By.CheqiCi
Kayıtlı Üye
Sakızın faydaları
Sakız çiğnemek faydalı mı yoksa zararlı mı?” diye daha önce düşünmemiş olabilirsiniz.
Sakız çiğnemek çoğumuzun çocukluğumuzdan kalan bir alışkanlıktır. Bazen kendimizi abur cuburlardan korumak bazen de sinirimizi yatıştırmak için sakız çiğnemeyi tercih ederiz. Her ne nedenle olursa olsun sakız çiğnemek çoğumuzun alışkanlıkları arasında yer alıyor.
270 milyon nüfusa sahip ABD’nin sakız tüketimi yılda 46 milyar adettir. Yani ABD’de kişi başına 184 sakız düşmektedir. Türkiye’deki duruma göz atacak olursak sakız tüketiminin her geçen gün arttığı göze çarpmaktadır. Aylık ortalama 10 milyon dolarlık bir pazar payından söz edilebilir. Bu rakamlara göre ülkemizdeki herkes yılda bir kez de olsa sakız çiğnemektedir. Peki, çiğnemekten zevk aldığımız sakızın aslında sağlığımıza da faydalı olduğunu biliyor muydunuz?
Birçok tüketici şekersiz sakız çiğnemenin diş çürüklerini önlediğini ve nefesi ferahlattığını biliyor ama yeni araştırmalar gösteriyor ki sakız kilo kontrolünde de yardımcı olarak kullanılabilir, odaklanmayı, uyanıklığı ve konsantrasyonu artırır ve hayatın günlük stresini azaltır. İşte yararları:
Kilo kontrolüne yardımcı olur: Sakız pratik, ucuz ve düşük kalorilidir. Şekerli bir sakız yaklaşık 5 -10 kaloridir. Şekersiz olanlar da tercih edilebilir. Sakız, atıştırmayı engellemek ve kalori alımını azaltmak için harika bir yoldur.
İştahı azaltır: Sakız çiğnemek iştah kontrolü sağlamaya yardımcıdır. Appetite (iştah) dergisinde 2007 yılında yayımlanmış çalışma gösteriyor ki öğleden sonraki atıştırma öncesi sakız çiğnemek, açlığı ve kalori alımını azaltmaya yardımcı oluyor.
Öğünde daha az yemeye sebep olur: Yapılan bir çalışmada akşamüstü ara öğününden önceki üç saatlik bir zaman diliminde bir saat aralıklarla 15 dakika sakız çiğneyen yetişkinler, sakız çiğnemeyenlere göre ara öğünlerinde 36 kalori daha az yedikleri gözlenmiştir. Sakızın şekersiz ya da normal olması ise bir şey fark ettirmiyor ve her ikisi de az yemeye yardımcı oluyor.
Atıştırma olarak seçenek olabilir: Sakız çiğnemek düşük kalorili olduğu gibi, yüksek kalorili atıştırmaların yerine de geçebilir. Özellikle, 140 kalorilik 1 veya 2 parça çikolatalı kurabiye yerine 2 parça 20 kalorilik sakız çiğneyerek, 120 kalori kazanç sağlayabilirsiniz.
Kalori harcatır: Mayo Clinic Uzmanları yaptıkları bir deneyde, sakız çiğnemenin saatte 11 kalori yakımını sağladığını hesaplamışlardır.
Konsantrasyonu artırır ve stresi hafifletir: Konsantrasyonu arttırmanın ve gerginliğinizi hafifletmenin basit yollarını arıyorsanız, Sakız çiğnemek en kolay yollardan biri olacaktır. Çalışmalara göre sakız çiğnemek uyanıklığı ve konsantrasyonu arttırıyor ve hayatın günlük stresini azaltıcı yönde etki gösteriyor.
Beyne giden kanı artırıyor
Birçok sporcu ve koçları oyun sırasında sakin kalabilmek ve gerginliği azaltmak için sakız çiğnemeyi tercih etmektedir. Aynı zamanda bazı öğretmenler de okullarda sakız çiğneme kuralının değiştirilmesini ve çocukların sınav sırasında sakız çiğnemesinin onların uyanıklığını ve konsantrasyonunu daha iyi sağlayacağını savunmaktadır.
Son yapılan araştırmalarsa sakız çiğnemenin, damarlardan beyne giden kan akımını yüzde 25 oranında artırdığını gösteriyor. Appetite (iştah) dergisinde 2002 yılında yayımlanmış bir başka çalışma gösteriyorki sakız çiğnemek bireylerin öğrenme, akılda tutma ve bilgiye erişme yeteneğini de artırıyor.
