ERAT SEVKİYAT YÖNETMELİĞİ
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 16.11.1955, No: 4/6142
Dayandığı Kanunun Tarihi : 21.6.1927, No: 1111
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 23.12.1955, No: 9188
I İNCİ BÖLÜM : UMUMİ ESASLAR:
Madde 1 - Acemi celbi; erin asker ocağına ilk giriş safhasını teşkil eder. Dolayısiyle askerlik hakkında ilk intibaı celp sırasında edinir.
Terhis ise; erin bu ocaktan aile yuvasına iadesi demek olduğundan son hatırayı da bu maksatla yaptığı yolculuk sırasında duyar. Gerek bu iki maksatla ve gerekse izinli, hava değişimli, hasta ve yaralıların sevkıyatında erlere iyi akisler bırakmak, onları lüzumsuz yere bekletmemek, her türlü istirahatlerini, yedirme, yatırma ve sağlıklarını koruma en belli başlı milli vazifedir.
Bu vazifelerin her çareye baş vurularak yerine getirilmesinden askeri ve mülki makamlar derece derece mesuldürler.
Hazar ve seferde; celp, terhis, toplu izin gibi erat sevkıyatı serbest veya kafile halinde yapılır. Bu iki usulden hangisini tamamen veya kısmen tatbik edileceği her defasında Milli Müdafaa Vekaleti tarafından emredilir.
Madde 2 - Hazar celplerinde; eratın celp ve sevklerinde evvelki askerlik muameleleri (H. 101) asker alma talimatı hükümlerine uyularak askerlik şubelerince yapılır.
Madde 3 - Celp işine; Milli Müdafaa Vekaletince verilecek celp emri ile başlanır.
Madde 4 - Celpte erat sevkıyatı:
a - Toplu olarak yapılacak sevkıyat için askerlik daireleri; tren ve vapurla gönderecekleri erlere ait (Numunesine göre) hazırlanmış sevk talep cetvellerini celp emrinde bildirilen, celbin başlama tarihinden bir ay evvel E.U.Ulş. Dairesinde bulundurur.
E.U.Ulş. Dairesi, bu talep cetvellerine göre tertip ettiği sevk planlarını askerlik dairelerine gönderir. Bu planlara göre eratın askerlik şubelerinde bulunacakları günler askerlik dairelerince tesbit edilerek askerlik şubelerine bildirilir. Askerlik şubelerince yapılacak davet bu günlere uyularak yapılır. Davet günlerinde askerlik şubelerine baş vuran erattan kafile halinde gitmek isteyenler için kafileler teşkil edilir.
Serbest ve tek başına gitmek arzu edenlerin muameleli evrakı, sevk muhtıraları ellerine verilerek kendilerine tahsis olunan nakil vasıtasının istasyon veya iskeleden hareket tarihi ve saati tebliğ edilir. Yolculuk müddetine göre istihkakı olan kumanyası verilir.
b- Serbest celp usulü ile askere sevk edilecek vatandaşlara vapur,tren yolculuklarına ait sevk muhtıraları, kara yolculuklarına ait gerekli masrafları verilerek serbest olarak sevk edilirler. Bu erlerin celp emrinde bildirilen müddet zarfında kıtalarında bulunmak mecburiyeti kendilerine tebliğ edilir.
Madde 5 - Terhiste erat sevkıyatı :
a - Toplu olarak yapılacak sevkıyat için tren ve vapurla gönderilecek erata ait hazırlanan sevk talep cetvelleri, ordu (Bağlı birlikleri için) kolordu ve müstakil birlik kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, E. U. Reisliği ve Kara Kuvvetleri Kumandanlığı hususi daire reislikleri (Bağlı birlik ve müesseseler için) Hava ve Deniz Kuvvetleri Kumandanlıkları tarafından E.U. Ulş Dairesine gönderilir.
E. U. Ulş. Dairesi bu cetvellere göre ulaştırma planlarını tanzim ederek yukarda bildirilen makamlara gönderir. Nakliyat bu planlara göre yapılır.
b. Serbest terhiste; askerlik hizmetini tamamlamış olan erlerin asker elbiseleri alınarak beraberinde getirdikleri sivil elbiseleri kendilerine giydirildikten sonra, terhis tezkereleri, tren ve vapur sevk muhtıraları ile memleketlerine kadar olan iaşeleri verilerek serbest bırakılır. Bu erlerin binecekleri istasyon ve iskelelere kadar olan kara yolculuklarına ait nakilleri mensup oldukları birlik ve müesseselerce sağlanır, İndikleri istasyon veya iskeleden sonra yapacakları kara yolu yolculuğuna ait ücretleri kendilerine verilir. Mümkün olmadığı takdirde bu yolculukları indikleri istasyon veya iskelelerdeki askeri konak kumandanlıkları veyahut en yakın askerlik şubelerince sağlanır.
Madde 6 - Toplu izin sevkıyatına ait sevk talep cetvelleri, verilen emir ve esaslar dahilinde birlik ve müesseselerce hazırlanarak E. U. Ulş. Dairesine gönderilir. E. U. Ulş. Dairesi, bu talep cetvellerine göre sevk planını tanzim ederek alakalı birlik ve müesseselere göndermek suretiyle nakliyat sağlanır.
Madde 7 - Toplu celp nakliyatında, kafilelerin sevkı için ekiplerin (Subay, Tabip, Astsubay, yardımcı er) hangi birlikten teşkil edileceği E. U. Ulş. Dairesince tertiplenerek sevk planına ilave edilir. Bu planlar yurt içi bölge kumandanlıkları ile, ekipleri teşkil edecek birlik kumandanlıklarına gönderilir.
Toplu terhis sevkıyatında, kafilelere tefrik edilecek ekipler ordularınca tertiplenir.
II NCİ BÖLÜM : SAĞLIK İŞLERİ
SAĞLIK İŞLERİ
Madde 8 - Celpte askerlik şubelerinde sağlık işleri, (H. 101) talimatındaki esaslar dahilinde yapılır.
Madde 9 - Askerlik şubelerince, erlerin giyecekleri elbise, çamaşır, vesaire daha önceden DDT talk tozu karışığı veya solüsyonundan geçilir. DDT tozu ve solüsyonunun ne şekilde hazırlanacağı (Ek-1) de gösterilmiştir.
Madde 10 - Kafile ile gitmeyi arzu eden erat yola çıkarılmadan evvel gidecekleri istikametlere göre kafile kafile tertip edilir.
Kafilelerin miktarlarına göre aşağıda gösterildiği üzere sıhhi personel verilir.
a - 40 kişiye kadar olan kafilelere, 1 sıhhiye eri ve lüzumlu ilaç.
b - 40 - 80 kişiye kadar olan kafilelere, 1 sıhhiye astsubayı ve yeteri kadar ilaç.
c - 80 - 120 kişiye kadar olan kafilelere, 1 tabip ve yeteri kadar ilaç verilir.
d - 120 kişiden fazla olan kafileye, 1 tabip ve yeteri kadar ilaç verilir ve icabında 1 sıhhiye astsubayı da verilir.
Bu kafileler sağlam, hasta, hava değişimli ve yaralılardan ibaret olabilir. Bu takdirde kafilenin miktarı göz önünde tutularak tabip, sıhhiye astsubayı, sıhhiye eri ve hasta bakıcı ile yeteri alat ilaç ve malzeme verilir.(Ek-2)
Madde 11 - Terhis, toplu izin vesair gibi erat sevkıyatında, erat yola çıkarılmadan önce bağlı bulundukları birlik, müessese ve garnizondaki askeri hastanelerin tabip ve heyetleri tarafından sıhhi bir muayeneden geçirilir. Eğer eratın yola çıkarılacağı yerde askeri hastane ve askeri tabip yoksa lüzumuna göre hususi ve mülki tabiplerden sıhhi kurullar teşkil edilir. Bu muayene neticesinde yolculuk zahmetine dayanamıyacak zayıf, yüksek ateşli hastalar varsa tesbit edilerek tedaviden sonra gönderilmek üzere yolculuktan geri bırakılır.
Madde 12 - Sevkıyat yapılacak bölgelerde, bulaşıcı hastalık salgını varsa, koruyucu olarak gerekli aşılar yaptırılır. Her hangi bir bulaşıcı hastalık yoksa, celplerde askerlik şubelerinde yanlız çiçek aşıları yaptırılacaktır. Diğer mütat koruyucu aşılar erin kıtasına iltihakından sonra tatbik edilir.
Madde 13 - Sevkıyat esnasında bulaşıcı hastalık salgını görülürse tekmil erler hamam ve etüvden geçirilir. Her yerde hamam ve etüv tedariki mümkün olmıyacağından bu gibi hallerde bu işi yapabilecek askeri konaklar, temizleme evleri seçilmelidir. Bunlar da yoksa vilayet ve kaza hamamlarından belediye etüvlerinden ve temizleme trenlerinden faydalanmalıdır. Bulaşıcı hastalık zuhur etmedikçe erlerin giyeceklerini etüvden geçirmemelidir.
TRENDE YAPILACAK SEVKIYATTA SAĞLIĞI KORUMA İŞLERİ :
Madde 14 - Eratın bineceği trenlerin kullanılmadan önce ve kullanıldıktan sonra ait olduğu makam, birlik, müessese, şirket veya eşhas tarafından fenni surette temizlenmesi mecburidir.
Madde 15 - Temizlenen her vagonun üzerine alakalı memurlar tarafından altına günü yazılmak suretiyle (Temizlenmiştir) yazısını havi bir etiket yapıştırılır. Bu etiketi taşımayan vagonlara erleri bindirmek yasaktır. Vagonlar boşalır boşalmaz yine alakalı memurlar tarafından altına günü yazılmak suretiyle (Kirlidir) şeklinde sarı bir etiket yapıştırılır.
Madde 16 - Seyahat esnasında bulaşıcı hastalık çıkan vagonların temizliği orduya aittir. Askeri tabiplerin direktifleri altında fenni temizlikleri yaptırılır. Bu gibi vagonların temizlenmeden geri çevrilmesi yasaktır. Vagonlar üzerine alakalı memurlar tarafından (Bulaşık) yazılı sarı bir etiket yapıştırılır.
Madde 17 - Vagonlar iki şekilde temizlenir.
a - Günlük basit temizlik; vagonların içerisi ıslak, sabunlu bezle temizlenir.
b - Bulaşıcı hastalık zuhurunda temizlik; mecvut olan yerlerde manevra veya lavaj makinalarıyla yapılır. Lavaj makinası olmayan yerlerde, vagonlar sodalı veya küllü su ile yıkanır. Krezollü mahlüller, Formol % 40 Formoldan 30 gram bir litre suda eritilir.) veya süplümeli sularla her taraf silinir. Formol kullanılmış ise kullanmadan evvel vagonların kapı ve pencereleri açılarak havalandırılır. Varsa DDT solüsyonundan da faydalanılır.
Madde 18 - Vagonlarda böcek mevcutsa, bunlar da formol ve buharlı etüv cihazlariyle temizlenir.
Madde 19 - Binilecek her vagonda hela, el ve yüz yıkama yerleri bulunmalıdır.
Madde 20 - Kış mevsiminde yapılacak sevkıyatta, erlerin ısıtma tertibatlı vagonlarda seyahat ettirilmeleri mecburidir.
Madde 21 - Eratın büyük abdese çıkacakları,el ve yüz yıkayacakları istasyonlar ulaştırma makamlarınca tanzim edilen ve bir örneği de yolculuktan evvel kafile kumandanına verilen seyrüsefer cetvellerine göre tesbit edilir.
Madde 22 - Yolculuk esnasında hastalananlar olursa vakanın acil olup olmadığına göre (Askeri veya sivil) hastanesi yakın olan istasyonlardan birisinde hastalar hemen indirilerek hastanelere gönderilirler.
Madde 23 - 500 kişiden fazla olan sevkiyatta katarın arkasına takarak hasta nakline elverişli bir vagon bağlanır.
Madde 24 - Yaralı ve hastalardan müteşekkil kafilelerin sevkıyatı; bu kafilelerin miktarlarına göre hasta vagonu veya trenleriyle sağlanır.
Madde 25 - Vagonlara istiaplarından fazla er bindirilerek izdihama sebebiyet verilmemelidir.
KARA YOLU VASITALARİYLE YAPILACAK NAKLİYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 26 - Kara yolu ile yapılacak nakliyatta; vasıtanın istiabından fazla er bindirilmez.
Madde 27 - Yağışlı ve soğuk havalarda üstü açık kamyonlarla nakliyat yapılmaz.
Madde 28 - Vasıta dururken ve yürüyüşte iken ayakta er bırakılmaz ve insan bindirilmez.
Madde 29 - Hayvan üzerinde duramıyacak olan hasta ve yaralılar hayvana bindirilmez.
YAYA OLARAK YAPILACAK NAKLİYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 30 - Erleri aç karnına yürüyüşe geçirmemelidir. Sabah kahvaltısı verilemediği günlerde mutlaka sıcak çay içirilmelidir. Bir günlük yürüyüş bitmeden önce bol yemek vermelidir. Yürüyüşlerin sonuna kadar fazla sigara içilmesine müsaade edilmemelidir.
Madde 31 - Yaya yürüyüşlerinde uygunsuz ayakkabı, yamalı çorap, yağsız ve buruşuk postallar, ayakların uzun müddet yıkanmaması, düz tabanlık, kemik şekli bozuklukları, nasır gibi ayak rahatsızlıkları mani olur. Bunlara dikkat etmek lazımdır.
Madde 32 - Yürüyüş yapan eratın ayaklarına çok ihtimam etmelidir. Yapılan her hangi bir yürüyüş sonunda yapılacak tedbirler şunlardır :
a - Ayakkabıların çıkarılması ve kurutulması.
b - Çorapların çıkarılması, yıkanması ve kuruduktan sonra yumuşatıncaya kadar ovulması, ek yerleri sert olmamak üzere tamiri, bunlar mümkün olmadığı hallerde çorapların temizi ile değiştirilmesi.
c - Ayakları soğuk suda yıkamak, alkollü, şaplı veya formollü su ile oğuşturmak, ayaktaki vuruk, sıyrık, pişikleri tedavi etmek lazımdır.
33 - Yağışlı havalarda erlerin ayakkabılarının yüzleri ve dikiş yerleri yağlanmalıdır. Böyle havalarda erlerde esneme, gevşeklik, uykuya meyil görülürse, geri kalma başlarsa böylelerini hemen harekete geçirmeli ve geride bırakmalıdır. Çünkü bu gibi haller donma arazıdır. Bu gibiler geride kalır, düşer ve ölebilirler.
