Alessandra
Bayan Üye
Başlıca felsefi akımlar; idealizm, realizm, pragmatizm ve varoluşçuluk’tur.
İdealizm: Akıl, sevgi, değerler ve bilgelik önemlidir. Eği*tim, ruhu iyiye çevirme işidir. Aklı fazla olanlar devleti yönetmelidir. Eflatun, insanın hem bedensel hem de ru*hen (karakter, estetik, felsefi olarak) eğitilmesi gerekti*ğini savunur. Bilgiler insan aklında önceden vardır, bu nedenle tümdengelim kullanılır. İdealizme dayalı eğitim anlayışında evrensel doğrular (konular ve dersler), bun*ları aktaracak olan ve model olması gereken öğretmen önemlidir.
Realizm: Varlık ve nesneler (gerçekler) önemlidir. Önemli kişilere zihinsel eğitim verilmelidir. Zihinsel ve ahlaki eğitim önemlidir. İnsanın evrensel ve değişmez uyumu, yaşamı kopya etme, disiplinli çalışma realist eğitimin hedefleridir.
Pragmatizm: Birey, bilim ve bilimsel yöntem önemlidir. William James ve John Dewey, bilimsel yöntem için problem çözmenin, gelişimin ve deneyimin önemli ol*duğunu savunur. Öğrenme yaşantı ürünüdür, okul ya*şamın kendisidir. Değişmeyen bilgi yoktur. Demokratik ortam önemlidir.
Varoluşçuluk: İnsanın gerçekleşmemiş iç varlığı ve özgürlük önemlidir. Çevresel faktörler bireyi ve özgürlü*ğünü etkiler. Bu nedenle toplumsal olgu ve olaylar bireyi etkiler düşüncesini savunur.
Esasicilik, idealizme ve realizme; daimicilik realizme; ilerlemecilik yararcılığa (pragmatizme); yeniden kurma*cılık, varoluşçuluğa biraz da yararcılığa (pragmatizme) dayanır.
İdealizm: Akıl, sevgi, değerler ve bilgelik önemlidir. Eği*tim, ruhu iyiye çevirme işidir. Aklı fazla olanlar devleti yönetmelidir. Eflatun, insanın hem bedensel hem de ru*hen (karakter, estetik, felsefi olarak) eğitilmesi gerekti*ğini savunur. Bilgiler insan aklında önceden vardır, bu nedenle tümdengelim kullanılır. İdealizme dayalı eğitim anlayışında evrensel doğrular (konular ve dersler), bun*ları aktaracak olan ve model olması gereken öğretmen önemlidir.
Realizm: Varlık ve nesneler (gerçekler) önemlidir. Önemli kişilere zihinsel eğitim verilmelidir. Zihinsel ve ahlaki eğitim önemlidir. İnsanın evrensel ve değişmez uyumu, yaşamı kopya etme, disiplinli çalışma realist eğitimin hedefleridir.
Pragmatizm: Birey, bilim ve bilimsel yöntem önemlidir. William James ve John Dewey, bilimsel yöntem için problem çözmenin, gelişimin ve deneyimin önemli ol*duğunu savunur. Öğrenme yaşantı ürünüdür, okul ya*şamın kendisidir. Değişmeyen bilgi yoktur. Demokratik ortam önemlidir.
Varoluşçuluk: İnsanın gerçekleşmemiş iç varlığı ve özgürlük önemlidir. Çevresel faktörler bireyi ve özgürlü*ğünü etkiler. Bu nedenle toplumsal olgu ve olaylar bireyi etkiler düşüncesini savunur.
Esasicilik, idealizme ve realizme; daimicilik realizme; ilerlemecilik yararcılığa (pragmatizme); yeniden kurma*cılık, varoluşçuluğa biraz da yararcılığa (pragmatizme) dayanır.
FELSEFENİN ALANLARI
Epistemoloji
Ontoloji
Aksiyoloji
Mantık
* Bilgi nedir?
* Bilginin kaynağı nedir?
* Bilgi doğuştan mıdır, son*radan mı kazanılır?
* Kesin doğru bilgi var mı*dır?
* Doğru bilgiye ulaşmak mümkün müdür?
* Doğru bilginin ölçütü ne*dir?
* Doğru bilginin sınırları var mıdır, varsa nedir?
* Varlığın kaynağı nedir?
* Varlık var mıdır yok mu*dur?
