Salvo
Kayıtlı Üye
ELEKTROSTATİK DEŞARJ
ELEKTROSTATİK
İki cismin sürtünmesi sonucu meydana gelen ani yük alışverişine ELEKTROSTATİK denir. Tabiatın oluşumundan itibaren varlığını sürdüren ancak 1980 lerin sonuna doğru tesirleri anlaşılmış bulunan statik elektrik günlük yaşamımızın hemen her safhasında karşılaştığımız bir unsur haline gelmiştir. Statik elektriğe en büyük örnek olarak yıldırım verilebilir. Bilindiği gibi + ve – yüklü bulutların birbirine yaklaşması esnasında tabiatın en büyük statik elektrik deşarjı meydana gelmektedir. Japonya'da yapılan çalışmalarda; ortalama olarak ölçülebilen yıldırım enerjisi 15-20 megavolt civarındadır ve akım şiddeti voltaja göre çok düşük olduğundan kullanılabilir bir enerji değeri taşımamaktadır. Araçlarda 12-24 voltluk aküden endüksiyon bobinine uygulanmak sureti ile 20,000-30,000 voltluk statik elektrik oluşturulmakta ve bujilere uygulanmaktadır. Akaryakıt yüklü araçlar ile cephane yüklü araçların alt taraflarında aşağı doğru sarkıtılmış zincir ya da tel gibi metalleri hemen hepimiz görmüşüzdür. Bu da yine oluşan statik elektriği toprağa akıtmak içindir. İnsanların günlük yaşamlarında en çok karşılaştıkları sorunlardan biri de statik elektrik yüklenmeleri ve herhangi bir metalle temasları esnasında deşarj olmasıdır.
Sürtünen iki cisimden biri+ diğeri devamlı – yüklenmektedir, eğer sürtünen cisimlerden biri insan ise insan devamlı pozitif yük teşkil etmektedir. İnsanların statik elektrik yüklenmesi; giyip çıkardıkları kıyafetlerden, yürüme esnasındaki sürtünmelerden, araçlara inip binerken, çalıştıkları masadan, giymiş-çıkarmış oldukları elbiselerden olabilir. Aşağıdaki çizelgede insanların hareketleri esnasında oluşan statik elektrik miktarları ve oluşturan unsurlar verilmiştir.
Elektrostatik voltaj
Statiği oluşturan faktörler %10-%20 Nem %65-%90 Nem halı üzerinde yürümek 35000v 1500v vinylex kaplı zeminde yürümek 12000v 250v tezgah üzerinde çalışırken 6000v 100v vinylex kaplanmış zeminde çalışırken 7000v 600v polyester çanta tezgahtan kaldırılırken 20000v 200v poliüretanla kaplanmış sandalyede çalışırken 18000v 1500v Yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi ortamdaki nem oranı arttıkça statik enerji miktarı azalmaktadır. Kullanılan malzemelerin sentetik olması statik enerji oluşumunu artıran nedenlerdendir.
Elektronik malzeme üreticilerinin ürettikleri cihaz ve komponentlerde arızaların oluştuğu görülüp tehlikenin ciddiyeti anlaşıldığında, 1980lerin sonuna doğru kalite işlemlerini geliştirmek ve 100v üzerinde duyarlılık eşiğine sahip elektronik malzemeleri muhtemel ESD hasarlarından korumak maksadı ile Avrupa’da CENELEC elektronik aletler komitesi kuruldu.
İnsanların almış oldukları statik elektrik hem sağlıklarına hem de kullanmış oldukları elektronik cihazlara zarar vermektedir. Elektronik cihazları kullanma ve taşıma esnasında bilerek ya da bilmeyerek üzerindeki statik elektriği devre elemanlarına boşaltmakta (elektrostatik deşarj ) (esd) bu da o ekipmanları kullanışsız hale getirmekte ya da ömrünü azaltmaktadır.
Elektronik devre elemanlarının duyarlılık eşiği voltajları tabloda gösterilmiştir.
