Japonca da Fiiller :
Japonca fiillerin şu şekilleri bulunur:
A-Sözlük biçimi: Fiilin sözlüklerde bulunan biçimidir. Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde geniş ve gelecek zamanı ifade eder:
私は来る。
Watashi wa kuru.
Ben gelirim. / Ben geleceğim.
Sözlük biçimine 事 koto, 物 mono ve 人 hito getirilerek isim-fiil yapılır:
暮らす事 kurasu-koto: yaşamak,
無くなる物 nakunaru-mono: kaybolan,
暮らす人 kurasu-hito: yaşayan.
Buradaki 物 mono bir nesne için, 人 hito ise bir insan için kullanılır.
B-ない nai biçimi: Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde, geniş ve gelecek zamanın olumsuz şeklidir:
私は来ない。
Watashi wa konai.
Ben gelmem. / Ben gelmeyeceğim.
Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde, olumsuz emir şekli olarak nai biçimi + de kullanılır:
ikanai! gitme!
C-ta biçimi: Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde geçmiş zaman şeklidir.
Watashi wa itta. Ben gittim.
D-masu biçimi: Kibar dilde geniş ve gelecek zaman şeklidir.
Watashi wa kimasu. Ben gelirim. Ben geleceğim.
E-masen biçimi: masu biçiminin olumsuzudur.
Watashi wa kimasen. Ben gelmem. Ben gelmeyeceğim.
Kibar dilde geçmiş zaman olumsuzda masen biçimi + deshita kullanılır.
Watashi wa kimasen deshita. Ben gelmedim.
F-mashita biçimi: Kibar dilde geçmiş zaman biçimidir.
Watashi wa kimashita. Ben geldim.
G-te biçimi: Emirlerde kullanılır.
itte! git!
Emir şekline kudasai getirilerek kibarlaştırılır. Kibar dilde şimdiki zaman olumlu şekli için te biçimi + imasu, olumsuz şekli için ise te biçimi + imasen kullanılır.
Watashi wa itte imasu. Ben gidiyorum.
Watashi wa itte imasen. Ben gitmiyorum.
Fiillerin başka şekilleri de vardır. Aşağıda iku gitmek fiilinin çeşitli şekilleri bulunmaktadır:
ikanai: gitmez- (samimi)
ikanakatta: gitmedi- (samimi)
ikanai de! : gitme! (samimi)
ikanai de kudasai!: gitmeyin! (kibar)
ikanakereba naranai: gitmek zorunda- (samimi)
ikanakereba narimasen: gitmek zorunda- (kibar)
ikanakereba nakute (mo) ii (desu): gitmek zorunda değil-
ikimasu: gider- (kibar)
ikimasen: gitmez- (kibar)
ikimashita: gitti- (kibar)
ikimasen deshita: gitmedi- (kibar)
ikimashoo: gidelim
ikitai: gitmek istiyor-
ikitaku nai: gitmek istemiyor- (samimi)
ikitaku arimasen: gitmek istemiyor- (kibar)
ikitakatta: gitmek istedi-
ikitaku nakatta: gitmek istemedi- (samimi)
ikitaku arimasen deshita: gitmek istemedi- (kibar)
iki nagara: giderek
iku: gider- (samimi)
iku rashii: gidermiş-
iku soo desu: gidermiş-
iku deshoo: gidecek-
iku koto: gitmek, gitme(si)
iku koto ga dekiru: gidebilir- (yeterlilik-samimi)
iku koto ga dekimasu: gidebilir- (yeterlilik-kibar)
iku kamo shirenai: gidebilir- (ihtimal-samimi)
iku kamo shiremasen: gidebilir- (ihtimal-kibar)
iku ni chigai nai: gitse gerek (samimi)
iku toki: giderken
iku hito: giden (kişi)
iku ni chigai arimasen: gitse gerek (kibar)
iku hoo ga ii (desu): gitmek daha iyi
iku hazu datta: gidecekti- (samimi)
iku hazu deshita: gidecekti- (kibar)
iku ya inaya: gider gitmez
iku to: gidince
iku tame ni: gitmek için
iku mae ni: gitmeden önce
iku naraba: giderse-
itta rashii: gitmiş-
itta soo desu: gitmiş-
itta toki: gittiği zaman
itta naraba naa!: keşke gitse!
itta ra naa!: keşke gitse!
itta naraba yokatta noni!: keşke gitseydin(iz)!
itta ra yokatta noni!: keşke gitseydin(iz)!
itta naraba yokatta naa!: keşke gitseydim/gitseydik!
itta ra yokatta naa!: keşke gitseydim/gitseydik!
itte!: git! (samimi)
itte kudasai!: gidin! (kibar)
itte kudasaimasen ka?: gider misin(iz)? (rica)
itte: gidip
itte wa naranai: gitmemeli- (samimi)
itte wa narimasen: gitmemeli- (kibar)
itte mo ii desu ka?: gidebilir miyim? (müsaade)
itte mo ii desu: gidebilirsin. (müsaade)
itte wa ikaga desu ka?: gider misin(iz)? (önerme)
itte mo: gitsin, gitse de
ike! git! (kaba)
ikuna! gitme! (kaba)
Japonca fiillerin şu şekilleri bulunur:
A-Sözlük biçimi: Fiilin sözlüklerde bulunan biçimidir. Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde geniş ve gelecek zamanı ifade eder:
私は来る。
Watashi wa kuru.