* Varlık maddesel midir? Yoksa ruhsal mıdır?
* Varlık hem madde hem de ruhsal mıdır? Yoksa varlık bunlardan başka bir şey midir?
* Madde ölümlüyken ruh nasıl ölümsüz olur?
* Tanrı var mıdır, varsa özellikleri nelerdir?
* Etik, estetik nedir?
* Erdemli olmak nedir?
* Erdemli olmanın özellik*leri nelerdir?
* Değerlerin kaynağı ne*dir?
* Değerler ilahi bir kay*naktan mı gelmektedir, insanın insan ve doğayla etkileşimi sonucunda mı oluşmaktadır?
* Ahlaki davranış nedir?
* Bir davranışı ahlaki kılan ölçüt nedir?
* Aklın kuralları var mıdır?
* Akıl yürütmenin kuralları nelerdir?
* Doğru düşünme nedir?
* Doğru düşünmenin yolları nedir?
* Neden-sonuç ilişkileri na*sıl kurulur?
* Sonuç çıkarırken aklın rolü nedir?
EĞİTİMDE ETKİLİ OLAN FELSEFİ AKIMLAR (EĞİTİM FELSEFELERİ)
Eğitimi doğrudan etkileyen başlıca eğitim felsefelerini tutucu olandan çağdaş olana doğru daimicilik, esasicilik, ilerlemecilik, yeniden kurmacılık olarak sıralayabi*liriz.
EĞİTİM FELSEFESİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
DAİMİCİLİK
ESASİCİLİK
İLERLEMECİLİK
YENİDEN KURMACILIK * Daimiciliğin temel eğitim anla*yışı, bilginin bütünüyle daimi (değişmez) olduğudur.
* İnsanın mantık gücünü ön plana çıkarır.
* Thomas Aquinas'ın çalışma*larına dayanmaktadır.
* Öğrenmenin asıl temeli aklı disipline etmekte yatmaktadır.
* Entelektüel eğitim ve klasik eserler önemlidir.
* Eğitim yaşama hazırlıktır ve dünyanın gerçekleri tanıtılır.
* Okulun temel görevi; geleneği sürekli olarak takdir etmek ve etken biçimde aktarmaktır.
* Bireylerin zihinsel gelişimleri*ne önem verir.
* Yetenekli ve seçkin kişiler eğitmek amaçlanır.
* Değişmeyen evrensel eğitimi savunur (Bu nedenle "değiş*mez" adı ile de anılır.).
* Okul, kültürel mirası öğren*ciye tanıtmalı, kültür içindeki değerlen benimsetmelidir,
* İnsan doğası devamlı ve de*ğişmez olduğundan, eğitim de değişmezdir.
* Eğitim, yaşamı kopya etmek değil; fakat ona hazırlıktır.
* Esasiciliğin temelleri idea*lizme dayanmaktadır.
* William C. Bagley tarafın*dan formüle edilmiştir.
* Esasiciliğe göre; insan, genel olarak toplumsal ve kültürel bir varlıktır. Do*ğuştan hiçbir bilgiye sahip değildir.
* Ağırlıklı olarak okuma yazma ve aritmetik öğre*timine önem verir.
* Okulda zihinsel disiplin yaklaşımının geleneksel yöntemleri kullanılır.
* Programda yer alan ders*ler edebiyat, tarih, yaban*cı dil ve dindir.
* Öğrenmenin doğasında sıkı çalışma vardır.
* Okuma, ezberleme, anlat*ma, tekrar, alıştırma yap*ma biçimsel disiplin içeri*sinde ele alınmaktadır.
* Konu alanının çok iyi özümlenmesi önemlidir.
* Esasicilik "konu alanını" eğitimin merkezine almaktadır.
* Esasici eğitim sisteminde öğretmen kültürün temsil*cisidir.
* Okulun temel işlevini ko*ruması gerekmektedir. Öğretim öğrenmeye göre önceliklidir.
* Öğretmen gerektiğinde cezaya başvurabilir.
* Öğretmen hem konusunda hem de öğretimde uzman*dır.
* Eğitim mesleğe ve vatan*daşlığa bir hazırlıktır.
* İlerlemecilik akımı temelde pragmatist felsefeye dayan*maktadır.
* Pierce tarafından ileri sürülen faydacılık, James tarafından geliştirilmiş ve bir eğitimci olan, özellikle deneysel yak*laşıma ağırlık veren Dewey tarafından da düzenlenmiştir.
