Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz.. Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Yalıtım Nedir, Yalıtım tanımı, Anlamı Hakkında, Yalıtım Açıklaması NAsıl Oluşur
Yalıtım, herhangi bir yalıtım malzemesi kullanılarak, ortamdan dışarı olan enerji akışının indirgenmesidir. Yalıtım malzemelerinin (yalıtkan) çeşitli tipleri vardır:
Isı akışını indirgemek için, ısıl (termal) yalıtkanlar.
Elektrik akışını önlemek için, elektrik yalıtkanlar.
Ses dalgalarını indirgemek için, akustik yalıtkanlar.
Bir malzeme her yönden yalıtkan olmayabilir. Örneğin, elmas mükemmel bir elektrik yalıtkanı iken, çok kötü bir ısı yalıtkanıdır. Sentetik haldeki saf elmas, ısıyı bakırdan daha iyi iletir ve oda sıcaklığında bilinen en iyi ısıl iletkenlik katsayısına sahip katı malzemelerden biridir. Yani oda sıcaklığında bilinen en kötü yalıtkanlardan biridir. Isı, doğal olarak yüksek sıcaklıktan, düşük sıcaklığa doğru akar ve direncin en az olduğu yol boyunca en fazla ısı akışı oluşur. Yüksek sıcaklık bölgesinin yanından, düşük sıcaklık bölgesine bir sıcaklık gradyeni oluşur. Isıl yalıtım, sıcaklık gradyeni içinden olan ısı akışını düşürerek, sıcaklık gradyenini korur. Büyük alet/araçların birçoğunda yalıtım yer alır. Örneğin, fırınlarda, soğutucularda, dondurucularda ve su ısıtıcılarında. Çoğu halde, yalıtım çevreye olan ısı kaybını engellemeye yarar. Diğer hallerde ise, çevreden gelen ısıya karşı koruma sağlar
Isı Transferi ve Yalıtım
Isı transferi üç yolla olur.
Kondüksiyon ya da iletim , madde veya cismin bir tarafından diğer tarafına ısının iletilmesi ile oluşan ısı transferinin bir çeşididir. Isı transferi daima yüksek sıcaklıktan, düşük sıcaklığa doğrudur. Yoğun maddeler genelde iyi iletkendirler; örneğin metaller çok iyi iletkenlerdir.
Konveksiyon ya da taşınım, katı yüzey ile akışkan arasında gerçekleşen ısı transferinin bir çeşididir. Akışkan içindeki akımlar vasıtası ile ısı transfer edilir. Akışkan içindeki veya akışkanla sınır yüzey arasındaki sıcaklık farklarından ve bu farkın yoğunluk üzerinde oluşturduğu etkiden doğabilmektedir.
Işınım yolu ile ısı transferi, fotonlar (elektromanyetik radyasyon) yolu ile olan ısı transferidir.
Yalıtkanlar, bu ısı transfer yöntemlerindeki ısı akışlarının düşürülmesi ile yalıtım sağlar. Örneğin; ince bir köpük (strafor) tabakası konveksiyon ve kondüksiyon ile olan ısı geçişini düşürür. Yansıtıcı bir metalik film veya beyaz boya ısıl yayınımı düşürür. Bazı malzemeler bir ısı transfer yöntemi için iyi bir yalıtkandır, fakat diğeri için kötü olabilir. Örneğin, metal bir tabaka ışınım için iyi bir yalıtkandır, fakat iletim için çok kötü bir yalıtkandır.
Yalıtım İhtiyacının Nedenleri
Çoğu ülkede, ısıtma ve soğutma işi için oldukça büyük miktarda enerji yani para harcanmaktadır. Evler ve binalar verimli ve doğru bir şekilde yalıtıldığında:
Enerji verimi artacak ve parasal olarak tasarruf sağlanacaktır.
Yalıtımın korunması için, ekstra bir güç ve maliyete gerek yoktur, kalıcıdır ve genelde bakım gerektirmez.
Konforu arttırır. Bina boyunca, sıcaklık dağılımı daha homojen olur.
