Heulwen
Kayıtlı Üye
Kusurluluk Şeması;
Kişinin kusurlu,kötü,istenmeyen,aşağı,veya yetersiz olduğu,veya önemli kişiler için sevilmez olacağı hissidir. Bu kişiler eleştirilmeye,kabul edilmemeye,suçlanmaya aşırı duyarlıdırlar çünkü bu yaşantılar onlar için bir felakettir. Başkaları yanında aşırı utangaçlık yaşarlar çünkü sürekli kendilerini başkaları ile karşılaştırırlar. Kendilerinde buldukları kusurlar gizli veya açık olabilir. Gizli kusurlara,bencil,öfkeli dürtülere veya kabul edilmez cinsel arzulara sahip olmak örnek olarak verilebilir. Bir hastamız,yakın arkadaşlarının çocuğu olduktan sonra onları ziyarete gittiğinde,çocuğun bezi değiştirilirken odadan çıktığını anlatmıştı. Çünkü arkadaşlarının onu bir aylık çocuklarının cinsel organlarına bakmak isteyebilecek kadar sapık sanmalarını istememişti. Yani önlem almıştı: odadan çıkmak. Eğer bir şema için önlem alıyorsanız,o şemayı yaşaması için besliyorsunuz demektir. Bunu bu yazı boyunca bahsedilecek tüm şemalar için hatırlayın.
Açık kusurlara ise beğenilmeyecek fiziksel görünüş,sosyal beceriksizlik örnek olarak verilebilir.
Karakteristik Kusurluluk Davranışları;
Bu yazının çeşitli yerlerinde belirtildiği gibi,şemalarımızın davranışlarımıza yansıması üç şekilde olur. Kusurluluk şemasının teslim şeklinde ortaya çıkması, kişinin kendisini başkaları yanında aşağı,eksik,yetersiz,sevilmez hisseder ve buna göre davranır: eleştirileri kabul eder,daha düşük bir sosyal role razı olur, eksikliğin acısını ve üzüntüsünü hisseder. Kusurluluğun kaçınması, daha çok eleştirilebileceği ortamlara girmemeye çalışmak şeklinde ortaya çıkar. Aşırı telafi davranışlarına ise genellikle eleştirilere aşırı karşılık vermek, kendisini üstün duruma getirecek uğraşlara girmek ve hatta ileri durumlarda kendisini aşırı özel ve ayrıcalıklı hissetmek örnek olarak verilebilir.
Özel Dikkat ! Kusurlulukta Şema Kimyası;
Kusurluluk Şeması,genellikle kendisi ile uyum içinde davranışları olan insanlara karşı kimya yaratır. Bir insan kendisinin diğerlerinden aşağı olduğunu düşünüyorsa,kimlerle arkadaşlığı daha bildik bir atmosfer içinde geçer? Kendisini aşağı gören insanlarla. Bu nedenle eğer Kusurluluk şemanız olduğunu düşünüyorsanız,seçtiğiniz kişilerin sizi aşağı gören kendinden ve çevresinden beklentisi yüksek,hatayı affetmeyen kimseler olması olasıdır. Partneriniz belki de:
* Size karşı fiziksel ve duygusal olarak tacizkar.
* Çok çekici ve istenilen bir kişi. Sizle ilgilenmeyeceğini bile bile ona vuruldunuz.
* Sizi pek de yakından tanımak istemiyor.
* Sizin tarafınızdan gerçekten sevilmiyor. Onu, kendinizden aşağıda görüyorsunuz.
* Sizinle düzenli zaman geçiremiyor. Belki evli, aynı sırada birden fazla kişiyle flört ediyor,başka şehirde yaşıyor.
Kusurlulukun Kökenleri;
Kusurluluk Şemasının kökenlerinde kişinin kendisini sevilebilir ve yeterli hissetmesinde bir sorun olmuştur. Aşağılayıcı aile tutumları,ileri derecede soğuk ve dışlayan aile ortamları bu şemanın oluşmasında rol oynarlar.
* Ailenizde biri size karşı aşırı eleştirel,aşağılayıcı, ve cezalandırıcıydı. Sürekli görünüşünüz,davranışınız ve söyledikleriniz için eleştirildiniz veya cezalandırıldınız.
* Bir ebeveyniniz tarafından hayal kırıklığıymışsınız gibi hissettirildiniz.
