meridyen2
Kayıtlı Üye
Düet Yapan Kuşların Sırrı Çözüldü
Yüce Rabbimiz’in “Yeryüzünde hiçbir canlı ve iki kanadıyla uçan hiçbir kuş yoktur ki, sizin gibi ümmetler olmasın. Biz kitapta hiçbir şeyi noksan bırakmadık, sonra onlar Rablerine toplanacaklardır.” (Enam Suresi, 38) ayetiyle dikkat çektiği kuşlar, üzerinde dikkatle düşünülmesi ve incelenmesi gereken canlı topluluklarındandır. Kuşlar birçok şaşırtıcı özelliklerinin yanı sıra “düet yaparak” şarkı söyleme yetenekleriyle de bilim adamlarını şaşırtmakta, detaylı gözlem ve araştırmalara konu olmaktadırlar.
Kuşlar neden düet yaparlar? Düet yapabilmeleri için gereken şartlar nelerdir? Bir kuş Bach ile Stravinsky gibi ünlü bestecilerin müzik eserleri arasındaki farkı nasıl ayırd eder?
Amerika’da yapılan bir araştırmada birçok kuşun uyum içinde birlikte şarkı söyledikleri keşfedilmiştir. dergisinde yayınlanan haberde, çalıkuşlarının “şu ana kadar insandan başka bir canlı tarafından söylenmiş en karmaşık şarkı performanslarını” birlikte sergiledikleri; kuşların bazılarının melodileri büyük bir hızla değiştirerek birbiri ardınca söylerken, bazılarının da koro yaptıkları ve bugün en az 222 çeşit kuşun düet yapabildiği belirtilmiştir. Normalde dört çalıkuşunun bir araya gelmeleri halinde mutlaka kavga edeceklerini belirten araştırmacılar, bu yüzden kuşların tek bir çalıda bir arada şarkı söylediklerini gördüklerinde hayli şaşırdıklarını itiraf etmişlerdir. Bu muhteşem sosyal birlikteliğin müzikal bir açıklaması olduğu, kuşların, saniyede en az iki defa rolleri değiştirerek erkek ve dişi değişimli bölümleriyle dört bölümlü, eş zamanlı bir koro oluşturabildikleri gözlenmiştir. Ayrıca saniyedeki nota değişimi dikkate alınacak olursa, kuşların şarkı söylemedeki hünerlerinin insanlarınkinden çok daha üstün olduğu belirtilmiştir.
"Karşılıklı iki kişi tarafından söylenen şarkı" anlamına gelen düet, konusunda uzman olan bir aranjörün düeti hazırlaması, hangi notada hangi kişinin müziğe dahil olacağı ve benzeri detayları belirlemesiyle oluşur. Hiçbir akla ya da müzik eğitimine sahip olmayan kuşların bir aranjör olmadan muhteşem güzellikte düetler yapabiliyor olmaları onların, kainattaki tüm canlılar gibi, Yüce Rabbimiz’in ilhamıyla hareket ettiklerini göstermektedir.
"Onlar, üstlerinde dizi dizi kanat açıp kapayarak uçan kuşları görmüyorlar mı? Onları Rahman (olan Allah’)tan başkası (boşlukta) tutmuyor. Şüphesiz O, herşeyi hakkıyla görendir." (Mülk Suresi, 19)
Kuşların Düet Yapmalarındaki Amaç
Kuşların düet yapmaları yıllardır kuş bilimcileri etkilemekte ve çeşitli araştırmalara konu olmaktadır. Bilim adamları kuşların düet yapmalarındaki amaçları şöyle açıklamaktadırlar:
Birbirleriyle iletişim kurmak.
Eşinin kendisine olan bağlılığını sınamak.
Eşini elinden almak isteyen potansiyel bir düşmanı uzaklaştırmak.
Bölgelerini korumak.
Komşularına yeni bir düşmana karşı galip geldiklerini haber vermek.
Eşlerinin kendilerini tanımasını ve düşmandan ayırt etmelerini sağlayıp, yanlışlıkla kendilerine saldırmalarını önlemek.
