Heulwen
Kayıtlı Üye
KİRA SÖZLEŞMESİDİR.
DAİRESİ :
MAHALLESİ :
SOKAĞI :
KAPI VE BÖLÜM NUMARASI :
İLÇE/İL :
KİRALANAN ŞEYİN CİNSİ :
KİRAYA VERENİN ADI,SOYADI :
ADRESİ :
KİRACININ ADI, SOYADI :
İKAMETGAHI :
BİR SENELİK KİRA KARŞILIĞI : 24.000.-USD. (YİRMİDÖRTBİN Amerikan Dolarıdır.)
BİR AYLIK KİRA KARŞILIĞI : 2.000.-USD. (İKİBİN Amerikan Doları)
KİRA BEDELİNİN ÖDEME ŞEKLİ : Her ayın 16'ncı gününde ve kullanmadan önce peşinen,
aynen ve nakden Amerika Doları olarak ödenecektir.
KİRA MÜDDETİ : 1 (Bir) yıldır.
KİRANIN BAŞLANGICI : 16.09.2003
KİRALANAN ŞEYİN DURUMU : Boş İşyeri.
MECURUN KULLANMA AMACI : Tekstil ve konfeksiyon.
KİRALANAN ŞEY İLE BERABER TESLİM OLUNAN DEMİRBAŞ EŞYANIN BEYANI :
1- Elektrik ile su saatleri ve tesisatları eksiksiz, tam ve sağlamdır.
2- Lambalar, kapı ve pencere çerçeveleri ile camları eksiksiz, tam ve sağlamdır.
3- Mecur tam, temiz, yeni boyalı ve tüm aksesuarları sağlam olarak teslim edilmiştir.
Sözleşme Şartları.
1. Kiracı kiraladığı şeyi kendi malı gibi kullanmağa ve bozulmamasına, evsaf ve meziyetlerini şöhret ve itibarını kaybetmesine meydan vermemeğe ve içinde oturanlara (varsa) iyi davranmaya mecburdur.
2. Kiralanan yerin Su, Elektrik, Doğalgaz, Havagazı, Yakıt, Kapıcı parası, güvenlik görevlisi, Çevre (Çöp) Vergisi, ortak yerlere yapılacak giderleri, Site veya apartman aidatı ile yönetici, kombi yakıt ve bakım, asansör, tabela, kapıcı, yönetim ve sair her türlü giderleri kiracıya ait olup, bu nedenlerle yaptığı ödemelerin kiradan mahsubunu talep edemez. Kiracı, önceki kiracı olan ................ de sadece bu madde kapsamında kalan ve işbu sözleşme tarihine kadarki her türlü borcuna müşterek borçlu ve müteselsil kefil olduğunu kabul, beyan ve taahhüt etmiştir.
3. Kiracı kiraladığı şeyi; üçüncü şahsa kısmen veya tamamen kiraya veremez, taksimatı ve ciheti tahsisi değiştiremez veya herhangi bir suretle tahrip ve tadil edemez. Kiralayanın, bu durumda tahliyeyi istemek hakkı saklı olmakla birlikte, ayrıca bu yüzden vukua gelecek zarar ve ziyanı protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kiracı tazmine mecburdur. Vaki zararın üçüncü şahıs tarafından yapılmış olması mal sahibinin birinci kiracıdan talep hakkına tesir etmez.
4. Kiralanan şeyin tamiri lazım gelir veya üçüncü bir şahıs onun üzerinde hak iddia ederse, kiracı hemen mal sahibine haber vermeye mecburdur. Haber vermezse zarardan mesul olacaktır. Kiracı zaruri tamiratın icrasına müsaade etmeğe mecburdur. Kiralanan şeyin alelade kullanılması için menteşelemek, cam taktırmak, reze koymak, kilit ve sürgü yerleştirmek, badana gibi ufak tefek tamirat ve tadilatları, mal sahibine haber vermeden ve münasip müddet beklemeden, kiracı tarafından yaptırılırsa mal sahibinden istenemez.
