Heulwen
Kayıtlı Üye
Tezer Özlü, (D. 10 Eylül 1943, Simav, Kütahya - Ö. 18 Şubat 1986, Zürih, İsviçre), Türk yazar. Özellikle Çocukluğun Soğuk Geceleri ve Yaşamın Ucuna Yolculuk olmak üzere az sayıda kitabıyla tanınır. Yazar Demir Özlü ile yazar ve çevirmen Sezer Durunun kardeşidir.
Yaşamı
Simavda doğdu. Çocukluğu anne babasının görev yaptığı Simav, Ödemiş ve Geredede geçti. İstanbula on yaşındayken geldi. Avusturya Kız Lisesine gitti; ancak mezun olmadı. 1961′de yurt dışına çıktı. 1962 - 1963 yıllarında otostopla Avrupayı gezdi. Pariste tanıştığı tiyatrocu ve yazar Güner Sümerle 1964 yılında evlendi. Birlikte Ankaraya yerleştiler. Sümerin ASTta çalıştığı bu dönemde Özlü Almanca çevirmenlik yaptı. ASTta 1963-64 sezonunda Sümerin yönettiği Brendan Behanın Gizli Ordu oyununda oynadı.
Sümerden ayrılarak İstanbula yerleşti. Geçirdiği rahatsızlık nedeniyle kesintili olarak 1967 - 1972 yılları arasında İstanbulda farklı hastanelerin psikiyatri kliniklerinde kaldı. Çocukluğundan başlayarak yaşadıklarını ve klinikte kaldığı bu dönemleri Çocukluğun Soğuk Geceleri kitabında yazdı.
1968 yılında yönetmen Erden Kıralla evlendi. Bu evlilikten 1973′te kızı Deniz doğdu. Bir burs alarak 1981′de Berlin e gitti. Bu arada Kıraldan ayrıldı. Kanadada yaşayan İsviçre asıllı sanatçı Hans Peter Marti ile tanıştı ve 1984′te Martiyle evlenerek Zürihe yerleşti.Göğüs kanseri nedeniyle 1986′nın 18 Şubatında burada öldü. Mezarı Aşiyan Mezarlığındadır.
Özlü, eski eşi Erden Kıralın Yol filminin çekimi döneminde yaşananları anlattığı filmi Yoldada Yelda Reynaud tarafından canlandırıldı.
Eserleri
İlk kitabı 1963′ten itibaren dergilerde yayımlanan öykülerinden oluşan Eski Bahçedir. Kitap ilk kez 1978′de basıldı. 1980′de ilk romanı olan Çocukluğun Soğuk Geceleri yayımlandı. Kendisini derinden etkilemiş üç yazar olan Svevo, Kafka ve Pavesenin izinden giderek yazdığı ikinci romanı 1983′te Auf den Spuren eines Selbstmords (Bir İntiharın İzinde) adıyla yayımlandı. 1983 Marburg Yazın Ödülünü kazanan kitap, yazar tarfından Yaşamın Ucuna Yolculuk adıyla Türkçe olarak bir anlamda yeniden yazıldı ve bu haliyle 1984′te basıldı. İlk öykü kitabı Eski Bahçe ölümünün ardından, daha sonra yazdığı öykülerle birlikte Eski Bahçe - Eski Sevgi 1987′de okurla buluştu. Gergedan Dergisi 13. sayısında yazar anısına bir fotobiyografi yayımladı. Günce ve anlatılarından bazı parçalar ise Kalanlar (1990) adlı küçük bir kitapçıkta bir araya getirildi. Bu kitapta yer alan çoğu Almanca yazılmış metinlerin çoğu, Sezer Duru tarafından Türkçeye çevrildi. Özlünün yayımlanmamış senaryosu Zaman Dışı Yaşam da 1993′ten itibaren yazarın tüm yapıtlarını yayımlayan YKY tarafından basıldı. Bu seride, yazarın dostu Leyla Erbile yazdığı mektuplardan oluşan Tezer Özlüden Leyla Erbile Mektuplar (1995) da bulunmaktadır
Eski Bahçe (1978), öykü
Çocukluğun Soğuk Geceleri (1980), roman
Auf den Spuren eines Selbstmords (Bir İntiharın İzinde 1983),roman
Yaşamın Ucuna Yolculuk (1984), roman
Eski Bahçe - Eski Sevgi (1987), öykü
Kalanlar (1995), deneme
Zaman Dışı Yaşam (2000), senaryo
Yaşamı
Simavda doğdu. Çocukluğu anne babasının görev yaptığı Simav, Ödemiş ve Geredede geçti. İstanbula on yaşındayken geldi. Avusturya Kız Lisesine gitti; ancak mezun olmadı. 1961′de yurt dışına çıktı. 1962 - 1963 yıllarında otostopla Avrupayı gezdi. Pariste tanıştığı tiyatrocu ve yazar Güner Sümerle 1964 yılında evlendi. Birlikte Ankaraya yerleştiler. Sümerin ASTta çalıştığı bu dönemde Özlü Almanca çevirmenlik yaptı. ASTta 1963-64 sezonunda Sümerin yönettiği Brendan Behanın Gizli Ordu oyununda oynadı.
