TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ SAVAŞ TAKDİRNAMESİ, MADALYA VE NİŞAN YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete Tarihi: 05/06/2002
Resmi Gazete Sayısı: 24776
Milli Savunma Bakanlığından:
BİRİNCİ KISIM : Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Hukuki Dayanak
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; barışta ve savaşta her yerde ve her zaman alınacak çeşitli vazifelerin ifasında, yurt güvenliğinin sağlanması ve memleketin hürriyet ve istiklal uğrunda büyük yararlık gösteren, Türk Silahlı Kuvvetlerinin nam ve şanını yükselten, şeref ve itibarını artıran; Türk Silahlı Kuvvetlerinin güçlenmesi için askeri, idari, sosyal, fikri ve ilmi alanlarda üstün hizmette bulunan Türk veya yabancı asker veya sivil kişilere verilecek savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların cinslerini, kayıt ve tescil işlemlerini, takılacak yer ve zamanlarını, birlik sancaklarına veriliş ve takılış şekillerini, hangi makam sahiplerince inha ve tevcih edileceğini, kanuni mirasçılarına intikal işlemlerini, uygulanacak tören şekillerini ve bunlara ilişkin diğer esas ve usulleri belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik;
a) Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup subay, sözleşmeli subay, istisnai memur, astsubay, sözleşmeli astsubay, Devlet memuru, işçi, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile erbaş ve erleri, askeri öğrencileri, birliklerin sancaklarını, Türk uyruklu sivil kişileri, yabancı uyruklu asker ve sivil kişileri,
b) Türk veya yabancı asker veya sivil kişiler ile birlik sancaklarına verilebilecek savaş takdirnamesi, madalya ve nişanları,
c) Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanlara ilişkin işlemleri yürütecek kıt'a, kurum, kuruluş ve komutanlıkları,
kapsar.
24 Ekim 1983 tarihli ve 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanununa göre verilen madalya ve nişanlar bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;
a) Takdirname: Taltifi gerektiren bir hizmeti, örnek bir faaliyeti, hareketi veya övgüye değer bir işi yazılı olarak belgeleyen bir vesikayı,
b) Madalya: Hizmet ve vazifede yararlık gösterenlere, hizmetlerinde övgüye değer faaliyet ve çalışmalarda bulunanlara, spor ve sergilerde değerlendirmeye layık derece alanlara hatıra olarak verilen ve diğer kişilerden ayrımını sağlayan muhtelif cins ve değerde madeni bir sembolü,
c) Nişan: Bir hizmete karşılık olmak üzere ya da mütekabiliyet esasları doğrultusunda yabancılara, çeşitli cinslerde verilen ve belirli günlerde göğüse veya boyuna takılan muhtelif cins ve değerde bir sembolü,
d) Rozet: Madalya ve nişanı tanıtan ve madalya ve nişanlar takılmadığı zaman takılan bir sembolü,
e) Berat: Kişilere tevcih edilecek savaş takdirnamesi, madalya veya nişanların hangi hak sahiplerine ait olduklarını gösteren, ilgili mercilerce verilen ve standart bir formu ihtiva eden imzalı bir belgeyi,
f) Kurdele: Madalya ve nişanların göğüs veya boyuna takılmasına yarayan ve belirli renk ve ölçülerde olan bir şeridi,
g) Minyatür: Mesdres, gece kıyafetleri ve sivil takım elbise giyilen yerlerde ve madalya takılması gereken durumlarda, madalya ve nişanların yerine takılan, madalyanın ve nişanların 1/3 oranında küçültülmüş şeklini,
h) Taltif: Maddi ve manevi değeri olan madalya ve nişanlarla alan şahsı takdir etme şeklini,
ı) Tescil: Kütüğe geçirme işlemini,
i) Tevcih: Madalya veya nişan alacak şahısa bizzat verme işlemini,
j) İnha: Taltif için yapılan işlemin onaylandığını belirten yazıyı,
ifade eder.
Hukuki Dayanak
Madde 4 - Bu Yönetmelik, 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 204 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ KISIM : Sorumluluk, Madalyaların Şekli, Yapılış ve Özellikleri, Takdir ve Taltif Esasları
Sorumluluk
Madde 5 - Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun taltifler bölümündeki hükümlerinde açıklanan hizmetler karşılığında, kişilere madalya verilmesini gerektiren hususların değerlendirilmesinden, inhaların hazırlattırılmasından, madalya ve nişanların hak sahiplerine takılıncaya kadar yapılacak işlemlerin, takip ve kontrolü ile sonuçlandırılmasından her kademedeki komutan sorumludur.
Madalyaların Şekil, Yapılış ve Özellikleri
Madde 6 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların özellikleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş Takdirnamesi: Örneğine EK-A'da yer verilmiştir.
b) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref Madalyası: Altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-B'de yer verilmiştir.
c) Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-C'de yer verilmiştir.
d) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası: Altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-D'de yer verilmiştir.
e) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-E'de yer verilmiştir.
f) Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-F'de yer verilmiştir.
g) Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-G'de yer verilmiştir.
h) Şeref Nişanı: Altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-H'de yer verilmiştir.
ı) Övünç Nişanı: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-I'da yer verilmiştir.
i) Liyakat Nişanı: Gümüş ve altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-J'de yer verilmiştir.
j) Rozet: Ait olduğu madalya ve nişanın madeninden olup, şekli, yapılışı ve özellikleri, madalya ve nişanların kendi eklerinde açıklandığı gibidir.
k) Minyatür: Ait olduğu madalya ve nişanın madeninden yapılır.
Takdir ve Taltif Esasları
Madde 7 - Madalya ile takdir ve taltif esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş takdirnamesi, madalya, nişan gibi takdir ve taltife esas olan maddi ve manevi değer taşıyan bu semboller; insanların milli gayeler uğruna yaptıkları hamaset (kahramanlık), fedakarlık, fazilet, cesaret ve yiğitlik dolu hizmetlerini, üstün gayret ve çalışmalarını, iftihar, gurur ve alçak gönüllülük duyguları içinde çevrelerine takdim ettikleri şan ve şeref nişaneleridir.
b) Bu semboller, milli gayeler uğruna Türk Silahlı Kuvvetlerinde yapılan hizmetlerin önemini ve anlamını ortaya koymak bakımından da, Türk Silahlı Kuvvetleri için son derece hassas bir durum arz etmektedir.
c) Bu semboller, beratları ile birlikte nesilden nesile miras olarak intikal edecek en şerefli birer anıdır.
d) Bu sembollerin takdir ve taltif keyfiyeti yukarıda belirtilen esaslar muvacehesinde komutanlığa aittir.
e) Bu semboller için teklifte bulunulurken, elde edilen başarıların tek bir kişinin başarısı olamayacağı gerçeğinin yanı sıra, başarıda katkısı bulunan tüm personelin taltif edilemeyeceği de dikkate alınarak teklif yapılır.
f) Teklifte bulunulurken, her türlü şartlar içinde görevin ifası asıldır. Ancak teklife gerekçe olan olay ya da konuya ilişkin görevin niteliği ve önemi göz önünde bulundurulur.
g) Personelin taltif edilmesinde nakdi ödül, şerit rozet, madalya gibi bir sıralama olmadığı ve madalyaların diğer ödüllerden ayrı ve alınabilecek en son ödül olduğu da dikkate alınır.
h) Madalya teklifinde sıralı amirlerin değerlendirmesi gerektiğinden takdiri gerektiren olayın hemen akabinde madalya teklifi yapılarak konuyu bilen amirler tarafından değerlendirme yapılması sağlanır.
ı) Madalya ve nişanla taltif edilenler, bunları muvazzaf ve emekli iken, askeri veya sivil kıyafetlerle takabilirler. Resmi elbiselerin dışında sivil elbise kullanıldığında madalya ve nişanların takılması gerekiyorsa mutlaka takım elbise ya da ceket giyilir, kravat takılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM : Tespit ve Teklifle İlgili Esaslar, İnha ve Tevcih
Tespit ve Teklif İşlemleri
Madde 8 - Tespit ve teklifle ilgili esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) (Değişik bend:18/05/2004 - 25466 S.R.G. Yön./1.mad) *1* Savaşta ve barışta Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine uygun kahramanlık, fedakarlık, üstün başarı ve üstün hizmette bulunanlar; asgarî bölük (batarya), müstakil takım ve eşiti komutanlar ve kurum amirleri ile daha üst makam ve rütbe sahipleri veya en yakın görgü şahidi olarak bulunan üst ve amirlerce tespit edilir. Taltife esas olan olaya ait bir teklif sunuş yazısı, sıralı amirlerce, belirtilen esaslar dahilinde yapılan değerlendirmeyi müteakip uygun bulunanlar,EK-K'deki örneğe uygun olarak, sıralı üstler yolu ile Genelkurmay Başkanlığına gönderilir. Uygun olmayanlar ise birliğine iade edilir.
b) Cumhurbaşkanı, Başbakan, Milli Savunma ve İçişleri Bakanlarının, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun taltiflerle ilgili hükümlerine göre taltife layık gördükleri personel için, taltif olayını bildirir yazıları ise doğrudan Genelkurmay Başkanlığına gönderilir.
c) Her iki halde de tespit işleminden sonra haksızlığa uğradıklarını iddia edenlerin, usulüne göre yapacakları müracaatları, tespit işini yapan makam üstündeki daha üst makamlarca incelenir. İnceleme neticesi müracaat edeni haklı çıkaracak şekilde sonuçlanırsa tespit işleminde gerekli düzeltmeler yapılır. Bu durum, ilgili makamlara ve müracaat edene duyurulur.
Taltifler
Madde 9 - Taltife layık olduğu tespit edilen personelin taltifi maksadıyla kullanılacak savaş takdirnamesi, madalya ve nişanlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş Takdirnamesi:
Devlet Savaş Madalyasının verilmesini gerektiren hallerin üstünde, başarılı sevk ve idare kabiliyeti veya görev icabı üstün kahramanlık ve cesaret göstermek suretiyle muharebenin gidişini değiştirecek veya savaş neticesine tesir edecek durumları yaratan subay ve astsubaylar ile iki defa ikinci derecede Devlet Savaş Madalyası ile taltif edilenlere verilir.
Kuşe kağıttan ve içi yaldızla yazılmış olan savaş takdirnamesi, maroken bir kap içine konur ve orada saklanır. Gerekirse çerçevelettirilerek özel bir yere de asılabilir.
b) Madalyalar:
1) Devlet Savaş Madalyası: Devlet Savaş Madalyası, 24 Ekim 1983 tarihli ve 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanunu gereğince, Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanının inhası üzerine, Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın imzalayacağı ve Cumhurbaşkanının onaylayacağı kararnameye istinaden bu madalyaları almaya hak eden kişilere, birliklerin sancaklarına Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı veya görevlendireceği bir zat tarafından takılır. Devlet Savaş Madalyası, Birinci ve İkinci derece Devlet Savaş Madalyası olmak üzere iki çeşittir.
(a) Birinci Derece Devlet Savaş Madalyası, savaş takdirnamesi ile taltif edilenlere verilir.
(b) İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası, uluslararası hukukun meşru saydığı haller ile Türkiye'nin taraf olduğu andlaşmalar gereğince yapılan savaşlarda, Türk ve dost kuvvetler içinde ve dışında görev alarak Türkiye'nin veya dostlarının düşmanı ile yapılan muharebede başarılı sevk ve idaresi ile muharebe kazanan veya muharebenin kazanılmasını hazırlayan ve kolaylaştıran veya düşmanla çarpışmada görev icaplarının üstünde kahramanlık ve cesaret gösteren Türk ve yabancı uyruklu asker kişilere verildiği gibi, sonuçta üstün derecede kahramanlık ve cesaret gösteren birliklerin sancaklarına takılmak üzere de verilir.
2) Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile Silahlı Kuvvetlere yararlı hizmet yapan Türk ve yabancı asker ve sivil kişilere, savaşta ve barışta yaptıkları fedakarlık, gösterdikleri kahramanlık ve üstün başarılar sebebiyle verilebilecek madalyalar:
(a) (Değişik alt bend:18/05/2004 - 25466 S.R.G. Yön./2.mad) *2* Türk Silâhlı Kuvvetleri Şeref Madalyası: Savaşta sevk ve idaresi ile savaşın kazanılmasını hazırladığı veya kolaylaştırdığı hâlde, başarısı Devlet Savaş Madalyası ile taltif edilemeyecek derecede olan Türk ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişiler ile barışta bir yıl başarı ile kuvvet komutanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığı görevi yapanlara verilir.
