Salvo
Kayıtlı Üye
OHSAS 18001 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
İSİG günümüzde bir yönetim sistemi olarak ele alınmaktadır. Bu kapsamda İSİG işletme genel yönetim sisteminin bir parçası olmalıdır. Bu amaçla Dünyada uygulanan standartlardan biri OHSAS (Occupational Health and Safety Assessment Series) 18001’dir.
OHSAS 18001 İSİG Yönetim Sistemi politika oluşturma, orga nizasyon yapısı, risk analizi, performans ölçümü, denetleme, periyodik durum değerlendirme alt başlıklarından oluşmaktadır.
Bu kapsamda işletmelerin İSİG politikalarını oluşturmaları, işletme içinde risk analizi (durum saptama) yapmaları, bu kapsamda organizasyon yapısını gözden geçirmeleri, her düzeyde çalışanların ihtiyaçlarını (sorumluluk, yetki, eğitim vb.) saptamaları, işletme İSİG planını oluşturmaları; bu plan dahilinde hedefleri, stratejileri, performans ölçüm kriterlerini belirlemeleri gerekmektedir. Uygulamaları takiben periyodik durum değerlendirmelerle hedefler, ulaşma durumu, karşılaşılan darboğazlar ve ihtiyaçlar tanımlanmalıdır.
İSİG Yönetim Sistemi yaşayan bir süreçtir. Sürekli iyileştirmeyi, her düzeydeki çalışanların tam katılımını amaçlamaktadır.
1.1. Genel Şartlar :
Organizasyon, bu şartnamede yer alan gerekli şartları karşılayacak biçimde bir İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yönetim Sistemi kurmalı sürdürmelidir. Sistem kurulurken geçerli kanuni ve diğer İSG yönetmelik şartları da dikkate alınmalıdır.
İS&G yönetim sisteminin detay ve karışıklık derecesi, dokümantasyonun miktarı ve buna ayrılan kaynaklar bir kuruluşun büyüklüğüne ve faaliyetlerinin özelliğine ve bağlıdır.
Bir organizasyon, sisteminin sınıflarını tanımlama serbestliğine ve esnekliğine sahiptir ve OHSAS 18001’i tüm organizasyon çapında uygulamayı tercih edebileceği gibi organizasyonun belirli işletim birimlerine veya faaliyetlerine de uygulayabilir.
Yönetim sisteminin sınıfları ve kapsamı tanımlanırken dikkatli olunmalıdır. Organizasyonlar, tüm işletim için gerekli veya çalışanlarının ve diğer ilgili tarafların İS&G üzerinde etkisi olabilecek bir işlemi veya faaliyeti değerlendirmenin dışında tutmak amacıyla kapsamı sınırlamayı düşünmemelidirler.
OHSAS 18001 belirli bir işletme birimi veya faaliyeti için uygulandığı takdirde OHSAS 18001'in şartlarının karşılanmasına yardımcı olmak amacıyla belirli işletme birimi veya faaliyeti tarafindan organizasyonun diğer kısımlarınca geliştirilen İS&G politikalarından ve prosedürlerinden yararlanılabilinir. Buna, belirli işletme birimi veya faliyeti için geçerli olmasını sağlamak için İS&G politikalarının veya prosedürlerinin küçük revizyonlarına veya düzeltmelere tabi tutulmasını gerekli kılabilir.
1.2. Kapsam:
2000’li yıllarda, işe ve işin yürütüm koşullarına bağlı ölüm, yaralanma ve hastalık halinin yeterince kontrol edilemiyor ve büyük ölçüde önlenemiyor olması düşündürücüdür.
İş sağlığı ve güvenliği kavramı yönetim sisteminin bir parçası olmalıdır. Uzun vadede düşünüldüğünde bu yaklaşım işletmede çalışanların sağlığını dolayısı ile verimliliği ve üretimi de arttıran bir faktördür.
Bu nedenle, tüm yöneticilerin çalışanlarını ve işi etkileyen sağlık ve güvenlik risklerini analiz etmek; riskleri kontrol altına almak üzere sistematik, sürekliliği sağlanmış bir “Yönetim Programı” uygulaması gerekmektedir.
Günümüzde, yukarıdaki yaklaşımlardan hareketle, kalite ve çevre ile ilgili standartları takiben İş sağlığı ve güvenliği (İSİG) ile ilgili bir standart da geliştirilmiştir. Bu OHSAS 18001 (Occupational Health and Safety Assessment Series)’dir.
İSİG Yönetim Sistemi ile;
* Çalışanların ve diğerlerinin maruz kaldıkları riskleri minimize etmek;
* İşin performansını arttırmak;
* Diğer işletmeler ya da müşterilere karşı duyarlı, sorumlu bir imaj yaratmak amaçlanmaktadır.
1.3. İSG Politikası
Organizasyonun en üst makamı tarafından onaylanmış bir iş sağlığı ve güvenliği politikası olmalıdır. İşletmenin, üst yönetim tarafından onaylanmış, tüm sağlık ve güvenlik hedeflerini ve bu performansını geliştirme taahhüdünü açıkça ortaya koyan bir iş sağlığı ve güvenliği politikası olmalıdır. Dokümante edilmiş İSG politikası organizasyonun tüm iş kollarıyla ve diğer yönetim disiplinleri (kalite yönetimi, çevre yönetimi) ile tutarlı olmalıdır.
Organizasyon yönetimi İSG politikasını oluştururken aşağıdaki hususları dikkate almalıdır;
• Bir bütün olarak kuruluşun iş alanıyla bağlantılı politika ve amaçları,
• Organizasyonun İS&G teknikleri,
• Kanuni ve diğer gerekler,
• Organizasyonun geçmiş ve şimdiki İS&G performansı,
• Diğer ilgili tarafların ihtiyaçları,
• Sürekli iyileştirme için firsatlar ve ihtiyaçlar,
• İhtiyaç duyulan kaynaklar,
• Çalışanların katkıları,
• Müteahhitlerin ve diğer harici personelin katkılar
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası;
• Organizasyonun İSG risklerinin özelliğine ve ölçeğine uygun olmalıdır
• Sürekli iyileştirme için bir karalılık içermelidir
• En azından mevcut geçerli İSG mevzuatına ve kuruluşun bağlı olduğu diğer şartlara uymak için bir kararlılık içermelidir
• İSG politikasının etkili olması için dokümente edilmeli, yeterliliğinin sürdürülmesi bakımından periyodik olarak gözden geçirilmeli ve gerektiğinde düzeltilmeli veya değişiklik yapılmalıdır
• İSG politikası çalışanların birer fert olarak İSG yükümlülükleri konusunda bilgilendilmeleri amacıyla tüm çalışanlara duyurulmalıdır
• İlgili taraflar için hazır bulundurulmalıdır
• Uygunluğunun ve etkili olmasının devam ettirilmesini sağlamak amacıyla kuruluşun İSG politikası ve yönetimin sistemini düzenli olarak gözden geçirmesi gerekmektedir.
İSİG sorumlulukları bütünüyle üst yönetimle ilgilidir. En güzel uygulama, üst yönetimden ( büyük organizasyonlarda Yönetim Kurulu Üyelerinden biri olabilir) birisinin, İSİG yönetim sistemiyle ilgili bütün sorumluluğu alarak, işletmede uygulama ve organizasyonu sağlamasıdır. Üst düzey Yöneticiler, İSİG performansının daha da artması için aktif olarak kendi katılımlarını göstermelidirler.
Organizasyonun üst yönetimi aşağıda sıralanan noktaları dikkate alarak bir İS&G politikası hazırlayıp onaylamalıdır. İS&G politikasının kuruluş içinde üst yönetim tarafindan duyurulması ve tanıtılması şarttır.
1.4. İSİG Yönetim Sistemleri Elemanları
Bu standart İSİG’ni yönetim sisteminin bir parçası olarak ele almakta ve bu çerçevede aşağıdaki basamaklardan oluşmaktadır;
· · Politika
· · Planlama
· · Uygulama ve İşletim
· · Kontrol ve Düzeltici Faaliyetler
· · Yönetimin Gözden Geçirilmesi
1.4.1. Politika
İşletmelerin öncelikle bir İSİG Politikası olması gerekmektedir; Bu politika aşağıdaki başlıkları içerecek şekilde hazırlanmalıdır;
· İSİG iş performansının entegre bir parçası olarak tanımlanmak,
· Yüksek bir İSİG performansına ulaşmak,
· Yasaların gerektirdiği düzenlemeleri kapsamak,
· Sürekli maliyet-yarar bir performans gelişimini sağlamak,
· Politikayı uygulamaya yönelik uygun ve yeterli kaynakları sağlamak,
· İSİG Politikasının amaçlarını hazırlamak ve işletme içi herkesin bilgilenmesine yönelik yayınlamak,
· İSİG yönetimine birinci derecede öncelik vermek,
· İSİG Politikasının işletmede tüm seviyelerde anlaşılmasını, uygulanmasını, ve yerleştirilmesini sağlamak,
· Çalışanların Politikaya uymak ve uygulanmasını sağlamak konusunda işbirliğini sağlamak,
· İSİG Politikasını belirli aralıklarla gözden geçirmek,
· Her seviyede çalışanların İSİG politikasın uyarınca sorumluluklarını yerine getirebilmeye yönelik uygun eğitimleri aldıklarından emin olmak,
İSİG sorumlulukları bütünüyle üst yönetimle ilgilidir. En güzel uygulama, üst yönetimden ( büyük kuruluşlarda Yönetim Kurulu Üyelerinden biri olabilir) birisinin, İSİG yönetim sistemiyle ilgili bütün sorumluluğu alarak, işletmede uygulama ve organizasyonu sağlamasıdır. Üst düzey Yöneticiler, İSİG performansının daha da artması için aktif olarak kendi katılımlarını göstermelidirler.
1.4.2. Planlama :
Kaza Tanımlaması, Risk değerlendirmesi ve Risk Kontrolü için Planlama
Tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli kontrol ölçümlerinin yapılması için organizasyonda, ölüme, hastalığa, yaralnmaya, hasara veya diğer kayıplara sebebiyet verebilecek tüm istenmeyen olaylar tanımlanmalı, bu tür olayların ortaya çıkma olasılığı ve ortaya çıktığında maruz kalınabilecek sonuçlar belirlenmeli, riskler değerlendirilmeli, derecelendirilmeli ve gerekli kontrol ölçümlerinin yapılması için gerekli yöntemleri açıklayan prosedürler oluşturulmalı ve işlemler açıklanmalıdır.
Bu prosedürler aşağıdaki başlıkları içerecek şekilde hazırlanmalıdır,
Rutin ve rutin olmayan faaliyetleri içermeli,
Organizasyonun yerine getirmekle yükümlü olduğu yasal şartları nasıl karşılayacağı bir prosedürde açıklanmalı,
Her düzey ve faaliyet için iş sağlığı ve güvenliği hedefleri belirlenmelidir. Hedefleri yakalamak için bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim programı hazırlanmalı,
Planlama, taşeronlar ve ziyaretçilerde dahil olmak üzere işyerindeki tüm personelin faliyetlerini ve görev tanımlarını içermeli,
Organizasyonun tehlikeleri tanımlama ve risk değerlendirme konusundaki metodolojisi; kapsamı, yapısı ve zamanlamasına göre reaktif değil proaktif (ölçülebilen, önleyici faaliyet içeren) olarak tanımlanmalı,
Risklerin sınıflandırılmasını ve tanımlanan ölçümlerle kontrol edilebilecek ya da ortadan kaldırılabilecek olan risklerin belirlenmesini sağlamalı,
İşletme pratikleri ve uygulanan risk kontrol yöntemlerinin yeterliliği baz alındığında tutarlı olmalı,
İş yerindeki gereksinimlerin belirlenmesi, eğitim ihtiyaçlarının tanımlanması ve/veya işletme kontrollerinin geliştirilmesi için girdi sağlamalı,
Gerekli faaliyetlerin etkili ve de zamanında uygulandığının izlenmesini sağlamalıdır.
İşletme, tehlike analizlerini, risk değerlendirmesini ve kontrol ölçütlerini, dokümante etmeli sürekli güncel tutmalıdır.
İşletmenin tehlike tanımlama ve risk değerlendirmesindeki metedolojisi;
Kapsamı, yapısı ve zamanlamasına göre reaktif değil proaktif olarak tanımlanmalı.
Risklerin sınıflandırılmasını ve Madde 4.3.3. ve 4.3.4. ‘te tanımlanan ölçümlerle kontrol edilebilecek ya da ortadan kaldırılabilecek olan risklerin belirlenmesini sağlamalı,
İşletme pratikleri ve uygulanan risk kontrol yöntemlerinin yeterliliği baz alındığında tutarlı olmalı,
İş yerindeki gereksinimlerin belirlenmesi, eğitim ihtiyaçlarının tanımlanması ve/veya işletme kontrollerinin geliştirilmesi için girdi sağlamalı,
Gerekli faaliyetlerin etkili ve de zamanında uygulandığının izlenmesini sağlamalıdır.
Risk değerlendirmedeki amaç; tehlike tanımlanmasi, risk değerlendirme ve risk kontrol proseslerini kullandıktan sonra organizasyon kendi alanındaki tüm önemli İS&G tehlikeleri hakkında tam bir bilgiye sahip olmasıdır.
Yasal Şartlar ve Diğer Gereklilikler :
Organizasyon, yasal ve diğer uygulanabilir iş sağlığı ve güvenliği koşullarını tanımlamalı, uygulamaya koymalı, bu bilgileri güncelleştirerek tutmalıdır ve bu konulardan tüm çalışanlar ile ilgili tarafları haberdar etmelidir.
Organizasyonun tabii olduğu yasal ve diğer şartlar belirlenirken;
Kuruluşun üretim veya servis gerçekleştirme proseslerinin detayları
Tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risk kontrol sonuçları
En iyi uygulamalar
Kanuni şartlar/yönetmelikler
Bilgi kaynaklarının listesi
Ulusal,bölgesel, uluslar arası standartlar
Kuruluşun mensubu olduğu iş koluna tatbik edilenler
Kamu kuruluşlarının görüşleri yayınları
Ticari veri tabanları
Hukuk alanında hizmet veren meslek mensupları
İlgili tarafların şartları, dikkate alınmalıdır.
Bu planlama rutin olan ve olmayan tüm faaliyetleri, tüm personeli (taşeron ve ziyaretçiler dahil) kapsamalıdır.
Tehlikelerin belirlenmesi, risk değerlendirilmesi ve risk kontrol süreçleri dokümante edilmeli ve şu başlıkları kapsamalıdır;
· Tehlikeler belirlenmeli,
· Riskler tanımlanmalı ve risk dereceleri belirlenmeli,
· Tolere edilebilir riskler değerlendirilmeli,
· Mevcut kontrol önlemleri değerlendirilmeli,
· Bu aktivitelerden sorumlu personel ve yetki-sorumlulukları tanımlanmalı,
· Tehlikelerin belirlenmesi, risk değerlendirmesi aşamalarında proaktif önlemlere ağırlık verilmelidir.