Sümerden ayrılarak İstanbula yerleşti. Geçirdiği rahatsızlık nedeniyle kesintili olarak 1967 - 1972 yılları arasında İstanbulda farklı hastanelerin psikiyatri kliniklerinde kaldı. Çocukluğundan başlayarak yaşadıklarını ve klinikte kaldığı bu dönemleri Çocukluğun Soğuk Geceleri kitabında yazdı.
1968 yılında yönetmen Erden Kıralla evlendi. Bu evlilikten 1973′te kızı Deniz doğdu. Bir burs alarak 1981′de Berlin e gitti. Bu arada Kıraldan ayrıldı. Kanadada yaşayan İsviçre asıllı sanatçı Hans Peter Marti ile tanıştı ve 1984′te Martiyle evlenerek Zürihe yerleşti.Göğüs kanseri nedeniyle 1986′nın 18 Şubatında burada öldü. Mezarı Aşiyan Mezarlığındadır.
Özlü, eski eşi Erden Kıralın Yol filminin çekimi döneminde yaşananları anlattığı filmi Yoldada Yelda Reynaud tarafından canlandırıldı.
Eserleri
İlk kitabı 1963′ten itibaren dergilerde yayımlanan öykülerinden oluşan Eski Bahçedir. Kitap ilk kez 1978′de basıldı. 1980′de ilk romanı olan Çocukluğun Soğuk Geceleri yayımlandı. Kendisini derinden etkilemiş üç yazar olan Svevo, Kafka ve Pavesenin izinden giderek yazdığı ikinci romanı 1983′te Auf den Spuren eines Selbstmords (Bir İntiharın İzinde) adıyla yayımlandı. 1983 Marburg Yazın Ödülünü kazanan kitap, yazar tarfından Yaşamın Ucuna Yolculuk adıyla Türkçe olarak bir anlamda yeniden yazıldı ve bu haliyle 1984′te basıldı. İlk öykü kitabı Eski Bahçe ölümünün ardından, daha sonra yazdığı öykülerle birlikte Eski Bahçe - Eski Sevgi 1987′de okurla buluştu. Gergedan Dergisi 13. sayısında yazar anısına bir fotobiyografi yayımladı. Günce ve anlatılarından bazı parçalar ise Kalanlar (1990) adlı küçük bir kitapçıkta bir araya getirildi. Bu kitapta yer alan çoğu Almanca yazılmış metinlerin çoğu, Sezer Duru tarafından Türkçeye çevrildi. Özlünün yayımlanmamış senaryosu Zaman Dışı Yaşam da 1993′ten itibaren yazarın tüm yapıtlarını yayımlayan YKY tarafından basıldı. Bu seride, yazarın dostu Leyla Erbile yazdığı mektuplardan oluşan Tezer Özlüden Leyla Erbile Mektuplar (1995) da bulunmaktadır
Eski Bahçe (1978), öykü
Çocukluğun Soğuk Geceleri (1980), roman
Auf den Spuren eines Selbstmords (Bir İntiharın İzinde 1983),roman
Yaşamın Ucuna Yolculuk (1984), roman
Eski Bahçe - Eski Sevgi (1987), öykü
Kalanlar (1995), deneme
Zaman Dışı Yaşam (2000), senaryo