Heulwen
Kayıtlı Üye
Siirt bölgesindeSiirt gelenek ve görenekleri târih boyunca çeşitli milletler ve kültürler gelip geçmiştir. 1071 Malazgirt Zaferinden sonra buraya hâkim olan ArtuklularSiirt gelenek ve görenekleri göçebe Türkleri yerleştirerek bu bölgeyi Türkleştirmişlerdir. Diğer kültür ve milletlerin izleri kaybolmuş ve bölge Türk-İslâm kültürüyle yoğrulmuştur. Türk aşiretlerinin örfSiirt gelenek ve görenekleri âdet ve gelenekleri birçok yerde hâlen devam etmektedir.
DOĞUM
Evlilik telaşının sona ermesiyleSiirt gelenek ve görenekleri doğum hazırlıklarına başlanır. Özellikle ilk doğum büyük ilgi uyandırır. Doğum haberi kızın ailesi ve yakın akrabalarına hemen ulaştırılır. Doğumun ilk günü kızın annesi süt gönderir. Aradan bir hafta geçtikten sonra kızın annesi tarafından hazırlanan çocuk çeyizi götürülür. Bu eşyalar arasında; kundak ve elbiseSiirt gelenek ve görenekleri pijamaSiirt gelenek ve görenekleri havluSiirt gelenek ve görenekleri pudraSiirt gelenek ve görenekleri kolonyaSiirt gelenek ve görenekleri bir kaç sabunSiirt gelenek ve görenekleri bir kaç kat elbiseSiirt gelenek ve görenekleri atletlerSiirt gelenek ve görenekleri kilotlarSiirt gelenek ve görenekleri lastik kilotlarSiirt gelenek ve görenekleri muşambalarSiirt gelenek ve görenekleri salya önlükleriSiirt gelenek ve görenekleri zıbınSiirt gelenek ve görenekleri yorganSiirt gelenek ve görenekleri yastıkSiirt gelenek ve görenekleri kırlent ile anneye bir takım elbise ve bir teneke çekirdek bulunur. Çekirdek arasında misafir şekeriSiirt gelenek ve görenekleri fıstık ve leblebi vardır. Ailenin maddi durumuna göre çocuğun beresine çeyrekSiirt gelenek ve görenekleri yarımlık veya bir altın lira iliştirilir.
Doğum yapan kadın kırk gün dışarı çıkmaz. Evde yalnız da bırakılmaz. Bu müddet zarfında ev işlerine karışmaz. Kız annesi ilk gün sütSiirt gelenek ve görenekleri ikinci gün kebapSiirt gelenek ve görenekleri üçüncü gün büryan gönderir. Bundan sonra yakın akrabalar doğum tebriğine gelirler. Hediyelerini getirirler. Çocuk erkek ise hediyeler daha kıymetli olur. Kırkıncı günün sonunda gelin baba evine giderek orada bir hafta kalır. Kendisine ve çocuğa verilen hediyelerle eşinin evine dönerekSiirt gelenek ve görenekleri artık normal anne hüviyetine kavuşur.
SÜNNET
7-8 yaşına varan bir çocuğun babasıSiirt gelenek ve görenekleri maddi imkanlarına göre kendi çocuğuna ve komşu öksüz çocuklardan birkaçına yeni elbiseler yaptırır. Sünnet günü cümadır. Cumadan iki gün önce davulluSiirt gelenek ve görenekleri sazlı ve sözlü eğlence yapılır. Cuma günü en güzel şekilde giydirilen çocukların başlarına dizili altınlar konulduktan sonraSiirt gelenek ve görenekleri mahalle çocukları ile birlikte araçlara bindirilerek şehir içinde gezdirilir. Cuma namazından sonra davetliler eğlence yerinde toplanır. Burada sünnet evi tarafından hazırlanan yemekler yenilir. Sünnetçi davetlilerin huzurunda çocukları sünnet ettikten sonra boş bir tepsi gezdirerek para toplar. Sünnetten üç gün sonra dostSiirt gelenek ve görenekleri akraba ve komşu kadınları sünnet evine tebriğeSiirt gelenek ve görenekleri hediyeleri ile birlikte giderler. Yemeklerini yiyerek dağılırlar ve sünnet merasimi tamamlanmış olur.
ÖLÜM
Siirt'te ölen kişiye çok büyük değer verilir. Uzun süre yas tutulur. Erkekler bir süre tıraş olmazlar. Ölüm haberi ölü evinden yükselen feryatlarla duyulur. Ölüm hangi saatte olursa olsunSiirt gelenek ve görenekleri komşular ve haberi işiten akrabalar cenaze evine koşarlar. Ölğm gece olmuşsa cenaze yıkanır. Bulunan hocalarla sabaha kadar hatim indirilir. Sabahleyin camilerde sela verildikten sonra toplanan kalabalıkla tabutSiirt gelenek ve görenekleri cenaze namazı içi en yakın camiye götürülür. Ölen kadın ise tabut üzerine entarisi ve tülbentiSiirt gelenek ve görenekleri erkek ise şapkası ve çeketiSiirt gelenek ve görenekleri talebe ise önlüğü konulur. Genç yaşında ölenlerin tabutları çeşitli enklere boyanır. Yaşlı ise sadece yeşile boyanır. Ölen çocuk ise tabut yapılmaz. Sadece aile efradı tarafından üzerine eşarp artülür ve kucakta taşınır.