1.4.2.1. Hedefler :
İşletme mümkün olan her düzeyde dokümante edilmiş İSİG hedeflerini belirlemeli, hayata geçirmeli ve sürekliliğini sağlamalıdır.
Hedefler oluşturulurken yasal şartlar, İSİG tehlike ve riskleri, teknolojik olanaklar, finansal ve işletimsel gereksinimler dikkate alınmalıdır. Hedefler İSİG politikası ile uyumlu olmalıdır.
Organizasyon, işyerindeki tüm süreçler için dokümante edilmiş iş sağlığı ve güvenliği hedeflerini belirlemeli, hayata geçirmeli ve sürekliliğini sağlamalıdır. Hedefler iş sağlığı ve güvenliği politikası ile uyumlu olmalı, mümkün olan hallerde ölçülebilir olmalıdır.
Hedefler belirlenirken; yasal şartlar, iş sağlığı ve güvenliği tehlike ve riskleri, teknolojik olanaklar, mali olanaklar ve işletme şartları dikkate alınmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi Programı Planlanması :
Belirlenen hedefler çerçevesinde, her bir hedef için yetki ve sorumlulukların tanımlandığı, kullanılan yöntemleri, gerçekleşme zamanlarını ve çizelgelerini içeren bir iş sağlığı ve güvenliği programı oluşturulur. Bu programlar düzenli ve planlı aralıklarla gözden geçirilir.
İSG yönetim programı oluşturulması;
• Belirlenen hedeflere göre gerçekleştirilecek faaliyetlerin belirlenmesi,
• Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulacak insan ve finansman kaynaklarının belirlenmesi,
• Amaç,hedefler ve iSG yönetim programı için fayda maliyet analizinin yapılması,
• Programların oluşturulması,
• Gerekli insan ve finansman kaynaklarının temini,
• Birim/bölüm/kişi sorumluluklarının belirlenmesi,
• Faaliyetlerin muhtemel bitiş tarihlerinin belirlenmesi,
• Programın onaylanması ve yayınlanması
şeklinde olmalıdır.
1.4.3. Uygulama ve İşletim :
İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda en büyük sorumluluk üsk yönetimindir, bu nedenle yönetim temsilcisinin belirlenmiş rolü, sorumluluğu ve harcama yapmakda dahil olmak üzere yetkisi olmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları dokümante edilmeli ve bu dökümantasyon içerisinde risk altında çalışan ve sistemin işleyişinden sorumlu tüm personelin yetki ve sorumlulukarının tanımlaması yapılmalı ve ilgili taraflara duyurulmalıdır. Risk altındaki her personel iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarına katılmalıdır. Organizasyon, risklerin tanımlamasını, değerlendirmesini, kontrol önlemlerini ve uygulama faaliyetlerini, acil eylem ve planlamasını yapmalıdır.
1.4.3.1. Yapısal Ağ ve Sorumluluklar :
Politikanın uygulanması ve etkin bir İSİG yönetimi için bir organizasyon şunlara sahip olmalıdır ;
• Yeterli İSG bilgisine ulaşılması, kanuni yaptırımlar çerçevesinde güvenli aktiviteler yapılması için beceri ve kabiliyet,
• Yönetim yapısı içinde sorumlulukların dağılımının tanımlanması ve gerçekleştirilmesi
• Kişilerin sorumluluklarını yerine getirebilmeye yönelik gerekli yetki ile donatılması,
• Organizasyon yapısına ve büyüklüğüne uygun gerekli kaynakların sağlanması,
• Organizasyonun tüm seviyelerinde ihtiyaçların tanımlanması ve gerekli eğitimlerin organize edilmesi,
• İSG bilgisinin etkin şekilde ve uygun yerde paylaşılmasına, iletişim sağlanmasına yönelik organizasyon yapılması,
• Uzmanlardan öneri ve hizmet almaya yönelik organizasyon yapılması,
• Çalışanların katılımının sağlanmasına yönelik organizasyonlar yapılması,
• Birimlerinde çalışan bütün insanların sağlığından ve güvenliğinden sorumlu olmalı,
• Birimlerindeki ortamlardan, sağlık ve güvenlik yönünden etkilenenlerin sorumluluğunun da kendilerine ait olacağını bilmeli,
• Alacakları kararların İSİG Yönetim sistemi performansını etkileyecek düzeyde olduğunun bilincinde olmalıdırlar.
Üst yönetim, yönetim temsilcisi, organizasyonun diğer yönetim kademelerinin görev ve sorumlulukları tanımlanmalı ve dokümante edilmelidir. Bu tanımlamalar aşağıdaki personel için de yapılmalıdır;
• Organizasyon içerisindeki tüm kademe yöneticileri,
• Proses operatörleri ve genel iş gücü,
• Müteahhitler ve müteahhit personeli,
• İSG eğitimlerinden sorumlu olanlar,
• İSG için kritik techizattan sorumlu olanlar,
• Organizasyon içerisinde İSG niteliklerine sahip çalışanlar veya diğer İSG uzmanları,
• Danışma toplantılarında yer alan İSG temsilcileri.
Yetki ve sorumluluklar tanımlanırken;
a) Yönetim Hiyerarşisi: Kargaşaya neden olunmaması ve sorumlulukların tam olarak anlaşılabilmesi için yönetim hiyerarşisini gösteren akım şemasının çizilmesi,
b) Liste Yapımı: Tüm makinaların, aletlerin, materyallerin, koşulların, alanların ve pratiklerin listesinin ilgili personel tarafından vazife olarak düzenlenmesi ,
c) Çalışma Alanları : Personelin hangi çalışma alanlarında bulunması gerektiğinin belirlenmesi,
d) Bakım Personeli: Bakım personellerinin hangi alet, ekipman veya proseste bakım yaptığının ve hangi tür durumlarda dışardan teknik servise başvurulması gerekliliğinin tanımlamasının yapılması,
e) Denetim Sorumlulukları: Sağlık, emniyet ve iş yürütümü açısından yöneticilerin sorumluluklarının tanımlanması ve iş sağlığı ve güvenliği açısından yapılacak denetimlerin programının belirlenmesi,
f) Eğitim ve Bilgilendirme: Personeli eğiticek, bilgilendirmeyi yapıcak ve çalışanların katılımını sağlıyacak personelin belirlenerek sorumluluklarının tanımlanması,
Eğitim, Bilgilendirme ve Yeterlilik :
Tüm çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği politikası, prosedürleri ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin gerekliliklerine uyumun önemi hakkında bilgilendirilmelidir. Özellikle de risk altında çalışan personel işe girişte ve belli aralıklarla iş sağlığı ve güvenliği riskleri, sorumluluk ve yetkiler hususlarında eğitime tabii tutulmalıdır. Çalışanların eğitimi, bilgilendirmesi ve yeterliliklerinin sağlanması konusunda izlenecek yöntemleri anlatan bir prosedür oluşturulmalıdır.
Organizasyon, ihtiyaç duyulan konularda eğitim programları hazırlamalı ve uygulamalıdır.Bu kapsamdaki eğitim konuları;
• İSG politikası, İSG el kitabı, İSG prosedürleri, İSG talimatları, İSG formları vb.
• İSG riskleri
• Acil haller/kazalar,
• İş kazalarının nedenleri
• Güvenlik tedbirleri,
• İlk yardım,
• İş sağlığı ve güvenliği bilinci,
• Yangın, • Kimyasallar,
• Elektrik,
• Hareketli ekipmanlar,
• Kişisel koruyucular,
• Gürültü,
• Enerji yönetimi,
• İSG mevzuatı,
• OHSAS 18001 standartı,
• Yetki ve sorumluluklar vb. olabilir.
Bu eğitimlere ilgili tüm personel ve müteahhit kuruluşun personeli gerektiğinde ziyaretçiler de katılabilir. Eğitim düzeyi belirlenirken kişilerin sahip olması gereken yetkinlik ve kişilerin görevlerindeki farklılıklar dikkate alınmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı da dikkate alınarak forklift, vinç kullanıcıları, kazancılar vb. gibi kişiler ilgili kuruluşlar tarafından verilecek belgelere sahip olmalıdırlar.
1.4.3.2. Danışma ve Bilgi Paylaşımı :
İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bilgilerin; çalışanlara ve diğer ilgili taraflara iletildiğini ve onlardan gelen bilgilerin alındığını garanti altına alan prosedürler oluşturulmalı, bu faaliyetler dökümante edilmeli ve ilgili taraflara bilgi verilmelidir.
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği hususlarında görüşlerinin alınması, çalışanları temsilen bir temsilcinin seçilmesi ve bu temsilci hakkında çalışanlar bilgilendirilmelidir.
Organizasyon içi iletişim;
• İSG politikasını ve amaçlarının duyurulması,
• Tehlike belirleme, ridk değerlendirme ve risk kontrol prosedürlerinin duyurulması,
• İSG görev ve sorumluluk tanımlarının anlaşılmasının sağlanması,
• Yönetimle çalışanlar arasındaki İSG istiraşesinin sağlanması,
• Çalışanlarla yapılan istiraşelerden elde dilen İ bilgilerinin yaygınlaştırılması,
• Eğitim programı detayının duyurulması,
• İSG ile ilgili, izleme, denetim ve gözden geçirme işlemlerinin sonuçlarının duyurulması,
• Yönetimin İSG ne karşı taahütlerinin gösterilmesi,
• Çalışanların görüş, endişe ve şikayetlerine cevap verilmesi , öneri ve memnuniyetlerinin alınması,
• İSG ile ilgili konularda sürekli iyileştirmeyi desteklemeye yönelik bilgilerin aktarılması,
• Yönetim sistemi ve performansına yönelik bilgilerin aktarılması,
• Acil haller ve kazalara hazırlıklı olma, acil haller ve kazalardaki davranış biçimlerinin duyurulması ve uygulanmasının sağlanması,
• İSG yönetim programının ihdas ve idamesi için ilgili birimler areasındaki koordinasyonun sağlanmasına yönelik bilgi ve yöntemlerin duyurulması,
• Politikaların geliştirilmesi ve gözden geçirilmesi, İSG amaçlarının geliştirilmesi ve gözden geçirilmesi ve tehlikenin belirlenmesinin yapılması dahil riskleri yönetmek üzere prosesler ve prosedürler ile ilgili kararlar üzerinde iştişarede bulunma, ve kendi faaliyetleri ile bağlantılı risk değerlendirmelerinin ve risk kontrollerinin gözden geçirilmesi,
• Yeni veya değişiklik yapılmış teçhizat, malzeme, kimyasallar, teknolojiler, prosesler, prosedürler ve çalışma şekillerinin uygulamaya konması gibi işyeri İSG ni etkileyen değişikik üzerinde iştişarede bulunma vb. şeklinde olabilir.
Organizasyon dışı iletişim:
• Yönetimin İSG ne taahütlerinin gösterilmesi,
• Kuruluşun faaliyet, ürün ve hizmetlerinden kaynaklanan endişelerinin giderilmesi ve sorularının cevaplandırılması,
• Kuruluşun İSG politikaları, amaç, hedef ve progarmları hakkında bilgi verilmesi ve kamu bilincinin arttırılması,
• İSG ile ilgili konularda sürekli iyileştirmeyi desteklemeye yönelik raporların duyurulması,
• Kamu kuruluşları, belediyeler, dernekler ve diğer ilgililere uygun bilgilerin verilmesi, gelen yazıların cevaplandırılması için kuruluş içindeki ilgili kişilere duyurulması ve cevaplandırılmasının sağlanması,
• Kuruluşun İSG ile ilgili konularda kazandığı başarının duyurulması, vb.
amaçlarla yapılabilmesi için organizasyonun yapısı, büyüklüğü, faaliyet alanı, çalışanların sayıları vb. konularda uygun iletişim kanalları belirlenmelidir. Bu iletişim kanalları toplantı, yüz yüze görüşmeler, ilan/duyuru tahtaları, telefon e-posta, yazışmalar vb. şeklinde olabilir.
İşletme çalışanlarına ve ilgili diğer taraflara danışarak ve uygun İSİG bilgilerinin iletişimini sağlayarak yaptığı düzenlemeleri dokümante etmeli ve geliştirmelidir. Bu düzenlemeler çalışanları da kapsamalıdır.
Politikanın ve hedeflerin gözden geçirilmesi, tehlike tanımlamaları, prosedürlerin hazırlanma ve değerlendirilmesi, risk kontrol ve risk değerlendirmelerin gözden geçirilmesi aşamalarında çalışanlara da danışılmalıdır.
İSİG'ni etkileyen değişiklikler, yeni teknoloji, ekipman, prosedür ve çalışma yöntemleri vb. konularda çalışanlara da danışılmalıdır.
1.4.3.3. Eğitim, Bilinçlendirme ve Yeterlilik :
İhtiyaç olan İSİG bilinci tanımlanmalıdır. Bu kapsamda gerekli olan eğitimler zamanında ve sistematik olarak düzenlenmelidir. Kişilerin gerekli bilgileri ve bilinci kazandıklarının ve bunları sürdürdüklerinin değerlendirmesi yapılmalıdır. Eğitimler kayıt altına alınmalıdır.
Bu eğitimler;
· · Bireysel rol ve sorumlulukların tanımlanma eğitimleri,
· · İSİG düzenlemeleri, tehlikeler, riskler ve uyarılar ile ilgili eğitimleri,
· · Prosedürlerin anlaşılması eğitimleri,
· · Yöneticilere yönelik sorumluluklar eğitimleri,Taşeron, ziyaretçiler için bilinçlendirne ve bilgi verme eğitimlerini kapsamalıdır.
1.4.3.4. Dökümantasyon :
Organizasyon yazılı, elektronik vb. uygun ortamlarda yönetim sisteminin ana unsurları ve bilgi akışını tanımlayan bilgi oluşturmalı ve sürekliliği sağlamalıdır.
Dokümantasyon ve Veri Kontrolü :
Dokümanların ve verilerin kontrol edildiğini ve sürekliliğini garanti altına alan, bu amaçla; dokümanların bulundukları yeri, periyodik olarak gerekli olduğunda revize edildiklerini, ilgili yerlerde son revizyonlarının yer aldıklarını, yürürlükten kalkmış döküman ve verilerin de ilgili tüm kullanım noktalarından kaldırıldığını yada istenmeyen kullanıma kapalı olduğunu tanımlayan ve arşivlenen prosedür oluşturulmalıdır.
İSG Yönetim sistemi dokümantasyonunda ;
• Belgeler anlaşılabilir olmalı,
• Periyodik olarak gözden geçirilmeli,güncelleştirilmeli, ve organizasyondaki ilgili kişiler tarafından kolayca elde edilmesi sağlanmalı,
• Geçersiz hale gelmiş dokümanlar kullanıldığı yerden uzuklaştırılmalı veya istyenmeyen kullanımlar engellenmeli,
• Tanımlanabilir ve izlenebilir olmalı ve yasalara uygun muhafaza zamanları belirlenmeli,
• İşletme Kontrolü olmalıdır.
