sensiz olmaz
Kayıtlı Üye
Kişi, ya da kurumlarla ilgili para ile ifade edilebilecek bilgilerin sistematik şekilde kaydedilmesi, sunulması, incelenmesi ve anlamlarının açıklanması (tefsiri) işlerini kapsayan bir faaliyetler grubudur. Daha belirli olarak, aşağıdaki faaliyetleri kapsar;
- Para ile ifade edilebilecek olaylardan ibaret olan işlemlerin kayıtlarının düzenli (sistematik) şekilde tutulması. Buna muhasebede kayıt - tutma (book-keeping) denir. Kayıt, ya da hesap tutma, para ile ifade edilen olayların tesbit edilmesi demektir.
- Kayıt tutma düzeni içindeki bilgilerin sunulması. Kayıtlarda toplanıp biriken bilgilerin özelliklerine göre sınıflandırılması, gerekli oldukça, bu bilgilerin kolay anlaşılır, rakamlı raporlar ve tablolar haline getirilerek, hesabı tutulan birimin mali (Finans al) durumu, faaliyet sonuçları ve para ile ifade edilebilen diğer bilgilerinin, bu bilgilerle ilgili taraflara ulaştırılması demektir.
- Sunulan bilgilerin incelenmesi ve anlamlarının açıklanması. Yukarda belirtilen rakamlı raporların, ilgililerin yanılmasına imkan vermeyecek tarzda açıklamalarla desteklenmesi demektir.
Yukardaki tanımlama, muhasebenin sadece patra ile ifade edilebilen; geçmiş olayları uğraştığı şeklinde anlaşılmamalıdır. Zamanımızın orta büyüklükteki ve büyük işletmelerinde gittikçe yaygınlaşan bir yönetim aracı olarak bütçelerin kullanılması, muhasebe faaliyetinin aynı zamanda geleceğin para ile ifade edilebilen olayları ile uğraşmasını da gerektirmiştir. Netekim bu tür işletmelerde muhasebe servisi, bütçeleme faaliyetinin koordinasyonu ve yürütülmesi ile görevli bulunmakta ve bütçelenmiş rakamlarla gerçekleşen rakamların özetlenmesi, kolay anlaşılır tablo ve raporlar halinde sunulması, incelenmesi anlamlarının açıklanması faaliyetleri de muhasebenin kapsamına girmiş bulunmaktadır.
Bu kapsamı ile muhasebe, hesabını tuttuğu birimin geçmişine ve geleceğine ait para ile ifade edilebilen bilgileri, o birimler çeşitli ilgileri bulunan aşağıdaki taraflara ulaştırma sorumluluğunu kapsamına almaktadır. Bu taraflar, hesabı tutulan Ekonomi k birimin:
- Sahipleri: daha ziyade birimin mali durumu ve faaliyet sonuçları ile ilgilidirler.
- Yöneticileri: birimin geçmişteki ve içinde bulunulan zamandaki mali durumu, faaliyet sonuçları, bütçe ve gerçekleşme rakamlarının karşılaştırılmasından çıkarılabilecek sonuçlar, vermek zorunda bulundukları kararlarla ilgili maliyet, hasılat ve karlılık hakkındaki bilgilere ihtıyaç duyarlar.
- Alacaklıları: birime Finans -haberleri>Kredi vermiş, ya da olan bütün kişi ve kurumlar, verdikleri Finans -haberleri>Kredi nin geri ödenip ödenemeyeceğini anlayabilmek için birimin geçmiş ve içinde bulunulan zamandaki mali durumu ve gelecek zaman içinde ödeme kabiliyetini etkileme ihtimali olan olaylarla ilgilidirler.
- Para yatırmak isteyen Yatırım cılar: halka hisse senetleri ve tahviller satarak fon sağlayan büyük işletmelere bu senetlerden satınalmak suretile para yatırmak isteyen fon sahipleri, işletmenin geçmişteki, şimdiki zaman içindeki mali durumu, karlılık durumundaki temel eğilimler ve gelecekte mali durum ve karlılıktaki değişme ihtimalleri hakkında mali bilgilere ihtiyaç duyarlar.
