MAKRO CEKIMDE KULLANILACAK MALZEMELER
Normal objektifler (50 mm) fotoğrafı çekilen nesneye netliği kaybetmeden ancak 45-50 cm kadar yaklaşabilir. Bu mesafeden oluşturulan kadraj görüntünün gerçek anlamda 20 x 30 cm boyutunu çerçeveleyebilir. Bu boyuta da bir insan başı ve omuzları ancak sığabilir. Daha küçük bir görüntü alanını fotoğraflayabilmek için konuya daha fazla yakınlaşmak gerekecektir. Bu işlemi değişik araç ve yöntemler kullanarak gerçekleştirebiliriz. Yakınlaştırıcı objektifler (close-up ya da diopter), objektifin makinaya ters takılması, uzatma tüpleri, uzatma körükleri ya da makro objektifler bunlar arasında sayılabilir.
Yakınlaştırıcı Objektifler (Close-Up ya da Diopter)
Yakınlaştırıcı objektifler filtrelere benzer malzemelerdir ve objektifin ön kısımındaki filtre vidalanan kısıma takılırlar. Makinanıza takılı normal objektiflerin optik yapısını değiştirerek konuya daha fazla yaklaşıp net görüntü elde etmeye yararlar.
Film düzlemiyle objektif merkezi arasındaki mesafe sabit kaldığı için poz değerlerinde düzeltme yapmak gerekmez. Yakın çekim için kullanımı en kolay malzeme olmakla birlikte elde edilen netice açısından pek tatminkar değildir. Herşeyden önce makinanızda takılı olan objektif önüne başka bir mercek konularak kullanılacağı varsayılarak imal edilmediği için çoğu zaman normal objektifinizle close-up objektifler birbiriyle optik açıdan uyum sağlamayacaktır. Bu olumsuzluk da elde edilen görüntü kalitesine yansır.
Öte yandan diğer yakın çekim araçlarına göre close-up objektifler taşıması ve kullanımı kolay malzemelerdir. +5 ölçüsündeki bir close-up objektif kullanım yerine göre oldukça iyi neticeler verebilir. +10 ölçüsündekiler ise ana objektif çok açık diyaframda kullanıldığı zaman kenarlarda netlik kaybına yol açar. +20 ölçüsündeki close-up objektiflerde objektif merkezine doğru artan bir netlik kaybını göze almak gerekecektir. Bu tip close-up�lar kullanıldığında küçük diyafram kullanılarak (f/11 ve daha küçük diyaframlar) netlik kaybı azaltılabilir.
Objektifi Ters Takma Yöntemi
Bu işlemde de close-up larda olduğu gibi film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe değişmediği için ilave poz düzeltmesine gerek duyulmaz. Bu yöntem en iyi orta ebat geniş açı objektiflerde (20-30 mm) sonuç verir.
Bu tip objektifler geniş bir görüş açısını 24 x 36 mm lik film boyutuna sığdırmak üzere tasarlandıkları için. makinaya ters takıldığında küçük boyutlu bir görüntüyü film üzerinde büyütme işlevi görürler. Vidalı sistemle makinaya monte edilen objektiflerin çoğunun ön kısmında objektifi ters takmaya imkan sağlıyan ilave vida yivleri bulunur. Bununla birlikte başka bir imkanın bulunmadığı ve objektifinizde ters takmaya imkan veren vida sisteminin de bulunmadığı durumlarda objektifinizi ters çevirip ön kısmını makinanızın objektif yuvası üzerine iyice kapattıktan sonra objektifin makinaya temas eden kısımlarını da baş ve işaret parmaklarınızı yuvarlak bir şekilde bu kısma oturtarak makina içine gün ışığı girmesini önleyebilir ve yakın çekim yapabilirsiniz.
