PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİ
Program geliştirme işlemi bir süreçtir. Bu süreç sırasıyla yapılması gereken bazı işlemleri içerir.
PROGRAM GELİŞTİRMENİN PLANLANMASI
Planlama kendi içinde yedi alt basamaklardan oluşmaktadır.
Çalışma gruplarının oluşturulması
Program geliştirme çalışma planı
Ihtiyaç saptama
Hedef yazma
İçerik analizi yapma
Eğitim durumları hazırlama
Sınama durumları
1. Çalışma Gruplarının oluşturulması
Program geliştirme birçok kişinin işbirliği içinde çalışmasını gerektiren bir işlemdir. Bu belirlemeler ışığı altında çalışma gruplarını üç grupta toplayabiliriz. Bunlar;
I. GRUP: Program karar ve koordinasyon grubu
II. GRUP: Program çalışma grubu
III. GRUP: Program danışma üyeleri grubu
a. Program Karar ve Koordinasyon Grubu
Ülkemizdeki tüm eğitim çalışmaları, her düzeyde eğitim programlarının hazırlanması ve geliştirilmesi MEB sorumluluğu altında yürütülmektedir. Bu nedenle program hazırlamada en yetkili organ MEB ve buna bağlı olan Talim Terbiye Kurulu'dur.
Hangi alanlarda program geliştirme çalışmalarının yapılacağına karar verilir.
Ülkede başta olan eğitim felsefesinin bu programlara yansıtılması sağlanır.
Hazırlanan programları kabul yada değiştirmede karar organı olarak görev yapar.
Tüm program geliştirme çalışmalarında koordinasyonu sağlar.
a. MEB temsilcisi
b. Program geliştirme uzmanı
c. Öğretmen örgütleri temsilcisi
d. konu alanı uzmanı
e. Veli temsilcilier
f. öğrenci temsilcileri
b. Program çalışma grubu.
Program Çalışma Grubu Programın hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi aşamalarında sürekli görev yapan bir gruptur.
Grupta bulunan üyeler;
a. Program geliştirme uzmanı
b. Ölçme değerlendirme uzmanı
c. Konu alanı uzmanı(Üniversitelerden
d. Konu alanı uzmanı(Pilot okullardan
c. Program Danışma Grubu
Program çalışma grubuna danışma yapacak uzmanlardan oluşur. Gerektiğinde katılması gerekenlerdir. Bunlar;
Eğitim Psikologu
Eğitim Sosyologu
Eğitim Felsefecisi
Eğitim Ekonomisti
Eğitim Denetçisi
Eğitim Teknoloğu
İletişim Uzmanı
2. Program Geliştirme Çalışma Planı
Program geliştirme sürecinde hangi işlemlerin, ne zaman ve ne kadar sürede gerçekleştirileceğini belirleyerek bir zaman takvimi hazırlanır
3. İhtiyaç Saptama
Program geliştirme sürecine ihtiyaç saptama çalışmalarıyla başlanır.
Toplumun beklentileri ve ihtiyaçları nelerdir?
Bireyin ihtiyaçları nelerdir?
Konu alanı ile ilgili ihtiyaçları nelerdir?
İHTİYAÇ SAPTAMA YAKLAŞIMLARI
Programın hazırlanması için bir program ihtiyacının ortaya çıkması ve bu ihtiyacın en iyi şekilde karşılanması için de gerçek ihtiyacın ne olduğunun saptaması lazımdır.
ihtiyacın analiz edilmesi ile ilgili farklı yaklaşımlar vardır.
1. Farklar Yaklaşımı
Olması gereken durum ile olan durum arasındaki farka bakarak ihtiyaç saptanır.
Örnek :Biz yılda ortalama 100 ton su tüketiyoruz diyelim bunu 70 tona düşürmek için çalışmalar yapmamız gerektiğini düşünüyorsak bu farklar yaklaşımına girer.
2. Demokratik Yaklaşım
İhtiyaç, toplumdaki baskı gruplarının isteklerinden hareketle ortaya çıkar.Bskı grupları sivil toplum örgütleri ve aydınlardır..burdaki baskı olumlu bir ifadedir.
3. Analitik Yaklaşım
Gelecekte ortaya çıkması olası durumlardan yola çıkarak ihtiyacın belirlenmesi sürecidir. Mevcut durumdan yararlanılarak geleceğe yönelik durumlar hakkında karar verilir. Bu yaklaşımda eleştirel düşünceden yola çıkılarak çözüm aranır.Örnek Biz eğer harcadığımız suyun 2010 yıllında tükeneceğini düşünürek geleceğe yönelik planlar yaparsak bu analitik yaklaşım olur
4. Betimsel Yaklaşım
Belirli olgu ya da eğitim yaşantılarından ortaya çıkan durumla ilgilenilir. Bir nesnenin yokluğu, eksikliği ile ortaya çıkan zararla o nesnenin varlığının ortaya koyacağı, sağlayacağı yarardan hareketle ihtiyaç belirlenir.
İhtiyaç Değerlendirme Teknikleri
Delphi tekniği-Anket geliştirme:Faklı uzmanların görüşüne başvurmaktır
Progel-Dacum Tekniği:Bir mesleğin beceri profili ve oluşma şartlarını incelemektir
Gözlem somut olarak sorunu anlamak için yapılır
Meslek Analizi:Mesleğin özellikleri ve neden ihtiyaç duyulduğu saptanır
Ölçme araçlan-Testler sorularla ihtiyaç belirlenmeye çalışılır.
Görüşme-Grup toplantıları:İhtiyacı değerlendirmek için yapılır.
