Salvo
Kayıtlı Üye
vizkon bir tekstil hammaddesidir. kayın ağacından üretilir; aynı pamuk gibi selülozdan oluşur. viskon üretimi sürecinde akışkan hale gelen selülozun yapısında, hemen hemen hiç kimyasal değişiklik olmaz. filament olarak sertleştikten sonra yine selüloz olarak kalmakta, bu özellikleriyle viskonun yapısı pamukla yüksek benzerlik gösterir.
viskonun nem alma özelliği, pamuktan daha yüksektir. normal koşullarda %11-14 oranında rutubet toplamakta, şişme özelliği yüksek olduğundan %80-120'ye kadar su emebilmektedir. viskon pamuktan çok daha yüksek olan bu nem alma özelliğinden dolayı boyanmaya ve baskıya çok elverişlidir. ayrıca renklerin daha parlak görünmesini sağlar.
kuru dayanıklılığı ise pamuktan düşüktür. yaş dayanıklılığı ise çok düşük bir orandadır. yaşken dayanıklılığı kuruya oranla %40-70 düşmektedir.
uzaması %15-30 ile pamuğa göre iki kat daha yüksektir.
viskon kumaşlar, zarif ve rahattır. elyafın narin ve düzgün eğirme özelliğinden dolayı üründe yumuşak bir tuşe elde edilmektedir. kaygan ve ten ile uyumludur. bu yüzden giyimi rahat ve kolaydır. parlak olması istenilen kumaşlarda, krep kumaşlarda ve örgülerde, parlaklık efekti vermek amacıyla kullanılır.
astar kumaşlarında, bluz, gömlek, tişört, elbise, dekorasyon ve bayan iç çamaşırı üretiminde tercih edilmektedir. viskon elyafı daha ziyade pamuk, keten ve yün gibi diğer elyaf türleriyle karıştırılarak kullanılır.
viskon lifleri; pamuğa göre daha düşük dayanım ve daha yüksek esneyebilme yeteneğine sahiptir. viskonda ortalama polimerizasyon derecesi daha düşüktür. viskon ve modal liflerinin hem başlangıç materyali olan selüloz maddesinin (800-1200) hem de lif çekim çözeltisinin (300-700) ortalama polimerizasyon dereceleri eşit olmasına rağmen, lif çekim çözeltisi ve çekim banyosundaki maddelerin değişik olması nedeniyle viskon liflerinde ortalama polimerizasyon derecesi 180-280 iken modal liflerinde (yüksek yaş modül tipi) 250-380 değerlerindedir
viskon ve diğer rejenere selüloz polimerlerinin afinitesi ve kimyasal grupları pamuk polimerlerinkine çok benzemektedir. viskon polimer sistemi, % 35–40 kristalin, % 60–65 amorf bölgeden oluşmaktadır. polimerizasyon derecesi sayesinde belirlenen zincir uzunluğunun yanında, molekül düzeni ve formu da önemlidir. viskon liflerinde üretim sırasındaki gerdirme sayesinde makromolekülün boyuna oryantasyonu gerçekleşmektedir. yüksek oryantasyon daha yüksek dayanımlı lifleri ortaya çıkarmaktadır. araştırmalar viskon lifinin % 40’ ının, pamuk lifinin ise %70’ inin kristalin bölgeden oluştuğunu ortaya koymuştur.
viskon liflerinin waxd (geniş açı x-ray difraksiyonu) yöntemi ile kristalinite indeksi ve kristal büyüklüğü incelendiğinde; kristalinite indeksi % 42,3 kristal büyüklüğü lc 20,56 ao civarında olduğu gözlemlenmiştir
viskon liflerinin pamuktan farklılıkları, farklı kristal kafes yapılarıyla açıklanabilmektedir. viskon lifleri, pamuk liflerine göre daha düşük mukavemet, daha yüksek su alma yeteneği, daha çok buruşma ve daha fazla esneklik göstermektedir.
kimyasal lifler, doğal liflere göre, daha fazla yarı saydamdır. bir lifin yarı saydamlığı, onun kısmen şeffaf (saydam) olduğu anlamına gelmektedir. yani lif yapısı ve polimer sistemi, bazı ışınların liften tamamen geçmesine izin vermektedir. ayrıca bu, yarı saydam liflerin mikro yapılarının da daha üniform olduğunu göstermektedir. saydam olmayan (ışık geçirmeyen) pamuk, yün, keten gibi lifler oldukça karışık bir mikro yapıya sahiptir. bu lifler, kimyasal lifler ve ipekle karşılaştırıldığında terbiye işlemlerinden sonra bile yabancı madde içerebilmektedir. bu yüzden; pamuk, keten ve yünün lif üzerine düşen her ışığın bir kısmını absorbe etmesi kuvvetle olasıdır.
viskon liflerinin rengi, yarı saydamlıklarına bağlı olarak beyazdan sapmalar gösterebilmektedir. işık lifin üzerine düştüğü sırada bir miktar absorbe edilmektedir. yansıtılan ışık, beyaz renktedir. işığın çoğu, filament veya kesikli liflerin pürüzsüz ve düzenli yüzeylerinden yansıtılmaktadır. böylece göz kamaştıran ve ışıltılı bir parlaklık elde edilmektedir. bu yüzden bir matlaştırıcı madde, (genellikle titanyumdioksit) lif çekim çözeltisine ilave edilebilmektedir. titanyumdioksit de yansıtılmış ışığı yaydığından daha az şiddetli olacak ve viskon liflerinin görünüşünü donuklaştırmış bir parlaklık şekline getirecektir. parlaklığın azaltılma derecesi, lif çekim çözeltisine ne kadar titanyumdioksitin ilave edildiğine bağlıdır.