Ağız ve diş sağlığını destekliyor
Sakız çiğnemenin, nefesimizi ferah tutmaya yardımcı olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Bunun yanında vücuttaki en güçlü savunma mekanizması olan tükürük salgısını da artırır. Bu nedenle gün içinde sakız çiğnemek iyi bir seçenek olacaktır. Şekersiz sakız, ağız sağlığını birçok yönden destekler. Plaklarının ve çürüklerin oluşumunu önler, diş minesinde mineral bozukluklarını onarır, diş lekelerinin oluşumunu önler, olanları azaltır. Sağlıklı bir ağız, sağlıklı bir vücutla birebir ilişkilidir. Ağız yoluyla bakterin alınması, çeşitli hastalıklara yol açar.
Sakızla kilo kontrolünü sağlamanın ipuçları
Çok yemek yediniz ya da kendinizi durduramıyorsunuz, hemen sakız çiğnemeye başlayabilirsiniz.
Yüksek kalorili abur cubur besinlerden yemek istediğinizde sakız çiğneyerek bu güdüyü bastırabilirsiniz.
Stres daha fazla yemek yemenize mi sebep oluyor? Sakız çiğneyerek stresinizi azaltmayı ve atıştırmalardan uzak durmayı deneyebilirsiniz.
Yemek pişirirken sakız çiğnemeniz de hazırlık aşamasında tadına bakma bahanesiyle yemeklerden atıştırmanızı engelleyecektir.
Türkiye’de ne kadar sakız çiğniyor?
Ülker yetkilileri Türkiye’de sakız pazarının son derece hızlı bir şekilde değiştiğini ve büyüdüğünü söylüyor. Şöyle ki; Türkiye’de sakız tüketimi aylık 740 ton civarında. 2007 yılında toplam 8 bin 870 ton sakız çiğnendi. Tüketimin yüzde 33’ünü, tatlandırıcılı draje sakızlar, yüzde 21’ini şekersiz ve yüzde 28’ini şekerli, yüzde 12’sini stik sakızlar oluşturuyor.
Günde kaç sakız çiğniyoruz?
Yine Ülker yetkililerinin verdiği bilgilere göre Target Group Index bir araştırma yapmış. Türkiye’de sakız çiğneyen 43 milyon kişi var. Bu kişilerin yüzde 24’ü haftada 2 ila 5 kez, yüzde 25’i haftada bir, yüzde 12’si ise günde bir veya daha fazla sakız tüketiyor. Sakız çiğneyen kadınların sayısı erkeklere göre daha fazla ama sakıza hayır demeyen erkeklerin sayısı da her geçen gün artıyor.
Sakız çiğnemenin yararları nedir?
Sakızla ilgili yapılan pek çok araştırma var. İngiltere New Castle’da bulunan Northumbria Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre sakız çiğnemenin kişilerin öğrenme, akılda tutma ve yeniden hatırlama konularındaki yeteneklerini; öğrencilerin sınav esnasındaki konsantrasyonlarını arttırdığını ortaya koydu. Sakız aynı zamanda sakinleşip rahatlamaya, stresi azaltmaya yardımcı oluyor. Sakızın bir diğer olumlu etkisi sigarayla ilgili. Ağzı oyaladığı için sigaraya alternatif. Araştırmalara göre sigarayı bırakmak isteyenler önce sakıza başvuruyor.
Ya zararları?
Ülker yetkililerinin verdiği bilgiye göre sakızın bilinen hiçbir zararı söz konusu değil: ‘Çevreye etkisi tartışılıyor. Her ne kadar toplumun bilinçlenmesiyle ilgili bir konu olsa da yeni metal kutular ‘sakızımı nasıl atacağım’ endişesine son veriyor. Chewy tarafından geliştirilen metal kutunun altındaki özel mekanizmada bulunan küçük kağıt parçaları, çevreye zarar vermeden sakızınızı atmanıza yardımcı oluyor.’
Sakız dişlerin dostu mu?
İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Zeki Gümrü sakızın gerçekten diş dostu olduğunu söylüyor: ‘Sakız çiğnedikçe tükürük salgısı üç kat artıyor. Tükürük salgısı dişlerin çürümesini engellediği için sakızın buna katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz. Sakız çiğnemek çene eklemine egzersiz yaptırıyor, kasları geliştiriyor. Öte yandan sakız dişteki yemek artıklarını temizliyor. Ama şekersiz ya da tatlandırıcıyla tatlandırılmış sakız çiğnenmeli.’
Çilekli, kahveli, portakal aromalı daha pek çok çeşit sakız var. Bunlar zararlı mı?
