Hacı Giray Han'dan itibaren Kırım Hanlığı'na tabî yerler Kırım yarımadası, Taman, Kıpçak ve Kabartay bölgelerinden ibarettir. Bu dört bölge hanlığın sonuna kadar ayrılık özelliklerini muhafaza etmişlerdir. Han, Kırım yarımadasında Bahçesaray'da otururdu. 1475'ten itibaren güneyde Kefe, Sudak ve Mangup limanları civarındaki arazi ile birlikte doğrudan doğruya Osmanlı padişahına tabi oldu ve Kefe'de sancak beyi ve bazan beylerbeyi rütbesinde bir Osmanlı valisi yerleşti. Mengli Giray Osmanlı padişahı ile yaptığı anlaşma ile bu yerler üzerinde hâkimiyeti resmen terketmiş ise de, sonra gelen bazı Kırım hanları bu kaleler yahut, hiç olmazsa, civarındaki arazi üzerinde hak iddia etmekten geri kalmamışlardır. 1539'da Sâhib Giray Han top menzili berisindeki arazinin hanların hükmünde olduğunu iddia etmiştir. Sonradan Kazak ve Rus taarruzları karşısında Kırım hanları, Osmanlılar'ın Özü (Dnepr) ırmağı ağzında Özü kalesini ve Kerç boğazında Yeni-Kale'yi inşâ ve muhafaza etmelerine razı olmuşlardır. Kırım yarımadasınınn şimal bölgesindeki steplerde muhtelif devirlerde gelmiş, yarı-göçebe kabileler dolaşmakta idiler. Bunlar Kırım'daki askerî kuvvetleri teşkil etmekte olup, Kayalar-Altı denilen içtimaî mevkiinde hak edilmiş damgalara göre, hemen hemen belli başlı bütün Türk ve Moğol kabilelerini temsil etmekte idiler.
Yarımada, şimaldeki Berzah, yani Or-Kapı (Perekop) üzerinde, Baron de Tott'un dahi hayranlığını çeken, eski devirlerden kalma sağlam bir istihkâm ile Kıpçak bozkırından ayrılıyordu. Or-Kapı'nın muhafazası Or beyine havale edilmiş idi. Kırım hanlarına tâbi Kıpçak bölgesinin sınırları başlangıçta şimalde Belgorod'a kadar uzanmakta idi. Fakat Kıpçak sahası Karadeniz şimalinde Prut ırmağından Azak'a kadar bütün step bölgesini içine almakta idi. Mengli Giray I. 1484'te Bayezid II. Akkerman seferine geldiği zaman, Kavşan kasabasını ve havalisini alarak Besarabya'da hâkimiyetini genişletmiştir.
alıntıdır...
Yarımada, şimaldeki Berzah, yani Or-Kapı (Perekop) üzerinde, Baron de Tott'un dahi hayranlığını çeken, eski devirlerden kalma sağlam bir istihkâm ile Kıpçak bozkırından ayrılıyordu. Or-Kapı'nın muhafazası Or beyine havale edilmiş idi. Kırım hanlarına tâbi Kıpçak bölgesinin sınırları başlangıçta şimalde Belgorod'a kadar uzanmakta idi. Fakat Kıpçak sahası Karadeniz şimalinde Prut ırmağından Azak'a kadar bütün step bölgesini içine almakta idi. Mengli Giray I. 1484'te Bayezid II. Akkerman seferine geldiği zaman, Kavşan kasabasını ve havalisini alarak Besarabya'da hâkimiyetini genişletmiştir.
alıntıdır...