Buğra1
Kayıtlı Üye
8. ünite
-finansal varlıkları elinde bulunduran kişiler ve kuruluşların karşı karşıya oldukları riskler
a-geri ödeme riski (en önemlisi)
b-faiz oranı riski
-tahvil fiyatları ile faiz oranı ter orantılıdır
-vade uzadıkça faiz oranı riski artar
-sıfır kuponlu yani iskontolu tahvillerda vade uzadıkçafaiz oranı riski artar
-kupon ödemeli tahvillerde kupon ödemeleri ne kadar sık ise faiz oranı riski o kadar düşer
-tahvil yada bono alıp-satanlar faiz oranı riskini vadeye kalan süre ile bu süre içinde yapılacak ödeme miktarını degerlendirir
-efektif vade (DUR)hesaplanışı=finansal aracın vadesi boyunca yapılacak
ödemelerin şimdiki değeri bulunur ve ağırlıklı ortalaması alınır
-efektif vade ağırlıkları=sıfır kupanlu tahvilin toplam ödeme akımlarının değeri içindeki payı gösterir
-finansal varlığın efektif vadesi bilindiğinde faiz oranında meydana gelebilecek değişikliklerin varlığın üzerinde yarartacağı değişmeyi hesaplayabiliriz
-faiz oranın sıfırlayıcı stratejiler
1-portföyde kısa vadeli finansal varlıklar ağırlıklı olmalı kısa vadeli yada vadesine az kalmış varlıkların sermaye kaybı riski azdır
2-kısa süreli efektif vadeye sahip tahviller elde tutulmalıdır
-kısa vadeli yada düşük efektif vadeli finansal varlıklar faiz oranı riskini düşürürken 3 soruna yol açar bunlar
1-getiri eğrisi artar. uzun vadeli menkullerin getirisi daha yüksek olur.
2-kısa vadeli menkullerin döndürme maliyeti yüksek olabilir
3-kısa vadeli menkul çeşitlendirme avantajlarını yok edebilir
-riskten korunmaya -hedgire=faiz oranı ve riskten kaynaklanan sermaye kaybına uğrama olasılığını azaltan finansal stratejilere denir
-türev ürün=koruma işlemlerinde başvurulan getirisi diğer finansal araçların getirisine bağlı olarak belirlenen finansala araçlardır
-türev ürünler içinde en çok kullanılanlar
a-forwad
b-futures
c-opsiyon
-tam koruma=portföyün taşıdığı faiz oranı yada döviz riskinin tamamını ortadan kaldıran finansal stratejilere denir
-döviz riski=finansa kuruluşun mevcut kar marjinının işleme konu olan yabancı paraların fiyatında meydana gelen degişmeler sonucu azalması olasılıgıdır
-dövizle yapılan işlemler vadeli piyasalarda yada spot piyasalarda gerçekleşmesine göre farklı döviz riskleri yaratabilir. en çok karşılaşılan riskler kur riski ve parite riskidir
-kur riski=işletme bilançosunun aktifinde ve pasifinde aynı miktarda ve cinsde yabancı para bulundurmamasından kaynaklanan zarara uğrama olasılığıdır
-ulusal paranın yabancı para karşısında degerinin değişme olasılığı kur riskinin doğmasına neden olur
ulusal paranın yabancı para karşısında değer kazanması aktif fazlası olan bankaları zarara sokarken pasif fazlası olan bankalara kar sağlar
-
evalüasyon karı/zararı: yabancı paranın değerinin değişmesi nedeniyle ortaya çıkan kar/zarardır
-TLnin değer kazanması durumunda döviz varlıkları fazla olan evalüasyon zararına uğrar. döviz yükümlülüğü olan ise evalüasyon karı elde eder. TLnin değer kaybetmesinde ise bu durumun tersi olur
-bankacılık jargonunda aktifteki dövizler pasiftekilerden fazla ise pozisyon fazlası, pasifteki dövizler aktiftekilerden fazla ise pozisyon açığı olur
-pozisyon fazlası olan bankalar uluısal para deger kaybederse kar eder