5. Kiralanan şeyin emlak vergisi ve genel yapıya ilişkin tamiri mal sahibine, kullanılması için lazım gelen temizleme ve ıslah masrafları kiracıya aittir.
6. Kiracı kiraladığı şeyi ne halde buldu ise, mal sahibine o halde teslim etmeğe mecburdur. Kiracı ; kiralanan gayrimenkul içinde bulunan demirbaş eşya ve aletleri kontrat müddetinin bitiminde tamamen iade ile mükelleftir. Gerek bu demirbaşlar ve gerek kiralanan şeyin teferruatı zayi edilir ve kullanmaktan dolayı eskirse, kiracı bunları kıymetleri ile tazmine ve sahibi talep eylediği halde ödemeğe mecburdur.
7. Kiracının kiraladığı şeyi iyi halde almış olduğu, taraflarca kabul edilmiştir.
8. Kiracı mukavele müddetinin son ayı içinde kiralanan şeyi görmeye gelen taliplerin gezip görmesine ve vasıflarını tetkik etmesine karşı koyamaz.
9. Kira müddeti bittiği halde kiralanan şeyi boşaltmadığı taktirde kiracı (Kiralayanın ayrıca tahliye talep hakkı saklı olmak üzere ) mal sahibinin bundan doğacak zarar ve ziyanını tazmin edecektir.
10. Kontrata yapıştırılması icap eden damga pulları, kontrat bedel ve harçları, belediye ve noter dairelerine ödenecek harç ve resimler kiracıya aittir.
11. Kiracının yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işçilerin sıhhati için ciddi bir tehlike teşkil edecek derece ve mahiyette bulunmayan şeyler, kiracı için kiralanan şeyi tesellümden imtina ve kira müddeti içinde zuhuru halinde kontratı bozmak veya kiradan bir miktar kesmeyi istemek, hakkı vermez.
12. Kiracının kiralanan şeyin içinde ve dışında yaptıracağı tadilat masrafları kendisine ait olacak ve mukavele müddeti bittiğinde, yapılan her türlü masraf için tazminat istemeye hakkı olmamak üzere bu gayrimenkul inşaatın tamamı mal sahibinin olacaktır.
13. Kiracı mal sahibinin rızası olmadan masrafı tamamıyla kendisine ait olmak üzere şehir suyu, doğalgaz, havagazı ve elektrik alabilecek ve apartmanda umumi anten tesisatı yoksa hususi televizyon anten tesisatı, yoksa hususi televizyon anteni yaptırabilecektir. Bu teçhizatın sarfiyat bedelleri ve Radyo ve Televizyon abonesi gibi hizmet mukabili alınan resimler, demirbaş telefon varsa bunun abone ücreti kiracıya ait olacaktır.
14. Bu sözleşmede yazılı bulunmayan hükümlere ihtiyaç duyulduğunda 6570 Sayılı Kira Kanunu, Medeni Kanun, Borçlar Kanunu, 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve diğer yürürlükteki alakalı kanun ve Yargıtay Kararları uygulanır.
15. Kiracı elektrik ve su tesisatının aboneliklerini, mecura girdiği tarihten itibaren 1 aya kadar üzerine alacaktır. Aksi halde kiralayan, tek taraflı olarak sözleşmeyi feshedebilecek veya kendi adına ise bu aboneliklerinin iptalini sağlayabilecektir. Bu durumda kiracının, herhangi bir hak talep etmesi söz konusu olamayacaktır.
16. İlk üç aylık kira bedeli nakden ve tamamen sözleşmenin imzalanması anında ödenmiştir. Sonraki altı aylık kira bedeli alacaklarına teminat olmak üzere keşidecisi .................... Ltd. Şti. olan ve ............ ile ....... .........' ın "Keşideciye aval içindir" şerhi altında arkasını imzaladıkları ve her birisi 2.000.-USD. tutarında olan toplam altı çek teslim alınmıştır.