(b) Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç Madalyası: Savaşta ve barışta görevini üstün gayretle ifa ederken görevin sebep ve tesiri ile yaralanan ve Türk Silahlı Kuvvetleri için övünç vesilesi olan Türk ve yabancı asker kişilere verilir. Görevin sebep ve tesiri ile yaralananlar için yapılan madalya teklifinde; meydana gelen olayın, eğitim ve operasyon ve benzeri faaliyetlerin hazırlık, intikal, icra ve sonuç safhalarının herhangi birinde meydana gelmesi ve madalya teklif edilen şahsın olayda disiplinsizlik, ihmal ve idari hatasının olmaması gereklidir.
(c) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası: Savaşta ve barışta kendisine tevdi edilen görevleri hayatını tehlikeye koyarak, üstün bir cesaret ve feragatle yerine getiren Türk ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişiler ile büyük kahramanlık gösteren birlik sancaklarına verilir. Üstün Cesaret ve Feragat Madalyasının teklif edilebilmesi için, madalya teklif edilen personelin fiilen hayati tehlike içinde olması gereklidir.
(d) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyası: Silahlı Kuvvetlerin yükselmesi, güçlenmesi uğruna, askeri, idari, ilmi ve diğer alanlarda üstün hizmette bulunanlara, Silahlı Kuvvetlerde araç, gereç gibi lüzumlu malzemeleri keşfedenlere veya elde bulunanların geliştirilmesinde büyük başarı kazananlara, yurt içinde ve yurt dışında Silahlı Kuvvetlerin bütün alanlardaki çalışmalarında, emsallerine nazaran çok üstün derecede başarı gösteren, birliğin itibarını yükselten ve ulusal menfaatlere yararlı olan ve eşitlerine nazaran feragat ve fedakarlıkla çalışarak görevini üstün derecede yapan asker kişilere, orgeneral ve oramiralliğe terfi eden korgeneral ve koramirallere verilir. Bu madalya, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gelişmesi ve güçlenmesi için üstün derecede başarı gösteren Türk vatandaşı sivil ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere de verilebilir.
(e) Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası: Savaşta, önemli görevlerin yapılmasında müstesna başarı göstermiş, barışta ise hizmetteki başarıları kendisinden beklenenlerin üstünde olan Türk asker ve sivil kişiler ile başarılı birlik sancaklarına verilir.
(f) Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyası: Savaşta ve barışta kendisine verilen görevlerin, başarılmasında büyük beceriklilik veya çeşitli görevlerde başarı gösteren yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere, Türk Silahlı Kuvvetleri ile mensubu olduğu silahlı kuvvetler arasında dostça ilişkilerin geliştirilmesini ve milletlerin birbirlerine yakınlaşmasını sağlayan yabancı askeri kişilere verilir.
c) Nişanlar: Yabancı asker ve sivil kişilere aşağıda isimleri belirtilen nişanlar verilir.
1) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref Nişanı: Savaşta ve barışta, Türk Silahlı Kuvvetlerinin başarısı, tekamülü uğrunda büyük hizmetleri geçen yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere verilir.
2) Türk Silahlı Kuvvetleri Övünç Nişanı: Savaşta ve barışta, Türk Silahlı Kuvvetleri uğrunda hizmet esnasında hayatını kaybeden yabancı uyruklu asker kişilerin kanuni mirasçılarına verilir.
3) Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Nişanı: Savaşta ve barışta, Türk Silahlı Kuvvetleri için önemli görevlerin başarılmasında liyakat gösteren yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere, Türk Silahlı Kuvvetleri ile mensubu olduğu silahlı kuvvetler arasında dostça ilişkilerin geliştirilmesini ve milletlerin birbirlerine yakınlaşmasını sağlayan yabancı askeri kişilere verilir.
Teklif, İnha ve Tevcih
Madde 10 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların tevcih edilme usulleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş Takdirnamesi:
1) Silahlı Kuvvetler Komutanının inhası üzerine Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın imzalayacağı ve Cumhurbaşkanının onaylayacağı kararname ile verilir.
2) Silahlı Kuvvetler Komutanının inhasına esas olan teklifler, hiçbir makam tarafından iptal edilemez. Olumsuz mütalaası olanlar yazılı mütalaalarını, komuta kademeleri yolu ile Silahlı Kuvvetler Komutanına gönderirler.
3) Silahlı Kuvvetler Komutanı veya görevlendireceği asgari korgeneral veya koramiral tarafından taltif edilecek şahsa törenle verilir.
b) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref ve Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyaları:
1) Barışta; Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının teklifi üzerine inhayı müteakip, Genelkurmay Başkanı tarafından,
2) Savaşta; Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanının teklifi üzerine inhayı müteakip, Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı tarafından,
tevcih edilir.
c) Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat, Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyaları:
Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı veya Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarının teklifleri ve Genelkurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı)'ın inhası üzerine; barışta ve savaşta, Genelkurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı) veya yetkili kılacağı asgari tuğgeneral veya tuğamiral tarafından tevcih olunur.
d) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref, Türk Silahlı Kuvvetleri Övünç, Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Nişanları:
Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı veya Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarının teklifleri üzerine; inhayı müteakip barışta ve savaşta Genel- kurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı) veya yetkili kılacağı bir şahıs tarafından tevcih olunur.
Birlik Sancaklarına Madalya Verilmesi
Madde 11 - Birlik sancaklarına madalya verilme esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Birlik sancaklarına İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası ve Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası verilebilir.
b) Savaşta üstün derecede kahramanlık, cesaret ve şecaat (yiğitlik) gösteren birliklerin sancaklarına takılmak üzere Devlet Madalya ve Nişanları Yönetmeliğinde belirtilen esaslar doğrultusunda İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası verilebilmesi için;
1) Cereyan eden savaşların ve kazanılan zaferin büyüklüğünün,
2) Elde edilecek sonucun genel duruma ve kesin neticeye olan tesirinin,
3) Savaşın ağır şartlarına rağmen başarıya ulaşmak için birliklerin gösterdikleri iş birliği, gayret ve feragat, fedakarlık ve kahramanlıklarının, harp ceridelerine, bizzat müşahedeye dayanan komutanlık raporlarına göre tespiti zorunludur.
c) İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası haricinde, savaşta ve barışta görevin başarılmasında kahramanlık gösteren birlik sancaklarına madalyaların genel verilme prensipleri göz önünde bulundurularak, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası ile Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası da tevcih edilir.
d) Devlet Savaş Madalyası Silahlı Kuvvetler Komutanı tarafından Devlet Madalya ve Nişanları Yönetmeliğinde belirtilen esaslar doğrultusunda teklif edilir. Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası ile Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası ise, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı veya Milli Savunma Bakanlığının teklifleri üzerine; Genelkurmay Başkanlığınca inhayı müteakip barışta ve savaşta, Genelkurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı) veya yetkili kılacağı asgari tuğgeneral veya tuğamiral tarafından tevcih olunur.
DÖRDÜNCÜ KISIM : Madalya, Nişan ve Bunlara Ait Rozet ve Minyatürlerinin Takılma Şekil ve Usulleri ile Hangi Zamanlarda ve Nerelerde Takılabileceği
Madalya, Nişan, Rozet ve Minyatürlerin Takılış Esasları
Madde 12 - Madalya, nişan, rozet ve minyatürlerin takılış şekilleri ile madalya ve nişanların çeşitleri ve kimlere verilebileceği EK-L'de gösterilmiştir.
a) Madalyalar:
1) Birinci dereceden Devlet Savaş Madalyası, özel (iki yanı kırmızı ortası beyaz renkte) kurdele ile özel halkasından geçirilerek boyuna asılmak suretiyle ve madalyanın alt kenarı (ucu) resmi elbise ceketinin üstten ikinci düğmesinin hemen üstüne gelecek şekilde taşınır. Rozeti diğer madalyaların rozetlerinin takıldığı yerin başına takılır.
2) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref, Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet, Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyaları sahiplerine törenle ilk verilişlerinde iki yanı kırmızı ortası beyaz renkli bir kurdele ile boyundan asılmak suretiyle takılır. Kurdeleye Madalya kurdelesinin üst kenarındaki iğneden geçirilir.
3) Madalyada takılış öncelikleri: Öncelikle 24 Ekim 1983 tarihli ve 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanununda belirtilen madalyalardan hak edileni varsa onlar takılır. Daha sonra bu Yönetmelikte belirtilen madalyalar aşağıda belirtilen sıraya göre takılır.
(a) Birinci öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref Madalyası,
(b) İkinci öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç Madalyası,
(c) Üçüncü öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası,
(d) Dördüncü öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyası,
(e) Beşinci öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası,
(f) Altıncı öncelik; Yabancı Ülkelere Ait Madalyalar (Takılması gerektiği zaman).
4) Takılış Şekli: Madalyalar sol klapa (yaka) tarafından başlamak üzere öncelik sırasına uyularak sola doğru aşağıdaki sıraya göre takılır.
(a) Bir madalya varsa; Birlik Sembolü ile yaka arasına,
(b) İki madalya varsa; Birlik Sembolünün her iki tarafına,
(c) Üç madalya varsa; üçüncü madalya Birlik Sembolünün altına,
(d) Dört madalya varsa, üçüncü ve dördüncü madalyalar, birinci ve ikinci madalyaların altına,
(e) Beş madalya varsa beşinci madalya Birlik Sembolünün altına takılır.
5) İstiklal Madalyası, 29 Kasım 1920 tarihli ve 66 sayılı İstiklal Madalyası Kanunu hükümleri doğrultusunda sağ göğüs üzerine tek başına takılır.
b) Nişanlar:
1) Yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere verilen nişanlar; ilk verilişte madalyalarda olduğu gibi iki yanı kırmızı ortası beyaz renkli bir kurdele ile boyundan asılmak suretiyle takılır. Diğer zamanlarda kendi ülke usullerine uyarak giysilerine göre gereken yere takarlar.
2) Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına verilen nişanlar ise; takılması gereken günde madalyalar gibi aynı yerlere ve onlardan sonra takılır. Önce madalyaların daha sonra nişanların takılması esastır.
c) Rozetler:
1) Madalyalara ait rozetler günlük üniformada, sağ cep kapağı dikişi üzerine takılır.
2) Rozetlerin takılışındaki öncelik sırası madalya öncelik sırasında olduğu gibidir.
İstiklal Madalyası rozeti sağ cep kapağı üzerine tek başına takılır. Takılma şekli EK- L'de gösterilmiştir.
d) Minyatürler:
1) Madalya minyatürleri; gece elbiselerinde (mesdres-frak-smokin ve benzeri) sol göğüs üzerine takılır.
2) Minyatürlerin takılış sırası ve öncelikleri madalyalarda olduğu gibidir.
e) Madalya ve Nişanların takılacağı yer ve durumlar:
1) Tören elbisesi giyilen her yerde ve zamanda takılır.
2) Ayrıca; Anıtkabire yapılacak resmi ziyaretlerde,
3) Yabancı Devlet Başkanları ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının verecekleri resmi kabullerde ve bunların resmi karşılama ve uğurlama törenlerinde,
4) Madalya alınmasını gerektiren olayların kutlama törenlerinde, o zaferi kazanan birliğin kuruluş günlerinde, zaferin kazanıldığı bölgelere yapılacak resmi ziyaret ve gezilerde,
5) Milli bayramlarda,
6) Uluslararası eski muharipler ve benzeri derneklerin kongrelerinin davetlisi olarak, kongre ve gezinin devamı süresince,
7) Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış törenlerinde,
8) Cumhurbaşkanının iştirak edeceği anma törenlerinde günlük üniformaya takılabilir.
f) Madalya ve nişanların takılması ile ilgili diğer hususlar:
1) Resmi olarak frak, smokin, mesdres giyileceği zamanlarda madalya ve nişanların varsa minyatürleri yoksa kendileri takılabilir. Takılma şekli EK-L'de gösterilmiştir.
2) Ayrıca sivil elbise ile iştirak edilen Cumhurbaşkanınca verilen resmi kabullerde, resmi Devlet törenlerinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan ve Genelkurmay Başkanınca yapılan davet ve kabullerde, Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı kuruluş yıldönümlerinde, madalya ve nişanların kendileri veya minyatürleri takılabilir. Takılma şekli EK-L'de gösterilmiştir.
