Sitem
Bayan Üye
5 yaşını doldurmuş vatandaşlar ile özürlü kimselerden kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla bağlanmış herhangi bir devamlı gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlığını İl veya İlçe İdare Heyetlerinden alacakları belgelerle kanıtlayan Türk Vatandaşlarına hayatta bulundukları sürece 300 gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanır.
Kimler Faydalanabilir:
T.C. vatandaşı olmak
Özürlü olmak
Herhangi bir işte çalışmıyor olmak
Herhangi bir sağlık güvencesi ve gelire sahip olmamak.
Bu özelliklere sahip kişiler; illerinde bağlı bulundukları İlçe Kaymakamlıklarına
Nüfus Cüzdan örneği (Muhtardan tasdikli)
Üç Resim ve Dilekçe ile müracaat edeceklerdir.
Kaymakamlıktan konuyla ilgili matbu evraklar doldurulacaktır.
Evraklar;
1. Tapu-Mal bildirimleri belgesi
2.Sağlık Kurulu Raporu için hastaneye sevk
3. Vukuatlı Nüfus Cüzdanı kayıt örneği tamamlanarak kendilerine 2022 sayılı Yasadan faydalandıklarına dair kart verilecektir.
Hakları:
1. Üç ayda bir maaş
2. Devlet Hastanelerinden ücretsiz muayene (İlaç giderlerini kendileri karşılayacaklardır.)
3. Hastaneye yatarak tedavi oldukları taktirde tüm hastane masrafları karşılanacaktır.
3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamında İl ve İlçelerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakıfları aracılığıyla;
Yoksul ve muhtaç durumundaki
Kanunla kurulu sosyal güvenlik kuruluşlarına bağlı olmayan ve bu kuruluşlardan aylık geliri olmayan vatandaşları
Geçici olarak küçük bir yardım veya eğitim ve öğretim imkanı sağlanması halinde topluma faydalı ve üretken olabilecek kişilere yönelik yardımları yapar.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olan ve bu kuruluşlardan aylık ve gelir alan özürlülerin tedavi giderleri ile fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarca karşılanmayan kısımları da karşılanır.
Nasıl Yararlanılır?
Bu yardımlardan yararlanmak isteyen kişiler; İkamet ettikleri ilde veya ilçede bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na;
Nüfus cüzdanı örneği
İkametgah belgesi
Muhtaç durumda olduklarına ilişkin belge
Fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçler için bu cihazı ya da proaaai kullanmalarının zorunlu olduğunu belgeleyen Sağlık Kurulu Raporu ile cihazın ya da proaaain fiyatını üç ayrı firmadan proforma fatura başvurmaları gereklidir.
Başvuru ile ilgili incelemeler vakıf görevlilerince yapılmakta Vakıf müteveli heyetince değerlendirildikten ve uygun bulunduktan sonra bedeli ödenmektedir.
05.02.2000 tarihinde Gümrük Müsteşarlığınca yürürlüğe konulan 4458 sayılı Kanun ile Özürlü Vatandaşlarımızın sosyal yaşamlarını kolaylaştırmak için yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler içerisinde yer alan ortopedik özürlü vatandaşlarımıza yurt dışından özürlü koltuğu ve bisikletin yanı sıra Motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olan binek otomobiller (arazi taşıtları hariç) ve minibüsün yaş haddine bakılmaksızın muafen ithaline izin verilmektedir.(01.06.2001 tarihli 24440 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Malul ve sakat tarafından ithal edilmek istenen araç minibüs ise minibüsün el ve ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş özürlü kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunması öngörülmüştür.
Özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı bulunmayan ve sadece otomatik vitesli binek otomobil ile sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmayan minibüsün muafiyetten yararlandırılmak suretiyle ithali mümkün değildir.
Binek oto ve minibüsün standart olmayan aksesuarları bulunması halinde bu aksesuarların ithaline gümrük vergilerinin tahsili kaydıyla izin verilir.
Özürlü kişi; Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışıyor ise ikametini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakletmesi halinde (bu şart sadece minibüs binek otomobil ve motosiklet için geçerlidir. Motorlu ve motorsuz koltuklar ile bisikletler zati eşya kapsamında kesin dönüş şartı aranmaksızın özürlü kişi tarafından muafen ithal edilebilir.)
Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ise Yurt dışına resmi kanalla döviz transferi veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından kendisine bağış yoluyla gönderilen özel tertibatlı özürlü aracını ithalat vergilerinden muaf olarak ithal edebilirler.
Özürlü Vatandaşlarımızın araçlarının ithal işlemlerinde sorunlarla karşılaşmamaları amacıyla 07.11.2000 tarihli 24223 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 8 seri no’lu Gümrük Genel Tebliği (Muafiyetler) ile araç ithaline ilişkin işlemler yeniden düzenlenmiştir.
Bu Tebliğe göre özürlü vatandaşlar yurt dışından aracını getirmeden gerekli belgelerle birlikte (Sağlık Kurulu Raporu Sürücü Belgesi) Ankara Naklihane ve Bedensiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne müracaat ederek ve bu gümrük idaresinde oluşturulan komisyondan izin belgesi alması gerekmektedir. Söz konusu komisyon Gümrük Müsteşarlığı İçişleri Bakanlığı Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşmaktadır.
Malul veya özürlü kişiler: mülkiyetlerinde bu yolla muafen ithal edilmiş özel tertibatlı otomobil minibüs ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal tarihinden itibaren 5 (Beş) yıl geçmedikçe bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf olarak otomobil minibüs ve motosiklet ithal edemezler. (13.05.2000 tarihli 24048 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğ’de Değişiklik yapılmasına Dair Tebliğ (Muafiyetler)
Malul ve özürlü tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobil minibüs ve motosikletlerin fiili ithal tarihinden itibaren 10 yıl geçmemişse malul ve özürlü olmayanlara gümrük vergileri tahsil edilmeden satışı hibesi ve devri mümkün değildir.
İzin alınmadan ödünç verilen kiralanan devredilen veya satılan eşyanın gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194.üncü madde hükümleri uyarınca tahsil edilmekle beraber ayrıca 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine göre takibat yapılır.(6 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Muafiyetler)
Diğer taraftan 05.02.2000 tarih ve 23955 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında karar’ın 113. 116. maddeleri uyarınca görme özürlülerin eğitsel bilimsel veya kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel surette imal edilmiş olan ve bu Kararın 3’nolu ekinde yer alan eşya gümrük vergilerinden muaftır. Görme özürlüler hariç olmak üzere malul ve özürlülerin eğitimi çalışması veya fiziksel ve ruhsal olarak sosyal gelişimlerine yönelik olarak özel surette imal edilmiş olup malul ve özürlülerin kendi kullanımları için getirdikleri veya onlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum veya kurumlarca ithal edilen eşya da gümrük vergilerinden muaf bulunmaktadır.
