ashli
Bayan Üye
Kaşıkçılık, Anadolu’da, ilk kaşığa, Çatalhöyük ve Hacılar’da rastlanmıştır. (M.Ö. 7-6 binyil). Kaşıklar Anadolu’da yapıldıkları malzemeye göre adlandırılır. Önce topraktan yapılan kaşıklar daha sonra tahtadan ve madenden yapılmaya başlandı. Tahta kaşıklar daha çok şimşir, ardıç, gürgen, meşe, armut, karaağaç, gibi ağaçlardan, metal kaşıklar, demir, bakır, pirinç, gümüş ve altından yapılır. Anadolu’da kaşıkları ile ünlü merkezler arasında Konya, Akseki, Kas, Gedi, Gevye taraklı, Bolu, Kastamonu, Bergama, Bursa, Eskişehir, Anamur, Silifke özellikle anılabilir.
Kaşıkçılık Tarihçesi
İnsanoğlunun tarihin bu eski dönemlerinden başlayarak kullandığı kaşık tahtadan, madenden veya kemikten yapılır. Büyük kepçelerle kahve ve sütlü tatlıların kaşıkları sadece madendendir. Anadolu’ya baktığımızda, geleneksel olarak yemek türlerine göre kaşıkların gruplandırıldığı görülür. Çorba, pilâv, hoşaf, yemek, tatlı, sütlü tatlı, kahve, kavurma, dağıtma (servis) kaşıklarından başka hiç kullanılmayan süs kaşıkları, kaşık kullanımının ne kadar yaygın ve zengin olduğunu ortaya koyar. Bu kaşık türlerinin her bir grubu, kendi geleneksel özellikleriyle belirgindir. Yumurtanın uzunlamasına ikiye bölünmüş gibi olan çorba kaşığı, asla hoşaf için kullanılmaz. Hoşaf kaşığı tam bir daire biçiminde olup, bir kürenin ikiye bölünmüş görüntüsündedir. Sapları çorbanınki gibi geniş olmayıp, yuvarlak ve incedir. Genellikle sap ve ağız bölümleri ayrı malzemeden yapılır. Kavurma kaşıklarının çukurluğu az, ama sapı uzuncadır. Yemek kaşıklarının derinliği çorba ve pilâv kaşıklarından daha azdır. Tatlı kaşıklarının malzemesi, ağız kısımlarında şimşir veya kemiktir. Sapları ise fildişi, mercan, sedef gibi değerli malzemeden yapılır.
Türkiye’de kaşıklarla ilgili olarak çok zengin ve yaygın bir gelenek yaşamıştır ve günümüzde de, sanayinin ağır basmasına rağmen bu gelenek ve etrafında oluşan folklor malzemesi yaşatılmaktadır. Zamanında Konya’da, Kütahya’da, Akseki’de, Geyve’de, Gediz’de, Tokat’ta, Kastamonu’da çok rağbet gören kaşıkçılık sanatı, gün geçtikçe eski ustalarını kaybetmekte ve yeni yaratıcılara artık kavuşamamaktadır.
Kaşıkçılık Sanatı
Kaşıkçılık, Anadolu’nun bazı yörelerinde günümüzde de sürdürülen el sanatlarındandır. Özellikle Konya’da Selçuklular döneminden bu yana sürdürülen tahta kaşık yapımı bir çok ilimizde devam etmektedir.
Tahta kaşık yapımında genellikle şimşir , meşe veya armut gibi ağaçlar kullanılmaktadır. Küçük keser, törpü yardımıyla şekillendirilen kaşıklar genellikle Akseki, Gediz, Taraklı bucaklarında yapılmaktadır.
Günümüzde yemek kaşıkları yanında süs , oyun kaşıkları da yapılmaktadır. Zımpara ile temizlenen kaşıklar üzerine çeşitli resimler, bezemeler, yazılar basılıp, boyanır cilalanarak satışa sunulmaktadır.
Kaşıkçılık Tarihçesi
İnsanoğlunun tarihin bu eski dönemlerinden başlayarak kullandığı kaşık tahtadan, madenden veya kemikten yapılır. Büyük kepçelerle kahve ve sütlü tatlıların kaşıkları sadece madendendir. Anadolu’ya baktığımızda, geleneksel olarak yemek türlerine göre kaşıkların gruplandırıldığı görülür. Çorba, pilâv, hoşaf, yemek, tatlı, sütlü tatlı, kahve, kavurma, dağıtma (servis) kaşıklarından başka hiç kullanılmayan süs kaşıkları, kaşık kullanımının ne kadar yaygın ve zengin olduğunu ortaya koyar. Bu kaşık türlerinin her bir grubu, kendi geleneksel özellikleriyle belirgindir. Yumurtanın uzunlamasına ikiye bölünmüş gibi olan çorba kaşığı, asla hoşaf için kullanılmaz. Hoşaf kaşığı tam bir daire biçiminde olup, bir kürenin ikiye bölünmüş görüntüsündedir. Sapları çorbanınki gibi geniş olmayıp, yuvarlak ve incedir. Genellikle sap ve ağız bölümleri ayrı malzemeden yapılır. Kavurma kaşıklarının çukurluğu az, ama sapı uzuncadır. Yemek kaşıklarının derinliği çorba ve pilâv kaşıklarından daha azdır. Tatlı kaşıklarının malzemesi, ağız kısımlarında şimşir veya kemiktir. Sapları ise fildişi, mercan, sedef gibi değerli malzemeden yapılır.
Türkiye’de kaşıklarla ilgili olarak çok zengin ve yaygın bir gelenek yaşamıştır ve günümüzde de, sanayinin ağır basmasına rağmen bu gelenek ve etrafında oluşan folklor malzemesi yaşatılmaktadır. Zamanında Konya’da, Kütahya’da, Akseki’de, Geyve’de, Gediz’de, Tokat’ta, Kastamonu’da çok rağbet gören kaşıkçılık sanatı, gün geçtikçe eski ustalarını kaybetmekte ve yeni yaratıcılara artık kavuşamamaktadır.
Kaşıkçılık Sanatı
Kaşıkçılık, Anadolu’nun bazı yörelerinde günümüzde de sürdürülen el sanatlarındandır. Özellikle Konya’da Selçuklular döneminden bu yana sürdürülen tahta kaşık yapımı bir çok ilimizde devam etmektedir.
Tahta kaşık yapımında genellikle şimşir , meşe veya armut gibi ağaçlar kullanılmaktadır. Küçük keser, törpü yardımıyla şekillendirilen kaşıklar genellikle Akseki, Gediz, Taraklı bucaklarında yapılmaktadır.
Günümüzde yemek kaşıkları yanında süs , oyun kaşıkları da yapılmaktadır. Zımpara ile temizlenen kaşıklar üzerine çeşitli resimler, bezemeler, yazılar basılıp, boyanır cilalanarak satışa sunulmaktadır.