AySe^^
Bayan Üye
Uzun süre ilaç kullanılmasını gerektiren hastalık, tedavi edilmediği taktirde, eklemlerde kalıcı sakatlıklar bırakıyor...
Uzmanlar, “Gelecekte sakat mı kalacağım” korkusu yaşayan romatoid artrit hastalarının bazen psikolojik destek almalarının faydalı olacağını belirtiyor...
Eklemlerde ilerleyici yıkımlara ve sakatlığa neden olan `Romatoid Artrit`, hastalığını ve hastalığın seyrinde neler olabileceğini ve tedavisini Medical Park Hastaneler Grubu Göztepe Medical Park Hastane Kompleksi Romatoloji Uzmanı Dr.Musa Temel anlattı...
Romatoid artrit nedir ve nasıl bir hastalıktır?
Vücudumuzun hareket etmesini sağlayan kaslar, kemikler, eklemler ve bu yapıları birleştiren bağlarda ağrı ve hareket kısıtlılığına, bazen de şişlik ve şekil bozukluğuna neden olan hastalıklara, genel olarak romatizma adı verilmektedir. Romatoid artrit, en sık görülen iltihabi eklem hastalığıdır. Tedavi edilmediği taktirde giderek ilerleyen hastalık, eklemlerin yanında iç organları da etkileyebilir. Uzun sürelidir (kronik), ancak zaman zaman alevlenip arada uzun süreli sessiz dönemler de görülebilir. Hastalık kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilmektedir.
Hastalığın belirtileri nelerdir? Hangi şikayetler ortaya çıktığında mutlaka doktora gidilmeli?
Eklemlerde ağrı, şişlik, ısı artışı, kızarıklık ve hareket güçlüğü gibi şikayetler ile başlar. Hastalığın aktif dönemlerinde halsizlik, hafif ateş gibi genel belirtiler olabilir. Gece ya da sabahları eklemlerde ağrı ve tutukluk olup hareket etmede zorluk vardır, sonra hareket ettikçe yavaş yavaş açılma olur. Ancak ağrılar ve tutukluk hastalığın şiddetine göre gün boyu devam edebilir. Sabahları olan bu hareket güçlüğüne sabah tutukluğu denilmektedir. Sabah tutukluğunun süresi ne kadar uzunsa hastalık o kadar aktif demektir. Genellikle el parmakları ve el bilekleri en sık etkilenen eklemlerdir. Romatoid artritde dirsek, omuz, boyun, çene, kalça, diz, ayak bileği ve ayak parmak eklemleri de tutulabilir.
Görülme sıklığı nedir? Hangi yaş grubunda daha sık görülür?
Toplumda görülme sıklığı yaklaşık yüzde 0,5-1 kadardır. Ancak toplumdan topluma farklılıklar olabilmektedir. Genellikle genç-orta yaşlı erişkinlerin hastalığıdır ancak daha erken ve geç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha fazla görülür.
Hastalığın nedeni nedir? Ortaya çıkmasında hangi faktörler etkilidir?
Nedeni tam olarak bilinmeyen bu hastalıkta genetik olarak yatkın kişilerde geçirilen bir enfeksiyonun (mikrobik hastalığın) bağışıklık sisteminde bozulmaya yol açarak Romatoid artrite neden olduğu düşünülmektedir. Eklemlerde iltihap hücreleri toplanır ve bu hücrelerden dokulara zarar verecek maddeler (enzim, antikor, sitokin) salgılanır.
Genetik bir hastalık mıdır?
Romatoid artrit doğrudan anne-babadan çocuğa geçen genetik bir hastalık değildir. Ancak ailede olması bir miktar yatkınlık oluşturabilir. Romatoid artritli birçok hastada HLA-DR4 adı verilen bir genetik belirleyicinin bulunduğu gösterilmiştir.
Enfeksiyonların (mikrobik hastalıkların) rolü var mı?
Birçok araştırmacı ve hekim hastalığın başlangıcında enfeksiyonun rolü olabileceğini düşünmektedir, ancak bu durum kanıtlanmış değildir. Romatoid artrit bulaşıcı bir hastalık değildir.