-pozisyon açığı olan bankalar ulusal para değer kazanırsa zarar eder
-parita riski=döviz portföyünde mevcut olan yabancı paraların çapraz kurlarında meydana gelen değişimlerden kaynaklanabilecek altarnatif zarar olasılığıdır
net genel pozisyon
--------------------------- oranını ne demek açıklıyorum
sermaye tabanı
a-kur riskinin ölçülmesinde kullanılan en teknik göstergedir
b-sermaye tabanı hesaplanması ayrıntılı muhasebe verileri gerektirir
c-Türkiyedeki bankalar %30 olarak belirlenen bu oarana uymak zorundadır
döviz mevduatları+döviz alacakları
-kur riski oranı= ---------------------------------------------------
döviz borçları+döviz tahahhütleri
a-kur riskinin ölçülmesinde rahat ve kolay kullanılabilen ölçü kur riski oranıdır
b-kur riski oranı=toplam döviz cinsi varlıkların, toplam döviz cinsi yükümlülüklere oranıdır
c-mevcut riskin büyüklüğünü gösterir
d-döviz pozisyon açığının belli bir ölçüyü geçmesini engeller
e-Türkiyede ABD doları için hesaplanan kur riski oranı en düşük 0,8
en yüksek1,1dir
f-döviz varlıkları borçlarından en fazla %20 en düşük %10 oranında fazla olabilir
g-her döviz cinsi için ayrı kur riski oranı belirlenir
h-Türkiyede bankaların kur riski oranı her bir döviz cinsi için en az 0,75
en çok 1,15dir
-forword sözleşmeleri
a-teslim yeri ve tarihi serbestçe belirlenir
b-sözleşme miktarı, işlem hacmi ve kredi riskine bağlıdır
c- vade taraflar arasında ilerki herhangi bir tarihte saplanır
d-işlem maliyeti=alış ve satış arasındaki farktır
e-fiyat taraflar arasında pazarlıkla belirlenir
f-işlemler telefon faks veya karşılıklı görüşmeyle gerçekleşir
g-vadeye kadar fiyat oynaması yoktur
h-işlemler taraflar arası karşılıklı güvene dayanır
ı-forword faiz sözleşmeleri faiz oranı riskinden korunmak için yapılır
j-satın alma yükümlülüğüne long pozisyon denir
k-satma yükümlülüğüne short pozisyonu denir
m-forword döviz sözleşmesi kur riskinden korunmak için yapılır
n-en önemli dezavantajı long ve short pozisyon alırken mikterlerın ve vadelerin aşleşmemesidir sonraki dezavantaj ise tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda bi güvencenin olmaması
-futures sözleşmeleri
a-teslim yeri ve tarihi standarttır
b-miktarlar standarttır.
c-vadeler belli tarihlerdedir
d-işlem maliyeti=alıcılara ödenen komisyondur
e-fiyat borsada belirlenir
f-işlemler borsada kotasyonla gerçekleşir
g-fiyat piyasa koşullarına göre degişir
h-denetimi borsa yada takasbank sağlar
ı-fiyat dalgalanmalarının getirdiği belirsizliği ortadan kaldırmak için belli bir vadede fiyat sabitlenir
j-döviz, faiz, borsa, indeksi üzerinden yapılır
k-her bir futures döviz sözleşmesi standart dövizin standart miktarda elım ve satımını içerir
m-futurese konu olan standart para birimleri şunlardır
1amerikan doları
2kanada doları
3avusturalya doları
4ingiliz sterlini
5isviçre frangı
6japon yeni
7avrupa para birimi
-opsiyon sözleşmeleri
a-belli bir kıymeti belli bir tarihte belli bir fiyattan alma yada satma hakkı veren finansal sözleşmelerdir
b-satma yada alma zorunluluğu doğurmaz sadece hakkı verir
c-opsiyona sahip kişi finansal varlığı satma yada alma hakkına sahip olduğu fiyata işleme koyma fiyatı denir
d-opsiyonın piyasa fiyatına prim denir