Söz konusu Kararın 113. ve 116. maddeleri gereğince muafen ithal edilen eşya gümrüğün izni olmadan ve gümrük vergileri alınmadan malul ve sakat olmayanlara ödünç verilemez kiralanamaz devredilemez veya satılamaz. (13.05.2000 tarihli 24048 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6 seri nolu Gümrük Genel Tebliğ’de Değişiklik yapılmasına Dair Tebliğ(Muafiyetler)
Gümrük vergilerinden muafen ithali yapılan eşya için muafiyet tanınmasını sağlayan şartları kaybeden veya muafen ithal edilen eşyayı Kararın 113. ila 118’inci maddelerinde belirtilenlerden başka amaçlarla kullanmayı talep eden kişi kurum ve kuruluşların gümrük idaresine bildirimde bulunarak izin alması gerekir. Bu izin ancak gümrük vergilerinin tahsil edilmesi kaydıyla verilebilir.
Söz konusu eşya ve malzemeler muafiyetin veriliş amacına uygun kullanılmak ve ilgili gümrük müdürlüğünden izin alınmak kaydıyla muafiyet hakkı tanınmış başka bir kurum veya kuruluşa ödünç verilir kiralanır devredilir veya satılırsa gümrük vergileri aranmaz.
Minibüslerde ise ithalat Gümrük Müsteşarlığının olumlu ön iznini müteakip gerçekleştirebilmektedir.
Binek otomobili veya minibüsün ithaline ilişkin Komisyon kararının olumlu olması halinde otomobil ile minibüs için Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğü’nce geçerlilik süresi 6 (ay) olmak üzere “İthal İzin Belgesi” düzenlenir.
Taşıt izin belgesinin geçerlilik süresi içerisinde 18.02.2002 tarih ve 23968 sayılı Resmi Gazetede yayımlaman 2 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğin (Muafiyetler) 5’inci maddesinde belirtilen belgelerle birlikte Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne teslim edilir. Gümrük Müdürü veya yetkili kılacağı Gümrük Müdür Yardımcısı başkanlığında iki muayene memurundan oluşturulan heyet tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespiti akabinde ithaline izin verilir.
Gümrük idaresince ithal işlemi tamamlanan binek otomobil veya minibüs için düzenlenecek trafik şahadetnamesine şerh konularak ilgili trafik tescil dairesine gönderilir.
Özürlü vatandaşlarımız tarafından ithalden sonra Trafik Tescil İşlemleri yapan Trafik idarelerinden bu araçlara özürlü amblemli plaka verilmektedir.
Zaman zaman özürlü vatandaşlarımıza sağlanan bu vergisizlik hakkının kötüye kullanıldığı tespit edilmekte özürlü olmayan bu kişiler hakkında yasal gerekliliğe gidilmektedir.
Gerçekten özürlü olan vatandaş adına düzenlenen belgelere dayanılarak araç vergilerinden muaf bir şekilde ithal edilmektedir. Ancak özürlü kişi adına getirilen araç bu kişi tarafından kullanılmadan özürlü olmayan ya da önemsiz bir özürlü olan kişilerce hakları olmadan kullanılabilmektedir. Bu ise yasaların belirli bir kesime tanıdığı hakkın istismar edilmesi sonucunu doğurmaktadır.
Çağdaş bir ülke olmanın gereğinden hareketle özürlü vatandaşlarımızın yaşamının kolaylaştırma yönünde yapılan düzenlemelerin kötüye kullanılmasının önüne geçilmesi için etkin bir caydırıcılık sisteminin işletilmesi gerekir.
Sadece özürlü vatandaşların kullanımları için muafen ithaline izin verilen binek otomobiller ile el ve ayak fonksiyonlarını yitirmiş bulunan kişilerin araç kullanmaları mümkün bulunmadığından kendisine birinci dereceden kan bağı ile bağlı olan veya sözleşmeli bir şoför tarafından kullanılması şartıyla ithaline izin verilen minibüslerin bu kişiler tarafından kullanılıp kullanılmadığının tespit edilebilmesi için emniyet birimleri tarafından yapılan trafik denetimlerinde bu durumu dikkate alınmaktadır.
Özürlü vatandaşlarımız tarafından ithal edilmek istenilen eşya ile yine bu kişiler tarafından kullanılmak üzere imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan ve bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar bisiklet motosikletin muafen ithaline ilişkin talepler doğrudan eşyanın getirildiği gümrük idaresine yapılmaktadır
Mevcut uygulamada sakatlık indiriminden sadece ücretliler yararlanmaktaydı. Kabul edilen kanun ile aşağıda belirtilen yenilikler getirilmiştir.
. Ailesinde sakat bulunan ücretliler de sakatlık indiriminden yararlanacaklardır.
. Serbest meslek erbabı olarak çalışan özürlüler de sakatlık indiriminden yararlanacaktır.
. Ailesinde sakat bulunan serbest meslek erbabı da aynı şartlarla sakatlık indiriminden yararlanabilecektir.
. Basit usulde vergilendirilen özürlülerden ücretli duruma girmeksizin imalat ve tamirat ve küçük sanat işleriyle uğraşan özürlüler sakatlık indiriminden yararlanabileceklerdir.
İNDİRİM UYGULAMASI ŞÖYLE YAPILACAKTIR.
% 80’ini kaybedenler birinci derece sakat sayılırlar. Bu kişiler özel indirim tutarının 8 katı tutarında sakatlık indiriminden faydalanırlar.
% 60’nı kaybedenler ikinci derece sakat sayılırlar. Bu kişiler özel indirim tutarının 4 katı tutarında sakatlık indiriminden faydalanırlar.
% 40’nı üçüncü derece sakat sayılırlar. Bu kişiler özel indirim tutarının 2 katı tutarında sakatlık indiriminden faydalanırlar.
Sakatların yararlanacağı indirim tutarları da şöyle olacaktır:
Hizmet Erbabında;
Birinci derece sakat olanlarda (Yıllık 1.020.600.000 TL) (9.450.000x8+9.450.000x12=)
İkinci derece sakat olanlarda (Yıllık 567.000.000 TL) (9.450.000x4+9.450.000x12=)
Üçüncü derece sakat olanlarda (Yıllık 340.200.000 TL) (9.450.000x2+9.450.000x12=)
Özel indirim dahil sakatlık indirimi uygulanacaktır.
Bu tutarlar; Adıyaman Batman Bingöl Bitlis Diyarbakır Elazığ Hakkari Mardin Muş Siirt Şırnak Tunceli ve Van illerinde özel indirim farklı olduğundan sırasıyla;
Birinci derecede :1.360.800.000 TL
İkinci derecede : 756.000.000 TL
Üçüncü derecede : 453.600.000 TL olarak uygulanacaktır.
Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü birey olması halinde ayrıca bu özürlü birey için de sakatlık indirimi miktarı gelir vergisi matrahından indirilecektir.
Buna göre yıllık:
Birinci derece sakat olanlarda : 907.200.000 TL
İkinci derece sakat olanlarda : 453.600.000 TL
Üçüncü derece sakat olanlarda : 226.800.000 TL
Hizmet erbarının kalkınmada öncelikli yörede bulunulması halinde bu tutarlar sırasıyla:
Birinci derece sakat olanlarda 1.209.600.000 TL
İkinci derece sakat olanlarda 604.000.000 TL
Üçüncü derece sakat olanlarda 302.400.000 TL
Bu tutarlar yukarıda belirtilen hizmet erbabı için yıllık gelir vergisi matrahlarından indirilecek rakamları oluşturmaktadır.