3) Emekli olan personel tarafından sivil elbise ile iştirak edilen milli bayramlar ile yukarıda belirtilen davet ve kabullerde madalya ve nişanların kendileri veya minyatürleri takılabilir.
4) Madalya, nişan ve rozetler yalnız cekete takılmak suretiyle taşınır. Bunun dışında ceket üzerine giyilen kaput, pardösü, parka, rüzgar ceketi, pelerin, yağmurluk, mont ve benzeri giyim eşyasına takılmaz.
5) Sefer halleri ve savaşta madalya, nişan ve rozetler takılmaz.
6) Madalyalar takıldığı zaman rozetleri takılmaz.
7) Aynı cins madalyalardan birden fazla alan şahısların, birinci madalyasının kurdelesine bir yıldız, ikincisinin kurdelesine iki yıldız (paslanmaz sarı madenden) konur. Taşıma halinde son alınan madalya takılır. Minyatürleri de madalyaya benzer şekilde kullanılır. Rozetlerin ise ikisi de aynı anda takılarak kullanılır.
8) Madalya, nişan, rozet ve minyatürleri takma hakkı olan her personel, bunları doğru bir şekilde ve yukarıdaki esaslara uyarak temiz ve bakımlı takmak ve taşımaktan sorumludur.
g) Madalyaların birliklerin sancaklarına takılış şekli:
1) Madalyalar birlik sancaklarına; İstiklal Madalyası, Devlet Savaş Madalyası (ikinci derece), Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası, Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası sırasıyla takılır. Takılma şekli EK-L'de gösterilmiştir.
2) Atlasın zedelenmemesi için, Sancağın sol üst köşesine 15x22,5 cm ebadında, kendi renginde ipek ibrişimle beyaz pike, küçük kenarı gönderden 23 cm, büyük kenarı da Sancağın üst saçaklarından 15 cm. açıklıkta ve bu kenarlara paralel olarak bir kabartma yastık şeklinde atlasa dikilir. Pike yastığın üzerine ipek ibrişimle madalya takılmaya mahsus ilmikler, bretler yapılır.
3) Madalya bir tane ise beyaz pike yastığın tam ortasına, birden fazla ise madalyaların madeni gövdeleri bir hizada, gövdeler arasında (iç kenarlar arasında) 2'şer cm. aralık olmak üzere, en üstün derecelisi gönder tarafına gelmek şartıyla sıralanır.
4) Madalya kurdelesine ve bretlere geçirilecek çengelli iğnelerin paslanmaz madenden, zarif ve sağlam yapılmasına dikkat edilir. Pikelere rapt edilen madalyaların iğnelerinin görülmemesine itina edilir.
5) Sancaklara takılacak madalyaların atlası zedelememesi ve birbirlerine sürünmelerini önlemek için, sancak açılmadığı (kılıfında bulunduğu) zamanlarda madalyalar güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle ayrı bir muhafaza içinde bulundurulur.
h) Sancağa verilen madalyaların ve teferruatının bakımı, temizliği ve sicil kayıtlarının tutulması:
1) Sancağa takılan madalyaların zayi edilmemesine, hareket esnasında iken düşmemesine, manevra veya tatbikatlarda sancak açık ise hareket süresince koparak kaybolmamasına sancaktar son derece itina gösterir.
2) Sancaktar; sancağı teslim aldıktan sonra sancağın ve madalyaların zayiinden, bakımından ve bunların her zaman en iyi bir durumda bulundurulmasından sorumludur. Birliklerce muhtelif zamanlarda yapılan yoklamalardan aynı tekmil alınır.
Sancaktar; madalyaların değiştirilmemesine takıldığı kumaş ve aksamının yırtık, sökük olmamasına, her zaman temiz ve ütülü bulunmasına dikkat eder.
Sancaktar; gönderin madeni kısımlarının, tuğ ve sırma saçaklarının, madalyaların asıldığı pike yastığın, ay yıldızın hamail üzengisinin sökük, buruşuk, kirli, paslı olmamasına ve her zaman tertemiz ve madalyaların pırıl pırıl parlamasına dikkat ve itina eder. Bu hususlar ilgili komutan ve amirlerce takip ve kontrol edilir.
3) Sancağın sicil kayıtları muntazam tutulur. Madalyaların dereceleri, beratlarının tarih ve numaraları, ne maksatla verildikleri, cinsi, ebadı, ağırlığı, ön ve arka taraflarındaki şekil, yazı ve motifler yazılmak, hatta mümkünse önden ve arkadan fotokopileri çekilerek sicil defterlerine eklemek suretiyle sicil durumları tespit edilir.
ı) Madalya, nişan ve rozet taşıyan her personel yukarıdaki esaslara uyarak madalya ve nişanlarını temiz ve bakımlı olarak taşımaktan sorumludur.
BEŞİNCİ KISIM : Veraset, Kayıt ve Tescil İşleri
Veraset İşlemleri
Madde 13 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların veraset işlemlerinde uyulacak usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Verilen savaş takdirnamesi, madalyalar ile dost devletler tarafından asker kişilere verilen madalya ve nişanlar, sahiplerinin vefatı halinde kanuni mirasçılarına geçer. Ancak; mirasçılar bu madalya ve nişanları takamazlar.
b) Madalya ve nişan almaya hak kazanmış kişi, bunları almadan vefat etmişlerse, madalya ve nişan kanuni mirasçılarına verilir.
c) Madalya ve nişan alan veya almaya hak kazananların vefatları halinde bu madalya veya nişanlar kendileri tarafından noterce tasdik edilmiş vasiyetname ile mirasçılarına bırakılmamış ise; en büyüklerinden başlamak üzere erkek çocuklarına, yoksa kız çocuklarına, yoksa babasına, o da yoksa annesine, annesi yoksa eşine, eşinin de yokluğu halinde Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre diğer kanuni mirasçılarına intikal eder.
d) Kendilerine madalya ve nişan intikal edenlerin vefatları halinde, bu madalya ve nişanlar en büyüklerinden başlamak üzere erkek çocuklarına, yoksa kız çocuklarına, yoksa babasına, o da yoksa annesine, annesi yoksa eşine, eşinin de yokluğu halinde Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre diğer kanuni mirasçılarına intikal eder.
e) Kendilerine madalya ve nişan intikal edecek olanların anlaşmaları halinde yukarıdaki fıkralarda gösterilen sıraya uyulmayabilir.
f) Ancak madalya ve nişan intikal eden varisin, Devlet aleyhine işlenen suçlar ile yüz kızartıcı suçlar nedeniyle hüküm giymiş olması durumunda madalya ve nişan, bir sonraki hak sahibi varise intikal eder. Madalya ve nişanın intikalinden sonra bahse konu suçları işleyenlerden madalya ve nişanları geri alınır. Bu konudaki yargılama devam ettiği sürece madalya ve nişanların intikal işlemi bekletilir.
g) Madalya ve nişan sahipleri sağlıklarında hazırlayacakları bir vasiyetname ile veya arzuları gereği vefatlarını müteakip varislerince istedikleri okul veya müzelere madalya ve nişanlarını hediye edebilirler. Bu durum madalyaların kayıt ve tescil işlerinde belirtilir. Bu madalya ve nişanlar hediye edilen okul veya müze tarafından kayıtları tutularak muhafaza edilir.
Kayıt ve Tescil İşlemleri
Madde 14 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların kayıt ve tescil işlemlerin uyulacak usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre verilecek savaş takdirnamesi, madalya ve nişan almayı hak eden kişilere bunları alırken beratları da birlikte verilir.
b) Beratlarda tarih ve numaraya yer verilir. Berat örneklerine, ilgili madalya eklerinde yer verilmiştir. Beratlar, beyaz kuşe kağıt üzerine yazılır ve maroken bir kap içine konur. Madalya, nişan ve rozetler, cins ve derecelerine göre kayıt defterlerine göre ayrı ayrı kaydedilir ve kendi aralarında numaralanırlar. Bu numaralar aynı zamanda berat ve madalya numarasıdır.
c) Genelkurmay Personel Başkanlığı tarafından her bir madalya ve nişan cinsi için ayrı ayrı tescil defteri tutulur. Madalya ve nişan tescil defteri örneğine EK-M'de yer verilmiştir. Bu defterde; madalya veya nişan alan kişinin kimlik bilgileri, veriliş nedeni, veriliş tarihi, madalya ve berat numaraları, varisleri hakkında bilgiler bulunur.
d) Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri personeline tevcih edilen madalya ve nişanların tescilinin uygun bulunması durumunda bu tür madalya ve nişan için ayrı bir tescil defteri tutulur. Bahse konu defter örneğine EK-N'de yer verilmiştir.
e) Mevcut madalya ve nişan tescil defterlerine ilave olarak, bilgisayarlarda bilgi bankası oluşturularak tescil bilgilerinin detaylı olarak tutulması, muhafazası ve istatistiki bilgilerin alınması sağlanır.
f) Tescil defterlerinin her bir sayfası numaralanır ve her yaprağı ayrı ayrı mühürlenir. Bu durum Genelkurmay Personel Dairesi Başkanlığınca bir zabıtla tespit edilir ve defterin son sayfasına işlenerek tasdik edilir.
g) Tescil defterine işlenerek kaydı tamamlanan madalya veya nişan sahibine; taltif sebebi, kim tarafından ne ile taltif edildiği, taltife esas olan iş ve hizmet açıklanmak suretiyle, durum, personelin kendisine, kıt'asına ve iş yerine, askerlik şubesine; kişi yabancı ise, mensup olduğu elçilik veya konsolosluğa bildirilir.
h) Madalya ve nişan sahiplerinin vefatları halinde; bunları daha evvel her hangi bir kişiye bırakmamış iseler miras sahibi, bu madalya ve nişanlara hak sahip olduğuna dair resmi belgeler ve vukuatlı nüfus hüviyet cüzdanı sureti ile birlikte, Genelkurmay Personel Dairesi Başkanlığına müracaat eder ve tescil defterinde o madalya/nişanın berat numarasının verildiği sıradaki varisi hanesine kendisini kaydettirir.
ı) Madalya ve Nişan sahipleri vefat etmeden evvel, bunları arzuladıkları bir şahsa bırakmak istiyorlarsa sağlıklarında Genelkurmay Personel Dairesi Başkanlığına dilekçe ile müracaat ederek, tescil defterine kaydettirmek zorundadır.
j) Madalya ve nişan intikal eden varisten, bu madalya ve nişanın geri alınması durumunda tescil defterine gerekçe yazılarak ilgili hane kapatılır. Söz konusu madalya, nişan ve berat numarası başka kimse için kullanılmaz.
Savaş Takdirnamesi, Madalya ve Nişanların Zayi Olması
Madde 15 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların zayiinde yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.
a) Zayi edilen savaş takdirnamesi, madalya, nişan ve rozet gazete ile ilan edilir. İlanı müteakip, nüfus hüviyet cüzdanı veya noterlikçe tasdikli örneği ve madalya beratı bir dilekçeye eklenerek Genelkurmay Başkanlığına müracaat edilir. Askeri şahıslar, Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu hükümleri uyarınca müracaatta bulunur.
b) Dilekçe muhteviyatı, Genelkurmay Personel Başkanlığındaki tescil defteri ile karşılaştırılır. İnceleme doğru netice verdiği takdirde, taltif sahibinden her türlü masrafları tahsil edilmek şartıyla bir yenisi verilir.
c) Zayiinden dolayı verilmesine karar verilen ikinci ve müteakip tevcihlerde, ayrıca tören yapılmaz.
d) Zayiinden veya diğer sebeplerden dolayı verilen madalya ve nişanlar, her defasında ve kaçıncı olarak verildiği tescil defterine yazılır.
e) Bir şahsa zayiinden dolayı müteakip defa verilen beratlar aynı numarayı taşır.
ALTINCI KISIM : Diğer Madalya ve Nişanlar
Yabancı Madalya ve Nişanlar
Madde 16 - Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından verilen madalya ve nişanların takılmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına tevcih edilmiş olan madalya, nişan ve rozetler ile bunlara ait beratlardan aşağıda belirtilenler Genelkurmay Personel Başkanlığınca tescil edilir ve üniformada kullanılabilir.
