Bâzı eşyâ ve yerlerin,
yabancılar tarafından açılıp kullanılmasını önlemek için konulmuş mekanizma. Kilitler, anahtar veya
basmalı, dönmeli düğmeler, elektrik düğmesi gibi mekanizmalarla çalışır ve açılır. İnsanlar tahminen
4000 seneden beri kilit kullanmaktadırlar. En eski kilit, Ninova Harabelerinde bulunmuştur. Önceleri
kilitler, tahtadan yapılmaktaydı. İlk madenî kilidi, Romalıların kullandığı zannedilmektedir. Numaralı ve
şifreli kilitler, Çinliler tarafından keşfedilmiştir ve günümüzde yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Ortaçağda çok çeşitli kilitler kullanılmıştır. Bunlardan bâzıları, açmaya kalkışanların parmaklarını
kesen, bâzıları da parmaklarına zehirli iğne batıran mekanizmalara sahipti. Bâzı kilitler, alarm zillerine
bağlı idi ki, bugün de bu sistemle çalışan kilitler mevcuttur.
Modern kilitlerin imâline 1750lerde başlanmıştır. O zamanlardan beri en çok kullanılan kilit, anahtarla
açılan kilit çeşididir. Anahtar deliği, anahtar yolu ve anahtarların hassas olması ve kilidin başka
anahtarla açılmaması için kilit ustaları bütün hünerlerini göstermişlerdir.
Yale kilidi: Linus Yale isimli bir Amerikalı ressam, baba mesleği olan kilitçiliğe merak duyarak 1865te
dünyaca meşhur yale kilidini geliştirdi. Bu yeni kilit, çok çabuk tutuldu ve dünyâya yayıldı. Fabrikasyon
olarak büyük sayılarda îmâl edilmeye başlandı.
Yale kilidinin, istenilen kalınlıktaki kapıya takılabilmesi de tercih sebebi olmaktadır. Büyük binalarda
her kapının ayrı bir anahtarı olmakla beraber, master key adı verilen bir anahtar, her kapıyı
açabilmekte ve böylece çok sayıda anahtar taşımaya lüzum kalmamaktadır.
Kilitlerin kullanılma maksadına göre pekçok çeşitleri vardır. Kapı kilidi, otomobil kilidi, kabin kilidi,
kumbara kilidi, bisiklet kilidi, telefon kilidi vs. gibi.
Yale kilidinde, hareketli bir silindir vardır. Silindir içindeki ve aynı hizada dışındaki yataklara metal
çubuklar yerleştirilmiştir. Çubuklar anahtar yoluna doğru küçük yaylarla itilmektedir. Anahtar, kilidin
içine girdiği zaman anahtar dilindeki çıkıntılar, silindir üzerindeki çubukları aşağı-yukarı doğru hareket
ettirir. Bu çubuklar da üstteki çubukları hareket ettirir. Yanlış bir anahtar kilide tatbik edildiği zaman,
silindir üzerindeki çubuklar, silindir çevresinin içinde veya dışında kalır ve silindir dönme hareketi
yapamaz. Çubukların uzunlukları, kendi anahtarlarına göre ayarlanmıştır. Kendi anahtarları tatbik
edilince çubuklar silindirin çevresi ile aynı hizaya gelirler ve silindir döner. Böylece kilit açılmış olur.
yabancılar tarafından açılıp kullanılmasını önlemek için konulmuş mekanizma. Kilitler, anahtar veya
basmalı, dönmeli düğmeler, elektrik düğmesi gibi mekanizmalarla çalışır ve açılır. İnsanlar tahminen
4000 seneden beri kilit kullanmaktadırlar. En eski kilit, Ninova Harabelerinde bulunmuştur. Önceleri
kilitler, tahtadan yapılmaktaydı. İlk madenî kilidi, Romalıların kullandığı zannedilmektedir. Numaralı ve
şifreli kilitler, Çinliler tarafından keşfedilmiştir ve günümüzde yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Ortaçağda çok çeşitli kilitler kullanılmıştır. Bunlardan bâzıları, açmaya kalkışanların parmaklarını
kesen, bâzıları da parmaklarına zehirli iğne batıran mekanizmalara sahipti. Bâzı kilitler, alarm zillerine
bağlı idi ki, bugün de bu sistemle çalışan kilitler mevcuttur.
Modern kilitlerin imâline 1750lerde başlanmıştır. O zamanlardan beri en çok kullanılan kilit, anahtarla
açılan kilit çeşididir. Anahtar deliği, anahtar yolu ve anahtarların hassas olması ve kilidin başka
anahtarla açılmaması için kilit ustaları bütün hünerlerini göstermişlerdir.
Yale kilidi: Linus Yale isimli bir Amerikalı ressam, baba mesleği olan kilitçiliğe merak duyarak 1865te
dünyaca meşhur yale kilidini geliştirdi. Bu yeni kilit, çok çabuk tutuldu ve dünyâya yayıldı. Fabrikasyon
olarak büyük sayılarda îmâl edilmeye başlandı.
Yale kilidinin, istenilen kalınlıktaki kapıya takılabilmesi de tercih sebebi olmaktadır. Büyük binalarda
her kapının ayrı bir anahtarı olmakla beraber, master key adı verilen bir anahtar, her kapıyı
açabilmekte ve böylece çok sayıda anahtar taşımaya lüzum kalmamaktadır.
Kilitlerin kullanılma maksadına göre pekçok çeşitleri vardır. Kapı kilidi, otomobil kilidi, kabin kilidi,
kumbara kilidi, bisiklet kilidi, telefon kilidi vs. gibi.
Yale kilidinde, hareketli bir silindir vardır. Silindir içindeki ve aynı hizada dışındaki yataklara metal
çubuklar yerleştirilmiştir. Çubuklar anahtar yoluna doğru küçük yaylarla itilmektedir. Anahtar, kilidin
içine girdiği zaman anahtar dilindeki çıkıntılar, silindir üzerindeki çubukları aşağı-yukarı doğru hareket
ettirir. Bu çubuklar da üstteki çubukları hareket ettirir. Yanlış bir anahtar kilide tatbik edildiği zaman,
silindir üzerindeki çubuklar, silindir çevresinin içinde veya dışında kalır ve silindir dönme hareketi
yapamaz. Çubukların uzunlukları, kendi anahtarlarına göre ayarlanmıştır. Kendi anahtarları tatbik
edilince çubuklar silindirin çevresi ile aynı hizaya gelirler ve silindir döner. Böylece kilit açılmış olur.