Kısırlaştırma
Yavru kediler 5-8 aylıkken cinsel olgunluğa ulaşır. Bu yaşlarda hamile kalma ve doğurma ihtimali vardır. Pek çok kedi sahibi, kedisi çiftleşsin istemez veya buna zamanı yoktur. Zaten ortada sahip arayan bir sürü yavru kedi varken kimse bunlara yenileri eklensin istemez. Kısırlaştırma (erkek veye dişi), sadece istenmeyen gebelikleri önlemekle kalmaz, ergenlikle gelen arzu edilmeyen davranışların da önüne geçer (erkek kedilerin eve kokulu idrar bırakması gibi) ve bazı hastalıklara yakalanma riskini ortadan kaldırır.
Kedinizin cinsiyetini biliyor musunuz?
Yavru kedilerin cinsiyeti hakkında bu kadar çok hata yapılması şaşırtıcıdır. Aylarca kızım kızım diye sevdiğiniz kedi bir de bakarsınız ki erkek. En iyisi veterinere sormaktır. Cinsiyet tayini için kedinizin kuyruğunu kaldırıp genital bölgeye bakın. Anüsün yaklaşık 1 cm altında bir nokta gibi penisi görürseniz bu demektir ki kediniz erkek. Anüs ve penis iki nokta üstüste işareti gibi durur. Kediniz dişi ise bir i harfi görmeniz gerekir. İ’nin noktası anüs, çizgisi vulvadır.
Dişi kedinin kısırlaştırılması
Geçmişte, her dişi kedinin kısırlaştırılmadan önce, mutlaka bir kez hamile kalması gerktiğine inanılırdı. Bu tamamen gereksizdir ve kedinize bir faydası dokunmaz. Bu yüzden dişi kedilerin cinsel olgunluğa ulaşmadan önce kısırlaştırılması önerilir. Kedinizin cinsel faaliyetleri bir kez başlayınca, kediniz durmadan kızgınlık gösterir. Yani evin içinde bağırıp çağıracak, yerlerde yuvarlanacak ve buna benzer huzursuz davranışlar sergileyecektir. Bu durum yaklaşık her 3 haftada bir tekrarlanır ve kedinizin bağırmaları sizi çileden çıkaracak hale gelir. Bu durumu bastırmak için bazı ilaçlar kullanılabilir ama bunların yan etkileri vardır ve uzun süre kullanılmaları önerilmez. Eğer kedinizden yavru almak için çok özel bir nedeniniz yoksa, onu kısırlaştırın.
Böylece istenmeyen davranışların ve gebeliklerin önüne geçersiniz. Ayrıca genital (dişi üreme organları) hastalıkların da önüne geçmiş olursunuz. Rahim iltihabı (pyometra), rahim kanseri, yumurtalık (ovarium) kisti vb. gibi.
Kısırlaştırma ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Karında ya da karnın yan tarafında yapılan küçük bir kesi (ensizyon) vasıtasıyla her iki yumurtalık ve rahim alınır. Bu bölgedeki tüyler ameliyattan önce traş edilir. Kedinizin bu ameliyata girmeden önce 1 gece aç kalması gerekir. Ameliyat sonrası aynı gün kedinizi eve götürebilirsiniz. Derideki dikişler 7-10 gün sonra alınır.
Erkek kedinin kısırlaştırılması
Erkek kedinin kısırlaştırılması, istenmeyen gebeliklerin önlenmesi açısından, en az dişi kedinin kısırlaştırılması kadar önemlidir. Erkek kediler doğal olarak, gezintiye çıkmaya ve diğer kedilerle kapışmaya bayılır. Bu arada her yeri idrarlarıyla imzalamayı ihmal etmezler. Bu tür saldırgan davranışlar, erkek kedilerin bazı hastalıklara maruz kalma riskini arttırır. Örneğin FIV (kedilerin AIDS’i) ve kedilerin lösemi hastalığı (Feline Leucemia) gibi... Çünkü her iki hastalık da ısırmayla bulaşır (Kuduzu da unutmayalım!).
Erkek kedilerin kısırlaştırma ameliyatı da genel anestezi altında yapılır. Testis derisine yapılan iki küçük kesi vasıtasıyla testisler alınır. Bu kesiler çok küçük olduğundan dikiş konmaz. Ameliyat edilecek kedinin 1 gece önceden aç kalması gerekir. Kediniz aynı gün ameliyattan sonra eve geri dönebilir.
Ameliyat sonrası bakım
Erkek kedilerin ameliyattan sonra iyileşme süresi dişilere göre daha kısadır. Belki birkaç saat bitkinlikleri olabilir ama ertesi gün genellikle canlanır ve yemek yemeye başlarlar. Kedinizi 1-2 gün kendi halinda bırakmak iyi olur. Bununla birlikte kediniz ameliyat sonrasında alışılmadık bir şekilde sessiz duruyorsa, kusuyorsa, vücudunu soğuk hissediyorsanız mutlaka veterinerinize haber verin. Ameliyat yaralarını ve dikişlerini kurcalıyor, ısırıyor, tırmalıyorsa yine veterinerinize haber verin. Bu durumda kedinize bir elbise giydirmeniz veya koruyucu bir yakalık takmanız gerekebilir.
Kısırlaştırılan kediler kilo almaya eğilimli olabilir. Bu nedenle kedinizin tükettiği mama miktarını yeniden ayarlamanız ya da veterinerinizin uygun gördüğü bir diyet mama kullanmanız gerekebilir.
