz adamlar olarak anılmışlar.
Felakete uğrayan mimari şaheserler arasında Çırağan Sarayı, Bâb-ı Âli denilen sadrazam sarayı, Kandilli Kız Lisesi yatakhanesi olarak kullanılan Adile Sultan Sarayı, Yeniköydeki Sait Halim Paşa Yalısı, Gazi Osman Paşa İlkokuluna tahsis edilen Fehime Sultan Yalısı, Haydarpaşa Garı ve Beyazıt Camii Hünkar Kasrı var.
Geçen ay sonu yüreğimizi yakan Galatasaray Üniversitesi olarak kullanılan Çırağan Feriyesi yangını üzerine NTV Tarih Şubat 2013 sayısında İstanbulun tarihini kül eden önemli yangınların analizini sunuyor. Yanan tarihi sanat tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz kaleme aldı.
Bâb-ı Âli 11 defa yangın geçirdi. 23 Mayıs 1878deki yangında, yapının orta kısmı yanarak kül olmuştu. (Illustrated History Russo-Turkish War, 1879)
Meclis-i Mebusan olarak da kullanılan Sultanahmetteki İstanbul Adliyesi 3 Aralık 1933 gecesi alevlere teslim olmuştu. (Cengiz Kahraman arşivi)
Yangın felaketi geçiren son tarihî yapı, Galatasaray Üniversitesine tahsisli feriye sarayı oldu. Feriye, ikincil anlamda sahilsarayların sağına soluna yapılan ve hanedan mensuplarına tahsis edilen yavru saraylara deniyordu. Tahttan indirilen Abdülazizin son günlerinin, V. Muradın 28 yıl süren hapis hayatının anılarını taşıyan, iç dünyası bezemeli bir saray yavrusuydu yanan...