Cenaze namazı kılındıktan sonra camide ıskat töreni başlar. Bir mendilin içine ıskat için çıkarılacak paranın on mislinde yerleştirilen altınlarSiirt gelenek ve görenekleri ölenin yaşına eşit sayıda sıralanan cemaate tek tek dolaştırılır. Bu dolaştırma sırasnda mendili bir kişi taşır ve herkese hibe ederek tekrar hibe alır. Bu alış-verişe (kubul tü minke vehaptu ileyke) denir. Iskat için çıkarılan paralarSiirt gelenek ve görenekleri imamaSiirt gelenek ve görenekleri müezzineSiirt gelenek ve görenekleri fakirlere ve cemaate dağıtılır. Bu bir nevi keffaredir. Cenaze namazından sonra tabut camiden mezarlığa kadar eller üzerinde taşınır. Tabut önünde giden bir-iki çocuk Kur'an-ı Kerim cüzlerini ve "İmraba" sandıklarını taşır.
Camide dağıtılan ıskat paralarından ayrı olarak cenazeyi kaldırmak "Şeyle" için çıkarılan diğer paralarlaSiirt gelenek ve görenekleri mezarlıkta tilavet edilen Kur'an-ı Kerim için; imamlaraSiirt gelenek ve görenekleri hafızlaraSiirt gelenek ve görenekleri cüzleri taşıyan çocuklara ve talkını yapan hocaya ücreti verilir. AyrıcaSiirt gelenek ve görenekleri ölü yıkayıcısınaSiirt gelenek ve görenekleri tabutu yapan marangozaSiirt gelenek ve görenekleri mezar kazıcısına ve teneşir taşı tahtasını taşıyana paralar dağıtılır. Mezarlıkta dini merasim bitinceSiirt gelenek ve görenekleri ölenin işyeri veya evine gidilir. 5-10 dakikalık istirahatten sonra baş sağlığı dilekleri iletilir ve cemaat dağılır.
Gömüldüğü günün gecesinden başlayarak ölü için üç gün süren "Helete" ve ziyaretler yapılır. Camide uygulanan bu adetler gereğince dört ikindiSiirt gelenek ve görenekleri üç sabah olmak üzere yedi ziyaret yapılır. Ziyaretlerde hafızlar Kur'an-ı Kerim okur. Gelenlerde huşu içinde bağdaş kurarak dinlerler. Ancak günümüzde ziyaret adetleri terk edilmişSiirt gelenek ve görenekleri sadece akşam namazından sonra ki "Helete" sadeti devam etmektedir.GelenlerSiirt gelenek ve görenekleri her hafız değiştiğinde kalkıp gidebilirler. Ziyaretler devam ederken bu günlerin akşamları yatsı ezanına kadar camilerde "Helete" diye tabir edilen tören uygulanır. Bu törende "Helete" ayeti ile başlayan (insan) Sure-i Celilesi ve bazı küçük ayetlet okunarak hayır dualar okunur. En fazla ilgi toplayan ve 20-30 dakika kadar süren bu töreniSiirt gelenek ve görenekleri sonuna kadar takip etme mecburiyeti vardır. Yatsı namazını kılan ölünün yakınları topluca ölü evine giderler ve kısa bir süre kalarak dağılırlar.
işan
Önce erkek tarafı nişan yüzüğü için ölçü ister. Arkasından da kız tarafı ölçü ister. Buna göre yüzükler alınır. Nişan günü erkek tarafı gelin evine bir torba kesmeSiirt gelenek ve görenekleri bir torba toz şekerSiirt gelenek ve görenekleri iki kilo kahve ve yeteri kadar sigara ve kibrit gönderir.
Kapısı ardına kadar açık bırakılan kız evine gelen misafirler erkek ve kadın olarak ayrı ayrı toplanırlar. Misafirlere şeker ve kahve ikram edildikten sonra imamSiirt gelenek ve görenekleri nişan duasını üç defa okur. Her defasında "Oğlumuz falanaSiirt gelenek ve görenekleri kızınız falanı veriyormusunuz?" diye tekrarlar. Kız tarafının bir büyüğü "Atayna" (verdik) der. Bu söz üzerine damat adayının kardeşi veya genç bir yakını derhal yerinden fırlayarak "Verdik" diyen kimsenin ve hocanın elini öper ve fatiha okunur. Merasimin bitirildiği hemen kadınlara ulaştırılır. Damat tarafının kadınlarıSiirt gelenek ve görenekleri bu olayı "Tililili" (sevinç çığlıkları) ile ilan ederlerSiirt gelenek ve görenekleri ve eğlence ile takılar takılır.
