Şeftali Nedir , Şeftali Ekimi , Şeftali İlaçlama , Şeftali Bakımı Şeftali Kurtları

Yaz mevsiminde hazirandan eylüle kadar pek sevilen meyveleri Şeftali ve Nektarin'i veren ağaçları Gülgiller'dendir. Anayurdu Doğu Asya ve Çin olan şeftali ağaçları 3-5 m. kadar boylanabilir.

Çok sayıda olan ve ağacı örten yaprakları sapında 2-5 adet balozu bezi bulunan kenarları dişli yeşil renkli ve ok ucu biçimlidir. İlkbaharda erkenden ve yaprağından önce açan pembe renkli çiçekleri yabani güle benzer. Çeşitlerine göre hazirandan eylül ayına kadar olgunlaşan şeftali meyvelerinin pek çok çeşidi (Türkiye'de 64 çeşit) vardır.

Meyve sarı krem ya da yeşil üzerine morumsu kırmızı renkli ince tüylü ve ince kabukludur. Beyaz kırmızı (kana benzer lekeli) ya da sarı renkli olan eti bol sulu tatlı ve hoş kokuludur. Meyvenin eti ortasındaki iri ve sert çekirdeğine yapışık (et şeftalisi) ya da çekirdeğinden ayrı (yarma şeftali) cinsinde olur. Şeftali taze olarak ya da derin dondurucuda dondurularak yenildiği gibi meyve suyu şurubu dondurması reçeli marmeladı ve kompostosu yapılarak da tüketilir. Pastacılıkta da yeğlenerek kullanılır.

Nektarin türlü doğal değişimler (mutasyonlar) sonucu insan eliyle şeftaliden elde edilmiş tüysüz şeftali türüdür. 13 çeşidi vardır. Günümüzde taze olarak ve yeğlenerek tüketilmektedir.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr. taze şeftalinin içerdiği önemli besin değerleri şöyle sıralanabilir: 38 kalori; 06 gr. protein; 97 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 01 gr. yağ; 06 gr. lif; 19 mgr. fosfor; 9 mgr. kalsiyum; 05 gr. demir; 1 mgr. sodyum; 202 mgr. potasyum: 10 mgr. magnezyum; 1.330 IU A vitamini; 0.02 mgr. B1 vitamini; 005 B2 vitamini; 1 mgr. B3 vitamini; 0024 mgr. B6 vitamini; 2.3 mcgr. folik asit ve 28 mgr. C vitamini. Beyaz etli şeftalinin A vitamini içeriği düşüktür.

100 gr. nektarinin içerdiği önemli besin değerleri ise şöyledir: 46 kalori; 114 karbonhidrat; 0 kolesterol; l gr. lif; 22 mgr. fosfor; 36 mgr. kalsiyum; 042 mgr. demir; 84 mgr. sodyum; 247 mgr. potasyum: 116 mgr. magnezyum; 1.650 IU A vitamini; 002 mgr. B6 vitamini; 201 mcgr. folik asit ve 231 mgr. C vitamini.

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Yukarıda sayılan önemli besin değerlerinin yanı sıra;

o Şeftalinin çiçek ve yapraklarının yumuşatıcı (hafif müşkil) ve hafif yatıştırıcı etkileri vardır: Bu etkileri sağlamak için şeftali ağacının körpe yaprakları ve çiçekleri alınıp karıştırılarak kıyılır. Bu karışımdan 3-4 tatlı kaşığı alınıp üzerine bir bardak kaynar su dökülerek 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Böylece elde edilen infüzyondan günde 2-3 bardak içilir.

o Nektarinin bazı besin değerleri şeftaliden daha yüksek olduğu için hastalık sonu nekahet döneminde güçlenme diyeti yapan kişilere ve çocuklara yemeleri tavsiye edilir.

o Şeftali (ve nektarinin) cinsel isteği artırıcı (afrodizyak) etkileri olduğu ileri sürülmektedir: Bunun için sabahları aç karnına bu meyvelerin bolca yenilmesi tavsiye edilir.

AĞACININ ÜRETİLMESİ

Şeftali (ve nektarin) ağaçlan tohumuyla (yani çekirdeklerinin ekilmesiyle) çoğaltılabilir. Ancak bu yolla üretimde ağacın meyve verme süresi uzar. Bunun yerine erik badem ya da kayısı anaçlarına aşı yapılarak üretilir. Bizim için doğrusu inanılır profesyonel fidan üreticisinden türü belli ve sağlıklı fidanları alıp bahçemize 3-5 m. aralıklarla dikmektir.

AĞACININ YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Şeftali (ve nektarin) ağaçlan ılıman iklimlerin bitkisidir. Bu ağaçların yetiştiriciliği Türkiye'de bir-iki il dışında her yerde yapılabilir. Kış sıcaklığının -18 ila -20 dereceye düştüğü zamanlarda ağaçların göz ve sürgünleri; sıcaklık -25 dereceye düştüğünde ise tüm ağaç donar. Şeftali ağaçlarının kış mevsiminde soğuklama isteği çeşitlere göre 250 ila 1.250 saat arasında değişir.

Toprak isteği: Şeftali (ve nektarin) ağaçları süzek (suyu iyi akıntılı) kumlu killi tınlı milli çakıllı derin ve çabuk ısınan alüvyonlu toprakları sever. Yetiştiği toprağın pH'ı 6-7 arasında olmalıdır.

Sulama: Çoğu meyve ağaçlarında olduğu gibi şeftali (ve nektarin) ağaçları da yaz mevsiminde yağışların çok yetersiz olduğu kurak günlerde toprağı nemli kalacak şekilde yeterince sulanmalıdır.

Gübreleme: Şeftali (ve nektarin) ağaçları çabuk büyür ve çok verimli olur. Bu nedenle iyi beslenmeleri gerekir. Ağaçlara ilkbaharda iyi yanmış çiftlik gübresi verilir. Kışın ağaç altına bakla ekilerek bakla ürünü alındıktan sonra tüm bitki kökleriyle birlikte ağaçların altına yatırılır. Çapalanarak toprağa gömülür. Böylece yeşil gübreleme yapılmış olur. Ayrıca ağaçlara azot fosfor ve potaslı kompoze fenni gübreler de verilir.

Budama: Şeftali (ve nektarin) ağaçları diğer meyve ağaçlarına göre daha çok budama ister. Bunun nedeni meyvelerinin bir yaşındaki dallarda oluşmasıdır iyi budamayla ağacın verimli ve uzun ömürlü oluşu sağlanır. Budama yaz ve kış mevsimlerinde şekil ve ürün budaması olarak bu işten anlayan kişiler tarafından uygulanır.

Meyvelerin seyreltilmesi: Şeftali (ve nektarin) ağaçları çok sık meyve tutar. Bunların hepsi ağaçta kalırsa meyve irileşmez. Bu nedenle meyve seyreltmesi büyük bahçelerde kimyasal maddelerle küçük bahçelerde elle yapılır. Elle seyreltmede her dalda 15-20 cm'de bir tek meyve bırakılır.

Zararlı ve hastalıklarıyla mücadele: Şeftali (ve nektarin) ağaçlarına dadanan zararlı ve hastalıklarla uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak eksiksiz ve aksaksız mücadele yapılmalıdır.