Salvo
Kayıtlı Üye
2. Sorumluluk (tazminat anlamında) birisinin uğradığı zararı giderme yükümlülüğüdür.
3. Sorumluluğun Koşulları: (MAdde 41 e göre kusur sorumluluğu)
1 kişini verdiği zarardan sorumluluğundan bahsederken 4 koşul gereklidir.
3.1 Hukuka Aykırı Bir eylem: Davranış bir hukuk kuralı ile aykırı düşecek Bir eylem mutlak bir hakkı çiğniyorsa mutlaka hukuka aykırı işlemdir. Mülkiyet hakkı mutlak bir haktır herkeze karşı ileri sürülebilen ve kişiye sıkı biçimde bağlı bir haktır. Nisbi hakların çiğnenmesinde eylem hukuka aykırı olmayabilir. Bazen bir eylem zarar verir ama hukuka aykırı değildir. Haklı savunma (meşru müdafa), zorda kalma. polisin dövmesi, icra memurunn mal alması Hukuka Aykırı bir eylem genellikle aktif bir eylemdir. Hareket temellidir. Birşey yapmadan pasif bir tutum izlemek hukuka aykırı olabilir mi?
Genel kural olarak bir azrarı önlemek için kişiler hareket yapmaya zorlanamaz. Çocuk boğuluyor. Kurtarmıyorsunuz eylem hukuka aykırı değildir. Ancak sizi harekete zorlayan bir yasa varsa sorumlu olabilirsiniz. Çocuk boğuluyor cankurtaran kurtarmalıdır. Kurtarmaz ise cankurtaran sorumludur.
3.2 Zarar Koşulu ( bu eylemde zarar olmalı) 1 eylemden zarar doğmaz ise sorumluluk doğmaz
3.2.1 Maddi Zarar: 1 kişinin mal varlığında azalma olursa buna maddi zarar denir. 2 türlü ortaya çıkabilir.
3.2.1.1 Fiili Zarar: Bugün ortaya çıkan zarar demektir. 100 milyonun çalınması
3.2.1.2 Beklenen Kardan Yoksun Kalma Şekinde Olabilir. : Geleceğe yönelik bir zarardır. Kişinin ilerde mal varlığında beklenen artışın olmaması demektir.
3.2.2 Manevi Zarar: Haksız eylem sonucu kişinin manevi değerlerinde bir azalma olması demektir. Mal varlığında bir azalma olursa manevi zarar kesinlikle istenemez. MAnevi zarar için kişilik haklarının zedelenmesi gerekmektedir. Manevi zararı belirlemek kolay değildir. Burda yargıca geniş bir taktir yetkisi verilmiştir. Yargıç kişinin durumuna göre manevi tazminat farklıdır.
3.3 Kusur: Subjektif koşuldur dışarıdan görülemez. Kusur kişinin iç dünyası ile ilgilidir.
Yasa iki şeyi yasaklar;
* Bilerek (kasten) zarar verme
* Dikkatsizce (ihmal( zarar verme
Kusur bir kişinin haksız eylemde bulunurken bilerek ya da dikkatsizce zarar vermesidir. Kişi bilmeden zarar verirse kusursuzdur.zarardan sorumsuzdur.
3.3.1 Kasten Zarar verme: Yaptığın eylemi hem de sonucunu istemek örneğin adamı öldürmek istiyorum hem de ölmesini istiyorum
3.3.2 Olası Kasıt: Eylemi isteyip sonucunu istememek. Kalabalık bir yerde A' yı öldürmek isteyip, çevresindekilerin öldürülmesini istememek.
3.3.3 İhmal: Eylem istenmez,zararlı sonucu istenmez. Bir yerde sigara içerken çevredeki yanıcı maddelerin yanmasına neden olmak
3.3.3.1 Ağır İhmal: En basit dikkati göstermemek. Herkezin alacağı önlemi kişinin almaması. Freni tutmayan araba ile trafiğe çıkmak.
3.3.3.2 Hafif İhmal: Çok dikkatli kişilerden beklenen davranışların gösterilememesi.
3.3.3.3 Orta İhmal:
Her kim bu tip ihmal veya kasıtla eylem de bulunursa zararı ödemeli.
Yasa kusuru 100 puan üzerinden belirler. Yasa puana göre karar verir. Zarar tazminatı etkiler.
İlke olarak kusur kendi içersinde derecelendirilir.
Kasti Kusur
Ağır İhmal
Orta İhmal
Hafif İhmal
Ayırtım gücü olanların kusuru olabilir ama ayırtım gücü olmayanların kusuru olmaz.
Kalp krizi geçiren kişi verdiği zarardan sorumsuzdur kusursuzdur.
3.4 Nedenselik Bağı: Zararla eylem arasında zarar sonuç ilişkisi olmalıdır.Çoğu olayda açıkça bellidir. Ender olaylarda nedensellik bağını bulmak zordur.
3.4.1 Şart Kuramı: Türkiye' de bu kuram nedensellik bağını bulmaya yarar.
Tamamen yaşam deneyimlerine göre karar verilir. Eylem zarara, sonuca neden olabilecek düzeyde mi?
Bu yukarıda açıklanan 4 koşul gerçekleştiğinde kişi zararı karşılamak zorundadır. Kusur sorumlşuluğu vardır.
Ancak istinaden kusursuz kişilerde zarardan sorumlu olabilirler.
1. Adam çalıştıran sorumludur.
2. Bira ve esrar sahiplerinin sorumluluğu
3. Hayvan tutucusu sorumluluğu
4. Aile reisinin sorumluluğu
5. Ayırtım gücü olmayanların sorumluluğu
6. Taşınmaz mal sorumluluğu
7. Motorlu traşıtların neden olduğu sorumluluk.
3. Sorumluluğun Koşulları: (MAdde 41 e göre kusur sorumluluğu)
1 kişini verdiği zarardan sorumluluğundan bahsederken 4 koşul gereklidir.
