Mark Twain Biyografisi - Mark Twain Hakkında
Samuel Langhorne Clemens (30 Kasım 1835 21 Nisan 1910)[3], daha çok takma adı Mark Twain olarak bilinir, Amerikalı mizahçı, satirist, roman yazarı, yazar ve öğretmen.
Tom Sawyer'ın Maceraları adlı ünlü çocuk romanının yazarıdır. Bir diğer ünlü eseri olan Huckleberry Finn'in Maceraları romanı kimi edebiyatçılar tarafından Amerikan edebiyatının ilk büyük eseri olarak değerlendirilir.
Eserlerinde gülmenin güzelliğini, esaretin ne kadar kötü bir şey olduğunu anlatmaya çabalamış ve "iki kulaç derinlik" anlamında bir denizcilik terimi olan Mark Twain imzası ile 30 kitap yayımlamıştı.
Daktilo makinesini ilk satın alanlardan birisi olan Mark Twain, daktilo ile yazan ilk romancı olarak anılır ancak hangi eserinin (Tom Sawyer mi yoksa Missisippide Yaşam mı) daktiloda yazılan ilk roman olduğu konusunda görüş ayrılıkları vardır.
Yaşadığı dönemde halk arasında popüler birisiydi. Kariyerinin zirvesinde döneminin en önemli Amerikan ünlüsü olduğu düşünülür.
William Dean Howells, Booker T. Washington, Nikola Tesla, Helen Keller ve Henry Huttleston Rogers gibi birçok ünlü arkadaşı vardı. Arkadaşı William Faulkner Twain'i "İlk gerçek Amerikan yazarıdır ve biz hepimiz onun sadece varisleriyiz" diyerek onurlandırmıştır
Çocukluk Yılları
30 Kasım 1835 günü ABDnin Missouri eyaletinin Florida yöresinde dünyaya geldi. Yedi çocuklu bir ailenin altıncı çocuğu ve sağ kalan üç kardeşten birisi idi. Ailesi, o dört yaşındayken Mississippi Nehri boylarındaki Hannibale taşındı. İleride yaratacağı ünlü romanları bu bölgedeki gözlemlerine dayanarak yazılmıştı. Esnaflık ve avukatlık yapan babasını on bir yaşında iken zatürreden kaybedince okulunu bırakıp çırak olarak bir basımevinde çalışmaya başladı.
Gençlik Yılları
On sekiz yaşına geldiğinde dünyayı keşfetme arzusunda bir genç olarak ABDnin değişik eyaletlerini gezmeye başladı, bu arada çeşitli matbaalarda çalıştı. Dört yıl sonra Missouriye döndüğünde Mississippi Nehrindeki buharlı gemilerde kaptanlık yapmak istedi. Kaptanlık sınavlarına hazırlık için çalıştı; nehrin her yerini öğrenmesi iki yılını aldı. Çok iyi öğrendiği bu yerler romanlarının mekanını oluşturdu.
Kendisine bu işte Henry adındaki kardeşi eşlik ediyordu. Bir gece rüyasında kardeşinin çalıştığı vapurun yanışını ve ölümünü görmesi ve bu olayın 1858de aynen rüyasındaki gibi gerçekleşmesi onu çok etkiledi. Kardeşinin ölümünden bir parça kendisini sorumlu tuttu ve bu olaydan sonra parapsikoloji ile ilgilendi.
24 yaşında kaptanlık ehliyetini aldı ve Amerikan İç Savaşı çıkıp nehir gezileri yasaklanana kadar nehirde kaptanlık yaptı. Savaşa gönüllü olarak katıldı, ancak 14 günlük askeri eğitimden sonra ordudan ayrılıp Nevadada vali olan ağabeyi Orionun yanına gitti. Kardeşi ile birlikte bir süre posta arabasıyla bölgeyi gezdikten sonra zengin olma hayaliyle madencilik yaptı. Madencilik işi başarısızlıkla sonuçlandı.
Yazarlığa Girişi
Bazı gezi yazıları ve makaleler yazarak çeşitli eyaletleri dolaştı. Mark Twain adıyla imzaladığı ilk makalesi Carsondan Mektup adlı makalesiydi. Mark Twain, Mississippi gemilerinde iki kulaç derinlik anlamına gelen bir takma addır.
18 Kasım 1865 günü New York Saturday Pres adlı gazetede yayımlanan Claravasta Zıplayan Kurbağa Kutlaması adlı hikâye ile edebiyat alanında çıkış yaptı. Bir madenocağı kampında madencilerden dinlediği yerel bir öyküyü kendi ağzından anlatarak ünü yakalamıştı. Hikayeyi, 1867de yayımlanan ilk kitabında da aldı.
1866da bir gazete adına Hawaiiye giderek oradan yazılar gönderdi. İki sene sonra yine yerel bir gazetenin isteği üzerine Akdenizde bir gemi turuna çıktı ve gezi yazılarını Saflar Yabancı Ülkede adlı kitabında topladı. Bu eseri ile ülkesinde çok ünlü bir güldürü yazarı oldu.
Evliliği ve Çocukları
Saflar Yabancı Ülkede kitabının getirdiği ekonomik rahatlık sayesinde bir arkadaşının kızkardeşi olan ve ilk görüşte aşık olduğu Oliva Langdon ile 1870 yılı Şubat ayında New Yorkta evlendi. Bir süre eşi ile birlikte New Yorkun Buffalo kentinde yaşadı; bir gazetede editör ve yazar olarak çalıştı. Çiftin ilk çocuğu bu yıllarda dünyaya geldi ancak 19 aylıkken difteriden öldü. 1872, 1874 ve 1880 yıllarında sırasıyla kızları Susy, Clara ve Jean dünyaya geldi.