Böyle bir durumda objektifin netlik ayarı kullanılamayacaktır ve önerilen sistemi objetkifin makinadan ayrılmaması için iki elinizle idare etmeniz gerekecektir. Netlik ayarını ise makina ve objektifi birlikte ileri ve geri oynatarak sağlayabilirsiniz. Objektifin ters takılması yakın çekim imkanı sağlayan en basit ve hızlı yöntem olmakla beraber verdiği sonuçlar oldukça sınırlıdır. Hangi objektifi ters kullanırsak kullanalım ancak tek bir netlik mesafesi olacağı için değişik noktalara netleme yaparak kadrajı değiştirme olanağı yoktur. Bir diğer değişle her tip objektif için ancak bir tek görüntü boyutu mevcuttur.
Uzatma Tüpleri ve Körükler
İyi bir yakın çekim için en etkin yöntem film düzlemi ile objektif arasındaki mesafenin uzatılmasıdır. Uzatma tüpleri objektif ile makina gövdesi arasına monte edilerek bu işlevi yerine getiren araçlardır.
Söz konusu tüpler genellikle üç ayrı boyuttan oluşan bir set halinde satılır ve gerek tek gerekse de üst üste takılıp birlikte kullanılabilir. Ana objektifin netlik ayarı sayesinde görüntünün farklı boyutları net olarak fotoğraflanabilir. Uzatma tüpleri boyut itibariyle fazla yer kaplamayan malzemeler olduğundan kullanımı da oldukça pratiktir.
Uzatma konusunda tüplerle aynı işlevi gören bir başka malzeme de körüklerdir. Tüplere göre avantajları ana objektif ile gövde arasına daha fazla mesafe koyabilmesi ve takıp çıkarma zahmetine katlanmadan her ölçüde uzatma mesafesini ayarlama imkanı vermesidir. Bir uzatma körüğü ve 100 mm objektif ile sonsuz mesafeden 1:1 (yaşam boyutu: görüntülenen nesnenin gerçek boyutunun 24x36 mm ebadındaki film düzleminde de aynı boyutta görüntülenmesi) ve daha yakın çekimlere kadar fotoğraf çekmek mümkündür.
Makro Objektifler
Yakın çekim için kullanılabilecek malzemelerin en mükemmeli makro objektiflerdir. Bu tip objektifler sonsuzdan yaşam boyutuna (1:1) kadar netlik yapabilme özelliğine sahiptirler. Bu objektiflere uzatma tüpü ilavesiyle 2:1 (gerçek boyutta 1 cm olan böceğin film üzerinde 2 cm olarak görünmesi) ve daha fazla büyütme oranlarına ulaşılabilir. En çok kullanılan makro objektif tipi 50 mm dir (bazı markalarda 55 mm). Buna ilave olarak 100 ve 200 mm odak uzunluklu makro objektifler de mevcuttur. Bu tip uzun odaklı makro objektifler yakınına kolaylıkla yaklaşılamayan böcek, kelebek ve benzer konuların nispeten uzaktan görüntülenmesi için çok uygundur.
Mevcut ışık altında makro objektif ile çekim yaparken genellikle uzun enstantane kullanılır ve bu durumda sağlam bir sehpa kullanımını zorunlu kılar. Yakın çekim için ihtiyaç duyulan bir diğer malzeme de �netleme rayı� dır. Çok yakındaki nesnelere netleme yaparken normal koşullarda objektifimizin netlik ayar halkasını ile oynadığımızda makinamız sabit kaldığı halde objektif ileri geri giderek film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe uzar ya da kısalır. Öte yandan objektif ileri geri oynatıldığında objektif ile nesne arasındaki mesafe de değişmekte ve her yeni ayarda yeni bir objektif � film düzlemi mesafesi ortaya çıkmaktadır. Bu durumda da nesneyi tam olarak netleme olanağı ortadan kalkar.