e-sözleşmeler 2 şekilde yapılır 1-call (alma) opsiyonu 2-put (satma)opsiyonu
f-opsiyona sahip olan kişi avantajlı durumda ise opsiyonu işleme koyar
g-opsiyon işleme konulduğunda işlem fiyatından alınır satılır
h-işlem fiyatı ile menkulün piyasa fiyatı arasındaki fark opsiyon sahibinin karıdır
ı-amerikan opsiyonları=vade tarihine kadar herhengi bir zamanda işleme konulabilir
j-avrupa opsiyonu=sadece vade tarihinde işleme konulabilir
k-opsiyon işlemleri döviz,h.senedi,borsa indeksi ve futures sözleşmeleri üzerinden gerçekleşir
m-opsiyon sözleşmelerinin yarıdan fazlası indeks üzerine yazılı opsiyon işlemlerinden oluşur
-swap sözleşmeleri
a-iki taraf karşuılıklı olarak ödemeleri takas ettikleri finansal sözleşmelerdir
b-swap işlemi faiz yada döviz swapı olarak gerçekleşir
c-faiz swap sözleşmeleri= farklı borçlanma kaynaklarından benzer vadeli ve aynı miktarda anapara borçlenmiş 2tarafın faiz ödeme yükümlülüklerini genelde banka aracılığıyla birbirine devretmelerini içeren işlemlere denir
d-faiz swapları sabit faiz-degişken faiz swapı veya degişken faiz-degişken faiz swapı şeklinde gerçekleşir
e-döviz swapı farlı paraları borçlanmalarla ilgili olarak iki taraf arasında degiştirilmesidir
f-döviz swapı 2 nedenle yapılır bunlar
1-gereksinim duyulan para birimi cinsinden borçlanma olasılığının olmamasına karşoı başka para birimi cinsinden borçlanma olasılığının olması
2ihtiyaç duyulan fonların en düşük maliyetle başka bir döviz cindsinden elde edilmesi ve istenen dövizle swap edilmesi
g-swap 3 aşamada gerçekleşir
1-anaparalar anlaşmaya varılan kurdan takas edilir (spot kurdan genelde)
2-taraflar anlaştıklarıve aracı bankatarafından netleştirilen periodikfaizleri karşılıklı öder
3-vadesonunda anaparaları taraflar birbirine iade eder
h-swap işlemi sonunda kur riskinin yaratılmaması gerekir.
-finansal varlıkları elinde bulunduran kişiler ve kuruluşların karşı karşıya oldukları riskler
a-geri ödeme riski (en önemlisi)
b-faiz oranı riski
-tahvil fiyatları ile faiz oranı ter orantılıdır
-vade uzadıkça faiz oranı riski artar
-sıfır kuponlu yani iskontolu tahvillerda vade uzadıkçafaiz oranı riski artar
-kupon ödemeli tahvillerde kupon ödemeleri ne kadar sık ise faiz oranı riski o kadar düşer
-tahvil yada bono alıp-satanlar faiz oranı riskini vadeye kalan süre ile bu süre içinde yapılacak ödeme miktarını degerlendirir
-efektif vade (DUR)hesaplanışı=finansal aracın vadesi boyunca yapılacak
ödemelerin şimdiki değeri bulunur ve ağırlıklı ortalaması alınır
-efektif vade ağırlıkları=sıfır kupanlu tahvilin toplam ödeme akımlarının değeri içindeki payı gösterir
-finansal varlığın efektif vadesi bilindiğinde faiz oranında meydana gelebilecek değişikliklerin varlığın üzerinde yarartacağı değişmeyi hesaplayabiliriz
-faiz oranın sıfırlayıcı stratejiler
1-portföyde kısa vadeli finansal varlıklar ağırlıklı olmalı kısa vadeli yada vadesine az kalmış varlıkların sermaye kaybı riski azdır
2-kısa süreli efektif vadeye sahip tahviller elde tutulmalıdır
-kısa vadeli yada düşük efektif vadeli finansal varlıklar faiz oranı riskini düşürürken 3 soruna yol açar bunlar
1-getiri eğrisi artar. uzun vadeli menkullerin getirisi daha yüksek olur.