Ben gelirim. / Ben geleceğim.
Sözlük biçimine 事 koto, 物 mono ve 人 hito getirilerek isim-fiil yapılır:
暮らす事 kurasu-koto: yaşamak,
無くなる物 nakunaru-mono: kaybolan,
暮らす人 kurasu-hito: yaşayan.
Buradaki 物 mono bir nesne için, 人 hito ise bir insan için kullanılır.
B-ない nai biçimi: Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde, geniş ve gelecek zamanın olumsuz şeklidir:
私は来ない。
Watashi wa konai.
Ben gelmem. / Ben gelmeyeceğim.
Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde, olumsuz emir şekli olarak nai biçimi + de kullanılır:
ikanai! gitme!
C-ta biçimi: Arkadaşlar arasında kullanılan günlük konuşma dilinde geçmiş zaman şeklidir.
Watashi wa itta. Ben gittim.
D-masu biçimi: Kibar dilde geniş ve gelecek zaman şeklidir.
Watashi wa kimasu. Ben gelirim. Ben geleceğim.
E-masen biçimi: masu biçiminin olumsuzudur.
Watashi wa kimasen. Ben gelmem. Ben gelmeyeceğim.
Kibar dilde geçmiş zaman olumsuzda masen biçimi + deshita kullanılır.
Watashi wa kimasen deshita. Ben gelmedim.
F-mashita biçimi: Kibar dilde geçmiş zaman biçimidir.
Watashi wa kimashita. Ben geldim.
G-te biçimi: Emirlerde kullanılır.
itte! git!
Emir şekline kudasai getirilerek kibarlaştırılır. Kibar dilde şimdiki zaman olumlu şekli için te biçimi + imasu, olumsuz şekli için ise te biçimi + imasen kullanılır.
Watashi wa itte imasu. Ben gidiyorum.
Watashi wa itte imasen. Ben gitmiyorum.
Fiillerin başka şekilleri de vardır. Aşağıda iku gitmek fiilinin çeşitli şekilleri bulunmaktadır:
ikanai: gitmez- (samimi)
ikanakatta: gitmedi- (samimi)
ikanai de! : gitme! (samimi)
ikanai de kudasai!: gitmeyin! (kibar)
ikanakereba naranai: gitmek zorunda- (samimi)
ikanakereba narimasen: gitmek zorunda- (kibar)
ikanakereba nakute (mo) ii (desu): gitmek zorunda değil-
ikimasu: gider- (kibar)
ikimasen: gitmez- (kibar)
ikimashita: gitti- (kibar)
ikimasen deshita: gitmedi- (kibar)
ikimashoo: gidelim
ikitai: gitmek istiyor-
ikitaku nai: gitmek istemiyor- (samimi)
ikitaku arimasen: gitmek istemiyor- (kibar)
ikitakatta: gitmek istedi-
ikitaku nakatta: gitmek istemedi- (samimi)
ikitaku arimasen deshita: gitmek istemedi- (kibar)
iki nagara: giderek
iku: gider- (samimi)
iku rashii: gidermiş-
iku soo desu: gidermiş-
iku deshoo: gidecek-
iku koto: gitmek, gitme(si)
iku koto ga dekiru: gidebilir- (yeterlilik-samimi)
iku koto ga dekimasu: gidebilir- (yeterlilik-kibar)
iku kamo shirenai: gidebilir- (ihtimal-samimi)
iku kamo shiremasen: gidebilir- (ihtimal-kibar)
iku ni chigai nai: gitse gerek (samimi)
iku toki: giderken
iku hito: giden (kişi)
iku ni chigai arimasen: gitse gerek (kibar)
iku hoo ga ii (desu): gitmek daha iyi
iku hazu datta: gidecekti- (samimi)
iku hazu deshita: gidecekti- (kibar)
iku ya inaya: gider gitmez
iku to: gidince
iku tame ni: gitmek için
iku mae ni: gitmeden önce
iku naraba: giderse-
itta rashii: gitmiş-
itta soo desu: gitmiş-
itta toki: gittiği zaman
itta naraba naa!: keşke gitse!
itta ra naa!: keşke gitse!
itta naraba yokatta noni!: keşke gitseydin(iz)!
itta ra yokatta noni!: keşke gitseydin(iz)!
itta naraba yokatta naa!: keşke gitseydim/gitseydik!
itta ra yokatta naa!: keşke gitseydim/gitseydik!
itte!: git! (samimi)
itte kudasai!: gidin! (kibar)
itte kudasaimasen ka?: gider misin(iz)? (rica)
itte: gidip
itte wa naranai: gitmemeli- (samimi)
itte wa narimasen: gitmemeli- (kibar)
itte mo ii desu ka?: gidebilir miyim? (müsaade)
itte mo ii desu: gidebilirsin. (müsaade)
itte wa ikaga desu ka?: gider misin(iz)? (önerme)
itte mo: gitsin, gitse de
ike! git! (kaba)
ikuna! gitme! (kaba)