Nişan tarihinden bir hafta sonra Perşembe gecesi damadın yakın akrabaları toplanarak kız evine giderler. Misafirler biraz istirahat ettikten sonra gelinlik kızSiirt gelenek ve görenekleri yaş sırasına göre gelenlerin ellerini öperSiirt gelenek ve görenekleri onlar da kendisine çeşitli hediye veya para verirler.
Nikah
Nişanlılık devresi devam ettiği müddetçe damat tarafıSiirt gelenek ve görenekleri gelinlere izzet ve ikramlarda bulunur. Her mevsimin meyvelerinden götürülür. Bayramlarda bayramlık hediye verilir. Mahalli günlerden olan Cıgor'da baklavaSiirt gelenek ve görenekleri portakal; Yumurta Bayramı'nda sayıları 100 ile 500 arasında yumurta gönderilir.Her iki taraf içinde iktisadi bir yıkım olan bu adetlerSiirt gelenek ve görenekleri çok yavaş bir şekilde terk edilmektedir. Önceleri damat tarafını masrafa sokan bu adetlerSiirt gelenek ve görenekleri evlilikten sonra kız yakınları tarafından ömür boyu devam ettirilir.
Pazartesi günü evli telaşıSiirt gelenek ve görenekleri
Çarşamba gelince kına yarışıSiirt gelenek ve görenekleri
Cuma gecesinde inletir başıSiirt gelenek ve görenekleri
Şarkın incisi güzeldir Siirt.
Damat tarafının hazırladığı hamam takımıSiirt gelenek ve görenekleri ayakkabıSiirt gelenek ve görenekleri mantoSiirt gelenek ve görenekleri çanta gibi bütün eşyalar sandık içinde kız evine götürülür. Güğüm ve bakır ibrik kız tarafından çıkarılır. Kız eviSiirt gelenek ve görenekleri gelen kadın misafirlere çeşitli yemekler ikram eder. Kız evinde her iki taraftan toplanan kadınlar huzurunda tarafların çıkardığı çeyiz eşyaları tek tek gösterilir. Her gösterişte bir alkış tufanı kopar. Bu sırada kız ailesi tarafından damadın yakınlarına hazırlanan "Sabahiye" denilen hediyeler de teşhir edilir. Bu eşyalar gerdek gecesinin ertesi günü Cuma sabahı sahiplerine verilir. Bu teşhir işine "Şebeş" adı verilir.
Düğünler dört gün sürer. Bu dört gün boyunca yapılan hazırlıklar damat evinde yürütülür. Gelin evinde sadece genç kızlar ve kadınlar eğlence düzenlerler. Düğünün ikinci günü olan Salı günü gelinin eşyaları damat evine taşınır.
Kına Gecesi
Çarşamba gecesi kına gecesidir. Sabahleyin gelinSiirt gelenek ve görenekleri damat ailesinin kadınlarıyla hamama götürülerek sevgi gösterileri arasında yıkanır. Damat tarafıSiirt gelenek ve görenekleri hamama mevsimine göre çeşitli meyveler gönderir. Geceleyin damat tarafı kalabalık bir erkek-kadın topluluğu ile kız evine kına götürerek gelinin eline sürerler. Bu kınanın içine damat tarafı bir miktar para koyar. Gelin evinden dönüşte tekrar eğlencelere başlanan erkek evindeSiirt gelenek ve görenekleri damadın da eline kına sürülür. Kına misafirlere de dağıtılır.
Erkekler arasındaki eğlenceler kadınlarınkine göre nispeten daha renkli olur. Geç saatlere kadar devam eden eğlencelerden sonra damat sabaha karşı damat ve yakınları için tümüyle tutulan hamama arkadaşlarıyla birlikte gider. Yıkandıktan sonra topluca damat evine gidilerek mükemmel bir sabah yemeği yenilir.
İkindiye doğru damadın tıraşı merasimle yapılır. Damadın odası gelin evinden gelen kadınların ve komşuların yardımlarıyla düzenlenirkenSiirt gelenek ve görenekleri gelin de yakın arkadaşları tarafından süslenir ve baba evinde son dakikalarını yaşamaya başlar. Süslenen gelin yatsıya kadar gelinlik elbisesi ve duvağı ile oturarak komşuları tarafından ziyaret edilir. Yatsıdan sonra damat ve taraflarınca damat evine götürülür. Bu sırada sağdıçlar damada talimat verir.SağdıçSiirt gelenek ve görenekleri damadın akrabası veya yakın dostlarından biridir. Aynı şekilde gelinede ablası veya yengesi nasihat ederek sağdıçlık görevini yerine getirmiş olur. DamadıSiirt gelenek ve görenekleri arkadaşları salavatlar arasında giydirirler. Damadın elbise düğmelerini iliklememesiSiirt gelenek ve görenekleri ayakkabı bağlarını bağlamaması tenbih edilir. Gelinle birlikte koltukta karşılıklı otururlarken gelinin damadın ayağına basmaması için dikkatli olması tavsiye edilir. ÇünküSiirt gelenek ve görenekleri gelin damadın ayağına basarsaSiirt gelenek ve görenekleri erkek evlilik müddetince karısından korkar ve kılıbık olurmuş. Aynı şekilde merasim sırasında damadın bekar kızlar tarafından "Murat" (dilekleri olsun) diye çimdiklenmemesi hususu hatırlatılır.