34. Molalarda, arazinin tabiatına, mevsime ve erattaki yorgunluk alametlerine bakarak hüküm vermelidir. Manıalı ve yokuşlu yerler çıkıldıktan sonra daima mola verilmelidir. Mola yerleri, sıcaklarda gölgeli yerlerde ve soğuklarda, mahfuz yerlerden seçilmelidir. Mümkün ise molalarda erleri uyumağa, fenni yatırmağa ve neşeli vakit geçirmek için şarkı ve türkü söyletmeğe çalışmalıdır.
35. Yürüyüş istirahatlerinde erlerin gelişi güzel yerlerde su içmelerine müsaade edilmemelidir. İçilecek su gösterilmeli ve su inzibatı temin edilmelidir. Bundan başka erlere büyük ve küçük abdest yapmağa mahsus yerler gösterilmeli ve gelişi güzel her yer pislenmemelidir.
Madde 33 - Yağışlı havalarda erlerin ayakkabılarının yüzleri ve dikiş yerleri yağlanmalıdır. Böyle havalarda erlerde esneme, gevşeklik, uykuya meyil görülürse, geri kalma başlarsa böylelerini hemen harekete geçirmeli ve geride bırakmalıdır. Çünkü bu gibi haller donma arazıdır. Bu gibiler geride kalır, düşer ve ölebilirler.
Madde 34. Molalarda, arazinin tabiatına, mevsime ve erattaki yorgunluk alametlerine bakarak hüküm vermelidir. Manıalı ve yokuşlu yerler çıkıldıktan sonra daima mola verilmelidir. Mola yerleri, sıcaklarda gölgeli yerlerde ve soğuklarda, mahfuz yerlerden seçilmelidir. Mümkün ise molalarda erleri uyumağa, fenni yatırmağa ve neşeli vakit geçirmek için şarkı ve türkü söyletmeğe çalışmalıdır.
Madde 35 - Yürüyüş istirahatlerinde erlerin gelişi güzel yerlerde su içmelerine müsaade edilmemelidir. İçilecek su gösterilmeli ve su inzibatı temin edilmelidir. Bundan başka erlere büyük ve küçük abdest yapmağa mahsus yerler gösterilmeli ve gelişi güzel her yer pislenmemelidir.
VAPURLA YAPILACAK SEVKIYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 36 - Yaz mevsiminde erleri güvertede ve kışın da ambarlarda seyahat ettirmelidir. Yalnız erlerin sevkıyatına tahsis edilen gemilerde II ve III üncü kamaralardan dahi istifade etmelidir.
Madde 37 - Eratın sevkıyatında kullanılacak gemilerde er miktarına göre, el ve yüz yıkama yerleriyle, içilecek su tertibatı ihtiyaca göre ayırmalıdır.
Madde 38 - Vapurla sevkıyatı yapılan erler sağlıklarını bozacak yerlere yerleştirilmezler.
Madde 39 - Erlere vapurda seyahat ederken yetiştiği kadar münavebe ile sıcak yemek verilmelidir.
Madde 40 - Erlerin bulunduğu yerleri yolcu kamaralarından ayırmalı ve yolcular arasında gezmelerine müsaade etmemelidir. (Yolcu vapurlarında seyahat edildiğine göre)
Madde 41 - Kafilelerde hasta ve yaralı erler de mevcutsa bunlar için kafi miktarda oturacak sedye, tezkereci eri bulundurmalı, yatarak seyahat eden hastaları müsait kamaralardan istifade ettirmelidir. Kamara yoksa vapurda en müsait yerlerin tercihan hasta ve yaralılara tahsisi düşünülmeli ve yapılmalıdır.
UÇAKLA YAPILACAK SEVKIYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 42 - Hasta ve yaralıların tedavisi hususunda hazar veya seferde uçak ve helikopterlerden faydalanmalıdır.
Madde 43 - Uçak ve helikopterlerle her hangi bir yere sevkine lüzum görülen hastaların nakil işi hastanenin alakalı mütehassısının kararı alınarak yapılır.
YOLLARDA HASTALANAN ERLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLER :
Madde 44 - Yollarda hastalanan erler, kafilede tabip varsa tabip tarafından, yoksa kafile kumandanı tarafından yolculuğa devam edip edemiyeceğine karar verilerek askeri veya sivil hastanesi bulunan bir yere kadar vasıta ile nakledilerek hastaneye gönderilir. Hangi hastalıktan ve hangi hastaneye yattığına dair mürettep bulunduğu birliğin kumandanlığına ve şubesine malümat verilir.
Madde 45 - Yaya yolculuğu esnasında hastalanan erlerin hastalıkları hafif ve fakat yaya olarak yollarına devam edemiyecek vaziyette iseler ve bu vaziyetleri kafile tabibi, yoksa kafile kumandanı tarafından tesbit edilerek gidilecek mahalle kadar vasıta ile gönderilmesi temin edilir.
Madde 46 - Yollarda hastalanan erlerden hiç bir suretle muhtarlık veya askerlik şubelerine hasta er bırakılmaz. Hastalanan her erin, sivil olsun asker olsun muhakkak şekilde bir tedavi müessesesine sevkı şarttır.
Madde 47 - Yollarda hastalanarak hastahanelere gönderilen erlerin üzerindeki kıymetli eşya ve parası senet mukabili kafile kumandanı tarafından eri teslim alan hastahaneye verilir. Kıta kumandanında kalacak olan senedi hasta erin karantina memuru imza eder. Bu senedin sureti erin bağlı bulunduğu askerlik şubesine hastalık ihbarı yapılırken gönderilir. Erin üzerindeki orduya ait silah, cephane, kütüklük gibi eşyalar ise kafile kumandanı tarafından teslim alınarak ait olduğu kumandanlığa gönderilir.
Madde 48 - Yollarda hastalanan erlerin sevkıyat işlerinde sarf edilmesi lazımgelen para kafile kumandanının yanındaki avans paradan temin edilir.
Madde 49 - Sivil veya askeri hastahanelere gönderilen erler tedaviden sonra hastahanelerce kıtasına veya memleketine, sivil hastahanelerce en yakın askerlik şubesine, kıta veya memleketine gönderilmek üzere teslim edilir.
Madde 50 - Kafile kumandanları, yolda hastalanarak hastahanelere gönderdikleri erlerin mufassal künyelerini havi bir cetveli tertibat alan kumandanlığa verir.
Madde 51 - Askerlik şubelerinde, askeri konaklarda, istasyon veya büyük duraklarda kafileler içersinde hasta er bulunup bulunmadığı araştırılır ve şüpheli vakalar muayeneden geçirilir. Hastalar hastahanelere gönderildikten sonra yolculuğa devam edilir.
YOLLARDA VEFAT EDECEK ERLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLER:
Madde 52 - Yollarda ve sevkıyat esnasında ölen erlerin, ölümü doktor raporu ile tesbit ve tevsik edildikten sonra defnine müsaade edilir.
Madde 53 - Yollama ve sevkıyatta ölen erlerin teçhiz ve tekfinleri şu makamlarca yapılır. Askeri kıtalar, garnizon kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, askerlik daire ve şubeleri, merkez kumandanlıkları, askeri müesseseler, askeri ve sivil hastahaneler, sevkıyat işi ile meşgul olan makamlar.
Madde 54 - Yollama ve sevkıyatta vakı olacak ölümlerde, yakın bir yerde askeri veya sivil hastahane varsa tercihan ölü, ölüm sebebi tesbit ve rapor tanzim edilmek üzere bu müesseselere gönderilir. Teçhiz ve tekfinleri de bu müesseselerce yaptırılır.
Madde 55 - Yakınında askeri veya sivil hastahane bulunmayan yerlerde vukubulan ölümlerde, askeri tabip yoksa mahalli hükümet tabipleri tarafından ölüm sebebi tesbit ve raporu tanzim edildikten sonra 53 üncü maddedeki makamlardan biri tarafından teçhiz ve tekfin işi tamamlanarak ölü defnolunur.
Madde 56 - Şüpheli ölümlerde, vakanın muhakkak şekilde askeri veya sivil hastahanelerce tetkik edildikten sonra ve otopsi raporu tanzim edildikten sonra defnine müsaade edilmelidir. Bu gibi vakalarda ölünün hastahanesi bulunan bir yere kadar nakli mecburidir.
Madde 57 - Ölen er, mensup olduğu dinin icaplarına göre defnedilir. (Muhitin sağladığı imkanlar ölçüsünde)
Madde 58 - Ölen erin mufassal künyesi ile birlikte, elbise ve teçhizatiyle kıymetli eşya ve parası tesbit edilir ve buna ait zabıt tutular. Elbise ve kıymetli eşyalar en yakın askerlik şubesine teslim edilecek ve bu şube de erin bulunduğu askerlik şubesine gönderecektir. Ayrıca mensup bulunduğu kıtasına malümat verilir. (Celplerde erin mensup bulunduğu askerlik şubesi, erin maaş ve diğer kıymetli eşyasını tesbit eder ve ailesine göndermeyi sağlar.)
Madde 59 - Perakende olarak, hasta, zayıf, hava değişimli ve yaralılar sevk olunabilir. Grup yapılması için bunların bekletilmesi caiz değildir.
Madde 60 - Hava değişimliler, zayıflar, hasta ve yaralılar sevkıyatında kafilede ağır hasta ve yaralı olmasa bile, 25 kişilik kafileden itibaren bunlara tabip, hasta bakıcı, hemşire, sıhhıye eri, tezkereci ve diğer lüzumlu ilaç, malzeme ve vasıta verilir. Bu kafilelere bunlardan ne miktar verileceği o mahaldeki hastahane veya nekahathanenin alakalı tabipleri tesbit ederler. Kafiledeki en ağır hasta ve yaralı nazarı itibara alınarak ona göre bu işle mütehassıs olan bir tabip vazifelendirilir.
Madde 61 - Kafiledeki hasta, yaralı ve zayıfların miktarı 50 ve daha fazla olduğu zaman verilecek tabip, sıhhiye astsubayı, hemşire, hasta bakıcı, diğer ilaç ve vasıtaların miktarı alakalı tabiplerce tesbit edilecek miktarda arttırılır. Bunların yanlarında ilk tedavi yapacak kadar personel, vasıta ve ilaç bulundurulmasından, bu hastaları sevkeden nekahathane, hastahane baş tabip ve ikinci tabipleri mesuldürler.
Madde 62 - Miktarı 25 kişiden az olmakla beraber içlerinde ağır hasta ve yaralı bulunan kafilelere tabip verilmesi mecburidir. Bunu sağlıyacak hastahanenin alakalı tabipleridir.
Madde 63 - Sevkıyatta yol güzargahındaki köylerde sari hastalık çıktığı haber alınırsa bu köylere uğramadan geçilir. Eğer buna imkan yoksa eratın halk ile temasına ve köy çeşmelerinden su içmelerine, katiyen mani olunur. Böyle yerlerde konaklanılmamasına dikkat edilir.
Madde 64 - Serbest celbe tabi erat :
a - Celp eratı, kaza merkezlerindeki hükümet tabibine müracaat ederek muayene ve aşılarını yaptıracak ve sevk pusulasının mahalli mahsusundaki yere yapılan aşılarla, aşıların yapıldığı tarih yazılacak ve aşıyı yapan tarafından açık künyesi yazılarak sevk pusulası imzalanacaktır.
b - Sevke mani geçici bir hastalığı varsa ve tek tabip salahiyeti dahilinde görülüyorsa birer haftalık istirahat ile sevkı tehir edilecektir. Mevcut hastalık tek tabip salahiyeti haricinde ise en yakın sıhhi müesseselere gönderilmek üzere şubelere gönderilecektir.
c - Serbest celp emri ile doğrudan doğruya kıtalara iltihak edecek erlere, kıtalarınca (D - 90) talimatı hükümlerine göre gerekli muamele yapılır.
d - Sifilitik erlerin sevkı sırasında hükümet veya belediye tabipleri tarafından sevk pusulasına mütebaki tedavinin kıtada yapılmasına dair meşruhat verilir.
e - Serbest celplerde, Vekaleti tarafından verilecek emre sağlık dairesince sıhhi hususlar ilave edilir.
III ÜNCÜ BÖLÜM : LEVAZIM İŞLERİ
GİYDİRME :
Madde 65 - Celp eratı kıtalarına kadar kendi sivil elbiseleriyle gelirler. Kıtalarınca giydirilirler ve üzerlerindeki sivil eşyaları birliklerce muhafaza olunarak terhislerinde veya başka birliklere nakillerinde kendilerine iade edilir.
İAŞE :
Madde 66 - Hazar ve seferde toplu olarak yapılacak celp, terhis ve kıta nakillerinde askere davet edilenler şubelerine kadar kendi yiyecekleriyle beslenirler askerlik şubelerinde itibaren yapılacak iaşe dört esası ihtiva eder.
a - Yaya olarak yapılacak sevkıyatta,
b - Kara vasıtalariyle yapılacak sevkıyatta,
c - Demiryolu ile yapılacak sevkıyatta,
d - Denizyolu ile yapılacak sevkıyatta.
Madde 67 - Yaya olarak yapılacak sevkıyatta:
Celpte, yürüyüşe geçme zamanı ve pişirme malzemesi müsait ve mümkün olan hallerde, askerlik şubelerince veya askerlik şubesi bir iaşe birliği merkezinde ve iaşesi bu birlikçe temin ediliyorsa bu birliklerce erlere sıcak yemek verilmek suretiyle yürüyüşe geçirilir. Mümkün olmayan hallerde azık verilir. Öğle ve akşam yemekleri için güzergahta sıcak bir yemek ile bu kafileyi iaşe edecek kabiliyette birlik mevcut olduğu halde (Askerlik şubelerince o birliğe evvelden haber vermek ve her türlü tedbirleri evvelden almak ve aldırmak suretiyle) sıcak yemekler veya yarı sıcak yemek, yarı azıkla (Öğle yemeği sıcak, akşam yemeği azık veya tamamen azıkla iaşeleri) temin edilir.
Terhiste, terhis yapan birlik ve müesseselerce celpte olduğu gibi iaşeleri temin edilir.
Öğle yemeği zamanına kadar köyüne varacak erler için sabah çorbasından başka ayrıca bir istihkak verilmez.
Madde 68 - Kara vasıtalariyle yapılacak sevkıyatta :
Celpte iaşe, yaya olarak yapılan sevkıyattaki esasların aynıdır.
Seferde celp eratı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu yolu ile temin olunur. Kara yolculuğundan sonra bir demiryolu yolculuğu da yapılacaksa azık hesabında tren bekleme ve hareket saatlerinin de gözönünde bulundurulması lazımdır.
Seferde celp eratı Milli Müdafaa Mükellefiyeti kanunu yolu ile temin edilen malzemelerden istifade edilerek askerlik şubelerince iaşe edilirler.
Madde 69 - Demiryollariyle yapılacak sevkıyatta:
Sevk makamlarınca, mutfak vagonu temin edilebilecek hallerde bu vagonda pişirilecek sıcak yemek ile yoldaki iaşe temin olunur.