Dikkat edilirse yukarıda sayılanların hepsi öngörü, planlama ve akletme yeteneklerini gerektiren davranışlardır. Yani kuşlar bazı olasılıkları önceden hesaplayarak belli amaçlara ulaşmak için düet yapmaktadırlar. Yalnızca birkaç santimetre boyunda olan ve hiçbir akla sahip olmayan kuşların tüm bunları kendi başlarına planlamalarının mümkün olmadığı açıktır. Kuşların tüm bu davranışları, onları mükemmel özelliklerle yaratan ve her an kontrolü altında tutan Yüce Rabbimiz’in ilhamıdır. Bir ayette şu şekilde buyrulmaktadır:
"Göğün boşluğunda boyun eğdirilmiş (musahhar kılınmış) kuşları görmüyorlar mı? Onları (böyle boşlukta) Allah’tan başkası tutmuyor. Şüphesiz, iman eden bir topluluk için bunda ayetler vardır." (Nahl Suresi, 79)
Düet Yapabilmek İçin Öncelikle Şarkı Söyleyebilmek Gerekir
Düet yapmak elbette öncelikle şarkı söyleyebilmeyi gerektiren bir yetenektir. Bu konuda yakın geçmişte yapılan araştırmalar, küçücük bir kanaryadaki karmaşık ses üretme sistemini ortaya çıkararak bilim adamlarını hayrete düşürmüştür. Araştırmalar sonucunda ulaşılan bulgulardan bazıları şunlardır:
İnsan vücudundaki larynx sistemine (gırtlak) benzer olarak, kuşun ses organı syrinx, akciğeri gırtlağa bağlayan pasajda bulunur. Syrinxi, aşağı doğru sarkan ve labia adı verilen "kanat doku kıvrımları" bir duvar gibi sararlar. Kuş hava çıkardıkça, bu kıvrımlar açılır ve kapanır. Bunlar geçen havayı titreterek, bir klarnetin ses çıkaran kamışları gibi hareket ederler. Böylece 1 ila 2 kilohertz frekanslarında notalar oluşur. Şarkıdaki tek heceler 10 ila 300 milisaniye kadar sürer.
Kuşlar ses tonlarını iki faktörü ayarlamak suretiyle değiştirirler: Akciğerden syrinxe giren hava basıncı ve labianın yani bu organın duvarlarını oluşturan dokunun sertliği, elastikiyeti. Eşiğin altındaki basınçta, hava labiadan onu titretmeden geçirir. Eşiğin üstündeki basınçtaysa, titremeler ses dalgaları oluştururlar. Bunların harmonik zenginlikleri de basınç yükseldikçe artar. Bu, kanaryalar için şarkının ses rengini kontrol etmenin kolay bir yoludur.
Kuşların Şarkıları "Kusursuz Bir Yaratılış"ın Delilidir
Kuşların şarkı söylemeleriyle ilgili yapılan tüm araştırmalardan öğrendiğimiz çok önemli bir gerçek vardır: Kanaryalar ya da çalıkuşları şarkılarını vücutlarında var olan muhteşem yaratılış sayesinde söyleyebilmektedirler. Sahip oldukları özellikleri öyle kusursuzca kontrol etmektedirler ki sonuçta ortaya muhteşem melodiler çıkmaktadır.
Ayrıca önemle vurgulanmalıdır ki Allah’ın üstün yaratışını gözler önüne seren bu ses üretme mekanizmalarında en ufak bir eksiklik olsaydı kanaryanın şarkı söylemesi, melodiler çıkarması imkansızlaşırdı. Örneğin;
Sadece dokunun elastik olmaması halinde, gırtlakta gerekli titreşim sağlanamayacak ve ses oluşamayacaktı.
Kanaryanın, havanın basıncını ayarlamayı bilmemesi de yine o güzel kanarya şarkısının ortaya çıkmasını engelleyecekti.
