Muhasebe Uygulamaları - Ünite 8 - Özkaynaklar (Kısa Not)
ÖZKAYNAK: İşletmenin toplam net varlıkları ve borçları arasındaki farktır.
Şu unsurlardan oluşur:
- Ödenmiş sermaye
- Sermaye yedekleri
- Kar yedekleri
- Geçmiş yıl karları
- Dönem net karı
Varsa geçmiş yıl zararları ve dönem zararı bu unsurların topl******* düşülür.
SERMAYE VE ÖDENMİŞ SERMAYE:
İşletmeye işletme sahip ve ortakları tarafından tahsis edilen ve anasözleşmede yeralan ticaret siciline tescil edilen esas sermaye 500 SERMAYE hsb.nda izlenir.
Esas sermayenin henüz ödenmemiş olan kısmı 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE hsb.nda izlenir.
Ödenmiş sermaye ile ilgili bir hsb.yoktur.Esas sermaye- Ödenmemiş sermaye farkı ödenmiş sermayeyi verir.
--------------------------------------------- Sermaye taahhüdü kaydı
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
SERMAYE
-----------------------------------------------Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
KASA
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
----------------------------------------------
Sermayede oluşan artış ve azalışlar 690 Dönem kar/zararı hsb.nda gösterilir.Kar sermayeye ilave, zarar sermayeden bir indirim olarak ayrıca gösterilir.
YEDEKLER
Karın dağıtılmayarak işletmede geleceğe karşı tedbir amaçlı alıkonulan kısmına yedek denir.Sermaye şirketlerince ayrılırlar.
2 ye ayrılır: 1- kar yedekleri 2- sermaye yedekleri
1- Kar yedekleri: Net karın dağıtılmayıp işletmede bırakılan kısmıdır.Amaç özkaynakları sağlam tutmaktır.3 e ayrılır:
a) Yasal yedek: TTK ya göre ayrılması zorunlu yedektir.
b) Statü yedek: Şirket sözleşmesine göre ayrılan yedektir.
c) Olağanüstü yedek : Şirket genel kurulunun toplanarak olağanüstü dönemlerde ayırdığı yedektir.
d) Özel fonlar: yenileme yatırım sermaye itfası gibi amaçlarla kardan ayrılan yedektir.
2- Sermaye yedekleri: İşletmenin faaliyet karı dışında kalan sermaye hareketleri ile oluşan ve işletmede bırakılan tutarlardır.4 e ayrılır:
a) Hisse senedi ihraç primi: Sermaye artırımına giden aş.nin nominal bedelin üzerinde bir fiyatla hisse senedi çıkarması durumunda ihraç fiyat ile nominal bedel arasındaki farktır.
b) Maddi duran varlık yeniden değerleme artışı: Paranın alımgücündeki azalma nedeniyle varlıkların değerinin p.yasa fiyatına yakınlaştırılması işlemidir.
c) İştiraklerden yeniden değerleme artışı:
d) Hisse senedi iptal karları: Aş.ortaklarından biri sermayesini ödemezse ortağın senetleri iptal edilir yerine yeni ortak alınır.Yeni ortağın ödediği bedel eski tutardan fazla ise bu fark bu grubta yeralır.
DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI:
GELİR>GİDER= KAR
GELİR<GİDER=ZARAR
Gelirler ve giderler 690 Dönem kar/zararı hsb.na devirle kapanır.
Vergi sonrası kar 692 dönem kar/zararına aktarılır.
------------------------------------------------- vergi sonrası kar/zarar kaydı
690 dönem kar/zararı
691 Dönem karı vergi ve yas.yük.karşılığı hsb
692 Dönem net kar/zararı
---------------------------------------------------
---------------------------------
692 Dönem net kar/zararı
590 dönem net karı
--------------------------------- kar kaydı
591 dönem net zararı
692 dönem net kar/zararı
----------------------------------- zarar kaydı
ÜNİTE 8 ÖZKAYNAKLAR
ÖZKAYNAK: İşletmenin toplam net varlıkları ve borçları arasındaki farktır.
Şu unsurlardan oluşur:
- Ödenmiş sermaye
- Sermaye yedekleri
- Kar yedekleri
- Geçmiş yıl karları
- Dönem net karı
Varsa geçmiş yıl zararları ve dönem zararı bu unsurların topl******* düşülür.
SERMAYE VE ÖDENMİŞ SERMAYE:
İşletmeye işletme sahip ve ortakları tarafından tahsis edilen ve anasözleşmede yeralan ticaret siciline tescil edilen esas sermaye 500 SERMAYE hsb.nda izlenir.
Esas sermayenin henüz ödenmemiş olan kısmı 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE hsb.nda izlenir.
Ödenmiş sermaye ile ilgili bir hsb.yoktur.Esas sermaye- Ödenmemiş sermaye farkı ödenmiş sermayeyi verir.
--------------------------------------------- Sermaye taahhüdü kaydı
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
SERMAYE
-----------------------------------------------Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
KASA
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
----------------------------------------------
Sermayede oluşan artış ve azalışlar 690 Dönem kar/zararı hsb.nda gösterilir.Kar sermayeye ilave, zarar sermayeden bir indirim olarak ayrıca gösterilir.
YEDEKLER
Karın dağıtılmayarak işletmede geleceğe karşı tedbir amaçlı alıkonulan kısmına yedek denir.Sermaye şirketlerince ayrılırlar.
2 ye ayrılır: 1- kar yedekleri 2- sermaye yedekleri
1- Kar yedekleri: Net karın dağıtılmayıp işletmede bırakılan kısmıdır.Amaç özkaynakları sağlam tutmaktır.3 e ayrılır:
a) Yasal yedek: TTK ya göre ayrılması zorunlu yedektir.
b) Statü yedek: Şirket sözleşmesine göre ayrılan yedektir.
c) Olağanüstü yedek : Şirket genel kurulunun toplanarak olağanüstü dönemlerde ayırdığı yedektir.
d) Özel fonlar: yenileme yatırım sermaye itfası gibi amaçlarla kardan ayrılan yedektir.
2- Sermaye yedekleri: İşletmenin faaliyet karı dışında kalan sermaye hareketleri ile oluşan ve işletmede bırakılan tutarlardır.4 e ayrılır:
a) Hisse senedi ihraç primi: Sermaye artırımına giden aş.nin nominal bedelin üzerinde bir fiyatla hisse senedi çıkarması durumunda ihraç fiyat ile nominal bedel arasındaki farktır.
b) Maddi duran varlık yeniden değerleme artışı: Paranın alımgücündeki azalma nedeniyle varlıkların değerinin p.yasa fiyatına yakınlaştırılması işlemidir.
c) İştiraklerden yeniden değerleme artışı:
d) Hisse senedi iptal karları: Aş.ortaklarından biri sermayesini ödemezse ortağın senetleri iptal edilir yerine yeni ortak alınır.Yeni ortağın ödediği bedel eski tutardan fazla ise bu fark bu grubta yeralır.
DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI:
GELİR>GİDER= KAR
GELİR<GİDER=ZARAR
Gelirler ve giderler 690 Dönem kar/zararı hsb.na devirle kapanır.
Vergi sonrası kar 692 dönem kar/zararına aktarılır.
------------------------------------------------- vergi sonrası kar/zarar kaydı
690 dönem kar/zararı
691 Dönem karı vergi ve yas.yük.karşılığı hsb
692 Dönem net kar/zararı
---------------------------------------------------
---------------------------------
692 Dönem net kar/zararı
590 dönem net karı
--------------------------------- kar kaydı
591 dönem net zararı
692 dönem net kar/zararı
----------------------------------- zarar kaydı