* Eğitim, sürekli değişim içinde olan hayatı öğretmelidir
* İlerlemeci eğitim anlayışında öğrenci merkezdedir. Eğitim öğrencinin ilgilerine göre ol*malıdır.
* Öğrenmenin sorumluluğu bü*tünüyle öğrenciye aittir, tercih*lerini kendisi yapabilir.
* Okul hayatın kendisidir, sade*ce hayata hazırlayan bir ku*rum değildir.
* İlerici bir öğretmen, öğren*cinin araştırma etkinliklerine yardımcı olmalıdır. Öğretmen rehberdir. Öğrencilerin bireysel farklılıkları ve gelişimi önemli görülür.
* Demokratik eğitim ortamı ge*reklidir. Demokratik ve sosyal yaşamı geliştirmek amaçlanır.
* Öğretimde problem çözmeye önem verilir.
* Okul, öğrencileri iş birliğine özendirilmelidir.
* Temel amacı toplumu yeniden düzenlemek ve toplumda ger*çek demokrasiyi yerleştirmektir.
* Yeniden kurmacılara göre toplumda yenilikler yapmada ve ilerlemede, okul en önemli kurumdur.
* Yeniden kurmacılık akımı*nın fikir babası Theodore Brameld'tir. John Dewey bu akımın da öncülerinden biridir.
* Yeniden kurmacılıkta problem çözme ve farklı çözüm yolları üretme üzerinde durulur.
* Okullar toplumsal değişme*de en önemli sorumluluğa sahiptirler ve öğretmenler bu sorumlulukta en önemli güce sahip olan kişilerdir. Toplumu yeniden yapılandırmak ve ge*liştirmek amaçlanır.
* Değişim ve toplumsal reform için eğitim anlayışı hâkimdir.
* Eğitim hem denge hem de de*ğişim aracıdır.
* Öğrenme etkinliklerinde öğrenciler aktiftir.
* Bilginin kaynağı nedir?
* Bilgi doğuştan mıdır, son*radan mı kazanılır?
* Kesin doğru bilgi var mı*dır?
* Doğru bilgiye ulaşmak mümkün müdür?
* Doğru bilginin ölçütü ne*dir?
* Doğru bilginin sınırları var mıdır, varsa nedir?
* Varlığın kaynağı nedir?
* Varlık var mıdır yok mu*dur?
* Varlık maddesel midir? Yoksa ruhsal mıdır?
* Varlık hem madde hem de ruhsal mıdır? Yoksa varlık bunlardan başka bir şey midir?
* Madde ölümlüyken ruh nasıl ölümsüz olur?
* Tanrı var mıdır, varsa özellikleri nelerdir?
* Etik, estetik nedir?
* Erdemli olmak nedir?
* Erdemli olmanın özellik*leri nelerdir?
* Değerlerin kaynağı ne*dir?
* Değerler ilahi bir kay*naktan mı gelmektedir, insanın insan ve doğayla etkileşimi sonucunda mı oluşmaktadır?
* Ahlaki davranış nedir?
* Bir davranışı ahlaki kılan ölçüt nedir?
* Aklın kuralları var mıdır?
* Akıl yürütmenin kuralları nelerdir?
* Doğru düşünme nedir?
* Doğru düşünmenin yolları nedir?
* Neden-sonuç ilişkileri na*sıl kurulur?
* Sonuç çıkarırken aklın rolü nedir?
EĞİTİMDE ETKİLİ OLAN FELSEFİ AKIMLAR (EĞİTİM FELSEFELERİ)
Eğitimi doğrudan etkileyen başlıca eğitim felsefelerini tutucu olandan çağdaş olana doğru daimicilik, esasicilik, ilerlemecilik, yeniden kurmacılık olarak sıralayabi*liriz.
EĞİTİM FELSEFESİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
DAİMİCİLİK
ESASİCİLİK
İLERLEMECİLİK
YENİDEN KURMACILIK * Daimiciliğin temel eğitim anla*yışı, bilginin bütünüyle daimi (değişmez) olduğudur.
* İnsanın mantık gücünü ön plana çıkarır.
* Thomas Aquinas'ın çalışma*larına dayanmaktadır.
* Öğrenmenin asıl temeli aklı disipline etmekte yatmaktadır.
* Entelektüel eğitim ve klasik eserler önemlidir.