Kaynak tarama
a. Literatür tarama
b. Raporları değerlendirme
c. Mevcut programı inceleme
Program geliştirme işlemi bir süreçtir. Bu süreç sırasıyla yapılması gereken bazı işlemleri içerir.
PROGRAM GELİŞTİRMENİN PLANLANMASI
Planlama kendi içinde yedi alt basamaklardan oluşmaktadır.
Çalışma gruplarının oluşturulması
Program geliştirme çalışma planı
Ihtiyaç saptama
Hedef yazma
İçerik analizi yapma
Eğitim durumları hazırlama
Sınama durumları
1. Çalışma Gruplarının oluşturulması
Program geliştirme birçok kişinin işbirliği içinde çalışmasını gerektiren bir işlemdir. Bu belirlemeler ışığı altında çalışma gruplarını üç grupta toplayabiliriz. Bunlar;
I. GRUP: Program karar ve koordinasyon grubu
II. GRUP: Program çalışma grubu
III. GRUP: Program danışma üyeleri grubu
a. Program Karar ve Koordinasyon Grubu
Ülkemizdeki tüm eğitim çalışmaları, her düzeyde eğitim programlarının hazırlanması ve geliştirilmesi MEB sorumluluğu altında yürütülmektedir. Bu nedenle program hazırlamada en yetkili organ MEB ve buna bağlı olan Talim Terbiye Kurulu'dur.
Hangi alanlarda program geliştirme çalışmalarının yapılacağına karar verilir.
Ülkede başta olan eğitim felsefesinin bu programlara yansıtılması sağlanır.
Hazırlanan programları kabul yada değiştirmede karar organı olarak görev yapar.
Tüm program geliştirme çalışmalarında koordinasyonu sağlar.
a. MEB temsilcisi
b. Program geliştirme uzmanı
c. Öğretmen örgütleri temsilcisi
d. konu alanı uzmanı
e. Veli temsilcilier
f. öğrenci temsilcileri
b. Program çalışma grubu.
Program Çalışma Grubu Programın hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi aşamalarında sürekli görev yapan bir gruptur.
Grupta bulunan üyeler;
a. Program geliştirme uzmanı
b. Ölçme değerlendirme uzmanı
c. Konu alanı uzmanı(Üniversitelerden
d. Konu alanı uzmanı(Pilot okullardan
c. Program Danışma Grubu
Program çalışma grubuna danışma yapacak uzmanlardan oluşur. Gerektiğinde katılması gerekenlerdir. Bunlar;
Eğitim Psikologu
Eğitim Sosyologu
Eğitim Felsefecisi
Eğitim Ekonomisti
Eğitim Denetçisi
Eğitim Teknoloğu
İletişim Uzmanı
2. Program Geliştirme Çalışma Planı
Program geliştirme sürecinde hangi işlemlerin, ne zaman ve ne kadar sürede gerçekleştirileceğini belirleyerek bir zaman takvimi hazırlanır
3. İhtiyaç Saptama
Program geliştirme sürecine ihtiyaç saptama çalışmalarıyla başlanır.
Toplumun beklentileri ve ihtiyaçları nelerdir?
Bireyin ihtiyaçları nelerdir?
Konu alanı ile ilgili ihtiyaçları nelerdir?
İHTİYAÇ SAPTAMA YAKLAŞIMLARI
Programın hazırlanması için bir program ihtiyacının ortaya çıkması ve bu ihtiyacın en iyi şekilde karşılanması için de gerçek ihtiyacın ne olduğunun saptaması lazımdır.
ihtiyacın analiz edilmesi ile ilgili farklı yaklaşımlar vardır.
1. Farklar Yaklaşımı
Olması gereken durum ile olan durum arasındaki farka bakarak ihtiyaç saptanır.
Örnek :Biz yılda ortalama 100 ton su tüketiyoruz diyelim bunu 70 tona düşürmek için çalışmalar yapmamız gerektiğini düşünüyorsak bu farklar yaklaşımına girer.
2. Demokratik Yaklaşım
İhtiyaç, toplumdaki baskı gruplarının isteklerinden hareketle ortaya çıkar.Bskı grupları sivil toplum örgütleri ve aydınlardır..burdaki baskı olumlu bir ifadedir.
3. Analitik Yaklaşım
Gelecekte ortaya çıkması olası durumlardan yola çıkarak ihtiyacın belirlenmesi sürecidir. Mevcut durumdan yararlanılarak geleceğe yönelik durumlar hakkında karar verilir. Bu yaklaşımda eleştirel düşünceden yola çıkılarak çözüm aranır.Örnek Biz eğer harcadığımız suyun 2010 yıllında tükeneceğini düşünürek geleceğe yönelik planlar yaparsak bu analitik yaklaşım olur
4. Betimsel Yaklaşım
Belirli olgu ya da eğitim yaşantılarından ortaya çıkan durumla ilgilenilir. Bir nesnenin yokluğu, eksikliği ile ortaya çıkan zararla o nesnenin varlığının ortaya koyacağı, sağlayacağı yarardan hareketle ihtiyaç belirlenir.
İhtiyaç Değerlendirme Teknikleri
Delphi tekniği-Anket geliştirme:Faklı uzmanların görüşüne başvurmaktır
Progel-Dacum Tekniği:Bir mesleğin beceri profili ve oluşma şartlarını incelemektir
Gözlem somut olarak sorunu anlamak için yapılır
Meslek Analizi:Mesleğin özellikleri ve neden ihtiyaç duyulduğu saptanır
Ölçme araçlan-Testler sorularla ihtiyaç belirlenmeye çalışılır.
Görüşme-Grup toplantıları:İhtiyacı değerlendirmek için yapılır.
Kaynak tarama
a. Literatür tarama
b. Raporları değerlendirme
c. Mevcut programı inceleme