ashli
Bayan Üye
Mor, pembe ve beyaz tonlarındaki kıyafetlerini giyip, bahçede süzüle süzüle dans ederler. Kimden mi bahsediyoruz? Gölge bahçelerin süperstarı fuşyalardan...
Biraz dikkatli bakın. Fuşyalar balerinlere benzemiyor mu sizce de? Yanlara açılan yaprakları tıpkı balerinlerin giydiği tütülere benziyor. Katmerli-katmersiz, pembe, beyaz, mor ve adını verdiği fuşya renkleriyle yakaladığı uyumu hangi çiçek yakalamıştır?
Fuşya ya da çan çiçeği der geçeriz. Oysa 100’e yakın türü ve belki de bu sayının iki üç katı melezleriyle oluşturduğu zengin çeşitle, bahçelerin vazgeçilmezlerindendir. Kökeni, Güney Amerika’nın dağlık bölgeleridir. Buradan bitkinin yazları çok sıcak geçen bölgeleri sevmediğini anlıyoruz. Ne var ki meraklıların oluşturduğu melez türler içinde, gölgede kalma koşuluyla sıcağa dayanıklı türleri de vardır.
Sevdikleri
■ Hava ve nem
■ Düzgün sulama
■ Hafif geçirgen, humuslu toprak
Sevmedikleri
■ Kızgın güneş ışığı ve aşırı sıcak (gölgede bile olsa)
■ Köklerin su içinde kalması
■ Rüzgarlı bölgeler
■ Ani hava değişimleri
■ Kireçli, killi toprak
Herkes fuşyayı sever ama o sevenlerini ikiye böler. Kimisi yalın katlı, küçük çiçeklisini sever. Bunlar daha dayanıklıdır. Kimileri de iri çiçeklilerini tercih eder. Koleksiyonlar yapanlar ise hepsini! Öyle ki son yıllarda melez türler, botanik türlerle boy ölçüşemeyecek kadar albenili hale geldi. Kimi fuşyalar iki metreye ulaşan boylarıyla bir çalı biçimini alabilir; Fuchsia arborescents gibi...
Ona Nasıl Bakmalıyız?
Ana vatanı olan Peru, Ekvador ve Kolombiya’nın balta girmemiş, nemli, toprakları asitli, gölgeli orman eteklerini özler. Bu nedenle bahçelerin, balkonların ya da terasların gölge alan yerlerine dikmek gerekir.
Toprak: Asitli (humusça zengin orman toprağı) ve nemli olmalıdır. Özellikle saksı içinde olanlarının sıcak ve kurak günlerde toprak yüzeyi nemli kalmalıdır.
Sulama: Yüzeysel olan köklerinin hava alması çok önemlidir. Suyun süzülmesini sağlamak gerekir. Dikim yapılacağı toprak killiyse su tutar. Çukurun dip kısmına bol mıcır dökülmelidir. Saksıya dikilecekse de drenajına dikkat edilmelidir.
Yön: Rüzgarsız, kuytu ve 1-2 saat sabah güneşi alıp, sonra gölge olan alanları tercih edin. Yazları sıcak ve kurak geçen bölgelerde, kuzeye bakan, serin bölgelerde deneyebilirsiniz.
Komşuları: İstediği koşullar sağlandığında, hemen her tür bitkiyle komşuluk yapabilir. Örneğin beyaz ortanca gibi.
Bakım: Çiçeklerinin devamlı olması için solanlar mutlaka temizlenmelidir. 15 günde bir ortanca tipi çiçek açtıran verilebilir. Kış aylarında don tehlikesine karşı kuytu bir yere alınmalı, eğer toprağa dikiliyse kök kısmı kuru yapraklarla örtülmelidir.
Budama: Sonbaharda kuvvetli bir budama yapılabilir.
Hastalıkları
Külleme
Nedeni: Sıcak ve nemli ortam, sıcakta yaprakların sulanması.
Çaresi: Hasta yaprakları temizlenir ve biyolojik önlem olan kükürt uygulaması yapılır.
Kök çürümesi
Nedeni: Köklerin suda kalması.
Çaresi: Hemen fark edilirse fazla su süzülür, ama genelde çare yoktur.
Yaprak bitleri
Çaresi: Bir litre suya bir çorba kaşığı arap sabunu ve bir çay kaşığı sıvı yağ konur. İyice karıştırılır. Güneş çekildikten sonra yapraklara püskürtülür.