Dokümanların belirlenmesi, onaylanması, yayınlanması ve yürürlükten kaldırılması başlıklarını kapsamalıdır. Bu amaçla; dokümanların bulundukları yeri, periyodik olarak gözden geçirildiklerini, ilgili yerlerde son revizyonlarının yer aldıklarını, yürürlükten kalkanların da ilgili tüm yerlerden kaldırıldığını yada istenmeyen kullanıma kapalı olduğunu tanımlayan prosedür hazırlanmalıdır.
1.4.3.5. İşletme Kontrolü :
Risklere karşı, kontrol önlemleri alınması gerektiği belirlenmiş risklerle ilgili uygulama ve faaliyetleri tanımlanmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği politika ve hedeflerinden sapmalara neden olabilecek durumları kapsayan prosedürler oluşturulur ve süreklilikleri sağlanır. Satın alınan ve/veya kullanımda olan mal, teçhizat ve servislerin riskleri belirlenir ve
ilgili prosedür ve şartları müteahhit ve tedarikçilere iletilip duyurulur. İş sağlığı ve güvenliği risklerini kaynağında yok etmek veya azaltmak için gerekli sistem kurulur ve prosedürler oluşturularak sürekliliği sağlanır.
1.4.3.6. Acil Durum Hazırlığı ve Karşı Önlem :
Potansiyel olayları ve acil durumlar ve bunlara karşı alınacak önlemler tanımlanmalı, bunlardan kaynaklanacak hastalık veya yaralanmaları önleme veya azaltmaya yönelik plan ve prosedürler oluşturulmalı, belli aralıklarla gözden geçirilmeli ve sürekliliği sağlanmalıdır.
Acil durum planları hazırlanmalıdır. Bu planlarda;
Her bölüm için yangın ekibi belirlenmeli,
Olası kaza ve acil durumlar,
Acil çıkış yerleri, işaretlemeler,
İşyerini acil boşaltma prosedürleri,
Acil Görevlendirilecek çalışanlar ve bölümleri,
Taşeron ve ziyaretçiler de dahil olmak üzere tüm personelin yapacakları,
Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri
Yasal kuruluşlarla ve toplumla iletişim yöntemleri, tanımlanmalıdır.
Potansiyel kaza ve acil durumlar.
Görev alacak kişiler.
Tüm personelin yapacakları (taşeron ve ziyaretçiler dahil),
Tehlikeden uzaklaşma prosedürleri,
Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri
Yasal kuruluşlarla ve toplumla iletişim yöntemleri, tanımlanmalıdır.
Belli aralıklarla yangın, deprem vb. durumlar için tatbikat yapılmalı, İhtiyaç duyulacak ekipmanlar belirlenmeli ve sağlanmalıdır. Tatbikatlar dökümante edilmeli, mevcut planlar değerlendirilmeli ve güncelleştirilmelidir.
Bu amaçla;
Acil durum veya ani tehlikeler karşısında tüm çalışanların korunması için gerekli bilgi, dahili haberleşme ve koordinasyon sağlanmalı,
İlgili ve yetkili otoriterlerle diğer acil durumla ilgili servislere bilgi verilmesi ve haberleşme imkanları sağlanmalı,
İlk yardım, tıbbi yardım, yangınla mücadele ve tahliyenin nasıl yapılacağı belirlenmeli,
Tüm çalışanlar ile ilgili ve yetkili seviyelerdeki kişilerin eğitimi sağlanmalı,
Diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği oluşturulmalıdır.
Kuruluş acil durumla ilgili hazırlanan prosedürde belirtilen hususları belirli aralıklarla test etmeli ve eğitim maksadıyla tatbikatlar yapılmalıdır.
Potansiyel kaza ve acil durumlar.
Görev alacak kişiler,
Tüm personelin yapacakları (taşeron ve ziyaretçiler dahil),
Tehlikeden uzaklaşma prosedürleri,
Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri,
Yasal kuruluşlarla ve toplumla iletişim yöntemleri, tanımlanmalıdır.
Potansiyel acil durum ve olayları ve bu durumda yapılacakları tanımlayan, bunlardan kaynaklanacak hastalık veya yaralanmaları önleme veya azaltmaya yönelik plan ve prosedürler oluşturulmalı, uygulamaya sokulmalı ve süreklilikleri sağlanmalıdır. İhtiyaç duyulacak ekipmanlar belirlenmeli ve sağlanmalıdır. Tatbikatlarla mevcut plan değerlendirilmeli ve güncelleştirilmelidir.
1.4.4. Kontrol Etme ve Düzeltici Faaliyetler :
1.4.4.1. Performans Ölçümleri ve İzleme:
Hangi politika ve amaçların gerçekleştirilebildiğini gösterir. Yetersizlikler görüldüğü zaman, sebepleri kökten tespit edilmeli ve düzeltilmesi için gereken düzenlemeler yapılmalıdır.
İşletmenin ihtiyaçlarına uygun nicelik ve nitelikte olmalıdır.
İSİG yönetim programına, ilgili hukuki yaptırımlara uyum derecesini izlemek üzere proaktif bir yaklaşım planlanmalıdır.
(Proaktif Performans Ölçümü: surveyans ve gözlemler ile; örneğin yapılacak işin güvenlik sistemleri, çalışma izinleri , gibi.)
Kazaları, sağlık bozukluklarını ve diğer İSİG olaylarını olay sonrasında izlemeye yönelik reaktif bir yaklaşım planlanmalıdır.
(Reaktif Performans Ölçümü : Kazaları, kazaya ramak kalma durumları, hastalık-sağlık, diğer sağlık ve güvenlik performans olaylarının takibi gibi.)
İzleme ve ölçüm sonuçlarının veri kaydı yapılmalıdır. İzleme ve ölçüm için gerekli olan cihazların kalibrasyon ve bakım yöntemleri tanımlanmalıdır.
İş sağlığı ve güvenliği performansı düzenli bir şekilde izlenmeli ve ölçülmelidir. Gerektiğinde düzeltici ve önleyici faaliyetler uygulanmalı, bu faaliyetler uygulamaya geçmeden önce ihtiyaçlarına uygun nitel ve nicel risk değerlendirme yöntemi ile incelenmeli, tüm kayıtlar belirli süre korunarak saklanmalıdır. Yasalara, işletme pratiklerine ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim programına uyumu izlemek için proaktif performans ölçümleri ile kazalar, hastalıklar, olaylar (kayba ramak kalmaları da kapsayan) ve geçmişte iş sağlığı ve güvenliği performansının yetersiz olduğu zamanlar için reaktif performans ölçümlerinin izlenmesi gerekir. Ölçümlerde kullanılan ekipmanların kalibrasyonu ve bakımı için prosedür oluşturmalı ve bu sonuçlar saklanmalıdır.
Prosedürler;
Ölçümlemeler hem nitel hem nicel olmalı,
İSG hedeflerinin karşılanma derecesi izlenebilmeli,
İSG yönetim programları, çalıştırma kriterleri ve yasal mevzuat şartlarına uygunluğunu izleyen proaktif ölçümleri,
Re-aktif tedbirlerin iş kazası, meslek hastalığı ve maddi hasarlar konusunda nasıl etki yaptıkları,
Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin analizlerinin yapılması hususunda kriterleri içermelidir.
Performans ölçüm yöntemleri:
Çek-list kullanılarak periyodik saha denetimleri,
İş Güvenliği turları,
Makine ve teçhizatın emniyet tertibatlarının tetkiki ve durumlarının tespiti,
Çalışma ortamlarının yasal mevzuatlara göre uygunluk testleri,
Çalışanların hareket biçim - tarzları,
Benzer kuruluşlarla mukayese yapılması gereklidir.
1.4.4.2 Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar ve Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler :
Kazaların, olayların ve uygunsuzlukların araştırılması ve ele alınması, bunlardan kaynaklanan sonuçları hafifletmek üzere faaliyetler yürütülmesi, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin başlatılması ve bitirilmesi, yapılan düzeltici ve önleyici faaliyetlerinin etkinliğinin teyidinin yapılması ve sürekliliği sağlanmalıdır. Prosedürler, önerilen düzeltici ve önleyici faaliyetlerin uygulanmaya konulmadan önce, risk değerlendirme prosesi ile gözden geçirilmesini sağlamalıdır. Tüm düzeltici ve önleyici faaliyetler kayıt altına alınmalıdır.
Organizasyon, aşağıda belirtilen konularda sorumluluk ve yetki tanımlanmaları için prosedürler hazırlamalıdır:
• Kazalar, vakalar ve uygunsuzlukların takibi ve incelenmesi
• Kazalar, vakalar ve uygunsuzluklardan çıkan sonuçları hafifletmek için tedbir alınması,
• Düzeltici ve önleyici faaliyetleri başlatılması ve sonuçlandırılması,
• Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin etkinliğinin teyidinin yapılması,
1.4.4.3.Kayıtlar ve Kayıt Yönetimi :
Organizasyon, denetim sonuçları ve gözden geçirme kayıtları da dahil , iş sağlığı ve güvenliği kayıtlarının tanımlanması, saklanması ve ortadan kaldırılması için prosedürler oluşturmalı ve sürekliliklerini sağlamalıdır. Kayıtların muhafaza şekilleri ve kayıt saklama zamanları belirlenmelidir.
İSG kayıtları,
• Yasal, tanınabilir ve izlenebilir olmalıdır.
• Saklama süreleri belirlenmeli ve kayıt edilmelidir
İSİG kayıtlarının ortadan kaldırılmasında yetki, kayıtların gizliliği, kayıtların tutulmasındaki yasal ve diğer gereklilikler dikkate alınmalıdır.
1.4.4.4. Denetim (Audıt) :
Yapılan planlamaların İSİG yönetim sistemi için uygunluğu, gereğince uygulanıp uygulanmadığı, politika ve amaçlara cevap verme durumu değerlendirilmelidir.
Denetleme çok geniş olabilir veya seçilmiş bir alan veya konulara yönelik olabilir. Denetim sonuçları ve alınması gerekli düzeltici önlemler ilgili tüm kişilerle paylaşılmalı, bu kişiler bilgilendirilmelidir.
Denetleme şu soruları içermelidir;
· Organizasyonun genel İSİG Yönetim Sistemi tanımlanan İSİG performans standartlarına ulaşma kapasitesine sahip mi?
· İSİG Yönetim Sisteminin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir ?
· Organizasyon gerçekten hedeflediklerini yapıyor ve ulaşabiliyor mu ?
Organizasyon periyodik olarak denetim programı ve prosedürleri oluşturmalı, hayata geçirmeli ve sürekliliklerini sağlamalıdır. İş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminde planlanan düzenlemelerin OHSAS spesifikasyonun şartlarını da kapsayacak şekilde uygun olup olmadığı araştırılır. Yönetim sisteminin güçlü ve zayıf yönleri araştırılır ve hedeflere ulaşılabilirlik, sistem prosedürleri, politikalara ve hedeflere göre sistemin etkinliği denetlenir ve denetim sonuçları sistemin sürekliliği ve etkinliği açısından gözden geçirilir. Denetim prosedürü;
• İSİG yönetimi için planlanmış düzenlemelerin uygunluğunu,
• Uygulamaların doğru yapıldığını,
• Kuruluşun politika ve amaçlarının karşılanıp karşılanmadığını
• Bir önceki denetim sonuçlarının gözden geçirilmesi
• Denetim sonuçların yönetime bildirilmesi faaliyetlerini kapsamalıdır.
1.4.5.Yönetimin Gözden Geçirmesi :
Üst yönetim, İSİG yönetim sistemini; sürekli uygunluk ve etkinlik açısından belirli aralıklarla gözden geçirir. Yönetimin gözden geçirmesi süreci, böyle bir değerlendirmenin yapılabilmesi için gerekli bilginin toplanmasını garanti altına almalıdır ve gözden geçirme faaliyetleri kayıt altına alınmalıdır. Yönetimin gözden geçirmesi sonucunda, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi politika, hedefler ve diğer elemanlarında yapılabilecek değişikliklere olan ihtiyaçtan bahsedilmelidir.
Yönetim İSG yönetim sistemini gözden geçirirken;
· Mevzuat değişikliklerinin,
· İlgili tarafların beklenti ve yükümlülüklerindeki değişikliklerin,
· Kuruluşun ürün ve faaliyetlerindeki değişikliklerin,
· Bilim ve teknolojideki ilerlemenin,
· İSG ile ilgili olaylardan alınan derslerin,
· Pazar tercihlerinin, iletişim ve rapor verme düzeninin bilincinde olmalıdır.
İSİG yönetim sisteminin hedefleri ve politikayı gerçekleştirmek konusunda yeterliliği ve planlanan düzenlemelere uygunluğu konusunda sistematik olarak gözden geçirilmelidir. Bu kapsamda;
· İSİG politikasına uygunluk,
· İSİG hedeflerinin sürekli iyileştirme kapsamında revizyonu,
· Tehlike bildirim sürecinin etkinliği,
· Risk kontrol önlemlerinin etkinliği,
· Kaynakların yeterliliği,
· Etkin olmayan prosedürlerin belirlenmesi,
· Beklenen teknolojik veya yasal değişikliklerin sistem üzerine etkilerini, değerlendirmelidir.
1.5. Katkıda Bulunan Organizasyonlar
OHSAS 18001, organizasyonların iş sağlığı ve güvenliği risklerini kontrol etmek ve performanslarını geliştirmek maksadıyla İngiliz Standartları Enstitüsü - BSI (British Standards Institution) tarafından geliştirilen, tüm dünyada kabul görmüş ve risk değerlendirmesine dayalı bir yönetim sistemidir.
OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri standartının asıl amacı önleyici olmasıdır. Bununla beraber sistem her ne kadar önleyicilik üzerine kurulmuşsa da, gerekli kontrol mekanizmalarını, düzeltici faaliyetleri ve geri besleme mekanizmalarını da içermektedir.
Önleyici sistem yaklaşımında hatalar ortaya çıkmadan önlemeye çalışıldığından iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminde gelişme ve iyileşme sağlanmakta ve böylece maruz kalınabilecek risklerde azaltılabilmektedir.
OHSAS 18001 standartı, kuruluşlara ekonomik ve iş sağlığı ve güvenliğine yönelik amaçlarına ulaşabilmeleri konusunda yardımcı olmak için, diğer yönetim gerekleriyle bütünleştirilmiş olan etkin bir İSG yönetim sisteminin başlıca unsurlarını sağlama niyetiyle düzenlenmektedir. Bu yaklaşımın temeli PUKÖ döngüsüdür. “PUKÖ” döngüsü değişkenliğin sebeplerini tespit etmek ve kaliteyi iyileştirmek için kullanılan sistematik bir yöntem olarak tanımlanabilir. Bu döngü organizasyonların üretim sistemlerini iyileştirmenin bir yolu olarak Walter Shewhart (1939) tarafından geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Şekil-1’ de Deming tarafından uyarlanmış PUKÖ döngüsü görülmektedir.