17. Kiralayanın işbu sözleşmeden kaynaklanan (kira bedelleri dahil) her türlü hak ve alacaklarını temin etmek amacıyla keşidecisi ................. Ltd. Şti. olan ve .......... ile ..............' ın "Keşideciye aval içindir" şerhi altında arkasını imzaladıkları bir adet ve 24.000.-USD.'lık bono teminat olarak kiracıdan teslim alınmıştır.
18. Bay .......... ile .............., kiracının işbu sözleşmeyle kiralayana karşı taahhüt ettiği her türlü borçları (kira bedeli dahil) için kiracıyla birlikte müşterek borçlu ve müteselsil kefil olmayı kabul, beyan ve taahhüt etmiştir. Kefilin kefaleti müşterek ve müteselsil kefil sıfatıyla olup, işbu kefalet 10 yıllık süreyle ve toplam 100.000.-USD. ile sınırlıdır. Bu nedenle kira sözleşmesinin kendiliğinden yenilendiği durumlarda (her yenilemede) dahi kefilin sorumluluğu da kendiliğinden yenilenecek ancak bu durum 10 yıllık süreyle ve toplam 100.000.-USD. ile sınırlı olacaktır.
19. Kiracı herhangi bir aya ilişkin olarak tahakkuk edecek kira bedelini veya ödemesi gereken ortak giderleri, sözleşme veya Yasalarla öngörülen süresinde ödemediği taktirde bir yıllık kira döneminin ödenmeyen aydan sonraki müteakip aylarına ilişkin kira alacakları da (herhangi bir ihtara hacet kalmaksızın) muacceliyet kesbeder. Bu durum aynı zamanda akdin feshi ve tahliye sebebidir.
20. Kira stopajları ve SSDF. giderleri, sorumlusu sıfatıyla mal sahibi namına Maliyeye zamanında kiracı tarafından yatırılacaktır. Bundan doğacak her türlü zarardan kiralayanın, kiracıya rücu hakkı vardır. Kira bedeli net olup, stopaj ve sair mali yükümlülükler bizzat kiracı tarafından ayrıca ödenecektir. Buna dair dönemsel beyannamelerin ve ödeme makbuzlarının kiralayana ibrazı zorunludur.
21. Akdin yenilendiği veya yenilemiş sayıldığı her yeni kira dönemi için resmi kurum ve kuruluşların yayımladığı TEFE bazlı reel efektif döviz (USD.) kur' undaki artış oranı ölçüsünde kira bedeli arttırılacak ve bu haliyle kira bedelleri ödenecektir.
22. Kiracı; mecurun kullanmasından dolayı kira akdi gereğince ödemesi gereken her türlü ortak giderler ile yönetim giderlerinin, mecurun kullanmasından dolayı meydana gelecek hasarlar ile doğacak sair her türlü borçlarının keza işbu sözleşmede yazılı her türlü borçlarının teminatı olmak üzere 2000.-USD. (İkibin Amerikan Doları) nakden ve defaten sözleşmenin imzalanması anında kiralayana ödemiştir. Kiracı işbu teminat için faiz talep edemeyeceği gibi, kiralayanın yazılı oluru olmaksızın herhangi bir borcuna ve kira borcuna mahsup veya takas edilmesini de talep edemez. Mecur tahliye edilerek boş vaziyette ve kiralandığı tarihteki haliyle kiralayana teslim edildikten ve işbu sözleşmede kiracıya ait olduğu yazılı her türlü ödemelerin tamamının yapıldığını gösterir resmi makbuzlar kiralayana ibraz edildikten sonra teminat en geç 2 hafta içersinde, aynen dolar olarak kiracıya iade edilecektir.
23. Kiracı sözleşmenin imzalanmasından sonra yapacağı HER TÜRLÜ ÖDEMELERİ KARŞILIĞINDA MAKBUZ TALEP ETMEK ZORUNDA OLUP, makbuz ibraz etmeksizin her hangi bir kirayı veya borcunu ödediğine dair iddia da bulunamaz.