Sonuç olarak bu iki mesafeden birisi sabitlenip diğeri değiştirilerek netlik yapmak gerekecektir. 35 lik SLR kameralarda bu işlemi yapmanın en pratik yolu önce film düzlemi-objektif mesafesini belirlemek (örneğin 1:1 yaşam boyutu) sonra da objektif ile birlikte makina gövdesini bir �netleme rayı� üzerine monte ederek gövde ile birlikte tüm sistemi kontrollü bir biçimde ileri ve geri hareket ettirerek netliği ayarlamaktır.
MAKRO CEKILERDE POZLANDIRMA SURELERI
Bir objektifin f/stop değeri, sonsuza netlendiği zaman toplayabildiği ve içinden geçirdiği ışık miktarını belirler. Üzerinden netlik ayarı yapılan konu sonsuz mesafedeki yerinden fotoğraf makinasına doğru yaklaştıkça objektifimiz makinanın arka kısmındaki film düzleminden uzaklaşmaya başlar. Bu durumda objektif içinde toplanan ve film üzerine düşen ışık konu objektife iyice yaklaştıkça gitgide azalır. Başlangıçta pek önemli olmayan bu ışık azalması konuya çok yakın olduğumuzda iyice farkedilebilir hale dönüşür. Konudan yansıyan ışık objektifin içinde iyiden iyiye azalmıştır.
Özetlenecek olursa konuya ne kadar yakın isek net görüntü elde etmek için film düzlemi ile objektif arasındaki mesafeyi o oranda artırmamız gerekir ki, bu da görüntüyü net olarak büyütmekle beraber film üzerine düşen ışığın yine oransal olarak azalmasına neden olur. Normal ışık altındaki makro çekimlerde bu teknik koşuldan dolayı uzun poz değerleri kullanılması gerekir.
İçinde otomatik poz değeri ölçüm fonksiyonları olan fotoğraf makinalarında her ışık koşuluna göre gereken poz değerleri programlanmış bir şekilde seçenekler halinde karşımıza gelecektir. Ancak görüntülenen nesnenin yakın çekimle elde edilecek büyütülmüş fotoğraflarında doğru poz değerlerini belirlemek için bazı noktalara dikkat etmekte fayda vardır. Böyle durumlarda yapmamız gerekenleri şöyle sıralayabiliriz:
* El pozometresi ile ölçüm yapın. El pozometreniz yoksa konu üzerinden yansıyan ışığı makinanızın içindeki pozometre ile de ölçebilirsiniz. Ancak bu durumda ölçüm yaparken makro objektif veya uzatma tüpü poz değerlerini etkileyeceği için makinanıza normal bir objektif takarak ölçüm yapmanız gerekecektir.
* Yakın çekim için kullandığınız araç her ne ise (close-up objektif, uzatma tüpü ya da körüğü, makro objektif vs) bu araç yardımıyla konu üzerine netleme yapın. Konunun gerçek boyutu ile fotoğraflanacak görüntünün boyutunun oranını tasarlayın. 35 mm SRL bir fotoğraf makinasında vizörün ebadı 24 x 36 mm dir. Eğer görüntülenecek nesnenin gerçek yüksekliği 48 mm ise ve vizöründen bakıldığında kadrajın kısa kenarı içine sığıyorsa (24 mm) bu durumda görüntü boyut oranı 1:2 dir. Bir başka ifade ile gerçekte 48 mm olan bir böcek bu durumda fotoğraf filmi üzerinde 24 mm olarak (gerçek boyutun yarısı kadar) görüntülenecektir. Eğer kısa kenerın yarısına kadar geliyorsa (12 mm) bu durumda görüntü oranı 1:4 dür. (48 mm boyundaki böcek film üzerinde 12 mm olarak kaydedilecektir). Eğer böceğin yarısı kısa kenarı dolduruyorsa ve görüntü net ise bu durumda böceğin gerçekte 24 mm olan bir bölümü film üzerinde de 24 mm olarak kaydedilecektir ki bu görüntü oranına 1:1 ya da yaşam boyutu denir.