Şekil-1 PUKÖ Döngüsü
PUKÖ döngüsünün aşamalarını inceleyecek olursak;
PLANLA
• İş Sağlığı ve Güvenliği açısından amacın belirlenmesi ( neyi başarmak istiyoruz, nerede, ne zaman )
• Mevcut durumu analiz etme
• Hedeflerin belirlenmesi
• Kayıtların analizi
• Tehlikelerin Belirlenmesi
• Risk değerlendirme metodlarının belirlenmesi
• Detaylı plan hazırlaması ( uygulama planı )
• İç talimatlar hazırlama
UYGULA
• Riskleri Değerlendirme
• Risklerin kabul edilebilir olup olmadığına karar verme
• Kontrol Önlemlerinin seçimi ve uygulaması
• Her bölümdeki İlgili kişileri bilgilendirme, eğitme ve katılımını sağlama
• Faaliyet planını izleme ve gerçekleştirme
• Uygulama sonuçlarını yakın takip etme
KONTROL ET
• Hedef veya hedeflere ulaşıldı mı?
• İç talimatlar ve yönergeleri gözden geçirme
• Olası sapmaları tespit etme ve kaydetme
• İlgili kişileri bilgilendirme
ÖNLEM AL
• Kalıcı bir denetleme sistemi kurma
• Etkili önlemleri standartlaştırma
• Gerekli eğitim ve yönlendirmeleri sağlama
OHSAS 18001’in oluşturulmasına katkıda bulunan organizasyonlar aşağıda sıralanmıştır.
- İngiliz Standartları Enstitüsü (British Standards Institution)
- Avustralya Standartları (Standards Australia)
- İrlanda Ulusal Standart Kurumu (National Standards Authority of Ireland)
- Güney Afrika Standart Bürosu (South African Bureau of Standards)
- Malezya- Endüstriyel Araştırma ve Standart Enstitüsü (Standards and Industry Research Institute of Malaysia-Quality)
- İspanya Standart ve Sertifikasyon Birliği (Asociacion Espaola de Normalizacion y Certificacion)
- Uluslararası Güvenlik Yönetimi Organizasyonu (International Safety Management Organisation Ltd)
- SFS Sertifikasyon (SFS Certification)
- SGS Yarsley Uluslararası Sertifikasyon Servisi (SGS Yarsley International Certification Services)
- Ulusal Kalite Güvence (National Quality Assurance)
- Güvence Servisleri (Assurance Services)
- Uluslararası Sertifikasyon Servisleri (International Certification Services)
- Bureau Veritas Uluslararası Kalite (Bureau Veritas Quality International)
- Det Norske Veritas (Det Norske Veritas)
- Lloyds Register Kalite Güvence (Lloyds Register Quality Assurance)
OHSAS Spesifikasyonu geliştirilirken referans alınan dokümanlar aşağıda sıralanmaktadır.
* BS 8800 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri İçin Rehber (BS 8800: 1996 Guide To Occupational Health and Safety Management Systems)
* Taslak AS/NZ 4801: AS/NZ 4801 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi Spesifikasyonu ve Kullanma Kılavuzu (Draft AS/NZ 4801 Occupational Health and Safety Management Systems - Specification With Guidance For Use)
* NPR 5001 : 1997 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri İçin Rehber (Technical Report NPR 5001 : 1997 Guide To an Occupational Health and Safety Management System)
* BVQI İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Standardı (BVQI Safety Cert: Occupational Safety and Health Management Standard)
* Taslak NSAI SR 320 : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi İçin Öneriler (Draft NSAI SR 320 : Recommendation For an Occupational Health and Safety (OH and S) Management System)
* SGS & ISMOL ISO 2000 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri İçin Şartlar (SGS & ISMOL ISO 2000 : 1997 Requirements For Safety and Health Management Systems)
* Taslak BS I PAS 088 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi (Draft BSI PAS 088 Occupational Health and Safety Management Systems)
* DNV İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri Belgelendirme Standardı (DNV Standard For Certification of Occupational Health and Safety Management Systems (OHSMS):1997)
* Taslak LRQA SMS 8800 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Denetim Kriterleri(Draft LRQA SMS 8800 Health & Safety Management Systems Assessment Criteria)
* UNE 81900 Serisi İş Riskleri Önleme Ön- Standardı (UNE 81900 Series of Pre-Standards On The Prevention of Occupational Risks)
İşçi Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme serisi (OHSAS) spesifikasyonu, bir kuruluşun İS&G risklerin kontrol etmesini ve performansının iyileştirmesini sağlamak için bir İşçi Sağlığı ve Güvenliği (İS&G) yönetim sistemine dair şartları verir. Belirli İS&G performans kriterleri belirtilmediği gibi, bir yönetim sisteminin tasarımına dair detaylı spesifikasyonlar da vermez.
OHSAS 18002’ye göre OHSAS spesikasyonu, aşağıdakileri yapmak isteyen her kuruluşa uygulanabilir:
a) Faaliyetleriyle ilişkili olarak İS&G risklerine maruz kalabilecek çalışmaları ve diger ilgili taraflar üzerindeki riski bertaraf etmek üzere en aza indirmek amacıyla bir İS&G yönetim sistemi oluşturmak;
b) Bir İS&G Yönetim sistemini uygulamak, muhafaza etmek ve sürekli iyileştirmek;
c) Kendisinin belirlediği İS&G politikasına kendisinin uyduğundan emin olmak;
d) Böyle bir uygunluğu başkalarına göstermek;
e) İS&G yönetim sisteminin dışardan bir kuruluşça belgelendirilmesini / tescilini istemek:
veya
f) Bu OHSAS spesifikasyonuna uygunluğu kendi kendine tespit ve beyan etmek.
OHSAS 18001, 09 NİSAN 2001'de TSE tarafından Türk standardı olarak kabul edilmiştir(TS 18001). Ancak şu husus da unutulmamalıdır ki OHSAS 18001 iş sağlığı ve güvenliği değerlendirme serisi yayını ile uyumlu olmak, tek başına yasal gerekliliklerin yerine getirildiği anlamına gelmemektedir.
2. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİNİN YARARLARI
• Bu yönetim sistemi ile zararla sonuçlanabilecek olası tehlikelerin önceden tespiti ve gerekli önlemlerin alınması sağlanır.
• Çalışanlar işyerinin olumsuz etkilerinden korunur, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmaları sağlanır.
• İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş gücü ve iş günü kayıplarının en aza indirgenmesi, dolayısıyla iş veriminde artışın sağlanmasıyla üretimin (ürün ve/veya hizmet) korunması sağlanır.
• Çalışanların memnuyeti, müşteri memnuyeti ve üretim maliyetlerinde azalma sağlanır.
• İş kazası ve meslek hastalıklarının oldukça yüksek maliyetleri en aza indirilir.
• Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları ve devre dışı kalmaların ortadan kaldırılması işletme güvenliği sağlanır.
• Resmi makamlar önünde, organizasyonun iş güvenliğine karşı duyarlı olduğu kanıtlanır ve yasal ceza riski azaltılır.
• OHSAS 18001, ISO 9001:2000 ve ISO 14001 ile uyumludur, mevcut kalite sistemi OHSAS 18001’i de içererek var olan alt yapı geliştirilir ve daha kapsamlı hale getirilir.
• İsteyen işyerleri, OHSAS 18001'e göre oluşturdukları yönetim sistemini belgelendirebilirler.
• Bu yönetim sistemi, işletmede çalışanların sağlığını dolayısı ile verimliliği ve üretimi de arttıran bir faktördür.
3. SİSTEM İÇİNDE GEÇEN TANIMLAR
Kaza : Ölüme, sağlık bozulmasına, yaralanmaya, hasara, zarara ya da diğer kayıplara yol açan istenmeyen olay
Tehlike : Yaralanmaya, sağlık bozulmasına, çalışma ortamının bozulmasına, malın/mülkün hasar görmesine veya bunlardan birkaçının bir arada bulunmasına neden olabilecek potansiyel zararlı kaynak veya durum.
Olay : Bir kazaya yol açan veya bir kazaya neden olabilecek potansiyeli olan durum.
OHSAS 18002’ye göre hiçbir sağlık bozulması sakatlanma, hasar veya başka kaybın olmadığı bir olay ayrıca "yakın -ıskalama" olarak da adlandırılır. "Olay" terimi "yakın -ıskalama" yı da kapsar.
Risk : Bir tehlikeli durumun meydana gelme olasılığı ve önem derecesinin bileşkesi.
Güvenlik : Zarar, ziyan riskinin olmadığı durum. Kabul edilmez zarar riskinden uzak kalma ISO /IEC Klavuz
Objektifler : Organizasyonun başarmak üzere seçtiği, sistemin performansını belirleyen amaçlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği : Çalışanların, geçici işlerin, sözleşmeli personelin, ziyaretçilerin veya iş ortamı içindeki diğer kişilerin sağlıklı ve güvende olmalarını etkileyen koşullar ve faktörler.
Risk Değerlendirme: Risk büyüklüğünün tahmin edilmesi ve riskin tolere edilip edilemeyeceği konusunda karar vermeye yönelik kapsamlı proses.
Tetkik : Faaliyetlerin ve ilgili sonuçlarının planlanmış düzenlemelere uygunluğunu, bu düzenlemelerin etkili bir biçimde uygulandığını ve politika ve hedefleri gerçekleştirmek için uygun olduğunu belirlemek amacıyla yapılan sistematik bir değerlendirme
Sürekli İyileştirme : Organizasyonun İSİG politikasına bağlı olarak genel işçi sağlığı ve iş güvenliği performansında gelişmeler sağlamak için; iş sağlığı ve iş güvenliği yönetim sistemini geliştirme süreci
Tehlike Tanımlanması : Tehlikenin farkına varma ve özelliklerini (karekteristiklerini) tanımlama süreci ilgili taraflar organizasyonun İSİG performansı ile ilgilenen ya da bundan etkilenen birey ve gruplar
OHSAS 18002’ye göre Tehlike Tanımlaması; bir teklikenin var oldugunun tanınması ve bunu karakteristiklerinin tanımlanması
Uygunsuzluk : Doğrudan ya da dolaylı olarak insan yaralanması ya da hastalığı, malın hasar görmesi, iş yeri çevresinin zarar görmesi ya da bunların kombinasyonuna neden olabilecek iş standartları, pratikler, prosedürler, kurallar, yönetim sistemi performansı ve benzerlerinden, herhangi bir sapma
Hedefler : Organizasyonun İSİG performansı anlamında elde etmek istediği sonu
İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi : Organizasyonun yönetim sisteminin, faaliyet alanı ile ilgili İSİG risklerini yönetmek için kullanılan parçası. Bu sistem, organizasyonun yapısını, planlama faaliyetlerini, sorumlulukları, iş pratiklerini, prosedürleri, süreçleri ve İSİG sisteminin geliştirilmesi, uygulanması, iyileştirilmesi, gözden geçirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması için kaynakları kapsar.
Organizasyon : Şirket, işletme, firma, girişim, enstitü ya da birlik
Performans : Organizasyonun İSİG yönetim sisteminin; İSİG politika ve amaçlarına dayanan, işçi sağlığı ve iş güvenlik risklerinin kontrolü ile ilgili ölçülebilir sonuçları
Güvenlik : Kabul edilemez zarar riskinden uzak olma durumu (ISO/IEC Rehber 2)
Katlanılabilir Risk : Organizasyonun yasal yükümlülükleri ve İSİG politikası çerçevesinde tahammül edilebilir düzeye indirilmiş risk.
OHSAS 18002 NOT: BS 8800 dahil bazı referans dökümanlar, tehlike tanımlanması, risk belirlenmesi ve uygun risk azaltma veya risk kontrol önlemlerinin seçimiyle ilgili prosesin tamamını kapsayacak şekilde "risk değerlendirmesi" ifadesini kullanmaktadır. OHSAS 18001 ve OHSAS 18002 bu prosesin her elemanına aynı olarak atıf yapmaktadır ve "risk degerlendirmesi" ifadesini adımların ikincisine, yani riskin belirlenmesine atafta bulunmak için kullanmaktadır.
İlgili Taraflar: Bir kurulusun İS&G performansiyla alakali olan veya bu performanstan etkilenen kisi veya grup
Uygunsuzluk: Oldugundan veya dolayli olarak sakatlanmaya, hastalıga, mülke zarara, isyeri ortamına veya bunların bazılarına veya hepsine yol açabilecek şekilde çalışma standardlarından, uygulamalardan, prosedürlerden, düzenleyici kuralardan, yönetim sistemi performansından v.s. herhangi sapma.
Amaçlar: Bir kuruluşun kendisinin ulaşması için belirlediği İS&G performansına yönelik hedefler
Not: Uygulanabildigi yerlerde amaçlar rakamlarla ifade edilmelidir.
İşçi Sağlığı ve Güvenliği: İş yerindeki çalışmaların, geçici işçilerin, müteahhit personelinin, ziyaretçilerin veya herhangi baska bir kimsemin esenliğini etkileyen şartlar ve faktörler.
İS&G Yönetim Sistemi: Kuruluşun faaliyet alanı ile ilgili olarak İS&G risklerinin yönetimini kolaylaştıran tüm yönetim sisteminin parçası. Bu organizasyon yapısını, planlama faaliyetlerinin sorumlulukları, uygulamaları, prosedürleri, prosesleri ve kuruluşun İS&G politikasının geliştirilmesi, uygulanması, başarılması ve muhafaza edilmesi için kaynakları içine alır.
"Organizasyon" bir devamlılık seviyesi ifade eder ve bütün elemanlar gözlenebilir şekilde uygulanmadıkça sistem kurulmuş olarak düşünülmemelidir.
"Muhafaza", bir kere tesis edildikten sonra sistemin islemeye deam ettiğini ifade eder. Bu organizasyon açısından aktif çaba gerektirir. Birçok sistem iyi başladığı halde muhafaza edilmediği için zayıflamaktadır. OHSAS 18001'in birçok elemanı sistemin aktif şekilde muhafaza edilmesini sağlamak amacıyla tasarlanmıştır.
4. SONUÇ ve ÖNERİLER
Günümüzde İSİG sadece çalışanlara kişisel koruyucu malzemelerin sağlanması yada ortamda bazı iyileştirici önlemlerin alınması gibi vertikal, genel yönetim ve üretim sistemlerinden kopuk bazı aktivitelerden ibaret olarak düşünülmemelidir.
OHSAS 18001 Yönetim Standardı öncelikle yönetimin tam taahhüdünü istemektedir. Her kademede yönetim elemanları İSİG’ni üretimin bir parçası olarak kabul etmeli ve bunu kararları, davranışları ile de desteklemelidirler.
İSİG işletmeye yeni bir malzeme, makina, insan alımından, tüm üretim aktivitelerinin, satın alma prosedürlerinin, işletme prosedürlerinin (bakım, revizyon dahil), işletme bütçesinin, acil durum planlarının bir parçası olmalıdır.
Her işletme ulaşılabilir, tarihlendirilmiş, hangi yolla gerçekleştirileceği tanımlanmış İSİG hedeflerini belirlemelidir.
İSİG işletmede sadece bir kişinin sorumluluğunda olmamalı, her seviyede yönetici ve çalışanın iş tanımı ve performan değerlendirme kriterleri içinde yer almalıdır.
İSİG Yönetim Sistemi; belli dönemlerde değerlendirilmeli ve hedeflere ulaşma durumu, başarılamayan noktalar, nedenleri tanımlanmış bir sistematik kapsamında irdelenmelidir.
