Herhangi bir insanın, fikrin veya bir
olayın resimlendirilerek gülünç şekilde anlatılması. Bir insanın veya bir olayın ayrıntılarına girmeksizin,
kısa, düşündürücü ve özlü bir fikir vermek veya genellikle güldürmek için bâzı özelliklerinin göze
çarpıcı bir şekilde resimlendirilmesi. Karikatür, bir resim sanatıdır. Bu resimleri çizenlere karikatürcü
veya karikatüristdenir.
Karikatür, özelliği îtibârıyla tanınan, bilinen orijinalinden farklıdır. Karikatür, konu olan bir kişinin veya
bir olayın dikkati çekici özelliklerini ortaya koyar. Çoğu zaman kişinin bâzı özelliklerinin abartılmasını
konu eden karikatür, o kişiyi hicvetmek, küçültmek ve onunla alay etmek vâsıtası olarak da
kullanılmaktadır. Alay etmek, insanların birbirlerini hafife alması, rencide etmesi, onu küçük ve gülünç
duruma düşürmesi demektir. Bu hususta Avrupalı filozof Bergson İnsanlar, yalnız insanları veya
insanlarla ilgili olayları gülünçleştirmeyi düşünmüşlerdir. demiştir.
Çok eski devirlerden beri karikatürün yapıldığı bilinmektedir. Pompei ve Herculanın kazılarında, duvar
ve vazolarda çeşitli karikatür örneklerine rastlanmıştır. Esas karikatür sanatı, Rönesans devrinde
başlamıştır. Fakat Champfleury, eskiden yapılan resimleri karikatürden saymamaktadır. Resme konu
olan kişilerin özellikleri aydınlatılmadığı için karikatür sayılmaz. Bunlara bürlesk denir.
Taş, tuğla, vazo ve duvar gibi yerlere yapılan karikatür, baskı makinesi bulunup da kitaplar ve
gazeteler yayınlanmaya başlayınca daha da gelişti.
On sekizinci yüzyılda yaşamış İspanyol ressamı Goya, siyâsî karikatürleriyle ün yaptı. Aynı çağda
yaşamış İngiliz ressamı William Hogarthda eserlerinde bu özelliğe çok yer verdi.
Gazeteciliğe karikatürü ilk defa Fransız ressamı Charles Philippon getirdi. Hatta 1831de Pariste La
Caricature Gazetesini kurdu. Ondan sonra İngilizler ve Almanlar da karikatürü gazetecilikte
kullanmaya başladı. İngilteredeki ünlü siyâsî mîzâh dergisi Punch bu çığırın kısa zamanda
gelişmesine yol açtı.
Karikatür, kendine özgü sâdeliği ve didaktik (öğretici) tarafı sebebiyle herkes tarafından benimsendi.
Karikatürde insanları veya tipleri hicivli olarak canlandırma şekli ilk olarak 16. yüzyılda olmuştur.
Meselâ, Agostino Carracci ve Giovanni Bernini tarafından ele alınmıştır. On altıncı yüzyılın tanınmış
karikatürlerinden birisi, küçük bir el arabasında midesini taşıyan ve bir yandan da kusan bir oburu
tasvir eden Alman karikatürüdür.
Siyâsî konuları gâye edinen karikatürler, 18. yüzyılda çoğaldı. Luterciliğin ortaya çıkışı İngilterede
Hannover Hânedânıyla Jakobitler arasında meydana gelen olayları anlatan çizgiler önemli siyâsî
karikatürler arasında sayılmaktadır. Son zamanlarda milletlerarası karikatürcüler arasında Fransada
Sennep, Guérin ve Effel; İngilterede Sir David Low; Almanyada da P. Simmel bilinmektedir. Şâir ve
edipliklerinin yanında Victor Hugo ile Alfred de Musset birer karikatürcüydüler.
olayın resimlendirilerek gülünç şekilde anlatılması. Bir insanın veya bir olayın ayrıntılarına girmeksizin,
kısa, düşündürücü ve özlü bir fikir vermek veya genellikle güldürmek için bâzı özelliklerinin göze
çarpıcı bir şekilde resimlendirilmesi. Karikatür, bir resim sanatıdır. Bu resimleri çizenlere karikatürcü
veya karikatüristdenir.
Karikatür, özelliği îtibârıyla tanınan, bilinen orijinalinden farklıdır. Karikatür, konu olan bir kişinin veya
bir olayın dikkati çekici özelliklerini ortaya koyar. Çoğu zaman kişinin bâzı özelliklerinin abartılmasını
konu eden karikatür, o kişiyi hicvetmek, küçültmek ve onunla alay etmek vâsıtası olarak da
kullanılmaktadır. Alay etmek, insanların birbirlerini hafife alması, rencide etmesi, onu küçük ve gülünç
duruma düşürmesi demektir. Bu hususta Avrupalı filozof Bergson İnsanlar, yalnız insanları veya
insanlarla ilgili olayları gülünçleştirmeyi düşünmüşlerdir. demiştir.
Çok eski devirlerden beri karikatürün yapıldığı bilinmektedir. Pompei ve Herculanın kazılarında, duvar
ve vazolarda çeşitli karikatür örneklerine rastlanmıştır. Esas karikatür sanatı, Rönesans devrinde
başlamıştır. Fakat Champfleury, eskiden yapılan resimleri karikatürden saymamaktadır. Resme konu
olan kişilerin özellikleri aydınlatılmadığı için karikatür sayılmaz. Bunlara bürlesk denir.
Taş, tuğla, vazo ve duvar gibi yerlere yapılan karikatür, baskı makinesi bulunup da kitaplar ve
gazeteler yayınlanmaya başlayınca daha da gelişti.
On sekizinci yüzyılda yaşamış İspanyol ressamı Goya, siyâsî karikatürleriyle ün yaptı. Aynı çağda
yaşamış İngiliz ressamı William Hogarthda eserlerinde bu özelliğe çok yer verdi.
Gazeteciliğe karikatürü ilk defa Fransız ressamı Charles Philippon getirdi. Hatta 1831de Pariste La
Caricature Gazetesini kurdu. Ondan sonra İngilizler ve Almanlar da karikatürü gazetecilikte
kullanmaya başladı. İngilteredeki ünlü siyâsî mîzâh dergisi Punch bu çığırın kısa zamanda
gelişmesine yol açtı.
Karikatür, kendine özgü sâdeliği ve didaktik (öğretici) tarafı sebebiyle herkes tarafından benimsendi.
Karikatürde insanları veya tipleri hicivli olarak canlandırma şekli ilk olarak 16. yüzyılda olmuştur.
Meselâ, Agostino Carracci ve Giovanni Bernini tarafından ele alınmıştır. On altıncı yüzyılın tanınmış
karikatürlerinden birisi, küçük bir el arabasında midesini taşıyan ve bir yandan da kusan bir oburu
tasvir eden Alman karikatürüdür.
Siyâsî konuları gâye edinen karikatürler, 18. yüzyılda çoğaldı. Luterciliğin ortaya çıkışı İngilterede
Hannover Hânedânıyla Jakobitler arasında meydana gelen olayları anlatan çizgiler önemli siyâsî
karikatürler arasında sayılmaktadır. Son zamanlarda milletlerarası karikatürcüler arasında Fransada
Sennep, Guérin ve Effel; İngilterede Sir David Low; Almanyada da P. Simmel bilinmektedir. Şâir ve
edipliklerinin yanında Victor Hugo ile Alfred de Musset birer karikatürcüydüler.