* Daha sonra aşağıdaki tablo yardımıyla seçtiğimiz görüntü oranına karşılık gelecek poz düzeltme miktarını ilk öçtüğümüz poz değerlerine uygulayıp gerekli poz ayarlamasını yapmalıyız. Bu düzeltme miktarlarını diyafram değerlerinde yapabileceğiniz gibi ihtiyacınıza bağlı olarak enstantane değerlerinde de yapılabilir.
MAKRO CEKIMDE FOTOGRAF MAKINASININ SABITLENMESI
Yakın çekimlerde fotoğraf makinesini sallamadan tutabilmek çok önemlidir. Büyüme oranı artıp ilave uzatma tüpleri de eklendiğinde en ufak titreşim görüntünün netliği üzerinde olumsuz etki yapacaktır.
1:1 yaşam boyutunda çalışırken eğer makinanızı elde tutarak çekim yapmaya çalışıyorsanız flaş kullanmadığınız müddetçe neticenin tatminkar olacağını beklemeyin. Sağlam bir sehpa ve uzatma kablosu yakım çekimlerin en önemli yardımcı malzemelerindendir. Bazı fotoğraf makinalarında deklanşör hareketinden dolayı oluşacak çok hafif titreşimleri bile ortadan kaldırabilmek için makina içindeki ayna sisteminin perde açılıp kapanmadan önce yukarı kalkmasını sağlayan sistemler mevcuttur.
FOTOGRAFLARLA MAKRO CEKIMLER
PRATIK BILGILER
* Yaratıcı bir biçimde kullanmak için ışığın yönünü, şiddetini ve niteliğini inceleyin.
* Aydınlık noktalardaki yansımaları ortadan kaldırmak için polarizasyon filtresi kullanın ve daha keskin renkler elde edin.
* Makro çekim yapıyorsanız alan derinliğiniz çok az olacaktır. Bunun için çiçeğin en önemli kısmına netleme yapın.
* Yine makro çekim yaparken alan derinliğini en uzun mesafeye çıkarmak için daha küçük diyafram açıklığı kullanın.
* Arka planı sade tutmaya çalışın ve olabildiğince flulaştırın. Konuyu tek bir renk önünde tek başına bırakmaya çalışın. Bunu yapmak için çiçeğin arkasında siyah veya başka bir renkte karton tutabilirsiniz. Arka planda gözü rahatsız edecek parlak lekeler oluşmamasına dikkat edin.
* Nesneye bakış yönünüzü değiştirin. Bir bahçenin genel görüntüsünü çekerken duvarın üzerine yada balkona çıkabilirsiniz. Arazide kırları kaplayan çiçekleri çekmek için yere yakın çalışabilirsiniz.
* Eğer zeminde kağıt parçası, kuru yaprak, kırık çöp parçası gibi nesneler varsa görüntünün ve çevrenin doğal halini bozmadan bunları çiçeğin etrafından temizleyin.
* Basit şeyler her zaman iyidir. Çiçeği kadrajın içine yerleştirin ancak yapraklar kadrajdan taşacak şekilde görüntüyü çerçevenin içine fazla sıkıştırmayın.
*Özellikle makro çekimlerinde çok hafif bir rüzgar bile çiçeğin görüntüsünü flulaştıracağı için çekim yaparken rüzgarı kesecek bir düzenek kullanın. Bir karton parçası bu işi rahatlıkla görür. Alan derinliğinizi koruyarak mümkün olduğunca hızlı enstantane kullanın.
* Poz ölçümünü çiçeğe 15 cm mesafeden yapın ve poz değerlerini sabitleyin (kilitleyin). Daha sonra tesbit ettiğiniz poz değerininin negatif film kullanıyorsanız bir stop üzerinde ve bir stop altında pozlayarak; dia kullanıyorsanız yarım stop üzerinde ve altında pozlayarak basamaklama (bracketing) yapın.