* Eğitim yaşama hazırlıktır ve dünyanın gerçekleri tanıtılır.
* Okulun temel görevi; geleneği sürekli olarak takdir etmek ve etken biçimde aktarmaktır.
* Bireylerin zihinsel gelişimleri*ne önem verir.
* Yetenekli ve seçkin kişiler eğitmek amaçlanır.
* Değişmeyen evrensel eğitimi savunur (Bu nedenle "değiş*mez" adı ile de anılır.).
* Okul, kültürel mirası öğren*ciye tanıtmalı, kültür içindeki değerlen benimsetmelidir,
* İnsan doğası devamlı ve de*ğişmez olduğundan, eğitim de değişmezdir.
* Eğitim, yaşamı kopya etmek değil; fakat ona hazırlıktır.
* Esasiciliğin temelleri idea*lizme dayanmaktadır.
* William C. Bagley tarafın*dan formüle edilmiştir.
* Esasiciliğe göre; insan, genel olarak toplumsal ve kültürel bir varlıktır. Do*ğuştan hiçbir bilgiye sahip değildir.
* Ağırlıklı olarak okuma yazma ve aritmetik öğre*timine önem verir.
* Okulda zihinsel disiplin yaklaşımının geleneksel yöntemleri kullanılır.
* Programda yer alan ders*ler edebiyat, tarih, yaban*cı dil ve dindir.
* Öğrenmenin doğasında sıkı çalışma vardır.
* Okuma, ezberleme, anlat*ma, tekrar, alıştırma yap*ma biçimsel disiplin içeri*sinde ele alınmaktadır.
* Konu alanının çok iyi özümlenmesi önemlidir.
* Esasicilik "konu alanını" eğitimin merkezine almaktadır.
* Esasici eğitim sisteminde öğretmen kültürün temsil*cisidir.
* Okulun temel işlevini ko*ruması gerekmektedir. Öğretim öğrenmeye göre önceliklidir.
* Öğretmen gerektiğinde cezaya başvurabilir.
* Öğretmen hem konusunda hem de öğretimde uzman*dır.
* Eğitim mesleğe ve vatan*daşlığa bir hazırlıktır.
* İlerlemecilik akımı temelde pragmatist felsefeye dayan*maktadır.
* Pierce tarafından ileri sürülen faydacılık, James tarafından geliştirilmiş ve bir eğitimci olan, özellikle deneysel yak*laşıma ağırlık veren Dewey tarafından da düzenlenmiştir.
* Eğitim, sürekli değişim içinde olan hayatı öğretmelidir
* İlerlemeci eğitim anlayışında öğrenci merkezdedir. Eğitim öğrencinin ilgilerine göre ol*malıdır.
* Öğrenmenin sorumluluğu bü*tünüyle öğrenciye aittir, tercih*lerini kendisi yapabilir.
* Okul hayatın kendisidir, sade*ce hayata hazırlayan bir ku*rum değildir.
* İlerici bir öğretmen, öğren*cinin araştırma etkinliklerine yardımcı olmalıdır. Öğretmen rehberdir. Öğrencilerin bireysel farklılıkları ve gelişimi önemli görülür.
* Demokratik eğitim ortamı ge*reklidir. Demokratik ve sosyal yaşamı geliştirmek amaçlanır.
* Öğretimde problem çözmeye önem verilir.
* Okul, öğrencileri iş birliğine özendirilmelidir.
* Temel amacı toplumu yeniden düzenlemek ve toplumda ger*çek demokrasiyi yerleştirmektir.
* Yeniden kurmacılara göre toplumda yenilikler yapmada ve ilerlemede, okul en önemli kurumdur.
* Yeniden kurmacılık akımı*nın fikir babası Theodore Brameld'tir. John Dewey bu akımın da öncülerinden biridir.
* Yeniden kurmacılıkta problem çözme ve farklı çözüm yolları üretme üzerinde durulur.
* Okullar toplumsal değişme*de en önemli sorumluluğa sahiptirler ve öğretmenler bu sorumlulukta en önemli güce sahip olan kişilerdir. Toplumu yeniden yapılandırmak ve ge*liştirmek amaçlanır.
* Değişim ve toplumsal reform için eğitim anlayışı hâkimdir.
* Eğitim hem denge hem de de*ğişim aracıdır.
* Öğrenme etkinliklerinde öğrenciler aktiftir.