Prof. Dr. Osman Zeki Gümrü ‘Hiçbir zararı yok. Bu aromadır’ diyor ama bir konuda uyarıda bulunuyor: ‘Beyazlatıcı sakızlar, tıpkı beyazlatıcı diş macunları gibi diş minesini aşındırıcı etkiye sahip. Dişin en önemli organı mineyi küçük küçük çiziyor, minenin çizilmesi dişlerin çürümesine davetiye çıkarıyor. O nedenle dikkat etmeli.’
Sakız çiğniyorum neden midem kazınıyor?
Türkiye Diyetisyenler Derneği İstanbul Şubesi üyesi Aysen Arıca sakız çiğnemenin hidroklorik asiti artırdığını bununda sindirimi kolaylaştırdığını söylüyor. Aç karnına çiğnendiğinde ise mideyi kazındırdığını... Bu nedenle diyet yapanlara sakız çiğnemeyi tavsiye etmediğini söyleyen Aysen Arıca ‘Yemekten sonra 10 dakika çiğnenebilir. Daha fazlası acıktırıyor. Diyet yapanlara tavsiyem büyük bir bardak suyun içine taze nane yaprağı, limon kabuğu ve biraz da limon suyu ekleyin, bu suyu ara ara içmeleri yönünde’ diyor.
Çok fazla şekersiz sakız çiğnemek zayıflatır mı?
Almanya’daki Charite Üniversitesi’nde yapılan araştırmada ise sakız ve şekerlerde de sıkça kullanılan ve vücutta müshile benzer etki yapan sorbitol maddesinin kilo kaybı ve ishale yol açtığını ortaya koydu.
Sakız lekesi nasıl çıkarılır?
Sakız örneğin elbisenize yapıştığında hemen üzerine bir poşetin içinde buz koyun. Buzun etkisiyle sakız donduktan sonra bir fırçayla donan sakızı fırçalarsanız yapıştığı yerden çıkar.
Sakız çiğnemek zayıflatıyor
Şekersiz sakız çiğnemenin uzun dönemde kilo vermenize yardımcı olduğunu kanıtlayan deliller gittikçe artıyor. Rhode Island Üniversitesi’nde yapılan laboratuar araştırmalarına göre, sakızın kalori alımını düşürmeye yardımcı olduğu ve kalori yakma sürecini arttırdığı açıklandı.
Daha net bir ifade ile, şekersiz bir sakızı sabahları bir saat çiğneyerek 60 kaloriden kurtulabileceğiniz açıklandı. Aynı zamanda yemekten önce ve sonra sakız çiğneyenlerin çiğnemeyenlere göre %5 daha çok kalori yakabildikleri ortaya çıkardı.
Şekersiz sakızın faydaları hakkında yayınlanan tek rapor bu değil. Atıştırmadan önce sakız çiğnemenin isteklerinize gem vuracağı, açlık seviyenizi düşüreceği ve yediklerinizden alacağınız kalori miktarını azaltacağı konularında uzmanlar hemfikir. Tüm bu çalışmalar, ufak kalori farklılıklarından bahsediyor olsalar bile diyetisyenlerin de sürekli hatırlattığı gibi ufak değişiklikler birbirine eklenerek uzun vadede büyük farklar yaratabilirler.
Zayıflamanıza yardımcı olması dışında, sakız çiğnemenin yavaş ilerleyen bir kuyrukta sıra beklemek ya da trafik sıkışıklığı gibi gündelik stresörlere iyi geldiği de biliniyor. Konsantrasyonu ve uyanıklığı da arttıran sakız, diş çürümelerini önlüyor ve nefesi tazeliyor.
Sakız çiğnemek zayıflatıyor!
Rhode Island Üniversitesi'nde yapılan araştırmaya göre, sakızın kalori alımını düşürmeye yardımcı olduğu ve kalori yakma sürecini artırdığı açıklandı. Yani şekersiz bir sakızı sabahları bir saat çiğneyerek 60 kaloriden kurtulabileceğiniz belirtildi. Aynı zamanda yemekten önce ve sonra sakız çiğneyenlerin, çiğnemeyenlere göre yüzde beş daha çok kalori yakabildikleri ortaya çıktı. Atıştırmadan önce sakız çiğnemenin isteklerinize gem vuracağı, yediklerinizden alacağınız kalori miktarını azaltacağı konularında da uzmanlar hemfikir... Zayıflamanıza yardımcı olması dışında, sakız çiğnemek konsantrasyonu artırıyor, diş çürüklerini de önlüyor.