İSİG günümüzde bir yönetim sistemi olarak ele alınmaktadır. Bu kapsamda İSİG işletme genel yönetim sisteminin bir parçası olmalıdır. Bu amaçla Dünyada uygulanan standartlardan biri OHSAS (Occupational Health and Safety Assessment Series) 18001’dir.
OHSAS 18001 İSİG Yönetim Sistemi politika oluşturma, orga nizasyon yapısı, risk analizi, performans ölçümü, denetleme, periyodik durum değerlendirme alt başlıklarından oluşmaktadır.
Bu kapsamda işletmelerin İSİG politikalarını oluşturmaları, işletme içinde risk analizi (durum saptama) yapmaları, bu kapsamda organizasyon yapısını gözden geçirmeleri, her düzeyde çalışanların ihtiyaçlarını (sorumluluk, yetki, eğitim vb.) saptamaları, işletme İSİG planını oluşturmaları; bu plan dahilinde hedefleri, stratejileri, performans ölçüm kriterlerini belirlemeleri gerekmektedir. Uygulamaları takiben periyodik durum değerlendirmelerle hedefler, ulaşma durumu, karşılaşılan darboğazlar ve ihtiyaçlar tanımlanmalıdır.
İSİG Yönetim Sistemi yaşayan bir süreçtir. Sürekli iyileştirmeyi, her düzeydeki çalışanların tam katılımını amaçlamaktadır.
1.1. Genel Şartlar :
Organizasyon, bu şartnamede yer alan gerekli şartları karşılayacak biçimde bir İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yönetim Sistemi kurmalı sürdürmelidir. Sistem kurulurken geçerli kanuni ve diğer İSG yönetmelik şartları da dikkate alınmalıdır.
İS&G yönetim sisteminin detay ve karışıklık derecesi, dokümantasyonun miktarı ve buna ayrılan kaynaklar bir kuruluşun büyüklüğüne ve faaliyetlerinin özelliğine ve bağlıdır.
Bir organizasyon, sisteminin sınıflarını tanımlama serbestliğine ve esnekliğine sahiptir ve OHSAS 18001’i tüm organizasyon çapında uygulamayı tercih edebileceği gibi organizasyonun belirli işletim birimlerine veya faaliyetlerine de uygulayabilir.
Yönetim sisteminin sınıfları ve kapsamı tanımlanırken dikkatli olunmalıdır. Organizasyonlar, tüm işletim için gerekli veya çalışanlarının ve diğer ilgili tarafların İS&G üzerinde etkisi olabilecek bir işlemi veya faaliyeti değerlendirmenin dışında tutmak amacıyla kapsamı sınırlamayı düşünmemelidirler.
OHSAS 18001 belirli bir işletme birimi veya faaliyeti için uygulandığı takdirde OHSAS 18001'in şartlarının karşılanmasına yardımcı olmak amacıyla belirli işletme birimi veya faaliyeti tarafindan organizasyonun diğer kısımlarınca geliştirilen İS&G politikalarından ve prosedürlerinden yararlanılabilinir. Buna, belirli işletme birimi veya faliyeti için geçerli olmasını sağlamak için İS&G politikalarının veya prosedürlerinin küçük revizyonlarına veya düzeltmelere tabi tutulmasını gerekli kılabilir.
1.2. Kapsam:
2000’li yıllarda, işe ve işin yürütüm koşullarına bağlı ölüm, yaralanma ve hastalık halinin yeterince kontrol edilemiyor ve büyük ölçüde önlenemiyor olması düşündürücüdür.
İş sağlığı ve güvenliği kavramı yönetim sisteminin bir parçası olmalıdır. Uzun vadede düşünüldüğünde bu yaklaşım işletmede çalışanların sağlığını dolayısı ile verimliliği ve üretimi de arttıran bir faktördür.
Bu nedenle, tüm yöneticilerin çalışanlarını ve işi etkileyen sağlık ve güvenlik risklerini analiz etmek; riskleri kontrol altına almak üzere sistematik, sürekliliği sağlanmış bir “Yönetim Programı” uygulaması gerekmektedir.
Günümüzde, yukarıdaki yaklaşımlardan hareketle, kalite ve çevre ile ilgili standartları takiben İş sağlığı ve güvenliği (İSİG) ile ilgili bir standart da geliştirilmiştir. Bu OHSAS 18001 (Occupational Health and Safety Assessment Series)’dir.
İSİG Yönetim Sistemi ile;
* Çalışanların ve diğerlerinin maruz kaldıkları riskleri minimize etmek;
* İşin performansını arttırmak;
* Diğer işletmeler ya da müşterilere karşı duyarlı, sorumlu bir imaj yaratmak amaçlanmaktadır.
1.3. İSG Politikası
Organizasyonun en üst makamı tarafından onaylanmış bir iş sağlığı ve güvenliği politikası olmalıdır. İşletmenin, üst yönetim tarafından onaylanmış, tüm sağlık ve güvenlik hedeflerini ve bu performansını geliştirme taahhüdünü açıkça ortaya koyan bir iş sağlığı ve güvenliği politikası olmalıdır. Dokümante edilmiş İSG politikası organizasyonun tüm iş kollarıyla ve diğer yönetim disiplinleri (kalite yönetimi, çevre yönetimi) ile tutarlı olmalıdır.
Organizasyon yönetimi İSG politikasını oluştururken aşağıdaki hususları dikkate almalıdır;
• Bir bütün olarak kuruluşun iş alanıyla bağlantılı politika ve amaçları,
• Organizasyonun İS&G teknikleri,
• Kanuni ve diğer gerekler,
• Organizasyonun geçmiş ve şimdiki İS&G performansı,
• Diğer ilgili tarafların ihtiyaçları,
• Sürekli iyileştirme için firsatlar ve ihtiyaçlar,
• İhtiyaç duyulan kaynaklar,
• Çalışanların katkıları,
• Müteahhitlerin ve diğer harici personelin katkılar
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası;
• Organizasyonun İSG risklerinin özelliğine ve ölçeğine uygun olmalıdır
• Sürekli iyileştirme için bir karalılık içermelidir
• En azından mevcut geçerli İSG mevzuatına ve kuruluşun bağlı olduğu diğer şartlara uymak için bir kararlılık içermelidir
• İSG politikasının etkili olması için dokümente edilmeli, yeterliliğinin sürdürülmesi bakımından periyodik olarak gözden geçirilmeli ve gerektiğinde düzeltilmeli veya değişiklik yapılmalıdır
• İSG politikası çalışanların birer fert olarak İSG yükümlülükleri konusunda bilgilendilmeleri amacıyla tüm çalışanlara duyurulmalıdır
• İlgili taraflar için hazır bulundurulmalıdır
• Uygunluğunun ve etkili olmasının devam ettirilmesini sağlamak amacıyla kuruluşun İSG politikası ve yönetimin sistemini düzenli olarak gözden geçirmesi gerekmektedir.
İSİG sorumlulukları bütünüyle üst yönetimle ilgilidir. En güzel uygulama, üst yönetimden ( büyük organizasyonlarda Yönetim Kurulu Üyelerinden biri olabilir) birisinin, İSİG yönetim sistemiyle ilgili bütün sorumluluğu alarak, işletmede uygulama ve organizasyonu sağlamasıdır. Üst düzey Yöneticiler, İSİG performansının daha da artması için aktif olarak kendi katılımlarını göstermelidirler.
Organizasyonun üst yönetimi aşağıda sıralanan noktaları dikkate alarak bir İS&G politikası hazırlayıp onaylamalıdır. İS&G politikasının kuruluş içinde üst yönetim tarafindan duyurulması ve tanıtılması şarttır.
1.4. İSİG Yönetim Sistemleri Elemanları
Bu standart İSİG’ni yönetim sisteminin bir parçası olarak ele almakta ve bu çerçevede aşağıdaki basamaklardan oluşmaktadır;
· · Politika
· · Planlama
· · Uygulama ve İşletim
· · Kontrol ve Düzeltici Faaliyetler
· · Yönetimin Gözden Geçirilmesi
1.4.1. Politika
İşletmelerin öncelikle bir İSİG Politikası olması gerekmektedir; Bu politika aşağıdaki başlıkları içerecek şekilde hazırlanmalıdır;
· İSİG iş performansının entegre bir parçası olarak tanımlanmak,
· Yüksek bir İSİG performansına ulaşmak,
· Yasaların gerektirdiği düzenlemeleri kapsamak,
· Sürekli maliyet-yarar bir performans gelişimini sağlamak,
· Politikayı uygulamaya yönelik uygun ve yeterli kaynakları sağlamak,
· İSİG Politikasının amaçlarını hazırlamak ve işletme içi herkesin bilgilenmesine yönelik yayınlamak,
· İSİG yönetimine birinci derecede öncelik vermek,
· İSİG Politikasının işletmede tüm seviyelerde anlaşılmasını, uygulanmasını, ve yerleştirilmesini sağlamak,
· Çalışanların Politikaya uymak ve uygulanmasını sağlamak konusunda işbirliğini sağlamak,
· İSİG Politikasını belirli aralıklarla gözden geçirmek,
· Her seviyede çalışanların İSİG politikasın uyarınca sorumluluklarını yerine getirebilmeye yönelik uygun eğitimleri aldıklarından emin olmak,
İSİG sorumlulukları bütünüyle üst yönetimle ilgilidir. En güzel uygulama, üst yönetimden ( büyük kuruluşlarda Yönetim Kurulu Üyelerinden biri olabilir) birisinin, İSİG yönetim sistemiyle ilgili bütün sorumluluğu alarak, işletmede uygulama ve organizasyonu sağlamasıdır. Üst düzey Yöneticiler, İSİG performansının daha da artması için aktif olarak kendi katılımlarını göstermelidirler.
1.4.2. Planlama :
Kaza Tanımlaması, Risk değerlendirmesi ve Risk Kontrolü için Planlama
Tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli kontrol ölçümlerinin yapılması için organizasyonda, ölüme, hastalığa, yaralnmaya, hasara veya diğer kayıplara sebebiyet verebilecek tüm istenmeyen olaylar tanımlanmalı, bu tür olayların ortaya çıkma olasılığı ve ortaya çıktığında maruz kalınabilecek sonuçlar belirlenmeli, riskler değerlendirilmeli, derecelendirilmeli ve gerekli kontrol ölçümlerinin yapılması için gerekli yöntemleri açıklayan prosedürler oluşturulmalı ve işlemler açıklanmalıdır.
Bu prosedürler aşağıdaki başlıkları içerecek şekilde hazırlanmalıdır,
Rutin ve rutin olmayan faaliyetleri içermeli,
Organizasyonun yerine getirmekle yükümlü olduğu yasal şartları nasıl karşılayacağı bir prosedürde açıklanmalı,
Her düzey ve faaliyet için iş sağlığı ve güvenliği hedefleri belirlenmelidir. Hedefleri yakalamak için bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim programı hazırlanmalı,
Planlama, taşeronlar ve ziyaretçilerde dahil olmak üzere işyerindeki tüm personelin faliyetlerini ve görev tanımlarını içermeli,
Organizasyonun tehlikeleri tanımlama ve risk değerlendirme konusundaki metodolojisi; kapsamı, yapısı ve zamanlamasına göre reaktif değil proaktif (ölçülebilen, önleyici faaliyet içeren) olarak tanımlanmalı,
Risklerin sınıflandırılmasını ve tanımlanan ölçümlerle kontrol edilebilecek ya da ortadan kaldırılabilecek olan risklerin belirlenmesini sağlamalı,
İşletme pratikleri ve uygulanan risk kontrol yöntemlerinin yeterliliği baz alındığında tutarlı olmalı,
İş yerindeki gereksinimlerin belirlenmesi, eğitim ihtiyaçlarının tanımlanması ve/veya işletme kontrollerinin geliştirilmesi için girdi sağlamalı,
Gerekli faaliyetlerin etkili ve de zamanında uygulandığının izlenmesini sağlamalıdır.
İşletme, tehlike analizlerini, risk değerlendirmesini ve kontrol ölçütlerini, dokümante etmeli sürekli güncel tutmalıdır.
İşletmenin tehlike tanımlama ve risk değerlendirmesindeki metedolojisi;
Kapsamı, yapısı ve zamanlamasına göre reaktif değil proaktif olarak tanımlanmalı.
Risklerin sınıflandırılmasını ve Madde 4.3.3. ve 4.3.4. ‘te tanımlanan ölçümlerle kontrol edilebilecek ya da ortadan kaldırılabilecek olan risklerin belirlenmesini sağlamalı,
İşletme pratikleri ve uygulanan risk kontrol yöntemlerinin yeterliliği baz alındığında tutarlı olmalı,
İş yerindeki gereksinimlerin belirlenmesi, eğitim ihtiyaçlarının tanımlanması ve/veya işletme kontrollerinin geliştirilmesi için girdi sağlamalı,
Gerekli faaliyetlerin etkili ve de zamanında uygulandığının izlenmesini sağlamalıdır.
Risk değerlendirmedeki amaç; tehlike tanımlanmasi, risk değerlendirme ve risk kontrol proseslerini kullandıktan sonra organizasyon kendi alanındaki tüm önemli İS&G tehlikeleri hakkında tam bir bilgiye sahip olmasıdır.
Yasal Şartlar ve Diğer Gereklilikler :
Organizasyon, yasal ve diğer uygulanabilir iş sağlığı ve güvenliği koşullarını tanımlamalı, uygulamaya koymalı, bu bilgileri güncelleştirerek tutmalıdır ve bu konulardan tüm çalışanlar ile ilgili tarafları haberdar etmelidir.
Organizasyonun tabii olduğu yasal ve diğer şartlar belirlenirken;
Kuruluşun üretim veya servis gerçekleştirme proseslerinin detayları
Tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risk kontrol sonuçları
En iyi uygulamalar
Kanuni şartlar/yönetmelikler
Bilgi kaynaklarının listesi
Ulusal,bölgesel, uluslar arası standartlar
Kuruluşun mensubu olduğu iş koluna tatbik edilenler
Kamu kuruluşlarının görüşleri yayınları
Ticari veri tabanları
Hukuk alanında hizmet veren meslek mensupları
İlgili tarafların şartları, dikkate alınmalıdır.
Bu planlama rutin olan ve olmayan tüm faaliyetleri, tüm personeli (taşeron ve ziyaretçiler dahil) kapsamalıdır.
Tehlikelerin belirlenmesi, risk değerlendirilmesi ve risk kontrol süreçleri dokümante edilmeli ve şu başlıkları kapsamalıdır;
· Tehlikeler belirlenmeli,
· Riskler tanımlanmalı ve risk dereceleri belirlenmeli,
· Tolere edilebilir riskler değerlendirilmeli,
· Mevcut kontrol önlemleri değerlendirilmeli,
· Bu aktivitelerden sorumlu personel ve yetki-sorumlulukları tanımlanmalı,
· Tehlikelerin belirlenmesi, risk değerlendirmesi aşamalarında proaktif önlemlere ağırlık verilmelidir.
1.4.2.1. Hedefler :
İşletme mümkün olan her düzeyde dokümante edilmiş İSİG hedeflerini belirlemeli, hayata geçirmeli ve sürekliliğini sağlamalıdır.
