Salvo
Kayıtlı Üye
Forekazık bildiğiniz üzere sağlam zemine sahip olmayan bölgelerde yapı yüklerini sağlam zemine ulaştırma amaçlı uygulanan bir sistemdir.
Aşağıda A dan Z ye Forekazık hakkında gerek teknik gerekse Tecrübeme dayanan bilgiler mevcuttur.
BU bilgilerin yanı sıra her İnşaat Mühendisinin bilmesi gereken ekonomi-hız-maliyet hakkında bazı ince noktalar verilmiştir.
Öncelike
FORE KAZIK MAKİNELERİNİ TANIYALIM:
Forekazık makineleri HİDROLİK ve MEKANİK olarak ayrılır.Ayrıca bazı makinelerin boru sürme özelliği bulunurken bazı makinelerin yoktur.Bu nedenle şantiyemize temin edeceğimiz makinenin zor zemin şartlarında (göçen - sıkışan zemin, zor açılan kuyular) çalışabilecek yeterlikte olması istenir.
ŞANTİYENİZDE AKSAKLIKLAR YAŞAMAK İSTEMİYORSANIZ, HENÜZ MAKİNE GELMEDEN YAPMANIZ GEREKENLER:
-Makinenin ne kadar derinlikte çalışabileceği önemli bir husustur.Kimi makineler max.30 metre delerken kimi makineler 60 m. kazık yapabilir.Bu nedenle makinenin maksimum yapabileceği metrajı öğrenmek önemlidir.
-Ayrıca makinenin boru sürebilip süremeyeceği de önemlidir.(Zemin şartlarına bağlı olarak boru sürmek gerekebilir)
-Makinenin yaşı ve modeli önemlidir.Hidrolik makineler tercih edilir.(Boramtec, Soilmec, Bauer, Casagrande, Mait, CMV) Vinçten bozma makinelerle çalışmamanız imalat hızınız açısından iyi olacaktır.
FOREKAZIK İMALATI AŞAMALARI:
Evet, makinemiz sahaya indi.İlk işlem aplikasyonların doğru olarak çakılmasıdır.
Apikasyonlardan sonra makine, noktaya gelerek delgi işlemine başlar.
--------------------------------------------------------------------------
1.Makinenin kullandığı aparatlar
Delgi için makinenin BAGE ve AUGER denen iki başlığı vardır.BAGE ortamda su bulunduğu zaman işe yarar.AUGER ise matkap veya vidaya benzeyen ortamdaki zemini almaya yarayan aparattır.
2.Türkiye de ki genel kazık çapları:
Genellikle 65-80-100-120 cm çaplarda forekazık imal edilir.
--------------------------------------------------------------------------
KISACA YAPIM AŞAMALARI
1.Zeminin istenilen kota kadar istenilen çapta açılması.
2.Demir donatının kuyuya indirilmesi.
3.Beton dökmek için hazırlık amaçlı Tiremie borusunun (Aşağıda bahsedeceğim) indirilmesi
4.Betonun tiremie borusu aracılığı ile dökülmesi
5.Tiremie borusunun ve varsa kılıf borusunun(keson, casing) çekilmesi.
--------------------------------------------------------------------
PEKİ BU KADAR KOLAY MI? ELBETTE HAYIR!
İMALATTA ZORLUKLAR
Genellikle zeminde göçmeler oluşur özellikle kohezyonsuz (kum çakıl) zeminlerde ki bunlara kendini tutamayan zeminler de denir.
Böyle zeminlerde çözüm üç şekilde olabilir.
1.Zemine su basmak
2.Bentonit kullanımı
3.Boru sürmek
Bunlar zeminin göçme durumunun derecesine göre sırasıyla denenir.Mutlaka 3. de bu sorun çözülür.Ancak bu sıralama da maliyet ile doğru orantılı bir şekilde sıralanmaktadır.
Gelelim bunların açıklamalarına ;
1.Zemine su basarak basıncı birbirine eşitlemek ve yıkıntıları önlemek
2.Zemine su basmak yeterli gelmiyor ise bentonit adı verilen bir madde belirli oranlarda su ile karıştırılarak bir havuza konulur.24 saat boyunca bekletilerek şişmesi sağlanır.Ardından zemine çamur pompalarıyla basılır.Beton dökülürken de tekrar havuza yönlendirilir.Tekrar tekrar kullanılabilir.Ne zaman işlevini yitirirse yeni bentonit karışımı yapmak gerekir.Elektrik bedava bulunabiliyorsa su basmak sadece zaman kaybettirir.