Vagon temin edilmediği hallerde, eratın yanına (Celpte askerlik Şubeleri veya misafir oldukları iaşe birliklerince, terhiste terhisi yapan iaşe birliklerince) ihtiyat olarak bir günlük normal istihkak kadar azık verilir. Tren yolculuğundaki iaşe güzergahındaki askeri konaklar veya birliklerce açılacak olan iaşe istasyonlarında sıcak yemek verilmek suretiyle yapılır. Herhangi bir sebeple bu istasyonlarda sıcak yemek verilemediği hallerde ihtiyat azıktan faydalanılır. Eksilen miktar bu istasyonlarda ikmal edilir.
Madde 70 - İaşe istasyonlarında, bir defada 1000 kişiye kadar sıcak yemek verebilecek kabiliyette mutfak edevatı, karavana, çatal, kaşık ve mümkün olan hallerde aş kabı hazır bulundurulur.
Madde 71 - Eratın yanına verilecek ihtiyat azık, celpte birliğe iltihakında, terhiste demiryolunu takip edecek ilk karayolu yolculuğunda erlerin iaşelerine sarf edilir, Kara yolculuğu yapmıyacak erattan ihtiyat azık geri alınmaz.
Madde 72 - Demiryolculuğu mütaakip, denizyolu yolculuğu yapılacaksa erata ayrıca ihtiyat azık verilmez, yanındaki azık, denizyolu ihtiyat azığını teşkil eder. Denizyolunu takip edecek ilk karayolu yolculuğunda eratın iaşesine sarf edilir.
Madde 73 - Denizyolu ile yapılacak sevkıyatta:
a - Denizcilik bankası vapurlariyle yapılacak sevkıyatta, Denizcilik bankası T.A.O. ile yapılacak anlaşma ve protokol esasları mucibince vapurlarda geçecek günlerin iaşesi sıcak yemek verilmek suretiyle Denizcilik Bankasınca temin olunur.
b - Anlaşma yapılmadığı zamanlarda, vapurlardaki mutfak teşkilatından istifade mümkün olduğu hallerde, kafileye bir iaşe ekibi refakat ettirilir.
c - Hususi şahıslara ait gemilerde yapılacak sevkıyatta iaşe, a ve b fıkralarındaki esaslar çerçevesinde tanzim edilir.
d - Her üç suretle mümkün olmayan hallerde, azıkla iaşeleri temin edilir.
Madde 74 - Celp eratının sabah çorbaları, karayolculuğunda kıtalarına iltihaklarına kadar yiyecekleri, demiryolu ihtiyat azığı, askerlik şubelerince veya misafir oldukları iaşe birliklerince verilir. Erler demiryolundan sonra bir konaka misafir edilmeden tekrar kara yolculuğu yapacaklar ve bu yolculuk bir günden fazla sürecekse, seyahat müddetine göre yiyecekleri azık askerlik şubeleri veya misafir oldukları iaşe birliklerince verilecektir. Askeri bir konaka misafir edilirlerse askeri konaklarca verilecektir. Demiryolundan sonra denizyolculuğu yapılacaksa ve denizyolu vasıtalarında iaşe azıkla yapılacaksa bu azıklar ve denizyolundan sonra yapılacak bir günden fazla kara yolculuğuna ait yiyecekler askeri konaklar veya bu vazifeyi yapan birliklerce temin edilir. Terhis eratının sabah çorbaları, karayolculuğunda köylerine kadar yiyecekleri, demiryolu ihtiyat azığı terhis yapan iaşe birliklerince verilir. Erlerin demiryolundan sonra yapacakları kara ve deniz yolcuklarında iaşeleri için terhis yapan birlik veya askeri, konaklarca celpte olduğu muamele yapılır.
Madde 75 - Erata verilen sıcak yemek veya azık ve ihtiyat istihkaklar sabah, öğle, akşam kaydiyle istihkak ilmühaberlerine yazılır. Hangi günden itibaren iaşeye müstahak oldukları da ayrıca belirtilir.
Madde 76 - Celp ve terhis emirlerinde, hangi demiryolu duraklarında iaşe istasyonu açılacağı ve deniz vasıtalarında iaşenin ne suretle temin olunacağı (Sıcak yemek veya azık) bir madde ile belirtilir.
Madde 77 - Eratın hangi gün ve hangi saatte ve kaç erle iaşe istasyonuna varacağı, en az 24 saat evvel alakalılarca ve kafile kumandanınca iaşe istasyonlarındaki askeri konaklara veya bu işle vazifeli birlik kumandanlıklarına telle bildirilir. Trenin varma saatlerinde her hangi bir değişiklik olursa derhal malümat verilir. Bu hususun titizlikle takip ve tatbikından alakalılar mesul ve bu yüzden vakı olacak zararı ödemekle mükelleftirler.
Madde 78 - Denizyolculuğunda vapurun mutfağından istifade suretiyle sıcak yemekle iaşe yapılması lazımgeldiğinden yiyecek maddelerinin vapurun uğradığı iskelelerden alınmasını temin için mevzu hükümler dairesinde kafile kumandanına yetecek kadar avans para verilir. Bununla beraber iaşe maddelerinin alınması, istenilen iskelenin bulunduğu askerlik şubesi veya alakalı askeri ve sivil makamlara daha evvelden bildirilmek suretiyle lüzumlu iaşe maddelerinin mahalli satınalma komisyonu vasitasiyle satınalma kanunu hükümleri dairesinde, parası kafile kumandanındaki avans paradan ödenmek suretiyle satın alınarak tesellüme hazır bulundurulması temin edilir.
Madde 79 - Kara yolculuğunda erata verilecek azığın hesabında, gün tayin edilmeyen hallerde motörlü vasıtalar için 300 Km. canlı vasıtalarda 30 Km. bir gün itibar edilir. Tarifesi muayyen vasıtalarda tarifelere göre ayarlanır.
Madde 80 - Perakende yapılan celp, terhis, vazife, hava değişimli, ile gönderilen eratın yollarda iaşeleri azık ile temin edilir. Azık temin edilmiyeceği zamanlarda bedeli verilir.
Madde 81 - Serbest celp sisteminde iaşe :
a - Hazarda serbest celp sistemi tatbik edildiği zamanlarda, eratın aynen iaşesi mümkün olmıyacağından bedel verilmek suretiyle iaşeleri temin olunur.
b - Davete icabet eden erlerin, köy mahalle ve kur'a numaraları yazılarak evvelden askerlik şubelerince hazırlanacak isim bordrolarında tahakkuk ettirilen iaşe bedelleri isimleri hizasına yazılır ve şubeye müracaatlarında en az iki kişilik bir heyet muvacehesinde kendilerine verilir. İki kişilik heyet bulunmazsa mahalli malmüdürlüklerince heyetteki noksan personel ikmal olunur.
c - Celp eratına verilecek istihkak ilmühaberlerine, kaç günlük bedel verileceği (Para tutarları gösterilmek suretiyle) ve iaşeye müstahak oldukları tarih kayıt edilir.
IV ÜNCÜ BÖLÜM : SEVKIYAT İŞLERİ
SEVKIYAT İŞLERİ :
Madde 82 - Celp, terhis, toplu izin, perakende er ve diğer her türlü sevkıyatı teminle vazifeli asker sevkıyat teşkilatının hazarda kuruluş ve yerleri şöyledir:
Erkanıharbiyei Umumiye Riyaseti Ulaştırma Dairesi
Başkanlığı Ankara
_________________________________ _________
1 inci Ulaştırma Bölge Kumandanlığı İstanbul
Sirkeci Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
H. Paşa Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
İzmit Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Eskişehir Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Ankara Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Samsun Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
__________________________________ _________
2 nci Ulaştırma Bölge Kumandanlığı İzmir
Afyon Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Balıkesir Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Bandırma Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Çanakkale Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
__________________________________ _________
6 ncı Ulaştırma Bölge Kumandanlığı Ankara
İskenderun Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Kayseri Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Konya Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
__________________________________ _________
8 inci Ulaştırma Bölge Kumandanlığı Sivas
Sivas Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Diyarbakır Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Erzincan Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Erzurum Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Madde 83 - Askeri sevkıyat makamlarının yetkileri:
Ulaştırma Kısım Kumandanlıkları; bir katar tertibini icap ettirmeyen demiryolu nakliyatını ve bir vapur tahsisini icap ettirmeyen denizyolu nakli- yatını sağlar.
Ulaştırma Bölge Kumandanlığı; bir katardan fazla katar tertibini icap ettirmeyen demiryolu nakliyatını ve bir vapur tahsisini icap ettirmeyen denizyolu nakliyatını sağlar.
Erkanıharbiyei Umumiye Riyaseti Ulaştırma Dairesi; Ulaştırma bölge ve kısım kumandanlıklarının yetkileri dışında kalan her türlü nakliyatı sağlar.
Madde 84 - Erat sevkiyatı; aşağıdaki nakliyat sistemleriyle sağlanır.
a - Karayolu sevkıyatı
b - Demiryolu sevkıyatı
c - Denizyolu sevkıyatı
d - Havayolu sevkıyatı
KARAYOLU SEVKIYATI:
Madde 85 - Tren ve vapurla sevkıyatı mümkün olmayan yerlerde karayolu sevkıyatı kaide olarak karayolu nakil vasıtalariyle yapılır. Ancak, 30 kilometreye kadar olan yolculuklar yaya olarak yaptırılır. Aşırı soğuk ve sıcak gibi hava ve iklim şartları müsaadesizliği seyahata güçlük ve sağlık tehlikesi yaratacağı varit görülen ahvalde, 5 Km. den fazla yolculuklar dahi karayolu vasıtalariyle yapılır.
Madde 86 - Tabip raporu ile yürüyemiyeceği sabit olan zayıf, yaralı, hava değişimli ve hastahaneden taburcu olarak yerlerine iade edilenler hiç bir sebeple yaya yürütülmezler.
Madde 87 - Karayolu vasıtalarından her hangi birinin seçilmesi keyfiyeti, yol durumu ile ilgilidir. Her çeşit karayolu vasıtasının bulunduğu ve işlediği yerde otobüs tercih edilir. Otobüs işlemiyen yerlerde,mahallin en büyük askeri makamı tarafından verilecek karar ile en emniyetli karayolu nakil vasıtası seçilir.
Madde 88 - Nakil vasıtalarının tedarikinde o civardaki askeri müessese ve birliklerin nakil vasıtalarından istifade etmek ciheti araştırılır. Eğer müessese ve birliğin nakil vasıtaları pek meşgul ve istifade mümkün görülmüyorsa sivil nakil vasıtalarından ücretle (Taşıma masraflarından) vasıta tutulur. Bu vasıtaların tedarikinde, garnizon kumandanlığı,jandarma kumandanlığı, belediye ve mahallin en büyük mülkiye makamları alakadar olur ve gerekli yardımlarda bulunur.
Eratın vasıtalara bindirilmesi, sevk talimnamelerinin personel naklinde uzun ve kısa mesafeli nakliyat için koyduğu kapasitenin dışına çıkılmamasından, emniyet tertibatının alınmasından kafile kumandanları mesuldür. Er nakli için tahsis edilecek veya ücretle tutulacak vasıta miktarı er mevcuduna göre hesaplanmalıdır.
Madde 89 - Perakende erlerle, serbest seyahati arzu eden erlere, rayiç üzerinden yol masrafı verilerek sevk edilir. Rayiç miktarı belli olmadığı hallerde kilometre başına 10 kuruş hesabiyle yol ücreti ödenir.
Madde 90 - Karayolu sevkıyatı her hangi bir demiryolu ve denizyolu nakliyatından sonra geliyorsa yani gönderen birlik ve müessese tarafından nakil vasıtası tedariki mümkün değilse, bu takdirde tutulacak nakliyat vasıtalarının ücreti kafile kumandanına bu maksatla verilen avans paradan ödenir. Bu sebeple her kafile kumandanı ne miktarda eri nereye götüreceğini bildirir cetveli ve bunun için de lüzumu kadar avans parayı önceden almış olmalıdır. Münferit ve serbest nakliyatta askerlik şubelerinden muayyen tarifeli vasıtaların bulunduğu yere kadar ve muayyen tarifeli vasıtalardan sonra kıtalarına kadar olan nakliyat için ere verilen nakil ücreti kilometresiyle birlikte terhisinde de olmak üzere sevk puslasına askerlik şubelerince yazılır. Askerlik şube reisleri tarafından tasdik edilir.
Madde 91 - Karayolu sevkıyatı için gereken tahsisat birlik ve müesseseler tarafından vaktinde E.U. Rs. Ulş. Dairesinden istenir.
Madde 92 - Seferberlik ve fevkalade hallerin ilanında, seferberlik talimatı hükümleri dairesinde, icabında yaya olarak sevkıyat yapılır. Bu takdirde (Orduda sıhhati koruma talimatı) esasları gözönünde tutularak hareket edilir.
DEMİRYOLU SEVKIYATI :
Madde 93 - Erler hazar ve seferde kaide olarak (c) vagonlarıyla nakil edilirler. (c vagonu 3. sınıf yolcu vagonudur)
Madde 94 - Seferde ve fevkalede hallerde, (c) vagonları kafi gelmediği takdirde (k) vagonlarıyla da sevkıyat yapılabilir. Ancak, (k) vagonlarının hava frenli, aydınlatma tertibatlı olması ve mevsim kış ise ısıtma tertibatını haiz bulunması milli müdafaa vekaletinden müsaade istihsal edilmesi şarttır.
İklimi müsait olan güney ve batı bölgelerinde fevkalade hallere inhisar etmek ve yukarıdaki esaslara sadık kalmak şartıyla da (k) vagonlarıyla sevkıyat yapılabilir.
Madde 95 - Birlik müesseselerce toplu ve perakende er sevkıyatı sevkıyat talepleri aşağıdaki esaslar dahilinde yapılır.
a - Celp, terhis ve toplu izin gibi er sevkıyatında, sevkı isteyen birlik ve müesseseler(Celp, terhis sevk talep cetveli örnek - 419) tazmin ederler.
(1) Celp nakliyatında, askerlik şubelerinin sevk taleplerine göre tanzim edilecek olan sevkıyat talep cetvelleri, celp emrinde bildirilen celbin başlama tarihinden bir ay önce, E. U. Ulş. Dairesinde bulundurulur.
(2) Terhis sevkıyatında; (Yalnız bağlı birlikleri için), Kolordu ve müstakil birlik kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, E. U. Riyaetinin ve Kara Kuvvetleri Kumandanlığının hususi Daire Reislikleri (Bağlı birlik ve müesseseleri için) Hava ve Deniz Kuvvetleri Kumandanlıkları tarafından tanzim edilecek olan sevkıyat talep cetvelleri terhis emrinde bildirilen zaman içinde E. U. Ulş. Dairesinde bulundurulur.