* Bir ya da her iki ebeveyniniz tarafından reddedildiniz ya da sevilmediniz.
* Bir aile ferdi tarafından cinsel,fiziksel,ya da duygusal olarak taciz edildiniz.
* Ailede ters giden şeyler için hep siz suçlandınız.
* Ebeveynleriniz size sürekli kötü,değersiz,işe yaramaz olduğunuzu söyledi.
* Sürekli abileriniz ve ablalarınızla haksız şekilde karşılaştırıldınız,tercih edilen hep onlar oldu.
* Ebeveynlerinizden biri evi terketti ve siz kendinizi suçladınız.
Kusurlulukun İlişkinize Yansıması;
* Flört etmekten tamamıyla kaçınıyor olabilirsiniz.
* Kabul edilmiş hissettiğinizde eşiniz hakkında çok eleştirel olursunuz ve romantik hisleriniz kaybolur. Ardından aşağılayıcı ve eleştirel davranırsınız.
* Eşinizin sizi gerçekten tanıdığını hissetmeyecek kadar gerçek kimliğinizi saklarsınız.
* Eşinizi kıskanır ve sahiplenirsiniz.
* Sürekli kendinizi başkaları ile karşılaştırır, kıskanç ve yetersiz hissedersiniz.
* Eşinizin size değer verdiğine dair sürekli onay ihtiyacı duyar ve bunu beklersiniz.
* Eşinizle iken kendinizi aşağılarsınız.
* Eşinizin sizi eleştirmesine,aşağılamasına,ya da kötü davranmasına izin verirsiniz.
* Geçerli eleştiriyi kabullenmekte zorlanırsınız.
* Çocuklarınıza karşı aşırı eleştirelsiniz.
* Başarılı olduğunuzda kendinizi bir sahtekar gibi hissediyorsunuz. Başarınızı sürdüremeyeceksiniz diye aşırı kaygılısınız.
* Kariyerinizdeki gerilemelerde ya da ilişkilerdeki reddedilmelerde ümitsiz ve aşırı depresif oluyorsunuz.
* Topluluk içinde konuşurken aşırı gergin oluyorsunuz. (Bu şema sosyal fobi ve sunum zorluklarında öneli bir yer oynar.)
Kişinin kusurlu,kötü,istenmeyen,aşağı,veya yetersiz olduğu,veya önemli kişiler için sevilmez olacağı hissidir. Bu kişiler eleştirilmeye,kabul edilmemeye,suçlanmaya aşırı duyarlıdırlar çünkü bu yaşantılar onlar için bir felakettir. Başkaları yanında aşırı utangaçlık yaşarlar çünkü sürekli kendilerini başkaları ile karşılaştırırlar. Kendilerinde buldukları kusurlar gizli veya açık olabilir. Gizli kusurlara,bencil,öfkeli dürtülere veya kabul edilmez cinsel arzulara sahip olmak örnek olarak verilebilir. Bir hastamız,yakın arkadaşlarının çocuğu olduktan sonra onları ziyarete gittiğinde,çocuğun bezi değiştirilirken odadan çıktığını anlatmıştı. Çünkü arkadaşlarının onu bir aylık çocuklarının cinsel organlarına bakmak isteyebilecek kadar sapık sanmalarını istememişti. Yani önlem almıştı: odadan çıkmak. Eğer bir şema için önlem alıyorsanız,o şemayı yaşaması için besliyorsunuz demektir. Bunu bu yazı boyunca bahsedilecek tüm şemalar için hatırlayın.
Açık kusurlara ise beğenilmeyecek fiziksel görünüş,sosyal beceriksizlik örnek olarak verilebilir.
Karakteristik Kusurluluk Davranışları;
Bu yazının çeşitli yerlerinde belirtildiği gibi,şemalarımızın davranışlarımıza yansıması üç şekilde olur. Kusurluluk şemasının teslim şeklinde ortaya çıkması, kişinin kendisini başkaları yanında aşağı,eksik,yetersiz,sevilmez hisseder ve buna göre davranır: eleştirileri kabul eder,daha düşük bir sosyal role razı olur, eksikliğin acısını ve üzüntüsünü hisseder. Kusurluluğun kaçınması, daha çok eleştirilebileceği ortamlara girmemeye çalışmak şeklinde ortaya çıkar. Aşırı telafi davranışlarına ise genellikle eleştirilere aşırı karşılık vermek, kendisini üstün duruma getirecek uğraşlara girmek ve hatta ileri durumlarda kendisini aşırı özel ve ayrıcalıklı hissetmek örnek olarak verilebilir.