24. İşbu sözleşmeden kaynaklanan her türlü ihtilafta Şişli İcra Müdürlükleri ile Mahkemelerinin yetkili olduğunu taraflar kabul ve beyan etmişlerdir.
25. İki tarafın rızasıyla ve yukarıda yazılı şartlarla mecurun kiralanmış olduğuna dair işbu 3 sayfalık kontrat iki nüsha olarak, 16.09.1998 tarihinde tanzim ve teati edilmiştir.
Eki : 1. Şirket imza sirküleri.
2. Kiralayan vekiline ait vekaletname sureti.
Kiralayan Kiracı
(Kaşe) (İki İmza)
Kiracının Müşterek Borçlu ve Müteselsil Kefilleri
(Not : Kira bedeli yabancı para üzerinden saptanan sözleşmelerdeki yeni dönem kira parasının Türk Lirası olarak takdir edilmesi gerektiğine dair aşağıdaki Yargıtay kararı nazara alınmalıdır.)
T.C. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi
Tarih: 29.03.2007
Esas No: 2007/4352
Karar No: 2007/4650
Dava dilekçesi kira parasının 15.8.2005 gününden başlayarak aylık, 1.538,46 ABD Doları olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 1.442,31 ABD Doları tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
YARGITAY KARARI
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, 15.08.2005 tarihinden başlayan döneme ilişkin aylık kira parasının 1.538,46 ABD Doları olarak tespiti istenilmiş, Mahkemece, hak ve nesafet uygulamasına göre 1.442,31 ABD Doları kira parasına hükmedilmiştir.
Taraflar arasında 15.08.1995 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli kira sözleşmesinde, aylık kira parası 1.000 ABD Doları olarak kararlaştırılmıştır. Sözleşme 6570 sayılı Yasa'nın 11. maddesi uyarınca yenilene gelmiştir.
Borçlar Kanunu'nun 83. maddesinin 2. fıkrası uyarınca borcun yabancı para ile ödenmesinin kararlaştırılması halinde, kira parasının sözleşmeye uygun olarak yabancı para ile ödenmesi gerektiğinden şüphe yoktur.
Ancak, yeni dönem kira parasının mahkemece arttırılarak tespitinin istenilmesi halinde, 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı YİBK'de öngörüldüğü üzere, kira süresi sona erdiğinden, 6570 sayılı Yasa'nın 11. maddesi uyarınca yenilenen dönemde kira sözleşmesinin diğer hükümlerinin yenilenmesine karşın kira parasına ilişkin şart yinelenmemekte ve kira parası belli olmayan bir sözleşme haline gelmektedir. Mahkemece kira sözleşmesindeki "hak ve nesafet" kurallarına uygun bir kira parası takdir edilmek suretiyle doldurulmalıdır.
Yeni dönem kira parasının tespiti anılan İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı gibi bir "sınırlama" dır. Yeni dönemde hakimin yaptığı sınırlama sonucunda belirlediği ücret unsuru ile kira sözleşmesinin yenilenmesi sağlanabilmektedir.
Bu hukuki olgu karşısında, yeni dönemde kira parasının mahkemece tespitinin istenmesi halinde, sözleşmedeki kiranın yabancı para ile ödenmesine ilişkin hükmün yeni dönemde hakimi bağlayıcı kabul edilemez. Bu nedenle hakim anılan İBK'da öngörülen sınırlamayı yaparken "davalı kiracının bu yönde açık bir kabulü bulunmadığı sürece" Borçlar Kanunu'nun 83. maddesinin 1. fıkrası uyarınca kira parasını Türk Lirası olarak takdir etmek ve sözleşmede yer alan boşluğu buna göre doldurmak durumundadır.
Bunun için öncelikle, dava konusu yerin yeniden (boş olarak) kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri incelenmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki etki eden husus dikkate alınmak suretiyle "hak ve nesafet" kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Kabule göre de uygun emsaller incelenmeden düzenlenen, soyut ve genel ifadeli bilirkişi raporunun hükme esas alınması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesi oybirliğiyle karar verildi.