Mosfet 100v Schottky Diyot 300v Eprom 100v Film Direnç 300v Jfet 140v Bipolar Transistör 380v Opamp 190v Scr(Tristör) 680v Cmos 250v Schottky Ttl 1000v ANTİSTATİK: Statik elektriğin oluşmasını ve elektronik devre elemanlarının zarar görmesini önleyen dağıtkan, iletken malzemelerden oluşan ekipmanlar ve tedbirlerdir. İnsan vücudu elektrostatik potansiyel 3500 volta kadar bir şeyler hissetmeye başlar, 4500 volta kadar işitir, 5000 volt ve yukarısını görür. Binlerce volt yüklenen insanlar farkına varmadan elektronik aletlere zarar verebilir, bir elektronik aletin imalatından, nakliyesine, paketlenmesinden, depolanmasına, çalıştırılmasında yada tamir devam ederken elektronik aletleri korumak maksadıyla antistatik tedbirlerin alınması gereklidir.yapılan araştırmalarda nemli ortamların statik enerji oluşumunu önemli ölçüde azalttığı saptanmış,ortamı nemli kılmak için ionizer cihazları kullanılmıştır,ancak bu defada elektronik malzemeler kısmen korunurken insanlarda astım,bronşit ve kalp hastalıklarına rastlanmıştır.daha başka tedbirler düşünülmüş ve antistatik malzemeler oluşturulmuştur. elektronik aletleri korumak maksadıyla oluşturulan antistatik ekipmanlar hızlı boşalma sağlamamalı, belli bir alan direnci oluşturulmalıdır ve ani deşarjla insan sağlığının zarara uğramaması maksadı ile, dereceli olarak iletim ortamı sağlanmalıdır.
Alan direnci 103 ve altındaki iletkenler çok hızlı deşarj sağlarlar.
Alan direnci 104-105 arasındakiler hızlı deşarj sağlayan materyallerdir, bunlar tavsiye edilmezler.
Alan direnci 106-1012 arasında olan materyaller gerçek antistatik materyallerdir bunlar yavaş yavaş deşarj ettiklerinden malzemelere zarar vermedikleri gibi insanı da korurlar.
Alan direnci 1012 den büyük olan materyaller yalıtkandır ve kullanılmazlar.
Alan dirençleri, en iyi şekilde alan direnci ölçü aletleriyle ölçülür.
Antistatik Malzemeler (statik dissipative)
1. Poşetler
METALİK POŞETLER, sürtünmeden dolayı elektronik malzemenin üzerindeki statik elektriği önler, 3 katmanlıdır, dağıtkan, iletken,dağıtkan.
PEMBE POŞETLER, bu poşetler statik elektriğin dağıtımını sağlar. tek katmanlıdır.
SİYAH POŞETLER. tek katmanlıdır. iletken ortam sağlar.
tüm poşetlerde antistatik uyarı işareti, üretim tarihi, ve raf ömrü ile üreten firma işareti olması gerekmektedir.
2. Ambalaj köpükleri:
Pembe antistatik ve siyah iletkendir.
3. Masa örtüleri/kaplamaları :
105 ve 1012 arasında alan dirençleri vardır. 1 ila 2 mohm’luk direnç teşkil ederler. üç katmanlıdır.
disipative : dağıtkan
conductive : iletken
disipative : dağıtkan
4. Antistatik bileklik kordonu ve kablosu:
Sarı renkli kablo, mavi renkli karbon yedirilmiş bileklik ve kordondan oluşmuştur. Kullanıcı personeli topraklamak sureti ile elektronik kartların zarar görmesini önler. 1-2 megaohmluk direnç teşkil eder, test cihazlarıyla kullanmadan önce test edilmelidir.
5. Antistatik önlük ve ayakkabılar:
Önlükler değişik boylarda, %89 naylon, %11 karbon alaşımlıdır. Dışarıdan ya da kıyafetlerin ve hareketlerin oluşturacağı statik elektriği önler. Tek katmanlı ve iletken olmaları gerekmektedir. bilekliklere de irtibatlandırılabilecek şekilde dizayn edilmişlerdir.
6. Antistastik yer kaplamaları:
Karbon yedirilmiş plastik alaşımlıdır. taban bakır baralarla örülmüş ve topraklanmıştır. yapışkanı karbonludur, iletim sağlanmış aynı zamanda yürüme esnasında statik elektrik oluşturması önlenmiştir. Özel kimyasallarından başka bir şeyle silinmemeli, özellikle deterjan vb malzemelerle silindiğinde üzerinde lak oluşacağı düşünülerek kimyasal temizleyiciler yoksa yalnızca temiz su ile yetinilmelidir.