Asgari ücretin halen yıllık 425.250.000. TL 31.08.1998 tarihinden sonraki tutarı ile de 574.074.000 TL olduğu dikkate alınırsa sağlanan avantajın ne derece önemli olduğu ortaya çıkacaktır.
Kendi işini kuran serbest meslek erbabının 31.maddeye göre hesaplanan sakatlık indirimi:
Normal yörede faaliyette bulunulması halinde:
Birinci derece sakat serbest meslek erbabında: 709.200.000TL
İkinci derece sakat serbest meslek erbabında: 453.600.000TL
Üçüncü derece sakat serbest meslek erbabında: 226.800.000TL
Kalkınmada öncelikli yörede faaliyette bulunulması halinde;
Birinci derece sakat serbest meslek erbabında:1.209.600.000 TL
İkinci derece sakat serbest meslek erbabında: 604.800.000 TL
Üçüncü derece sakat serbest meslek erbabında: 302.400.000 TL
Kendi işini kuran serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunması halinde durumuna göre yukarıdaki rakamlara ilave olarak ayrıca özürlü kişi sayısı kadar hesaplanan miktar bu mükelleflerin yıllık gelir vergisi matrahından indirim konusu yapılacaktır.
Basit Usülde Vergilendirilenlerde;
Normal yörede faaliyette bulunulması halinde;
Birinci derece sakat küçük sanat erbabında : 907.200.000 TL
İkinci derece sakat küçük sanat erbabında : 453.600.000TL
Üçüncü derece sakat küçük sanat erbabında:226.800.000TL
Kalkınmada öncelikli yörede faaliyette bulunulması halinde;
Birinci derece sakat küçük sanat erbabında : 1.209.600.000 TL
İkinci derece sakat küçük sanat erbabında: 604.800.000 TL
Üçüncü derece sakat küçük sanat erbabında : 302.400.000 TL
Bu tutarlar hesaplanan yıllık gelir vergisi matrahından ayrıca indirilecektir.
Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle meydana gelen bedensel zihinsel ruhsal duygusal ve sosyal yeteneklerini % 40 ve üstünde bir oranda kaybedenlerin özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasına dair yönetmelik hükümlerine göre ;
1. Özürlü bireyler ikamet ettikleri ilin İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneği nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi ile müracaat edeceklerdir.
2. Formdaki bilgiler il müdürlüğündeki meslek elemanları tarafından özürlünün beyanına ve ibraz ettiği belgelere göre kimlik uygulama yazılımı kullanılarak veri tabanına aktarılacaktır.
3. Aktarılan bu bilgiler belge ortamında ilgili meslek elemanınca onaylanıp kontrolü il müdürlüğü tarafından yapılacaktır.
4. İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü tarafından elektronik ortamda SHÇEK Genel Müdürlüğü Bilgi İşlem Daire Başkanlığına gönderilen özürlü bilgileri Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne elektronik ortamda gönderilecektir.
5. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü özürlüye ait verileri elektronik ortamda ilgili Nüfus Dairesine göndererek özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasını sağlamış olacaktır.
6. Özürlü nüfus idaresinden nüfus cüzdanını alarak özür durumuna ilişkin bilgiyi kullanmış olacaktır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç Kapsam Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeğin amacı özürlüler veritabanı oluşturulmasına ve yürürlükte bulunan mevzuata dayanılarak özürlülere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanmada kullanılmak üzere özür durumlarının belgelendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle meydana gelen bedensel zihinsel ruhsal duyusal ve sosyal yeteneklerini yüzde kırk (%40) ve üstünde bir oranda kaybedenlerin özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanlarında yer almasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik 25/3/1997 tarihli ve 571 sayılı Özürlüler İdaresi Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (h) bendi ve 25 inci maddesi ile 1587 sayılı Nüfus Kanununun 57 nci maddesinin ikinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;
* <LI class=sidelinks3>Başkanlık : Özürlüler İdaresi Başkanlığını <LI class=sidelinks3>Kurum : Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü <LI class=sidelinks3>İl Müdürlüğü : Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünü <LI class=sidelinks3>Nüfus Müdürlüğü : İlçe Nüfus Müdürlüğünü <LI class=sidelinks3>MERNİS : Merkezi Nüfus İdaresi Sistemini <LI class=sidelinks3>Sağlık Kurulu Raporu : 6/2/1998 tarihli ve 98/10746 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik uyarınca alınan Sağlık Kurulu Raporunu <LI class=sidelinks3>Meslek Elemanı : İl Müdürlüğünde görevli olan Sosyal Çalışmacı Psikolog Çocuk Gelişimcisi ve Öğretmeni
* Form : Özürlü kimliği bilgi formunu (EK-1)
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin
Nüfus Cüzdanında Yer Almasına İlişkin Usul ve Esaslar
Özürlü bilgi formunun doldurulması ve veritabanına girilmesi
Madde 5- Özürlü bireyler ikamet ettikleri ilin il müdürlüğüne sağlık kurulu raporu aslı veya onaylı örneği ve nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi ile müracaat eder. Formdaki bilgiler il müdürlüğündeki meslek elemanları tarafından özürlünün beyanına ve ibraz ettiği belgelere göre kimlik uygulama yazılımı kullanılarak veri tabanına aktarılır. Bu bilgiler belge ortamında ilgili meslek elemanınca onaylanır. Bilgilerin kontrolü il müdürlüğü tarafından yapılır. Bu özürlü bilgileri Kurum tarafından Başkanlığın belirlediği veri yapısında ulusal özürlüler veri tabanına aktarılmak üzere her ayın ilk haftası Başkanlığa elektronik ve belge ortamında gönderilir. Özürlülük bilgilerinin ulusal özürlüler veritabanına aktarılması ile ilgili teknik yöntem ve veri aktarma periyoduna ilişkin usul ve eseslar gerekli görüldüğünde Başkanlık tarafından değiştirilir.
İl müdürlükleri meslek elemanınca onaylanan formların aslını sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneğini nüfus cüzdanı fotokopisi ile birlikte muhafaza eder. Formdaki bilgiler gerekli görüldüğünde Kurumun görüşü alınarak Başkanlık tarafından değiştirilir.
Özür oranının bildirimi
Madde 6 - İl müdürlüklerince sağlık kurulu raporu ve nüfus cüzdanı örneği incelenir ve bilgisayar ortamında değerlendirilir. Özürlülere ait kimlik bilgileri ve özür oranı bilgisi Kurum tarafından elektronik ve belge ortamında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilir. Gönderilen bilgiler MERNİS veritabanında tutulur. Elektronik ve belge ortamındaki bilgi farklılığının hukuki sorumluluğu bilgiyi gönderen Kuruma aittir.
Nüfus cüzdanındaki özürlülükle ilgili bilgiler
Madde 7- Nüfus cüzdanında özürlülüğüne ilişkin bilgi yer alan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ilgili mevzuatta münhasıran özürlülere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanır. Nüfus cüzdanlarında özürlülükle ilgili bilgiler yer almayan ve almasını istemeyen özürlüler ilgili mevzuatla tanınan haklardan “Özürlüler İçin Sağlık Kurulu Raporu”nu ibraz ederek faydalanabilirler.