Aile, 1872de Connecticutta Hartforda taşındılar ve burada ileride Mark Twain Müzesi olacak olan evi yaptırdılar. En önemli eserlerini Connecticutda yaşadığı dönemde yazdı.
En Ünlü Romanlarının Yazılışı
Öksüz ve yaramaz bir çocuğun Mississippide geçen maceralarını anlattığı 1875 yılında yayımlanan Tom Sawyerin Maceraları adlı eseri çok sevildi. Avrupa ile ilgili bir kitap yazmak için bir yayınevi ile 1878de anlaşma yapınca ailesi ile Avrupa seyahatine gitti, 1879 Eylülünde geri döndü. 1881de yayımlanan Prens ve Dilenci adlı romanını kızları Susy ve Claraya ithaf etti.
50. yaş günü kutladığı 1885 yılında yayımlanan Huckleberry Finnin Maceraları adlı eseri kimilerince Amerikan edebiyatının ilk büyük eseri olarak değerlendirilmiştir. Bu kitapta da yaramaz ve asi bir çocuğun hikâyesini anlattı. Konusu köleliğin yasal olduğu bir dönemde geçen eser, karakterlerden biri olan Jime zenci denmesi gibi nedenlerle zaman zaman yasaklamalara ve değiştirmelere maruz kalmıştır.
İş Hayatı
Huckleberry Finnden sonra 5 yıl boyunca kitap yayımlamayı bırakan Twain, zengin olmak umuduyla işadamlığına soyunmuştu. Para kazanmak için çeşitli işlere yatırım yapan Mark Twainin girişimleri hep para kaybıyla sonuçlandı. 1885te kurduğu yayınevi ise iflas etmesine yol açtı. İlk olarak iç savaş kahramanlarından ve eski ABD başkanlarından çok büyük hayranlık duyduğu Ulysses Grantın anılarını ardından Mark Twainin kendi kitabı Huckleberry Finnin Maceralarını yayımlayan yayınevi, bu iki kitapla elde ettiği başarıyı bir daha asla yakalayamadı. İç savaş ile ilgili çeşitli anı kitaplarının ardından dünyadaki tüm Katoliklerin birer tane alıp okuyacağı düşüncesiyle Papa XIII. Leonun anılarını aynı anda 6 dilde yayımladı ancak ne savaş anıları ne de Papanın anıları okuyucunun ilgisini çekmemişti. Bu başarısızlıklarının ardından James W. Paige adlı mucitin geliştirdiği bir dizgi makinesi için harcadığı binlerce dolar da ona hiçbir gelir getiremedi.
Avrupa Yılları
1891den itibaren ailesiyle hayat pahalılığının daha az olduğu Avrupaya yerleşen Twain geçimini sağlamak için yazılara yoğunlaştı. 1894te yayınevi iflas etti, dizgi makinesi Chicago Herald Gazetesinde denendi ve başarısız bulundu. Borçlarını ödeyebilmek için yeni bir yol bulan Mark Twain, tüm dünyayı kapsayan bir söyleşi turuna çıktı. Avustralyadan Hindistana, Güney Afrikadan İngiltereye kadar pek çok ülkeyi dolaştı. Bu konferanslar dizisine ait gezi notlarını Ekvatorun İzinde adlı yazısıyla paylaştı.
Mark Twain, 1896da 23 yaşındaki kızı Susynin menenjit nedeniyle ölümü üzerine depresyona girdi ve ruhsal bunalımları hayatı boyunca zaman zaman tekrar baş gösterdi. Borçlarını ödeyip 1900de ülkesine dönüşüne kadar ailesiyle birlikte İsviçre, Avusturya ve İngilterede yaşadı. ABDye döndükten sonra eşi Olivianın sağlığı bozuldu. Doktor tavsiyesi üzerine 1903 sonunda İtalyaya gittiler, ne var ki sağlığına kavuşamayan Oliviayı 1904te Floransada kaybetti.
Anti Emperyalist Görüşleri Benimsemesi
Twain, 1860 ve 1870'lerde ABD'nin emperyalist amaçlarını paylaşıyordu. Örneğin Hawaii Adaları konusunda ABD çıkarlarını kararlılıkla savunuyordu.[7] 1890'ların ortalarındaki fikrini tarif ederken "Kızıl bir emperyalisttim. Amerikan kartalının Pasifik Okyanusu üzerinde çığlık atmasını istiyordum." diyordu.[8] Fakat 1899'dan itibaren dünya görüşünü tersine çevirdi ve anti emperyalist oldu. Emperyalizm karşıtlığını on binlerce üyeye ulaşacak American Anti-Imperialist League'in başkan yardımcılığını[9] yapacak kadar ileri götürdü. ABD'nin Filipinler'i ilhakına karşı çıkmak gibi faaliyetleri olan bu hareketin içinde, 1901 yılından 1910 yılındaki ölümüne bulundu.
Son Yılları
Yaşlılık yılarında sömürgeciliği, ırk düşmanlığı, kazanç hırsı, dinsel ikiyüzlülüğü sert bir dille eleştiren yazılar yazdı. 1905te yetmişinci yaşını Beyaz Sarayda Theodore Rooseveltin onuruna verdiği yemekte kutladı. 1907de Oxford Üniversitesi kendisine fahri doktora verdi. 1909da 29 yaşındaki küçük kızı Jean kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Mark Twain, 1906da yazmaya başladığı biyografisini tamamlayamadan geçirdiği kalp rahatsızlığı sonucu 21 Nisan 1910 günü Connecticuttan hayatını kaybetti.