DAİRESİ :
MAHALLESİ :
SOKAĞI :
KAPI VE BÖLÜM NUMARASI :
İLÇE/İL :
KİRALANAN ŞEYİN CİNSİ :
KİRAYA VERENİN ADI,SOYADI :
ADRESİ :
KİRACININ ADI, SOYADI :
İKAMETGAHI :
BİR SENELİK KİRA KARŞILIĞI : 24.000.-USD. (YİRMİDÖRTBİN Amerikan Dolarıdır.)
BİR AYLIK KİRA KARŞILIĞI : 2.000.-USD. (İKİBİN Amerikan Doları)
KİRA BEDELİNİN ÖDEME ŞEKLİ : Her ayın 16'ncı gününde ve kullanmadan önce peşinen,
aynen ve nakden Amerika Doları olarak ödenecektir.
KİRA MÜDDETİ : 1 (Bir) yıldır.
KİRANIN BAŞLANGICI : 16.09.2003
KİRALANAN ŞEYİN DURUMU : Boş İşyeri.
MECURUN KULLANMA AMACI : Tekstil ve konfeksiyon.
KİRALANAN ŞEY İLE BERABER TESLİM OLUNAN DEMİRBAŞ EŞYANIN BEYANI :
1- Elektrik ile su saatleri ve tesisatları eksiksiz, tam ve sağlamdır.
2- Lambalar, kapı ve pencere çerçeveleri ile camları eksiksiz, tam ve sağlamdır.
3- Mecur tam, temiz, yeni boyalı ve tüm aksesuarları sağlam olarak teslim edilmiştir.
Sözleşme Şartları.
1. Kiracı kiraladığı şeyi kendi malı gibi kullanmağa ve bozulmamasına, evsaf ve meziyetlerini şöhret ve itibarını kaybetmesine meydan vermemeğe ve içinde oturanlara (varsa) iyi davranmaya mecburdur.
2. Kiralanan yerin Su, Elektrik, Doğalgaz, Havagazı, Yakıt, Kapıcı parası, güvenlik görevlisi, Çevre (Çöp) Vergisi, ortak yerlere yapılacak giderleri, Site veya apartman aidatı ile yönetici, kombi yakıt ve bakım, asansör, tabela, kapıcı, yönetim ve sair her türlü giderleri kiracıya ait olup, bu nedenlerle yaptığı ödemelerin kiradan mahsubunu talep edemez. Kiracı, önceki kiracı olan ................ de sadece bu madde kapsamında kalan ve işbu sözleşme tarihine kadarki her türlü borcuna müşterek borçlu ve müteselsil kefil olduğunu kabul, beyan ve taahhüt etmiştir.
3. Kiracı kiraladığı şeyi; üçüncü şahsa kısmen veya tamamen kiraya veremez, taksimatı ve ciheti tahsisi değiştiremez veya herhangi bir suretle tahrip ve tadil edemez. Kiralayanın, bu durumda tahliyeyi istemek hakkı saklı olmakla birlikte, ayrıca bu yüzden vukua gelecek zarar ve ziyanı protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kiracı tazmine mecburdur. Vaki zararın üçüncü şahıs tarafından yapılmış olması mal sahibinin birinci kiracıdan talep hakkına tesir etmez.
4. Kiralanan şeyin tamiri lazım gelir veya üçüncü bir şahıs onun üzerinde hak iddia ederse, kiracı hemen mal sahibine haber vermeye mecburdur. Haber vermezse zarardan mesul olacaktır. Kiracı zaruri tamiratın icrasına müsaade etmeğe mecburdur. Kiralanan şeyin alelade kullanılması için menteşelemek, cam taktırmak, reze koymak, kilit ve sürgü yerleştirmek, badana gibi ufak tefek tamirat ve tadilatları, mal sahibine haber vermeden ve münasip müddet beklemeden, kiracı tarafından yaptırılırsa mal sahibinden istenemez.
