Pancar , Pancar Nedir , Pancar Toprak Seçimi , Pancar Sera Çeşidi

Yemeklik pancar diye de nitelendirilen Pancar'ı veren bitkisi Ispanakgiller'dendir. Pancarların aralarında konumuzu ilgilendiren yemeklik kırmızı pancardan başka şekerpancarı ile hayvanlar için yem pancarı da dahil olmak üzere 15 kadar türü vardır. Çiçek saplarıyla l-15 m. kadar boylanabilen ve anayurdu Avrupa kıtası olan kırmızı pancar ülkemizde de bolca yetiştirilen ikiyıllık otsu bir bitkidir.

Birinci yılı içinde bitkinin toprakaltı yumrularıyla topraküstü yeşil kısımları ikinci yılında çiçek sapı çiçek ve tohumları gelişir. Bazı koşullarda bütün bu gelişimlerin hepsi aynı yıl içinde tamamlandığından bitki bir-yıllık da sayılmaktadır. Kırmızı pancarın yaprakları etli ve koyu yeşil renklidir.

Çiçekleri erselik olup kendi kendini döller. Ama dışarıdan döllenen çiçekli çeşitleri de vardır. Bitkinin meyvesi leblebi büyüklüğündedir ve içinde tohumu yer alır. Kırmızı pancarın bizim için önemli olan ve yenilen kökü yuvarlak yuvarlağa yakın hafif basık ya da uzunca biçimlidir. Kabuk ve eti koyu siklamen (ya da vişneçürüğü) rengindedir.

Islah edilmiş çeşitlerde beyaz damarların bulunmaması ve pancar etinin düzgün koyu siklamen renginde olması yeğlenir. Kırmızı pancar; salatası turşusu mayonezle karıştırılarak mezesi ve konservesi yapılıp sevilerek tüketilir.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr. pişirilmiş ve suyu süzülmüş kırmızı pancarın içerdiği besin değerleri şunlardır: 32 kalori; 11 gr. protein; 72 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 01 gr. yağ; 08 gr. lif; 23 mgr. fosfor; 14 mgr. kalsiyum; 05 mgr. demir; 43 mgr. sodyum; 208 mgr. potasyum; 23 mgr. magnezyum; 20 IU A vitamini; 003 mgr. B1 vitamini; 004 mgr. B2 vitamini; OJ5 mgr. B3 vitamini ve 6 mcgr. folik asit.

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Yukarıda görülen besin değerlerinin yanı sıra;

o Kırmızı pancar yüksek oranda potasyum içerdiği için yüksek tansiyonu düşürücü etki yapar.

o İçerdiği yüksek oranlı lifiyle pekliğe (kabızlığa) iyi gelir.

o İştah açıcıdır.

Dikkat: Oksalat içerdiği için böbrek taşı rahatsızlığı çekenler kırmızı pancarı yememelidir.

BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ

Kırmızı pancar bitkisi tohumlarıyla çoğaltılır. Kışları yumuşak geçen bölgelerde tohumları sonbaharda ekilir ve ürün ilkbaharda alınır. Kışları sert yaşayan yerlerde ekim ilkbaharda mart-nisan aylarında yapılır. Genelde tohumları doğrudan doğruya bitkinin yetiştirileceği toprağa ekilir. Sıra üzerinde tohumları ekme aralığı 5 cm'dir. Toprakta tohumlar 2-3 cm. derinliğe ekilir.

BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Kırmızı pancar ılıman serin iklimlerin bitkisidir. Pek şiddetli soğukları yaşamayan bölgelerde serin hava koşullarında mükemmelen yetiştirilebilir. İlkbaharda ekilip yazın yetiştirilebilirse de serin mevsimde yetiştirilenleri renk ve nitelik yönünden daha üstün nitelikli olur. Bitkinin yetiştirilme döneminde erken ve zamansız olarak sıcaklıklar yükselirse bitki hemen çiçeğe kalkar ve kökü yemeklik değerini yitirir.

Toprak isteği: Kırmızı pancar toprak bakımından fazla seçici değildir. Ama oldukça derin gevşek bünyeli süzek (suyu iyi akıntılı) organik madde yönünden zengin tınlı ve kumlu-tınlı topraklarda en iyi sonuç alınır. Ağır karakterli topraklarda ürünün şekil ve niteliği bozulduğundan kırmızı pancar yetiştirilmemelidir.

Toprak işleme: Kırmızı pancarın yetiştirileceği toprak önceden pek iyi hazırlanmalı gübrelenip derin kazılarak kabartıldıktan sonra yüzeyi çok iyi düzeltilmelidir. Bu düzeltme işi tırmıkla yapılır. Aksi takdirde gelişigüzel hazırlanan toprakta kırmızı pancardan iyi sonuç alınmaz. Çimlenen bitkiler 3-4 yapraklı olunca hafif bir çapalama yapılır ve bitkiler aralarında 10'ar cm. aralık bırakılacak şekilde seyreltilir. Kırmızı pancar bitkileri 5-6 yapraklı olunca ikinci bir çapalama daha yapılarak hem toprak kabartılır hem de yabani ot mücadelesi yapılmış olur.

Sulama: Yaz mevsiminde havaların sıcak ve kurak gittiği dönemde kırmızı pancar bitkileri düzenli olarak ve özellikle her çapalamadan sonra kesenkes sulanmalıdır.

Gübreleme: Kırmızı pancar bitkilerinin iyi gelişmesi ve yüksek nitelikli ürün vermesi için toprakta azot fosfat ve potasın her zaman yeterli miktarlarda bulunması gerekir. Denemeler bitkinin iyi yanmış ve çürümüş çiftlik gübresini çok sevdiğini göstermiştir. Bunun için tohumlarının ekiminden önce yapılacak toprak analizi sonuçları dikkate alınarak bitkiye bu tür gübre verilir. Eğer istenen nitelikte çiftlik gübresi sağlanamazsa toprakta yeşil gübreleme yapılmalı ayrıca analiz sonuçlarına göre azot fosfat ve potas oranları belirlenen kompoze fenni gübre toprağa verilmelidir.

Hasat (Derim): Kırmızı pancar bitkisi tohumlarının ekiminden yaklaşık 3 ay kadar sonra hasat edilmeye başlanır. Genellikle kök yumrularının çapı 3-4 cm. olunca hasat edilen bitkinin standart çeşitlerinde kök çapı 5 cm'yi aştığında ürünün niteliği bozulmaktadır. Bu nedenle hasat zaman geçirilmeden yapılmalıdır. Hasat işlemi bitkinin elle ya da çapayla sökülmesiyle gerçekleştirilir.

Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Kırmızı pancar bitkisine dadanacak zararlı ve hastalıklarla uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak zamanında eksiksiz ve aksatılmadan mücadele sürdürülmelidir.