Özel Dikkat ! Kusurlulukta Şema Kimyası;
Kusurluluk Şeması,genellikle kendisi ile uyum içinde davranışları olan insanlara karşı kimya yaratır. Bir insan kendisinin diğerlerinden aşağı olduğunu düşünüyorsa,kimlerle arkadaşlığı daha bildik bir atmosfer içinde geçer? Kendisini aşağı gören insanlarla. Bu nedenle eğer Kusurluluk şemanız olduğunu düşünüyorsanız,seçtiğiniz kişilerin sizi aşağı gören kendinden ve çevresinden beklentisi yüksek,hatayı affetmeyen kimseler olması olasıdır. Partneriniz belki de:
* Size karşı fiziksel ve duygusal olarak tacizkar.
* Çok çekici ve istenilen bir kişi. Sizle ilgilenmeyeceğini bile bile ona vuruldunuz.
* Sizi pek de yakından tanımak istemiyor.
* Sizin tarafınızdan gerçekten sevilmiyor. Onu, kendinizden aşağıda görüyorsunuz.
* Sizinle düzenli zaman geçiremiyor. Belki evli, aynı sırada birden fazla kişiyle flört ediyor,başka şehirde yaşıyor.
Kusurlulukun Kökenleri;
Kusurluluk Şemasının kökenlerinde kişinin kendisini sevilebilir ve yeterli hissetmesinde bir sorun olmuştur. Aşağılayıcı aile tutumları,ileri derecede soğuk ve dışlayan aile ortamları bu şemanın oluşmasında rol oynarlar.
* Ailenizde biri size karşı aşırı eleştirel,aşağılayıcı, ve cezalandırıcıydı. Sürekli görünüşünüz,davranışınız ve söyledikleriniz için eleştirildiniz veya cezalandırıldınız.
* Bir ebeveyniniz tarafından hayal kırıklığıymışsınız gibi hissettirildiniz.
* Bir ya da her iki ebeveyniniz tarafından reddedildiniz ya da sevilmediniz.
* Bir aile ferdi tarafından cinsel,fiziksel,ya da duygusal olarak taciz edildiniz.
* Ailede ters giden şeyler için hep siz suçlandınız.
* Ebeveynleriniz size sürekli kötü,değersiz,işe yaramaz olduğunuzu söyledi.
* Sürekli abileriniz ve ablalarınızla haksız şekilde karşılaştırıldınız,tercih edilen hep onlar oldu.
* Ebeveynlerinizden biri evi terketti ve siz kendinizi suçladınız.
Kusurlulukun İlişkinize Yansıması;
* Flört etmekten tamamıyla kaçınıyor olabilirsiniz.
* Kabul edilmiş hissettiğinizde eşiniz hakkında çok eleştirel olursunuz ve romantik hisleriniz kaybolur. Ardından aşağılayıcı ve eleştirel davranırsınız.
* Eşinizin sizi gerçekten tanıdığını hissetmeyecek kadar gerçek kimliğinizi saklarsınız.
* Eşinizi kıskanır ve sahiplenirsiniz.
* Sürekli kendinizi başkaları ile karşılaştırır, kıskanç ve yetersiz hissedersiniz.
* Eşinizin size değer verdiğine dair sürekli onay ihtiyacı duyar ve bunu beklersiniz.
* Eşinizle iken kendinizi aşağılarsınız.
* Eşinizin sizi eleştirmesine,aşağılamasına,ya da kötü davranmasına izin verirsiniz.
* Geçerli eleştiriyi kabullenmekte zorlanırsınız.
* Çocuklarınıza karşı aşırı eleştirelsiniz.
* Başarılı olduğunuzda kendinizi bir sahtekar gibi hissediyorsunuz. Başarınızı sürdüremeyeceksiniz diye aşırı kaygılısınız.
* Kariyerinizdeki gerilemelerde ya da ilişkilerdeki reddedilmelerde ümitsiz ve aşırı depresif oluyorsunuz.
* Topluluk içinde konuşurken aşırı gergin oluyorsunuz. (Bu şema sosyal fobi ve sunum zorluklarında öneli bir yer oynar.)