Artık “kolesterol” sözcüğünü görmediğimiz yer yok gibi. Gizli bir dini mezhebin kurucusundan bahseder gibi yarı korku yarı ürperti ile geziniyor dillerde. Ne olduğunu tam bilmeden yemek muhabbetlerinde herkesin her yiyeceği birbirine işaret ederek “kolesterol yapar” demesini de dikkate alırsanız, bu Kolesterol Efendi hakikatten sahip olduğu büyük ün ve sükseyi hakediyor dersiniz.
Britannica “kolesterol”ü “kan plazmasında ve bütün hayvan hücrelerinde bulunan mumsu madde” olarak tanımlıyor.
Kolesterol her ne kadar halk arasında “kolesterolü varmış” gibilerinde sıkça olumsuz anlamda kullanılsa da kolesterol yaşam için zorunlu bir maddedir. İnsanın beslenme yapısı ile kedilerinki farklı olduğundan aşırı etli beslenme insanoğlunda kolesterol birikiminden kaynaklanan sorunlar çıkarırken kedilerin beslenmesi tamamıyla ete dayalıdır.
Kolesterol kanda çözülmeyen bir madde olduğundan lipoprotein ile birleşerek çözülür. Fazla kolesterol karaciğerlerde ve damarlarda tortu yaratır. Kedilerde kolesterol seviyesinin yükselmesi “karaciğer” ve “kalp hastalıkları” tehlikesinin yakınlarda olduğunun habercisidir. Çünkü çözülemeyecek derecede yüksek miktardaki kolesterol karaciğeri tahrip etmeye ve kanın taşındığı damarlarının çeperlerini kaplayarak kanın daha dar bir kanalda hareket etmesine neden olur. Darlaşan damarlar kanı zamanında kalbe taşımak için daha fazla çaba harcayacak, kalp ise daha fazla çalışmak durumunda kalacaktır. Kanın hareket edeceği kanalın daralması ise kan basıncını (yüksek tansiyon) arttıracaktır. Kan basıncının artması kalp ritmini olumsuz olarak etkileyecek, normal çalışma ritminden uzaklaşan kalp olası ataklara açık hale gelecektir.
Beslenmesi aslen ete dayalı kedilerin doğal yapılarından ya da diğer rahatsızlıklardan (hipotiroid) kaynaklanan bir sorun olmadıkça ve de dengeli beslendikleri takdirde kolesterol düzeyleri sorun yaratmayacaktır. Ama aşırı ve yanlış beslenen kediler ile hormonal üretimde problem yaşayan kedilerde kolesterol düzeyi ciddi bir tehdit olarak ortaya çıkacaktır. Fazla sakatata dayalı beslenme (özellikle ciğer), yağlı ve kızartma ağırlıklı yiyecekler kedilerin kaldırabileceğinden daha fazla kolesterol almalarına sebebiyet verir. Aynı zamanda süt ve peynir de aşırı verildiği takdirde kolesterol düzeyini yükseltir.
Kolesterol düzeyini kan testi ile anlamak mümkün olup kedilerde normal olarak kabul edilen kolesterol değer aralığı kimi “87-171”, kimi kaynaklarda ise “106-230” olarak telaffuz edilmektedir. Eğer kedinizde yüksek kolesterol saptanırsa ciddi bir diyet gerekli olacaktır. Bu konuda en doğru danışmanlığı veterinerinizden almalısınız.
Britannica “kolesterol”ü “kan plazmasında ve bütün hayvan hücrelerinde bulunan mumsu madde” olarak tanımlıyor.
Kolesterol her ne kadar halk arasında “kolesterolü varmış” gibilerinde sıkça olumsuz anlamda kullanılsa da kolesterol yaşam için zorunlu bir maddedir. İnsanın beslenme yapısı ile kedilerinki farklı olduğundan aşırı etli beslenme insanoğlunda kolesterol birikiminden kaynaklanan sorunlar çıkarırken kedilerin beslenmesi tamamıyla ete dayalıdır.
Kolesterol kanda çözülmeyen bir madde olduğundan lipoprotein ile birleşerek çözülür. Fazla kolesterol karaciğerlerde ve damarlarda tortu yaratır. Kedilerde kolesterol seviyesinin yükselmesi “karaciğer” ve “kalp hastalıkları” tehlikesinin yakınlarda olduğunun habercisidir. Çünkü çözülemeyecek derecede yüksek miktardaki kolesterol karaciğeri tahrip etmeye ve kanın taşındığı damarlarının çeperlerini kaplayarak kanın daha dar bir kanalda hareket etmesine neden olur. Darlaşan damarlar kanı zamanında kalbe taşımak için daha fazla çaba harcayacak, kalp ise daha fazla çalışmak durumunda kalacaktır. Kanın hareket edeceği kanalın daralması ise kan basıncını (yüksek tansiyon) arttıracaktır. Kan basıncının artması kalp ritmini olumsuz olarak etkileyecek, normal çalışma ritminden uzaklaşan kalp olası ataklara açık hale gelecektir.
Beslenmesi aslen ete dayalı kedilerin doğal yapılarından ya da diğer rahatsızlıklardan (hipotiroid) kaynaklanan bir sorun olmadıkça ve de dengeli beslendikleri takdirde kolesterol düzeyleri sorun yaratmayacaktır. Ama aşırı ve yanlış beslenen kediler ile hormonal üretimde problem yaşayan kedilerde kolesterol düzeyi ciddi bir tehdit olarak ortaya çıkacaktır. Fazla sakatata dayalı beslenme (özellikle ciğer), yağlı ve kızartma ağırlıklı yiyecekler kedilerin kaldırabileceğinden daha fazla kolesterol almalarına sebebiyet verir. Aynı zamanda süt ve peynir de aşırı verildiği takdirde kolesterol düzeyini yükseltir.
Kolesterol düzeyini kan testi ile anlamak mümkün olup kedilerde normal olarak kabul edilen kolesterol değer aralığı kimi “87-171”, kimi kaynaklarda ise “106-230” olarak telaffuz edilmektedir. Eğer kedinizde yüksek kolesterol saptanırsa ciddi bir diyet gerekli olacaktır. Bu konuda en doğru danışmanlığı veterinerinizden almalısınız.