GelinSiirt gelenek ve görenekleri damat evine gelirken damadın kardeşi veya en yakını tarafından elinden tutularak kalabalık arasında salona çıkarılır. Gelin tam cümle kapısından girerken içinde bozuk para ve arpa bulunan bir testiSiirt gelenek ve görenekleri büyük bir gürültüyle kırılır. Böylelikle gelinin kayınbaba evinden korkacağına inanılır. ArpaSiirt gelenek ve görenekleri gelinin erkek çocuk doğurması içindir. Gerdek odasının önündeki salonda hazırlanan koltuklarda karşı karşıya oturan gelin ile damadın üstüne para serpilir. DamatSiirt gelenek ve görenekleri gelini salona girerkenSiirt gelenek ve görenekleri etrafa para saçarak karşılar. Dualar ve salavatlar arasında bir müddet salonda oturan damadın elinde mumlarla süsle bir tabak bulunur. Son zamanlarda mumlar yerine ampul veriliyor. Kalabalığın dağıtılması içinSiirt gelenek ve görenekleri gelinle damadı hemen gerdek odasına sokarlar. Etrafın dağıldığına kanaat getiren erkekSiirt gelenek ve görenekleri abdest alarak iki rekat şükür namazı kılar ve dua eder. Namazı bitiren damatSiirt gelenek ve görenekleri soyunmadan önce eline hediyesini verir. Daha önceden gerdek odasındaki masaya konan "Damad Mendili" diye tabir edilen bohça içinde bulunan kuruyemişlerden birbirlerine ikram eden gelin ve damatSiirt gelenek ve görenekleri kurdukları yuvanın geleceğinden konuşarak geç saatlere kadar uyumazlar.
Ertesi gün sabah namazından evvel uyandırılan damatSiirt gelenek ve görenekleri hamama götürülür. Öğle vakti Cuma Namazı kılınır. Dönüşte akraba ve yakın arkadaşları ile öğle yemeği yer. Gelinin akrabaları hediyeler ve iki tepsi baklava ile kızlarını görmeye gelirler ve öğle yemeğini burada yerler. Üç gün sonra akşamSiirt gelenek ve görenekleri dost ve akrabalarla birlikte damat gelini babasının evine götürür. Kayınpeder ve kayınvalidesinin elini öper ve hediyesini alır. Bu hediye kol saatiSiirt gelenek ve görenekleri yüzük veya elbiselik kumaş olabilir. Bu ziyaretten yedi gün sonra da gelin terafı kızlarını görmeye giderler ve hediyeler götürürler. Evlilikten kırk gün sonraSiirt gelenek ve görenekleri gelin babasının evine gider. Bir hafta orada kalır. Bundan sonra gelin tarafı damatlarına bir akşam yemeği verir. Vakit ilerleyince damatSiirt gelenek ve görenekleri hanımı ile birlikte evine döner. Böylece kuruluşu tamamlanan yeni aileSiirt gelenek ve görenekleri yaşayışına normal bir şekilde devam eder.
Cigor
Mahalli bayramların başında gelen cıgorSiirt gelenek ve görenekleri Şubat ayının ilk Pazartesi günü başlayıp 3 gün devam eder. Şubat ayının ilk Pazartesi aynı zamanda Hıristiyanlarda perhiz günüdür. Bir zamanlar bölgede yaşayan hıristiyanlara göre nazire olarak kullanılan Cigor'un Arapça gegirSiirt gelenek ve görenekleri gıcık (kızdırma) kelimesinden türemiş olabileceğiSiirt gelenek ve görenekleri veya baharla birlikte insanların çevreye çıkmaları anlamında "Çık gör" olabileceği düşünülmektedir. İlk günde erkeklerSiirt gelenek ve görenekleri diğer günlerde de kadınlar ayrı ayrı tepelere gezilecek yerlere giderler. Özellikle Botan Nehri kenarında bulunan Rasulhacer (Taşbaşı) Mağaraları'na gidilir. BuradaSiirt gelenek ve görenekleri ilkbaharın müjdecisi olanSiirt gelenek ve görenekleri nergiz çiçeklerini toplarlar. Günün özel yemekleri olan BunbarSiirt gelenek ve görenekleri cokatSiirt gelenek ve görenekleri pekmez tatlısıSiirt gelenek ve görenekleri rayoşu meketip ve mevsim meyvelerini beraberinde getiren halkSiirt gelenek ve görenekleri akşama kadar burada eğlenir. Bu bayram dolayısıyla nişanlı kız ve evli kadınlara hediyeler gönderilir. Aynı gece damlarda "Suke" denilen meşaleler yakılarak baş üzerinde dakikalarca çevrilir. Mevsim şartları el vermediği zamanlar bu törenlerSiirt gelenek ve görenekleri evlerde yapılmaktadır.