- Hükümet: özellikle vergileme, teşvik tedbirlerinden yararlandırma, kamu yararı açısından işletmeleri çeşitli şekillerde kontrol etme sorumlulukları hükümetleri işletmelerin ve diğer Ekonomi k birimlerin mali durumu ve faaliyet sonuçları ile ilgili bilgilerini elde etmek zorunda bırakır.
- Çalışanlar: modern toplumun işçi-işveren ilişkileri ve toplu pazarlık düzeni, çalışanların, ya da onların temsilcisi olan sendikaların, işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları hakkında bilgilere ihtiyaç duymaları sonucuna ulaşmıştır.
- Halk ve Kamuoyu çok büyüyen modern işletmeler, alacaklı, hissedar, çalışan durumunda olmayan halkın da bilgisini gittikçe artan ölçüde üzerlerine çekmiş ve kamu oyuna zaman zaman mali bilgiler sunmak ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.
Bu ilgili tarafların ihtiyaçlarını karşılamak için muhasebe uygulamaları aşağıdaki gruplarda yürütülmektedir: ticari defterlerin tutulması, vergi müşavirliği, muhasebe ve bilgi sistemleri kurma ve sistemleri yürütme, maliyet muhasebesi sistemleri kurma ve yürütme, kayıt memurluğu, muhasebe tekniklerinin öğretimi, muhasebe denetimi, bütçe faaliyetinin düzenlenmesi, bankalara verilecek hesap vaziyetlerinin ve projelerin düzenlenmesi ve bütün bunlarla ilgili diğer işler.
Yukarda verilen tanımı içinde Ekonomi k birimle ilgili kişi ve kurumların bilgi ihtiyaçlarına göre muhasebe, işletmenin dışındaki kişi ve kurumların ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan Genel, Mali ya da Finansal Muhasebe, işletme yönetiminin bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan Yönetim Muhasebesi, işletme yönetiminin üretim maliyetleri ile ilgili bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan Maliyet Muhasebesi, işletme dışındaki kişi ve kurumlara bildirilen bilgilerin doğru, güvenilir olmalarını ve muhasebe ilkelerine uygunluğunu sağlayan Muhasebe Denetimi gibi kısımlara ayrılarak incelenmektedir.
Almancası : Buchhaltung. Buchtührung.
Fransızcası : comptabilité.
İngilizcesi : accounting.
(Bk; maliyet muhasebesi, bilanço, çift-girişli kayıt usulü, yönetim muhasebesi, muhasebe kontrolü).
- Para ile ifade edilebilecek olaylardan ibaret olan işlemlerin kayıtlarının düzenli (sistematik) şekilde tutulması. Buna muhasebede kayıt - tutma (book-keeping) denir. Kayıt, ya da hesap tutma, para ile ifade edilen olayların tesbit edilmesi demektir.
- Kayıt tutma düzeni içindeki bilgilerin sunulması. Kayıtlarda toplanıp biriken bilgilerin özelliklerine göre sınıflandırılması, gerekli oldukça, bu bilgilerin kolay anlaşılır, rakamlı raporlar ve tablolar haline getirilerek, hesabı tutulan birimin mali (Finans al) durumu, faaliyet sonuçları ve para ile ifade edilebilen diğer bilgilerinin, bu bilgilerle ilgili taraflara ulaştırılması demektir.
- Sunulan bilgilerin incelenmesi ve anlamlarının açıklanması. Yukarda belirtilen rakamlı raporların, ilgililerin yanılmasına imkan vermeyecek tarzda açıklamalarla desteklenmesi demektir.
Yukardaki tanımlama, muhasebenin sadece patra ile ifade edilebilen; geçmiş olayları uğraştığı şeklinde anlaşılmamalıdır. Zamanımızın orta büyüklükteki ve büyük işletmelerinde gittikçe yaygınlaşan bir yönetim aracı olarak bütçelerin kullanılması, muhasebe faaliyetinin aynı zamanda geleceğin para ile ifade edilebilen olayları ile uğraşmasını da gerektirmiştir. Netekim bu tür işletmelerde muhasebe servisi, bütçeleme faaliyetinin koordinasyonu ve yürütülmesi ile görevli bulunmakta ve bütçelenmiş rakamlarla gerçekleşen rakamların özetlenmesi, kolay anlaşılır tablo ve raporlar halinde sunulması, incelenmesi anlamlarının açıklanması faaliyetleri de muhasebenin kapsamına girmiş bulunmaktadır.