Yalıtım, dışardan gelen gürültüyü emdiği için, ses yalıtımı da sağlar.
Genel bir kazanç olarak da, yalıtım sayesinde ısınma amacı ile yakılan yakıttan çevreye olan zararlı atık gaz geçişi azalmış olur.
Eğer bina kötü yalıtılmış ve kötü havalandırılıyorsa şu işaretler görülür:
Kış aylarında, taban altı ve tavan aralarında çiğlenme ve donmuş yüzeyler oluşur.
Yaz aylarında, tavan arası son derece sıcak ve bunaltıcı olur.
Yalıtımın mutlaka tüm bina ihtiyacı gözönünde bulundurularak yapılması gereklidir. Sadece yaşam mekanlarının yalıtımı, tavan ve taban yalıtımı olmadan doğru yalıtım şekli değildir. Bina ısısının sürekliliğini koruyabilmek için mutlaka ısı kaybı olan tüm alanların saptanması ve yalıtımda göz önünde bulundurulması gereklidir.
Isı Yalıtım Malzemeleri
Binalarda kullanılan ısı yalıtım malzemeleri ve ürün standartları:
Camyünü, TS 901 EN 13162
Taşyünü, TS 901 EN 13162
Ekspande Polistiren (EPS), TS 7316 EN 13163
Ekstrude Polistiren (XPS), TS 11989 EN 13164
Poliüretan (PUR), TS EN 13165
Fenol Köpüğü, TS EN 13166
Cam Köpüğü, TS EN 13167
Ahşap Lifli Levhalar, TS EN 13168
Genleştirilmiş Perlit (EPB), TS EN 13169
Genleştirilmiş Mantar(ICB) TS EN 13170
Ahşap yünü levhalar, TS EN 13171
Tesisatlarda kullanılan ısı yalıtım malzemeleri ve standartları:
Camyünü, prEN 14303
Taşyünü, prEN 14303
Elastomerik Kauçuk (FEF) prEN 14304
Cam Köpüğü (CG) prEN 14305
Kalsiyum Silikat (CS) prEN 14306
Ekstrüde Polistiren (XPS) prEN 14307
Poliüretan (PUR / PIR) prEN 14308
Ekspande Polistiren (EPS), prEN 14309
Polietilen Köpük (PEF), prEN 14313
Fenolik Köpük prEN 14314
Su Yalıtımı ve İlgili MalzemelerYapılarda su yalıtımı, suyun veya nemin yapı içine girmesine veya yapı elemanlarını sürekli bir biçimde etkileyerek teknik ve görsel olarak bozmasına engel olmak amacıyla uygulanır. Bu bozulmalardan en sık karşılaşılanı özellikle bodrum katlarda zemin içerisinde mevcut olan suyun temel duvarlarından veya zemin plağından sızarak bina içerisinden rutubete yol açmasıdır. Su yalıtımını kabaca şu gruplara ayırmak mümkündür:
Topraktan yükselen neme karşı zemin plağının yatay düzlemde yalıtılması (bitümlü örtüler, drenaj levhası vs. ile)
Duvarların topraktan yükselen neme karşı yatay düzlemde yalıtılması (duvar bariyeri vs.)
Zemin seviyesinin altında kalan duvarlara yatay düzlemde etki eden suyun düşey yöndeki elemanlarla yalıtılması (bitümlü örtüler, drenaj levhası vs. ile)
Su yalıtımını ülkemizde yaygın olduğu üzere sadece bitümlü boyalarla yapmak artık uluslararası standartlara göre yeterli bulunmamaktadır. İdeal bir su yalıtımı yeterli kalınlıktaki bitümlü örtünün ek olarak HDPE ( Yüksek yoğunluklu Polietilen) den mamul drenaj levhaları ile ek olarak toprak basıncı ve oturmalara karşı korunması ile elde edilir.
Drenaj levhası ayrıca Grobeton yerine alternatif olarak kullanılarak hem zemin plağının yükselen neme karşı korunmasını, hem de Grobetondan ucuz olması ve hızlı döşenmesi sebebiyle maliyetlerin düşürülmesini sağlar.