Bentoniti kuyuya iletmek için --> Bentonit havuzu, bentonit havuzuna su basmak için su pompası, bentoniti karıştırmak için bentonit karıştırıcı, bentoniti kuyuya basmak için bentonit pompası (çamur pompası) gerekmektedir.Forekazık maliyetini arttırır.
3.Zeminimizin kohezyonu sıfır ise bentonitinde yapacağı birşey kalmamıştır.Ayrıca zemin tamamen kil ise bu defa da zeminde ilerledikçe daralmalar meydana gelir ve auger ile malzeme alındıkça alınan yer vakumlanarak kapanır.Bu nedenle zemine boru sürmek gerekir.Boru sürmek zaman açısından 40 metrelik bir forajda çekip çıkarma boyunca 5 saat kaybettirir.Ayrıca makinenin mazot masrafını arttıracağı için maliyet de direkt olarak artar.Bunların dışında 15 - 20 metreden sonra hele hele içerisindeki betonun basıncını düşünecek olursanız , kılıf borusunu çekecek makineler yok gibidir.
ZEMİNDEKİ ZORLUKLAR AŞILIP FORAJIN BİTMESİ VE DONATI İNDİRİLMESİ;
Projeye uygun olarak hazırlanan donatılar sırasıyla makine tarafından alınarak kuyuya indirilmeye başlanır.Bildiğiniz gibi donatı boyları 12 metre olarak demir çelik fabrikalarından gelir.Örneğin 40 metrelik bir foraja 42 metre donatı gerekiyorsa (2 metre de temel donatıları ile bağlantı amacıyla bırakılmış olsun)
üç adet 12mlik bir adet de 6m lik kazık donatısı imal edilir.Bunlar indirildikçe en üst kısmı forajın başına mesnetlenir (demir çubuklarla askıya alınır) Diğer donatı makine tarafından getirilerek askıdaki donatının üzerine yerleştirlir.Bu iki donatı kaynaklama veya bağ teli ile birleştirilip aşağıya salınır.
BETON DÖKÜMÜ
Donatı yerleştirildikten sonra aynı mantıkla tiremie dediğimiz borular ard arda eklenerek kazık alt kotundan 50 cm yukarıda kalacak şekilde yerleştirilir.Tiremie borularının en üstüne de huni şeklineki beton alma aparatı eklenir.
NEDİR BU TİREMİE?
Tiremie borusunun kullunımının amacı yeraltındaki suların betonla karışmadan ;betonun, suyun altına inerek suyu yüzeye çıkarması ve mukavemetini koruması içindir.Ayrıca foraj kuru bile olsa betonun aniden düşüp agregaların ayrışması önlenir.
Beton tiremienin içinden dökülerek imalat tamamlanır.
- Tiremie borusu çekilir.
- Eğer var ise kılıf borusu çekilir.Çabuk çekilmesi çok önemlidir zira beton prizini almaya başlarsa boru zeminde kalır ve maddi olarak büyük zararlara yol açar.5 metrelik bir borunun maliyeti 10 milyara yakındır.
Ayrıca temeldeki forekazık işlemi bittikten sonra az da olsa su ile karışmış ve kirli beton diye tabir edilen beton belirli bir kota kadar kırıcılarla kırılmaktadır.(10 ila 25 cm arası)
Forekazıklara kendi ağırlığı ve üstyapı yüklerine karşı koyan yerin N kuvveti ve kazık boyunca oluşan sürtünme kuvvetleri etki eder.
P:Üst yapı yükleri
G:Forekazık
N:Zeminin uyguladığı kuvvet
Fs:Sürtünme kuvveti
P + G=N + Fs
Forekazık imalatı genellikle inşaatın en zor kısmıdır.Forekazık makineleri platformdan çıktıktan sonra işe bitti gözüyle bakılır.Çok büyük tecrübe ve teknik bilgi gerektiren bir iştir.