DOĞUM
Evlilik telaşının sona ermesiyleSiirt gelenek ve görenekleri doğum hazırlıklarına başlanır. Özellikle ilk doğum büyük ilgi uyandırır. Doğum haberi kızın ailesi ve yakın akrabalarına hemen ulaştırılır. Doğumun ilk günü kızın annesi süt gönderir. Aradan bir hafta geçtikten sonra kızın annesi tarafından hazırlanan çocuk çeyizi götürülür. Bu eşyalar arasında; kundak ve elbiseSiirt gelenek ve görenekleri pijamaSiirt gelenek ve görenekleri havluSiirt gelenek ve görenekleri pudraSiirt gelenek ve görenekleri kolonyaSiirt gelenek ve görenekleri bir kaç sabunSiirt gelenek ve görenekleri bir kaç kat elbiseSiirt gelenek ve görenekleri atletlerSiirt gelenek ve görenekleri kilotlarSiirt gelenek ve görenekleri lastik kilotlarSiirt gelenek ve görenekleri muşambalarSiirt gelenek ve görenekleri salya önlükleriSiirt gelenek ve görenekleri zıbınSiirt gelenek ve görenekleri yorganSiirt gelenek ve görenekleri yastıkSiirt gelenek ve görenekleri kırlent ile anneye bir takım elbise ve bir teneke çekirdek bulunur. Çekirdek arasında misafir şekeriSiirt gelenek ve görenekleri fıstık ve leblebi vardır. Ailenin maddi durumuna göre çocuğun beresine çeyrekSiirt gelenek ve görenekleri yarımlık veya bir altın lira iliştirilir.
Doğum yapan kadın kırk gün dışarı çıkmaz. Evde yalnız da bırakılmaz. Bu müddet zarfında ev işlerine karışmaz. Kız annesi ilk gün sütSiirt gelenek ve görenekleri ikinci gün kebapSiirt gelenek ve görenekleri üçüncü gün büryan gönderir. Bundan sonra yakın akrabalar doğum tebriğine gelirler. Hediyelerini getirirler. Çocuk erkek ise hediyeler daha kıymetli olur. Kırkıncı günün sonunda gelin baba evine giderek orada bir hafta kalır. Kendisine ve çocuğa verilen hediyelerle eşinin evine dönerekSiirt gelenek ve görenekleri artık normal anne hüviyetine kavuşur.
SÜNNET
7-8 yaşına varan bir çocuğun babasıSiirt gelenek ve görenekleri maddi imkanlarına göre kendi çocuğuna ve komşu öksüz çocuklardan birkaçına yeni elbiseler yaptırır. Sünnet günü cümadır. Cumadan iki gün önce davulluSiirt gelenek ve görenekleri sazlı ve sözlü eğlence yapılır. Cuma günü en güzel şekilde giydirilen çocukların başlarına dizili altınlar konulduktan sonraSiirt gelenek ve görenekleri mahalle çocukları ile birlikte araçlara bindirilerek şehir içinde gezdirilir. Cuma namazından sonra davetliler eğlence yerinde toplanır. Burada sünnet evi tarafından hazırlanan yemekler yenilir. Sünnetçi davetlilerin huzurunda çocukları sünnet ettikten sonra boş bir tepsi gezdirerek para toplar. Sünnetten üç gün sonra dostSiirt gelenek ve görenekleri akraba ve komşu kadınları sünnet evine tebriğeSiirt gelenek ve görenekleri hediyeleri ile birlikte giderler. Yemeklerini yiyerek dağılırlar ve sünnet merasimi tamamlanmış olur.
ÖLÜM
Siirt'te ölen kişiye çok büyük değer verilir. Uzun süre yas tutulur. Erkekler bir süre tıraş olmazlar. Ölüm haberi ölü evinden yükselen feryatlarla duyulur. Ölüm hangi saatte olursa olsunSiirt gelenek ve görenekleri komşular ve haberi işiten akrabalar cenaze evine koşarlar. Ölğm gece olmuşsa cenaze yıkanır. Bulunan hocalarla sabaha kadar hatim indirilir. Sabahleyin camilerde sela verildikten sonra toplanan kalabalıkla tabutSiirt gelenek ve görenekleri cenaze namazı içi en yakın camiye götürülür. Ölen kadın ise tabut üzerine entarisi ve tülbentiSiirt gelenek ve görenekleri erkek ise şapkası ve çeketiSiirt gelenek ve görenekleri talebe ise önlüğü konulur. Genç yaşında ölenlerin tabutları çeşitli enklere boyanır. Yaşlı ise sadece yeşile boyanır. Ölen çocuk ise tabut yapılmaz. Sadece aile efradı tarafından üzerine eşarp artülür ve kucakta taşınır.