1) Yabancı ülke devlet başkanları, başbakanları, genelkurmay başkanları, savunma bakanları ve kuvvet komutanları tarafından tevcih edilmiş olan o devletin resmi madalya ve nişanları,
2) Genelkurmay Başkanlığınca onay verilmiş olan Birleşmiş Milletler, NATO ve benzeri uluslararası kuruluşların madalyaları.
b) Yukarıda belirtilen madalyalar dışında daha ast kademelerce tevcih olunmuş olan madalya ve nişanlar ile sportif amaçlı kazanılmış madalya ve nişanlar hatıra mahiyetinde değerlendirilir, tescil işlemi yapılmaz ve üniformaya takılmaz.
c) Yabancı devlet ve uluslararası kuruluşlarca tevcih edilecek madalyalar; Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarınca kabul edilmeden önce iki ülke arasındaki ilişkiler göz önünde bulundurulur, karar verilemediği ve imkan da bulunduğu takdirde Genelkurmay Başkanlığının onayı ile kabul edilir. Madalya tevcihi sonrasında alınan madalya veya nişana ait beratın, fotokopisi sıralı amirler kanalı ile Genelkurmay Personel Başkanlığına tescil edilmek üzere gönderilir.
d) Tescili müteakip Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup kişilere tevcih edilen madalya ve nişanlar:
1) Madalya ve nişanı veren dost devletin ulusal günlerinde, Birleşmiş Milletler, NATO ve uluslararası kuruluşların madalyaları ise bu teşkilatların kuruluş günlerinde,
2) Elçilik veya konsolosluklar ile uluslararası kuruluş temsilcilikleri tarafından yurt içi veya yurt dışında verilen davetlerde günlük üniformaya takılabilir.
3) Rozetler her gün takılabilir.
e) Söz konusu madalya, nişan ve bunlara ait rozet ve minyatürleri kıyafetlerde bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen esaslara göre Türk Silahlı Kuvvetleri madalyalarından sonra takılmak suretiyle kullanılır.
Birden Fazla Madalyaya Hak Kazananlar
Madde 17 - Aynı zamanda ve aynı yerde, yapmış olduğu görev ve hizmet karşılığında, bu Yönetmelikte yazılı madalyalardan birden fazlasını almaya hak kazanan personele yalnız en yüksek derecede olanı verilir.
İstiklal Madalyası
Madde 18 - 29 Kasım 1920 tarihli ve 66 sayılı İstiklal Madalyası Kanunun hükümleri saklıdır.
Özel Hükümler
Madde 19 - Madalya ve nişanlarla ilgili özel hükümler aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş takdirnamesi alan subay ve astsubaylara bir defaya mahsus olmak üzere iki yıl kıdem verilir. Savaş takdirnamesine hak kazananlardan vefat edenlerin kıdemleri verilerek 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun subay ve astsubay terfilerinde aranan kademe ve rütbe terfi şartlarına bakılmaksızın bir üst rütbeye terfileri yapılır ve yeni duruma göre dul ve yetimlerine emekli maaşı bağlanır.
b) Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının aldıkları savaş takdirnamesi; madalya, nişan ve rozetler sicillerine işlenir. Bu hususta verilmiş olan emirlerden birer suret şahsi dosyalarına konur.
c) İstiklal Madalyası, savaş takdirnamesi ve birinci derecede altın kaplama savaş madalyası, milli mefkure, hamasi duygu ve Türklüğe has geleneklerimiz yönünden bütün Türk ve yabancı madalya ve nişanlarından üstündür.
d) (Ek bend:18/05/2004 - 25466 S.R.G. Yön./3.mad) *3* Devlet aleyhine işlenen suçlar ile yüz kızartıcı suçlar nedeniyle mahkûm olup, bu cezaları kesinleşen kişilerin madalya ve nişanları geri alınır.
e) Hakkı olmadığı madalya ve nişanları taşıyan kişiler, 1 Mart 1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 253 üncü maddesine göre cezalandırılır.
Yapım Giderleri
Madde 20 - 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda yazılı madalya ve minyatürleri ile nişanlar ve bunların beratlarının yapım giderleri, Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı bütçesinden ödenir.
YEDİNCİ KISIM : Törenler
Törenler
Madde 21 - Yönetmeliğe göre verilmek üzere işlemi tamamlanmış madalya ve nişanlar ilgililere veya birliklerin sancaklarına Genelkurmay Başkanı veya görevlendireceği komutanlar tarafından törenle takılır. Törenler; birliğin seviyesine, durumuna ve mevcut imkanlara uygun olarak basit ve sade olarak yapılır. Yapılacak törenler için bir örnek, müteakip maddelerdedir.
a) Türk ve yabancı uyruklu askerlere verilecek madalya ve nişanlar için yapılacak törenlerin öncelikle komutanlık karargahları önünde veya birlik merasim alanlarında, tören kıt'ası ve davetlilerin iştirakiyle yapılması planlanır. Ancak şartların elvermediği durumlarda kapalı mahallerde tören planlaması yapılır.
b) Tören hazırlıklarında uyulacak usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
1) Törenin düzenlenmesi ve hazırlanmasından garnizon komutanları sorumludur.
2) Takılacak madalya veya nişanın beratı hazırlanır, uygulanacak program ve davetiyeler gününden evvel hazırlanır ve gönderilir.
3) Takılacak madalya ve nişanlar hazırlanır.
4) Tören yeri davetlilerin töreni takip edebilecekleri şekilde hazırlanır.
5) Tören programını, zaman ve olaylar sırasına göre takdim edecek bir subay görevlendirilir.
6) Komutan ve davetlilerin karşılanması için yeterli mihmandar ayrılır.
7) Film, foto film hazırlıkları çekimi ile, gerekiyorsa basın temsilcileri çağrılır.
8) Araç park yeri, platform (kürsü) ve ses yayın aygıtının konacağı yerler; tören kıt'asının ve konukların bulunacakları mahaller nazarı itibarı alınarak seçilir ve yerleştirilir.
9) En büyük komutanın forsu hazır bulundurulur.
10) Tören yeri iç ve dış emniyeti, trafik düzenlemesi kışla ve garnizon komutanları ile mahallin emniyet teşkilatı vasıtasıyla sağlanır.
11) Konuklara yapılacak ikramlar için gerekli hazırlıklar yapılır.
c) Sancağa Madalya Takma Töreni:
1) Madalya, Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı (Genelkurmay Başkanı) veya görevlendireceği şahıs tarafından törenle takılır. Bu törende tugayın ve alayın mensup olduğu, tugay, tümen, kolordu ve ordu komutanları bulunur.
2) Sancak Birliği tören kıyafetiyle, tugay ve alayın diğer personeli günlük üniforma ile törene katılırlar. Tören, tugay, alay (deniz ve havada eşiti) merasim alanlarında davetlilerin de iştirakiyle aşağıdaki hususları kapsayan ve örneğine EK-O'da yer verilen bir programa göre yapılır.
3) Genelkurmay Başkanı veya görevlendireceği şahıs, törenle karşılanıp yerini aldıktan sonra sancak, Tören Bölüğü tarafından bulunduğu yerden alınır ve bando başta olduğu halde tugayın ve alayın (deniz ve havada eşidi) uygun uzaklıkta cephesi ilerisine açık olarak getirilir. Sancak yaklaşırken tugay veya alay komutanının komutu ile bütün birlik "SELAM DUR!" durumuna geçer ve davetliler ayağa kalkar. Sancağı getiren kıt'a yerine gider. Birlik komutanı, sancak subayı, sancaktar ve sancak muhafızları sancağın yanında kalır.
4) Verilecek komut veya (Tİ) işareti ile İstiklal Marşı çalınır, müteakiben en büyük komutan günün önemini belirten konuşmasını yapar.
5) Takdimci subayın "Madalya Takılacak" anonsu ile madalya takacak komutan (A) noktasında bulunan sancağın üç adım karşısında yerini alır. Tören kıt'ası komutanı kıt'ayı "Selam Dur"a geçirir konuklar ayağa kalkar. Takdimci subay madalya beratını okuduktan sonra en büyük komutan madalyayı sancağın ilgili yerine (Sancağın göndere yakın üst köşesine) kurdelesinden bağlar. Birlik komutanı ile birliğini kutlar. Bu sırada bando selam marşı çalar.
6) Sancağına madalya takılan komutan, sancaktardan sancağı alır ve sancağa madalya takan Komutana dönerek, "Komutanım, Askerlik Yemini ve Sancak Andını savaşın en çetin şartları içinde dahi hatırından çıkarmayan, görevini yurt ve millet sevgisinin kuvvetli inancı içerisinde başaran .................... 'nci tugayı (alayı) canından aziz bildiği sancağına madalya takmakla onurlandırdınız. .................... 'nci tugay (alay)' bundan sonraki görevlerini de canı ve kanı pahasına aldığı onura layık olarak başaracağına sancağın altında bir kere daha söz veriyorum" mealinde bağlılık konuşmasını yapar ve sancağı sancaktara verir, sancak subayı sancaktar ve sancak muhafızları ile birlikte komutanı selamladıktan sonra dönüş yaparak birlikteki yerlerini almak üzere geldikleri gibi hareket ederler. Sancak yerini alır, komutanının komutu ile birlik tören rahata geçer, konuklar otururlar.
7) Madalya takma işlemi bitince, tugay veya alay komutanı (deniz ve havada eşidi) ile savaşta yararlılık gösteren subay, astsubay ve erlerden birliklerini temsilen ayrılan kişiler beraberce, çağrılan sivil konuklar ve komutanların karşısına giderler, takdim edilip kutlanırlar, hazırlanmışsa buket verilir. Bu sırada bando marşlar çalar.
8) Tören Geçişi; tören kıt'ası komutanının vereceği emir veya komuta göre birlik geçiş düzenini alır ve Türk Silahlı Kuvvetleri Tören Yönergesine göre toplanma yerinden çözülerek tören geçişi yapılır. Geçişi müteakip komutanlar ve konukların uğurlanması ile tören sona erer.
d) Şahıslara madalya ve nişan takma töreni; Silahlı Kuvvetler personeli ve Türk Silahlı Kuvvetlerine yararlı hizmetler yapan sivil ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere madalya ve nişanlar, aşağıda açıklanan şekilde yapılacak törenlerle takılır.
1) Alay, tugay ve tümenlerde (deniz ve havada eşidi) Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için yapılan tören:
a) Birlik tören alanında teçhizatlı olarak yerini alır.
b) Sancak (alay veya tugaylarda), tören kıt'ası (garnizonda varsa), bando veya boru-trampet takımı törene katılır.
c) Örneğine EK-R'de yer verilen tören düzenine uygun olarak tören düzeni alınır.
d) Törene uygun görülen asker ve sivil zevat davet edilir.
e) Tören Kıt'ası ve davetliler yerini aldıktan sonra, örneğine EK-P'de yer verilen programa uygun olarak tören icra edilir.
f) Madalya-nişan takılıp, ilgili şahıs veya şahıslar tebrik edildikten sonra tören geçişi yapılabilir tören geçişi esnasında madalya veya nişan alanlar komutanın sol yanında bulunurlar.
2) Kolordu ve daha büyük karargahlarda (deniz ve havada eşidi) Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ve sivil personel için kapalı mahallerde yapılacak tören:
(a) Tören kapalı yerde icra edilecekse, örneğine EK-S'de yer verilen tören düzenine uygun olarak tören düzeni alınır.
(b) Uygun görülen asker ve sivil zevat davet edilir.
(c) Örneğine EK-P'de yer verilen programa uygun olarak tören icra edilir.
3) Yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere tevcih edilecek madalya veya nişanlar, beratları da gönderilmek suretiyle, yurtdışında elçilik ve konsolosluklarımız tarafından yapılacak davetlerde bir törenle takılabilir.
4) Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup kişilere yabancı devletler tarafından Türkiye'deki madalya veya nişan tevcihi, kendi büyükelçilikleri veya konsolosluklarında yapılır.
Yürürlükten Kaldırılan Madalya ve Nişanlar
Madde 22 - Yürürlükten kaldırılan madalya ve nişanlara EK-T'de yer verilmiştir. Daha evvelce bu madalya ve nişanlardan tevcih edilmiş olanların hakkı saklı olup, bu Yönetmelik esasları dahilinde kullanımına devam ederler. Bu madalyaların takılış önceliği, bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen madalyalardan sonradır.
Yürürlük
Madde 23 - Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 24 - Bu Yönetmelik hükümlerini Milli Savunma ve İçişleri Bakanları yürütür.