(3) Toplu izin ve diğer toplu er sevkıyatında, bir ve ikinci bentlerde belirtildiği şekilde hareket edilir.
(4) Celp, terhis, toplu izin ve diğer toplu er sevkıyatı talep cetvellerini alan, E. U. Ulş Dairesi celbin tarihinden 10 gün önce ve terhis emrinde belirtilecek olan güne göre tertip ve temin edeceği trenlerin numaralarını hareket gün ve saatlerini sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere bildirilir.
b- Perakende er sevkıyatında, sevkıyat isteyen birlik ve müesseselere perakende personel sevk talep cetveli (Örnek - 402) tanzim edilir. Sevkıyatın istendiği günden en az üç gün evvel en yakın Ulş. Bölge veya Kısım kumandanlıklarında bulundurulur.
Perakende personel sevkıyat talep cetvelini alan ulaştırma bölge ve kısım kumandanlıkları, cetveldeki taleplere göre tertip ve temin edeceği trenlerin numaralarını, hareket gün ve saatlerini havi perakende personel sevkıyat talep cetvelini (Örnek - 408) tanzim eder ve sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere gönderir.
c - (a ve b) fıkralarında geçen 402, 408, 419 numaralı cetveller talimatnamenin sonuna eklenmiş olup ne şekilde tanzim edileceği arkalarında yazılı açıklamada belirtilmiştir.
d - Ulaştırma makamları, sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere nakliyata ait sevkıyat talep cetvellerini göndermekle beraber, icabında mümkün olan hallerde keyfiyeti telgraf, telefon veya diğer seri muhabere vasıtalariyle bildirirler.
e - Sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseseler ulaştırma makamlarından sevkıyat gününü bildirir telgraf, telefon veya tebliğ cetvellerini almadıkça erleri hareket ettirmemelidirler.
f - Celp, terhis, toplu izin ve perakende er sevkıyat talep cetvellerindeki gösterilen miktarların doğruluğundan talebi yapan birlik ve müessese amirleri mesuldürler. Miktarlarının yanlış bildirilmesinden mütevellit fuzuli ödemelere sebep olanlara bu masraflar tanzim ettirilir.
DENİZYOLU SEVKIYATI :
Madde 96 - Birlik ve müesseselerde yapılması istenecek büyük ve küçük ölçüdeki er sevkıyatı için demiryolu sevkıyatında bildirildiği şekilde örnek 402, 408, 420 cetveller doldurulur.
Ancak, birlik ve müesseseler için yapılan sevk talepleri, sevkıyatın istediği günden bir ay evvel alakalılarca ulaştırma makamlarında bulundurulur.
Sevk taleplerini alan ulaştırma kumandanlıkları, en kısa bir zamanda Denizcilik Bankası veya acentalıklariyle temas ederek istenilen günde ve iskelede vapur bulundurulmasını sağlar. Durumu sevk talebinde bulunan birlik ve müesseselere bildirir.
Madde 97 - Liman durumu dolasısiyle rıhtımlara yanaşamayan, açıkta demirleyen vapurlarda kafileleri bindirme ve indirme için mahalli liman teşkilatında bulunan deniz vasıtalarından istifade lüzumu halinde Ulş. kumandanlıklarınca kafilenin iskele ve limana girişinden 24 saat önce kafilenin mevcudu ile birlikte, gerekli vasıtaların cins ve adedi, ulaştırma kumandanlıkları; mevcut olmayan yerlerde de, askerlik şubelere tarafından liman reisliklerine bildirilir. Bu talebin yerine getirilmesi için liman reisliği ile devamlı temas edilir.
Madde 98 - Eratın vapurlarda yerleştirilme işi; mevcut ise, ulaştırma kumandanlıkları yoksa kafile kumandanlarının nezareti altında ve vapur kaptanının vereceği direktiflere göre gemi mürettebatı tarafından sağlık işleri bölümünde yazılı hususlar gözönünde tutularak yapılır.
Madde 99 - Vapurların içersinde her türlü inzibati tedbirlerin alınmasında, vapur kaptanının vereceği direktifler dahilinde cereyanından kafile kumandanı mesuldür.
Erlerin mevsime göre gemideki korunmalarından gemi kaptanı ve dolayısiyle kafile kumandanları mesuldürler.
Gemideki erlerin can emniyetinden doğrudan doğruya gemi kaptanı mesuldür.
HAVAYOLU SEVKIYATI:
Madde 100 - Hazarda daha ziyade ağır yaralılarla, ağır hastaların ve derhal müdahale edilmesi icabedenlerin gereken yerlere sevkıyatında hava tercih edilir.
Madde 101 - Havayolu ile gönderilmesi icap eden hasta ve yaralılar için birlik ve müesseseler tarafından yapılacak sevkıyat talebi, E.U.Ulş. Dairesine bildirilir.
E.U.Ulş. Dairesi, Hava Kuvvetleri Kumandanlığı, Devlet ve hususi hava yollariyle temas ederek bu sevkıyatı sağlar.
UMUMİ HUSUSLAR :
Madde 102 - Sevkıyat talepleri, yukardaki maddelerde yazılı olduğu gibi yapılır. Acele hallerde ise şifre veya açık telgrafla da yapılabilir.
Celp ve terhis sevkıyatı gibi büyük ölçüdeki sevkıyatta açık telgrafla sevkıyat talebinde bulunup bulunulmayacağı her defasında verilecek emirlerde belirtilir.
Madde 103 - Erlerin sevkıyatında, çeşitli nakliyat sistemlerinden mümkün olduğu hallerde bunların en iktisadi olanı tercih edilir.
Madde 104 - Bir çeşitten diğerine intikal etmek suretiyle yapılacak sevkıyatta, alakalı ulaştırma makamlarınca birbirleriyle anlaşarak koordine edilir. Bu gibi sevkıyatta yapılacak aktarmalar dolayısiyle erler istasyon veya iskelelerde lüzumlu yere bekletilmiyecek şekilde önceden gerekli tertipler alınmalıdır.
Madde 105 - Her hangi bir sebeple nakliyat vasıtasını kaçırarak kalan erler ilk gelecek nakliyat vasıtasiyle gönderilir. Bu erler ilk gelecek vasıta ile gönderilmiyecek kadar çok ise sevklerini sağlamak üzere miktarları, en yakın ulaştırma kumandanlıklarına bildirilir. Bu gibi erlerin sevklerine kadar barındırılarak perişan olmamaları mahalli garnizon kumandanlıklarınca, yoksa mülki makamlarca temin edilir.
Madde 106 - Kendilerine tahsis edilmemiş olan vasıtalara binmiş olan erler gelişi güzel yerlerde indirilmezler. Birlik veya konak teşkilatı bulunan yerlerdeki makamlara teslim edilirler.
Madde 107 - Nakil vasıtalarının içinde her türlü inzibati tedbirlerin alınmasından kafileler içinde en yüksek rütbeyi haiz olan kafile kumandanı mesuldür.
Madde 108 - Sevk edilecek erlerin gidecekleri yerlere ve mevcutlarına göre kafileler teşkil edilir. Bu kafilelere sağlık işleri bölümünde yazılı sağlık ekiplerinden başka; biri kumandan olmak üzere aşağıdaki fıkralarda bildirilen subay, astsubay ve yardımcı er verilir. Yardımcı erler birlik ve müesseselerin en münevver, dürüst ve temiz ahlaklı erlerinden seçilir. Bu erlere silah ve teçhizat verilmez.
a - 40 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak bir astsubay, bir er veya bir kıta çavuşu, bir er.
b - 80 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak bir astsubay, bulunmazsa kıta erbaşı ve üç er.
c - 120 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak asteğmen, üsteğmen rütbesinde bir subay, bir erbaş ve dört er.
d - 120 erden fazla olan kafileler için, kafile kumandanı olarak bir Yzb., yeteri kadar subay, astsubay ve 25 ere bir yardımcı er verilir.
Madde 109 - Kafile kumandanlarının bilmesi, yola çıkmadan evvel kafile erlerine öğretilmesi ve yolculuk esnanında tatbikı icabeden hususlar şunlardır:
a- Karayolu sevkıyatında, bütün nakil vasıtalarının belirli emniyet mesafeleriyle birbirlerini takip etmeleri ve yekdiğerini gözden kayıp edecek kadar uzaklaşmamaları gerektir. Her hangi bir kaza vukuunda müşterek yardım esastır. Bu gibi tedbirlerin alınmasında ve seyrüsefer esasları dahilinde vasıtaların muayyen süratten fazla sürat yapmamalarının temini hususunda kafile kumandanı nazım ve müeşsir olmalıdır.
Seyahat esnasında bir vasıtada arıza olduğu zaman diğerlerinin de durarak bu arızayı müştereken gidermeleri ve bu yapılmadıkça ayrılmamaları icabeder. Bu gibi vaziyetlerde tamir işi uzun zamana ihtiyaç gösteriyorsa, arızalı vasıtadaki erler mümkünse emniyeti bozmamak şartiyle diğer sağlam vasıtalara taksim edilir. Aksi halde kafile kumandanı duruma göre diğer bir vasıta tedarik etmek veya mevcut vasıtalara fazla sefer yaptırmak suretiyle sevkıyatı sağlar.
b - Demiryolu sevkayatında, trenin hareketinden en az 10 dakika evvel her erin kendisine tahsis edilen yere yerleşmiş olmasına, dikkat edilir. Kimsenin dışarda kalmaması için bir defa daha kontrol edilir.
Duraklaması 10 dakikadan az olan istasyonlarda erler vagonlardan inerek dışarda dolaşamazlar. 10 dakikadan fazla duraklamalarda su içmek ve küçük ihtiyaçlarını görmek için kafile kumandanının müsaadesiyle inerler.
Erlerin istasyon hududu dışına çıkması yasaktır. Bunun için icabeden tedbirler alınır. Kafile kumandanının müsaadesiyle inmiş olan erler ikinci kampana veya verilecek işaret ile yerlerine dönmüş olmaları lazımdır. Bütün erlerin yerlerini aldıklarına ve dışarda kimse kalmadığına kanaat getirdikten sonra kafile kumandanı trene biner.
c - Denizyolu sevkıyatında, iskelelerin durumuna (Vapur iskeleye yanaştığına veya açıkta bulunduğuna) göre erlerin vapurun hareketinden 1-4 saat evvel iskelede tertiplenmiş bulunması, nihayet yarım saat evvel vapurda yerlerini almış olmaları lazımdır. İndirme iskelelerine varıştan yarım saat önce, ineceklerle bunlara kumanda edecekler hazır bulunurlar. İnecek olan bu kafileye ait isim listeleri tetkik edilir. Ve her erin hazır olup olmadığı tekrar kontroldan geçirilir. Böylece Kimsenin yanlışlıkla vapurda kalmamasına ve bir şeyin unutulmamasına dikkat edilir. İnecek olan kafile, yolcuların gelip geçmesine engel olmayacak yerlerde, vinçlerin ve hamalların çalıştıkları yerlerin dışında toplanarak bir daha gözden geçirilir. Vapurun iskeleye yanaşmasına 15 dakika kala, muntazam bir surette iniş merdiveni olarak tahsis edilen merdivenin yanına gelirler. Merdiven atılıp sıra gelince düzenli ve tam sessizlik içinde ve kafile kumandanının vereceği emir ve direktif dahilinde ve süratle vapuru terk ederler.
Erlerin inme iskelelerinden gayri iskelelerde inip harice çıkarak gezmelerine hiç bir surette müsaade edilmez.
d - Bütün nakil vasıtalarına istiabından fazla er bindirilmez ve ayakta seyahat ettirilmez. Karayolu vasıtalarında yolculuk esnasında ayağa kalkmasına müsaade edilmez.
Yolculuk esnasında, nakil vasıtaları memurlarının sözlerine itiraz edilmez, işlerine karışılmaz, vazife yaptıkları ve oturdukları yerlere gidilmez, onlarla konuşulmaz ve bu vasıtalarının alat ve edevatı karıştırılmaz.
Nakil vasıtalarına, harekette iken binilip inilmez ve kapılardan başka yerlerden girilip çıkılmaz. Seyahat esnasında er kendisine tahsis edilen yerlerden başka yerlere gitmez. Ve düzeni bozacak harekette bulunmaz.
Nakil vasıtalarının merdivenleri ve basamakları üzerinde kapılarda, geçit aralıklarında, kapaklar üzerinde, sahanlıklarda, tamponlarda, dümen zinciri üzerinde, kaptan köprüsünde, baskıcı ve şoför yerlerinde, vagon damlarında, direklerde durulmaz ve oturulmaz. Peronlarda demiryoluna ve rıhtımlarda sahile bir buçuk metreden daha fazla yaklaşılmaz.
Duran veya bir kaç bölüme ayrılmış olan bir trenin vagonları arasından veya bir vagonun karayolu vasıtasının altından geçilmez. Demiryolu rayları ve makasları içinde yürünmez. Manevra hatları arasında dolaşılmaz, vinçlerin hareket sahası dahilinde bulunulmaz.
Nakil vasıtalarının dışarı sarkılmaz, kol ve bacak çıkartılmaz, kapılara, pencerelere, korkuluklara dayanılmaz. Harekette iken kapılar açılmaz, basamaklar üzerinde yürünmez ve bilhassa karayolu ve demiryolu nakil vasıtalarından dışarıya yanmış sigara atılmaz.
Ulaştırma vasıtalarının üzerine yazı yazılmaz. Öteye beriye çamaşır ve saire asılmaz, musluklar açık bırakılmaz, gemi sandallarına girilmez ve eşya doldurulmaz. Görülmesi lazım seyrüsefer işaretlerini örtecek ve muhabereye mahsus telleri bozacak surette süslenmez.
Nakil vasıtalarının emniyetle hareketlerini sekteye uğratacak şekilde mendil fener vesaire sallanmaz. İzinsiz fener, lamba, mum ve ateş yakılmaz. Düdük ve ıslık çalınmaz, bağırılmaz.
Madde 110 - İstasyon ve iskelelerde yol göstermek, intizam ve inzıbatı temin etmek için ulaştırma ve kafile kumandanlarının, garnizon kumandanlarına müracaatında subay ve er gönderilmek suretiyle yardım yapılır.
Madde 111 - Yurdumuzun savunması gibi önemli bir vazifeyi üzerine almış ve alacak olan erlerimizin her türlü ihtiyaç ve istirahatlerini sağlıyarak seyahatlerinin yapılmasına matuf sevkıyat işlerinin yukarda belirtildiği şekilde ve noksansız yerine getirilmesinden bütün askeri ve mülki makamlar derece derece mesuldürler.
Madde 112 - Bu Talimatname Resmi Gazete ile neşri tarihinden itibaren mer'iyete girer.