Normal objektifler (50 mm) fotoğrafı çekilen nesneye netliği kaybetmeden ancak 45-50 cm kadar yaklaşabilir. Bu mesafeden oluşturulan kadraj görüntünün gerçek anlamda 20 x 30 cm boyutunu çerçeveleyebilir. Bu boyuta da bir insan başı ve omuzları ancak sığabilir. Daha küçük bir görüntü alanını fotoğraflayabilmek için konuya daha fazla yakınlaşmak gerekecektir. Bu işlemi değişik araç ve yöntemler kullanarak gerçekleştirebiliriz. Yakınlaştırıcı objektifler (close-up ya da diopter), objektifin makinaya ters takılması, uzatma tüpleri, uzatma körükleri ya da makro objektifler bunlar arasında sayılabilir.
Yakınlaştırıcı Objektifler (Close-Up ya da Diopter)
Yakınlaştırıcı objektifler filtrelere benzer malzemelerdir ve objektifin ön kısımındaki filtre vidalanan kısıma takılırlar. Makinanıza takılı normal objektiflerin optik yapısını değiştirerek konuya daha fazla yaklaşıp net görüntü elde etmeye yararlar.
Film düzlemiyle objektif merkezi arasındaki mesafe sabit kaldığı için poz değerlerinde düzeltme yapmak gerekmez. Yakın çekim için kullanımı en kolay malzeme olmakla birlikte elde edilen netice açısından pek tatminkar değildir. Herşeyden önce makinanızda takılı olan objektif önüne başka bir mercek konularak kullanılacağı varsayılarak imal edilmediği için çoğu zaman normal objektifinizle close-up objektifler birbiriyle optik açıdan uyum sağlamayacaktır. Bu olumsuzluk da elde edilen görüntü kalitesine yansır.
Öte yandan diğer yakın çekim araçlarına göre close-up objektifler taşıması ve kullanımı kolay malzemelerdir. +5 ölçüsündeki bir close-up objektif kullanım yerine göre oldukça iyi neticeler verebilir. +10 ölçüsündekiler ise ana objektif çok açık diyaframda kullanıldığı zaman kenarlarda netlik kaybına yol açar. +20 ölçüsündeki close-up objektiflerde objektif merkezine doğru artan bir netlik kaybını göze almak gerekecektir. Bu tip close-up�lar kullanıldığında küçük diyafram kullanılarak (f/11 ve daha küçük diyaframlar) netlik kaybı azaltılabilir.
Objektifi Ters Takma Yöntemi
Bu işlemde de close-up larda olduğu gibi film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe değişmediği için ilave poz düzeltmesine gerek duyulmaz. Bu yöntem en iyi orta ebat geniş açı objektiflerde (20-30 mm) sonuç verir.
Bu tip objektifler geniş bir görüş açısını 24 x 36 mm lik film boyutuna sığdırmak üzere tasarlandıkları için. makinaya ters takıldığında küçük boyutlu bir görüntüyü film üzerinde büyütme işlevi görürler. Vidalı sistemle makinaya monte edilen objektiflerin çoğunun ön kısmında objektifi ters takmaya imkan sağlıyan ilave vida yivleri bulunur. Bununla birlikte başka bir imkanın bulunmadığı ve objektifinizde ters takmaya imkan veren vida sisteminin de bulunmadığı durumlarda objektifinizi ters çevirip ön kısmını makinanızın objektif yuvası üzerine iyice kapattıktan sonra objektifin makinaya temas eden kısımlarını da baş ve işaret parmaklarınızı yuvarlak bir şekilde bu kısma oturtarak makina içine gün ışığı girmesini önleyebilir ve yakın çekim yapabilirsiniz.