Hangi organları etkiliyor?
Hastalık genellikle eklemler ve çevresindeki dokuları etkilemektedir. Tedavi edilmediği taktirde eklemlerde harabiyet yaparak şekil bozukluğu ve kalıcı sakatlıklara yol açabilir. Eklemlerin dışında kalp, akciğer gibi iç organlar da tutulabilir.
Nasıl teşhis ediliyor?
Romatoid artrit tanısı için, şikayetlerin ayrıntılı bir şekilde sorgulanması ve eklemleri de içine alan tam bir fizik muayene yapılması gereklidir. Belirli laboratuvar testleri ve röntgen incelemeleri istenebilir. Romatoid faktör ve “Anti CCP” adı verilen testlerin pozitifliği tanıyı destekler. Yüksek eritrosit sedimantasyon hızı ve yüksek CRP, hafif kansızlık diğer laboratuvar bulguları arasındadır. Kesin tanı, hastanın hekim tarafından bir bütün olarak değerlendirilmesi ile konur.
Nasıl tedavi ediliyor?
Romatoid artrit tedavisi esas olarak ilaçlarla yapılmaktadır. Bu amaçla kullanılan ilaçlar 2 gruba ayrılır.
1. Şikayetleri gidermeye yönelik: Bu gruptaki ilaçlar çabuk etki eder, ilacı alır almaz etkisi başlar ilaç kesildiğinde etkisi biter. Aspirin, steroid olmayan anti-romatizmal ilaçlar, ağrı kesiciler, gerektiğinde kortizon.
2. Hastalığın seyrini etkileyen ilaçlar: Bu gruptaki ilaçların etkisinin oluşması için belirli bir süre geçmesi gerekir. Ancak bu ilaçlar hastalığın eklem harabiyeti yapıcı etkisini önlemeye yönelik ilaçlardır ve ilacın kesilmesi durumunda da etkileri bir süre daha devam edebilir Tedavi hastaya özel planlanır; bunda da hastalığın şiddeti, eşlik eden sağlık problemleri ve bireysel özellikler ve gereksinimler ön planda tutulur. Özellikle akut alevli dönemlerde ilgili eklemlerin istirahati önerilir. Akut dönem dışında, hastanın kendini iyi hissettiği zamanlarda dengeli olarak verilmiş egzersizler hastaya yarar sağlar.
Tedavi edilmediğinde nasıl bir tablo ortaya çıkıyor?
Hastalığın seyri kişiden kişiye farklılıklar gösterebilir. Zaman zaman artan hafif şikayetler olabileceği gibi sürekli ve ağır seyredip tedavi edilmediği taktirde eklemlerde harabiyet yaparak kalıcı sakatlıklara ve iç organ tutulumlarına yol açabilir.
Hastalıktan korunmak mümkün mü?
Romatoid artritin nedeni tam olarak bilinmediğinden dolayı korunma tam olarak mümkün değildir. Ancak hastalığın tanısının erken dönemde konulabilmesi çok önemlidir. Çünkü, eklem harabiyeti oluşumu erken dönemde başlamaktadır. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, kalıcı eklem hasarı oluşumunun engellenmesi o kadar başarılı olur.
Şikayetler etkilenen eklemlere göre değişkenlik gösterir...
*El ve el bilek eklemleri etkilendiğinde; sabahları ellerde ağrı, şişlik, uyuşma, parmakları açıp kapatmada, bir çaydanlık tutmada ya da bir kavanoz kapağı açmada zorluk
*Omuz eklemleri etkilendiğinde; giyinip soyunma sırasında ve gece omuz üzerine yatıldığında ağrı
*Diz eklemleri etkilendiğinde; sabahları dizlerde ağrı, şişlik, yürümede zorluk olur, hareket ettikçe yavaş yavaş açılma
*Ayak bilek ve parmakları etkilendiğinde; sabahları ayak tabanında, parmaklarda ve ayak bileğinde ağrı olup ayakların üzerine basmada ve yürümede güçlük yürüdükçe yavaş yavaş açılma gibi şikayetler olabilir. Bu tarz şikayetleri olan hastalar bir Romatoloji uzmanına başvurmalıdır.