7. Antistatik kimyasallar:
AFC.400 vs gibi çeşitli kimyasallar olup çeşitleri mevcuttur. Gerek halı, vinylex gibi malzemelere yedirildiğinde antistatik etki yaparlar. Antistatik örtü, yer kaplaması gibi zeminlere sürüldüğünde özelliklerini artırır ve uzun ömürlü olmasını sağlarlar
ELEKTROSTATİK
İki cismin sürtünmesi sonucu meydana gelen ani yük alışverişine ELEKTROSTATİK denir. Tabiatın oluşumundan itibaren varlığını sürdüren ancak 1980 lerin sonuna doğru tesirleri anlaşılmış bulunan statik elektrik günlük yaşamımızın hemen her safhasında karşılaştığımız bir unsur haline gelmiştir. Statik elektriğe en büyük örnek olarak yıldırım verilebilir. Bilindiği gibi + ve – yüklü bulutların birbirine yaklaşması esnasında tabiatın en büyük statik elektrik deşarjı meydana gelmektedir. Japonya'da yapılan çalışmalarda; ortalama olarak ölçülebilen yıldırım enerjisi 15-20 megavolt civarındadır ve akım şiddeti voltaja göre çok düşük olduğundan kullanılabilir bir enerji değeri taşımamaktadır. Araçlarda 12-24 voltluk aküden endüksiyon bobinine uygulanmak sureti ile 20,000-30,000 voltluk statik elektrik oluşturulmakta ve bujilere uygulanmaktadır. Akaryakıt yüklü araçlar ile cephane yüklü araçların alt taraflarında aşağı doğru sarkıtılmış zincir ya da tel gibi metalleri hemen hepimiz görmüşüzdür. Bu da yine oluşan statik elektriği toprağa akıtmak içindir. İnsanların günlük yaşamlarında en çok karşılaştıkları sorunlardan biri de statik elektrik yüklenmeleri ve herhangi bir metalle temasları esnasında deşarj olmasıdır.
Sürtünen iki cisimden biri+ diğeri devamlı – yüklenmektedir, eğer sürtünen cisimlerden biri insan ise insan devamlı pozitif yük teşkil etmektedir. İnsanların statik elektrik yüklenmesi; giyip çıkardıkları kıyafetlerden, yürüme esnasındaki sürtünmelerden, araçlara inip binerken, çalıştıkları masadan, giymiş-çıkarmış oldukları elbiselerden olabilir. Aşağıdaki çizelgede insanların hareketleri esnasında oluşan statik elektrik miktarları ve oluşturan unsurlar verilmiştir.
Elektrostatik voltaj
Statiği oluşturan faktörler %10-%20 Nem %65-%90 Nem halı üzerinde yürümek 35000v 1500v vinylex kaplı zeminde yürümek 12000v 250v tezgah üzerinde çalışırken 6000v 100v vinylex kaplanmış zeminde çalışırken 7000v 600v polyester çanta tezgahtan kaldırılırken 20000v 200v poliüretanla kaplanmış sandalyede çalışırken 18000v 1500v Yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi ortamdaki nem oranı arttıkça statik enerji miktarı azalmaktadır. Kullanılan malzemelerin sentetik olması statik enerji oluşumunu artıran nedenlerdendir.
Elektronik malzeme üreticilerinin ürettikleri cihaz ve komponentlerde arızaların oluştuğu görülüp tehlikenin ciddiyeti anlaşıldığında, 1980lerin sonuna doğru kalite işlemlerini geliştirmek ve 100v üzerinde duyarlılık eşiğine sahip elektronik malzemeleri muhtemel ESD hasarlarından korumak maksadı ile Avrupa’da CENELEC elektronik aletler komitesi kuruldu.
İnsanların almış oldukları statik elektrik hem sağlıklarına hem de kullanmış oldukları elektronik cihazlara zarar vermektedir. Elektronik cihazları kullanma ve taşıma esnasında bilerek ya da bilmeyerek üzerindeki statik elektriği devre elemanlarına boşaltmakta (elektrostatik deşarj ) (esd) bu da o ekipmanları kullanışsız hale getirmekte ya da ömrünü azaltmaktadır.
Elektronik devre elemanlarının duyarlılık eşiği voltajları tabloda gösterilmiştir.