Tüm bu gerçekler de göstermektedir ki; kanaryanın şarkı söyleyebilmesi için sahip olduğu organlar tüm parçalarıyla, eksiksiz bir şekilde var olmak zorundadır. Şarkı söyleyen kuşların bu özellikleri tüm varlıkları eksiksiz olarak yaratan Yüce Allah’a aittir. Allah üstün yaratma sanatını bir ayetinde şöyle haber verir:
"O Allah ki, Yaratan’dır, (en güzel bir biçimde) kusursuzca var edendir, ‘şekil ve suret’ verendir. En güzel isimler O’nundur. Göklerde ve yerde olanların tümü O’nu tesbih etmektedir. O, Aziz, Hakimdir." (Haşr Suresi, 24)
İşitme Duyusu Düet Yapmayı Kolaylaştırır
Kuşların, birbirleriyle sesli iletişim kurmaları, şarkı söylemeleri ve bazı kuş cinslerinin de konuşma yeteneklerini sergilemeleri için iyi bir işitme sistemine sahip olmaları gerekir. İşitme duyusu özellikle öğrenmenin en yüksek olduğu kritik dönemlerde oldukça önemlidir. Şarkı öğrenilmesi ile ilgili deneylerde işitsel geri bildirim sisteminin (auditory feedback system) öğrenmede gerekli olduğu ortaya çıkmıştır. Yetişkin olmayan kuşlar bu sistem sayesinde, ezberledikleri bir şarkı kalıbı ile kendi çıkardıkları sesleri karşılaştırarak öğrenirler. Eğer sağır olurlarsa, normal şarkı söylemeleri mümkün olmaz.
Kuşların iyi işiten kulakları vardır, fakat onlar insanlardan farklı şekilde işitirler. Kuşların bir melodiyi tanımaları için bu melodiyi hep aynı oktavda (7 sesten meydana gelen dizi) duymaları gereklidir. Halbuki insanlar bir melodiyi farklı bir oktavda duysalar bile tanıyabilirler. Kuşlar bunu yapamazlar, fakat bunun yerine kuşlar, tınıları (armoniler ile birleşmiş esas notaları) hatırlarlar. Tınıyı ve armonik varyasyonları hatırlayan kuş, bu sayede yanıt verebileceği çok fazla çeşitlilikte ses duyar, hatta bazen bunları üretebilir.
Kuşlar aynı zamanda bizim duyabildiğimizden daha kısa notaları da duyarlar. İnsanlar sesleri saniyenin 1/20’sinde işlemden geçirirken, kuşlar saniyenin 1/200’ünde bu sesleri ayırt edebilirler.Earth Life Bu demektir ki kuşlar gelen sesleri hızlı ayırt etmede insanlardan üstündürler. (Theodore Xenophon Barber, Phd., The Human Nature of Birds, USA, 1993, s. 36)
Kuşların sesi çözme kabiliyeti insanlardan yaklaşık 10 kat daha iyidir; insanlar bir nota duyarken kuşlar on farklı ses duyabilmektedirler.(Theodore Xenophon Barber, Phd., The Human Nature of Birds, USA, 1993, s. 37) Ayrıca kimi kuşlar bizden daha alçak sesleri de duyabilirler. Hatta bazı eğitimli kuşların sese olan duyarlılıkları o kadar hassastır ki Bach ile Stravinsky gibi ünlü bestecilerin parçaları arasındaki farkı dahi ayırt edebilirler. (Ny Times)
Kuşlardaki bu son derece hassas işitme duyusu mükemmel bir şekilde çalışmaktadır. Açıktır ki, işitme duyusunu oluşturan parçaların her biri özel bir sistemle yaratılmıştır, çünkü bu parçaların herhangi birisinin eksikliği durumunda kuş hiçbir ses işitemeyecektir. Bu da işitme duyusunun evrimle, yani aşama aşama tesadüfi etkilerle ortaya çıktığı tezini çürütmektedir.
Kuşlar yeryüzünde yaklaşık 10 bin türü bulunan ve birbirinden mucizevi özellikler taşıyan canlılardır. Yaşadığımız her yerde bu canlıların çok sayıda farklı türü ile karşılaşmamız ve bu türlerin her birinde hayranlık uyandıran farklı yönler görmemiz mümkündür. Bu canlılar estetik görünümleri, kusursuz uçuş mekanizmaları gösterdikleri fedakar davranışlar ile yaratılış gerçeğine delil olan birçok özelliğe sahiptirler.