FOREKAZIK TEKNOLOJİSİ ÜLKEMİZDE PEK BİLİNMEMEKTEDİR.GELECEKTE İSE EN ÇOK ARANAN TEMEL TİPİ OLACAKTIR.
Aşağıda A dan Z ye Forekazık hakkında gerek teknik gerekse Tecrübeme dayanan bilgiler mevcuttur.
BU bilgilerin yanı sıra her İnşaat Mühendisinin bilmesi gereken ekonomi-hız-maliyet hakkında bazı ince noktalar verilmiştir.
Öncelike
FORE KAZIK MAKİNELERİNİ TANIYALIM:
Forekazık makineleri HİDROLİK ve MEKANİK olarak ayrılır.Ayrıca bazı makinelerin boru sürme özelliği bulunurken bazı makinelerin yoktur.Bu nedenle şantiyemize temin edeceğimiz makinenin zor zemin şartlarında (göçen - sıkışan zemin, zor açılan kuyular) çalışabilecek yeterlikte olması istenir.
ŞANTİYENİZDE AKSAKLIKLAR YAŞAMAK İSTEMİYORSANIZ, HENÜZ MAKİNE GELMEDEN YAPMANIZ GEREKENLER:
-Makinenin ne kadar derinlikte çalışabileceği önemli bir husustur.Kimi makineler max.30 metre delerken kimi makineler 60 m. kazık yapabilir.Bu nedenle makinenin maksimum yapabileceği metrajı öğrenmek önemlidir.
-Ayrıca makinenin boru sürebilip süremeyeceği de önemlidir.(Zemin şartlarına bağlı olarak boru sürmek gerekebilir)
-Makinenin yaşı ve modeli önemlidir.Hidrolik makineler tercih edilir.(Boramtec, Soilmec, Bauer, Casagrande, Mait, CMV) Vinçten bozma makinelerle çalışmamanız imalat hızınız açısından iyi olacaktır.
FOREKAZIK İMALATI AŞAMALARI:
Evet, makinemiz sahaya indi.İlk işlem aplikasyonların doğru olarak çakılmasıdır.
Apikasyonlardan sonra makine, noktaya gelerek delgi işlemine başlar.
--------------------------------------------------------------------------
1.Makinenin kullandığı aparatlar
Delgi için makinenin BAGE ve AUGER denen iki başlığı vardır.BAGE ortamda su bulunduğu zaman işe yarar.AUGER ise matkap veya vidaya benzeyen ortamdaki zemini almaya yarayan aparattır.
2.Türkiye de ki genel kazık çapları:
Genellikle 65-80-100-120 cm çaplarda forekazık imal edilir.
--------------------------------------------------------------------------
KISACA YAPIM AŞAMALARI
1.Zeminin istenilen kota kadar istenilen çapta açılması.
2.Demir donatının kuyuya indirilmesi.
3.Beton dökmek için hazırlık amaçlı Tiremie borusunun (Aşağıda bahsedeceğim) indirilmesi
4.Betonun tiremie borusu aracılığı ile dökülmesi
5.Tiremie borusunun ve varsa kılıf borusunun(keson, casing) çekilmesi.
--------------------------------------------------------------------
PEKİ BU KADAR KOLAY MI? ELBETTE HAYIR!
İMALATTA ZORLUKLAR
Genellikle zeminde göçmeler oluşur özellikle kohezyonsuz (kum çakıl) zeminlerde ki bunlara kendini tutamayan zeminler de denir.
Böyle zeminlerde çözüm üç şekilde olabilir.
1.Zemine su basmak
2.Bentonit kullanımı
3.Boru sürmek
Bunlar zeminin göçme durumunun derecesine göre sırasıyla denenir.Mutlaka 3. de bu sorun çözülür.Ancak bu sıralama da maliyet ile doğru orantılı bir şekilde sıralanmaktadır.
Gelelim bunların açıklamalarına ;
1.Zemine su basarak basıncı birbirine eşitlemek ve yıkıntıları önlemek
2.Zemine su basmak yeterli gelmiyor ise bentonit adı verilen bir madde belirli oranlarda su ile karıştırılarak bir havuza konulur.24 saat boyunca bekletilerek şişmesi sağlanır.Ardından zemine çamur pompalarıyla basılır.Beton dökülürken de tekrar havuza yönlendirilir.Tekrar tekrar kullanılabilir.Ne zaman işlevini yitirirse yeni bentonit karışımı yapmak gerekir.Elektrik bedava bulunabiliyorsa su basmak sadece zaman kaybettirir.