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 16.11.1955, No: 4/6142
Dayandığı Kanunun Tarihi : 21.6.1927, No: 1111
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 23.12.1955, No: 9188
I İNCİ BÖLÜM : UMUMİ ESASLAR:
Madde 1 - Acemi celbi; erin asker ocağına ilk giriş safhasını teşkil eder. Dolayısiyle askerlik hakkında ilk intibaı celp sırasında edinir.
Terhis ise; erin bu ocaktan aile yuvasına iadesi demek olduğundan son hatırayı da bu maksatla yaptığı yolculuk sırasında duyar. Gerek bu iki maksatla ve gerekse izinli, hava değişimli, hasta ve yaralıların sevkıyatında erlere iyi akisler bırakmak, onları lüzumsuz yere bekletmemek, her türlü istirahatlerini, yedirme, yatırma ve sağlıklarını koruma en belli başlı milli vazifedir.
Bu vazifelerin her çareye baş vurularak yerine getirilmesinden askeri ve mülki makamlar derece derece mesuldürler.
Hazar ve seferde; celp, terhis, toplu izin gibi erat sevkıyatı serbest veya kafile halinde yapılır. Bu iki usulden hangisini tamamen veya kısmen tatbik edileceği her defasında Milli Müdafaa Vekaleti tarafından emredilir.
Madde 2 - Hazar celplerinde; eratın celp ve sevklerinde evvelki askerlik muameleleri (H. 101) asker alma talimatı hükümlerine uyularak askerlik şubelerince yapılır.
Madde 3 - Celp işine; Milli Müdafaa Vekaletince verilecek celp emri ile başlanır.
Madde 4 - Celpte erat sevkıyatı:
a - Toplu olarak yapılacak sevkıyat için askerlik daireleri; tren ve vapurla gönderecekleri erlere ait (Numunesine göre) hazırlanmış sevk talep cetvellerini celp emrinde bildirilen, celbin başlama tarihinden bir ay evvel E.U.Ulş. Dairesinde bulundurur.
E.U.Ulş. Dairesi, bu talep cetvellerine göre tertip ettiği sevk planlarını askerlik dairelerine gönderir. Bu planlara göre eratın askerlik şubelerinde bulunacakları günler askerlik dairelerince tesbit edilerek askerlik şubelerine bildirilir. Askerlik şubelerince yapılacak davet bu günlere uyularak yapılır. Davet günlerinde askerlik şubelerine baş vuran erattan kafile halinde gitmek isteyenler için kafileler teşkil edilir.
Serbest ve tek başına gitmek arzu edenlerin muameleli evrakı, sevk muhtıraları ellerine verilerek kendilerine tahsis olunan nakil vasıtasının istasyon veya iskeleden hareket tarihi ve saati tebliğ edilir. Yolculuk müddetine göre istihkakı olan kumanyası verilir.
b- Serbest celp usulü ile askere sevk edilecek vatandaşlara vapur,tren yolculuklarına ait sevk muhtıraları, kara yolculuklarına ait gerekli masrafları verilerek serbest olarak sevk edilirler. Bu erlerin celp emrinde bildirilen müddet zarfında kıtalarında bulunmak mecburiyeti kendilerine tebliğ edilir.
Madde 5 - Terhiste erat sevkıyatı :
a - Toplu olarak yapılacak sevkıyat için tren ve vapurla gönderilecek erata ait hazırlanan sevk talep cetvelleri, ordu (Bağlı birlikleri için) kolordu ve müstakil birlik kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, E. U. Reisliği ve Kara Kuvvetleri Kumandanlığı hususi daire reislikleri (Bağlı birlik ve müesseseler için) Hava ve Deniz Kuvvetleri Kumandanlıkları tarafından E.U. Ulş Dairesine gönderilir.
E. U. Ulş. Dairesi bu cetvellere göre ulaştırma planlarını tanzim ederek yukarda bildirilen makamlara gönderir. Nakliyat bu planlara göre yapılır.
b. Serbest terhiste; askerlik hizmetini tamamlamış olan erlerin asker elbiseleri alınarak beraberinde getirdikleri sivil elbiseleri kendilerine giydirildikten sonra, terhis tezkereleri, tren ve vapur sevk muhtıraları ile memleketlerine kadar olan iaşeleri verilerek serbest bırakılır. Bu erlerin binecekleri istasyon ve iskelelere kadar olan kara yolculuklarına ait nakilleri mensup oldukları birlik ve müesseselerce sağlanır, İndikleri istasyon veya iskeleden sonra yapacakları kara yolu yolculuğuna ait ücretleri kendilerine verilir. Mümkün olmadığı takdirde bu yolculukları indikleri istasyon veya iskelelerdeki askeri konak kumandanlıkları veyahut en yakın askerlik şubelerince sağlanır.
Madde 6 - Toplu izin sevkıyatına ait sevk talep cetvelleri, verilen emir ve esaslar dahilinde birlik ve müesseselerce hazırlanarak E. U. Ulş. Dairesine gönderilir. E. U. Ulş. Dairesi, bu talep cetvellerine göre sevk planını tanzim ederek alakalı birlik ve müesseselere göndermek suretiyle nakliyat sağlanır.
Madde 7 - Toplu celp nakliyatında, kafilelerin sevkı için ekiplerin (Subay, Tabip, Astsubay, yardımcı er) hangi birlikten teşkil edileceği E. U. Ulş. Dairesince tertiplenerek sevk planına ilave edilir. Bu planlar yurt içi bölge kumandanlıkları ile, ekipleri teşkil edecek birlik kumandanlıklarına gönderilir.
Toplu terhis sevkıyatında, kafilelere tefrik edilecek ekipler ordularınca tertiplenir.
II NCİ BÖLÜM : SAĞLIK İŞLERİ
SAĞLIK İŞLERİ
Madde 8 - Celpte askerlik şubelerinde sağlık işleri, (H. 101) talimatındaki esaslar dahilinde yapılır.
Madde 9 - Askerlik şubelerince, erlerin giyecekleri elbise, çamaşır, vesaire daha önceden DDT talk tozu karışığı veya solüsyonundan geçilir. DDT tozu ve solüsyonunun ne şekilde hazırlanacağı (Ek-1) de gösterilmiştir.
Madde 10 - Kafile ile gitmeyi arzu eden erat yola çıkarılmadan evvel gidecekleri istikametlere göre kafile kafile tertip edilir.
Kafilelerin miktarlarına göre aşağıda gösterildiği üzere sıhhi personel verilir.
a - 40 kişiye kadar olan kafilelere, 1 sıhhiye eri ve lüzumlu ilaç.
b - 40 - 80 kişiye kadar olan kafilelere, 1 sıhhiye astsubayı ve yeteri kadar ilaç.
c - 80 - 120 kişiye kadar olan kafilelere, 1 tabip ve yeteri kadar ilaç verilir.
d - 120 kişiden fazla olan kafileye, 1 tabip ve yeteri kadar ilaç verilir ve icabında 1 sıhhiye astsubayı da verilir.
Bu kafileler sağlam, hasta, hava değişimli ve yaralılardan ibaret olabilir. Bu takdirde kafilenin miktarı göz önünde tutularak tabip, sıhhiye astsubayı, sıhhiye eri ve hasta bakıcı ile yeteri alat ilaç ve malzeme verilir.(Ek-2)
Madde 11 - Terhis, toplu izin vesair gibi erat sevkıyatında, erat yola çıkarılmadan önce bağlı bulundukları birlik, müessese ve garnizondaki askeri hastanelerin tabip ve heyetleri tarafından sıhhi bir muayeneden geçirilir. Eğer eratın yola çıkarılacağı yerde askeri hastane ve askeri tabip yoksa lüzumuna göre hususi ve mülki tabiplerden sıhhi kurullar teşkil edilir. Bu muayene neticesinde yolculuk zahmetine dayanamıyacak zayıf, yüksek ateşli hastalar varsa tesbit edilerek tedaviden sonra gönderilmek üzere yolculuktan geri bırakılır.
Madde 12 - Sevkıyat yapılacak bölgelerde, bulaşıcı hastalık salgını varsa, koruyucu olarak gerekli aşılar yaptırılır. Her hangi bir bulaşıcı hastalık yoksa, celplerde askerlik şubelerinde yanlız çiçek aşıları yaptırılacaktır. Diğer mütat koruyucu aşılar erin kıtasına iltihakından sonra tatbik edilir.
Madde 13 - Sevkıyat esnasında bulaşıcı hastalık salgını görülürse tekmil erler hamam ve etüvden geçirilir. Her yerde hamam ve etüv tedariki mümkün olmıyacağından bu gibi hallerde bu işi yapabilecek askeri konaklar, temizleme evleri seçilmelidir. Bunlar da yoksa vilayet ve kaza hamamlarından belediye etüvlerinden ve temizleme trenlerinden faydalanmalıdır. Bulaşıcı hastalık zuhur etmedikçe erlerin giyeceklerini etüvden geçirmemelidir.
TRENDE YAPILACAK SEVKIYATTA SAĞLIĞI KORUMA İŞLERİ :
Madde 14 - Eratın bineceği trenlerin kullanılmadan önce ve kullanıldıktan sonra ait olduğu makam, birlik, müessese, şirket veya eşhas tarafından fenni surette temizlenmesi mecburidir.
Madde 15 - Temizlenen her vagonun üzerine alakalı memurlar tarafından altına günü yazılmak suretiyle (Temizlenmiştir) yazısını havi bir etiket yapıştırılır. Bu etiketi taşımayan vagonlara erleri bindirmek yasaktır. Vagonlar boşalır boşalmaz yine alakalı memurlar tarafından altına günü yazılmak suretiyle (Kirlidir) şeklinde sarı bir etiket yapıştırılır.
Madde 16 - Seyahat esnasında bulaşıcı hastalık çıkan vagonların temizliği orduya aittir. Askeri tabiplerin direktifleri altında fenni temizlikleri yaptırılır. Bu gibi vagonların temizlenmeden geri çevrilmesi yasaktır. Vagonlar üzerine alakalı memurlar tarafından (Bulaşık) yazılı sarı bir etiket yapıştırılır.
Madde 17 - Vagonlar iki şekilde temizlenir.
a - Günlük basit temizlik; vagonların içerisi ıslak, sabunlu bezle temizlenir.
b - Bulaşıcı hastalık zuhurunda temizlik; mecvut olan yerlerde manevra veya lavaj makinalarıyla yapılır. Lavaj makinası olmayan yerlerde, vagonlar sodalı veya küllü su ile yıkanır. Krezollü mahlüller, Formol % 40 Formoldan 30 gram bir litre suda eritilir.) veya süplümeli sularla her taraf silinir. Formol kullanılmış ise kullanmadan evvel vagonların kapı ve pencereleri açılarak havalandırılır. Varsa DDT solüsyonundan da faydalanılır.
Madde 18 - Vagonlarda böcek mevcutsa, bunlar da formol ve buharlı etüv cihazlariyle temizlenir.
Madde 19 - Binilecek her vagonda hela, el ve yüz yıkama yerleri bulunmalıdır.
Madde 20 - Kış mevsiminde yapılacak sevkıyatta, erlerin ısıtma tertibatlı vagonlarda seyahat ettirilmeleri mecburidir.
Madde 21 - Eratın büyük abdese çıkacakları,el ve yüz yıkayacakları istasyonlar ulaştırma makamlarınca tanzim edilen ve bir örneği de yolculuktan evvel kafile kumandanına verilen seyrüsefer cetvellerine göre tesbit edilir.
Madde 22 - Yolculuk esnasında hastalananlar olursa vakanın acil olup olmadığına göre (Askeri veya sivil) hastanesi yakın olan istasyonlardan birisinde hastalar hemen indirilerek hastanelere gönderilirler.
Madde 23 - 500 kişiden fazla olan sevkiyatta katarın arkasına takarak hasta nakline elverişli bir vagon bağlanır.
Madde 24 - Yaralı ve hastalardan müteşekkil kafilelerin sevkıyatı; bu kafilelerin miktarlarına göre hasta vagonu veya trenleriyle sağlanır.
Madde 25 - Vagonlara istiaplarından fazla er bindirilerek izdihama sebebiyet verilmemelidir.
KARA YOLU VASITALARİYLE YAPILACAK NAKLİYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 26 - Kara yolu ile yapılacak nakliyatta; vasıtanın istiabından fazla er bindirilmez.
Madde 27 - Yağışlı ve soğuk havalarda üstü açık kamyonlarla nakliyat yapılmaz.
Madde 28 - Vasıta dururken ve yürüyüşte iken ayakta er bırakılmaz ve insan bindirilmez.
Madde 29 - Hayvan üzerinde duramıyacak olan hasta ve yaralılar hayvana bindirilmez.
YAYA OLARAK YAPILACAK NAKLİYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 30 - Erleri aç karnına yürüyüşe geçirmemelidir. Sabah kahvaltısı verilemediği günlerde mutlaka sıcak çay içirilmelidir. Bir günlük yürüyüş bitmeden önce bol yemek vermelidir. Yürüyüşlerin sonuna kadar fazla sigara içilmesine müsaade edilmemelidir.
Madde 31 - Yaya yürüyüşlerinde uygunsuz ayakkabı, yamalı çorap, yağsız ve buruşuk postallar, ayakların uzun müddet yıkanmaması, düz tabanlık, kemik şekli bozuklukları, nasır gibi ayak rahatsızlıkları mani olur. Bunlara dikkat etmek lazımdır.
Madde 32 - Yürüyüş yapan eratın ayaklarına çok ihtimam etmelidir. Yapılan her hangi bir yürüyüş sonunda yapılacak tedbirler şunlardır :
a - Ayakkabıların çıkarılması ve kurutulması.
b - Çorapların çıkarılması, yıkanması ve kuruduktan sonra yumuşatıncaya kadar ovulması, ek yerleri sert olmamak üzere tamiri, bunlar mümkün olmadığı hallerde çorapların temizi ile değiştirilmesi.
c - Ayakları soğuk suda yıkamak, alkollü, şaplı veya formollü su ile oğuşturmak, ayaktaki vuruk, sıyrık, pişikleri tedavi etmek lazımdır.
33 - Yağışlı havalarda erlerin ayakkabılarının yüzleri ve dikiş yerleri yağlanmalıdır. Böyle havalarda erlerde esneme, gevşeklik, uykuya meyil görülürse, geri kalma başlarsa böylelerini hemen harekete geçirmeli ve geride bırakmalıdır. Çünkü bu gibi haller donma arazıdır. Bu gibiler geride kalır, düşer ve ölebilirler.
34. Molalarda, arazinin tabiatına, mevsime ve erattaki yorgunluk alametlerine bakarak hüküm vermelidir. Manıalı ve yokuşlu yerler çıkıldıktan sonra daima mola verilmelidir. Mola yerleri, sıcaklarda gölgeli yerlerde ve soğuklarda, mahfuz yerlerden seçilmelidir. Mümkün ise molalarda erleri uyumağa, fenni yatırmağa ve neşeli vakit geçirmek için şarkı ve türkü söyletmeğe çalışmalıdır.