Cenaze namazı kılındıktan sonra camide ıskat töreni başlar. Bir mendilin içine ıskat için çıkarılacak paranın on mislinde yerleştirilen altınlarSiirt gelenek ve görenekleri ölenin yaşına eşit sayıda sıralanan cemaate tek tek dolaştırılır. Bu dolaştırma sırasnda mendili bir kişi taşır ve herkese hibe ederek tekrar hibe alır. Bu alış-verişe (kubul tü minke vehaptu ileyke) denir. Iskat için çıkarılan paralarSiirt gelenek ve görenekleri imamaSiirt gelenek ve görenekleri müezzineSiirt gelenek ve görenekleri fakirlere ve cemaate dağıtılır. Bu bir nevi keffaredir. Cenaze namazından sonra tabut camiden mezarlığa kadar eller üzerinde taşınır. Tabut önünde giden bir-iki çocuk Kur'an-ı Kerim cüzlerini ve "İmraba" sandıklarını taşır.
Camide dağıtılan ıskat paralarından ayrı olarak cenazeyi kaldırmak "Şeyle" için çıkarılan diğer paralarlaSiirt gelenek ve görenekleri mezarlıkta tilavet edilen Kur'an-ı Kerim için; imamlaraSiirt gelenek ve görenekleri hafızlaraSiirt gelenek ve görenekleri cüzleri taşıyan çocuklara ve talkını yapan hocaya ücreti verilir. AyrıcaSiirt gelenek ve görenekleri ölü yıkayıcısınaSiirt gelenek ve görenekleri tabutu yapan marangozaSiirt gelenek ve görenekleri mezar kazıcısına ve teneşir taşı tahtasını taşıyana paralar dağıtılır. Mezarlıkta dini merasim bitinceSiirt gelenek ve görenekleri ölenin işyeri veya evine gidilir. 5-10 dakikalık istirahatten sonra baş sağlığı dilekleri iletilir ve cemaat dağılır.
Gömüldüğü günün gecesinden başlayarak ölü için üç gün süren "Helete" ve ziyaretler yapılır. Camide uygulanan bu adetler gereğince dört ikindiSiirt gelenek ve görenekleri üç sabah olmak üzere yedi ziyaret yapılır. Ziyaretlerde hafızlar Kur'an-ı Kerim okur. Gelenlerde huşu içinde bağdaş kurarak dinlerler. Ancak günümüzde ziyaret adetleri terk edilmişSiirt gelenek ve görenekleri sadece akşam namazından sonra ki "Helete" sadeti devam etmektedir.GelenlerSiirt gelenek ve görenekleri her hafız değiştiğinde kalkıp gidebilirler. Ziyaretler devam ederken bu günlerin akşamları yatsı ezanına kadar camilerde "Helete" diye tabir edilen tören uygulanır. Bu törende "Helete" ayeti ile başlayan (insan) Sure-i Celilesi ve bazı küçük ayetlet okunarak hayır dualar okunur. En fazla ilgi toplayan ve 20-30 dakika kadar süren bu töreniSiirt gelenek ve görenekleri sonuna kadar takip etme mecburiyeti vardır. Yatsı namazını kılan ölünün yakınları topluca ölü evine giderler ve kısa bir süre kalarak dağılırlar.
işan
Önce erkek tarafı nişan yüzüğü için ölçü ister. Arkasından da kız tarafı ölçü ister. Buna göre yüzükler alınır. Nişan günü erkek tarafı gelin evine bir torba kesmeSiirt gelenek ve görenekleri bir torba toz şekerSiirt gelenek ve görenekleri iki kilo kahve ve yeteri kadar sigara ve kibrit gönderir.
Kapısı ardına kadar açık bırakılan kız evine gelen misafirler erkek ve kadın olarak ayrı ayrı toplanırlar. Misafirlere şeker ve kahve ikram edildikten sonra imamSiirt gelenek ve görenekleri nişan duasını üç defa okur. Her defasında "Oğlumuz falanaSiirt gelenek ve görenekleri kızınız falanı veriyormusunuz?" diye tekrarlar. Kız tarafının bir büyüğü "Atayna" (verdik) der. Bu söz üzerine damat adayının kardeşi veya genç bir yakını derhal yerinden fırlayarak "Verdik" diyen kimsenin ve hocanın elini öper ve fatiha okunur. Merasimin bitirildiği hemen kadınlara ulaştırılır. Damat tarafının kadınlarıSiirt gelenek ve görenekleri bu olayı "Tililili" (sevinç çığlıkları) ile ilan ederlerSiirt gelenek ve görenekleri ve eğlence ile takılar takılır.
Nişan tarihinden bir hafta sonra Perşembe gecesi damadın yakın akrabaları toplanarak kız evine giderler. Misafirler biraz istirahat ettikten sonra gelinlik kızSiirt gelenek ve görenekleri yaş sırasına göre gelenlerin ellerini öperSiirt gelenek ve görenekleri onlar da kendisine çeşitli hediye veya para verirler.