"Görmedin mi ki, göklerde ve yerde olanlar ve dizi dizi uçan kuşlar, gerçekten Allah’ı tesbih etmektedir. Her biri, kendi duasını ve tesbihini şüphesiz bilmiştir..." (Nur Suresi, 41)
(makale harun yahya)
Yüce Rabbimiz’in “Yeryüzünde hiçbir canlı ve iki kanadıyla uçan hiçbir kuş yoktur ki, sizin gibi ümmetler olmasın. Biz kitapta hiçbir şeyi noksan bırakmadık, sonra onlar Rablerine toplanacaklardır.” (Enam Suresi, 38) ayetiyle dikkat çektiği kuşlar, üzerinde dikkatle düşünülmesi ve incelenmesi gereken canlı topluluklarındandır. Kuşlar birçok şaşırtıcı özelliklerinin yanı sıra “düet yaparak” şarkı söyleme yetenekleriyle de bilim adamlarını şaşırtmakta, detaylı gözlem ve araştırmalara konu olmaktadırlar.
Kuşlar neden düet yaparlar? Düet yapabilmeleri için gereken şartlar nelerdir? Bir kuş Bach ile Stravinsky gibi ünlü bestecilerin müzik eserleri arasındaki farkı nasıl ayırd eder?
Amerika’da yapılan bir araştırmada birçok kuşun uyum içinde birlikte şarkı söyledikleri keşfedilmiştir. dergisinde yayınlanan haberde, çalıkuşlarının “şu ana kadar insandan başka bir canlı tarafından söylenmiş en karmaşık şarkı performanslarını” birlikte sergiledikleri; kuşların bazılarının melodileri büyük bir hızla değiştirerek birbiri ardınca söylerken, bazılarının da koro yaptıkları ve bugün en az 222 çeşit kuşun düet yapabildiği belirtilmiştir. Normalde dört çalıkuşunun bir araya gelmeleri halinde mutlaka kavga edeceklerini belirten araştırmacılar, bu yüzden kuşların tek bir çalıda bir arada şarkı söylediklerini gördüklerinde hayli şaşırdıklarını itiraf etmişlerdir. Bu muhteşem sosyal birlikteliğin müzikal bir açıklaması olduğu, kuşların, saniyede en az iki defa rolleri değiştirerek erkek ve dişi değişimli bölümleriyle dört bölümlü, eş zamanlı bir koro oluşturabildikleri gözlenmiştir. Ayrıca saniyedeki nota değişimi dikkate alınacak olursa, kuşların şarkı söylemedeki hünerlerinin insanlarınkinden çok daha üstün olduğu belirtilmiştir.
"Karşılıklı iki kişi tarafından söylenen şarkı" anlamına gelen düet, konusunda uzman olan bir aranjörün düeti hazırlaması, hangi notada hangi kişinin müziğe dahil olacağı ve benzeri detayları belirlemesiyle oluşur. Hiçbir akla ya da müzik eğitimine sahip olmayan kuşların bir aranjör olmadan muhteşem güzellikte düetler yapabiliyor olmaları onların, kainattaki tüm canlılar gibi, Yüce Rabbimiz’in ilhamıyla hareket ettiklerini göstermektedir.
"Onlar, üstlerinde dizi dizi kanat açıp kapayarak uçan kuşları görmüyorlar mı? Onları Rahman (olan Allah’)tan başkası (boşlukta) tutmuyor. Şüphesiz O, herşeyi hakkıyla görendir." (Mülk Suresi, 19)
Kuşların Düet Yapmalarındaki Amaç
Kuşların düet yapmaları yıllardır kuş bilimcileri etkilemekte ve çeşitli araştırmalara konu olmaktadır. Bilim adamları kuşların düet yapmalarındaki amaçları şöyle açıklamaktadırlar:
Birbirleriyle iletişim kurmak.
Eşinin kendisine olan bağlılığını sınamak.
Eşini elinden almak isteyen potansiyel bir düşmanı uzaklaştırmak.
Bölgelerini korumak.
Komşularına yeni bir düşmana karşı galip geldiklerini haber vermek.
Eşlerinin kendilerini tanımasını ve düşmandan ayırt etmelerini sağlayıp, yanlışlıkla kendilerine saldırmalarını önlemek.