5. Kiralanan şeyin emlak vergisi ve genel yapıya ilişkin tamiri mal sahibine, kullanılması için lazım gelen temizleme ve ıslah masrafları kiracıya aittir.
6. Kiracı kiraladığı şeyi ne halde buldu ise, mal sahibine o halde teslim etmeğe mecburdur. Kiracı ; kiralanan gayrimenkul içinde bulunan demirbaş eşya ve aletleri kontrat müddetinin bitiminde tamamen iade ile mükelleftir. Gerek bu demirbaşlar ve gerek kiralanan şeyin teferruatı zayi edilir ve kullanmaktan dolayı eskirse, kiracı bunları kıymetleri ile tazmine ve sahibi talep eylediği halde ödemeğe mecburdur.
7. Kiracının kiraladığı şeyi iyi halde almış olduğu, taraflarca kabul edilmiştir.
8. Kiracı mukavele müddetinin son ayı içinde kiralanan şeyi görmeye gelen taliplerin gezip görmesine ve vasıflarını tetkik etmesine karşı koyamaz.
9. Kira müddeti bittiği halde kiralanan şeyi boşaltmadığı taktirde kiracı (Kiralayanın ayrıca tahliye talep hakkı saklı olmak üzere ) mal sahibinin bundan doğacak zarar ve ziyanını tazmin edecektir.
10. Kontrata yapıştırılması icap eden damga pulları, kontrat bedel ve harçları, belediye ve noter dairelerine ödenecek harç ve resimler kiracıya aittir.
11. Kiracının yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işçilerin sıhhati için ciddi bir tehlike teşkil edecek derece ve mahiyette bulunmayan şeyler, kiracı için kiralanan şeyi tesellümden imtina ve kira müddeti içinde zuhuru halinde kontratı bozmak veya kiradan bir miktar kesmeyi istemek, hakkı vermez.
12. Kiracının kiralanan şeyin içinde ve dışında yaptıracağı tadilat masrafları kendisine ait olacak ve mukavele müddeti bittiğinde, yapılan her türlü masraf için tazminat istemeye hakkı olmamak üzere bu gayrimenkul inşaatın tamamı mal sahibinin olacaktır.
13. Kiracı mal sahibinin rızası olmadan masrafı tamamıyla kendisine ait olmak üzere şehir suyu, doğalgaz, havagazı ve elektrik alabilecek ve apartmanda umumi anten tesisatı yoksa hususi televizyon anten tesisatı, yoksa hususi televizyon anteni yaptırabilecektir. Bu teçhizatın sarfiyat bedelleri ve Radyo ve Televizyon abonesi gibi hizmet mukabili alınan resimler, demirbaş telefon varsa bunun abone ücreti kiracıya ait olacaktır.
14. Bu sözleşmede yazılı bulunmayan hükümlere ihtiyaç duyulduğunda 6570 Sayılı Kira Kanunu, Medeni Kanun, Borçlar Kanunu, 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve diğer yürürlükteki alakalı kanun ve Yargıtay Kararları uygulanır.
15. Kiracı elektrik ve su tesisatının aboneliklerini, mecura girdiği tarihten itibaren 1 aya kadar üzerine alacaktır. Aksi halde kiralayan, tek taraflı olarak sözleşmeyi feshedebilecek veya kendi adına ise bu aboneliklerinin iptalini sağlayabilecektir. Bu durumda kiracının, herhangi bir hak talep etmesi söz konusu olamayacaktır.
16. İlk üç aylık kira bedeli nakden ve tamamen sözleşmenin imzalanması anında ödenmiştir. Sonraki altı aylık kira bedeli alacaklarına teminat olmak üzere keşidecisi .................... Ltd. Şti. olan ve ............ ile ....... .........' ın "Keşideciye aval içindir" şerhi altında arkasını imzaladıkları ve her birisi 2.000.-USD. tutarında olan toplam altı çek teslim alınmıştır.