Su Yalıtımı konusunda yürürlükte olan Standartlardan bazıları:
---> Yalıtım Nedir, Yalıtım tanımı, Anlamı Hakkında, Yalıtım Açıklaması NAsıl Oluşur
Yalıtım
kullanıldığı duruma göre dış etkilerden ayırmak veya tecrit etmek anlamında
bina yalıtımı (izolasyonu) ise; "yapıyı kendi bünyesi ile içindeki eşya ve canlılara zarar verici etkilerden korumak için alınan önlemler paketi" olarak tanımlanmaktadır. Oysa bina yalıtımı; "malzeme üretiminden uygulamasına kadar titizlik
hassaslık
çok yönlü detay çalışmasını gerektiren ve birçok bilim dalını ilgilendiren bir sistem bütünüdür".
Bu nedenle
bina yalıtımında
ulusal ekonomi ve çevre ilişkisinin ortaya konulması ve rasyonel çözümlere varılabilmesi için ekonomi
fizik
kimya
makine
inşaat
mimarlık vb bilim dalları bir eşgüdüm içerisinde bulunmalıdır.
Yalıtım sektörü
inşaat
mimarlık
makine vs meslek gruplarının oluşturduğu yeni ve farklı bir sektör olarak görülebilir. Diğer taraftan
ülkemiz inşaat sektörü ile otomotiv
bilgisayar vb sektörler karşılaştırıldığında en gecikmeli sektörün inşaat sektörü olduğu kolayca anlaşılır. Bu olumsuzluğa rağmen
modern yalıtım uygulamaları her yeni teknoloji gibi gecikmeli de olsa
ülkemize ulaşmış ve belirli bir süre içinde yaygınlık kazanmaya başlamıştır. Bazı bina yapımcısı ve yaptırımcılarının halen yalıtım konusunda duyarsız olmaları veya yasal sorumluluklarını yerine getirmemeleri bu iş kolunun aksayan yönünü oluşturmaktadır.
Standartlara uyan
çağdaş teknolojiyi izleyen firmaların ürünlerini
kullanıcıların da bilinçli takip etmeleri
müteahhitlerden
yapıda kullanılan malzemeler hakkında bilgi almaları beklenir. Yapıların mevcut yönetmeliklere uygunluğu ve denetlenmesi gerek ülke
gerekse kullanıcıların menfaatlerine olduğu unutulmamalıdır.
Ülkemizde gerçekleştirilmiş veya gerçekleştirilmekte olan konut binaları ele alındığında bunların büyük bir kısmının konvansiyonel yapım sistemli iskelet taşıyıcı
boşluklu pişmiş kil veya gözenekli beton blok dış duvarlar ile oturtma kiremit çatılardan oluştuğu görülmektedir. Dış kabuğun farklı yalıtım özelliklerinin yetersiz kaldığı ve böylece enerji ve performans kayıplarının ortaya çıktığı
dolayısıyla çevrenin zarar gördüğü tartışılmaz bir gerçektir.
Gelişmiş ülkelerin inşaat sektörü
bizim konumuz kapsamına giren yalıtım malzemelerinin kullanımı
artan enerji fiyatları
teminindeki güçlükler
enerji üretirken çevrenin kirlenmesi
konfor gereksinmesi
tüketici ve ülke ekonomisine tasarruf getirmesi nedeniyle ülkemize oranla çok artmıştır. Oysa ülkemizde kişi başına yalıtım malzemesi tüketimimiz çok azdır.
Yalıtım uygulama düzeyi ise
ülkelerin gelişmişlik düzeyi ile yakından ilgili olup
sadece konut sahibi olabilme gereksinimi
yaşam standardının yükselmesiyle birlikte konforlu bir konut sahibi olabilme yönünde gelişmeye başlamıştır. Yapıda kullanılacak malzemelerin karakteristiklerinin araştırılması
incelenmesi ve analiz bulgularının irdelenmesi
deneysel ve gözlemsel bulgularla sağlanabilmektedir. Kullanım yerlerine göre malzeme karakteristiğini doğrudan etkileyen çevresel faktör ve parametreler;
Mekanik deformasyonlar
Aşınma
Isısal etkenler
Su ve nem etkileri
Akustik sorunlar
Güneş ve
Atmosfer etkileridir.