Nikah
Nişanlılık devresi devam ettiği müddetçe damat tarafıSiirt gelenek ve görenekleri gelinlere izzet ve ikramlarda bulunur. Her mevsimin meyvelerinden götürülür. Bayramlarda bayramlık hediye verilir. Mahalli günlerden olan Cıgor'da baklavaSiirt gelenek ve görenekleri portakal; Yumurta Bayramı'nda sayıları 100 ile 500 arasında yumurta gönderilir.Her iki taraf içinde iktisadi bir yıkım olan bu adetlerSiirt gelenek ve görenekleri çok yavaş bir şekilde terk edilmektedir. Önceleri damat tarafını masrafa sokan bu adetlerSiirt gelenek ve görenekleri evlilikten sonra kız yakınları tarafından ömür boyu devam ettirilir.
Pazartesi günü evli telaşıSiirt gelenek ve görenekleri
Çarşamba gelince kına yarışıSiirt gelenek ve görenekleri
Cuma gecesinde inletir başıSiirt gelenek ve görenekleri
Şarkın incisi güzeldir Siirt.
Damat tarafının hazırladığı hamam takımıSiirt gelenek ve görenekleri ayakkabıSiirt gelenek ve görenekleri mantoSiirt gelenek ve görenekleri çanta gibi bütün eşyalar sandık içinde kız evine götürülür. Güğüm ve bakır ibrik kız tarafından çıkarılır. Kız eviSiirt gelenek ve görenekleri gelen kadın misafirlere çeşitli yemekler ikram eder. Kız evinde her iki taraftan toplanan kadınlar huzurunda tarafların çıkardığı çeyiz eşyaları tek tek gösterilir. Her gösterişte bir alkış tufanı kopar. Bu sırada kız ailesi tarafından damadın yakınlarına hazırlanan "Sabahiye" denilen hediyeler de teşhir edilir. Bu eşyalar gerdek gecesinin ertesi günü Cuma sabahı sahiplerine verilir. Bu teşhir işine "Şebeş" adı verilir.
Düğünler dört gün sürer. Bu dört gün boyunca yapılan hazırlıklar damat evinde yürütülür. Gelin evinde sadece genç kızlar ve kadınlar eğlence düzenlerler. Düğünün ikinci günü olan Salı günü gelinin eşyaları damat evine taşınır.
Kına Gecesi
Çarşamba gecesi kına gecesidir. Sabahleyin gelinSiirt gelenek ve görenekleri damat ailesinin kadınlarıyla hamama götürülerek sevgi gösterileri arasında yıkanır. Damat tarafıSiirt gelenek ve görenekleri hamama mevsimine göre çeşitli meyveler gönderir. Geceleyin damat tarafı kalabalık bir erkek-kadın topluluğu ile kız evine kına götürerek gelinin eline sürerler. Bu kınanın içine damat tarafı bir miktar para koyar. Gelin evinden dönüşte tekrar eğlencelere başlanan erkek evindeSiirt gelenek ve görenekleri damadın da eline kına sürülür. Kına misafirlere de dağıtılır.
Erkekler arasındaki eğlenceler kadınlarınkine göre nispeten daha renkli olur. Geç saatlere kadar devam eden eğlencelerden sonra damat sabaha karşı damat ve yakınları için tümüyle tutulan hamama arkadaşlarıyla birlikte gider. Yıkandıktan sonra topluca damat evine gidilerek mükemmel bir sabah yemeği yenilir.
İkindiye doğru damadın tıraşı merasimle yapılır. Damadın odası gelin evinden gelen kadınların ve komşuların yardımlarıyla düzenlenirkenSiirt gelenek ve görenekleri gelin de yakın arkadaşları tarafından süslenir ve baba evinde son dakikalarını yaşamaya başlar. Süslenen gelin yatsıya kadar gelinlik elbisesi ve duvağı ile oturarak komşuları tarafından ziyaret edilir. Yatsıdan sonra damat ve taraflarınca damat evine götürülür. Bu sırada sağdıçlar damada talimat verir.SağdıçSiirt gelenek ve görenekleri damadın akrabası veya yakın dostlarından biridir. Aynı şekilde gelinede ablası veya yengesi nasihat ederek sağdıçlık görevini yerine getirmiş olur. DamadıSiirt gelenek ve görenekleri arkadaşları salavatlar arasında giydirirler. Damadın elbise düğmelerini iliklememesiSiirt gelenek ve görenekleri ayakkabı bağlarını bağlamaması tenbih edilir. Gelinle birlikte koltukta karşılıklı otururlarken gelinin damadın ayağına basmaması için dikkatli olması tavsiye edilir. ÇünküSiirt gelenek ve görenekleri gelin damadın ayağına basarsaSiirt gelenek ve görenekleri erkek evlilik müddetince karısından korkar ve kılıbık olurmuş. Aynı şekilde merasim sırasında damadın bekar kızlar tarafından "Murat" (dilekleri olsun) diye çimdiklenmemesi hususu hatırlatılır.