Resmi Gazete Tarihi: 05/06/2002
Resmi Gazete Sayısı: 24776
Milli Savunma Bakanlığından:
BİRİNCİ KISIM : Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Hukuki Dayanak
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; barışta ve savaşta her yerde ve her zaman alınacak çeşitli vazifelerin ifasında, yurt güvenliğinin sağlanması ve memleketin hürriyet ve istiklal uğrunda büyük yararlık gösteren, Türk Silahlı Kuvvetlerinin nam ve şanını yükselten, şeref ve itibarını artıran; Türk Silahlı Kuvvetlerinin güçlenmesi için askeri, idari, sosyal, fikri ve ilmi alanlarda üstün hizmette bulunan Türk veya yabancı asker veya sivil kişilere verilecek savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların cinslerini, kayıt ve tescil işlemlerini, takılacak yer ve zamanlarını, birlik sancaklarına veriliş ve takılış şekillerini, hangi makam sahiplerince inha ve tevcih edileceğini, kanuni mirasçılarına intikal işlemlerini, uygulanacak tören şekillerini ve bunlara ilişkin diğer esas ve usulleri belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik;
a) Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup subay, sözleşmeli subay, istisnai memur, astsubay, sözleşmeli astsubay, Devlet memuru, işçi, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile erbaş ve erleri, askeri öğrencileri, birliklerin sancaklarını, Türk uyruklu sivil kişileri, yabancı uyruklu asker ve sivil kişileri,
b) Türk veya yabancı asker veya sivil kişiler ile birlik sancaklarına verilebilecek savaş takdirnamesi, madalya ve nişanları,
c) Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanlara ilişkin işlemleri yürütecek kıt'a, kurum, kuruluş ve komutanlıkları,
kapsar.
24 Ekim 1983 tarihli ve 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanununa göre verilen madalya ve nişanlar bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;
a) Takdirname: Taltifi gerektiren bir hizmeti, örnek bir faaliyeti, hareketi veya övgüye değer bir işi yazılı olarak belgeleyen bir vesikayı,
b) Madalya: Hizmet ve vazifede yararlık gösterenlere, hizmetlerinde övgüye değer faaliyet ve çalışmalarda bulunanlara, spor ve sergilerde değerlendirmeye layık derece alanlara hatıra olarak verilen ve diğer kişilerden ayrımını sağlayan muhtelif cins ve değerde madeni bir sembolü,
c) Nişan: Bir hizmete karşılık olmak üzere ya da mütekabiliyet esasları doğrultusunda yabancılara, çeşitli cinslerde verilen ve belirli günlerde göğüse veya boyuna takılan muhtelif cins ve değerde bir sembolü,
d) Rozet: Madalya ve nişanı tanıtan ve madalya ve nişanlar takılmadığı zaman takılan bir sembolü,
e) Berat: Kişilere tevcih edilecek savaş takdirnamesi, madalya veya nişanların hangi hak sahiplerine ait olduklarını gösteren, ilgili mercilerce verilen ve standart bir formu ihtiva eden imzalı bir belgeyi,
f) Kurdele: Madalya ve nişanların göğüs veya boyuna takılmasına yarayan ve belirli renk ve ölçülerde olan bir şeridi,
g) Minyatür: Mesdres, gece kıyafetleri ve sivil takım elbise giyilen yerlerde ve madalya takılması gereken durumlarda, madalya ve nişanların yerine takılan, madalyanın ve nişanların 1/3 oranında küçültülmüş şeklini,
h) Taltif: Maddi ve manevi değeri olan madalya ve nişanlarla alan şahsı takdir etme şeklini,
ı) Tescil: Kütüğe geçirme işlemini,
i) Tevcih: Madalya veya nişan alacak şahısa bizzat verme işlemini,
j) İnha: Taltif için yapılan işlemin onaylandığını belirten yazıyı,
ifade eder.
Hukuki Dayanak
Madde 4 - Bu Yönetmelik, 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 204 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ KISIM : Sorumluluk, Madalyaların Şekli, Yapılış ve Özellikleri, Takdir ve Taltif Esasları
Sorumluluk
Madde 5 - Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun taltifler bölümündeki hükümlerinde açıklanan hizmetler karşılığında, kişilere madalya verilmesini gerektiren hususların değerlendirilmesinden, inhaların hazırlattırılmasından, madalya ve nişanların hak sahiplerine takılıncaya kadar yapılacak işlemlerin, takip ve kontrolü ile sonuçlandırılmasından her kademedeki komutan sorumludur.
Madalyaların Şekil, Yapılış ve Özellikleri
Madde 6 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların özellikleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş Takdirnamesi: Örneğine EK-A'da yer verilmiştir.
b) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref Madalyası: Altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-B'de yer verilmiştir.
c) Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-C'de yer verilmiştir.
d) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası: Altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-D'de yer verilmiştir.
e) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-E'de yer verilmiştir.
f) Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-F'de yer verilmiştir.
g) Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyası: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-G'de yer verilmiştir.
h) Şeref Nişanı: Altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-H'de yer verilmiştir.
ı) Övünç Nişanı: Gümüş kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-I'da yer verilmiştir.
i) Liyakat Nişanı: Gümüş ve altın kaplama olup; şekli, yapılışı ve özelliklerine EK-J'de yer verilmiştir.
j) Rozet: Ait olduğu madalya ve nişanın madeninden olup, şekli, yapılışı ve özellikleri, madalya ve nişanların kendi eklerinde açıklandığı gibidir.
k) Minyatür: Ait olduğu madalya ve nişanın madeninden yapılır.
Takdir ve Taltif Esasları
Madde 7 - Madalya ile takdir ve taltif esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş takdirnamesi, madalya, nişan gibi takdir ve taltife esas olan maddi ve manevi değer taşıyan bu semboller; insanların milli gayeler uğruna yaptıkları hamaset (kahramanlık), fedakarlık, fazilet, cesaret ve yiğitlik dolu hizmetlerini, üstün gayret ve çalışmalarını, iftihar, gurur ve alçak gönüllülük duyguları içinde çevrelerine takdim ettikleri şan ve şeref nişaneleridir.
b) Bu semboller, milli gayeler uğruna Türk Silahlı Kuvvetlerinde yapılan hizmetlerin önemini ve anlamını ortaya koymak bakımından da, Türk Silahlı Kuvvetleri için son derece hassas bir durum arz etmektedir.
c) Bu semboller, beratları ile birlikte nesilden nesile miras olarak intikal edecek en şerefli birer anıdır.
d) Bu sembollerin takdir ve taltif keyfiyeti yukarıda belirtilen esaslar muvacehesinde komutanlığa aittir.
e) Bu semboller için teklifte bulunulurken, elde edilen başarıların tek bir kişinin başarısı olamayacağı gerçeğinin yanı sıra, başarıda katkısı bulunan tüm personelin taltif edilemeyeceği de dikkate alınarak teklif yapılır.
f) Teklifte bulunulurken, her türlü şartlar içinde görevin ifası asıldır. Ancak teklife gerekçe olan olay ya da konuya ilişkin görevin niteliği ve önemi göz önünde bulundurulur.
g) Personelin taltif edilmesinde nakdi ödül, şerit rozet, madalya gibi bir sıralama olmadığı ve madalyaların diğer ödüllerden ayrı ve alınabilecek en son ödül olduğu da dikkate alınır.
h) Madalya teklifinde sıralı amirlerin değerlendirmesi gerektiğinden takdiri gerektiren olayın hemen akabinde madalya teklifi yapılarak konuyu bilen amirler tarafından değerlendirme yapılması sağlanır.
ı) Madalya ve nişanla taltif edilenler, bunları muvazzaf ve emekli iken, askeri veya sivil kıyafetlerle takabilirler. Resmi elbiselerin dışında sivil elbise kullanıldığında madalya ve nişanların takılması gerekiyorsa mutlaka takım elbise ya da ceket giyilir, kravat takılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM : Tespit ve Teklifle İlgili Esaslar, İnha ve Tevcih
Tespit ve Teklif İşlemleri
Madde 8 - Tespit ve teklifle ilgili esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) (Değişik bend:18/05/2004 - 25466 S.R.G. Yön./1.mad) *1* Savaşta ve barışta Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine uygun kahramanlık, fedakarlık, üstün başarı ve üstün hizmette bulunanlar; asgarî bölük (batarya), müstakil takım ve eşiti komutanlar ve kurum amirleri ile daha üst makam ve rütbe sahipleri veya en yakın görgü şahidi olarak bulunan üst ve amirlerce tespit edilir. Taltife esas olan olaya ait bir teklif sunuş yazısı, sıralı amirlerce, belirtilen esaslar dahilinde yapılan değerlendirmeyi müteakip uygun bulunanlar,EK-K'deki örneğe uygun olarak, sıralı üstler yolu ile Genelkurmay Başkanlığına gönderilir. Uygun olmayanlar ise birliğine iade edilir.
b) Cumhurbaşkanı, Başbakan, Milli Savunma ve İçişleri Bakanlarının, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun taltiflerle ilgili hükümlerine göre taltife layık gördükleri personel için, taltif olayını bildirir yazıları ise doğrudan Genelkurmay Başkanlığına gönderilir.
c) Her iki halde de tespit işleminden sonra haksızlığa uğradıklarını iddia edenlerin, usulüne göre yapacakları müracaatları, tespit işini yapan makam üstündeki daha üst makamlarca incelenir. İnceleme neticesi müracaat edeni haklı çıkaracak şekilde sonuçlanırsa tespit işleminde gerekli düzeltmeler yapılır. Bu durum, ilgili makamlara ve müracaat edene duyurulur.
Taltifler
Madde 9 - Taltife layık olduğu tespit edilen personelin taltifi maksadıyla kullanılacak savaş takdirnamesi, madalya ve nişanlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş Takdirnamesi:
Devlet Savaş Madalyasının verilmesini gerektiren hallerin üstünde, başarılı sevk ve idare kabiliyeti veya görev icabı üstün kahramanlık ve cesaret göstermek suretiyle muharebenin gidişini değiştirecek veya savaş neticesine tesir edecek durumları yaratan subay ve astsubaylar ile iki defa ikinci derecede Devlet Savaş Madalyası ile taltif edilenlere verilir.
Kuşe kağıttan ve içi yaldızla yazılmış olan savaş takdirnamesi, maroken bir kap içine konur ve orada saklanır. Gerekirse çerçevelettirilerek özel bir yere de asılabilir.
b) Madalyalar:
1) Devlet Savaş Madalyası: Devlet Savaş Madalyası, 24 Ekim 1983 tarihli ve 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanunu gereğince, Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanının inhası üzerine, Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın imzalayacağı ve Cumhurbaşkanının onaylayacağı kararnameye istinaden bu madalyaları almaya hak eden kişilere, birliklerin sancaklarına Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı veya görevlendireceği bir zat tarafından takılır. Devlet Savaş Madalyası, Birinci ve İkinci derece Devlet Savaş Madalyası olmak üzere iki çeşittir.
(a) Birinci Derece Devlet Savaş Madalyası, savaş takdirnamesi ile taltif edilenlere verilir.
(b) İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası, uluslararası hukukun meşru saydığı haller ile Türkiye'nin taraf olduğu andlaşmalar gereğince yapılan savaşlarda, Türk ve dost kuvvetler içinde ve dışında görev alarak Türkiye'nin veya dostlarının düşmanı ile yapılan muharebede başarılı sevk ve idaresi ile muharebe kazanan veya muharebenin kazanılmasını hazırlayan ve kolaylaştıran veya düşmanla çarpışmada görev icaplarının üstünde kahramanlık ve cesaret gösteren Türk ve yabancı uyruklu asker kişilere verildiği gibi, sonuçta üstün derecede kahramanlık ve cesaret gösteren birliklerin sancaklarına takılmak üzere de verilir.
2) Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile Silahlı Kuvvetlere yararlı hizmet yapan Türk ve yabancı asker ve sivil kişilere, savaşta ve barışta yaptıkları fedakarlık, gösterdikleri kahramanlık ve üstün başarılar sebebiyle verilebilecek madalyalar:
(a) (Değişik alt bend:18/05/2004 - 25466 S.R.G. Yön./2.mad) *2* Türk Silâhlı Kuvvetleri Şeref Madalyası: Savaşta sevk ve idaresi ile savaşın kazanılmasını hazırladığı veya kolaylaştırdığı hâlde, başarısı Devlet Savaş Madalyası ile taltif edilemeyecek derecede olan Türk ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişiler ile barışta bir yıl başarı ile kuvvet komutanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığı görevi yapanlara verilir.