Kısırlaştırma yaşı
Kedinizi her yaşta kısırlaştırabilirsiniz, ama 4-6 aylıkken yapılması önerilir. Eğer daha sonra kısırlaştırırsanız bazı davranışlar alışkanlık halini almış olacağından bunlardan kolay kolay vazgeçmez. Bazı veterinerler sırf bu yüzden yavru kedileri 2-3 aylıkken kısırlaştırmaktan yanalar ki, erken yaşta kısırlaştırmanın kedinizin sağlığı açısından hiçbir sakıncası yoktur.
Kedinizin cinsiyetini biliyor musunuz?
Yavru kedilerin cinsiyeti hakkında bu kadar çok hata yapılması şaşırtıcıdır. Aylarca kızım kızım diye sevdiğiniz kedi bir de bakarsınız ki erkek. En iyisi veterinere sormaktır. Cinsiyet tayini için kedinizin kuyruğunu kaldırıp genital bölgeye bakın. Anüsün yaklaşık 1 cm altında bir nokta gibi penisi görürseniz bu demektir ki kediniz erkek. Anüs ve penis iki nokta üstüste işareti gibi durur. Kediniz dişi ise bir i harfi görmeniz gerekir. İ’nin noktası anüs, çizgisi vulvadır.
Dişi kedinin kısırlaştırılması
Geçmişte, her dişi kedinin kısırlaştırılmadan önce, mutlaka bir kez hamile kalması gerktiğine inanılırdı. Bu tamamen gereksizdir ve kedinize bir faydası dokunmaz. Bu yüzden dişi kedilerin cinsel olgunluğa ulaşmadan önce kısırlaştırılması önerilir. Kedinizin cinsel faaliyetleri bir kez başlayınca, kediniz durmadan kızgınlık gösterir. Yani evin içinde bağırıp çağıracak, yerlerde yuvarlanacak ve buna benzer huzursuz davranışlar sergileyecektir. Bu durum yaklaşık her 3 haftada bir tekrarlanır ve kedinizin bağırmaları sizi çileden çıkaracak hale gelir. Bu durumu bastırmak için bazı ilaçlar kullanılabilir ama bunların yan etkileri vardır ve uzun süre kullanılmaları önerilmez. Eğer kedinizden yavru almak için çok özel bir nedeniniz yoksa, onu kısırlaştırın.
Böylece istenmeyen davranışların ve gebeliklerin önüne geçersiniz. Ayrıca genital (dişi üreme organları) hastalıkların da önüne geçmiş olursunuz. Rahim iltihabı (pyometra), rahim kanseri, yumurtalık (ovarium) kisti vb. gibi.
Kısırlaştırma ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Karında ya da karnın yan tarafında yapılan küçük bir kesi (ensizyon) vasıtasıyla her iki yumurtalık ve rahim alınır. Bu bölgedeki tüyler ameliyattan önce traş edilir. Kedinizin bu ameliyata girmeden önce 1 gece aç kalması gerekir. Ameliyat sonrası aynı gün kedinizi eve götürebilirsiniz. Derideki dikişler 7-10 gün sonra alınır.
Erkek kedinin kısırlaştırılması
Erkek kedinin kısırlaştırılması, istenmeyen gebeliklerin önlenmesi açısından, en az dişi kedinin kısırlaştırılması kadar önemlidir. Erkek kediler doğal olarak, gezintiye çıkmaya ve diğer kedilerle kapışmaya bayılır. Bu arada her yeri idrarlarıyla imzalamayı ihmal etmezler. Bu tür saldırgan davranışlar, erkek kedilerin bazı hastalıklara maruz kalma riskini arttırır. Örneğin FIV (kedilerin AIDS’i) ve kedilerin lösemi hastalığı (Feline Leucemia) gibi... Çünkü her iki hastalık da ısırmayla bulaşır (Kuduzu da unutmayalım!).
Erkek kedilerin kısırlaştırma ameliyatı da genel anestezi altında yapılır. Testis derisine yapılan iki küçük kesi vasıtasıyla testisler alınır. Bu kesiler çok küçük olduğundan dikiş konmaz. Ameliyat edilecek kedinin 1 gece önceden aç kalması gerekir. Kediniz aynı gün ameliyattan sonra eve geri dönebilir.
Ameliyat sonrası bakım
Erkek kedilerin ameliyattan sonra iyileşme süresi dişilere göre daha kısadır. Belki birkaç saat bitkinlikleri olabilir ama ertesi gün genellikle canlanır ve yemek yemeye başlarlar. Kedinizi 1-2 gün kendi halinda bırakmak iyi olur. Bununla birlikte kediniz ameliyat sonrasında alışılmadık bir şekilde sessiz duruyorsa, kusuyorsa, vücudunu soğuk hissediyorsanız mutlaka veterinerinize haber verin. Ameliyat yaralarını ve dikişlerini kurcalıyor, ısırıyor, tırmalıyorsa yine veterinerinize haber verin. Bu durumda kedinize bir elbise giydirmeniz veya koruyucu bir yakalık takmanız gerekebilir.
Kısırlaştırılan kediler kilo almaya eğilimli olabilir. Bu nedenle kedinizin tükettiği mama miktarını yeniden ayarlamanız ya da veterinerinizin uygun gördüğü bir diyet mama kullanmanız gerekebilir.
Kısırlaştırma yaşı
Kedinizi her yaşta kısırlaştırabilirsiniz, ama 4-6 aylıkken yapılması önerilir. Eğer daha sonra kısırlaştırırsanız bazı davranışlar alışkanlık halini almış olacağından bunlardan kolay kolay vazgeçmez. Bazı veterinerler sırf bu yüzden yavru kedileri 2-3 aylıkken kısırlaştırmaktan yanalar ki, erken yaşta kısırlaştırmanın kedinizin sağlığı açısından hiçbir sakıncası yoktur.