ToLeRaNS
Kayıtlı Üye
1. kuantum fiziğinin bir felsefesi var mıdır ya da kuantum fiziği bilgileri insanları hangi felsefi çıkarımlarda bulunmaya ya da hangilerini kabullenmeye iter, çok net bir şeyler söylemek mümkün değil kanaatindeyim. kuantum fiziğinin özü olmamasına rağmen onunla çokça ilintilendirilen belirsizlik ilkesinin bilimsel determinizm'e sekte vurduğu açıktır lakin. aynı sebeplerle de agnostisizm uygun görülebilir belki bilime.
öte yandan fiziğinin günümüzdeki en önemli zekalarından hawking penrose'un platonist oldugunu düşündüğünü söylemiş lakin penrose kendisini realist olarak gördüğünü ifade etmiştir.
sanırım, kuantum fiziğinin buluşları bilimadamları - özellikle de fizikçiler - arasında yaygın olan materyalizm'e sekte vurdu. godel teoremleri, belirsizlik ilkesi, kesikli konum-zaman ve enerji ile bunların ölçülebilirliklerindeki kesinsizlik maddeci inanışın taraftarlarında azalma meydana getirmiş olabilir. yeni bilimin kavranmasındaki güçlükler, kavranamazlığın oldugu her yerdeki gibi, bir çok insanı spiritualizme yaklaştırmıştır.
görünen o ki kuantum fiziğinin resmi bir felsefesi yok; insanlar, her zaman olduğu gibi, öznel yargılarını devam ettiriyorlar. ama kainatın pek de eskiden hayal ettiğimiz gibi olmadığı düşüncesi felsefeyi derinden etkileyecek sanırım.
bir çok bilim adamı gözünde kuantum fiziğinin bir sonraki teoriye geçiş yönünde bir adım olduğunu ve gerçeğin özü olmadığını belirtmekte de fayda var sanırım. bu bilgilere dayanarak felsefe kurmak gibi bir planınız varsa biraz daha bekleyin derim ben.
2. kanaatim odur ki fiziğin düşünüşe en büyük etkisi, algılarımıza olan güvenimizi kökünden sarsması.
bunca yıldır bilegeldiğimiz - ya da bildiğimizi sandığımız - zaman gibi kavramların çöpe gitmesi ihtimali ile "insanın aklında hiç bir düşünce yoktur ki duyularından geçmemiş olsun" diyenlerin tezleri düşünsel anlamda ciddi yara aldı, gözlemlere dayanmayan, duyular üzerinden akıl yürüterek oluşturulmuş teoriler ampirik atları kişnetti. aynı zamanda, matematik ile fiziğin birbirlerinden uzaklaşmaları aklın en önemli araçlarından ve dayanaklarından birinin de ayağını kaydırdı. evren ile uyuşmuyorsa matematik nedir peki o zaman tartışmaları tekrar alevlendi.
bana göre tam bir düşünsel anarşizm yaşanmakta yeni keşifler ile. kant ile doruğa çıkan bilimden dayanak alan, bilim ile genişleyen, ilerleyen düşün dünyası ve felsefe tam bir karambolün içerisinde. bilim adamları ve filozoflar ya inanışa ve ordan hareketle spiritualizm'e sarılıyorlar ya da platoniklik ile bilinemezcilik arasında salınıp duruyorlar. sanmıyorum ki kuantum fiziği bilen birinin düşünce dünyası berrak olsun. ama bilimin yol göstermesi ve aklın sağduyusu ile bu sürecin büyük keşiflere yol açacağına da eminim. yani açar herhalde.
4. kuantum fiziginin geliştirilmesinde pay sahibi olan albert einstein'ın inanmadığı, inanmak istemediği düzensizlikler ve belirsizlikler felfesesi.
einstein, belkide dini görüşleri yüzünden belkide, içinde bulundugu çevre yüzünden dünya üzerinde işletilen doga kanunlarının rastantı sonucu oluştugu fikrine sıcak bakmıyordu. onun düşünüs sistemine göre doga hiç bir zaman zar atmazdı. bütün sistemler bir düzen ve kestirebilirlik içerisinde olmalıydı. ona göre hiç bir şey vardan yok yoktan var olamazdı.
evet belkide ruhunda bunları hissediyordu einstein fakat, kendi beyniyle buldugu bir çok teorem ve buluşlar bu görüşlerini çürütüyordu. bu yüzden einstein içerisinde bulundugu ve geliştirilmesinde rol oynadığı kuantum fizigini gelip geçici bir teoriler toplulugu olarak görüyordu. ya da öyle olmasını istiyordu.
5. heisenberg subjektif idealizmi uygun görmüştür zira gerçekten de realite berkeley'in de dediği gibi özneden özneye değişmektedir.
8. kelime anlamı latincede “ne kadar” anlamına gelen ve temelleri 19. yüzyılın ortalarına dayanan kuantum fiziğini en basit anlamı ile açıklamak gerekirse; kuantum fiziği küçük parçacıklar fiziğidir. newton mekaniği; nasıl gezegenlerin yörüngelerini, bir futbol maçındaki topun hareketini, havalanmakta olan bir uçağın dinamiğini kısacası gözümüzle farkına varabileceğimiz her türlü fiziksel olayı doğru ve kesin bir şekilde açıklıyorsa; kuantum mekaniği de hareket halindeki cisimlerin enerjlerini ve momentumlarını inceler. bu bakımdan makroskopik ölçülerde kuantum mekaniği ile newton mekaniği aynı işlevi görür. ancak, daha mikroskopik düzeye inip atom altı parçacıkları incelemeye başladığımızda newton mekaniğinin birçok durumda yetersiz kaldığını görüyoruz.