Bu etkileşimler
stabil ve/veya dinamik ortam şartları için ayrı ayrı fiziksel
kimyasal ve mekanik değişimler açısından detay olarak incelenmelidir. Bu incelemelerin tamamı
gerek zaman ve gerekse ekonomik açıdan oldukça yüksek bir değer tutacağı kaçınılmazdır. Ancak
günümüzde en optimal bir malzemeyi seçebilmek amacıyla
aşağıda verilen bazı fiziksel faktör ve parametreler bir yapı ve/veya kaplama elemanı olarak belirlenmelidir.
Bunlar;
Isı iletkenliği
Isı depolama kapasitesi
Havanın (hidroskopi)veya malzemelerden nem alma yeteneği ve eğilimi
Malzeme içerisinde nem iletme özelliği (su iletme özelliği
kapiler iletim özelliği)
Nemli malzemenin kuruma konusunda davranışı (nem desorpsiyonu)
Ses emme-yutma ve bunu uzun süre koruma yeteneği
Nem etkisi altında malzemenin dayanıklılığı
Değişken sıcaklık ve nem etkileri altında şekil ve hacim değişikliğine olan eğilim
Malzemenin yüksek ve düşük sıcaklıklara dayanım özelliği
Sertlik
ısı ve nem etkisi altında değişimiyle ilgili özellikler
Kohezyona karşı dayanıklılık
Yapısını koruma özelliği
Kimyasal maddelere karşı dirençlilik (asitlerden
alkalilerden ve organik çözücülere karşı etkilenmezlik)
Eskimezlik (bozunma)
Yüksek dekoratif özellik
Hava şartlarına dayanıklılık ve
Malzemenin yapısal doku durumudur.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sürekli artmakta olan enerji maliyetleri özellikle ısı yalıtımını en ekonomik biri kılmıştır. Ülkemiz bazı büyük kent merkezlerindeki binaların yalıtım durumlarına ilişkin istatistiksi veriler ise şöyledir. 1990 yılında 15.543 binada PİAR tarafından yapılan araştırmaya göre
yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra inşa edilmiş binaların İstanbul ‘da %53
Ankara ‘da %24
İzmir
Kocaeli ve Bursa ‘da %84 ‘ünde hiç ısı yalıtımı kullanılmamıştır. İsveç ‘in halen yürürlükte bulunan bina dış kabuğundan bir ısıtma mevsiminde sarf edilecek ortalama ısı sarfiyatını ülkemiz yönetmelikleri ile karşılaştırırsak
İstanbul ‘da bir binada 2.8
Ankara ‘da 3.6
Erzurum ‘da 6.0 kat daha fazla yakıt sarf edilerek aynı ısınmanın sağlandığını görüyoruz. Kaynakları son derece kıt olan ülkemiz
bir Avrupa ülkesine göre 6 kat daha fazla yakıtı ısınmak amacıyla harcamaktadır. Tüketilen fazla yakıt aynı oranda da ekonomiye ve doğal çevreye zarar vermektedir.
Bu arada
son yıllarda özellikle "yalıtım" çok sık dile getirilen bir konu haline gelmiştir. Önceleri sadece akademik çevrelerce konuşulup tartışılan bu konunun artık toplumumuzun hemen her kesiminde yavaş yavaş da olsa itibar görmesi oldukça sevindiricidir. Yapı kullanıcıları artık ev yaptırırken
satın alırken
kiralarken özellikle ısı yalıtımını sormaya başlamıştır. Her ne kadar bu bilince ulaşmakta oldukça geç kalınmışsa da
yarınlar için bir ışık yakılmıştır.
Sonuç olarak
yalıtım sektöründe karşılaşılan; sektörün gelişmesine engel olan
kalitesiz yalıtım uygulamalarına neden olan ve maliyeti olumsuz yönde etkileyen hususlardan bazıları şunlardır;