2-kısa vadeli menkullerin döndürme maliyeti yüksek olabilir
3-kısa vadeli menkul çeşitlendirme avantajlarını yok edebilir
-riskten korunmaya -hedgire=faiz oranı ve riskten kaynaklanan sermaye kaybına uğrama olasılığını azaltan finansal stratejilere denir
-türev ürün=koruma işlemlerinde başvurulan getirisi diğer finansal araçların getirisine bağlı olarak belirlenen finansala araçlardır
-türev ürünler içinde en çok kullanılanlar
a-forwad
b-futures
c-opsiyon
-tam koruma=portföyün taşıdığı faiz oranı yada döviz riskinin tamamını ortadan kaldıran finansal stratejilere denir
-döviz riski=finansa kuruluşun mevcut kar marjinının işleme konu olan yabancı paraların fiyatında meydana gelen degişmeler sonucu azalması olasılıgıdır
-dövizle yapılan işlemler vadeli piyasalarda yada spot piyasalarda gerçekleşmesine göre farklı döviz riskleri yaratabilir. en çok karşılaşılan riskler kur riski ve parite riskidir
-kur riski=işletme bilançosunun aktifinde ve pasifinde aynı miktarda ve cinsde yabancı para bulundurmamasından kaynaklanan zarara uğrama olasılığıdır
-ulusal paranın yabancı para karşısında degerinin değişme olasılığı kur riskinin doğmasına neden olur
ulusal paranın yabancı para karşısında değer kazanması aktif fazlası olan bankaları zarara sokarken pasif fazlası olan bankalara kar sağlar
-
evalüasyon karı/zararı: yabancı paranın değerinin değişmesi nedeniyle ortaya çıkan kar/zarardır
-TLnin değer kazanması durumunda döviz varlıkları fazla olan evalüasyon zararına uğrar. döviz yükümlülüğü olan ise evalüasyon karı elde eder. TLnin değer kaybetmesinde ise bu durumun tersi olur
-bankacılık jargonunda aktifteki dövizler pasiftekilerden fazla ise pozisyon fazlası, pasifteki dövizler aktiftekilerden fazla ise pozisyon açığı olur
-pozisyon fazlası olan bankalar uluısal para deger kaybederse kar eder
-pozisyon açığı olan bankalar ulusal para değer kazanırsa zarar eder
-parita riski=döviz portföyünde mevcut olan yabancı paraların çapraz kurlarında meydana gelen değişimlerden kaynaklanabilecek altarnatif zarar olasılığıdır
net genel pozisyon
--------------------------- oranını ne demek açıklıyorum
sermaye tabanı
a-kur riskinin ölçülmesinde kullanılan en teknik göstergedir
b-sermaye tabanı hesaplanması ayrıntılı muhasebe verileri gerektirir
c-Türkiyedeki bankalar %30 olarak belirlenen bu oarana uymak zorundadır
döviz mevduatları+döviz alacakları
-kur riski oranı= ---------------------------------------------------
döviz borçları+döviz tahahhütleri
a-kur riskinin ölçülmesinde rahat ve kolay kullanılabilen ölçü kur riski oranıdır
b-kur riski oranı=toplam döviz cinsi varlıkların, toplam döviz cinsi yükümlülüklere oranıdır
c-mevcut riskin büyüklüğünü gösterir
d-döviz pozisyon açığının belli bir ölçüyü geçmesini engeller
e-Türkiyede ABD doları için hesaplanan kur riski oranı en düşük 0,8
en yüksek1,1dir
f-döviz varlıkları borçlarından en fazla %20 en düşük %10 oranında fazla olabilir
g-her döviz cinsi için ayrı kur riski oranı belirlenir
h-Türkiyede bankaların kur riski oranı her bir döviz cinsi için en az 0,75
en çok 1,15dir
-forword sözleşmeleri
a-teslim yeri ve tarihi serbestçe belirlenir
b-sözleşme miktarı, işlem hacmi ve kredi riskine bağlıdır
c- vade taraflar arasında ilerki herhangi bir tarihte saplanır
d-işlem maliyeti=alış ve satış arasındaki farktır
e-fiyat taraflar arasında pazarlıkla belirlenir
f-işlemler telefon faks veya karşılıklı görüşmeyle gerçekleşir
g-vadeye kadar fiyat oynaması yoktur
h-işlemler taraflar arası karşılıklı güvene dayanır
ı-forword faiz sözleşmeleri faiz oranı riskinden korunmak için yapılır
j-satın alma yükümlülüğüne long pozisyon denir
k-satma yükümlülüğüne short pozisyonu denir
m-forword döviz sözleşmesi kur riskinden korunmak için yapılır
n-en önemli dezavantajı long ve short pozisyon alırken mikterlerın ve vadelerin aşleşmemesidir sonraki dezavantaj ise tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda bi güvencenin olmaması
-futures sözleşmeleri
a-teslim yeri ve tarihi standarttır
b-miktarlar standarttır.
