ashli
Bayan Üye
Farklı kişilik bozuklukları arasında belki de en ilginçlerinden biri "Narsisistik Kişilik Bozukluğu", ya da NPD. Bu grubun "farklı" olarak tanımlanmasının kökeninde yatan, diğer ana sınıflandırmalardan hiçbirine giremeyen bozuklukların burada gruplanmış olması; NPD, Eksantrik, Olgunlaşmamış, Pasif-Agresif, Psikonörotik gibi birkaç kişilik bozukluğu ile birlikte "farklı" olarak değerlendirilir.
Freud tarafından geçtiğimiz yüzyılın başlarında tanımlandığında "megalomani" başlığında geniş bir bulgular bütünü olarak bakılmıştı bu hastalığa. Doğal olarak hem tanı, hem de sağaltım açısından fazlasıyla geniş bir kapsamdı söz konusu olan. "Sağlıklı Narsizm" tanımının yapılması ve megalomani içerisinden ayıklanması çok daha yakın bir zamanda gerçekleşti...
DSM IV. sınıflandırmasına göre, dokuz kriterden en az beşinin birarada olmasını gerektirir NPD tanısı - anımsadığım kadarıyla şöyleydi tanı kriterleri:
1 - Kişinin kendisinin çok önemli olduğunu düşünmesi. Tekdir, özeldir, önderdir, en iyisini yapar, en iyisini bilir kendine göre.
2 - Olumlu kriterlerin sınırsız düşlerini kurar. En başarılı, en romantik, en zeki, en güzel, en güçlü, en iyi, en muhteşem aşık olmaktır düşlediği, arzuladığı, uğraştığı...
3 - Beğenilmek tutkusu sınır tanımaz. Ortaya koyduğu çalışmaların ana ekseni çalışmanın içeriğinden çok beğenilmek arzusunu yansıtmaktadır. Olumlanmadığı anda bu daha da belirgin hale gelir, sonucu değil ama çalışması takdir edilmiyormuş sanrısına kapılır.
4 - Herşeye hakkı olduğu duygusu vardır - her durumda kendisine ayrıcalıklı davranılacağını doğal bir yasa olarak kabul eder. Reddedilmeyi asla kabul edemez, aklı almaz. Üstünlüğünün kabul edilmemesi mümkün değildir.
5 - Özeldir, eşi bulunmazdır. Bunun yansıması da geçerlidir, onunla olabilmek, "iç çember"de yer alabilmek ayrıcalıktır gözünde. Kendisi bunu bir paye, bir üstünlük olarak dağıtır "kendisini anlayabilme yeteneğine sahip(!)" olan toplumun "üst sınıfına".. Ancak bu "seçilmişler" yardımcıları, sağ kolları, sırdaşları, merkez komite üyeleri olabilirler.
6 - İlişkilerini çıkarları için kullanır, amaçları için insanları maşa olarak kullanmaktan çekinmez.
7 - Empati yoksunudur. Başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını anlamak istemez. (Klasik empati yoksunluğundaki "anlamaz" tanımı yerine "anlamak istemez"in geçirilmesinin altını çizmişti hocam. "unable" yerine "unwilling"...)
8 - Kıskançlık hayatın merkezindedir. Kıskanır ya da kıskanıldığını sanar. Kıskandığını kendisine bile itiraf edemez, bu genellikle ikincil belirtilerle saptanır.
9 - Küstah ve kendini beğenmiş davranışlar sergiler. En iyisini bilir, işine gelen herşeyi her zaman kanıtlayabilir, aşağılamaktan, hakaretten kaçınmaz.
Freud tarafından geçtiğimiz yüzyılın başlarında tanımlandığında "megalomani" başlığında geniş bir bulgular bütünü olarak bakılmıştı bu hastalığa. Doğal olarak hem tanı, hem de sağaltım açısından fazlasıyla geniş bir kapsamdı söz konusu olan. "Sağlıklı Narsizm" tanımının yapılması ve megalomani içerisinden ayıklanması çok daha yakın bir zamanda gerçekleşti...
DSM IV. sınıflandırmasına göre, dokuz kriterden en az beşinin birarada olmasını gerektirir NPD tanısı - anımsadığım kadarıyla şöyleydi tanı kriterleri:
1 - Kişinin kendisinin çok önemli olduğunu düşünmesi. Tekdir, özeldir, önderdir, en iyisini yapar, en iyisini bilir kendine göre.
2 - Olumlu kriterlerin sınırsız düşlerini kurar. En başarılı, en romantik, en zeki, en güzel, en güçlü, en iyi, en muhteşem aşık olmaktır düşlediği, arzuladığı, uğraştığı...
3 - Beğenilmek tutkusu sınır tanımaz. Ortaya koyduğu çalışmaların ana ekseni çalışmanın içeriğinden çok beğenilmek arzusunu yansıtmaktadır. Olumlanmadığı anda bu daha da belirgin hale gelir, sonucu değil ama çalışması takdir edilmiyormuş sanrısına kapılır.
4 - Herşeye hakkı olduğu duygusu vardır - her durumda kendisine ayrıcalıklı davranılacağını doğal bir yasa olarak kabul eder. Reddedilmeyi asla kabul edemez, aklı almaz. Üstünlüğünün kabul edilmemesi mümkün değildir.
5 - Özeldir, eşi bulunmazdır. Bunun yansıması da geçerlidir, onunla olabilmek, "iç çember"de yer alabilmek ayrıcalıktır gözünde. Kendisi bunu bir paye, bir üstünlük olarak dağıtır "kendisini anlayabilme yeteneğine sahip(!)" olan toplumun "üst sınıfına".. Ancak bu "seçilmişler" yardımcıları, sağ kolları, sırdaşları, merkez komite üyeleri olabilirler.
6 - İlişkilerini çıkarları için kullanır, amaçları için insanları maşa olarak kullanmaktan çekinmez.
7 - Empati yoksunudur. Başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını anlamak istemez. (Klasik empati yoksunluğundaki "anlamaz" tanımı yerine "anlamak istemez"in geçirilmesinin altını çizmişti hocam. "unable" yerine "unwilling"...)
8 - Kıskançlık hayatın merkezindedir. Kıskanır ya da kıskanıldığını sanar. Kıskandığını kendisine bile itiraf edemez, bu genellikle ikincil belirtilerle saptanır.
9 - Küstah ve kendini beğenmiş davranışlar sergiler. En iyisini bilir, işine gelen herşeyi her zaman kanıtlayabilir, aşağılamaktan, hakaretten kaçınmaz.