AySe^^
Bayan Üye
Kompleks ya da daha açık bir şekilde aşağılık kompleksi dediğimizde aklımıza gelen ilk isim Alfred Adler’dir. Kuramının önemli bir kısmını aşağılık kompleksi çerçevesinde sözünü ettiğimiz bağlama oturtan psikiyatr ve filozof Alfred Adler bireyleri anlayabilmemiz için onları sosyal çevreleri içinde etkileşimlerini incelememiz gerektiğine vurgu yapmaktadır. Sosyal çevrenin öneminin bu denli altını çizen kuramcı hepimizin yegâne arzu ve hedefinin ise birilerine karşı aitlik hissetme ve değerli olduğumuzu sezme olduğunu düşünmektedir.
Adler’e göre ne zaman ki sosyal çevremiz bize cesaret veriyor hissettiğimiz yeterlilik hisleri ve sosyal onay çerçevesinde bizler de yardımsever davranışlar sergiliyoruz. Ancak olur da sosyal çevreden yeterli desteği göremezsek diğerlerini kendimize rakip görüyor ya da çabalamayı bırakarak geri çekiliyoruz. Bu noktada kendimizi diğerlerinden daha aşağıda görmemizin yaratabileceği stresi de aşabilmemiz gerekmektedir.
Eksiklik durumu her psikolojik ifade şeklinin temelidir. Yetersiz veya sakat dünyaya gelen çocuklarda bu psikolojik durum önem taşırmaktadır. Aynı psikolojik durum şımartılmış ve ihmal edilmiş çocuklar içinde önemlidir. Bahsedilen dört tip çocuğun (yetersiz sakat şımartılmış ve ihmal edilmiş) dördü de yetersiz toplumsallık duygusuyla bir ideal geliştirir. Bu dört tip çocuk yaşamın gereklerini yerine getirmede yaşamla ilgili güçlüklerin çözümlemesinde yararlanabilecekleri ruhsal davranışın eksikliğini duyarlar. Az ya da çok herkesin yaşamında yaşadığı bir aşağılık duygusu vardır. Bahsedilen bu duygu öyle bir itici güç oluşturur ki çocuğun gelecekte bir amaca götürecek tüm çabalarını etkiler.
Adler’e göre bu aşağılık komplekslerinin kaynağında kişinin ailesiyle yaşadığı sorunlar olabileceği gibi fiziksel bir engel ya da sosyal çevreye olan ilginin kaybı da yatabiliyor. Öyleyse kompleks kişinin patoloji boyutunda kendisini zayıf ve yetersiz görmesi olarak tanımlanabilir.
Adler’in kuramıyla devam edecek olursak aşağılık kompleksi nevroza* yol açıyor. Nevroz genel olarak zayıflığın kullanılması olarak görülebiliyor. Diğerleri üzerinde bir güç oluşturan nevrotik davranış çevreden sempati ve dikkat toplama amaçlı oluyor. Nevrozun kendisini depresyon kaygı fobiler kişilik bozuklukları sınır kişilik bozukluğuyla ortaya koyabildiğine göre kompleksler kendilerini depresif eğilimlerle ortaya koyabilen problemlere neden olabilmektedirler.
*Nevroz: Nevroz günümüz psikoloji terminolojisinde artık resmi pek kullanılmamaktadır. Bunun nedeni terimin en etkili Freud tarafından kullanılmış ve Freud’un kurduğu psikanalist kuramın dünyadaki popülaritesinin azalmış olmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Adler’e göre ne zaman ki sosyal çevremiz bize cesaret veriyor hissettiğimiz yeterlilik hisleri ve sosyal onay çerçevesinde bizler de yardımsever davranışlar sergiliyoruz. Ancak olur da sosyal çevreden yeterli desteği göremezsek diğerlerini kendimize rakip görüyor ya da çabalamayı bırakarak geri çekiliyoruz. Bu noktada kendimizi diğerlerinden daha aşağıda görmemizin yaratabileceği stresi de aşabilmemiz gerekmektedir.
Eksiklik durumu her psikolojik ifade şeklinin temelidir. Yetersiz veya sakat dünyaya gelen çocuklarda bu psikolojik durum önem taşırmaktadır. Aynı psikolojik durum şımartılmış ve ihmal edilmiş çocuklar içinde önemlidir. Bahsedilen dört tip çocuğun (yetersiz sakat şımartılmış ve ihmal edilmiş) dördü de yetersiz toplumsallık duygusuyla bir ideal geliştirir. Bu dört tip çocuk yaşamın gereklerini yerine getirmede yaşamla ilgili güçlüklerin çözümlemesinde yararlanabilecekleri ruhsal davranışın eksikliğini duyarlar. Az ya da çok herkesin yaşamında yaşadığı bir aşağılık duygusu vardır. Bahsedilen bu duygu öyle bir itici güç oluşturur ki çocuğun gelecekte bir amaca götürecek tüm çabalarını etkiler.
Adler’e göre bu aşağılık komplekslerinin kaynağında kişinin ailesiyle yaşadığı sorunlar olabileceği gibi fiziksel bir engel ya da sosyal çevreye olan ilginin kaybı da yatabiliyor. Öyleyse kompleks kişinin patoloji boyutunda kendisini zayıf ve yetersiz görmesi olarak tanımlanabilir.
Adler’in kuramıyla devam edecek olursak aşağılık kompleksi nevroza* yol açıyor. Nevroz genel olarak zayıflığın kullanılması olarak görülebiliyor. Diğerleri üzerinde bir güç oluşturan nevrotik davranış çevreden sempati ve dikkat toplama amaçlı oluyor. Nevrozun kendisini depresyon kaygı fobiler kişilik bozuklukları sınır kişilik bozukluğuyla ortaya koyabildiğine göre kompleksler kendilerini depresif eğilimlerle ortaya koyabilen problemlere neden olabilmektedirler.
*Nevroz: Nevroz günümüz psikoloji terminolojisinde artık resmi pek kullanılmamaktadır. Bunun nedeni terimin en etkili Freud tarafından kullanılmış ve Freud’un kurduğu psikanalist kuramın dünyadaki popülaritesinin azalmış olmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.