(b) Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç Madalyası: Savaşta ve barışta görevini üstün gayretle ifa ederken görevin sebep ve tesiri ile yaralanan ve Türk Silahlı Kuvvetleri için övünç vesilesi olan Türk ve yabancı asker kişilere verilir. Görevin sebep ve tesiri ile yaralananlar için yapılan madalya teklifinde; meydana gelen olayın, eğitim ve operasyon ve benzeri faaliyetlerin hazırlık, intikal, icra ve sonuç safhalarının herhangi birinde meydana gelmesi ve madalya teklif edilen şahsın olayda disiplinsizlik, ihmal ve idari hatasının olmaması gereklidir.
(c) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası: Savaşta ve barışta kendisine tevdi edilen görevleri hayatını tehlikeye koyarak, üstün bir cesaret ve feragatle yerine getiren Türk ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişiler ile büyük kahramanlık gösteren birlik sancaklarına verilir. Üstün Cesaret ve Feragat Madalyasının teklif edilebilmesi için, madalya teklif edilen personelin fiilen hayati tehlike içinde olması gereklidir.
(d) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyası: Silahlı Kuvvetlerin yükselmesi, güçlenmesi uğruna, askeri, idari, ilmi ve diğer alanlarda üstün hizmette bulunanlara, Silahlı Kuvvetlerde araç, gereç gibi lüzumlu malzemeleri keşfedenlere veya elde bulunanların geliştirilmesinde büyük başarı kazananlara, yurt içinde ve yurt dışında Silahlı Kuvvetlerin bütün alanlardaki çalışmalarında, emsallerine nazaran çok üstün derecede başarı gösteren, birliğin itibarını yükselten ve ulusal menfaatlere yararlı olan ve eşitlerine nazaran feragat ve fedakarlıkla çalışarak görevini üstün derecede yapan asker kişilere, orgeneral ve oramiralliğe terfi eden korgeneral ve koramirallere verilir. Bu madalya, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gelişmesi ve güçlenmesi için üstün derecede başarı gösteren Türk vatandaşı sivil ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere de verilebilir.
(e) Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası: Savaşta, önemli görevlerin yapılmasında müstesna başarı göstermiş, barışta ise hizmetteki başarıları kendisinden beklenenlerin üstünde olan Türk asker ve sivil kişiler ile başarılı birlik sancaklarına verilir.
(f) Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyası: Savaşta ve barışta kendisine verilen görevlerin, başarılmasında büyük beceriklilik veya çeşitli görevlerde başarı gösteren yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere, Türk Silahlı Kuvvetleri ile mensubu olduğu silahlı kuvvetler arasında dostça ilişkilerin geliştirilmesini ve milletlerin birbirlerine yakınlaşmasını sağlayan yabancı askeri kişilere verilir.
c) Nişanlar: Yabancı asker ve sivil kişilere aşağıda isimleri belirtilen nişanlar verilir.
1) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref Nişanı: Savaşta ve barışta, Türk Silahlı Kuvvetlerinin başarısı, tekamülü uğrunda büyük hizmetleri geçen yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere verilir.
2) Türk Silahlı Kuvvetleri Övünç Nişanı: Savaşta ve barışta, Türk Silahlı Kuvvetleri uğrunda hizmet esnasında hayatını kaybeden yabancı uyruklu asker kişilerin kanuni mirasçılarına verilir.
3) Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Nişanı: Savaşta ve barışta, Türk Silahlı Kuvvetleri için önemli görevlerin başarılmasında liyakat gösteren yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere, Türk Silahlı Kuvvetleri ile mensubu olduğu silahlı kuvvetler arasında dostça ilişkilerin geliştirilmesini ve milletlerin birbirlerine yakınlaşmasını sağlayan yabancı askeri kişilere verilir.
Teklif, İnha ve Tevcih
Madde 10 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların tevcih edilme usulleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş Takdirnamesi:
1) Silahlı Kuvvetler Komutanının inhası üzerine Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın imzalayacağı ve Cumhurbaşkanının onaylayacağı kararname ile verilir.
2) Silahlı Kuvvetler Komutanının inhasına esas olan teklifler, hiçbir makam tarafından iptal edilemez. Olumsuz mütalaası olanlar yazılı mütalaalarını, komuta kademeleri yolu ile Silahlı Kuvvetler Komutanına gönderirler.
3) Silahlı Kuvvetler Komutanı veya görevlendireceği asgari korgeneral veya koramiral tarafından taltif edilecek şahsa törenle verilir.
b) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref ve Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyaları:
1) Barışta; Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının teklifi üzerine inhayı müteakip, Genelkurmay Başkanı tarafından,
2) Savaşta; Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanının teklifi üzerine inhayı müteakip, Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı tarafından,
tevcih edilir.
c) Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat, Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyaları:
Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı veya Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarının teklifleri ve Genelkurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı)'ın inhası üzerine; barışta ve savaşta, Genelkurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı) veya yetkili kılacağı asgari tuğgeneral veya tuğamiral tarafından tevcih olunur.
d) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref, Türk Silahlı Kuvvetleri Övünç, Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Nişanları:
Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı veya Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarının teklifleri üzerine; inhayı müteakip barışta ve savaşta Genel- kurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı) veya yetkili kılacağı bir şahıs tarafından tevcih olunur.
Birlik Sancaklarına Madalya Verilmesi
Madde 11 - Birlik sancaklarına madalya verilme esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Birlik sancaklarına İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası ve Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası verilebilir.
b) Savaşta üstün derecede kahramanlık, cesaret ve şecaat (yiğitlik) gösteren birliklerin sancaklarına takılmak üzere Devlet Madalya ve Nişanları Yönetmeliğinde belirtilen esaslar doğrultusunda İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası verilebilmesi için;
1) Cereyan eden savaşların ve kazanılan zaferin büyüklüğünün,
2) Elde edilecek sonucun genel duruma ve kesin neticeye olan tesirinin,
3) Savaşın ağır şartlarına rağmen başarıya ulaşmak için birliklerin gösterdikleri iş birliği, gayret ve feragat, fedakarlık ve kahramanlıklarının, harp ceridelerine, bizzat müşahedeye dayanan komutanlık raporlarına göre tespiti zorunludur.
c) İkinci Derece Devlet Savaş Madalyası haricinde, savaşta ve barışta görevin başarılmasında kahramanlık gösteren birlik sancaklarına madalyaların genel verilme prensipleri göz önünde bulundurularak, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası ile Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası da tevcih edilir.
d) Devlet Savaş Madalyası Silahlı Kuvvetler Komutanı tarafından Devlet Madalya ve Nişanları Yönetmeliğinde belirtilen esaslar doğrultusunda teklif edilir. Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası ile Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası ise, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı veya Milli Savunma Bakanlığının teklifleri üzerine; Genelkurmay Başkanlığınca inhayı müteakip barışta ve savaşta, Genelkurmay Başkanı (Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı) veya yetkili kılacağı asgari tuğgeneral veya tuğamiral tarafından tevcih olunur.
DÖRDÜNCÜ KISIM : Madalya, Nişan ve Bunlara Ait Rozet ve Minyatürlerinin Takılma Şekil ve Usulleri ile Hangi Zamanlarda ve Nerelerde Takılabileceği
Madalya, Nişan, Rozet ve Minyatürlerin Takılış Esasları
Madde 12 - Madalya, nişan, rozet ve minyatürlerin takılış şekilleri ile madalya ve nişanların çeşitleri ve kimlere verilebileceği EK-L'de gösterilmiştir.
a) Madalyalar:
1) Birinci dereceden Devlet Savaş Madalyası, özel (iki yanı kırmızı ortası beyaz renkte) kurdele ile özel halkasından geçirilerek boyuna asılmak suretiyle ve madalyanın alt kenarı (ucu) resmi elbise ceketinin üstten ikinci düğmesinin hemen üstüne gelecek şekilde taşınır. Rozeti diğer madalyaların rozetlerinin takıldığı yerin başına takılır.
2) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref, Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat, Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet, Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyaları sahiplerine törenle ilk verilişlerinde iki yanı kırmızı ortası beyaz renkli bir kurdele ile boyundan asılmak suretiyle takılır. Kurdeleye Madalya kurdelesinin üst kenarındaki iğneden geçirilir.
3) Madalyada takılış öncelikleri: Öncelikle 24 Ekim 1983 tarihli ve 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanununda belirtilen madalyalardan hak edileni varsa onlar takılır. Daha sonra bu Yönetmelikte belirtilen madalyalar aşağıda belirtilen sıraya göre takılır.
(a) Birinci öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref Madalyası,
(b) İkinci öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Hizmet Övünç Madalyası,
(c) Üçüncü öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası,
(d) Dördüncü öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyası,
(e) Beşinci öncelik; Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası,
(f) Altıncı öncelik; Yabancı Ülkelere Ait Madalyalar (Takılması gerektiği zaman).
4) Takılış Şekli: Madalyalar sol klapa (yaka) tarafından başlamak üzere öncelik sırasına uyularak sola doğru aşağıdaki sıraya göre takılır.
(a) Bir madalya varsa; Birlik Sembolü ile yaka arasına,
(b) İki madalya varsa; Birlik Sembolünün her iki tarafına,
(c) Üç madalya varsa; üçüncü madalya Birlik Sembolünün altına,
(d) Dört madalya varsa, üçüncü ve dördüncü madalyalar, birinci ve ikinci madalyaların altına,
(e) Beş madalya varsa beşinci madalya Birlik Sembolünün altına takılır.
5) İstiklal Madalyası, 29 Kasım 1920 tarihli ve 66 sayılı İstiklal Madalyası Kanunu hükümleri doğrultusunda sağ göğüs üzerine tek başına takılır.
b) Nişanlar:
1) Yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere verilen nişanlar; ilk verilişte madalyalarda olduğu gibi iki yanı kırmızı ortası beyaz renkli bir kurdele ile boyundan asılmak suretiyle takılır. Diğer zamanlarda kendi ülke usullerine uyarak giysilerine göre gereken yere takarlar.
2) Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına verilen nişanlar ise; takılması gereken günde madalyalar gibi aynı yerlere ve onlardan sonra takılır. Önce madalyaların daha sonra nişanların takılması esastır.
c) Rozetler:
1) Madalyalara ait rozetler günlük üniformada, sağ cep kapağı dikişi üzerine takılır.
2) Rozetlerin takılışındaki öncelik sırası madalya öncelik sırasında olduğu gibidir.
İstiklal Madalyası rozeti sağ cep kapağı üzerine tek başına takılır. Takılma şekli EK- L'de gösterilmiştir.
d) Minyatürler:
1) Madalya minyatürleri; gece elbiselerinde (mesdres-frak-smokin ve benzeri) sol göğüs üzerine takılır.
2) Minyatürlerin takılış sırası ve öncelikleri madalyalarda olduğu gibidir.
e) Madalya ve Nişanların takılacağı yer ve durumlar:
1) Tören elbisesi giyilen her yerde ve zamanda takılır.
2) Ayrıca; Anıtkabire yapılacak resmi ziyaretlerde,
3) Yabancı Devlet Başkanları ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının verecekleri resmi kabullerde ve bunların resmi karşılama ve uğurlama törenlerinde,
4) Madalya alınmasını gerektiren olayların kutlama törenlerinde, o zaferi kazanan birliğin kuruluş günlerinde, zaferin kazanıldığı bölgelere yapılacak resmi ziyaret ve gezilerde,
5) Milli bayramlarda,
6) Uluslararası eski muharipler ve benzeri derneklerin kongrelerinin davetlisi olarak, kongre ve gezinin devamı süresince,
7) Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış törenlerinde,
8) Cumhurbaşkanının iştirak edeceği anma törenlerinde günlük üniformaya takılabilir.
f) Madalya ve nişanların takılması ile ilgili diğer hususlar:
1) Resmi olarak frak, smokin, mesdres giyileceği zamanlarda madalya ve nişanların varsa minyatürleri yoksa kendileri takılabilir. Takılma şekli EK-L'de gösterilmiştir.
2) Ayrıca sivil elbise ile iştirak edilen Cumhurbaşkanınca verilen resmi kabullerde, resmi Devlet törenlerinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan ve Genelkurmay Başkanınca yapılan davet ve kabullerde, Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı kuruluş yıldönümlerinde, madalya ve nişanların kendileri veya minyatürleri takılabilir. Takılma şekli EK-L'de gösterilmiştir.