Özürlü olduğunu istenen belgelerle beyan eden ve il müdürlüklerine başvuran Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının nüfus cüzdanlarının arka yüzünde “% … oranında özürlüdür” ifadesi yer alır. Özür oranı rakamsal olarak % işaretinin sağına yazılır.
Özürlülük bilgilerinin nüfus cüzdanına yazılması özürlünün isteğine bağlıdır.
Nüfus cüzdanlarının verilmesi
Madde 8- Nüfus cüzdanlarının verilmesi 5/5/1972 tarihli ve 1587 sayılı Nüfus Kanununun 57 nci maddesi ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin ilgili mevzuat hükümlerine tâbidir.
Özür oranının değişmesi
Madde 9- Özür oranı ile ilgili bilgilerde değişiklik olması durumunda özürlü buna ilişkin sağlık kurulu raporu ile il müdürlüğüne müracaat eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Özürlüler için kimlik kartının kullanımı
Madde 10- Başkanlık tarafından mevcut özürlüler için verilmiş olan kimlik kartları geçerlidir. Özürlüler için kimlik kartının içerdiği bilgilerin değişmesi kaybedilmesi çalınması durumunda yeniden “özürlüler için kimlik kartı" düzenlenmez. Özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı nüfus müdürlüklerinden talep edilir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
Madde 11- 13/8/1998 tarihli ve 23432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Özürlüler İçin Kimlik Kartı Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 12- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 13- Bu Yönetmelik hükümlerini Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun bağlı olduğu bakanlar ile İçişleri Bakanı müştereken yürütür.
EK-1
ÖZÜRLÜ KİMLİĞİ BİLGİ FORMU
Form No : .................
İl Kodu : ...................
Tarih : ......................
A- NÜFUSA KAYIT BİLGİLERİ
T.C. Kimlik Numarası : ............................
Adı :
Soyadı :
Baba Adı :
Anne Adı :
Doğum Yeri :
Doğum Tarihi : ..... /..... / ........
Cinsiyeti : ( )E ( )K
Nüfusa Kayıtlı olduğu Yer :
İl : ................................. İlçe: ................................ Mahalle /Köy : ..................................
Cilt No : .......................... Aile Sıra No : ..................... Sıra No : ........................
Kan Grubu : .................... Veriliş Tarihi : ........................
B- ADRES BİLGİLERİ
İl : ................................. İlçe : ...............................
Köy/Mahalle : ......................... Cadde/Sokak : ............................
Kapı No : .................. Posta Kodu : ....................
Telefon : .............................. İletişim Kurulacak Kişi ve Telefon : ...................................
C- ÖZÜRLÜLERE İLİŞKİN BİLGİLER
1) Özür Grubu (Birden fazla seçenek işaretlenebilir.)
( ) Ortopedik
( ) Görme
( ) İşitme
( ) Dil ve Konuşma
( ) Zihinsel
( ) Ruhsal ve Duygusal
( ) Süreğen Hastalık
( ) Diğer (Belirtiniz) .................................................. ............................
2) Özür Nedeni
( ) Doğum Öncesi
( ) Doğum Sırası
( ) Doğum Sonrası
( ) Bilinmiyor
3) Doğum sonrası ise nedenini belirtiniz.
( ) Kazalar
( ) Hastalıklar
( ) Diğer (Belirtiniz)...................................... .................................................. .......
4) Özürlü günlük yaşam aktivelerini nasıl yerine getirebiliyor?
( ) Yardım almadan
( ) Az yardımla
( ) Başkasına tam bağımlı
D- KULLANDIĞI YARDIMCI CİHAZ ARAÇ VE GERECE İLİŞKİN BİLGİLER
Özürlünün sürekli kullandığı :
( ) Proaaa (Belirtiniz) ............................................
( ) Oraaa (Belirtiniz) ............................................
( ) Tekerlekli sandalye
( ) Mekanik ( ) Akülü ( ) Motorsuz
( ) Koltuk değneği
( ) İşitme cihazı
( ) Beyaz Baston
( ) Diğer (Belirtiniz) ..............................................
E- ÖZÜRLÜNÜN SOSYAL DURUMUNA İLİŞKİN BİLGİLER
1) Medeni Durumu
( ) Evli
( ) Bekar
2) Özürlü kiminle yaşıyor?
( ) Anne ve baba ile
( ) Anne veya baba ile
( ) Eşi ile
( ) Çocukları ile
( ) Yakınları ile
( ) Kuruluş bakımında
( ) Yalnız
( ) Diğer (Belirtiniz) ........................................
3) Özürlünün anne ve babası akraba mı?
( ) Evet
( ) Hayır
4) 3.Sorunun cevabı “evet” ise açıklayınız.
Anne babanın yakınlık derecesi :........................................
F- ÖZÜRLÜNÜN EĞİTİM VE ÇALIŞMA DURUMUNA İLİŞKİN BİLGİLER
1) Eğitim Durumu (Son bitirdiği okul temel alınır)
( ) Eğitimsiz
( ) Okur-yazar
Okulun bulunduğu il..............Okul adı
( ) Okul öncesi: .......................................... .................................................. .......
( ) İlkokul: ................................................. .................................................. .......
( ) Ortaokul: ............................................... .................................................. ......
( ) İlk Öğretim: ........................................... .................................................. ......
( ) Lise: .................................................. .... .................................................. ......
( ) Meslek Lisesi: ......................................... .................................................. ......
( ) Lisans: .................................................. . .................................................. ......
( ) Lisansüstü: ............................................ .................................................. .......
( ) Özel eğitim: ........................................... .................................................. ......
( ) Diğer (Belirtiniz): ................................... .................................................. .......
2) Özürlünün varsa mesleği yazınız .................................................. ...............................
3) Özürlü herhangi bir beceri veya meslek edindirme kursuna katılmış mı?
( ) Evet
( ) Hayır
4) 3.Sorunun cevabı “evet” ise uygun seçeneği işaretleyiniz.
( ) İş ve İşçi Bulma Kurumu
( ) MEB Yaygın Eğitim
( ) Vakıf
( ) Dernek
( ) Diğer (Belirtiniz) .................................................. ................
5) Çalışma Durumu
( ) Çalışıyor
( ) Çalışmıyor
6) 5.sorunun cevabı “çalışıyor” ise uygun seçeneği işaretleyiniz.
( ) Kamu
( ) Özel Sektör
( ) İşyeri kendisine ait
( ) Geçici/Mevsimlik iş
( ) Diğer (Belirtiniz) .................................................. ....
5) Bağlı olduğu sosyal güvenlik kurum veya kuruluşu (Çalışmayan bireyler için ebeveynlerdenden dolayı tabi olunan sosyal güvenlik kuruluşu belirtilir)
( ) Emekli Sandiğı
( ) SSK
( ) Bağ-Kur
( ) Özel Sandık
( ) Özel Sigorta
( ) Hiçbiri
6) 2022 sayılı Kanuna göre Emekli Sandığından maaş alıyor mu?
( ) Evet
( ) Hayır
7) Özürlünün Yeşil Kartı var mı?