Mosfet 100v Schottky Diyot 300v Eprom 100v Film Direnç 300v Jfet 140v Bipolar Transistör 380v Opamp 190v Scr(Tristör) 680v Cmos 250v Schottky Ttl 1000v ANTİSTATİK: Statik elektriğin oluşmasını ve elektronik devre elemanlarının zarar görmesini önleyen dağıtkan, iletken malzemelerden oluşan ekipmanlar ve tedbirlerdir. İnsan vücudu elektrostatik potansiyel 3500 volta kadar bir şeyler hissetmeye başlar, 4500 volta kadar işitir, 5000 volt ve yukarısını görür. Binlerce volt yüklenen insanlar farkına varmadan elektronik aletlere zarar verebilir, bir elektronik aletin imalatından, nakliyesine, paketlenmesinden, depolanmasına, çalıştırılmasında yada tamir devam ederken elektronik aletleri korumak maksadıyla antistatik tedbirlerin alınması gereklidir.yapılan araştırmalarda nemli ortamların statik enerji oluşumunu önemli ölçüde azalttığı saptanmış,ortamı nemli kılmak için ionizer cihazları kullanılmıştır,ancak bu defada elektronik malzemeler kısmen korunurken insanlarda astım,bronşit ve kalp hastalıklarına rastlanmıştır.daha başka tedbirler düşünülmüş ve antistatik malzemeler oluşturulmuştur. elektronik aletleri korumak maksadıyla oluşturulan antistatik ekipmanlar hızlı boşalma sağlamamalı, belli bir alan direnci oluşturulmalıdır ve ani deşarjla insan sağlığının zarara uğramaması maksadı ile, dereceli olarak iletim ortamı sağlanmalıdır.
Alan direnci 103 ve altındaki iletkenler çok hızlı deşarj sağlarlar.
Alan direnci 104-105 arasındakiler hızlı deşarj sağlayan materyallerdir, bunlar tavsiye edilmezler.
Alan direnci 106-1012 arasında olan materyaller gerçek antistatik materyallerdir bunlar yavaş yavaş deşarj ettiklerinden malzemelere zarar vermedikleri gibi insanı da korurlar.
Alan direnci 1012 den büyük olan materyaller yalıtkandır ve kullanılmazlar.
Alan dirençleri, en iyi şekilde alan direnci ölçü aletleriyle ölçülür.
Antistatik Malzemeler (statik dissipative)
1. Poşetler
METALİK POŞETLER, sürtünmeden dolayı elektronik malzemenin üzerindeki statik elektriği önler, 3 katmanlıdır, dağıtkan, iletken,dağıtkan.
PEMBE POŞETLER, bu poşetler statik elektriğin dağıtımını sağlar. tek katmanlıdır.
SİYAH POŞETLER. tek katmanlıdır. iletken ortam sağlar.
tüm poşetlerde antistatik uyarı işareti, üretim tarihi, ve raf ömrü ile üreten firma işareti olması gerekmektedir.
2. Ambalaj köpükleri:
Pembe antistatik ve siyah iletkendir.
3. Masa örtüleri/kaplamaları :
105 ve 1012 arasında alan dirençleri vardır. 1 ila 2 mohm’luk direnç teşkil ederler. üç katmanlıdır.
disipative : dağıtkan
conductive : iletken
disipative : dağıtkan
4. Antistatik bileklik kordonu ve kablosu:
Sarı renkli kablo, mavi renkli karbon yedirilmiş bileklik ve kordondan oluşmuştur. Kullanıcı personeli topraklamak sureti ile elektronik kartların zarar görmesini önler. 1-2 megaohmluk direnç teşkil eder, test cihazlarıyla kullanmadan önce test edilmelidir.
5. Antistatik önlük ve ayakkabılar:
Önlükler değişik boylarda, %89 naylon, %11 karbon alaşımlıdır. Dışarıdan ya da kıyafetlerin ve hareketlerin oluşturacağı statik elektriği önler. Tek katmanlı ve iletken olmaları gerekmektedir. bilekliklere de irtibatlandırılabilecek şekilde dizayn edilmişlerdir.
6. Antistastik yer kaplamaları:
Karbon yedirilmiş plastik alaşımlıdır. taban bakır baralarla örülmüş ve topraklanmıştır. yapışkanı karbonludur, iletim sağlanmış aynı zamanda yürüme esnasında statik elektrik oluşturması önlenmiştir. Özel kimyasallarından başka bir şeyle silinmemeli, özellikle deterjan vb malzemelerle silindiğinde üzerinde lak oluşacağı düşünülerek kimyasal temizleyiciler yoksa yalnızca temiz su ile yetinilmelidir.
7. Antistatik kimyasallar:
AFC.400 vs gibi çeşitli kimyasallar olup çeşitleri mevcuttur. Gerek halı, vinylex gibi malzemelere yedirildiğinde antistatik etki yaparlar. Antistatik örtü, yer kaplaması gibi zeminlere sürüldüğünde özelliklerini artırır ve uzun ömürlü olmasını sağlarlar