Böyle bir durumda objektifin netlik ayarı kullanılamayacaktır ve önerilen sistemi objetkifin makinadan ayrılmaması için iki elinizle idare etmeniz gerekecektir. Netlik ayarını ise makina ve objektifi birlikte ileri ve geri oynatarak sağlayabilirsiniz. Objektifin ters takılması yakın çekim imkanı sağlayan en basit ve hızlı yöntem olmakla beraber verdiği sonuçlar oldukça sınırlıdır. Hangi objektifi ters kullanırsak kullanalım ancak tek bir netlik mesafesi olacağı için değişik noktalara netleme yaparak kadrajı değiştirme olanağı yoktur. Bir diğer değişle her tip objektif için ancak bir tek görüntü boyutu mevcuttur.
Uzatma Tüpleri ve Körükler
İyi bir yakın çekim için en etkin yöntem film düzlemi ile objektif arasındaki mesafenin uzatılmasıdır. Uzatma tüpleri objektif ile makina gövdesi arasına monte edilerek bu işlevi yerine getiren araçlardır.
Söz konusu tüpler genellikle üç ayrı boyuttan oluşan bir set halinde satılır ve gerek tek gerekse de üst üste takılıp birlikte kullanılabilir. Ana objektifin netlik ayarı sayesinde görüntünün farklı boyutları net olarak fotoğraflanabilir. Uzatma tüpleri boyut itibariyle fazla yer kaplamayan malzemeler olduğundan kullanımı da oldukça pratiktir.
Uzatma konusunda tüplerle aynı işlevi gören bir başka malzeme de körüklerdir. Tüplere göre avantajları ana objektif ile gövde arasına daha fazla mesafe koyabilmesi ve takıp çıkarma zahmetine katlanmadan her ölçüde uzatma mesafesini ayarlama imkanı vermesidir. Bir uzatma körüğü ve 100 mm objektif ile sonsuz mesafeden 1:1 (yaşam boyutu: görüntülenen nesnenin gerçek boyutunun 24x36 mm ebadındaki film düzleminde de aynı boyutta görüntülenmesi) ve daha yakın çekimlere kadar fotoğraf çekmek mümkündür.
Makro Objektifler
Yakın çekim için kullanılabilecek malzemelerin en mükemmeli makro objektiflerdir. Bu tip objektifler sonsuzdan yaşam boyutuna (1:1) kadar netlik yapabilme özelliğine sahiptirler. Bu objektiflere uzatma tüpü ilavesiyle 2:1 (gerçek boyutta 1 cm olan böceğin film üzerinde 2 cm olarak görünmesi) ve daha fazla büyütme oranlarına ulaşılabilir. En çok kullanılan makro objektif tipi 50 mm dir (bazı markalarda 55 mm). Buna ilave olarak 100 ve 200 mm odak uzunluklu makro objektifler de mevcuttur. Bu tip uzun odaklı makro objektifler yakınına kolaylıkla yaklaşılamayan böcek, kelebek ve benzer konuların nispeten uzaktan görüntülenmesi için çok uygundur.
Mevcut ışık altında makro objektif ile çekim yaparken genellikle uzun enstantane kullanılır ve bu durumda sağlam bir sehpa kullanımını zorunlu kılar. Yakın çekim için ihtiyaç duyulan bir diğer malzeme de �netleme rayı� dır. Çok yakındaki nesnelere netleme yaparken normal koşullarda objektifimizin netlik ayar halkasını ile oynadığımızda makinamız sabit kaldığı halde objektif ileri geri giderek film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe uzar ya da kısalır. Öte yandan objektif ileri geri oynatıldığında objektif ile nesne arasındaki mesafe de değişmekte ve her yeni ayarda yeni bir objektif � film düzlemi mesafesi ortaya çıkmaktadır. Bu durumda da nesneyi tam olarak netleme olanağı ortadan kalkar.