Hedefler oluşturulurken yasal şartlar, İSİG tehlike ve riskleri, teknolojik olanaklar, finansal ve işletimsel gereksinimler dikkate alınmalıdır. Hedefler İSİG politikası ile uyumlu olmalıdır.
Organizasyon, işyerindeki tüm süreçler için dokümante edilmiş iş sağlığı ve güvenliği hedeflerini belirlemeli, hayata geçirmeli ve sürekliliğini sağlamalıdır. Hedefler iş sağlığı ve güvenliği politikası ile uyumlu olmalı, mümkün olan hallerde ölçülebilir olmalıdır.
Hedefler belirlenirken; yasal şartlar, iş sağlığı ve güvenliği tehlike ve riskleri, teknolojik olanaklar, mali olanaklar ve işletme şartları dikkate alınmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi Programı Planlanması :
Belirlenen hedefler çerçevesinde, her bir hedef için yetki ve sorumlulukların tanımlandığı, kullanılan yöntemleri, gerçekleşme zamanlarını ve çizelgelerini içeren bir iş sağlığı ve güvenliği programı oluşturulur. Bu programlar düzenli ve planlı aralıklarla gözden geçirilir.
İSG yönetim programı oluşturulması;
• Belirlenen hedeflere göre gerçekleştirilecek faaliyetlerin belirlenmesi,
• Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulacak insan ve finansman kaynaklarının belirlenmesi,
• Amaç,hedefler ve iSG yönetim programı için fayda maliyet analizinin yapılması,
• Programların oluşturulması,
• Gerekli insan ve finansman kaynaklarının temini,
• Birim/bölüm/kişi sorumluluklarının belirlenmesi,
• Faaliyetlerin muhtemel bitiş tarihlerinin belirlenmesi,
• Programın onaylanması ve yayınlanması
şeklinde olmalıdır.
1.4.3. Uygulama ve İşletim :
İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda en büyük sorumluluk üsk yönetimindir, bu nedenle yönetim temsilcisinin belirlenmiş rolü, sorumluluğu ve harcama yapmakda dahil olmak üzere yetkisi olmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları dokümante edilmeli ve bu dökümantasyon içerisinde risk altında çalışan ve sistemin işleyişinden sorumlu tüm personelin yetki ve sorumlulukarının tanımlaması yapılmalı ve ilgili taraflara duyurulmalıdır. Risk altındaki her personel iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarına katılmalıdır. Organizasyon, risklerin tanımlamasını, değerlendirmesini, kontrol önlemlerini ve uygulama faaliyetlerini, acil eylem ve planlamasını yapmalıdır.
1.4.3.1. Yapısal Ağ ve Sorumluluklar :
Politikanın uygulanması ve etkin bir İSİG yönetimi için bir organizasyon şunlara sahip olmalıdır ;
• Yeterli İSG bilgisine ulaşılması, kanuni yaptırımlar çerçevesinde güvenli aktiviteler yapılması için beceri ve kabiliyet,
• Yönetim yapısı içinde sorumlulukların dağılımının tanımlanması ve gerçekleştirilmesi
• Kişilerin sorumluluklarını yerine getirebilmeye yönelik gerekli yetki ile donatılması,
• Organizasyon yapısına ve büyüklüğüne uygun gerekli kaynakların sağlanması,
• Organizasyonun tüm seviyelerinde ihtiyaçların tanımlanması ve gerekli eğitimlerin organize edilmesi,
• İSG bilgisinin etkin şekilde ve uygun yerde paylaşılmasına, iletişim sağlanmasına yönelik organizasyon yapılması,
• Uzmanlardan öneri ve hizmet almaya yönelik organizasyon yapılması,
• Çalışanların katılımının sağlanmasına yönelik organizasyonlar yapılması,
• Birimlerinde çalışan bütün insanların sağlığından ve güvenliğinden sorumlu olmalı,
• Birimlerindeki ortamlardan, sağlık ve güvenlik yönünden etkilenenlerin sorumluluğunun da kendilerine ait olacağını bilmeli,
• Alacakları kararların İSİG Yönetim sistemi performansını etkileyecek düzeyde olduğunun bilincinde olmalıdırlar.
Üst yönetim, yönetim temsilcisi, organizasyonun diğer yönetim kademelerinin görev ve sorumlulukları tanımlanmalı ve dokümante edilmelidir. Bu tanımlamalar aşağıdaki personel için de yapılmalıdır;
• Organizasyon içerisindeki tüm kademe yöneticileri,
• Proses operatörleri ve genel iş gücü,
• Müteahhitler ve müteahhit personeli,
• İSG eğitimlerinden sorumlu olanlar,
• İSG için kritik techizattan sorumlu olanlar,
• Organizasyon içerisinde İSG niteliklerine sahip çalışanlar veya diğer İSG uzmanları,
• Danışma toplantılarında yer alan İSG temsilcileri.
Yetki ve sorumluluklar tanımlanırken;
a) Yönetim Hiyerarşisi: Kargaşaya neden olunmaması ve sorumlulukların tam olarak anlaşılabilmesi için yönetim hiyerarşisini gösteren akım şemasının çizilmesi,
b) Liste Yapımı: Tüm makinaların, aletlerin, materyallerin, koşulların, alanların ve pratiklerin listesinin ilgili personel tarafından vazife olarak düzenlenmesi ,
c) Çalışma Alanları : Personelin hangi çalışma alanlarında bulunması gerektiğinin belirlenmesi,
d) Bakım Personeli: Bakım personellerinin hangi alet, ekipman veya proseste bakım yaptığının ve hangi tür durumlarda dışardan teknik servise başvurulması gerekliliğinin tanımlamasının yapılması,
e) Denetim Sorumlulukları: Sağlık, emniyet ve iş yürütümü açısından yöneticilerin sorumluluklarının tanımlanması ve iş sağlığı ve güvenliği açısından yapılacak denetimlerin programının belirlenmesi,
f) Eğitim ve Bilgilendirme: Personeli eğiticek, bilgilendirmeyi yapıcak ve çalışanların katılımını sağlıyacak personelin belirlenerek sorumluluklarının tanımlanması,
Eğitim, Bilgilendirme ve Yeterlilik :
Tüm çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği politikası, prosedürleri ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin gerekliliklerine uyumun önemi hakkında bilgilendirilmelidir. Özellikle de risk altında çalışan personel işe girişte ve belli aralıklarla iş sağlığı ve güvenliği riskleri, sorumluluk ve yetkiler hususlarında eğitime tabii tutulmalıdır. Çalışanların eğitimi, bilgilendirmesi ve yeterliliklerinin sağlanması konusunda izlenecek yöntemleri anlatan bir prosedür oluşturulmalıdır.
Organizasyon, ihtiyaç duyulan konularda eğitim programları hazırlamalı ve uygulamalıdır.Bu kapsamdaki eğitim konuları;
• İSG politikası, İSG el kitabı, İSG prosedürleri, İSG talimatları, İSG formları vb.
• İSG riskleri
• Acil haller/kazalar,
• İş kazalarının nedenleri
• Güvenlik tedbirleri,
• İlk yardım,
• İş sağlığı ve güvenliği bilinci,
• Yangın, • Kimyasallar,
• Elektrik,
• Hareketli ekipmanlar,
• Kişisel koruyucular,
• Gürültü,
• Enerji yönetimi,
• İSG mevzuatı,
• OHSAS 18001 standartı,
• Yetki ve sorumluluklar vb. olabilir.
Bu eğitimlere ilgili tüm personel ve müteahhit kuruluşun personeli gerektiğinde ziyaretçiler de katılabilir. Eğitim düzeyi belirlenirken kişilerin sahip olması gereken yetkinlik ve kişilerin görevlerindeki farklılıklar dikkate alınmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı da dikkate alınarak forklift, vinç kullanıcıları, kazancılar vb. gibi kişiler ilgili kuruluşlar tarafından verilecek belgelere sahip olmalıdırlar.
1.4.3.2. Danışma ve Bilgi Paylaşımı :
İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bilgilerin; çalışanlara ve diğer ilgili taraflara iletildiğini ve onlardan gelen bilgilerin alındığını garanti altına alan prosedürler oluşturulmalı, bu faaliyetler dökümante edilmeli ve ilgili taraflara bilgi verilmelidir.
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği hususlarında görüşlerinin alınması, çalışanları temsilen bir temsilcinin seçilmesi ve bu temsilci hakkında çalışanlar bilgilendirilmelidir.
Organizasyon içi iletişim;
• İSG politikasını ve amaçlarının duyurulması,
• Tehlike belirleme, ridk değerlendirme ve risk kontrol prosedürlerinin duyurulması,
• İSG görev ve sorumluluk tanımlarının anlaşılmasının sağlanması,
• Yönetimle çalışanlar arasındaki İSG istiraşesinin sağlanması,
• Çalışanlarla yapılan istiraşelerden elde dilen İ bilgilerinin yaygınlaştırılması,
• Eğitim programı detayının duyurulması,
• İSG ile ilgili, izleme, denetim ve gözden geçirme işlemlerinin sonuçlarının duyurulması,
• Yönetimin İSG ne karşı taahütlerinin gösterilmesi,
• Çalışanların görüş, endişe ve şikayetlerine cevap verilmesi , öneri ve memnuniyetlerinin alınması,
• İSG ile ilgili konularda sürekli iyileştirmeyi desteklemeye yönelik bilgilerin aktarılması,
• Yönetim sistemi ve performansına yönelik bilgilerin aktarılması,
• Acil haller ve kazalara hazırlıklı olma, acil haller ve kazalardaki davranış biçimlerinin duyurulması ve uygulanmasının sağlanması,
• İSG yönetim programının ihdas ve idamesi için ilgili birimler areasındaki koordinasyonun sağlanmasına yönelik bilgi ve yöntemlerin duyurulması,
• Politikaların geliştirilmesi ve gözden geçirilmesi, İSG amaçlarının geliştirilmesi ve gözden geçirilmesi ve tehlikenin belirlenmesinin yapılması dahil riskleri yönetmek üzere prosesler ve prosedürler ile ilgili kararlar üzerinde iştişarede bulunma, ve kendi faaliyetleri ile bağlantılı risk değerlendirmelerinin ve risk kontrollerinin gözden geçirilmesi,
• Yeni veya değişiklik yapılmış teçhizat, malzeme, kimyasallar, teknolojiler, prosesler, prosedürler ve çalışma şekillerinin uygulamaya konması gibi işyeri İSG ni etkileyen değişikik üzerinde iştişarede bulunma vb. şeklinde olabilir.
Organizasyon dışı iletişim:
• Yönetimin İSG ne taahütlerinin gösterilmesi,
• Kuruluşun faaliyet, ürün ve hizmetlerinden kaynaklanan endişelerinin giderilmesi ve sorularının cevaplandırılması,
• Kuruluşun İSG politikaları, amaç, hedef ve progarmları hakkında bilgi verilmesi ve kamu bilincinin arttırılması,
• İSG ile ilgili konularda sürekli iyileştirmeyi desteklemeye yönelik raporların duyurulması,
• Kamu kuruluşları, belediyeler, dernekler ve diğer ilgililere uygun bilgilerin verilmesi, gelen yazıların cevaplandırılması için kuruluş içindeki ilgili kişilere duyurulması ve cevaplandırılmasının sağlanması,
• Kuruluşun İSG ile ilgili konularda kazandığı başarının duyurulması, vb.
amaçlarla yapılabilmesi için organizasyonun yapısı, büyüklüğü, faaliyet alanı, çalışanların sayıları vb. konularda uygun iletişim kanalları belirlenmelidir. Bu iletişim kanalları toplantı, yüz yüze görüşmeler, ilan/duyuru tahtaları, telefon e-posta, yazışmalar vb. şeklinde olabilir.
İşletme çalışanlarına ve ilgili diğer taraflara danışarak ve uygun İSİG bilgilerinin iletişimini sağlayarak yaptığı düzenlemeleri dokümante etmeli ve geliştirmelidir. Bu düzenlemeler çalışanları da kapsamalıdır.
Politikanın ve hedeflerin gözden geçirilmesi, tehlike tanımlamaları, prosedürlerin hazırlanma ve değerlendirilmesi, risk kontrol ve risk değerlendirmelerin gözden geçirilmesi aşamalarında çalışanlara da danışılmalıdır.
İSİG'ni etkileyen değişiklikler, yeni teknoloji, ekipman, prosedür ve çalışma yöntemleri vb. konularda çalışanlara da danışılmalıdır.
1.4.3.3. Eğitim, Bilinçlendirme ve Yeterlilik :
İhtiyaç olan İSİG bilinci tanımlanmalıdır. Bu kapsamda gerekli olan eğitimler zamanında ve sistematik olarak düzenlenmelidir. Kişilerin gerekli bilgileri ve bilinci kazandıklarının ve bunları sürdürdüklerinin değerlendirmesi yapılmalıdır. Eğitimler kayıt altına alınmalıdır.
Bu eğitimler;
· · Bireysel rol ve sorumlulukların tanımlanma eğitimleri,
· · İSİG düzenlemeleri, tehlikeler, riskler ve uyarılar ile ilgili eğitimleri,
· · Prosedürlerin anlaşılması eğitimleri,
· · Yöneticilere yönelik sorumluluklar eğitimleri,Taşeron, ziyaretçiler için bilinçlendirne ve bilgi verme eğitimlerini kapsamalıdır.
1.4.3.4. Dökümantasyon :
Organizasyon yazılı, elektronik vb. uygun ortamlarda yönetim sisteminin ana unsurları ve bilgi akışını tanımlayan bilgi oluşturmalı ve sürekliliği sağlamalıdır.
Dokümantasyon ve Veri Kontrolü :
Dokümanların ve verilerin kontrol edildiğini ve sürekliliğini garanti altına alan, bu amaçla; dokümanların bulundukları yeri, periyodik olarak gerekli olduğunda revize edildiklerini, ilgili yerlerde son revizyonlarının yer aldıklarını, yürürlükten kalkmış döküman ve verilerin de ilgili tüm kullanım noktalarından kaldırıldığını yada istenmeyen kullanıma kapalı olduğunu tanımlayan ve arşivlenen prosedür oluşturulmalıdır.
İSG Yönetim sistemi dokümantasyonunda ;
• Belgeler anlaşılabilir olmalı,
• Periyodik olarak gözden geçirilmeli,güncelleştirilmeli, ve organizasyondaki ilgili kişiler tarafından kolayca elde edilmesi sağlanmalı,
• Geçersiz hale gelmiş dokümanlar kullanıldığı yerden uzuklaştırılmalı veya istyenmeyen kullanımlar engellenmeli,
• Tanımlanabilir ve izlenebilir olmalı ve yasalara uygun muhafaza zamanları belirlenmeli,
• İşletme Kontrolü olmalıdır.
Dokümanların belirlenmesi, onaylanması, yayınlanması ve yürürlükten kaldırılması başlıklarını kapsamalıdır. Bu amaçla; dokümanların bulundukları yeri, periyodik olarak gözden geçirildiklerini, ilgili yerlerde son revizyonlarının yer aldıklarını, yürürlükten kalkanların da ilgili tüm yerlerden kaldırıldığını yada istenmeyen kullanıma kapalı olduğunu tanımlayan prosedür hazırlanmalıdır.