35. Yürüyüş istirahatlerinde erlerin gelişi güzel yerlerde su içmelerine müsaade edilmemelidir. İçilecek su gösterilmeli ve su inzibatı temin edilmelidir. Bundan başka erlere büyük ve küçük abdest yapmağa mahsus yerler gösterilmeli ve gelişi güzel her yer pislenmemelidir.
Madde 33 - Yağışlı havalarda erlerin ayakkabılarının yüzleri ve dikiş yerleri yağlanmalıdır. Böyle havalarda erlerde esneme, gevşeklik, uykuya meyil görülürse, geri kalma başlarsa böylelerini hemen harekete geçirmeli ve geride bırakmalıdır. Çünkü bu gibi haller donma arazıdır. Bu gibiler geride kalır, düşer ve ölebilirler.
Madde 34. Molalarda, arazinin tabiatına, mevsime ve erattaki yorgunluk alametlerine bakarak hüküm vermelidir. Manıalı ve yokuşlu yerler çıkıldıktan sonra daima mola verilmelidir. Mola yerleri, sıcaklarda gölgeli yerlerde ve soğuklarda, mahfuz yerlerden seçilmelidir. Mümkün ise molalarda erleri uyumağa, fenni yatırmağa ve neşeli vakit geçirmek için şarkı ve türkü söyletmeğe çalışmalıdır.
Madde 35 - Yürüyüş istirahatlerinde erlerin gelişi güzel yerlerde su içmelerine müsaade edilmemelidir. İçilecek su gösterilmeli ve su inzibatı temin edilmelidir. Bundan başka erlere büyük ve küçük abdest yapmağa mahsus yerler gösterilmeli ve gelişi güzel her yer pislenmemelidir.
VAPURLA YAPILACAK SEVKIYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 36 - Yaz mevsiminde erleri güvertede ve kışın da ambarlarda seyahat ettirmelidir. Yalnız erlerin sevkıyatına tahsis edilen gemilerde II ve III üncü kamaralardan dahi istifade etmelidir.
Madde 37 - Eratın sevkıyatında kullanılacak gemilerde er miktarına göre, el ve yüz yıkama yerleriyle, içilecek su tertibatı ihtiyaca göre ayırmalıdır.
Madde 38 - Vapurla sevkıyatı yapılan erler sağlıklarını bozacak yerlere yerleştirilmezler.
Madde 39 - Erlere vapurda seyahat ederken yetiştiği kadar münavebe ile sıcak yemek verilmelidir.
Madde 40 - Erlerin bulunduğu yerleri yolcu kamaralarından ayırmalı ve yolcular arasında gezmelerine müsaade etmemelidir. (Yolcu vapurlarında seyahat edildiğine göre)
Madde 41 - Kafilelerde hasta ve yaralı erler de mevcutsa bunlar için kafi miktarda oturacak sedye, tezkereci eri bulundurmalı, yatarak seyahat eden hastaları müsait kamaralardan istifade ettirmelidir. Kamara yoksa vapurda en müsait yerlerin tercihan hasta ve yaralılara tahsisi düşünülmeli ve yapılmalıdır.
UÇAKLA YAPILACAK SEVKIYATTA SAĞLIK İŞLERİ :
Madde 42 - Hasta ve yaralıların tedavisi hususunda hazar veya seferde uçak ve helikopterlerden faydalanmalıdır.
Madde 43 - Uçak ve helikopterlerle her hangi bir yere sevkine lüzum görülen hastaların nakil işi hastanenin alakalı mütehassısının kararı alınarak yapılır.
YOLLARDA HASTALANAN ERLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLER :
Madde 44 - Yollarda hastalanan erler, kafilede tabip varsa tabip tarafından, yoksa kafile kumandanı tarafından yolculuğa devam edip edemiyeceğine karar verilerek askeri veya sivil hastanesi bulunan bir yere kadar vasıta ile nakledilerek hastaneye gönderilir. Hangi hastalıktan ve hangi hastaneye yattığına dair mürettep bulunduğu birliğin kumandanlığına ve şubesine malümat verilir.
Madde 45 - Yaya yolculuğu esnasında hastalanan erlerin hastalıkları hafif ve fakat yaya olarak yollarına devam edemiyecek vaziyette iseler ve bu vaziyetleri kafile tabibi, yoksa kafile kumandanı tarafından tesbit edilerek gidilecek mahalle kadar vasıta ile gönderilmesi temin edilir.
Madde 46 - Yollarda hastalanan erlerden hiç bir suretle muhtarlık veya askerlik şubelerine hasta er bırakılmaz. Hastalanan her erin, sivil olsun asker olsun muhakkak şekilde bir tedavi müessesesine sevkı şarttır.
Madde 47 - Yollarda hastalanarak hastahanelere gönderilen erlerin üzerindeki kıymetli eşya ve parası senet mukabili kafile kumandanı tarafından eri teslim alan hastahaneye verilir. Kıta kumandanında kalacak olan senedi hasta erin karantina memuru imza eder. Bu senedin sureti erin bağlı bulunduğu askerlik şubesine hastalık ihbarı yapılırken gönderilir. Erin üzerindeki orduya ait silah, cephane, kütüklük gibi eşyalar ise kafile kumandanı tarafından teslim alınarak ait olduğu kumandanlığa gönderilir.
Madde 48 - Yollarda hastalanan erlerin sevkıyat işlerinde sarf edilmesi lazımgelen para kafile kumandanının yanındaki avans paradan temin edilir.
Madde 49 - Sivil veya askeri hastahanelere gönderilen erler tedaviden sonra hastahanelerce kıtasına veya memleketine, sivil hastahanelerce en yakın askerlik şubesine, kıta veya memleketine gönderilmek üzere teslim edilir.
Madde 50 - Kafile kumandanları, yolda hastalanarak hastahanelere gönderdikleri erlerin mufassal künyelerini havi bir cetveli tertibat alan kumandanlığa verir.
Madde 51 - Askerlik şubelerinde, askeri konaklarda, istasyon veya büyük duraklarda kafileler içersinde hasta er bulunup bulunmadığı araştırılır ve şüpheli vakalar muayeneden geçirilir. Hastalar hastahanelere gönderildikten sonra yolculuğa devam edilir.
YOLLARDA VEFAT EDECEK ERLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLER:
Madde 52 - Yollarda ve sevkıyat esnasında ölen erlerin, ölümü doktor raporu ile tesbit ve tevsik edildikten sonra defnine müsaade edilir.
Madde 53 - Yollama ve sevkıyatta ölen erlerin teçhiz ve tekfinleri şu makamlarca yapılır. Askeri kıtalar, garnizon kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, askerlik daire ve şubeleri, merkez kumandanlıkları, askeri müesseseler, askeri ve sivil hastahaneler, sevkıyat işi ile meşgul olan makamlar.
Madde 54 - Yollama ve sevkıyatta vakı olacak ölümlerde, yakın bir yerde askeri veya sivil hastahane varsa tercihan ölü, ölüm sebebi tesbit ve rapor tanzim edilmek üzere bu müesseselere gönderilir. Teçhiz ve tekfinleri de bu müesseselerce yaptırılır.
Madde 55 - Yakınında askeri veya sivil hastahane bulunmayan yerlerde vukubulan ölümlerde, askeri tabip yoksa mahalli hükümet tabipleri tarafından ölüm sebebi tesbit ve raporu tanzim edildikten sonra 53 üncü maddedeki makamlardan biri tarafından teçhiz ve tekfin işi tamamlanarak ölü defnolunur.
Madde 56 - Şüpheli ölümlerde, vakanın muhakkak şekilde askeri veya sivil hastahanelerce tetkik edildikten sonra ve otopsi raporu tanzim edildikten sonra defnine müsaade edilmelidir. Bu gibi vakalarda ölünün hastahanesi bulunan bir yere kadar nakli mecburidir.
Madde 57 - Ölen er, mensup olduğu dinin icaplarına göre defnedilir. (Muhitin sağladığı imkanlar ölçüsünde)
Madde 58 - Ölen erin mufassal künyesi ile birlikte, elbise ve teçhizatiyle kıymetli eşya ve parası tesbit edilir ve buna ait zabıt tutular. Elbise ve kıymetli eşyalar en yakın askerlik şubesine teslim edilecek ve bu şube de erin bulunduğu askerlik şubesine gönderecektir. Ayrıca mensup bulunduğu kıtasına malümat verilir. (Celplerde erin mensup bulunduğu askerlik şubesi, erin maaş ve diğer kıymetli eşyasını tesbit eder ve ailesine göndermeyi sağlar.)
Madde 59 - Perakende olarak, hasta, zayıf, hava değişimli ve yaralılar sevk olunabilir. Grup yapılması için bunların bekletilmesi caiz değildir.
Madde 60 - Hava değişimliler, zayıflar, hasta ve yaralılar sevkıyatında kafilede ağır hasta ve yaralı olmasa bile, 25 kişilik kafileden itibaren bunlara tabip, hasta bakıcı, hemşire, sıhhıye eri, tezkereci ve diğer lüzumlu ilaç, malzeme ve vasıta verilir. Bu kafilelere bunlardan ne miktar verileceği o mahaldeki hastahane veya nekahathanenin alakalı tabipleri tesbit ederler. Kafiledeki en ağır hasta ve yaralı nazarı itibara alınarak ona göre bu işle mütehassıs olan bir tabip vazifelendirilir.
Madde 61 - Kafiledeki hasta, yaralı ve zayıfların miktarı 50 ve daha fazla olduğu zaman verilecek tabip, sıhhiye astsubayı, hemşire, hasta bakıcı, diğer ilaç ve vasıtaların miktarı alakalı tabiplerce tesbit edilecek miktarda arttırılır. Bunların yanlarında ilk tedavi yapacak kadar personel, vasıta ve ilaç bulundurulmasından, bu hastaları sevkeden nekahathane, hastahane baş tabip ve ikinci tabipleri mesuldürler.
Madde 62 - Miktarı 25 kişiden az olmakla beraber içlerinde ağır hasta ve yaralı bulunan kafilelere tabip verilmesi mecburidir. Bunu sağlıyacak hastahanenin alakalı tabipleridir.
Madde 63 - Sevkıyatta yol güzargahındaki köylerde sari hastalık çıktığı haber alınırsa bu köylere uğramadan geçilir. Eğer buna imkan yoksa eratın halk ile temasına ve köy çeşmelerinden su içmelerine, katiyen mani olunur. Böyle yerlerde konaklanılmamasına dikkat edilir.
Madde 64 - Serbest celbe tabi erat :
a - Celp eratı, kaza merkezlerindeki hükümet tabibine müracaat ederek muayene ve aşılarını yaptıracak ve sevk pusulasının mahalli mahsusundaki yere yapılan aşılarla, aşıların yapıldığı tarih yazılacak ve aşıyı yapan tarafından açık künyesi yazılarak sevk pusulası imzalanacaktır.
b - Sevke mani geçici bir hastalığı varsa ve tek tabip salahiyeti dahilinde görülüyorsa birer haftalık istirahat ile sevkı tehir edilecektir. Mevcut hastalık tek tabip salahiyeti haricinde ise en yakın sıhhi müesseselere gönderilmek üzere şubelere gönderilecektir.
c - Serbest celp emri ile doğrudan doğruya kıtalara iltihak edecek erlere, kıtalarınca (D - 90) talimatı hükümlerine göre gerekli muamele yapılır.
d - Sifilitik erlerin sevkı sırasında hükümet veya belediye tabipleri tarafından sevk pusulasına mütebaki tedavinin kıtada yapılmasına dair meşruhat verilir.
e - Serbest celplerde, Vekaleti tarafından verilecek emre sağlık dairesince sıhhi hususlar ilave edilir.
III ÜNCÜ BÖLÜM : LEVAZIM İŞLERİ
GİYDİRME :
Madde 65 - Celp eratı kıtalarına kadar kendi sivil elbiseleriyle gelirler. Kıtalarınca giydirilirler ve üzerlerindeki sivil eşyaları birliklerce muhafaza olunarak terhislerinde veya başka birliklere nakillerinde kendilerine iade edilir.
İAŞE :
Madde 66 - Hazar ve seferde toplu olarak yapılacak celp, terhis ve kıta nakillerinde askere davet edilenler şubelerine kadar kendi yiyecekleriyle beslenirler askerlik şubelerinde itibaren yapılacak iaşe dört esası ihtiva eder.
a - Yaya olarak yapılacak sevkıyatta,
b - Kara vasıtalariyle yapılacak sevkıyatta,
c - Demiryolu ile yapılacak sevkıyatta,
d - Denizyolu ile yapılacak sevkıyatta.
Madde 67 - Yaya olarak yapılacak sevkıyatta:
Celpte, yürüyüşe geçme zamanı ve pişirme malzemesi müsait ve mümkün olan hallerde, askerlik şubelerince veya askerlik şubesi bir iaşe birliği merkezinde ve iaşesi bu birlikçe temin ediliyorsa bu birliklerce erlere sıcak yemek verilmek suretiyle yürüyüşe geçirilir. Mümkün olmayan hallerde azık verilir. Öğle ve akşam yemekleri için güzergahta sıcak bir yemek ile bu kafileyi iaşe edecek kabiliyette birlik mevcut olduğu halde (Askerlik şubelerince o birliğe evvelden haber vermek ve her türlü tedbirleri evvelden almak ve aldırmak suretiyle) sıcak yemekler veya yarı sıcak yemek, yarı azıkla (Öğle yemeği sıcak, akşam yemeği azık veya tamamen azıkla iaşeleri) temin edilir.
Terhiste, terhis yapan birlik ve müesseselerce celpte olduğu gibi iaşeleri temin edilir.
Öğle yemeği zamanına kadar köyüne varacak erler için sabah çorbasından başka ayrıca bir istihkak verilmez.
Madde 68 - Kara vasıtalariyle yapılacak sevkıyatta :
Celpte iaşe, yaya olarak yapılan sevkıyattaki esasların aynıdır.
Seferde celp eratı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu yolu ile temin olunur. Kara yolculuğundan sonra bir demiryolu yolculuğu da yapılacaksa azık hesabında tren bekleme ve hareket saatlerinin de gözönünde bulundurulması lazımdır.
Seferde celp eratı Milli Müdafaa Mükellefiyeti kanunu yolu ile temin edilen malzemelerden istifade edilerek askerlik şubelerince iaşe edilirler.
Madde 69 - Demiryollariyle yapılacak sevkıyatta:
Sevk makamlarınca, mutfak vagonu temin edilebilecek hallerde bu vagonda pişirilecek sıcak yemek ile yoldaki iaşe temin olunur.