Dikkat edilirse yukarıda sayılanların hepsi öngörü, planlama ve akletme yeteneklerini gerektiren davranışlardır. Yani kuşlar bazı olasılıkları önceden hesaplayarak belli amaçlara ulaşmak için düet yapmaktadırlar. Yalnızca birkaç santimetre boyunda olan ve hiçbir akla sahip olmayan kuşların tüm bunları kendi başlarına planlamalarının mümkün olmadığı açıktır. Kuşların tüm bu davranışları, onları mükemmel özelliklerle yaratan ve her an kontrolü altında tutan Yüce Rabbimiz’in ilhamıdır. Bir ayette şu şekilde buyrulmaktadır:
"Göğün boşluğunda boyun eğdirilmiş (musahhar kılınmış) kuşları görmüyorlar mı? Onları (böyle boşlukta) Allah’tan başkası tutmuyor. Şüphesiz, iman eden bir topluluk için bunda ayetler vardır." (Nahl Suresi, 79)
Düet Yapabilmek İçin Öncelikle Şarkı Söyleyebilmek Gerekir
Düet yapmak elbette öncelikle şarkı söyleyebilmeyi gerektiren bir yetenektir. Bu konuda yakın geçmişte yapılan araştırmalar, küçücük bir kanaryadaki karmaşık ses üretme sistemini ortaya çıkararak bilim adamlarını hayrete düşürmüştür. Araştırmalar sonucunda ulaşılan bulgulardan bazıları şunlardır:
İnsan vücudundaki larynx sistemine (gırtlak) benzer olarak, kuşun ses organı syrinx, akciğeri gırtlağa bağlayan pasajda bulunur. Syrinxi, aşağı doğru sarkan ve labia adı verilen "kanat doku kıvrımları" bir duvar gibi sararlar. Kuş hava çıkardıkça, bu kıvrımlar açılır ve kapanır. Bunlar geçen havayı titreterek, bir klarnetin ses çıkaran kamışları gibi hareket ederler. Böylece 1 ila 2 kilohertz frekanslarında notalar oluşur. Şarkıdaki tek heceler 10 ila 300 milisaniye kadar sürer.
Kuşlar ses tonlarını iki faktörü ayarlamak suretiyle değiştirirler: Akciğerden syrinxe giren hava basıncı ve labianın yani bu organın duvarlarını oluşturan dokunun sertliği, elastikiyeti. Eşiğin altındaki basınçta, hava labiadan onu titretmeden geçirir. Eşiğin üstündeki basınçtaysa, titremeler ses dalgaları oluştururlar. Bunların harmonik zenginlikleri de basınç yükseldikçe artar. Bu, kanaryalar için şarkının ses rengini kontrol etmenin kolay bir yoludur.
Kuşların Şarkıları "Kusursuz Bir Yaratılış"ın Delilidir
Kuşların şarkı söylemeleriyle ilgili yapılan tüm araştırmalardan öğrendiğimiz çok önemli bir gerçek vardır: Kanaryalar ya da çalıkuşları şarkılarını vücutlarında var olan muhteşem yaratılış sayesinde söyleyebilmektedirler. Sahip oldukları özellikleri öyle kusursuzca kontrol etmektedirler ki sonuçta ortaya muhteşem melodiler çıkmaktadır.
Ayrıca önemle vurgulanmalıdır ki Allah’ın üstün yaratışını gözler önüne seren bu ses üretme mekanizmalarında en ufak bir eksiklik olsaydı kanaryanın şarkı söylemesi, melodiler çıkarması imkansızlaşırdı. Örneğin;
Sadece dokunun elastik olmaması halinde, gırtlakta gerekli titreşim sağlanamayacak ve ses oluşamayacaktı.
Kanaryanın, havanın basıncını ayarlamayı bilmemesi de yine o güzel kanarya şarkısının ortaya çıkmasını engelleyecekti.