17. Kiralayanın işbu sözleşmeden kaynaklanan (kira bedelleri dahil) her türlü hak ve alacaklarını temin etmek amacıyla keşidecisi ................. Ltd. Şti. olan ve .......... ile ..............' ın "Keşideciye aval içindir" şerhi altında arkasını imzaladıkları bir adet ve 24.000.-USD.'lık bono teminat olarak kiracıdan teslim alınmıştır.
18. Bay .......... ile .............., kiracının işbu sözleşmeyle kiralayana karşı taahhüt ettiği her türlü borçları (kira bedeli dahil) için kiracıyla birlikte müşterek borçlu ve müteselsil kefil olmayı kabul, beyan ve taahhüt etmiştir. Kefilin kefaleti müşterek ve müteselsil kefil sıfatıyla olup, işbu kefalet 10 yıllık süreyle ve toplam 100.000.-USD. ile sınırlıdır. Bu nedenle kira sözleşmesinin kendiliğinden yenilendiği durumlarda (her yenilemede) dahi kefilin sorumluluğu da kendiliğinden yenilenecek ancak bu durum 10 yıllık süreyle ve toplam 100.000.-USD. ile sınırlı olacaktır.
19. Kiracı herhangi bir aya ilişkin olarak tahakkuk edecek kira bedelini veya ödemesi gereken ortak giderleri, sözleşme veya Yasalarla öngörülen süresinde ödemediği taktirde bir yıllık kira döneminin ödenmeyen aydan sonraki müteakip aylarına ilişkin kira alacakları da (herhangi bir ihtara hacet kalmaksızın) muacceliyet kesbeder. Bu durum aynı zamanda akdin feshi ve tahliye sebebidir.
20. Kira stopajları ve SSDF. giderleri, sorumlusu sıfatıyla mal sahibi namına Maliyeye zamanında kiracı tarafından yatırılacaktır. Bundan doğacak her türlü zarardan kiralayanın, kiracıya rücu hakkı vardır. Kira bedeli net olup, stopaj ve sair mali yükümlülükler bizzat kiracı tarafından ayrıca ödenecektir. Buna dair dönemsel beyannamelerin ve ödeme makbuzlarının kiralayana ibrazı zorunludur.
21. Akdin yenilendiği veya yenilemiş sayıldığı her yeni kira dönemi için resmi kurum ve kuruluşların yayımladığı TEFE bazlı reel efektif döviz (USD.) kur' undaki artış oranı ölçüsünde kira bedeli arttırılacak ve bu haliyle kira bedelleri ödenecektir.
22. Kiracı; mecurun kullanmasından dolayı kira akdi gereğince ödemesi gereken her türlü ortak giderler ile yönetim giderlerinin, mecurun kullanmasından dolayı meydana gelecek hasarlar ile doğacak sair her türlü borçlarının keza işbu sözleşmede yazılı her türlü borçlarının teminatı olmak üzere 2000.-USD. (İkibin Amerikan Doları) nakden ve defaten sözleşmenin imzalanması anında kiralayana ödemiştir. Kiracı işbu teminat için faiz talep edemeyeceği gibi, kiralayanın yazılı oluru olmaksızın herhangi bir borcuna ve kira borcuna mahsup veya takas edilmesini de talep edemez. Mecur tahliye edilerek boş vaziyette ve kiralandığı tarihteki haliyle kiralayana teslim edildikten ve işbu sözleşmede kiracıya ait olduğu yazılı her türlü ödemelerin tamamının yapıldığını gösterir resmi makbuzlar kiralayana ibraz edildikten sonra teminat en geç 2 hafta içersinde, aynen dolar olarak kiracıya iade edilecektir.
23. Kiracı sözleşmenin imzalanmasından sonra yapacağı HER TÜRLÜ ÖDEMELERİ KARŞILIĞINDA MAKBUZ TALEP ETMEK ZORUNDA OLUP, makbuz ibraz etmeksizin her hangi bir kirayı veya borcunu ödediğine dair iddia da bulunamaz.