1.4.3.5. İşletme Kontrolü :
Risklere karşı, kontrol önlemleri alınması gerektiği belirlenmiş risklerle ilgili uygulama ve faaliyetleri tanımlanmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği politika ve hedeflerinden sapmalara neden olabilecek durumları kapsayan prosedürler oluşturulur ve süreklilikleri sağlanır. Satın alınan ve/veya kullanımda olan mal, teçhizat ve servislerin riskleri belirlenir ve
ilgili prosedür ve şartları müteahhit ve tedarikçilere iletilip duyurulur. İş sağlığı ve güvenliği risklerini kaynağında yok etmek veya azaltmak için gerekli sistem kurulur ve prosedürler oluşturularak sürekliliği sağlanır.
1.4.3.6. Acil Durum Hazırlığı ve Karşı Önlem :
Potansiyel olayları ve acil durumlar ve bunlara karşı alınacak önlemler tanımlanmalı, bunlardan kaynaklanacak hastalık veya yaralanmaları önleme veya azaltmaya yönelik plan ve prosedürler oluşturulmalı, belli aralıklarla gözden geçirilmeli ve sürekliliği sağlanmalıdır.
Acil durum planları hazırlanmalıdır. Bu planlarda;
Her bölüm için yangın ekibi belirlenmeli,
Olası kaza ve acil durumlar,
Acil çıkış yerleri, işaretlemeler,
İşyerini acil boşaltma prosedürleri,
Acil Görevlendirilecek çalışanlar ve bölümleri,
Taşeron ve ziyaretçiler de dahil olmak üzere tüm personelin yapacakları,
Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri
Yasal kuruluşlarla ve toplumla iletişim yöntemleri, tanımlanmalıdır.
Potansiyel kaza ve acil durumlar.
Görev alacak kişiler.
Tüm personelin yapacakları (taşeron ve ziyaretçiler dahil),
Tehlikeden uzaklaşma prosedürleri,
Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri
Yasal kuruluşlarla ve toplumla iletişim yöntemleri, tanımlanmalıdır.
Belli aralıklarla yangın, deprem vb. durumlar için tatbikat yapılmalı, İhtiyaç duyulacak ekipmanlar belirlenmeli ve sağlanmalıdır. Tatbikatlar dökümante edilmeli, mevcut planlar değerlendirilmeli ve güncelleştirilmelidir.
Bu amaçla;
Acil durum veya ani tehlikeler karşısında tüm çalışanların korunması için gerekli bilgi, dahili haberleşme ve koordinasyon sağlanmalı,
İlgili ve yetkili otoriterlerle diğer acil durumla ilgili servislere bilgi verilmesi ve haberleşme imkanları sağlanmalı,
İlk yardım, tıbbi yardım, yangınla mücadele ve tahliyenin nasıl yapılacağı belirlenmeli,
Tüm çalışanlar ile ilgili ve yetkili seviyelerdeki kişilerin eğitimi sağlanmalı,
Diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği oluşturulmalıdır.
Kuruluş acil durumla ilgili hazırlanan prosedürde belirtilen hususları belirli aralıklarla test etmeli ve eğitim maksadıyla tatbikatlar yapılmalıdır.
Potansiyel kaza ve acil durumlar.
Görev alacak kişiler,
Tüm personelin yapacakları (taşeron ve ziyaretçiler dahil),
Tehlikeden uzaklaşma prosedürleri,
Organizasyon dışı kurumlarla iletişim yöntemleri,
Yasal kuruluşlarla ve toplumla iletişim yöntemleri, tanımlanmalıdır.
Potansiyel acil durum ve olayları ve bu durumda yapılacakları tanımlayan, bunlardan kaynaklanacak hastalık veya yaralanmaları önleme veya azaltmaya yönelik plan ve prosedürler oluşturulmalı, uygulamaya sokulmalı ve süreklilikleri sağlanmalıdır. İhtiyaç duyulacak ekipmanlar belirlenmeli ve sağlanmalıdır. Tatbikatlarla mevcut plan değerlendirilmeli ve güncelleştirilmelidir.
1.4.4. Kontrol Etme ve Düzeltici Faaliyetler :
1.4.4.1. Performans Ölçümleri ve İzleme:
Hangi politika ve amaçların gerçekleştirilebildiğini gösterir. Yetersizlikler görüldüğü zaman, sebepleri kökten tespit edilmeli ve düzeltilmesi için gereken düzenlemeler yapılmalıdır.
İşletmenin ihtiyaçlarına uygun nicelik ve nitelikte olmalıdır.
İSİG yönetim programına, ilgili hukuki yaptırımlara uyum derecesini izlemek üzere proaktif bir yaklaşım planlanmalıdır.
(Proaktif Performans Ölçümü: surveyans ve gözlemler ile; örneğin yapılacak işin güvenlik sistemleri, çalışma izinleri , gibi.)
Kazaları, sağlık bozukluklarını ve diğer İSİG olaylarını olay sonrasında izlemeye yönelik reaktif bir yaklaşım planlanmalıdır.
(Reaktif Performans Ölçümü : Kazaları, kazaya ramak kalma durumları, hastalık-sağlık, diğer sağlık ve güvenlik performans olaylarının takibi gibi.)
İzleme ve ölçüm sonuçlarının veri kaydı yapılmalıdır. İzleme ve ölçüm için gerekli olan cihazların kalibrasyon ve bakım yöntemleri tanımlanmalıdır.
İş sağlığı ve güvenliği performansı düzenli bir şekilde izlenmeli ve ölçülmelidir. Gerektiğinde düzeltici ve önleyici faaliyetler uygulanmalı, bu faaliyetler uygulamaya geçmeden önce ihtiyaçlarına uygun nitel ve nicel risk değerlendirme yöntemi ile incelenmeli, tüm kayıtlar belirli süre korunarak saklanmalıdır. Yasalara, işletme pratiklerine ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim programına uyumu izlemek için proaktif performans ölçümleri ile kazalar, hastalıklar, olaylar (kayba ramak kalmaları da kapsayan) ve geçmişte iş sağlığı ve güvenliği performansının yetersiz olduğu zamanlar için reaktif performans ölçümlerinin izlenmesi gerekir. Ölçümlerde kullanılan ekipmanların kalibrasyonu ve bakımı için prosedür oluşturmalı ve bu sonuçlar saklanmalıdır.
Prosedürler;
Ölçümlemeler hem nitel hem nicel olmalı,
İSG hedeflerinin karşılanma derecesi izlenebilmeli,
İSG yönetim programları, çalıştırma kriterleri ve yasal mevzuat şartlarına uygunluğunu izleyen proaktif ölçümleri,
Re-aktif tedbirlerin iş kazası, meslek hastalığı ve maddi hasarlar konusunda nasıl etki yaptıkları,
Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin analizlerinin yapılması hususunda kriterleri içermelidir.
Performans ölçüm yöntemleri:
Çek-list kullanılarak periyodik saha denetimleri,
İş Güvenliği turları,
Makine ve teçhizatın emniyet tertibatlarının tetkiki ve durumlarının tespiti,
Çalışma ortamlarının yasal mevzuatlara göre uygunluk testleri,
Çalışanların hareket biçim - tarzları,
Benzer kuruluşlarla mukayese yapılması gereklidir.
1.4.4.2 Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar ve Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler :
Kazaların, olayların ve uygunsuzlukların araştırılması ve ele alınması, bunlardan kaynaklanan sonuçları hafifletmek üzere faaliyetler yürütülmesi, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin başlatılması ve bitirilmesi, yapılan düzeltici ve önleyici faaliyetlerinin etkinliğinin teyidinin yapılması ve sürekliliği sağlanmalıdır. Prosedürler, önerilen düzeltici ve önleyici faaliyetlerin uygulanmaya konulmadan önce, risk değerlendirme prosesi ile gözden geçirilmesini sağlamalıdır. Tüm düzeltici ve önleyici faaliyetler kayıt altına alınmalıdır.
Organizasyon, aşağıda belirtilen konularda sorumluluk ve yetki tanımlanmaları için prosedürler hazırlamalıdır:
• Kazalar, vakalar ve uygunsuzlukların takibi ve incelenmesi
• Kazalar, vakalar ve uygunsuzluklardan çıkan sonuçları hafifletmek için tedbir alınması,
• Düzeltici ve önleyici faaliyetleri başlatılması ve sonuçlandırılması,
• Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin etkinliğinin teyidinin yapılması,
1.4.4.3.Kayıtlar ve Kayıt Yönetimi :
Organizasyon, denetim sonuçları ve gözden geçirme kayıtları da dahil , iş sağlığı ve güvenliği kayıtlarının tanımlanması, saklanması ve ortadan kaldırılması için prosedürler oluşturmalı ve sürekliliklerini sağlamalıdır. Kayıtların muhafaza şekilleri ve kayıt saklama zamanları belirlenmelidir.
İSG kayıtları,
• Yasal, tanınabilir ve izlenebilir olmalıdır.
• Saklama süreleri belirlenmeli ve kayıt edilmelidir
İSİG kayıtlarının ortadan kaldırılmasında yetki, kayıtların gizliliği, kayıtların tutulmasındaki yasal ve diğer gereklilikler dikkate alınmalıdır.
1.4.4.4. Denetim (Audıt) :
Yapılan planlamaların İSİG yönetim sistemi için uygunluğu, gereğince uygulanıp uygulanmadığı, politika ve amaçlara cevap verme durumu değerlendirilmelidir.
Denetleme çok geniş olabilir veya seçilmiş bir alan veya konulara yönelik olabilir. Denetim sonuçları ve alınması gerekli düzeltici önlemler ilgili tüm kişilerle paylaşılmalı, bu kişiler bilgilendirilmelidir.
Denetleme şu soruları içermelidir;
· Organizasyonun genel İSİG Yönetim Sistemi tanımlanan İSİG performans standartlarına ulaşma kapasitesine sahip mi?
· İSİG Yönetim Sisteminin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir ?
· Organizasyon gerçekten hedeflediklerini yapıyor ve ulaşabiliyor mu ?
Organizasyon periyodik olarak denetim programı ve prosedürleri oluşturmalı, hayata geçirmeli ve sürekliliklerini sağlamalıdır. İş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminde planlanan düzenlemelerin OHSAS spesifikasyonun şartlarını da kapsayacak şekilde uygun olup olmadığı araştırılır. Yönetim sisteminin güçlü ve zayıf yönleri araştırılır ve hedeflere ulaşılabilirlik, sistem prosedürleri, politikalara ve hedeflere göre sistemin etkinliği denetlenir ve denetim sonuçları sistemin sürekliliği ve etkinliği açısından gözden geçirilir. Denetim prosedürü;
• İSİG yönetimi için planlanmış düzenlemelerin uygunluğunu,
• Uygulamaların doğru yapıldığını,
• Kuruluşun politika ve amaçlarının karşılanıp karşılanmadığını
• Bir önceki denetim sonuçlarının gözden geçirilmesi
• Denetim sonuçların yönetime bildirilmesi faaliyetlerini kapsamalıdır.
1.4.5.Yönetimin Gözden Geçirmesi :
Üst yönetim, İSİG yönetim sistemini; sürekli uygunluk ve etkinlik açısından belirli aralıklarla gözden geçirir. Yönetimin gözden geçirmesi süreci, böyle bir değerlendirmenin yapılabilmesi için gerekli bilginin toplanmasını garanti altına almalıdır ve gözden geçirme faaliyetleri kayıt altına alınmalıdır. Yönetimin gözden geçirmesi sonucunda, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi politika, hedefler ve diğer elemanlarında yapılabilecek değişikliklere olan ihtiyaçtan bahsedilmelidir.
Yönetim İSG yönetim sistemini gözden geçirirken;
· Mevzuat değişikliklerinin,
· İlgili tarafların beklenti ve yükümlülüklerindeki değişikliklerin,
· Kuruluşun ürün ve faaliyetlerindeki değişikliklerin,
· Bilim ve teknolojideki ilerlemenin,
· İSG ile ilgili olaylardan alınan derslerin,
· Pazar tercihlerinin, iletişim ve rapor verme düzeninin bilincinde olmalıdır.
İSİG yönetim sisteminin hedefleri ve politikayı gerçekleştirmek konusunda yeterliliği ve planlanan düzenlemelere uygunluğu konusunda sistematik olarak gözden geçirilmelidir. Bu kapsamda;
· İSİG politikasına uygunluk,
· İSİG hedeflerinin sürekli iyileştirme kapsamında revizyonu,
· Tehlike bildirim sürecinin etkinliği,
· Risk kontrol önlemlerinin etkinliği,
· Kaynakların yeterliliği,
· Etkin olmayan prosedürlerin belirlenmesi,
· Beklenen teknolojik veya yasal değişikliklerin sistem üzerine etkilerini, değerlendirmelidir.
1.5. Katkıda Bulunan Organizasyonlar
OHSAS 18001, organizasyonların iş sağlığı ve güvenliği risklerini kontrol etmek ve performanslarını geliştirmek maksadıyla İngiliz Standartları Enstitüsü - BSI (British Standards Institution) tarafından geliştirilen, tüm dünyada kabul görmüş ve risk değerlendirmesine dayalı bir yönetim sistemidir.
OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri standartının asıl amacı önleyici olmasıdır. Bununla beraber sistem her ne kadar önleyicilik üzerine kurulmuşsa da, gerekli kontrol mekanizmalarını, düzeltici faaliyetleri ve geri besleme mekanizmalarını da içermektedir.
Önleyici sistem yaklaşımında hatalar ortaya çıkmadan önlemeye çalışıldığından iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminde gelişme ve iyileşme sağlanmakta ve böylece maruz kalınabilecek risklerde azaltılabilmektedir.
OHSAS 18001 standartı, kuruluşlara ekonomik ve iş sağlığı ve güvenliğine yönelik amaçlarına ulaşabilmeleri konusunda yardımcı olmak için, diğer yönetim gerekleriyle bütünleştirilmiş olan etkin bir İSG yönetim sisteminin başlıca unsurlarını sağlama niyetiyle düzenlenmektedir. Bu yaklaşımın temeli PUKÖ döngüsüdür. “PUKÖ” döngüsü değişkenliğin sebeplerini tespit etmek ve kaliteyi iyileştirmek için kullanılan sistematik bir yöntem olarak tanımlanabilir. Bu döngü organizasyonların üretim sistemlerini iyileştirmenin bir yolu olarak Walter Shewhart (1939) tarafından geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Şekil-1’ de Deming tarafından uyarlanmış PUKÖ döngüsü görülmektedir.
