Siklotron, helyum çekirdeği veya proton gibi ağırca yüklü tanecikleri, aşırı büyük gerilimler gerektirmeden yüksek hızlara çıkarmakta kullanılan, manyetik rezonanslı hızlandırıcı cihazdır. 1931’de Ernest O. Lawrence ve Livingston tarafından geliştirilmiştir. Bu cihaz sayesinde hızlandırılan yüksek enerjili tanecikler, atom çekirdeğini parçalayarak yapısını incelemek veya değiştirmek için kullanılır.
Siklotronda D harfine benzedikleri için “de” denilen iki elektrod bulunur. Bunlar bir çapı boyunca ikiye bölünmüş yassı bir silindirik kutunun iki parçası şeklindedirler. Birkaç metre çapında olan bu elektrotlar havası boşaltılmış, bir dış kabın içinde birbirinden tamamen yalıtılmış bir halde bulunurlar. Bütün sistem şiddetli bir manyetik alanın içinde bulunacak şekilde, büyük bir elektromıknatısın kutupları arasındadır.
De elektrotlarına, bunların arasındaki boşlukta hızla değişen bir alan meydana getirecek şekilde, yüksek frekanslı değişken gerilim uygulanır. Elektromıknatısın meydana getirdiği manyetik alan bu elektrik alanına diktir. Hızlandırılacak olan yüklü tanecikler “de”ler arasında siklotron aralığında serbest bırakılır. Aralıktaki elektrikî alan, taneciği hızlandırarak “de”lerden birine doğru fırlatır. “de”ye belirli bir hızla, manyetik alana dik olarak giren tanecik “de”nin içinde dairevî bir yörünge takip eder ve dönüp tekrar aralığa gelir. Tanecik tam aralığa geldiği anda “de”ler arasındaki elektrikî alan yön değiştirecek olursa, hareket yönünde uygulanan ikinci bir itme dolayısıyla yeniden hızlandırılır. Böylece tanecik yarım daire çizip aralığa her gelişinde elektrikî alanın yönü değiştirilerek yeni bir itmeye tabi tutulursa gittikçe daha fazla hız kazanır.
Çapı birkaç metre olan siklotronlar gerçekleştirilmiştir. Bu durumda düzgün bir manyetik alan elde etmek için kullanılan, elektromıknatıs da uygun büyüklükte tutulmalıdır. Ağırlığı binlerce tonu bulan böyle bir cihazla, tanecikler kullanarak 100 MeV (milyon elektron volt) dolaylarında enerji elde etmek mümkündür.
Siklotronda D harfine benzedikleri için “de” denilen iki elektrod bulunur. Bunlar bir çapı boyunca ikiye bölünmüş yassı bir silindirik kutunun iki parçası şeklindedirler. Birkaç metre çapında olan bu elektrotlar havası boşaltılmış, bir dış kabın içinde birbirinden tamamen yalıtılmış bir halde bulunurlar. Bütün sistem şiddetli bir manyetik alanın içinde bulunacak şekilde, büyük bir elektromıknatısın kutupları arasındadır.
De elektrotlarına, bunların arasındaki boşlukta hızla değişen bir alan meydana getirecek şekilde, yüksek frekanslı değişken gerilim uygulanır. Elektromıknatısın meydana getirdiği manyetik alan bu elektrik alanına diktir. Hızlandırılacak olan yüklü tanecikler “de”ler arasında siklotron aralığında serbest bırakılır. Aralıktaki elektrikî alan, taneciği hızlandırarak “de”lerden birine doğru fırlatır. “de”ye belirli bir hızla, manyetik alana dik olarak giren tanecik “de”nin içinde dairevî bir yörünge takip eder ve dönüp tekrar aralığa gelir. Tanecik tam aralığa geldiği anda “de”ler arasındaki elektrikî alan yön değiştirecek olursa, hareket yönünde uygulanan ikinci bir itme dolayısıyla yeniden hızlandırılır. Böylece tanecik yarım daire çizip aralığa her gelişinde elektrikî alanın yönü değiştirilerek yeni bir itmeye tabi tutulursa gittikçe daha fazla hız kazanır.
Çapı birkaç metre olan siklotronlar gerçekleştirilmiştir. Bu durumda düzgün bir manyetik alan elde etmek için kullanılan, elektromıknatıs da uygun büyüklükte tutulmalıdır. Ağırlığı binlerce tonu bulan böyle bir cihazla, tanecikler kullanarak 100 MeV (milyon elektron volt) dolaylarında enerji elde etmek mümkündür.