Vagon temin edilmediği hallerde, eratın yanına (Celpte askerlik Şubeleri veya misafir oldukları iaşe birliklerince, terhiste terhisi yapan iaşe birliklerince) ihtiyat olarak bir günlük normal istihkak kadar azık verilir. Tren yolculuğundaki iaşe güzergahındaki askeri konaklar veya birliklerce açılacak olan iaşe istasyonlarında sıcak yemek verilmek suretiyle yapılır. Herhangi bir sebeple bu istasyonlarda sıcak yemek verilemediği hallerde ihtiyat azıktan faydalanılır. Eksilen miktar bu istasyonlarda ikmal edilir.
Madde 70 - İaşe istasyonlarında, bir defada 1000 kişiye kadar sıcak yemek verebilecek kabiliyette mutfak edevatı, karavana, çatal, kaşık ve mümkün olan hallerde aş kabı hazır bulundurulur.
Madde 71 - Eratın yanına verilecek ihtiyat azık, celpte birliğe iltihakında, terhiste demiryolunu takip edecek ilk karayolu yolculuğunda erlerin iaşelerine sarf edilir, Kara yolculuğu yapmıyacak erattan ihtiyat azık geri alınmaz.
Madde 72 - Demiryolculuğu mütaakip, denizyolu yolculuğu yapılacaksa erata ayrıca ihtiyat azık verilmez, yanındaki azık, denizyolu ihtiyat azığını teşkil eder. Denizyolunu takip edecek ilk karayolu yolculuğunda eratın iaşesine sarf edilir.
Madde 73 - Denizyolu ile yapılacak sevkıyatta:
a - Denizcilik bankası vapurlariyle yapılacak sevkıyatta, Denizcilik bankası T.A.O. ile yapılacak anlaşma ve protokol esasları mucibince vapurlarda geçecek günlerin iaşesi sıcak yemek verilmek suretiyle Denizcilik Bankasınca temin olunur.
b - Anlaşma yapılmadığı zamanlarda, vapurlardaki mutfak teşkilatından istifade mümkün olduğu hallerde, kafileye bir iaşe ekibi refakat ettirilir.
c - Hususi şahıslara ait gemilerde yapılacak sevkıyatta iaşe, a ve b fıkralarındaki esaslar çerçevesinde tanzim edilir.
d - Her üç suretle mümkün olmayan hallerde, azıkla iaşeleri temin edilir.
Madde 74 - Celp eratının sabah çorbaları, karayolculuğunda kıtalarına iltihaklarına kadar yiyecekleri, demiryolu ihtiyat azığı, askerlik şubelerince veya misafir oldukları iaşe birliklerince verilir. Erler demiryolundan sonra bir konaka misafir edilmeden tekrar kara yolculuğu yapacaklar ve bu yolculuk bir günden fazla sürecekse, seyahat müddetine göre yiyecekleri azık askerlik şubeleri veya misafir oldukları iaşe birliklerince verilecektir. Askeri bir konaka misafir edilirlerse askeri konaklarca verilecektir. Demiryolundan sonra denizyolculuğu yapılacaksa ve denizyolu vasıtalarında iaşe azıkla yapılacaksa bu azıklar ve denizyolundan sonra yapılacak bir günden fazla kara yolculuğuna ait yiyecekler askeri konaklar veya bu vazifeyi yapan birliklerce temin edilir. Terhis eratının sabah çorbaları, karayolculuğunda köylerine kadar yiyecekleri, demiryolu ihtiyat azığı terhis yapan iaşe birliklerince verilir. Erlerin demiryolundan sonra yapacakları kara ve deniz yolcuklarında iaşeleri için terhis yapan birlik veya askeri, konaklarca celpte olduğu muamele yapılır.
Madde 75 - Erata verilen sıcak yemek veya azık ve ihtiyat istihkaklar sabah, öğle, akşam kaydiyle istihkak ilmühaberlerine yazılır. Hangi günden itibaren iaşeye müstahak oldukları da ayrıca belirtilir.
Madde 76 - Celp ve terhis emirlerinde, hangi demiryolu duraklarında iaşe istasyonu açılacağı ve deniz vasıtalarında iaşenin ne suretle temin olunacağı (Sıcak yemek veya azık) bir madde ile belirtilir.
Madde 77 - Eratın hangi gün ve hangi saatte ve kaç erle iaşe istasyonuna varacağı, en az 24 saat evvel alakalılarca ve kafile kumandanınca iaşe istasyonlarındaki askeri konaklara veya bu işle vazifeli birlik kumandanlıklarına telle bildirilir. Trenin varma saatlerinde her hangi bir değişiklik olursa derhal malümat verilir. Bu hususun titizlikle takip ve tatbikından alakalılar mesul ve bu yüzden vakı olacak zararı ödemekle mükelleftirler.
Madde 78 - Denizyolculuğunda vapurun mutfağından istifade suretiyle sıcak yemekle iaşe yapılması lazımgeldiğinden yiyecek maddelerinin vapurun uğradığı iskelelerden alınmasını temin için mevzu hükümler dairesinde kafile kumandanına yetecek kadar avans para verilir. Bununla beraber iaşe maddelerinin alınması, istenilen iskelenin bulunduğu askerlik şubesi veya alakalı askeri ve sivil makamlara daha evvelden bildirilmek suretiyle lüzumlu iaşe maddelerinin mahalli satınalma komisyonu vasitasiyle satınalma kanunu hükümleri dairesinde, parası kafile kumandanındaki avans paradan ödenmek suretiyle satın alınarak tesellüme hazır bulundurulması temin edilir.
Madde 79 - Kara yolculuğunda erata verilecek azığın hesabında, gün tayin edilmeyen hallerde motörlü vasıtalar için 300 Km. canlı vasıtalarda 30 Km. bir gün itibar edilir. Tarifesi muayyen vasıtalarda tarifelere göre ayarlanır.
Madde 80 - Perakende yapılan celp, terhis, vazife, hava değişimli, ile gönderilen eratın yollarda iaşeleri azık ile temin edilir. Azık temin edilmiyeceği zamanlarda bedeli verilir.
Madde 81 - Serbest celp sisteminde iaşe :
a - Hazarda serbest celp sistemi tatbik edildiği zamanlarda, eratın aynen iaşesi mümkün olmıyacağından bedel verilmek suretiyle iaşeleri temin olunur.
b - Davete icabet eden erlerin, köy mahalle ve kur'a numaraları yazılarak evvelden askerlik şubelerince hazırlanacak isim bordrolarında tahakkuk ettirilen iaşe bedelleri isimleri hizasına yazılır ve şubeye müracaatlarında en az iki kişilik bir heyet muvacehesinde kendilerine verilir. İki kişilik heyet bulunmazsa mahalli malmüdürlüklerince heyetteki noksan personel ikmal olunur.
c - Celp eratına verilecek istihkak ilmühaberlerine, kaç günlük bedel verileceği (Para tutarları gösterilmek suretiyle) ve iaşeye müstahak oldukları tarih kayıt edilir.
IV ÜNCÜ BÖLÜM : SEVKIYAT İŞLERİ
SEVKIYAT İŞLERİ :
Madde 82 - Celp, terhis, toplu izin, perakende er ve diğer her türlü sevkıyatı teminle vazifeli asker sevkıyat teşkilatının hazarda kuruluş ve yerleri şöyledir:
Erkanıharbiyei Umumiye Riyaseti Ulaştırma Dairesi
Başkanlığı Ankara
_________________________________ _________
1 inci Ulaştırma Bölge Kumandanlığı İstanbul
Sirkeci Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
H. Paşa Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
İzmit Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Eskişehir Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Ankara Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Samsun Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
__________________________________ _________
2 nci Ulaştırma Bölge Kumandanlığı İzmir
Afyon Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Balıkesir Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Bandırma Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Çanakkale Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
__________________________________ _________
6 ncı Ulaştırma Bölge Kumandanlığı Ankara
İskenderun Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Kayseri Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Konya Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
__________________________________ _________
8 inci Ulaştırma Bölge Kumandanlığı Sivas
Sivas Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Diyarbakır Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Erzincan Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Erzurum Ulaştırma Kısım Kumandanlığı
Madde 83 - Askeri sevkıyat makamlarının yetkileri:
Ulaştırma Kısım Kumandanlıkları; bir katar tertibini icap ettirmeyen demiryolu nakliyatını ve bir vapur tahsisini icap ettirmeyen denizyolu nakli- yatını sağlar.
Ulaştırma Bölge Kumandanlığı; bir katardan fazla katar tertibini icap ettirmeyen demiryolu nakliyatını ve bir vapur tahsisini icap ettirmeyen denizyolu nakliyatını sağlar.
Erkanıharbiyei Umumiye Riyaseti Ulaştırma Dairesi; Ulaştırma bölge ve kısım kumandanlıklarının yetkileri dışında kalan her türlü nakliyatı sağlar.
Madde 84 - Erat sevkiyatı; aşağıdaki nakliyat sistemleriyle sağlanır.
a - Karayolu sevkıyatı
b - Demiryolu sevkıyatı
c - Denizyolu sevkıyatı
d - Havayolu sevkıyatı
KARAYOLU SEVKIYATI:
Madde 85 - Tren ve vapurla sevkıyatı mümkün olmayan yerlerde karayolu sevkıyatı kaide olarak karayolu nakil vasıtalariyle yapılır. Ancak, 30 kilometreye kadar olan yolculuklar yaya olarak yaptırılır. Aşırı soğuk ve sıcak gibi hava ve iklim şartları müsaadesizliği seyahata güçlük ve sağlık tehlikesi yaratacağı varit görülen ahvalde, 5 Km. den fazla yolculuklar dahi karayolu vasıtalariyle yapılır.
Madde 86 - Tabip raporu ile yürüyemiyeceği sabit olan zayıf, yaralı, hava değişimli ve hastahaneden taburcu olarak yerlerine iade edilenler hiç bir sebeple yaya yürütülmezler.
Madde 87 - Karayolu vasıtalarından her hangi birinin seçilmesi keyfiyeti, yol durumu ile ilgilidir. Her çeşit karayolu vasıtasının bulunduğu ve işlediği yerde otobüs tercih edilir. Otobüs işlemiyen yerlerde,mahallin en büyük askeri makamı tarafından verilecek karar ile en emniyetli karayolu nakil vasıtası seçilir.
Madde 88 - Nakil vasıtalarının tedarikinde o civardaki askeri müessese ve birliklerin nakil vasıtalarından istifade etmek ciheti araştırılır. Eğer müessese ve birliğin nakil vasıtaları pek meşgul ve istifade mümkün görülmüyorsa sivil nakil vasıtalarından ücretle (Taşıma masraflarından) vasıta tutulur. Bu vasıtaların tedarikinde, garnizon kumandanlığı,jandarma kumandanlığı, belediye ve mahallin en büyük mülkiye makamları alakadar olur ve gerekli yardımlarda bulunur.
Eratın vasıtalara bindirilmesi, sevk talimnamelerinin personel naklinde uzun ve kısa mesafeli nakliyat için koyduğu kapasitenin dışına çıkılmamasından, emniyet tertibatının alınmasından kafile kumandanları mesuldür. Er nakli için tahsis edilecek veya ücretle tutulacak vasıta miktarı er mevcuduna göre hesaplanmalıdır.
Madde 89 - Perakende erlerle, serbest seyahati arzu eden erlere, rayiç üzerinden yol masrafı verilerek sevk edilir. Rayiç miktarı belli olmadığı hallerde kilometre başına 10 kuruş hesabiyle yol ücreti ödenir.
Madde 90 - Karayolu sevkıyatı her hangi bir demiryolu ve denizyolu nakliyatından sonra geliyorsa yani gönderen birlik ve müessese tarafından nakil vasıtası tedariki mümkün değilse, bu takdirde tutulacak nakliyat vasıtalarının ücreti kafile kumandanına bu maksatla verilen avans paradan ödenir. Bu sebeple her kafile kumandanı ne miktarda eri nereye götüreceğini bildirir cetveli ve bunun için de lüzumu kadar avans parayı önceden almış olmalıdır. Münferit ve serbest nakliyatta askerlik şubelerinden muayyen tarifeli vasıtaların bulunduğu yere kadar ve muayyen tarifeli vasıtalardan sonra kıtalarına kadar olan nakliyat için ere verilen nakil ücreti kilometresiyle birlikte terhisinde de olmak üzere sevk puslasına askerlik şubelerince yazılır. Askerlik şube reisleri tarafından tasdik edilir.
Madde 91 - Karayolu sevkıyatı için gereken tahsisat birlik ve müesseseler tarafından vaktinde E.U. Rs. Ulş. Dairesinden istenir.
Madde 92 - Seferberlik ve fevkalade hallerin ilanında, seferberlik talimatı hükümleri dairesinde, icabında yaya olarak sevkıyat yapılır. Bu takdirde (Orduda sıhhati koruma talimatı) esasları gözönünde tutularak hareket edilir.
DEMİRYOLU SEVKIYATI :
Madde 93 - Erler hazar ve seferde kaide olarak (c) vagonlarıyla nakil edilirler. (c vagonu 3. sınıf yolcu vagonudur)
Madde 94 - Seferde ve fevkalede hallerde, (c) vagonları kafi gelmediği takdirde (k) vagonlarıyla da sevkıyat yapılabilir. Ancak, (k) vagonlarının hava frenli, aydınlatma tertibatlı olması ve mevsim kış ise ısıtma tertibatını haiz bulunması milli müdafaa vekaletinden müsaade istihsal edilmesi şarttır.
İklimi müsait olan güney ve batı bölgelerinde fevkalade hallere inhisar etmek ve yukarıdaki esaslara sadık kalmak şartıyla da (k) vagonlarıyla sevkıyat yapılabilir.
Madde 95 - Birlik müesseselerce toplu ve perakende er sevkıyatı sevkıyat talepleri aşağıdaki esaslar dahilinde yapılır.
a - Celp, terhis ve toplu izin gibi er sevkıyatında, sevkı isteyen birlik ve müesseseler(Celp, terhis sevk talep cetveli örnek - 419) tazmin ederler.
(1) Celp nakliyatında, askerlik şubelerinin sevk taleplerine göre tanzim edilecek olan sevkıyat talep cetvelleri, celp emrinde bildirilen celbin başlama tarihinden bir ay önce, E. U. Ulş. Dairesinde bulundurulur.
(2) Terhis sevkıyatında; (Yalnız bağlı birlikleri için), Kolordu ve müstakil birlik kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, E. U. Riyaetinin ve Kara Kuvvetleri Kumandanlığının hususi Daire Reislikleri (Bağlı birlik ve müesseseleri için) Hava ve Deniz Kuvvetleri Kumandanlıkları tarafından tanzim edilecek olan sevkıyat talep cetvelleri terhis emrinde bildirilen zaman içinde E. U. Ulş. Dairesinde bulundurulur.