( ) Evet
( ) Hayır
DOLDURANIN
Adı ve Soyadı :
Mesleği :
Çalıştığı Kurum :
İmza :
Kimler Faydalanabilir:
T.C. vatandaşı olmak
Özürlü olmak
Herhangi bir işte çalışmıyor olmak
Herhangi bir sağlık güvencesi ve gelire sahip olmamak.
Bu özelliklere sahip kişiler; illerinde bağlı bulundukları İlçe Kaymakamlıklarına
Nüfus Cüzdan örneği (Muhtardan tasdikli)
Üç Resim ve Dilekçe ile müracaat edeceklerdir.
Kaymakamlıktan konuyla ilgili matbu evraklar doldurulacaktır.
Evraklar;
1. Tapu-Mal bildirimleri belgesi
2.Sağlık Kurulu Raporu için hastaneye sevk
3. Vukuatlı Nüfus Cüzdanı kayıt örneği tamamlanarak kendilerine 2022 sayılı Yasadan faydalandıklarına dair kart verilecektir.
Hakları:
1. Üç ayda bir maaş
2. Devlet Hastanelerinden ücretsiz muayene (İlaç giderlerini kendileri karşılayacaklardır.)
3. Hastaneye yatarak tedavi oldukları taktirde tüm hastane masrafları karşılanacaktır.
3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamında İl ve İlçelerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakıfları aracılığıyla;
Yoksul ve muhtaç durumundaki
Kanunla kurulu sosyal güvenlik kuruluşlarına bağlı olmayan ve bu kuruluşlardan aylık geliri olmayan vatandaşları
Geçici olarak küçük bir yardım veya eğitim ve öğretim imkanı sağlanması halinde topluma faydalı ve üretken olabilecek kişilere yönelik yardımları yapar.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olan ve bu kuruluşlardan aylık ve gelir alan özürlülerin tedavi giderleri ile fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarca karşılanmayan kısımları da karşılanır.
Nasıl Yararlanılır?
Bu yardımlardan yararlanmak isteyen kişiler; İkamet ettikleri ilde veya ilçede bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na;
Nüfus cüzdanı örneği
İkametgah belgesi
Muhtaç durumda olduklarına ilişkin belge
Fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçler için bu cihazı ya da proaaai kullanmalarının zorunlu olduğunu belgeleyen Sağlık Kurulu Raporu ile cihazın ya da proaaain fiyatını üç ayrı firmadan proforma fatura başvurmaları gereklidir.
Başvuru ile ilgili incelemeler vakıf görevlilerince yapılmakta Vakıf müteveli heyetince değerlendirildikten ve uygun bulunduktan sonra bedeli ödenmektedir.
05.02.2000 tarihinde Gümrük Müsteşarlığınca yürürlüğe konulan 4458 sayılı Kanun ile Özürlü Vatandaşlarımızın sosyal yaşamlarını kolaylaştırmak için yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler içerisinde yer alan ortopedik özürlü vatandaşlarımıza yurt dışından özürlü koltuğu ve bisikletin yanı sıra Motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olan binek otomobiller (arazi taşıtları hariç) ve minibüsün yaş haddine bakılmaksızın muafen ithaline izin verilmektedir.(01.06.2001 tarihli 24440 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Malul ve sakat tarafından ithal edilmek istenen araç minibüs ise minibüsün el ve ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş özürlü kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunması öngörülmüştür.
Özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı bulunmayan ve sadece otomatik vitesli binek otomobil ile sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmayan minibüsün muafiyetten yararlandırılmak suretiyle ithali mümkün değildir.
Binek oto ve minibüsün standart olmayan aksesuarları bulunması halinde bu aksesuarların ithaline gümrük vergilerinin tahsili kaydıyla izin verilir.
Özürlü kişi; Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışıyor ise ikametini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakletmesi halinde (bu şart sadece minibüs binek otomobil ve motosiklet için geçerlidir. Motorlu ve motorsuz koltuklar ile bisikletler zati eşya kapsamında kesin dönüş şartı aranmaksızın özürlü kişi tarafından muafen ithal edilebilir.)
Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ise Yurt dışına resmi kanalla döviz transferi veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından kendisine bağış yoluyla gönderilen özel tertibatlı özürlü aracını ithalat vergilerinden muaf olarak ithal edebilirler.
Özürlü Vatandaşlarımızın araçlarının ithal işlemlerinde sorunlarla karşılaşmamaları amacıyla 07.11.2000 tarihli 24223 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 8 seri no’lu Gümrük Genel Tebliği (Muafiyetler) ile araç ithaline ilişkin işlemler yeniden düzenlenmiştir.
Bu Tebliğe göre özürlü vatandaşlar yurt dışından aracını getirmeden gerekli belgelerle birlikte (Sağlık Kurulu Raporu Sürücü Belgesi) Ankara Naklihane ve Bedensiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne müracaat ederek ve bu gümrük idaresinde oluşturulan komisyondan izin belgesi alması gerekmektedir. Söz konusu komisyon Gümrük Müsteşarlığı İçişleri Bakanlığı Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşmaktadır.
Malul veya özürlü kişiler: mülkiyetlerinde bu yolla muafen ithal edilmiş özel tertibatlı otomobil minibüs ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal tarihinden itibaren 5 (Beş) yıl geçmedikçe bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf olarak otomobil minibüs ve motosiklet ithal edemezler. (13.05.2000 tarihli 24048 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğ’de Değişiklik yapılmasına Dair Tebliğ (Muafiyetler)
Malul ve özürlü tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobil minibüs ve motosikletlerin fiili ithal tarihinden itibaren 10 yıl geçmemişse malul ve özürlü olmayanlara gümrük vergileri tahsil edilmeden satışı hibesi ve devri mümkün değildir.
İzin alınmadan ödünç verilen kiralanan devredilen veya satılan eşyanın gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181 ila 194.üncü madde hükümleri uyarınca tahsil edilmekle beraber ayrıca 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine göre takibat yapılır.(6 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Muafiyetler)
Diğer taraftan 05.02.2000 tarih ve 23955 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında karar’ın 113. 116. maddeleri uyarınca görme özürlülerin eğitsel bilimsel veya kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel surette imal edilmiş olan ve bu Kararın 3’nolu ekinde yer alan eşya gümrük vergilerinden muaftır. Görme özürlüler hariç olmak üzere malul ve özürlülerin eğitimi çalışması veya fiziksel ve ruhsal olarak sosyal gelişimlerine yönelik olarak özel surette imal edilmiş olup malul ve özürlülerin kendi kullanımları için getirdikleri veya onlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum veya kurumlarca ithal edilen eşya da gümrük vergilerinden muaf bulunmaktadır.
Söz konusu Kararın 113. ve 116. maddeleri gereğince muafen ithal edilen eşya gümrüğün izni olmadan ve gümrük vergileri alınmadan malul ve sakat olmayanlara ödünç verilemez kiralanamaz devredilemez veya satılamaz. (13.05.2000 tarihli 24048 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6 seri nolu Gümrük Genel Tebliğ’de Değişiklik yapılmasına Dair Tebliğ(Muafiyetler)
Gümrük vergilerinden muafen ithali yapılan eşya için muafiyet tanınmasını sağlayan şartları kaybeden veya muafen ithal edilen eşyayı Kararın 113. ila 118’inci maddelerinde belirtilenlerden başka amaçlarla kullanmayı talep eden kişi kurum ve kuruluşların gümrük idaresine bildirimde bulunarak izin alması gerekir. Bu izin ancak gümrük vergilerinin tahsil edilmesi kaydıyla verilebilir.