Şekil-1 PUKÖ Döngüsü
PUKÖ döngüsünün aşamalarını inceleyecek olursak;
PLANLA
• İş Sağlığı ve Güvenliği açısından amacın belirlenmesi ( neyi başarmak istiyoruz, nerede, ne zaman )
• Mevcut durumu analiz etme
• Hedeflerin belirlenmesi
• Kayıtların analizi
• Tehlikelerin Belirlenmesi
• Risk değerlendirme metodlarının belirlenmesi
• Detaylı plan hazırlaması ( uygulama planı )
• İç talimatlar hazırlama
UYGULA
• Riskleri Değerlendirme
• Risklerin kabul edilebilir olup olmadığına karar verme
• Kontrol Önlemlerinin seçimi ve uygulaması
• Her bölümdeki İlgili kişileri bilgilendirme, eğitme ve katılımını sağlama
• Faaliyet planını izleme ve gerçekleştirme
• Uygulama sonuçlarını yakın takip etme
KONTROL ET
• Hedef veya hedeflere ulaşıldı mı?
• İç talimatlar ve yönergeleri gözden geçirme
• Olası sapmaları tespit etme ve kaydetme
• İlgili kişileri bilgilendirme
ÖNLEM AL
• Kalıcı bir denetleme sistemi kurma
• Etkili önlemleri standartlaştırma
• Gerekli eğitim ve yönlendirmeleri sağlama
OHSAS 18001’in oluşturulmasına katkıda bulunan organizasyonlar aşağıda sıralanmıştır.
- İngiliz Standartları Enstitüsü (British Standards Institution)
- Avustralya Standartları (Standards Australia)
- İrlanda Ulusal Standart Kurumu (National Standards Authority of Ireland)
- Güney Afrika Standart Bürosu (South African Bureau of Standards)
- Malezya- Endüstriyel Araştırma ve Standart Enstitüsü (Standards and Industry Research Institute of Malaysia-Quality)
- İspanya Standart ve Sertifikasyon Birliği (Asociacion Espaola de Normalizacion y Certificacion)
- Uluslararası Güvenlik Yönetimi Organizasyonu (International Safety Management Organisation Ltd)
- SFS Sertifikasyon (SFS Certification)
- SGS Yarsley Uluslararası Sertifikasyon Servisi (SGS Yarsley International Certification Services)
- Ulusal Kalite Güvence (National Quality Assurance)
- Güvence Servisleri (Assurance Services)
- Uluslararası Sertifikasyon Servisleri (International Certification Services)
- Bureau Veritas Uluslararası Kalite (Bureau Veritas Quality International)
- Det Norske Veritas (Det Norske Veritas)
- Lloyds Register Kalite Güvence (Lloyds Register Quality Assurance)
OHSAS Spesifikasyonu geliştirilirken referans alınan dokümanlar aşağıda sıralanmaktadır.
* BS 8800 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri İçin Rehber (BS 8800: 1996 Guide To Occupational Health and Safety Management Systems)
* Taslak AS/NZ 4801: AS/NZ 4801 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi Spesifikasyonu ve Kullanma Kılavuzu (Draft AS/NZ 4801 Occupational Health and Safety Management Systems - Specification With Guidance For Use)
* NPR 5001 : 1997 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri İçin Rehber (Technical Report NPR 5001 : 1997 Guide To an Occupational Health and Safety Management System)
* BVQI İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Standardı (BVQI Safety Cert: Occupational Safety and Health Management Standard)
* Taslak NSAI SR 320 : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi İçin Öneriler (Draft NSAI SR 320 : Recommendation For an Occupational Health and Safety (OH and S) Management System)
* SGS & ISMOL ISO 2000 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri İçin Şartlar (SGS & ISMOL ISO 2000 : 1997 Requirements For Safety and Health Management Systems)
* Taslak BS I PAS 088 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi (Draft BSI PAS 088 Occupational Health and Safety Management Systems)
* DNV İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri Belgelendirme Standardı (DNV Standard For Certification of Occupational Health and Safety Management Systems (OHSMS):1997)
* Taslak LRQA SMS 8800 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Denetim Kriterleri(Draft LRQA SMS 8800 Health & Safety Management Systems Assessment Criteria)
* UNE 81900 Serisi İş Riskleri Önleme Ön- Standardı (UNE 81900 Series of Pre-Standards On The Prevention of Occupational Risks)
İşçi Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme serisi (OHSAS) spesifikasyonu, bir kuruluşun İS&G risklerin kontrol etmesini ve performansının iyileştirmesini sağlamak için bir İşçi Sağlığı ve Güvenliği (İS&G) yönetim sistemine dair şartları verir. Belirli İS&G performans kriterleri belirtilmediği gibi, bir yönetim sisteminin tasarımına dair detaylı spesifikasyonlar da vermez.
OHSAS 18002’ye göre OHSAS spesikasyonu, aşağıdakileri yapmak isteyen her kuruluşa uygulanabilir:
a) Faaliyetleriyle ilişkili olarak İS&G risklerine maruz kalabilecek çalışmaları ve diger ilgili taraflar üzerindeki riski bertaraf etmek üzere en aza indirmek amacıyla bir İS&G yönetim sistemi oluşturmak;
b) Bir İS&G Yönetim sistemini uygulamak, muhafaza etmek ve sürekli iyileştirmek;
c) Kendisinin belirlediği İS&G politikasına kendisinin uyduğundan emin olmak;
d) Böyle bir uygunluğu başkalarına göstermek;
e) İS&G yönetim sisteminin dışardan bir kuruluşça belgelendirilmesini / tescilini istemek:
veya
f) Bu OHSAS spesifikasyonuna uygunluğu kendi kendine tespit ve beyan etmek.
OHSAS 18001, 09 NİSAN 2001'de TSE tarafından Türk standardı olarak kabul edilmiştir(TS 18001). Ancak şu husus da unutulmamalıdır ki OHSAS 18001 iş sağlığı ve güvenliği değerlendirme serisi yayını ile uyumlu olmak, tek başına yasal gerekliliklerin yerine getirildiği anlamına gelmemektedir.
2. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİNİN YARARLARI
• Bu yönetim sistemi ile zararla sonuçlanabilecek olası tehlikelerin önceden tespiti ve gerekli önlemlerin alınması sağlanır.
• Çalışanlar işyerinin olumsuz etkilerinden korunur, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmaları sağlanır.
• İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş gücü ve iş günü kayıplarının en aza indirgenmesi, dolayısıyla iş veriminde artışın sağlanmasıyla üretimin (ürün ve/veya hizmet) korunması sağlanır.
• Çalışanların memnuyeti, müşteri memnuyeti ve üretim maliyetlerinde azalma sağlanır.
• İş kazası ve meslek hastalıklarının oldukça yüksek maliyetleri en aza indirilir.
• Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları ve devre dışı kalmaların ortadan kaldırılması işletme güvenliği sağlanır.
• Resmi makamlar önünde, organizasyonun iş güvenliğine karşı duyarlı olduğu kanıtlanır ve yasal ceza riski azaltılır.
• OHSAS 18001, ISO 9001:2000 ve ISO 14001 ile uyumludur, mevcut kalite sistemi OHSAS 18001’i de içererek var olan alt yapı geliştirilir ve daha kapsamlı hale getirilir.
• İsteyen işyerleri, OHSAS 18001'e göre oluşturdukları yönetim sistemini belgelendirebilirler.
• Bu yönetim sistemi, işletmede çalışanların sağlığını dolayısı ile verimliliği ve üretimi de arttıran bir faktördür.
3. SİSTEM İÇİNDE GEÇEN TANIMLAR
Kaza : Ölüme, sağlık bozulmasına, yaralanmaya, hasara, zarara ya da diğer kayıplara yol açan istenmeyen olay
Tehlike : Yaralanmaya, sağlık bozulmasına, çalışma ortamının bozulmasına, malın/mülkün hasar görmesine veya bunlardan birkaçının bir arada bulunmasına neden olabilecek potansiyel zararlı kaynak veya durum.
Olay : Bir kazaya yol açan veya bir kazaya neden olabilecek potansiyeli olan durum.
OHSAS 18002’ye göre hiçbir sağlık bozulması sakatlanma, hasar veya başka kaybın olmadığı bir olay ayrıca "yakın -ıskalama" olarak da adlandırılır. "Olay" terimi "yakın -ıskalama" yı da kapsar.
Risk : Bir tehlikeli durumun meydana gelme olasılığı ve önem derecesinin bileşkesi.
Güvenlik : Zarar, ziyan riskinin olmadığı durum. Kabul edilmez zarar riskinden uzak kalma ISO /IEC Klavuz
Objektifler : Organizasyonun başarmak üzere seçtiği, sistemin performansını belirleyen amaçlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği : Çalışanların, geçici işlerin, sözleşmeli personelin, ziyaretçilerin veya iş ortamı içindeki diğer kişilerin sağlıklı ve güvende olmalarını etkileyen koşullar ve faktörler.
Risk Değerlendirme: Risk büyüklüğünün tahmin edilmesi ve riskin tolere edilip edilemeyeceği konusunda karar vermeye yönelik kapsamlı proses.
Tetkik : Faaliyetlerin ve ilgili sonuçlarının planlanmış düzenlemelere uygunluğunu, bu düzenlemelerin etkili bir biçimde uygulandığını ve politika ve hedefleri gerçekleştirmek için uygun olduğunu belirlemek amacıyla yapılan sistematik bir değerlendirme
Sürekli İyileştirme : Organizasyonun İSİG politikasına bağlı olarak genel işçi sağlığı ve iş güvenliği performansında gelişmeler sağlamak için; iş sağlığı ve iş güvenliği yönetim sistemini geliştirme süreci
Tehlike Tanımlanması : Tehlikenin farkına varma ve özelliklerini (karekteristiklerini) tanımlama süreci ilgili taraflar organizasyonun İSİG performansı ile ilgilenen ya da bundan etkilenen birey ve gruplar
OHSAS 18002’ye göre Tehlike Tanımlaması; bir teklikenin var oldugunun tanınması ve bunu karakteristiklerinin tanımlanması
Uygunsuzluk : Doğrudan ya da dolaylı olarak insan yaralanması ya da hastalığı, malın hasar görmesi, iş yeri çevresinin zarar görmesi ya da bunların kombinasyonuna neden olabilecek iş standartları, pratikler, prosedürler, kurallar, yönetim sistemi performansı ve benzerlerinden, herhangi bir sapma
Hedefler : Organizasyonun İSİG performansı anlamında elde etmek istediği sonu
İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi : Organizasyonun yönetim sisteminin, faaliyet alanı ile ilgili İSİG risklerini yönetmek için kullanılan parçası. Bu sistem, organizasyonun yapısını, planlama faaliyetlerini, sorumlulukları, iş pratiklerini, prosedürleri, süreçleri ve İSİG sisteminin geliştirilmesi, uygulanması, iyileştirilmesi, gözden geçirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması için kaynakları kapsar.
Organizasyon : Şirket, işletme, firma, girişim, enstitü ya da birlik
Performans : Organizasyonun İSİG yönetim sisteminin; İSİG politika ve amaçlarına dayanan, işçi sağlığı ve iş güvenlik risklerinin kontrolü ile ilgili ölçülebilir sonuçları
Güvenlik : Kabul edilemez zarar riskinden uzak olma durumu (ISO/IEC Rehber 2)
Katlanılabilir Risk : Organizasyonun yasal yükümlülükleri ve İSİG politikası çerçevesinde tahammül edilebilir düzeye indirilmiş risk.
OHSAS 18002 NOT: BS 8800 dahil bazı referans dökümanlar, tehlike tanımlanması, risk belirlenmesi ve uygun risk azaltma veya risk kontrol önlemlerinin seçimiyle ilgili prosesin tamamını kapsayacak şekilde "risk değerlendirmesi" ifadesini kullanmaktadır. OHSAS 18001 ve OHSAS 18002 bu prosesin her elemanına aynı olarak atıf yapmaktadır ve "risk degerlendirmesi" ifadesini adımların ikincisine, yani riskin belirlenmesine atafta bulunmak için kullanmaktadır.
İlgili Taraflar: Bir kurulusun İS&G performansiyla alakali olan veya bu performanstan etkilenen kisi veya grup
Uygunsuzluk: Oldugundan veya dolayli olarak sakatlanmaya, hastalıga, mülke zarara, isyeri ortamına veya bunların bazılarına veya hepsine yol açabilecek şekilde çalışma standardlarından, uygulamalardan, prosedürlerden, düzenleyici kuralardan, yönetim sistemi performansından v.s. herhangi sapma.
Amaçlar: Bir kuruluşun kendisinin ulaşması için belirlediği İS&G performansına yönelik hedefler
Not: Uygulanabildigi yerlerde amaçlar rakamlarla ifade edilmelidir.
İşçi Sağlığı ve Güvenliği: İş yerindeki çalışmaların, geçici işçilerin, müteahhit personelinin, ziyaretçilerin veya herhangi baska bir kimsemin esenliğini etkileyen şartlar ve faktörler.
İS&G Yönetim Sistemi: Kuruluşun faaliyet alanı ile ilgili olarak İS&G risklerinin yönetimini kolaylaştıran tüm yönetim sisteminin parçası. Bu organizasyon yapısını, planlama faaliyetlerinin sorumlulukları, uygulamaları, prosedürleri, prosesleri ve kuruluşun İS&G politikasının geliştirilmesi, uygulanması, başarılması ve muhafaza edilmesi için kaynakları içine alır.
"Organizasyon" bir devamlılık seviyesi ifade eder ve bütün elemanlar gözlenebilir şekilde uygulanmadıkça sistem kurulmuş olarak düşünülmemelidir.
"Muhafaza", bir kere tesis edildikten sonra sistemin islemeye deam ettiğini ifade eder. Bu organizasyon açısından aktif çaba gerektirir. Birçok sistem iyi başladığı halde muhafaza edilmediği için zayıflamaktadır. OHSAS 18001'in birçok elemanı sistemin aktif şekilde muhafaza edilmesini sağlamak amacıyla tasarlanmıştır.
4. SONUÇ ve ÖNERİLER
Günümüzde İSİG sadece çalışanlara kişisel koruyucu malzemelerin sağlanması yada ortamda bazı iyileştirici önlemlerin alınması gibi vertikal, genel yönetim ve üretim sistemlerinden kopuk bazı aktivitelerden ibaret olarak düşünülmemelidir.
OHSAS 18001 Yönetim Standardı öncelikle yönetimin tam taahhüdünü istemektedir. Her kademede yönetim elemanları İSİG’ni üretimin bir parçası olarak kabul etmeli ve bunu kararları, davranışları ile de desteklemelidirler.
İSİG işletmeye yeni bir malzeme, makina, insan alımından, tüm üretim aktivitelerinin, satın alma prosedürlerinin, işletme prosedürlerinin (bakım, revizyon dahil), işletme bütçesinin, acil durum planlarının bir parçası olmalıdır.
Her işletme ulaşılabilir, tarihlendirilmiş, hangi yolla gerçekleştirileceği tanımlanmış İSİG hedeflerini belirlemelidir.
İSİG işletmede sadece bir kişinin sorumluluğunda olmamalı, her seviyede yönetici ve çalışanın iş tanımı ve performan değerlendirme kriterleri içinde yer almalıdır.
İSİG Yönetim Sistemi; belli dönemlerde değerlendirilmeli ve hedeflere ulaşma durumu, başarılamayan noktalar, nedenleri tanımlanmış bir sistematik kapsamında irdelenmelidir.