3.1 Hukuka Aykırı Bir eylem: Davranış bir hukuk kuralı ile aykırı düşecek Bir eylem mutlak bir hakkı çiğniyorsa mutlaka hukuka aykırı işlemdir. Mülkiyet hakkı mutlak bir haktır herkeze karşı ileri sürülebilen ve kişiye sıkı biçimde bağlı bir haktır. Nisbi hakların çiğnenmesinde eylem hukuka aykırı olmayabilir. Bazen bir eylem zarar verir ama hukuka aykırı değildir. Haklı savunma (meşru müdafa), zorda kalma. polisin dövmesi, icra memurunn mal alması Hukuka Aykırı bir eylem genellikle aktif bir eylemdir. Hareket temellidir. Birşey yapmadan pasif bir tutum izlemek hukuka aykırı olabilir mi?
Genel kural olarak bir azrarı önlemek için kişiler hareket yapmaya zorlanamaz. Çocuk boğuluyor. Kurtarmıyorsunuz eylem hukuka aykırı değildir. Ancak sizi harekete zorlayan bir yasa varsa sorumlu olabilirsiniz. Çocuk boğuluyor cankurtaran kurtarmalıdır. Kurtarmaz ise cankurtaran sorumludur.
3.2 Zarar Koşulu ( bu eylemde zarar olmalı) 1 eylemden zarar doğmaz ise sorumluluk doğmaz
3.2.1 Maddi Zarar: 1 kişinin mal varlığında azalma olursa buna maddi zarar denir. 2 türlü ortaya çıkabilir.
3.2.1.1 Fiili Zarar: Bugün ortaya çıkan zarar demektir. 100 milyonun çalınması
3.2.1.2 Beklenen Kardan Yoksun Kalma Şekinde Olabilir. : Geleceğe yönelik bir zarardır. Kişinin ilerde mal varlığında beklenen artışın olmaması demektir.
3.2.2 Manevi Zarar: Haksız eylem sonucu kişinin manevi değerlerinde bir azalma olması demektir. Mal varlığında bir azalma olursa manevi zarar kesinlikle istenemez. MAnevi zarar için kişilik haklarının zedelenmesi gerekmektedir. Manevi zararı belirlemek kolay değildir. Burda yargıca geniş bir taktir yetkisi verilmiştir. Yargıç kişinin durumuna göre manevi tazminat farklıdır.
3.3 Kusur: Subjektif koşuldur dışarıdan görülemez. Kusur kişinin iç dünyası ile ilgilidir.
Yasa iki şeyi yasaklar;
* Bilerek (kasten) zarar verme
* Dikkatsizce (ihmal( zarar verme
Kusur bir kişinin haksız eylemde bulunurken bilerek ya da dikkatsizce zarar vermesidir. Kişi bilmeden zarar verirse kusursuzdur.zarardan sorumsuzdur.
3.3.1 Kasten Zarar verme: Yaptığın eylemi hem de sonucunu istemek örneğin adamı öldürmek istiyorum hem de ölmesini istiyorum
3.3.2 Olası Kasıt: Eylemi isteyip sonucunu istememek. Kalabalık bir yerde A' yı öldürmek isteyip, çevresindekilerin öldürülmesini istememek.
3.3.3 İhmal: Eylem istenmez,zararlı sonucu istenmez. Bir yerde sigara içerken çevredeki yanıcı maddelerin yanmasına neden olmak
3.3.3.1 Ağır İhmal: En basit dikkati göstermemek. Herkezin alacağı önlemi kişinin almaması. Freni tutmayan araba ile trafiğe çıkmak.
3.3.3.2 Hafif İhmal: Çok dikkatli kişilerden beklenen davranışların gösterilememesi.
3.3.3.3 Orta İhmal:
Her kim bu tip ihmal veya kasıtla eylem de bulunursa zararı ödemeli.
Yasa kusuru 100 puan üzerinden belirler. Yasa puana göre karar verir. Zarar tazminatı etkiler.
İlke olarak kusur kendi içersinde derecelendirilir.
Kasti Kusur
Ağır İhmal
Orta İhmal
Hafif İhmal
Ayırtım gücü olanların kusuru olabilir ama ayırtım gücü olmayanların kusuru olmaz.
Kalp krizi geçiren kişi verdiği zarardan sorumsuzdur kusursuzdur.
3.4 Nedenselik Bağı: Zararla eylem arasında zarar sonuç ilişkisi olmalıdır.Çoğu olayda açıkça bellidir. Ender olaylarda nedensellik bağını bulmak zordur.
3.4.1 Şart Kuramı: Türkiye' de bu kuram nedensellik bağını bulmaya yarar.
Tamamen yaşam deneyimlerine göre karar verilir. Eylem zarara, sonuca neden olabilecek düzeyde mi?
Bu yukarıda açıklanan 4 koşul gerçekleştiğinde kişi zararı karşılamak zorundadır. Kusur sorumlşuluğu vardır.
Ancak istinaden kusursuz kişilerde zarardan sorumlu olabilirler.
1. Adam çalıştıran sorumludur.
2. Bira ve esrar sahiplerinin sorumluluğu
3. Hayvan tutucusu sorumluluğu
4. Aile reisinin sorumluluğu
5. Ayırtım gücü olmayanların sorumluluğu
6. Taşınmaz mal sorumluluğu
7. Motorlu traşıtların neden olduğu sorumluluk.