Bentoniti kuyuya iletmek için --> Bentonit havuzu, bentonit havuzuna su basmak için su pompası, bentoniti karıştırmak için bentonit karıştırıcı, bentoniti kuyuya basmak için bentonit pompası (çamur pompası) gerekmektedir.Forekazık maliyetini arttırır.
3.Zeminimizin kohezyonu sıfır ise bentonitinde yapacağı birşey kalmamıştır.Ayrıca zemin tamamen kil ise bu defa da zeminde ilerledikçe daralmalar meydana gelir ve auger ile malzeme alındıkça alınan yer vakumlanarak kapanır.Bu nedenle zemine boru sürmek gerekir.Boru sürmek zaman açısından 40 metrelik bir forajda çekip çıkarma boyunca 5 saat kaybettirir.Ayrıca makinenin mazot masrafını arttıracağı için maliyet de direkt olarak artar.Bunların dışında 15 - 20 metreden sonra hele hele içerisindeki betonun basıncını düşünecek olursanız , kılıf borusunu çekecek makineler yok gibidir.
ZEMİNDEKİ ZORLUKLAR AŞILIP FORAJIN BİTMESİ VE DONATI İNDİRİLMESİ;
Projeye uygun olarak hazırlanan donatılar sırasıyla makine tarafından alınarak kuyuya indirilmeye başlanır.Bildiğiniz gibi donatı boyları 12 metre olarak demir çelik fabrikalarından gelir.Örneğin 40 metrelik bir foraja 42 metre donatı gerekiyorsa (2 metre de temel donatıları ile bağlantı amacıyla bırakılmış olsun)
üç adet 12mlik bir adet de 6m lik kazık donatısı imal edilir.Bunlar indirildikçe en üst kısmı forajın başına mesnetlenir (demir çubuklarla askıya alınır) Diğer donatı makine tarafından getirilerek askıdaki donatının üzerine yerleştirlir.Bu iki donatı kaynaklama veya bağ teli ile birleştirilip aşağıya salınır.
BETON DÖKÜMÜ
Donatı yerleştirildikten sonra aynı mantıkla tiremie dediğimiz borular ard arda eklenerek kazık alt kotundan 50 cm yukarıda kalacak şekilde yerleştirilir.Tiremie borularının en üstüne de huni şeklineki beton alma aparatı eklenir.
NEDİR BU TİREMİE?
Tiremie borusunun kullunımının amacı yeraltındaki suların betonla karışmadan ;betonun, suyun altına inerek suyu yüzeye çıkarması ve mukavemetini koruması içindir.Ayrıca foraj kuru bile olsa betonun aniden düşüp agregaların ayrışması önlenir.
Beton tiremienin içinden dökülerek imalat tamamlanır.
- Tiremie borusu çekilir.
- Eğer var ise kılıf borusu çekilir.Çabuk çekilmesi çok önemlidir zira beton prizini almaya başlarsa boru zeminde kalır ve maddi olarak büyük zararlara yol açar.5 metrelik bir borunun maliyeti 10 milyara yakındır.
Ayrıca temeldeki forekazık işlemi bittikten sonra az da olsa su ile karışmış ve kirli beton diye tabir edilen beton belirli bir kota kadar kırıcılarla kırılmaktadır.(10 ila 25 cm arası)
Forekazıklara kendi ağırlığı ve üstyapı yüklerine karşı koyan yerin N kuvveti ve kazık boyunca oluşan sürtünme kuvvetleri etki eder.
P:Üst yapı yükleri
G:Forekazık
N:Zeminin uyguladığı kuvvet
Fs:Sürtünme kuvveti
P + G=N + Fs
Forekazık imalatı genellikle inşaatın en zor kısmıdır.Forekazık makineleri platformdan çıktıktan sonra işe bitti gözüyle bakılır.Çok büyük tecrübe ve teknik bilgi gerektiren bir iştir.
FOREKAZIK TEKNOLOJİSİ ÜLKEMİZDE PEK BİLİNMEMEKTEDİR.GELECEKTE İSE EN ÇOK ARANAN TEMEL TİPİ OLACAKTIR.