Bu kapsamı ile muhasebe, hesabını tuttuğu birimin geçmişine ve geleceğine ait para ile ifade edilebilen bilgileri, o birimler çeşitli ilgileri bulunan aşağıdaki taraflara ulaştırma sorumluluğunu kapsamına almaktadır. Bu taraflar, hesabı tutulan Ekonomi k birimin:
- Sahipleri: daha ziyade birimin mali durumu ve faaliyet sonuçları ile ilgilidirler.
- Yöneticileri: birimin geçmişteki ve içinde bulunulan zamandaki mali durumu, faaliyet sonuçları, bütçe ve gerçekleşme rakamlarının karşılaştırılmasından çıkarılabilecek sonuçlar, vermek zorunda bulundukları kararlarla ilgili maliyet, hasılat ve karlılık hakkındaki bilgilere ihtıyaç duyarlar.
- Alacaklıları: birime Finans -haberleri>Kredi vermiş, ya da olan bütün kişi ve kurumlar, verdikleri Finans -haberleri>Kredi nin geri ödenip ödenemeyeceğini anlayabilmek için birimin geçmiş ve içinde bulunulan zamandaki mali durumu ve gelecek zaman içinde ödeme kabiliyetini etkileme ihtimali olan olaylarla ilgilidirler.
- Para yatırmak isteyen Yatırım cılar: halka hisse senetleri ve tahviller satarak fon sağlayan büyük işletmelere bu senetlerden satınalmak suretile para yatırmak isteyen fon sahipleri, işletmenin geçmişteki, şimdiki zaman içindeki mali durumu, karlılık durumundaki temel eğilimler ve gelecekte mali durum ve karlılıktaki değişme ihtimalleri hakkında mali bilgilere ihtiyaç duyarlar.
- Hükümet: özellikle vergileme, teşvik tedbirlerinden yararlandırma, kamu yararı açısından işletmeleri çeşitli şekillerde kontrol etme sorumlulukları hükümetleri işletmelerin ve diğer Ekonomi k birimlerin mali durumu ve faaliyet sonuçları ile ilgili bilgilerini elde etmek zorunda bırakır.
- Çalışanlar: modern toplumun işçi-işveren ilişkileri ve toplu pazarlık düzeni, çalışanların, ya da onların temsilcisi olan sendikaların, işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları hakkında bilgilere ihtiyaç duymaları sonucuna ulaşmıştır.
- Halk ve Kamuoyu çok büyüyen modern işletmeler, alacaklı, hissedar, çalışan durumunda olmayan halkın da bilgisini gittikçe artan ölçüde üzerlerine çekmiş ve kamu oyuna zaman zaman mali bilgiler sunmak ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.
Bu ilgili tarafların ihtiyaçlarını karşılamak için muhasebe uygulamaları aşağıdaki gruplarda yürütülmektedir: ticari defterlerin tutulması, vergi müşavirliği, muhasebe ve bilgi sistemleri kurma ve sistemleri yürütme, maliyet muhasebesi sistemleri kurma ve yürütme, kayıt memurluğu, muhasebe tekniklerinin öğretimi, muhasebe denetimi, bütçe faaliyetinin düzenlenmesi, bankalara verilecek hesap vaziyetlerinin ve projelerin düzenlenmesi ve bütün bunlarla ilgili diğer işler.
Yukarda verilen tanımı içinde Ekonomi k birimle ilgili kişi ve kurumların bilgi ihtiyaçlarına göre muhasebe, işletmenin dışındaki kişi ve kurumların ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan Genel, Mali ya da Finansal Muhasebe, işletme yönetiminin bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan Yönetim Muhasebesi, işletme yönetiminin üretim maliyetleri ile ilgili bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan Maliyet Muhasebesi, işletme dışındaki kişi ve kurumlara bildirilen bilgilerin doğru, güvenilir olmalarını ve muhasebe ilkelerine uygunluğunu sağlayan Muhasebe Denetimi gibi kısımlara ayrılarak incelenmektedir.
Almancası : Buchhaltung. Buchtührung.
Fransızcası : comptabilité.
İngilizcesi : accounting.
(Bk; maliyet muhasebesi, bilanço, çift-girişli kayıt usulü, yönetim muhasebesi, muhasebe kontrolü).