Uzmanlar, “Gelecekte sakat mı kalacağım” korkusu yaşayan romatoid artrit hastalarının bazen psikolojik destek almalarının faydalı olacağını belirtiyor...
Eklemlerde ilerleyici yıkımlara ve sakatlığa neden olan `Romatoid Artrit`, hastalığını ve hastalığın seyrinde neler olabileceğini ve tedavisini Medical Park Hastaneler Grubu Göztepe Medical Park Hastane Kompleksi Romatoloji Uzmanı Dr.Musa Temel anlattı...
Romatoid artrit nedir ve nasıl bir hastalıktır?
Vücudumuzun hareket etmesini sağlayan kaslar, kemikler, eklemler ve bu yapıları birleştiren bağlarda ağrı ve hareket kısıtlılığına, bazen de şişlik ve şekil bozukluğuna neden olan hastalıklara, genel olarak romatizma adı verilmektedir. Romatoid artrit, en sık görülen iltihabi eklem hastalığıdır. Tedavi edilmediği taktirde giderek ilerleyen hastalık, eklemlerin yanında iç organları da etkileyebilir. Uzun sürelidir (kronik), ancak zaman zaman alevlenip arada uzun süreli sessiz dönemler de görülebilir. Hastalık kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilmektedir.
Hastalığın belirtileri nelerdir? Hangi şikayetler ortaya çıktığında mutlaka doktora gidilmeli?
Eklemlerde ağrı, şişlik, ısı artışı, kızarıklık ve hareket güçlüğü gibi şikayetler ile başlar. Hastalığın aktif dönemlerinde halsizlik, hafif ateş gibi genel belirtiler olabilir. Gece ya da sabahları eklemlerde ağrı ve tutukluk olup hareket etmede zorluk vardır, sonra hareket ettikçe yavaş yavaş açılma olur. Ancak ağrılar ve tutukluk hastalığın şiddetine göre gün boyu devam edebilir. Sabahları olan bu hareket güçlüğüne sabah tutukluğu denilmektedir. Sabah tutukluğunun süresi ne kadar uzunsa hastalık o kadar aktif demektir. Genellikle el parmakları ve el bilekleri en sık etkilenen eklemlerdir. Romatoid artritde dirsek, omuz, boyun, çene, kalça, diz, ayak bileği ve ayak parmak eklemleri de tutulabilir.
Görülme sıklığı nedir? Hangi yaş grubunda daha sık görülür?
Toplumda görülme sıklığı yaklaşık yüzde 0,5-1 kadardır. Ancak toplumdan topluma farklılıklar olabilmektedir. Genellikle genç-orta yaşlı erişkinlerin hastalığıdır ancak daha erken ve geç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha fazla görülür.
Hastalığın nedeni nedir? Ortaya çıkmasında hangi faktörler etkilidir?
Nedeni tam olarak bilinmeyen bu hastalıkta genetik olarak yatkın kişilerde geçirilen bir enfeksiyonun (mikrobik hastalığın) bağışıklık sisteminde bozulmaya yol açarak Romatoid artrite neden olduğu düşünülmektedir. Eklemlerde iltihap hücreleri toplanır ve bu hücrelerden dokulara zarar verecek maddeler (enzim, antikor, sitokin) salgılanır.
Genetik bir hastalık mıdır?
Romatoid artrit doğrudan anne-babadan çocuğa geçen genetik bir hastalık değildir. Ancak ailede olması bir miktar yatkınlık oluşturabilir. Romatoid artritli birçok hastada HLA-DR4 adı verilen bir genetik belirleyicinin bulunduğu gösterilmiştir.
Enfeksiyonların (mikrobik hastalıkların) rolü var mı?
Birçok araştırmacı ve hekim hastalığın başlangıcında enfeksiyonun rolü olabileceğini düşünmektedir, ancak bu durum kanıtlanmış değildir. Romatoid artrit bulaşıcı bir hastalık değildir.
Hangi organları etkiliyor?