(3) Toplu izin ve diğer toplu er sevkıyatında, bir ve ikinci bentlerde belirtildiği şekilde hareket edilir.
(4) Celp, terhis, toplu izin ve diğer toplu er sevkıyatı talep cetvellerini alan, E. U. Ulş Dairesi celbin tarihinden 10 gün önce ve terhis emrinde belirtilecek olan güne göre tertip ve temin edeceği trenlerin numaralarını hareket gün ve saatlerini sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere bildirilir.
b- Perakende er sevkıyatında, sevkıyat isteyen birlik ve müesseselere perakende personel sevk talep cetveli (Örnek - 402) tanzim edilir. Sevkıyatın istendiği günden en az üç gün evvel en yakın Ulş. Bölge veya Kısım kumandanlıklarında bulundurulur.
Perakende personel sevkıyat talep cetvelini alan ulaştırma bölge ve kısım kumandanlıkları, cetveldeki taleplere göre tertip ve temin edeceği trenlerin numaralarını, hareket gün ve saatlerini havi perakende personel sevkıyat talep cetvelini (Örnek - 408) tanzim eder ve sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere gönderir.
c - (a ve b) fıkralarında geçen 402, 408, 419 numaralı cetveller talimatnamenin sonuna eklenmiş olup ne şekilde tanzim edileceği arkalarında yazılı açıklamada belirtilmiştir.
d - Ulaştırma makamları, sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere nakliyata ait sevkıyat talep cetvellerini göndermekle beraber, icabında mümkün olan hallerde keyfiyeti telgraf, telefon veya diğer seri muhabere vasıtalariyle bildirirler.
e - Sevkıyat talebinde bulunan birlik ve müesseseler ulaştırma makamlarından sevkıyat gününü bildirir telgraf, telefon veya tebliğ cetvellerini almadıkça erleri hareket ettirmemelidirler.
f - Celp, terhis, toplu izin ve perakende er sevkıyat talep cetvellerindeki gösterilen miktarların doğruluğundan talebi yapan birlik ve müessese amirleri mesuldürler. Miktarlarının yanlış bildirilmesinden mütevellit fuzuli ödemelere sebep olanlara bu masraflar tanzim ettirilir.
DENİZYOLU SEVKIYATI :
Madde 96 - Birlik ve müesseselerde yapılması istenecek büyük ve küçük ölçüdeki er sevkıyatı için demiryolu sevkıyatında bildirildiği şekilde örnek 402, 408, 420 cetveller doldurulur.
Ancak, birlik ve müesseseler için yapılan sevk talepleri, sevkıyatın istediği günden bir ay evvel alakalılarca ulaştırma makamlarında bulundurulur.
Sevk taleplerini alan ulaştırma kumandanlıkları, en kısa bir zamanda Denizcilik Bankası veya acentalıklariyle temas ederek istenilen günde ve iskelede vapur bulundurulmasını sağlar. Durumu sevk talebinde bulunan birlik ve müesseselere bildirir.
Madde 97 - Liman durumu dolasısiyle rıhtımlara yanaşamayan, açıkta demirleyen vapurlarda kafileleri bindirme ve indirme için mahalli liman teşkilatında bulunan deniz vasıtalarından istifade lüzumu halinde Ulş. kumandanlıklarınca kafilenin iskele ve limana girişinden 24 saat önce kafilenin mevcudu ile birlikte, gerekli vasıtaların cins ve adedi, ulaştırma kumandanlıkları; mevcut olmayan yerlerde de, askerlik şubelere tarafından liman reisliklerine bildirilir. Bu talebin yerine getirilmesi için liman reisliği ile devamlı temas edilir.
Madde 98 - Eratın vapurlarda yerleştirilme işi; mevcut ise, ulaştırma kumandanlıkları yoksa kafile kumandanlarının nezareti altında ve vapur kaptanının vereceği direktiflere göre gemi mürettebatı tarafından sağlık işleri bölümünde yazılı hususlar gözönünde tutularak yapılır.
Madde 99 - Vapurların içersinde her türlü inzibati tedbirlerin alınmasında, vapur kaptanının vereceği direktifler dahilinde cereyanından kafile kumandanı mesuldür.
Erlerin mevsime göre gemideki korunmalarından gemi kaptanı ve dolayısiyle kafile kumandanları mesuldürler.
Gemideki erlerin can emniyetinden doğrudan doğruya gemi kaptanı mesuldür.
HAVAYOLU SEVKIYATI:
Madde 100 - Hazarda daha ziyade ağır yaralılarla, ağır hastaların ve derhal müdahale edilmesi icabedenlerin gereken yerlere sevkıyatında hava tercih edilir.
Madde 101 - Havayolu ile gönderilmesi icap eden hasta ve yaralılar için birlik ve müesseseler tarafından yapılacak sevkıyat talebi, E.U.Ulş. Dairesine bildirilir.
E.U.Ulş. Dairesi, Hava Kuvvetleri Kumandanlığı, Devlet ve hususi hava yollariyle temas ederek bu sevkıyatı sağlar.
UMUMİ HUSUSLAR :
Madde 102 - Sevkıyat talepleri, yukardaki maddelerde yazılı olduğu gibi yapılır. Acele hallerde ise şifre veya açık telgrafla da yapılabilir.
Celp ve terhis sevkıyatı gibi büyük ölçüdeki sevkıyatta açık telgrafla sevkıyat talebinde bulunup bulunulmayacağı her defasında verilecek emirlerde belirtilir.
Madde 103 - Erlerin sevkıyatında, çeşitli nakliyat sistemlerinden mümkün olduğu hallerde bunların en iktisadi olanı tercih edilir.
Madde 104 - Bir çeşitten diğerine intikal etmek suretiyle yapılacak sevkıyatta, alakalı ulaştırma makamlarınca birbirleriyle anlaşarak koordine edilir. Bu gibi sevkıyatta yapılacak aktarmalar dolayısiyle erler istasyon veya iskelelerde lüzumlu yere bekletilmiyecek şekilde önceden gerekli tertipler alınmalıdır.
Madde 105 - Her hangi bir sebeple nakliyat vasıtasını kaçırarak kalan erler ilk gelecek nakliyat vasıtasiyle gönderilir. Bu erler ilk gelecek vasıta ile gönderilmiyecek kadar çok ise sevklerini sağlamak üzere miktarları, en yakın ulaştırma kumandanlıklarına bildirilir. Bu gibi erlerin sevklerine kadar barındırılarak perişan olmamaları mahalli garnizon kumandanlıklarınca, yoksa mülki makamlarca temin edilir.
Madde 106 - Kendilerine tahsis edilmemiş olan vasıtalara binmiş olan erler gelişi güzel yerlerde indirilmezler. Birlik veya konak teşkilatı bulunan yerlerdeki makamlara teslim edilirler.
Madde 107 - Nakil vasıtalarının içinde her türlü inzibati tedbirlerin alınmasından kafileler içinde en yüksek rütbeyi haiz olan kafile kumandanı mesuldür.
Madde 108 - Sevk edilecek erlerin gidecekleri yerlere ve mevcutlarına göre kafileler teşkil edilir. Bu kafilelere sağlık işleri bölümünde yazılı sağlık ekiplerinden başka; biri kumandan olmak üzere aşağıdaki fıkralarda bildirilen subay, astsubay ve yardımcı er verilir. Yardımcı erler birlik ve müesseselerin en münevver, dürüst ve temiz ahlaklı erlerinden seçilir. Bu erlere silah ve teçhizat verilmez.
a - 40 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak bir astsubay, bir er veya bir kıta çavuşu, bir er.
b - 80 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak bir astsubay, bulunmazsa kıta erbaşı ve üç er.
c - 120 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak asteğmen, üsteğmen rütbesinde bir subay, bir erbaş ve dört er.
d - 120 erden fazla olan kafileler için, kafile kumandanı olarak bir Yzb., yeteri kadar subay, astsubay ve 25 ere bir yardımcı er verilir.
Madde 109 - Kafile kumandanlarının bilmesi, yola çıkmadan evvel kafile erlerine öğretilmesi ve yolculuk esnanında tatbikı icabeden hususlar şunlardır:
a- Karayolu sevkıyatında, bütün nakil vasıtalarının belirli emniyet mesafeleriyle birbirlerini takip etmeleri ve yekdiğerini gözden kayıp edecek kadar uzaklaşmamaları gerektir. Her hangi bir kaza vukuunda müşterek yardım esastır. Bu gibi tedbirlerin alınmasında ve seyrüsefer esasları dahilinde vasıtaların muayyen süratten fazla sürat yapmamalarının temini hususunda kafile kumandanı nazım ve müeşsir olmalıdır.
Seyahat esnasında bir vasıtada arıza olduğu zaman diğerlerinin de durarak bu arızayı müştereken gidermeleri ve bu yapılmadıkça ayrılmamaları icabeder. Bu gibi vaziyetlerde tamir işi uzun zamana ihtiyaç gösteriyorsa, arızalı vasıtadaki erler mümkünse emniyeti bozmamak şartiyle diğer sağlam vasıtalara taksim edilir. Aksi halde kafile kumandanı duruma göre diğer bir vasıta tedarik etmek veya mevcut vasıtalara fazla sefer yaptırmak suretiyle sevkıyatı sağlar.
b - Demiryolu sevkayatında, trenin hareketinden en az 10 dakika evvel her erin kendisine tahsis edilen yere yerleşmiş olmasına, dikkat edilir. Kimsenin dışarda kalmaması için bir defa daha kontrol edilir.
Duraklaması 10 dakikadan az olan istasyonlarda erler vagonlardan inerek dışarda dolaşamazlar. 10 dakikadan fazla duraklamalarda su içmek ve küçük ihtiyaçlarını görmek için kafile kumandanının müsaadesiyle inerler.
Erlerin istasyon hududu dışına çıkması yasaktır. Bunun için icabeden tedbirler alınır. Kafile kumandanının müsaadesiyle inmiş olan erler ikinci kampana veya verilecek işaret ile yerlerine dönmüş olmaları lazımdır. Bütün erlerin yerlerini aldıklarına ve dışarda kimse kalmadığına kanaat getirdikten sonra kafile kumandanı trene biner.
c - Denizyolu sevkıyatında, iskelelerin durumuna (Vapur iskeleye yanaştığına veya açıkta bulunduğuna) göre erlerin vapurun hareketinden 1-4 saat evvel iskelede tertiplenmiş bulunması, nihayet yarım saat evvel vapurda yerlerini almış olmaları lazımdır. İndirme iskelelerine varıştan yarım saat önce, ineceklerle bunlara kumanda edecekler hazır bulunurlar. İnecek olan bu kafileye ait isim listeleri tetkik edilir. Ve her erin hazır olup olmadığı tekrar kontroldan geçirilir. Böylece Kimsenin yanlışlıkla vapurda kalmamasına ve bir şeyin unutulmamasına dikkat edilir. İnecek olan kafile, yolcuların gelip geçmesine engel olmayacak yerlerde, vinçlerin ve hamalların çalıştıkları yerlerin dışında toplanarak bir daha gözden geçirilir. Vapurun iskeleye yanaşmasına 15 dakika kala, muntazam bir surette iniş merdiveni olarak tahsis edilen merdivenin yanına gelirler. Merdiven atılıp sıra gelince düzenli ve tam sessizlik içinde ve kafile kumandanının vereceği emir ve direktif dahilinde ve süratle vapuru terk ederler.
Erlerin inme iskelelerinden gayri iskelelerde inip harice çıkarak gezmelerine hiç bir surette müsaade edilmez.
d - Bütün nakil vasıtalarına istiabından fazla er bindirilmez ve ayakta seyahat ettirilmez. Karayolu vasıtalarında yolculuk esnasında ayağa kalkmasına müsaade edilmez.
Yolculuk esnasında, nakil vasıtaları memurlarının sözlerine itiraz edilmez, işlerine karışılmaz, vazife yaptıkları ve oturdukları yerlere gidilmez, onlarla konuşulmaz ve bu vasıtalarının alat ve edevatı karıştırılmaz.
Nakil vasıtalarına, harekette iken binilip inilmez ve kapılardan başka yerlerden girilip çıkılmaz. Seyahat esnasında er kendisine tahsis edilen yerlerden başka yerlere gitmez. Ve düzeni bozacak harekette bulunmaz.
Nakil vasıtalarının merdivenleri ve basamakları üzerinde kapılarda, geçit aralıklarında, kapaklar üzerinde, sahanlıklarda, tamponlarda, dümen zinciri üzerinde, kaptan köprüsünde, baskıcı ve şoför yerlerinde, vagon damlarında, direklerde durulmaz ve oturulmaz. Peronlarda demiryoluna ve rıhtımlarda sahile bir buçuk metreden daha fazla yaklaşılmaz.
Duran veya bir kaç bölüme ayrılmış olan bir trenin vagonları arasından veya bir vagonun karayolu vasıtasının altından geçilmez. Demiryolu rayları ve makasları içinde yürünmez. Manevra hatları arasında dolaşılmaz, vinçlerin hareket sahası dahilinde bulunulmaz.
Nakil vasıtalarının dışarı sarkılmaz, kol ve bacak çıkartılmaz, kapılara, pencerelere, korkuluklara dayanılmaz. Harekette iken kapılar açılmaz, basamaklar üzerinde yürünmez ve bilhassa karayolu ve demiryolu nakil vasıtalarından dışarıya yanmış sigara atılmaz.
Ulaştırma vasıtalarının üzerine yazı yazılmaz. Öteye beriye çamaşır ve saire asılmaz, musluklar açık bırakılmaz, gemi sandallarına girilmez ve eşya doldurulmaz. Görülmesi lazım seyrüsefer işaretlerini örtecek ve muhabereye mahsus telleri bozacak surette süslenmez.
Nakil vasıtalarının emniyetle hareketlerini sekteye uğratacak şekilde mendil fener vesaire sallanmaz. İzinsiz fener, lamba, mum ve ateş yakılmaz. Düdük ve ıslık çalınmaz, bağırılmaz.
Madde 110 - İstasyon ve iskelelerde yol göstermek, intizam ve inzıbatı temin etmek için ulaştırma ve kafile kumandanlarının, garnizon kumandanlarına müracaatında subay ve er gönderilmek suretiyle yardım yapılır.
Madde 111 - Yurdumuzun savunması gibi önemli bir vazifeyi üzerine almış ve alacak olan erlerimizin her türlü ihtiyaç ve istirahatlerini sağlıyarak seyahatlerinin yapılmasına matuf sevkıyat işlerinin yukarda belirtildiği şekilde ve noksansız yerine getirilmesinden bütün askeri ve mülki makamlar derece derece mesuldürler.
Madde 112 - Bu Talimatname Resmi Gazete ile neşri tarihinden itibaren mer'iyete girer.