Sonuç olarak bu iki mesafeden birisi sabitlenip diğeri değiştirilerek netlik yapmak gerekecektir. 35 lik SLR kameralarda bu işlemi yapmanın en pratik yolu önce film düzlemi-objektif mesafesini belirlemek (örneğin 1:1 yaşam boyutu) sonra da objektif ile birlikte makina gövdesini bir �netleme rayı� üzerine monte ederek gövde ile birlikte tüm sistemi kontrollü bir biçimde ileri ve geri hareket ettirerek netliği ayarlamaktır.
MAKRO CEKILERDE POZLANDIRMA SURELERI
Bir objektifin f/stop değeri, sonsuza netlendiği zaman toplayabildiği ve içinden geçirdiği ışık miktarını belirler. Üzerinden netlik ayarı yapılan konu sonsuz mesafedeki yerinden fotoğraf makinasına doğru yaklaştıkça objektifimiz makinanın arka kısmındaki film düzleminden uzaklaşmaya başlar. Bu durumda objektif içinde toplanan ve film üzerine düşen ışık konu objektife iyice yaklaştıkça gitgide azalır. Başlangıçta pek önemli olmayan bu ışık azalması konuya çok yakın olduğumuzda iyice farkedilebilir hale dönüşür. Konudan yansıyan ışık objektifin içinde iyiden iyiye azalmıştır.
Özetlenecek olursa konuya ne kadar yakın isek net görüntü elde etmek için film düzlemi ile objektif arasındaki mesafeyi o oranda artırmamız gerekir ki, bu da görüntüyü net olarak büyütmekle beraber film üzerine düşen ışığın yine oransal olarak azalmasına neden olur. Normal ışık altındaki makro çekimlerde bu teknik koşuldan dolayı uzun poz değerleri kullanılması gerekir.
İçinde otomatik poz değeri ölçüm fonksiyonları olan fotoğraf makinalarında her ışık koşuluna göre gereken poz değerleri programlanmış bir şekilde seçenekler halinde karşımıza gelecektir. Ancak görüntülenen nesnenin yakın çekimle elde edilecek büyütülmüş fotoğraflarında doğru poz değerlerini belirlemek için bazı noktalara dikkat etmekte fayda vardır. Böyle durumlarda yapmamız gerekenleri şöyle sıralayabiliriz:
* El pozometresi ile ölçüm yapın. El pozometreniz yoksa konu üzerinden yansıyan ışığı makinanızın içindeki pozometre ile de ölçebilirsiniz. Ancak bu durumda ölçüm yaparken makro objektif veya uzatma tüpü poz değerlerini etkileyeceği için makinanıza normal bir objektif takarak ölçüm yapmanız gerekecektir.
* Yakın çekim için kullandığınız araç her ne ise (close-up objektif, uzatma tüpü ya da körüğü, makro objektif vs) bu araç yardımıyla konu üzerine netleme yapın. Konunun gerçek boyutu ile fotoğraflanacak görüntünün boyutunun oranını tasarlayın. 35 mm SRL bir fotoğraf makinasında vizörün ebadı 24 x 36 mm dir. Eğer görüntülenecek nesnenin gerçek yüksekliği 48 mm ise ve vizöründen bakıldığında kadrajın kısa kenarı içine sığıyorsa (24 mm) bu durumda görüntü boyut oranı 1:2 dir. Bir başka ifade ile gerçekte 48 mm olan bir böcek bu durumda fotoğraf filmi üzerinde 24 mm olarak (gerçek boyutun yarısı kadar) görüntülenecektir. Eğer kısa kenerın yarısına kadar geliyorsa (12 mm) bu durumda görüntü oranı 1:4 dür. (48 mm boyundaki böcek film üzerinde 12 mm olarak kaydedilecektir). Eğer böceğin yarısı kısa kenarı dolduruyorsa ve görüntü net ise bu durumda böceğin gerçekte 24 mm olan bir bölümü film üzerinde de 24 mm olarak kaydedilecektir ki bu görüntü oranına 1:1 ya da yaşam boyutu denir.