3) Emekli olan personel tarafından sivil elbise ile iştirak edilen milli bayramlar ile yukarıda belirtilen davet ve kabullerde madalya ve nişanların kendileri veya minyatürleri takılabilir.
4) Madalya, nişan ve rozetler yalnız cekete takılmak suretiyle taşınır. Bunun dışında ceket üzerine giyilen kaput, pardösü, parka, rüzgar ceketi, pelerin, yağmurluk, mont ve benzeri giyim eşyasına takılmaz.
5) Sefer halleri ve savaşta madalya, nişan ve rozetler takılmaz.
6) Madalyalar takıldığı zaman rozetleri takılmaz.
7) Aynı cins madalyalardan birden fazla alan şahısların, birinci madalyasının kurdelesine bir yıldız, ikincisinin kurdelesine iki yıldız (paslanmaz sarı madenden) konur. Taşıma halinde son alınan madalya takılır. Minyatürleri de madalyaya benzer şekilde kullanılır. Rozetlerin ise ikisi de aynı anda takılarak kullanılır.
8) Madalya, nişan, rozet ve minyatürleri takma hakkı olan her personel, bunları doğru bir şekilde ve yukarıdaki esaslara uyarak temiz ve bakımlı takmak ve taşımaktan sorumludur.
g) Madalyaların birliklerin sancaklarına takılış şekli:
1) Madalyalar birlik sancaklarına; İstiklal Madalyası, Devlet Savaş Madalyası (ikinci derece), Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası, Türk Silahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası sırasıyla takılır. Takılma şekli EK-L'de gösterilmiştir.
2) Atlasın zedelenmemesi için, Sancağın sol üst köşesine 15x22,5 cm ebadında, kendi renginde ipek ibrişimle beyaz pike, küçük kenarı gönderden 23 cm, büyük kenarı da Sancağın üst saçaklarından 15 cm. açıklıkta ve bu kenarlara paralel olarak bir kabartma yastık şeklinde atlasa dikilir. Pike yastığın üzerine ipek ibrişimle madalya takılmaya mahsus ilmikler, bretler yapılır.
3) Madalya bir tane ise beyaz pike yastığın tam ortasına, birden fazla ise madalyaların madeni gövdeleri bir hizada, gövdeler arasında (iç kenarlar arasında) 2'şer cm. aralık olmak üzere, en üstün derecelisi gönder tarafına gelmek şartıyla sıralanır.
4) Madalya kurdelesine ve bretlere geçirilecek çengelli iğnelerin paslanmaz madenden, zarif ve sağlam yapılmasına dikkat edilir. Pikelere rapt edilen madalyaların iğnelerinin görülmemesine itina edilir.
5) Sancaklara takılacak madalyaların atlası zedelememesi ve birbirlerine sürünmelerini önlemek için, sancak açılmadığı (kılıfında bulunduğu) zamanlarda madalyalar güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle ayrı bir muhafaza içinde bulundurulur.
h) Sancağa verilen madalyaların ve teferruatının bakımı, temizliği ve sicil kayıtlarının tutulması:
1) Sancağa takılan madalyaların zayi edilmemesine, hareket esnasında iken düşmemesine, manevra veya tatbikatlarda sancak açık ise hareket süresince koparak kaybolmamasına sancaktar son derece itina gösterir.
2) Sancaktar; sancağı teslim aldıktan sonra sancağın ve madalyaların zayiinden, bakımından ve bunların her zaman en iyi bir durumda bulundurulmasından sorumludur. Birliklerce muhtelif zamanlarda yapılan yoklamalardan aynı tekmil alınır.
Sancaktar; madalyaların değiştirilmemesine takıldığı kumaş ve aksamının yırtık, sökük olmamasına, her zaman temiz ve ütülü bulunmasına dikkat eder.
Sancaktar; gönderin madeni kısımlarının, tuğ ve sırma saçaklarının, madalyaların asıldığı pike yastığın, ay yıldızın hamail üzengisinin sökük, buruşuk, kirli, paslı olmamasına ve her zaman tertemiz ve madalyaların pırıl pırıl parlamasına dikkat ve itina eder. Bu hususlar ilgili komutan ve amirlerce takip ve kontrol edilir.
3) Sancağın sicil kayıtları muntazam tutulur. Madalyaların dereceleri, beratlarının tarih ve numaraları, ne maksatla verildikleri, cinsi, ebadı, ağırlığı, ön ve arka taraflarındaki şekil, yazı ve motifler yazılmak, hatta mümkünse önden ve arkadan fotokopileri çekilerek sicil defterlerine eklemek suretiyle sicil durumları tespit edilir.
ı) Madalya, nişan ve rozet taşıyan her personel yukarıdaki esaslara uyarak madalya ve nişanlarını temiz ve bakımlı olarak taşımaktan sorumludur.
BEŞİNCİ KISIM : Veraset, Kayıt ve Tescil İşleri
Veraset İşlemleri
Madde 13 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların veraset işlemlerinde uyulacak usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Verilen savaş takdirnamesi, madalyalar ile dost devletler tarafından asker kişilere verilen madalya ve nişanlar, sahiplerinin vefatı halinde kanuni mirasçılarına geçer. Ancak; mirasçılar bu madalya ve nişanları takamazlar.
b) Madalya ve nişan almaya hak kazanmış kişi, bunları almadan vefat etmişlerse, madalya ve nişan kanuni mirasçılarına verilir.
c) Madalya ve nişan alan veya almaya hak kazananların vefatları halinde bu madalya veya nişanlar kendileri tarafından noterce tasdik edilmiş vasiyetname ile mirasçılarına bırakılmamış ise; en büyüklerinden başlamak üzere erkek çocuklarına, yoksa kız çocuklarına, yoksa babasına, o da yoksa annesine, annesi yoksa eşine, eşinin de yokluğu halinde Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre diğer kanuni mirasçılarına intikal eder.
d) Kendilerine madalya ve nişan intikal edenlerin vefatları halinde, bu madalya ve nişanlar en büyüklerinden başlamak üzere erkek çocuklarına, yoksa kız çocuklarına, yoksa babasına, o da yoksa annesine, annesi yoksa eşine, eşinin de yokluğu halinde Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre diğer kanuni mirasçılarına intikal eder.
e) Kendilerine madalya ve nişan intikal edecek olanların anlaşmaları halinde yukarıdaki fıkralarda gösterilen sıraya uyulmayabilir.
f) Ancak madalya ve nişan intikal eden varisin, Devlet aleyhine işlenen suçlar ile yüz kızartıcı suçlar nedeniyle hüküm giymiş olması durumunda madalya ve nişan, bir sonraki hak sahibi varise intikal eder. Madalya ve nişanın intikalinden sonra bahse konu suçları işleyenlerden madalya ve nişanları geri alınır. Bu konudaki yargılama devam ettiği sürece madalya ve nişanların intikal işlemi bekletilir.
g) Madalya ve nişan sahipleri sağlıklarında hazırlayacakları bir vasiyetname ile veya arzuları gereği vefatlarını müteakip varislerince istedikleri okul veya müzelere madalya ve nişanlarını hediye edebilirler. Bu durum madalyaların kayıt ve tescil işlerinde belirtilir. Bu madalya ve nişanlar hediye edilen okul veya müze tarafından kayıtları tutularak muhafaza edilir.
Kayıt ve Tescil İşlemleri
Madde 14 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların kayıt ve tescil işlemlerin uyulacak usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre verilecek savaş takdirnamesi, madalya ve nişan almayı hak eden kişilere bunları alırken beratları da birlikte verilir.
b) Beratlarda tarih ve numaraya yer verilir. Berat örneklerine, ilgili madalya eklerinde yer verilmiştir. Beratlar, beyaz kuşe kağıt üzerine yazılır ve maroken bir kap içine konur. Madalya, nişan ve rozetler, cins ve derecelerine göre kayıt defterlerine göre ayrı ayrı kaydedilir ve kendi aralarında numaralanırlar. Bu numaralar aynı zamanda berat ve madalya numarasıdır.
c) Genelkurmay Personel Başkanlığı tarafından her bir madalya ve nişan cinsi için ayrı ayrı tescil defteri tutulur. Madalya ve nişan tescil defteri örneğine EK-M'de yer verilmiştir. Bu defterde; madalya veya nişan alan kişinin kimlik bilgileri, veriliş nedeni, veriliş tarihi, madalya ve berat numaraları, varisleri hakkında bilgiler bulunur.
d) Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri personeline tevcih edilen madalya ve nişanların tescilinin uygun bulunması durumunda bu tür madalya ve nişan için ayrı bir tescil defteri tutulur. Bahse konu defter örneğine EK-N'de yer verilmiştir.
e) Mevcut madalya ve nişan tescil defterlerine ilave olarak, bilgisayarlarda bilgi bankası oluşturularak tescil bilgilerinin detaylı olarak tutulması, muhafazası ve istatistiki bilgilerin alınması sağlanır.
f) Tescil defterlerinin her bir sayfası numaralanır ve her yaprağı ayrı ayrı mühürlenir. Bu durum Genelkurmay Personel Dairesi Başkanlığınca bir zabıtla tespit edilir ve defterin son sayfasına işlenerek tasdik edilir.
g) Tescil defterine işlenerek kaydı tamamlanan madalya veya nişan sahibine; taltif sebebi, kim tarafından ne ile taltif edildiği, taltife esas olan iş ve hizmet açıklanmak suretiyle, durum, personelin kendisine, kıt'asına ve iş yerine, askerlik şubesine; kişi yabancı ise, mensup olduğu elçilik veya konsolosluğa bildirilir.
h) Madalya ve nişan sahiplerinin vefatları halinde; bunları daha evvel her hangi bir kişiye bırakmamış iseler miras sahibi, bu madalya ve nişanlara hak sahip olduğuna dair resmi belgeler ve vukuatlı nüfus hüviyet cüzdanı sureti ile birlikte, Genelkurmay Personel Dairesi Başkanlığına müracaat eder ve tescil defterinde o madalya/nişanın berat numarasının verildiği sıradaki varisi hanesine kendisini kaydettirir.
ı) Madalya ve Nişan sahipleri vefat etmeden evvel, bunları arzuladıkları bir şahsa bırakmak istiyorlarsa sağlıklarında Genelkurmay Personel Dairesi Başkanlığına dilekçe ile müracaat ederek, tescil defterine kaydettirmek zorundadır.
j) Madalya ve nişan intikal eden varisten, bu madalya ve nişanın geri alınması durumunda tescil defterine gerekçe yazılarak ilgili hane kapatılır. Söz konusu madalya, nişan ve berat numarası başka kimse için kullanılmaz.
Savaş Takdirnamesi, Madalya ve Nişanların Zayi Olması
Madde 15 - Savaş takdirnamesi, madalya ve nişanların zayiinde yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.
a) Zayi edilen savaş takdirnamesi, madalya, nişan ve rozet gazete ile ilan edilir. İlanı müteakip, nüfus hüviyet cüzdanı veya noterlikçe tasdikli örneği ve madalya beratı bir dilekçeye eklenerek Genelkurmay Başkanlığına müracaat edilir. Askeri şahıslar, Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu hükümleri uyarınca müracaatta bulunur.
b) Dilekçe muhteviyatı, Genelkurmay Personel Başkanlığındaki tescil defteri ile karşılaştırılır. İnceleme doğru netice verdiği takdirde, taltif sahibinden her türlü masrafları tahsil edilmek şartıyla bir yenisi verilir.
c) Zayiinden dolayı verilmesine karar verilen ikinci ve müteakip tevcihlerde, ayrıca tören yapılmaz.
d) Zayiinden veya diğer sebeplerden dolayı verilen madalya ve nişanlar, her defasında ve kaçıncı olarak verildiği tescil defterine yazılır.
e) Bir şahsa zayiinden dolayı müteakip defa verilen beratlar aynı numarayı taşır.
ALTINCI KISIM : Diğer Madalya ve Nişanlar
Yabancı Madalya ve Nişanlar
Madde 16 - Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından verilen madalya ve nişanların takılmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına tevcih edilmiş olan madalya, nişan ve rozetler ile bunlara ait beratlardan aşağıda belirtilenler Genelkurmay Personel Başkanlığınca tescil edilir ve üniformada kullanılabilir.
