magnoliasde
Bayan Üye
Vakaların %50sinde erkek faktör tek başına ya da kadın faktör ile birlikte infertiliteye yol açmaktadır. Erkek infertilitesini araştırmak için sperm analizi (spermiogram) yapılır. Bu test ile sperm sayısı, hareketliliği ve yapısı (morfolojisi) hakkında bilgi edinilir. Normal bir sperm analizinde sperm sayısı mililitrede 20 milyonun üzerinde, hareketlilik %50nin üzerinde, ve yapısal olarak normal şekiller %30dan fazla olmalıdır.Kısacası, erkekte üremenin sağlıklı olması için normal cinsel fonksiyon (sertleşme ve boşalma) yanında sperm sayı ve fonksiyonunun normal olması gerekir. Erkekteki başlıca nedenler şunlardır:
Genital organ bozukluklar Bu bozukluklar cinsel ilişki sırasında meninin vajinaya boşalmasına engel olur (peniste sertleşme bozukluğu, ejakülasyon olmaması).
İdrar kanalı(üretra) deliğinin penis başı yerine normal açılma yerinin daha altında (hipospadias) ya da üstünde (epispadias) olması, peniste belirgin eğiklik veya çok küçük olması, ya da ileri derece şişmanlık normal cinsel fonksiyonu etkileyebilen bazı sağlık sorunlarıdır. Ciddi ereksiyon(sertleşme) problemleri, erken veya geç ejakülasyon(boşalma) veya diğer ejakülasyon problemleri (ejakülasyonun geriye doğru mesaneye olması ya da hiç olmaması) meninin vajinaya boşalmasını engeller.
Sperm üretim ve kalite bozukluklarıSperm sayısı ve/veya kalitesinde azalma.
Testislerde sperm üretiminin yetersiz olmasına bağlı olarak semen örneğinde sperm sayısı az (oligozoospermi) ya hiç sperm içermeyebilir (azoospermi). Bu duruma yol açan başlıca nedenler şunlardır: beyindeki hipotalamus ve hipofiz bezlerinden salgılanan ve testislerde sperm yapımını düzenleyen hormonların eksikliği, genetik bozukluklar (Klinefelter sendromu, Y-kromozomundaki sperm üretimini kontrol eden genlerin delesyonu v.s.) ya da bizzat testise ait problemler. Testise ait birçok değişik problem üremeyi olumsuz etkilemektedir: testislerin anomal ya da tam gelişemiş ve küçük olması, skrotuma inmemiş olması (inmemiş testis = kriptoorşidizm), travma, cinsel ilişkiyle geçen bulaşıcı hastalıklar, tümörler, toksik maddelere maruz kalma, kemoterapi ve radyoterapi, varikosel v.s.Testislerde üretilen sperm hücrelerinin dışarıya atılmasını sağlayan sperm kanallarındaki tıkanıklıklar semen örneğinde hiç yada çok az sperm bulunmasına neden olabilir. Buna yol açabilen bazı durumlar şunlardır: sperm kanallarının doğuştan bulunmaması (sıklıkla kistik fibrozis geni ile ilişkili), geçirilmiş iltihaplar, tümörler, travma, ameliyat komplikasyonları, kanalların bağlanması vasektomi v.s.Sperm hareketliliğinde (astenozoospermi), yapı ya da morfolojisinde (teratozospermi) ya da canlılığında (nekrozospermi) bozukluklar bulunabilir. Bunlara yol açabilen bazı durumlar şunlardır: geçirilmiş iltihaplar, spermlere karşı oluşmış antikorların varlığı, spermin baş kısmında bulunan genetik materyal yapısında bozukluk (DNA fragmentasyonu), oksidasyon fenomerni, varikosel (özellikle sol testisten çıkan toplardamarlarda varis benzeri genişleme) v.s.Sperm sayı ve kalitesini etkileyebilecek çok başka nedenler de bulunabilir. Bunların arasında bazı önemli hastalıklar da sayılabilir: şeker hastalığı - diyabet, tiroid bezi hastalıkları, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalıkları. Bazı ilaç veya toksik maddelerin kullanımı da bu duruma yol açabilir: hormonal ilaçlar (cinsel foksiyonu ve sperm üretimini olumsuz etkileyebilir), uyuşturucu, sigara v.s. Ayrıca, stresli yaşam tarzı da cinsel fonksiyon ve sperm üretimini olumsuz etkilemektedir.Gerek matür sperm hücreleri, gerekse prekürsor sperm hücreleri yada immatür formları, pek çok dış faktörlere karşı oldukça hassastır. Sperm üretimine olumsuz etki yapabilen bu faktörleri tespit etmek çoğu zaman mümkün değildir.