Tüm bu gerçekler de göstermektedir ki; kanaryanın şarkı söyleyebilmesi için sahip olduğu organlar tüm parçalarıyla, eksiksiz bir şekilde var olmak zorundadır. Şarkı söyleyen kuşların bu özellikleri tüm varlıkları eksiksiz olarak yaratan Yüce Allah’a aittir. Allah üstün yaratma sanatını bir ayetinde şöyle haber verir:
"O Allah ki, Yaratan’dır, (en güzel bir biçimde) kusursuzca var edendir, ‘şekil ve suret’ verendir. En güzel isimler O’nundur. Göklerde ve yerde olanların tümü O’nu tesbih etmektedir. O, Aziz, Hakimdir." (Haşr Suresi, 24)
İşitme Duyusu Düet Yapmayı Kolaylaştırır
Kuşların, birbirleriyle sesli iletişim kurmaları, şarkı söylemeleri ve bazı kuş cinslerinin de konuşma yeteneklerini sergilemeleri için iyi bir işitme sistemine sahip olmaları gerekir. İşitme duyusu özellikle öğrenmenin en yüksek olduğu kritik dönemlerde oldukça önemlidir. Şarkı öğrenilmesi ile ilgili deneylerde işitsel geri bildirim sisteminin (auditory feedback system) öğrenmede gerekli olduğu ortaya çıkmıştır. Yetişkin olmayan kuşlar bu sistem sayesinde, ezberledikleri bir şarkı kalıbı ile kendi çıkardıkları sesleri karşılaştırarak öğrenirler. Eğer sağır olurlarsa, normal şarkı söylemeleri mümkün olmaz.
Kuşların iyi işiten kulakları vardır, fakat onlar insanlardan farklı şekilde işitirler. Kuşların bir melodiyi tanımaları için bu melodiyi hep aynı oktavda (7 sesten meydana gelen dizi) duymaları gereklidir. Halbuki insanlar bir melodiyi farklı bir oktavda duysalar bile tanıyabilirler. Kuşlar bunu yapamazlar, fakat bunun yerine kuşlar, tınıları (armoniler ile birleşmiş esas notaları) hatırlarlar. Tınıyı ve armonik varyasyonları hatırlayan kuş, bu sayede yanıt verebileceği çok fazla çeşitlilikte ses duyar, hatta bazen bunları üretebilir.
Kuşlar aynı zamanda bizim duyabildiğimizden daha kısa notaları da duyarlar. İnsanlar sesleri saniyenin 1/20’sinde işlemden geçirirken, kuşlar saniyenin 1/200’ünde bu sesleri ayırt edebilirler.Earth Life Bu demektir ki kuşlar gelen sesleri hızlı ayırt etmede insanlardan üstündürler. (Theodore Xenophon Barber, Phd., The Human Nature of Birds, USA, 1993, s. 36)
Kuşların sesi çözme kabiliyeti insanlardan yaklaşık 10 kat daha iyidir; insanlar bir nota duyarken kuşlar on farklı ses duyabilmektedirler.(Theodore Xenophon Barber, Phd., The Human Nature of Birds, USA, 1993, s. 37) Ayrıca kimi kuşlar bizden daha alçak sesleri de duyabilirler. Hatta bazı eğitimli kuşların sese olan duyarlılıkları o kadar hassastır ki Bach ile Stravinsky gibi ünlü bestecilerin parçaları arasındaki farkı dahi ayırt edebilirler. (Ny Times)
Kuşlardaki bu son derece hassas işitme duyusu mükemmel bir şekilde çalışmaktadır. Açıktır ki, işitme duyusunu oluşturan parçaların her biri özel bir sistemle yaratılmıştır, çünkü bu parçaların herhangi birisinin eksikliği durumunda kuş hiçbir ses işitemeyecektir. Bu da işitme duyusunun evrimle, yani aşama aşama tesadüfi etkilerle ortaya çıktığı tezini çürütmektedir.
Kuşlar yeryüzünde yaklaşık 10 bin türü bulunan ve birbirinden mucizevi özellikler taşıyan canlılardır. Yaşadığımız her yerde bu canlıların çok sayıda farklı türü ile karşılaşmamız ve bu türlerin her birinde hayranlık uyandıran farklı yönler görmemiz mümkündür. Bu canlılar estetik görünümleri, kusursuz uçuş mekanizmaları gösterdikleri fedakar davranışlar ile yaratılış gerçeğine delil olan birçok özelliğe sahiptirler.
"Görmedin mi ki, göklerde ve yerde olanlar ve dizi dizi uçan kuşlar, gerçekten Allah’ı tesbih etmektedir. Her biri, kendi duasını ve tesbihini şüphesiz bilmiştir..." (Nur Suresi, 41)
(makale harun yahya)