* Daha sonra aşağıdaki tablo yardımıyla seçtiğimiz görüntü oranına karşılık gelecek poz düzeltme miktarını ilk öçtüğümüz poz değerlerine uygulayıp gerekli poz ayarlamasını yapmalıyız. Bu düzeltme miktarlarını diyafram değerlerinde yapabileceğiniz gibi ihtiyacınıza bağlı olarak enstantane değerlerinde de yapılabilir.
MAKRO CEKIMDE FOTOGRAF MAKINASININ SABITLENMESI
Yakın çekimlerde fotoğraf makinesini sallamadan tutabilmek çok önemlidir. Büyüme oranı artıp ilave uzatma tüpleri de eklendiğinde en ufak titreşim görüntünün netliği üzerinde olumsuz etki yapacaktır.
1:1 yaşam boyutunda çalışırken eğer makinanızı elde tutarak çekim yapmaya çalışıyorsanız flaş kullanmadığınız müddetçe neticenin tatminkar olacağını beklemeyin. Sağlam bir sehpa ve uzatma kablosu yakım çekimlerin en önemli yardımcı malzemelerindendir. Bazı fotoğraf makinalarında deklanşör hareketinden dolayı oluşacak çok hafif titreşimleri bile ortadan kaldırabilmek için makina içindeki ayna sisteminin perde açılıp kapanmadan önce yukarı kalkmasını sağlayan sistemler mevcuttur.
FOTOGRAFLARLA MAKRO CEKIMLER
PRATIK BILGILER
* Yaratıcı bir biçimde kullanmak için ışığın yönünü, şiddetini ve niteliğini inceleyin.
* Aydınlık noktalardaki yansımaları ortadan kaldırmak için polarizasyon filtresi kullanın ve daha keskin renkler elde edin.
* Makro çekim yapıyorsanız alan derinliğiniz çok az olacaktır. Bunun için çiçeğin en önemli kısmına netleme yapın.
* Yine makro çekim yaparken alan derinliğini en uzun mesafeye çıkarmak için daha küçük diyafram açıklığı kullanın.
* Arka planı sade tutmaya çalışın ve olabildiğince flulaştırın. Konuyu tek bir renk önünde tek başına bırakmaya çalışın. Bunu yapmak için çiçeğin arkasında siyah veya başka bir renkte karton tutabilirsiniz. Arka planda gözü rahatsız edecek parlak lekeler oluşmamasına dikkat edin.
* Nesneye bakış yönünüzü değiştirin. Bir bahçenin genel görüntüsünü çekerken duvarın üzerine yada balkona çıkabilirsiniz. Arazide kırları kaplayan çiçekleri çekmek için yere yakın çalışabilirsiniz.
* Eğer zeminde kağıt parçası, kuru yaprak, kırık çöp parçası gibi nesneler varsa görüntünün ve çevrenin doğal halini bozmadan bunları çiçeğin etrafından temizleyin.
* Basit şeyler her zaman iyidir. Çiçeği kadrajın içine yerleştirin ancak yapraklar kadrajdan taşacak şekilde görüntüyü çerçevenin içine fazla sıkıştırmayın.
*Özellikle makro çekimlerinde çok hafif bir rüzgar bile çiçeğin görüntüsünü flulaştıracağı için çekim yaparken rüzgarı kesecek bir düzenek kullanın. Bir karton parçası bu işi rahatlıkla görür. Alan derinliğinizi koruyarak mümkün olduğunca hızlı enstantane kullanın.
* Poz ölçümünü çiçeğe 15 cm mesafeden yapın ve poz değerlerini sabitleyin (kilitleyin). Daha sonra tesbit ettiğiniz poz değerininin negatif film kullanıyorsanız bir stop üzerinde ve bir stop altında pozlayarak; dia kullanıyorsanız yarım stop üzerinde ve altında pozlayarak basamaklama (bracketing) yapın.