GelinSiirt gelenek ve görenekleri damat evine gelirken damadın kardeşi veya en yakını tarafından elinden tutularak kalabalık arasında salona çıkarılır. Gelin tam cümle kapısından girerken içinde bozuk para ve arpa bulunan bir testiSiirt gelenek ve görenekleri büyük bir gürültüyle kırılır. Böylelikle gelinin kayınbaba evinden korkacağına inanılır. ArpaSiirt gelenek ve görenekleri gelinin erkek çocuk doğurması içindir. Gerdek odasının önündeki salonda hazırlanan koltuklarda karşı karşıya oturan gelin ile damadın üstüne para serpilir. DamatSiirt gelenek ve görenekleri gelini salona girerkenSiirt gelenek ve görenekleri etrafa para saçarak karşılar. Dualar ve salavatlar arasında bir müddet salonda oturan damadın elinde mumlarla süsle bir tabak bulunur. Son zamanlarda mumlar yerine ampul veriliyor. Kalabalığın dağıtılması içinSiirt gelenek ve görenekleri gelinle damadı hemen gerdek odasına sokarlar. Etrafın dağıldığına kanaat getiren erkekSiirt gelenek ve görenekleri abdest alarak iki rekat şükür namazı kılar ve dua eder. Namazı bitiren damatSiirt gelenek ve görenekleri soyunmadan önce eline hediyesini verir. Daha önceden gerdek odasındaki masaya konan "Damad Mendili" diye tabir edilen bohça içinde bulunan kuruyemişlerden birbirlerine ikram eden gelin ve damatSiirt gelenek ve görenekleri kurdukları yuvanın geleceğinden konuşarak geç saatlere kadar uyumazlar.
Ertesi gün sabah namazından evvel uyandırılan damatSiirt gelenek ve görenekleri hamama götürülür. Öğle vakti Cuma Namazı kılınır. Dönüşte akraba ve yakın arkadaşları ile öğle yemeği yer. Gelinin akrabaları hediyeler ve iki tepsi baklava ile kızlarını görmeye gelirler ve öğle yemeğini burada yerler. Üç gün sonra akşamSiirt gelenek ve görenekleri dost ve akrabalarla birlikte damat gelini babasının evine götürür. Kayınpeder ve kayınvalidesinin elini öper ve hediyesini alır. Bu hediye kol saatiSiirt gelenek ve görenekleri yüzük veya elbiselik kumaş olabilir. Bu ziyaretten yedi gün sonra da gelin terafı kızlarını görmeye giderler ve hediyeler götürürler. Evlilikten kırk gün sonraSiirt gelenek ve görenekleri gelin babasının evine gider. Bir hafta orada kalır. Bundan sonra gelin tarafı damatlarına bir akşam yemeği verir. Vakit ilerleyince damatSiirt gelenek ve görenekleri hanımı ile birlikte evine döner. Böylece kuruluşu tamamlanan yeni aileSiirt gelenek ve görenekleri yaşayışına normal bir şekilde devam eder.
Cigor
Mahalli bayramların başında gelen cıgorSiirt gelenek ve görenekleri Şubat ayının ilk Pazartesi günü başlayıp 3 gün devam eder. Şubat ayının ilk Pazartesi aynı zamanda Hıristiyanlarda perhiz günüdür. Bir zamanlar bölgede yaşayan hıristiyanlara göre nazire olarak kullanılan Cigor'un Arapça gegirSiirt gelenek ve görenekleri gıcık (kızdırma) kelimesinden türemiş olabileceğiSiirt gelenek ve görenekleri veya baharla birlikte insanların çevreye çıkmaları anlamında "Çık gör" olabileceği düşünülmektedir. İlk günde erkeklerSiirt gelenek ve görenekleri diğer günlerde de kadınlar ayrı ayrı tepelere gezilecek yerlere giderler. Özellikle Botan Nehri kenarında bulunan Rasulhacer (Taşbaşı) Mağaraları'na gidilir. BuradaSiirt gelenek ve görenekleri ilkbaharın müjdecisi olanSiirt gelenek ve görenekleri nergiz çiçeklerini toplarlar. Günün özel yemekleri olan BunbarSiirt gelenek ve görenekleri cokatSiirt gelenek ve görenekleri pekmez tatlısıSiirt gelenek ve görenekleri rayoşu meketip ve mevsim meyvelerini beraberinde getiren halkSiirt gelenek ve görenekleri akşama kadar burada eğlenir. Bu bayram dolayısıyla nişanlı kız ve evli kadınlara hediyeler gönderilir. Aynı gece damlarda "Suke" denilen meşaleler yakılarak baş üzerinde dakikalarca çevrilir. Mevsim şartları el vermediği zamanlar bu törenlerSiirt gelenek ve görenekleri evlerde yapılmaktadır.