24. İşbu sözleşmeden kaynaklanan her türlü ihtilafta Şişli İcra Müdürlükleri ile Mahkemelerinin yetkili olduğunu taraflar kabul ve beyan etmişlerdir.
25. İki tarafın rızasıyla ve yukarıda yazılı şartlarla mecurun kiralanmış olduğuna dair işbu 3 sayfalık kontrat iki nüsha olarak, 16.09.1998 tarihinde tanzim ve teati edilmiştir.
Eki : 1. Şirket imza sirküleri.
2. Kiralayan vekiline ait vekaletname sureti.
Kiralayan Kiracı
(Kaşe) (İki İmza)
Kiracının Müşterek Borçlu ve Müteselsil Kefilleri
(Not : Kira bedeli yabancı para üzerinden saptanan sözleşmelerdeki yeni dönem kira parasının Türk Lirası olarak takdir edilmesi gerektiğine dair aşağıdaki Yargıtay kararı nazara alınmalıdır.)
T.C. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi
Tarih: 29.03.2007
Esas No: 2007/4352
Karar No: 2007/4650
Dava dilekçesi kira parasının 15.8.2005 gününden başlayarak aylık, 1.538,46 ABD Doları olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 1.442,31 ABD Doları tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
YARGITAY KARARI
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, 15.08.2005 tarihinden başlayan döneme ilişkin aylık kira parasının 1.538,46 ABD Doları olarak tespiti istenilmiş, Mahkemece, hak ve nesafet uygulamasına göre 1.442,31 ABD Doları kira parasına hükmedilmiştir.
Taraflar arasında 15.08.1995 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli kira sözleşmesinde, aylık kira parası 1.000 ABD Doları olarak kararlaştırılmıştır. Sözleşme 6570 sayılı Yasa'nın 11. maddesi uyarınca yenilene gelmiştir.
Borçlar Kanunu'nun 83. maddesinin 2. fıkrası uyarınca borcun yabancı para ile ödenmesinin kararlaştırılması halinde, kira parasının sözleşmeye uygun olarak yabancı para ile ödenmesi gerektiğinden şüphe yoktur.
Ancak, yeni dönem kira parasının mahkemece arttırılarak tespitinin istenilmesi halinde, 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı YİBK'de öngörüldüğü üzere, kira süresi sona erdiğinden, 6570 sayılı Yasa'nın 11. maddesi uyarınca yenilenen dönemde kira sözleşmesinin diğer hükümlerinin yenilenmesine karşın kira parasına ilişkin şart yinelenmemekte ve kira parası belli olmayan bir sözleşme haline gelmektedir. Mahkemece kira sözleşmesindeki "hak ve nesafet" kurallarına uygun bir kira parası takdir edilmek suretiyle doldurulmalıdır.
Yeni dönem kira parasının tespiti anılan İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı gibi bir "sınırlama" dır. Yeni dönemde hakimin yaptığı sınırlama sonucunda belirlediği ücret unsuru ile kira sözleşmesinin yenilenmesi sağlanabilmektedir.
Bu hukuki olgu karşısında, yeni dönemde kira parasının mahkemece tespitinin istenmesi halinde, sözleşmedeki kiranın yabancı para ile ödenmesine ilişkin hükmün yeni dönemde hakimi bağlayıcı kabul edilemez. Bu nedenle hakim anılan İBK'da öngörülen sınırlamayı yaparken "davalı kiracının bu yönde açık bir kabulü bulunmadığı sürece" Borçlar Kanunu'nun 83. maddesinin 1. fıkrası uyarınca kira parasını Türk Lirası olarak takdir etmek ve sözleşmede yer alan boşluğu buna göre doldurmak durumundadır.
Bunun için öncelikle, dava konusu yerin yeniden (boş olarak) kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri incelenmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki etki eden husus dikkate alınmak suretiyle "hak ve nesafet" kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Kabule göre de uygun emsaller incelenmeden düzenlenen, soyut ve genel ifadeli bilirkişi raporunun hükme esas alınması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesi oybirliğiyle karar verildi.