c-vadeler belli tarihlerdedir
d-işlem maliyeti=alıcılara ödenen komisyondur
e-fiyat borsada belirlenir
f-işlemler borsada kotasyonla gerçekleşir
g-fiyat piyasa koşullarına göre degişir
h-denetimi borsa yada takasbank sağlar
ı-fiyat dalgalanmalarının getirdiği belirsizliği ortadan kaldırmak için belli bir vadede fiyat sabitlenir
j-döviz, faiz, borsa, indeksi üzerinden yapılır
k-her bir futures döviz sözleşmesi standart dövizin standart miktarda elım ve satımını içerir
m-futurese konu olan standart para birimleri şunlardır
1amerikan doları
2kanada doları
3avusturalya doları
4ingiliz sterlini
5isviçre frangı
6japon yeni
7avrupa para birimi
-opsiyon sözleşmeleri
a-belli bir kıymeti belli bir tarihte belli bir fiyattan alma yada satma hakkı veren finansal sözleşmelerdir
b-satma yada alma zorunluluğu doğurmaz sadece hakkı verir
c-opsiyona sahip kişi finansal varlığı satma yada alma hakkına sahip olduğu fiyata işleme koyma fiyatı denir
d-opsiyonın piyasa fiyatına prim denir
e-sözleşmeler 2 şekilde yapılır 1-call (alma) opsiyonu 2-put (satma)opsiyonu
f-opsiyona sahip olan kişi avantajlı durumda ise opsiyonu işleme koyar
g-opsiyon işleme konulduğunda işlem fiyatından alınır satılır
h-işlem fiyatı ile menkulün piyasa fiyatı arasındaki fark opsiyon sahibinin karıdır
ı-amerikan opsiyonları=vade tarihine kadar herhengi bir zamanda işleme konulabilir
j-avrupa opsiyonu=sadece vade tarihinde işleme konulabilir
k-opsiyon işlemleri döviz,h.senedi,borsa indeksi ve futures sözleşmeleri üzerinden gerçekleşir
m-opsiyon sözleşmelerinin yarıdan fazlası indeks üzerine yazılı opsiyon işlemlerinden oluşur
-swap sözleşmeleri
a-iki taraf karşuılıklı olarak ödemeleri takas ettikleri finansal sözleşmelerdir
b-swap işlemi faiz yada döviz swapı olarak gerçekleşir
c-faiz swap sözleşmeleri= farklı borçlanma kaynaklarından benzer vadeli ve aynı miktarda anapara borçlenmiş 2tarafın faiz ödeme yükümlülüklerini genelde banka aracılığıyla birbirine devretmelerini içeren işlemlere denir
d-faiz swapları sabit faiz-degişken faiz swapı veya degişken faiz-degişken faiz swapı şeklinde gerçekleşir
e-döviz swapı farlı paraları borçlanmalarla ilgili olarak iki taraf arasında degiştirilmesidir
f-döviz swapı 2 nedenle yapılır bunlar
1-gereksinim duyulan para birimi cinsinden borçlanma olasılığının olmamasına karşoı başka para birimi cinsinden borçlanma olasılığının olması
2ihtiyaç duyulan fonların en düşük maliyetle başka bir döviz cindsinden elde edilmesi ve istenen dövizle swap edilmesi
g-swap 3 aşamada gerçekleşir
1-anaparalar anlaşmaya varılan kurdan takas edilir (spot kurdan genelde)
2-taraflar anlaştıklarıve aracı bankatarafından netleştirilen periodikfaizleri karşılıklı öder
3-vadesonunda anaparaları taraflar birbirine iade eder
h-swap işlemi sonunda kur riskinin yaratılmaması gerekir.