viskonun nem alma özelliği, pamuktan daha yüksektir. normal koşullarda %11-14 oranında rutubet toplamakta, şişme özelliği yüksek olduğundan %80-120'ye kadar su emebilmektedir. viskon pamuktan çok daha yüksek olan bu nem alma özelliğinden dolayı boyanmaya ve baskıya çok elverişlidir. ayrıca renklerin daha parlak görünmesini sağlar.
kuru dayanıklılığı ise pamuktan düşüktür. yaş dayanıklılığı ise çok düşük bir orandadır. yaşken dayanıklılığı kuruya oranla %40-70 düşmektedir.
uzaması %15-30 ile pamuğa göre iki kat daha yüksektir.
viskon kumaşlar, zarif ve rahattır. elyafın narin ve düzgün eğirme özelliğinden dolayı üründe yumuşak bir tuşe elde edilmektedir. kaygan ve ten ile uyumludur. bu yüzden giyimi rahat ve kolaydır. parlak olması istenilen kumaşlarda, krep kumaşlarda ve örgülerde, parlaklık efekti vermek amacıyla kullanılır.
astar kumaşlarında, bluz, gömlek, tişört, elbise, dekorasyon ve bayan iç çamaşırı üretiminde tercih edilmektedir. viskon elyafı daha ziyade pamuk, keten ve yün gibi diğer elyaf türleriyle karıştırılarak kullanılır.
viskon lifleri; pamuğa göre daha düşük dayanım ve daha yüksek esneyebilme yeteneğine sahiptir. viskonda ortalama polimerizasyon derecesi daha düşüktür. viskon ve modal liflerinin hem başlangıç materyali olan selüloz maddesinin (800-1200) hem de lif çekim çözeltisinin (300-700) ortalama polimerizasyon dereceleri eşit olmasına rağmen, lif çekim çözeltisi ve çekim banyosundaki maddelerin değişik olması nedeniyle viskon liflerinde ortalama polimerizasyon derecesi 180-280 iken modal liflerinde (yüksek yaş modül tipi) 250-380 değerlerindedir
viskon ve diğer rejenere selüloz polimerlerinin afinitesi ve kimyasal grupları pamuk polimerlerinkine çok benzemektedir. viskon polimer sistemi, % 35–40 kristalin, % 60–65 amorf bölgeden oluşmaktadır. polimerizasyon derecesi sayesinde belirlenen zincir uzunluğunun yanında, molekül düzeni ve formu da önemlidir. viskon liflerinde üretim sırasındaki gerdirme sayesinde makromolekülün boyuna oryantasyonu gerçekleşmektedir. yüksek oryantasyon daha yüksek dayanımlı lifleri ortaya çıkarmaktadır. araştırmalar viskon lifinin % 40’ ının, pamuk lifinin ise %70’ inin kristalin bölgeden oluştuğunu ortaya koymuştur.
viskon liflerinin waxd (geniş açı x-ray difraksiyonu) yöntemi ile kristalinite indeksi ve kristal büyüklüğü incelendiğinde; kristalinite indeksi % 42,3 kristal büyüklüğü lc 20,56 ao civarında olduğu gözlemlenmiştir
viskon liflerinin pamuktan farklılıkları, farklı kristal kafes yapılarıyla açıklanabilmektedir. viskon lifleri, pamuk liflerine göre daha düşük mukavemet, daha yüksek su alma yeteneği, daha çok buruşma ve daha fazla esneklik göstermektedir.
kimyasal lifler, doğal liflere göre, daha fazla yarı saydamdır. bir lifin yarı saydamlığı, onun kısmen şeffaf (saydam) olduğu anlamına gelmektedir. yani lif yapısı ve polimer sistemi, bazı ışınların liften tamamen geçmesine izin vermektedir. ayrıca bu, yarı saydam liflerin mikro yapılarının da daha üniform olduğunu göstermektedir. saydam olmayan (ışık geçirmeyen) pamuk, yün, keten gibi lifler oldukça karışık bir mikro yapıya sahiptir. bu lifler, kimyasal lifler ve ipekle karşılaştırıldığında terbiye işlemlerinden sonra bile yabancı madde içerebilmektedir. bu yüzden; pamuk, keten ve yünün lif üzerine düşen her ışığın bir kısmını absorbe etmesi kuvvetle olasıdır.
viskon liflerinin rengi, yarı saydamlıklarına bağlı olarak beyazdan sapmalar gösterebilmektedir. işık lifin üzerine düştüğü sırada bir miktar absorbe edilmektedir. yansıtılan ışık, beyaz renktedir. işığın çoğu, filament veya kesikli liflerin pürüzsüz ve düzenli yüzeylerinden yansıtılmaktadır. böylece göz kamaştıran ve ışıltılı bir parlaklık elde edilmektedir. bu yüzden bir matlaştırıcı madde, (genellikle titanyumdioksit) lif çekim çözeltisine ilave edilebilmektedir. titanyumdioksit de yansıtılmış ışığı yaydığından daha az şiddetli olacak ve viskon liflerinin görünüşünü donuklaştırmış bir parlaklık şekline getirecektir. parlaklığın azaltılma derecesi, lif çekim çözeltisine ne kadar titanyumdioksitin ilave edildiğine bağlıdır.