Op.Dr. Gökhan Çıragil
Ankada Tüp Bebek Merkezi Medikal Direktör
Genital organ bozukluklar Bu bozukluklar cinsel ilişki sırasında meninin vajinaya boşalmasına engel olur (peniste sertleşme bozukluğu, ejakülasyon olmaması).
İdrar kanalı(üretra) deliğinin penis başı yerine normal açılma yerinin daha altında (hipospadias) ya da üstünde (epispadias) olması, peniste belirgin eğiklik veya çok küçük olması, ya da ileri derece şişmanlık normal cinsel fonksiyonu etkileyebilen bazı sağlık sorunlarıdır. Ciddi ereksiyon(sertleşme) problemleri, erken veya geç ejakülasyon(boşalma) veya diğer ejakülasyon problemleri (ejakülasyonun geriye doğru mesaneye olması ya da hiç olmaması) meninin vajinaya boşalmasını engeller.
Sperm üretim ve kalite bozukluklarıSperm sayısı ve/veya kalitesinde azalma.
Testislerde sperm üretiminin yetersiz olmasına bağlı olarak semen örneğinde sperm sayısı az (oligozoospermi) ya hiç sperm içermeyebilir (azoospermi). Bu duruma yol açan başlıca nedenler şunlardır: beyindeki hipotalamus ve hipofiz bezlerinden salgılanan ve testislerde sperm yapımını düzenleyen hormonların eksikliği, genetik bozukluklar (Klinefelter sendromu, Y-kromozomundaki sperm üretimini kontrol eden genlerin delesyonu v.s.) ya da bizzat testise ait problemler. Testise ait birçok değişik problem üremeyi olumsuz etkilemektedir: testislerin anomal ya da tam gelişemiş ve küçük olması, skrotuma inmemiş olması (inmemiş testis = kriptoorşidizm), travma, cinsel ilişkiyle geçen bulaşıcı hastalıklar, tümörler, toksik maddelere maruz kalma, kemoterapi ve radyoterapi, varikosel v.s.Testislerde üretilen sperm hücrelerinin dışarıya atılmasını sağlayan sperm kanallarındaki tıkanıklıklar semen örneğinde hiç yada çok az sperm bulunmasına neden olabilir. Buna yol açabilen bazı durumlar şunlardır: sperm kanallarının doğuştan bulunmaması (sıklıkla kistik fibrozis geni ile ilişkili), geçirilmiş iltihaplar, tümörler, travma, ameliyat komplikasyonları, kanalların bağlanması vasektomi v.s.Sperm hareketliliğinde (astenozoospermi), yapı ya da morfolojisinde (teratozospermi) ya da canlılığında (nekrozospermi) bozukluklar bulunabilir. Bunlara yol açabilen bazı durumlar şunlardır: geçirilmiş iltihaplar, spermlere karşı oluşmış antikorların varlığı, spermin baş kısmında bulunan genetik materyal yapısında bozukluk (DNA fragmentasyonu), oksidasyon fenomerni, varikosel (özellikle sol testisten çıkan toplardamarlarda varis benzeri genişleme) v.s.Sperm sayı ve kalitesini etkileyebilecek çok başka nedenler de bulunabilir. Bunların arasında bazı önemli hastalıklar da sayılabilir: şeker hastalığı - diyabet, tiroid bezi hastalıkları, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalıkları. Bazı ilaç veya toksik maddelerin kullanımı da bu duruma yol açabilir: hormonal ilaçlar (cinsel foksiyonu ve sperm üretimini olumsuz etkileyebilir), uyuşturucu, sigara v.s. Ayrıca, stresli yaşam tarzı da cinsel fonksiyon ve sperm üretimini olumsuz etkilemektedir.Gerek matür sperm hücreleri, gerekse prekürsor sperm hücreleri yada immatür formları, pek çok dış faktörlere karşı oldukça hassastır. Sperm üretimine olumsuz etki yapabilen bu faktörleri tespit etmek çoğu zaman mümkün değildir.
Op.Dr. Gökhan Çıragil
Ankada Tüp Bebek Merkezi Medikal Direktör