Söz konusu eşya ve malzemeler muafiyetin veriliş amacına uygun kullanılmak ve ilgili gümrük müdürlüğünden izin alınmak kaydıyla muafiyet hakkı tanınmış başka bir kurum veya kuruluşa ödünç verilir kiralanır devredilir veya satılırsa gümrük vergileri aranmaz.
Minibüslerde ise ithalat Gümrük Müsteşarlığının olumlu ön iznini müteakip gerçekleştirebilmektedir.
Binek otomobili veya minibüsün ithaline ilişkin Komisyon kararının olumlu olması halinde otomobil ile minibüs için Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğü’nce geçerlilik süresi 6 (ay) olmak üzere “İthal İzin Belgesi” düzenlenir.
Taşıt izin belgesinin geçerlilik süresi içerisinde 18.02.2002 tarih ve 23968 sayılı Resmi Gazetede yayımlaman 2 seri no’lu Gümrük Genel Tebliğin (Muafiyetler) 5’inci maddesinde belirtilen belgelerle birlikte Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne teslim edilir. Gümrük Müdürü veya yetkili kılacağı Gümrük Müdür Yardımcısı başkanlığında iki muayene memurundan oluşturulan heyet tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespiti akabinde ithaline izin verilir.
Gümrük idaresince ithal işlemi tamamlanan binek otomobil veya minibüs için düzenlenecek trafik şahadetnamesine şerh konularak ilgili trafik tescil dairesine gönderilir.
Özürlü vatandaşlarımız tarafından ithalden sonra Trafik Tescil İşlemleri yapan Trafik idarelerinden bu araçlara özürlü amblemli plaka verilmektedir.
Zaman zaman özürlü vatandaşlarımıza sağlanan bu vergisizlik hakkının kötüye kullanıldığı tespit edilmekte özürlü olmayan bu kişiler hakkında yasal gerekliliğe gidilmektedir.
Gerçekten özürlü olan vatandaş adına düzenlenen belgelere dayanılarak araç vergilerinden muaf bir şekilde ithal edilmektedir. Ancak özürlü kişi adına getirilen araç bu kişi tarafından kullanılmadan özürlü olmayan ya da önemsiz bir özürlü olan kişilerce hakları olmadan kullanılabilmektedir. Bu ise yasaların belirli bir kesime tanıdığı hakkın istismar edilmesi sonucunu doğurmaktadır.
Çağdaş bir ülke olmanın gereğinden hareketle özürlü vatandaşlarımızın yaşamının kolaylaştırma yönünde yapılan düzenlemelerin kötüye kullanılmasının önüne geçilmesi için etkin bir caydırıcılık sisteminin işletilmesi gerekir.
Sadece özürlü vatandaşların kullanımları için muafen ithaline izin verilen binek otomobiller ile el ve ayak fonksiyonlarını yitirmiş bulunan kişilerin araç kullanmaları mümkün bulunmadığından kendisine birinci dereceden kan bağı ile bağlı olan veya sözleşmeli bir şoför tarafından kullanılması şartıyla ithaline izin verilen minibüslerin bu kişiler tarafından kullanılıp kullanılmadığının tespit edilebilmesi için emniyet birimleri tarafından yapılan trafik denetimlerinde bu durumu dikkate alınmaktadır.
Özürlü vatandaşlarımız tarafından ithal edilmek istenilen eşya ile yine bu kişiler tarafından kullanılmak üzere imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan ve bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar bisiklet motosikletin muafen ithaline ilişkin talepler doğrudan eşyanın getirildiği gümrük idaresine yapılmaktadır
Mevcut uygulamada sakatlık indiriminden sadece ücretliler yararlanmaktaydı. Kabul edilen kanun ile aşağıda belirtilen yenilikler getirilmiştir.
. Ailesinde sakat bulunan ücretliler de sakatlık indiriminden yararlanacaklardır.
. Serbest meslek erbabı olarak çalışan özürlüler de sakatlık indiriminden yararlanacaktır.
. Ailesinde sakat bulunan serbest meslek erbabı da aynı şartlarla sakatlık indiriminden yararlanabilecektir.
. Basit usulde vergilendirilen özürlülerden ücretli duruma girmeksizin imalat ve tamirat ve küçük sanat işleriyle uğraşan özürlüler sakatlık indiriminden yararlanabileceklerdir.
İNDİRİM UYGULAMASI ŞÖYLE YAPILACAKTIR.
% 80’ini kaybedenler birinci derece sakat sayılırlar. Bu kişiler özel indirim tutarının 8 katı tutarında sakatlık indiriminden faydalanırlar.
% 60’nı kaybedenler ikinci derece sakat sayılırlar. Bu kişiler özel indirim tutarının 4 katı tutarında sakatlık indiriminden faydalanırlar.
% 40’nı üçüncü derece sakat sayılırlar. Bu kişiler özel indirim tutarının 2 katı tutarında sakatlık indiriminden faydalanırlar.
Sakatların yararlanacağı indirim tutarları da şöyle olacaktır:
Hizmet Erbabında;
Birinci derece sakat olanlarda (Yıllık 1.020.600.000 TL) (9.450.000x8+9.450.000x12=)
İkinci derece sakat olanlarda (Yıllık 567.000.000 TL) (9.450.000x4+9.450.000x12=)
Üçüncü derece sakat olanlarda (Yıllık 340.200.000 TL) (9.450.000x2+9.450.000x12=)
Özel indirim dahil sakatlık indirimi uygulanacaktır.
Bu tutarlar; Adıyaman Batman Bingöl Bitlis Diyarbakır Elazığ Hakkari Mardin Muş Siirt Şırnak Tunceli ve Van illerinde özel indirim farklı olduğundan sırasıyla;
Birinci derecede :1.360.800.000 TL
İkinci derecede : 756.000.000 TL
Üçüncü derecede : 453.600.000 TL olarak uygulanacaktır.
Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü birey olması halinde ayrıca bu özürlü birey için de sakatlık indirimi miktarı gelir vergisi matrahından indirilecektir.
Buna göre yıllık:
Birinci derece sakat olanlarda : 907.200.000 TL
İkinci derece sakat olanlarda : 453.600.000 TL
Üçüncü derece sakat olanlarda : 226.800.000 TL
Hizmet erbarının kalkınmada öncelikli yörede bulunulması halinde bu tutarlar sırasıyla:
Birinci derece sakat olanlarda 1.209.600.000 TL
İkinci derece sakat olanlarda 604.000.000 TL
Üçüncü derece sakat olanlarda 302.400.000 TL
Bu tutarlar yukarıda belirtilen hizmet erbabı için yıllık gelir vergisi matrahlarından indirilecek rakamları oluşturmaktadır.