Hastalık genellikle eklemler ve çevresindeki dokuları etkilemektedir. Tedavi edilmediği taktirde eklemlerde harabiyet yaparak şekil bozukluğu ve kalıcı sakatlıklara yol açabilir. Eklemlerin dışında kalp, akciğer gibi iç organlar da tutulabilir.
Nasıl teşhis ediliyor?
Romatoid artrit tanısı için, şikayetlerin ayrıntılı bir şekilde sorgulanması ve eklemleri de içine alan tam bir fizik muayene yapılması gereklidir. Belirli laboratuvar testleri ve röntgen incelemeleri istenebilir. Romatoid faktör ve “Anti CCP” adı verilen testlerin pozitifliği tanıyı destekler. Yüksek eritrosit sedimantasyon hızı ve yüksek CRP, hafif kansızlık diğer laboratuvar bulguları arasındadır. Kesin tanı, hastanın hekim tarafından bir bütün olarak değerlendirilmesi ile konur.
Nasıl tedavi ediliyor?
Romatoid artrit tedavisi esas olarak ilaçlarla yapılmaktadır. Bu amaçla kullanılan ilaçlar 2 gruba ayrılır.
1. Şikayetleri gidermeye yönelik: Bu gruptaki ilaçlar çabuk etki eder, ilacı alır almaz etkisi başlar ilaç kesildiğinde etkisi biter. Aspirin, steroid olmayan anti-romatizmal ilaçlar, ağrı kesiciler, gerektiğinde kortizon.
2. Hastalığın seyrini etkileyen ilaçlar: Bu gruptaki ilaçların etkisinin oluşması için belirli bir süre geçmesi gerekir. Ancak bu ilaçlar hastalığın eklem harabiyeti yapıcı etkisini önlemeye yönelik ilaçlardır ve ilacın kesilmesi durumunda da etkileri bir süre daha devam edebilir Tedavi hastaya özel planlanır; bunda da hastalığın şiddeti, eşlik eden sağlık problemleri ve bireysel özellikler ve gereksinimler ön planda tutulur. Özellikle akut alevli dönemlerde ilgili eklemlerin istirahati önerilir. Akut dönem dışında, hastanın kendini iyi hissettiği zamanlarda dengeli olarak verilmiş egzersizler hastaya yarar sağlar.
Tedavi edilmediğinde nasıl bir tablo ortaya çıkıyor?
Hastalığın seyri kişiden kişiye farklılıklar gösterebilir. Zaman zaman artan hafif şikayetler olabileceği gibi sürekli ve ağır seyredip tedavi edilmediği taktirde eklemlerde harabiyet yaparak kalıcı sakatlıklara ve iç organ tutulumlarına yol açabilir.
Hastalıktan korunmak mümkün mü?
Romatoid artritin nedeni tam olarak bilinmediğinden dolayı korunma tam olarak mümkün değildir. Ancak hastalığın tanısının erken dönemde konulabilmesi çok önemlidir. Çünkü, eklem harabiyeti oluşumu erken dönemde başlamaktadır. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, kalıcı eklem hasarı oluşumunun engellenmesi o kadar başarılı olur.
Şikayetler etkilenen eklemlere göre değişkenlik gösterir...
*El ve el bilek eklemleri etkilendiğinde; sabahları ellerde ağrı, şişlik, uyuşma, parmakları açıp kapatmada, bir çaydanlık tutmada ya da bir kavanoz kapağı açmada zorluk
*Omuz eklemleri etkilendiğinde; giyinip soyunma sırasında ve gece omuz üzerine yatıldığında ağrı
*Diz eklemleri etkilendiğinde; sabahları dizlerde ağrı, şişlik, yürümede zorluk olur, hareket ettikçe yavaş yavaş açılma
*Ayak bilek ve parmakları etkilendiğinde; sabahları ayak tabanında, parmaklarda ve ayak bileğinde ağrı olup ayakların üzerine basmada ve yürümede güçlük yürüdükçe yavaş yavaş açılma gibi şikayetler olabilir. Bu tarz şikayetleri olan hastalar bir Romatoloji uzmanına başvurmalıdır.