1) Yabancı ülke devlet başkanları, başbakanları, genelkurmay başkanları, savunma bakanları ve kuvvet komutanları tarafından tevcih edilmiş olan o devletin resmi madalya ve nişanları,
2) Genelkurmay Başkanlığınca onay verilmiş olan Birleşmiş Milletler, NATO ve benzeri uluslararası kuruluşların madalyaları.
b) Yukarıda belirtilen madalyalar dışında daha ast kademelerce tevcih olunmuş olan madalya ve nişanlar ile sportif amaçlı kazanılmış madalya ve nişanlar hatıra mahiyetinde değerlendirilir, tescil işlemi yapılmaz ve üniformaya takılmaz.
c) Yabancı devlet ve uluslararası kuruluşlarca tevcih edilecek madalyalar; Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarınca kabul edilmeden önce iki ülke arasındaki ilişkiler göz önünde bulundurulur, karar verilemediği ve imkan da bulunduğu takdirde Genelkurmay Başkanlığının onayı ile kabul edilir. Madalya tevcihi sonrasında alınan madalya veya nişana ait beratın, fotokopisi sıralı amirler kanalı ile Genelkurmay Personel Başkanlığına tescil edilmek üzere gönderilir.
d) Tescili müteakip Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup kişilere tevcih edilen madalya ve nişanlar:
1) Madalya ve nişanı veren dost devletin ulusal günlerinde, Birleşmiş Milletler, NATO ve uluslararası kuruluşların madalyaları ise bu teşkilatların kuruluş günlerinde,
2) Elçilik veya konsolosluklar ile uluslararası kuruluş temsilcilikleri tarafından yurt içi veya yurt dışında verilen davetlerde günlük üniformaya takılabilir.
3) Rozetler her gün takılabilir.
e) Söz konusu madalya, nişan ve bunlara ait rozet ve minyatürleri kıyafetlerde bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen esaslara göre Türk Silahlı Kuvvetleri madalyalarından sonra takılmak suretiyle kullanılır.
Birden Fazla Madalyaya Hak Kazananlar
Madde 17 - Aynı zamanda ve aynı yerde, yapmış olduğu görev ve hizmet karşılığında, bu Yönetmelikte yazılı madalyalardan birden fazlasını almaya hak kazanan personele yalnız en yüksek derecede olanı verilir.
İstiklal Madalyası
Madde 18 - 29 Kasım 1920 tarihli ve 66 sayılı İstiklal Madalyası Kanunun hükümleri saklıdır.
Özel Hükümler
Madde 19 - Madalya ve nişanlarla ilgili özel hükümler aşağıda belirtilmiştir.
a) Savaş takdirnamesi alan subay ve astsubaylara bir defaya mahsus olmak üzere iki yıl kıdem verilir. Savaş takdirnamesine hak kazananlardan vefat edenlerin kıdemleri verilerek 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun subay ve astsubay terfilerinde aranan kademe ve rütbe terfi şartlarına bakılmaksızın bir üst rütbeye terfileri yapılır ve yeni duruma göre dul ve yetimlerine emekli maaşı bağlanır.
b) Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının aldıkları savaş takdirnamesi; madalya, nişan ve rozetler sicillerine işlenir. Bu hususta verilmiş olan emirlerden birer suret şahsi dosyalarına konur.
c) İstiklal Madalyası, savaş takdirnamesi ve birinci derecede altın kaplama savaş madalyası, milli mefkure, hamasi duygu ve Türklüğe has geleneklerimiz yönünden bütün Türk ve yabancı madalya ve nişanlarından üstündür.
d) (Ek bend:18/05/2004 - 25466 S.R.G. Yön./3.mad) *3* Devlet aleyhine işlenen suçlar ile yüz kızartıcı suçlar nedeniyle mahkûm olup, bu cezaları kesinleşen kişilerin madalya ve nişanları geri alınır.
e) Hakkı olmadığı madalya ve nişanları taşıyan kişiler, 1 Mart 1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 253 üncü maddesine göre cezalandırılır.
Yapım Giderleri
Madde 20 - 27 Temmuz 1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda yazılı madalya ve minyatürleri ile nişanlar ve bunların beratlarının yapım giderleri, Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı bütçesinden ödenir.
YEDİNCİ KISIM : Törenler
Törenler
Madde 21 - Yönetmeliğe göre verilmek üzere işlemi tamamlanmış madalya ve nişanlar ilgililere veya birliklerin sancaklarına Genelkurmay Başkanı veya görevlendireceği komutanlar tarafından törenle takılır. Törenler; birliğin seviyesine, durumuna ve mevcut imkanlara uygun olarak basit ve sade olarak yapılır. Yapılacak törenler için bir örnek, müteakip maddelerdedir.
a) Türk ve yabancı uyruklu askerlere verilecek madalya ve nişanlar için yapılacak törenlerin öncelikle komutanlık karargahları önünde veya birlik merasim alanlarında, tören kıt'ası ve davetlilerin iştirakiyle yapılması planlanır. Ancak şartların elvermediği durumlarda kapalı mahallerde tören planlaması yapılır.
b) Tören hazırlıklarında uyulacak usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
1) Törenin düzenlenmesi ve hazırlanmasından garnizon komutanları sorumludur.
2) Takılacak madalya veya nişanın beratı hazırlanır, uygulanacak program ve davetiyeler gününden evvel hazırlanır ve gönderilir.
3) Takılacak madalya ve nişanlar hazırlanır.
4) Tören yeri davetlilerin töreni takip edebilecekleri şekilde hazırlanır.
5) Tören programını, zaman ve olaylar sırasına göre takdim edecek bir subay görevlendirilir.
6) Komutan ve davetlilerin karşılanması için yeterli mihmandar ayrılır.
7) Film, foto film hazırlıkları çekimi ile, gerekiyorsa basın temsilcileri çağrılır.
8) Araç park yeri, platform (kürsü) ve ses yayın aygıtının konacağı yerler; tören kıt'asının ve konukların bulunacakları mahaller nazarı itibarı alınarak seçilir ve yerleştirilir.
9) En büyük komutanın forsu hazır bulundurulur.
10) Tören yeri iç ve dış emniyeti, trafik düzenlemesi kışla ve garnizon komutanları ile mahallin emniyet teşkilatı vasıtasıyla sağlanır.
11) Konuklara yapılacak ikramlar için gerekli hazırlıklar yapılır.
c) Sancağa Madalya Takma Töreni:
1) Madalya, Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı (Genelkurmay Başkanı) veya görevlendireceği şahıs tarafından törenle takılır. Bu törende tugayın ve alayın mensup olduğu, tugay, tümen, kolordu ve ordu komutanları bulunur.
2) Sancak Birliği tören kıyafetiyle, tugay ve alayın diğer personeli günlük üniforma ile törene katılırlar. Tören, tugay, alay (deniz ve havada eşiti) merasim alanlarında davetlilerin de iştirakiyle aşağıdaki hususları kapsayan ve örneğine EK-O'da yer verilen bir programa göre yapılır.
3) Genelkurmay Başkanı veya görevlendireceği şahıs, törenle karşılanıp yerini aldıktan sonra sancak, Tören Bölüğü tarafından bulunduğu yerden alınır ve bando başta olduğu halde tugayın ve alayın (deniz ve havada eşidi) uygun uzaklıkta cephesi ilerisine açık olarak getirilir. Sancak yaklaşırken tugay veya alay komutanının komutu ile bütün birlik "SELAM DUR!" durumuna geçer ve davetliler ayağa kalkar. Sancağı getiren kıt'a yerine gider. Birlik komutanı, sancak subayı, sancaktar ve sancak muhafızları sancağın yanında kalır.
4) Verilecek komut veya (Tİ) işareti ile İstiklal Marşı çalınır, müteakiben en büyük komutan günün önemini belirten konuşmasını yapar.
5) Takdimci subayın "Madalya Takılacak" anonsu ile madalya takacak komutan (A) noktasında bulunan sancağın üç adım karşısında yerini alır. Tören kıt'ası komutanı kıt'ayı "Selam Dur"a geçirir konuklar ayağa kalkar. Takdimci subay madalya beratını okuduktan sonra en büyük komutan madalyayı sancağın ilgili yerine (Sancağın göndere yakın üst köşesine) kurdelesinden bağlar. Birlik komutanı ile birliğini kutlar. Bu sırada bando selam marşı çalar.
6) Sancağına madalya takılan komutan, sancaktardan sancağı alır ve sancağa madalya takan Komutana dönerek, "Komutanım, Askerlik Yemini ve Sancak Andını savaşın en çetin şartları içinde dahi hatırından çıkarmayan, görevini yurt ve millet sevgisinin kuvvetli inancı içerisinde başaran .................... 'nci tugayı (alayı) canından aziz bildiği sancağına madalya takmakla onurlandırdınız. .................... 'nci tugay (alay)' bundan sonraki görevlerini de canı ve kanı pahasına aldığı onura layık olarak başaracağına sancağın altında bir kere daha söz veriyorum" mealinde bağlılık konuşmasını yapar ve sancağı sancaktara verir, sancak subayı sancaktar ve sancak muhafızları ile birlikte komutanı selamladıktan sonra dönüş yaparak birlikteki yerlerini almak üzere geldikleri gibi hareket ederler. Sancak yerini alır, komutanının komutu ile birlik tören rahata geçer, konuklar otururlar.
7) Madalya takma işlemi bitince, tugay veya alay komutanı (deniz ve havada eşidi) ile savaşta yararlılık gösteren subay, astsubay ve erlerden birliklerini temsilen ayrılan kişiler beraberce, çağrılan sivil konuklar ve komutanların karşısına giderler, takdim edilip kutlanırlar, hazırlanmışsa buket verilir. Bu sırada bando marşlar çalar.
8) Tören Geçişi; tören kıt'ası komutanının vereceği emir veya komuta göre birlik geçiş düzenini alır ve Türk Silahlı Kuvvetleri Tören Yönergesine göre toplanma yerinden çözülerek tören geçişi yapılır. Geçişi müteakip komutanlar ve konukların uğurlanması ile tören sona erer.
d) Şahıslara madalya ve nişan takma töreni; Silahlı Kuvvetler personeli ve Türk Silahlı Kuvvetlerine yararlı hizmetler yapan sivil ve yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere madalya ve nişanlar, aşağıda açıklanan şekilde yapılacak törenlerle takılır.
1) Alay, tugay ve tümenlerde (deniz ve havada eşidi) Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için yapılan tören:
a) Birlik tören alanında teçhizatlı olarak yerini alır.
b) Sancak (alay veya tugaylarda), tören kıt'ası (garnizonda varsa), bando veya boru-trampet takımı törene katılır.
c) Örneğine EK-R'de yer verilen tören düzenine uygun olarak tören düzeni alınır.
d) Törene uygun görülen asker ve sivil zevat davet edilir.
e) Tören Kıt'ası ve davetliler yerini aldıktan sonra, örneğine EK-P'de yer verilen programa uygun olarak tören icra edilir.
f) Madalya-nişan takılıp, ilgili şahıs veya şahıslar tebrik edildikten sonra tören geçişi yapılabilir tören geçişi esnasında madalya veya nişan alanlar komutanın sol yanında bulunurlar.
2) Kolordu ve daha büyük karargahlarda (deniz ve havada eşidi) Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ve sivil personel için kapalı mahallerde yapılacak tören:
(a) Tören kapalı yerde icra edilecekse, örneğine EK-S'de yer verilen tören düzenine uygun olarak tören düzeni alınır.
(b) Uygun görülen asker ve sivil zevat davet edilir.
(c) Örneğine EK-P'de yer verilen programa uygun olarak tören icra edilir.
3) Yabancı uyruklu asker ve sivil kişilere tevcih edilecek madalya veya nişanlar, beratları da gönderilmek suretiyle, yurtdışında elçilik ve konsolosluklarımız tarafından yapılacak davetlerde bir törenle takılabilir.
4) Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup kişilere yabancı devletler tarafından Türkiye'deki madalya veya nişan tevcihi, kendi büyükelçilikleri veya konsolosluklarında yapılır.
Yürürlükten Kaldırılan Madalya ve Nişanlar
Madde 22 - Yürürlükten kaldırılan madalya ve nişanlara EK-T'de yer verilmiştir. Daha evvelce bu madalya ve nişanlardan tevcih edilmiş olanların hakkı saklı olup, bu Yönetmelik esasları dahilinde kullanımına devam ederler. Bu madalyaların takılış önceliği, bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen madalyalardan sonradır.
Yürürlük
Madde 23 - Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 24 - Bu Yönetmelik hükümlerini Milli Savunma ve İçişleri Bakanları yürütür.