Asgari ücretin halen yıllık 425.250.000. TL 31.08.1998 tarihinden sonraki tutarı ile de 574.074.000 TL olduğu dikkate alınırsa sağlanan avantajın ne derece önemli olduğu ortaya çıkacaktır.
Kendi işini kuran serbest meslek erbabının 31.maddeye göre hesaplanan sakatlık indirimi:
Normal yörede faaliyette bulunulması halinde:
Birinci derece sakat serbest meslek erbabında: 709.200.000TL
İkinci derece sakat serbest meslek erbabında: 453.600.000TL
Üçüncü derece sakat serbest meslek erbabında: 226.800.000TL
Kalkınmada öncelikli yörede faaliyette bulunulması halinde;
Birinci derece sakat serbest meslek erbabında:1.209.600.000 TL
İkinci derece sakat serbest meslek erbabında: 604.800.000 TL
Üçüncü derece sakat serbest meslek erbabında: 302.400.000 TL
Kendi işini kuran serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunması halinde durumuna göre yukarıdaki rakamlara ilave olarak ayrıca özürlü kişi sayısı kadar hesaplanan miktar bu mükelleflerin yıllık gelir vergisi matrahından indirim konusu yapılacaktır.
Basit Usülde Vergilendirilenlerde;
Normal yörede faaliyette bulunulması halinde;
Birinci derece sakat küçük sanat erbabında : 907.200.000 TL
İkinci derece sakat küçük sanat erbabında : 453.600.000TL
Üçüncü derece sakat küçük sanat erbabında:226.800.000TL
Kalkınmada öncelikli yörede faaliyette bulunulması halinde;
Birinci derece sakat küçük sanat erbabında : 1.209.600.000 TL
İkinci derece sakat küçük sanat erbabında: 604.800.000 TL
Üçüncü derece sakat küçük sanat erbabında : 302.400.000 TL
Bu tutarlar hesaplanan yıllık gelir vergisi matrahından ayrıca indirilecektir.
Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle meydana gelen bedensel zihinsel ruhsal duygusal ve sosyal yeteneklerini % 40 ve üstünde bir oranda kaybedenlerin özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasına dair yönetmelik hükümlerine göre ;
1. Özürlü bireyler ikamet ettikleri ilin İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneği nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi ile müracaat edeceklerdir.
2. Formdaki bilgiler il müdürlüğündeki meslek elemanları tarafından özürlünün beyanına ve ibraz ettiği belgelere göre kimlik uygulama yazılımı kullanılarak veri tabanına aktarılacaktır.
3. Aktarılan bu bilgiler belge ortamında ilgili meslek elemanınca onaylanıp kontrolü il müdürlüğü tarafından yapılacaktır.
4. İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü tarafından elektronik ortamda SHÇEK Genel Müdürlüğü Bilgi İşlem Daire Başkanlığına gönderilen özürlü bilgileri Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne elektronik ortamda gönderilecektir.
5. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü özürlüye ait verileri elektronik ortamda ilgili Nüfus Dairesine göndererek özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasını sağlamış olacaktır.
6. Özürlü nüfus idaresinden nüfus cüzdanını alarak özür durumuna ilişkin bilgiyi kullanmış olacaktır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç Kapsam Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeğin amacı özürlüler veritabanı oluşturulmasına ve yürürlükte bulunan mevzuata dayanılarak özürlülere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanmada kullanılmak üzere özür durumlarının belgelendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle meydana gelen bedensel zihinsel ruhsal duyusal ve sosyal yeteneklerini yüzde kırk (%40) ve üstünde bir oranda kaybedenlerin özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanlarında yer almasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik 25/3/1997 tarihli ve 571 sayılı Özürlüler İdaresi Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (h) bendi ve 25 inci maddesi ile 1587 sayılı Nüfus Kanununun 57 nci maddesinin ikinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;
* <LI class=sidelinks3>Başkanlık : Özürlüler İdaresi Başkanlığını <LI class=sidelinks3>Kurum : Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü <LI class=sidelinks3>İl Müdürlüğü : Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünü <LI class=sidelinks3>Nüfus Müdürlüğü : İlçe Nüfus Müdürlüğünü <LI class=sidelinks3>MERNİS : Merkezi Nüfus İdaresi Sistemini <LI class=sidelinks3>Sağlık Kurulu Raporu : 6/2/1998 tarihli ve 98/10746 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik uyarınca alınan Sağlık Kurulu Raporunu <LI class=sidelinks3>Meslek Elemanı : İl Müdürlüğünde görevli olan Sosyal Çalışmacı Psikolog Çocuk Gelişimcisi ve Öğretmeni
* Form : Özürlü kimliği bilgi formunu (EK-1)
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin
Nüfus Cüzdanında Yer Almasına İlişkin Usul ve Esaslar
Özürlü bilgi formunun doldurulması ve veritabanına girilmesi
Madde 5- Özürlü bireyler ikamet ettikleri ilin il müdürlüğüne sağlık kurulu raporu aslı veya onaylı örneği ve nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi ile müracaat eder. Formdaki bilgiler il müdürlüğündeki meslek elemanları tarafından özürlünün beyanına ve ibraz ettiği belgelere göre kimlik uygulama yazılımı kullanılarak veri tabanına aktarılır. Bu bilgiler belge ortamında ilgili meslek elemanınca onaylanır. Bilgilerin kontrolü il müdürlüğü tarafından yapılır. Bu özürlü bilgileri Kurum tarafından Başkanlığın belirlediği veri yapısında ulusal özürlüler veri tabanına aktarılmak üzere her ayın ilk haftası Başkanlığa elektronik ve belge ortamında gönderilir. Özürlülük bilgilerinin ulusal özürlüler veritabanına aktarılması ile ilgili teknik yöntem ve veri aktarma periyoduna ilişkin usul ve eseslar gerekli görüldüğünde Başkanlık tarafından değiştirilir.
İl müdürlükleri meslek elemanınca onaylanan formların aslını sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneğini nüfus cüzdanı fotokopisi ile birlikte muhafaza eder. Formdaki bilgiler gerekli görüldüğünde Kurumun görüşü alınarak Başkanlık tarafından değiştirilir.
Özür oranının bildirimi
Madde 6 - İl müdürlüklerince sağlık kurulu raporu ve nüfus cüzdanı örneği incelenir ve bilgisayar ortamında değerlendirilir. Özürlülere ait kimlik bilgileri ve özür oranı bilgisi Kurum tarafından elektronik ve belge ortamında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilir. Gönderilen bilgiler MERNİS veritabanında tutulur. Elektronik ve belge ortamındaki bilgi farklılığının hukuki sorumluluğu bilgiyi gönderen Kuruma aittir.
Nüfus cüzdanındaki özürlülükle ilgili bilgiler
Madde 7- Nüfus cüzdanında özürlülüğüne ilişkin bilgi yer alan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ilgili mevzuatta münhasıran özürlülere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanır. Nüfus cüzdanlarında özürlülükle ilgili bilgiler yer almayan ve almasını istemeyen özürlüler ilgili mevzuatla tanınan haklardan “Özürlüler İçin Sağlık Kurulu Raporu”nu ibraz ederek faydalanabilirler.
