Bezmi$h
Banned
Türkiye ve İran arasındaki altın ticaretinin son dönemde hızlı yükselişe geçmesi bugüne kadar kimileri tarafından Türkiye petrolün faturasını altınla ödüyor şeklinde yorumlandı, bazı çevreler ise bu konuda İran savaşa hazırlık yapıyor, altın stokluyor değerlendirmesinde bulundu.
Milliyet'in haberine göre İstanbulda hergün on milyonlarca dolarlık işlem hacmine sahne olan altın piyasasını kontrol edenlerin anlatımı ise bu iki senaryoyu oldukça farklı bir noktaya taşıyor.
Altın piyasasına hakim bir ismin bu konudaki değerlendirmesine göre, İranla hızla yükselen altın ticaretinin altında arbitraj, bir diğer ifadeyle kur farkından para kazanan oyuncuların yaptığı işlemler yatıyor.
Aynı kaynak, piyasada konuşulanlara göre Türkiyede bu ticareti yapanlar arasında Ebru Gündeşle evlenen İran asıllı Azeri işadamı Reza Zarrabın isminin öne çıktığını belirtiyor.
Hüseyin Zarrabın oğulları Reza ve Muhammed Zarrab tarafından İstanbulda kurulan Royal Denizcilik ve Endüstriyel Makine Sanayi Ticaret A.Ş. adlı şirketi 27 Ekim 2011 tarihli Ticaret Sicili gazetesine göre altın işlerini de yapmak için ismine bir ek yaptı. Şirketin yeni ismi bu tarihten itibaren Royal Denizcilik Endüstriyel Makine ve Kıymetli Madenler Sanayi Ticaret A.Ş. olarak değiştirildi. Reza Zarrabın daha önce de İstanbulda bir kuyumculuk şirketi bulunuyordu.
6 milyar $lık altın ihracatı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Ocak 2012-Temmuz 2012 arasındaki 7 aylık dönemde 8.8 milyar dolarlık altın ve değerli taş ihracat yapıldı, bu dönemdeki rakam bir yıl öncesinde 1.8 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Yılın ilk 7 ayında bir yıl öncesine göre altın ve değerli taşta 7 milyar dolarlık ihracat artışı olduğu görülüyor.
Türkiyenin İrana ihracatı ilk 7 ayda 8 milyar dolara ulaştı. 2011in ilk 7 ayında bu rakam 2 milyar dolardı. Aradaki fark 6 milyar doları buluyor. 6 milyar dolarlık artışın önemli bölümünün altından kaynaklandığı tahmin ediliyor. Güncel fiyatlara göre 1 ton altın 54 milyon dolar ediyor. 6 milyar dolarlık altının büyüklüğü ise 110 tona denk geliyor.
Hareketlenen iş hacmiyle birlikte Temmuz 2012 verilerine göre Türkiyenin en çok ticaret yaptığı ülke İran oldu. İlk 7 aylık yükseliş yüzde 295e denk geliyor.
Altın ve değerli taş ihracatı ise yüzde 371lik artışla birlikte tüm ürün gruplarını geçerek ilk sıraya oturdu. Altın ve değerli taş grubunun ithalatı da yüzde 98lik yükseliş kaydetti ve üçüncü sırada yer aldı.
İmtiyazlı işadamları kur farkından kazandı
Türkiye ile İran arasındaki altın ticaretinin nasıl şekillendiği basit anlatımla aktaran altın piyasasının etkili bir oyuncusu, uygulanan sistemi adım adım şu şekilde anlatıyor...
* İranda devletin imtiyaz (özel hak) tanıdığı işadamları bulunuyor. Dış ticaret yapan bu isimlere devlet daha düşük kurdan döviz sağlıyor.
* Tüm işlemler uluslararası piyasalarda hakim para birimi olan dolar olarak değil euro olarak yapılıyor. Bunun da sebebi, dolarla yapılan işlemlerin ABDnin sıkı takibinde olması. (İrana ambargo uygulanıyor, ticaret yapan ABDli ve Avrupalı şirketlere büyük cezalar kesiliyor)
* Elindeki tümeni (İran para birimi) veren imtiyazlı işadamı parasını 2.150 tümen karşılığı 1 euro hesabından dövize çeviriyor. Başka birisi İran piyasasında bu işlemi yapmak istediğinde daha yüksek bir kur olan 2.250 tümenden 1 euro satışı yapılıyor.
* Ardından imtiyazlı işadamı İrandan euroya çevirdiği yüklü miktardaki parayı Türkiyeye getiriyor ve altın alıyor.
* Bunun ardından satın aldığı altınları fiziki olarak İrana ihraç eden İranlı işadamı ülkesinde bunu yüksek kurdan elinden çıkarıyor ve aradaki kur farkından kâr elde ediyor.
* Türkiyede kurulu şirketler üzerinden yapılan bu ticaret sırasında altın sadece İrana değil Birleşik Arap Emirlikleri ve Dubai gibi ülkelere giderek buralarda da satışı yapılıyor.