öte yandan fiziğinin günümüzdeki en önemli zekalarından hawking penrose'un platonist oldugunu düşündüğünü söylemiş lakin penrose kendisini realist olarak gördüğünü ifade etmiştir.
sanırım, kuantum fiziğinin buluşları bilimadamları - özellikle de fizikçiler - arasında yaygın olan materyalizm'e sekte vurdu. godel teoremleri, belirsizlik ilkesi, kesikli konum-zaman ve enerji ile bunların ölçülebilirliklerindeki kesinsizlik maddeci inanışın taraftarlarında azalma meydana getirmiş olabilir. yeni bilimin kavranmasındaki güçlükler, kavranamazlığın oldugu her yerdeki gibi, bir çok insanı spiritualizme yaklaştırmıştır.
görünen o ki kuantum fiziğinin resmi bir felsefesi yok; insanlar, her zaman olduğu gibi, öznel yargılarını devam ettiriyorlar. ama kainatın pek de eskiden hayal ettiğimiz gibi olmadığı düşüncesi felsefeyi derinden etkileyecek sanırım.
bir çok bilim adamı gözünde kuantum fiziğinin bir sonraki teoriye geçiş yönünde bir adım olduğunu ve gerçeğin özü olmadığını belirtmekte de fayda var sanırım. bu bilgilere dayanarak felsefe kurmak gibi bir planınız varsa biraz daha bekleyin derim ben.
2. kanaatim odur ki fiziğin düşünüşe en büyük etkisi, algılarımıza olan güvenimizi kökünden sarsması.
bunca yıldır bilegeldiğimiz - ya da bildiğimizi sandığımız - zaman gibi kavramların çöpe gitmesi ihtimali ile "insanın aklında hiç bir düşünce yoktur ki duyularından geçmemiş olsun" diyenlerin tezleri düşünsel anlamda ciddi yara aldı, gözlemlere dayanmayan, duyular üzerinden akıl yürüterek oluşturulmuş teoriler ampirik atları kişnetti. aynı zamanda, matematik ile fiziğin birbirlerinden uzaklaşmaları aklın en önemli araçlarından ve dayanaklarından birinin de ayağını kaydırdı. evren ile uyuşmuyorsa matematik nedir peki o zaman tartışmaları tekrar alevlendi.
bana göre tam bir düşünsel anarşizm yaşanmakta yeni keşifler ile. kant ile doruğa çıkan bilimden dayanak alan, bilim ile genişleyen, ilerleyen düşün dünyası ve felsefe tam bir karambolün içerisinde. bilim adamları ve filozoflar ya inanışa ve ordan hareketle spiritualizm'e sarılıyorlar ya da platoniklik ile bilinemezcilik arasında salınıp duruyorlar. sanmıyorum ki kuantum fiziği bilen birinin düşünce dünyası berrak olsun. ama bilimin yol göstermesi ve aklın sağduyusu ile bu sürecin büyük keşiflere yol açacağına da eminim. yani açar herhalde.
4. kuantum fiziginin geliştirilmesinde pay sahibi olan albert einstein'ın inanmadığı, inanmak istemediği düzensizlikler ve belirsizlikler felfesesi.
einstein, belkide dini görüşleri yüzünden belkide, içinde bulundugu çevre yüzünden dünya üzerinde işletilen doga kanunlarının rastantı sonucu oluştugu fikrine sıcak bakmıyordu. onun düşünüs sistemine göre doga hiç bir zaman zar atmazdı. bütün sistemler bir düzen ve kestirebilirlik içerisinde olmalıydı. ona göre hiç bir şey vardan yok yoktan var olamazdı.
evet belkide ruhunda bunları hissediyordu einstein fakat, kendi beyniyle buldugu bir çok teorem ve buluşlar bu görüşlerini çürütüyordu. bu yüzden einstein içerisinde bulundugu ve geliştirilmesinde rol oynadığı kuantum fizigini gelip geçici bir teoriler toplulugu olarak görüyordu. ya da öyle olmasını istiyordu.
5. heisenberg subjektif idealizmi uygun görmüştür zira gerçekten de realite berkeley'in de dediği gibi özneden özneye değişmektedir.
8. kelime anlamı latincede “ne kadar” anlamına gelen ve temelleri 19. yüzyılın ortalarına dayanan kuantum fiziğini en basit anlamı ile açıklamak gerekirse; kuantum fiziği küçük parçacıklar fiziğidir. newton mekaniği; nasıl gezegenlerin yörüngelerini, bir futbol maçındaki topun hareketini, havalanmakta olan bir uçağın dinamiğini kısacası gözümüzle farkına varabileceğimiz her türlü fiziksel olayı doğru ve kesin bir şekilde açıklıyorsa; kuantum mekaniği de hareket halindeki cisimlerin enerjlerini ve momentumlarını inceler. bu bakımdan makroskopik ölçülerde kuantum mekaniği ile newton mekaniği aynı işlevi görür. ancak, daha mikroskopik düzeye inip atom altı parçacıkları incelemeye başladığımızda newton mekaniğinin birçok durumda yetersiz kaldığını görüyoruz.