Özürlü olduğunu istenen belgelerle beyan eden ve il müdürlüklerine başvuran Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının nüfus cüzdanlarının arka yüzünde “% … oranında özürlüdür” ifadesi yer alır. Özür oranı rakamsal olarak % işaretinin sağına yazılır.
Özürlülük bilgilerinin nüfus cüzdanına yazılması özürlünün isteğine bağlıdır.
Nüfus cüzdanlarının verilmesi
Madde 8- Nüfus cüzdanlarının verilmesi 5/5/1972 tarihli ve 1587 sayılı Nüfus Kanununun 57 nci maddesi ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin ilgili mevzuat hükümlerine tâbidir.
Özür oranının değişmesi
Madde 9- Özür oranı ile ilgili bilgilerde değişiklik olması durumunda özürlü buna ilişkin sağlık kurulu raporu ile il müdürlüğüne müracaat eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Özürlüler için kimlik kartının kullanımı
Madde 10- Başkanlık tarafından mevcut özürlüler için verilmiş olan kimlik kartları geçerlidir. Özürlüler için kimlik kartının içerdiği bilgilerin değişmesi kaybedilmesi çalınması durumunda yeniden “özürlüler için kimlik kartı" düzenlenmez. Özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı nüfus müdürlüklerinden talep edilir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
Madde 11- 13/8/1998 tarihli ve 23432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Özürlüler İçin Kimlik Kartı Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 12- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 13- Bu Yönetmelik hükümlerini Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun bağlı olduğu bakanlar ile İçişleri Bakanı müştereken yürütür.
EK-1
ÖZÜRLÜ KİMLİĞİ BİLGİ FORMU
Form No : .................
İl Kodu : ...................
Tarih : ......................
A- NÜFUSA KAYIT BİLGİLERİ
T.C. Kimlik Numarası : ............................
Adı :
Soyadı :
Baba Adı :
Anne Adı :
Doğum Yeri :
Doğum Tarihi : ..... /..... / ........
Cinsiyeti : ( )E ( )K
Nüfusa Kayıtlı olduğu Yer :
İl : ................................. İlçe: ................................ Mahalle /Köy : ..................................
Cilt No : .......................... Aile Sıra No : ..................... Sıra No : ........................
Kan Grubu : .................... Veriliş Tarihi : ........................
B- ADRES BİLGİLERİ
İl : ................................. İlçe : ...............................
Köy/Mahalle : ......................... Cadde/Sokak : ............................
Kapı No : .................. Posta Kodu : ....................
Telefon : .............................. İletişim Kurulacak Kişi ve Telefon : ...................................
C- ÖZÜRLÜLERE İLİŞKİN BİLGİLER
1) Özür Grubu (Birden fazla seçenek işaretlenebilir.)
( ) Ortopedik
( ) Görme
( ) İşitme
( ) Dil ve Konuşma
( ) Zihinsel
( ) Ruhsal ve Duygusal
( ) Süreğen Hastalık
( ) Diğer (Belirtiniz) .................................................. ............................
2) Özür Nedeni
( ) Doğum Öncesi
( ) Doğum Sırası
( ) Doğum Sonrası
( ) Bilinmiyor
3) Doğum sonrası ise nedenini belirtiniz.
( ) Kazalar
( ) Hastalıklar
( ) Diğer (Belirtiniz)...................................... .................................................. .......
4) Özürlü günlük yaşam aktivelerini nasıl yerine getirebiliyor?
( ) Yardım almadan
( ) Az yardımla
( ) Başkasına tam bağımlı
D- KULLANDIĞI YARDIMCI CİHAZ ARAÇ VE GERECE İLİŞKİN BİLGİLER
Özürlünün sürekli kullandığı :
( ) Proaaa (Belirtiniz) ............................................
( ) Oraaa (Belirtiniz) ............................................
( ) Tekerlekli sandalye
( ) Mekanik ( ) Akülü ( ) Motorsuz
( ) Koltuk değneği
( ) İşitme cihazı
( ) Beyaz Baston
( ) Diğer (Belirtiniz) ..............................................
E- ÖZÜRLÜNÜN SOSYAL DURUMUNA İLİŞKİN BİLGİLER
1) Medeni Durumu
( ) Evli
( ) Bekar
2) Özürlü kiminle yaşıyor?
( ) Anne ve baba ile
( ) Anne veya baba ile
( ) Eşi ile
( ) Çocukları ile
( ) Yakınları ile
( ) Kuruluş bakımında
( ) Yalnız
( ) Diğer (Belirtiniz) ........................................
3) Özürlünün anne ve babası akraba mı?
( ) Evet
( ) Hayır
4) 3.Sorunun cevabı “evet” ise açıklayınız.
Anne babanın yakınlık derecesi :........................................
F- ÖZÜRLÜNÜN EĞİTİM VE ÇALIŞMA DURUMUNA İLİŞKİN BİLGİLER
1) Eğitim Durumu (Son bitirdiği okul temel alınır)
( ) Eğitimsiz
( ) Okur-yazar
Okulun bulunduğu il..............Okul adı
( ) Okul öncesi: .......................................... .................................................. .......
( ) İlkokul: ................................................. .................................................. .......
( ) Ortaokul: ............................................... .................................................. ......
( ) İlk Öğretim: ........................................... .................................................. ......
( ) Lise: .................................................. .... .................................................. ......
( ) Meslek Lisesi: ......................................... .................................................. ......
( ) Lisans: .................................................. . .................................................. ......
( ) Lisansüstü: ............................................ .................................................. .......
( ) Özel eğitim: ........................................... .................................................. ......
( ) Diğer (Belirtiniz): ................................... .................................................. .......
2) Özürlünün varsa mesleği yazınız .................................................. ...............................
3) Özürlü herhangi bir beceri veya meslek edindirme kursuna katılmış mı?
( ) Evet
( ) Hayır
4) 3.Sorunun cevabı “evet” ise uygun seçeneği işaretleyiniz.
( ) İş ve İşçi Bulma Kurumu
( ) MEB Yaygın Eğitim
( ) Vakıf
( ) Dernek
( ) Diğer (Belirtiniz) .................................................. ................
5) Çalışma Durumu
( ) Çalışıyor
( ) Çalışmıyor
6) 5.sorunun cevabı “çalışıyor” ise uygun seçeneği işaretleyiniz.
( ) Kamu
( ) Özel Sektör
( ) İşyeri kendisine ait
( ) Geçici/Mevsimlik iş
( ) Diğer (Belirtiniz) .................................................. ....
5) Bağlı olduğu sosyal güvenlik kurum veya kuruluşu (Çalışmayan bireyler için ebeveynlerdenden dolayı tabi olunan sosyal güvenlik kuruluşu belirtilir)
( ) Emekli Sandiğı
( ) SSK
( ) Bağ-Kur
( ) Özel Sandık
( ) Özel Sigorta
( ) Hiçbiri
6) 2022 sayılı Kanuna göre Emekli Sandığından maaş alıyor mu?
( ) Evet
( ) Hayır
7) Özürlünün Yeşil Kartı var mı?
( ) Evet
( ) Hayır
DOLDURANIN
Adı ve Soyadı :
Mesleği :
Çalıştığı Kurum :
İmza :